040.0236.24.03.01

«Վավերացնում եմ»

Հայաստանի Հանրապետության

Նախագահ Ռ. Քոչարյան

24 մարտի 2001 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

24 մարտի 2001 թվականի N 236

քաղ. Երևան

ՄԱՔՍԱՅԻՆ ՀՍԿՈՂՈՒԹՅԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ՄԵԹՈԴԻԿԱՆ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության մաքսային օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 4-րդ կետին և 148-րդ հոդվածին համապատասխան՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

Հաստատել մաքսային հսկողության իրականացման մեթոդիկան (կցվում է):

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ

Ա. Մարգարյան

Հաստատված  է ՀՀ կառավարության 2001 թվականի մարտի 24-ի N 236 որոշմամբ

Մ Ե Թ Ո Դ Ի Կ Ա

մաքսային հսկողության իրականացման

I. Ընդհանուր դրույթներ

1. Հայաստանի Հանրապետության մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձանց կողմից մաքսային հսկողությունն իրականացվում է սույն մեթոդիկային համապատասխան:

2. Մաքսային հսկողությունն իրականացվում է մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձանց կողմից՝

ա) մաքսային նպատակներով անհրաժեշտ տեղեկությունների և փաստաթղթերի ստուգմամբ,

բ) մաքսային զննմամբ,

գ) ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների հաշվառմամբ,

դ) ֆիզիկական անձանց բանավոր հարցմամբ,

ե) հաշվառման և հաշվետվության համակարգերի կիրառման ստուգմամբ,

զ) մաքսային հսկողության ենթակա ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների գտնվելու կամ մաքսային հսկողության ենթակա գործողությունների իրականացման վայրերի զննմամբ,

է) մաքսային ապահովումների կիրառմամբ:

3. Ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների զննումն ընտրողականությամբ կիրառվում է միայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի կողմից սահմանված մաքսային մարմիններում:

(3-րդ կետը փոփ. 25.08.01 N 770)

II. Մաքսային նպատակներով ներկայացվող անհրաժեշտ տեղեկությունների ԵՎ փաստաթղթերի ստուգումը

4. Մաքսային նպատակներով ներկայացվող փաստաթղթերի ստուգումն իրականացվող ընթացակարգ է, որով ստուգվում են փաստաթղթում նշված տեղեկությունների լրիվությունը և արժանահավատությունը, փաստաթուղթը վավերացնող կնիքների, դրոշմակնիքների, ստորագրությունների և համանման այլ տվյալների առկայությունը:

5. Մաքսային նպատակներով ներկայացվող տեղեկություններն ստուգվում են  ապրանքներ տեղափոխող անձանց կողմից ներկայացված փաստաթղթերում առկա տեղեկությունների և մաքսային մարմինների տրամադրության տակ եղած այլ տեղեկատվության համադրմամբ:

6. Սույն մեթոդիկայի 4-րդ և 5-րդ կետերով նախատեսված գործողությունների իրականացման նպատակով մաքսային մարմինները կարող են համագործակցել Հայաստանի Հանրապետության այլ պետական մարմինների և իրավասու օտարերկրյա մարմինների հետ:

III. Մաքսային զննումը, մաքսային զննման ընտրողականությունը, ֆիզիկական անձանց նկատմամբ հսկողության իրականացումը

7. Մաքսային մարմինների կողմից իրականացվող մաքսային զննումը ներառում է՝

ա) ապրանքների զննումը,

բ) տրանսպորտային միջոցների զննումը,

գ) անձի քննումը:

8. Մաքսային մարմինները մաքսային զննումն իրականացնելու նպատակով կարող են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ներգրավել իրավասու պետական մարմինների մասնագետների և փորձագետների։

(8-րդ կետը փոփ. 05.10.06 N 1578-Ն)

9. Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով տեղափոխվող ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների զննումը, ելնելով մաքսային ձևակերպումների և մաքսային հայտարարագրման ընթացակարգերից, ինչպես նաև ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների զննումն ընտրողականությամբ իրականացնելու համար Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի կողմից սահմանված չափանիշներից, իրականացվում է հետևյալ եղանակներով՝

ա) տրանսպորտային միջոցների նախնական արտաքին զննում,

բ) ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների բացթողում՝ առանց փաստաթղթային ստուգման և զննման,

գ) ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների փաստաթղթային ստուգում,

դ) ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների փաստաթղթային ստուգում և մանրակրկիտ զննում:

(9-րդ կետը փոփ. 25.08.01 N 770, լրաց. 05.10.06 N 1578-Ն, փոփ. 10.04.08 N 340-Ն)

10. Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով տեղափոխվող ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների համար մաքսային մարմիններ հայտարարագիր ներկայացվելուց հետո, մինչև մաքսային մարմինների կողմից ներկայացված հայտարարագրի ընդունումը, իրականացվում է տրանսպորտային միջոցների նախնական արտաքին զննում:

11. Տրանսպորտային միջոցների նախնական արտաքին (տեսողական) զննման ժամանակ առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվում՝

ա) կապարակնիքների առկայության և դրանց պահպանվածության վրա,

բ) բեռնախցիկների վրա, որպեսզի դրանք վնասված չլինեն,

գ) բեռնարկղերի վրա, որպեսզի դրանք վնասված չլինեն,

դ) տրանսպորտային միջոցի դռնակների մոտակայքում հետքերի կամ երևացող մատնահետքերի առկայության վրա,

ե) տրանսպորտային միջոցի արտաքին զննման ժամանակ ակնհայտ կասկած հարուցող այլ հանգամանքների վրա:

12. Տրանսպորտային միջոցների նախնական արտաքին զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը մաքսային կանոնների խախտում հայտնաբերելու դեպքում կազմում է համապատասխան արձանագրություն:

13. Տրանսպորտային միջոցների նախնական արտաքին զննման ժամանակ մաքսային կանոնների խախտման և կասկածների բացակայության դեպքում՝ զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը համապատասխան նշում է կատարում («Նախնական զննման ժամանակ մաքսային կանոնների խախտում չի հայտնաբերվել, այլ կասկած հարուցող հանգամանքներ չկան») ներքին տարանցման փաստաթղթի համապատասխան սյունակում՝ նշումը հաստատելով անձնական կնիքով: Կասկած հարուցող հանգամանքների առկայության դեպքում դրանց մասին կատարվում է համապատասխան նշում: Եթե ապրանքների համար ներքին տարանցման փաստաթուղթ չի լրացվում, ապա համապատասխան նշումները կատարվում են ապրանքներն ուղեկցող փաստաթղթում:

14. Ներկայացված մաքսային հայտարարագիրն ընդունելուց առաջ մաքսային մարմնի պաշտոնատար անձն իրականացնում է դրա լրացման կարգի պահպանման ճշտության ստուգում: Անճշտությունների հայտնաբերման դեպքում առաջարկում է ներկայացնել նոր հայտարարագիր: Ներկայացված մաքսային հայտարարագիրն ընդունվում է մաքսային մարմնի կողմից ապրանքների փաստաթղթային ստուգումը և զննումն ընտրողականությամբ իրականացնելու միջոցով` ելնելով վերադաս մաքսային մարմնի կողմից սահմանված չափանիշներից: Մաքսային ձևակերպումների համար նախատեսված ավտոմատացված համակարգչային ծրագրի միջոցով ապրանքների փաստաթղթային ստուգումը և զննումն իրականացնելու համար ընտրվում է մաքսային հսկողության իրականացման ընթացակարգերից որևէ մեկը`

ա) «Կանաչ ուղի» ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների բացթողում` առանց փաստաթղթային ստուգման և զննման.

բ) «Դեղին ուղի» ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների բացթողում` փաստաթղթային ստուգմամբ.

գ) «Կարմիր ուղի» ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների բացթողում` փաստաթղթային ստուգմամբ և զննմամբ:

(14-րդ կետը փոփ. 25.08.01 N 770, լրաց. 05.10.06 N 1578-Ն, խմբ. 10.04.08 N 340-Ն)

15. Եթե ընտրվում է «Կանաչ ուղի» ընթացակարգը, ապա փաստաթղթային ձևակերպումներն իրականացնող պաշտոնատար անձը կատարում է համապատասխան ձևակերպումներ՝ ավտոմատացված համակարգչային ծրագրով: Հայտարարատուի կողմից՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի կողմից սահմանված կարգով կատարվում են մաքսային ձևակերպման համար անհրաժեշտ այլ գործողություններ: Ապրանքների զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը հայտարարագրում կատարում է «Ընտրված է կանաչ ուղի, բացթողումը թույլատրվում է» նշումը, այն հաստատում անձնական կնիքով, և ապրանքներն ու տրանսպորտային միջոցները բաց են թողնվում առանց զննման՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այդ ապրանքների մաքսային ձևակերպումներն իրականացնող մաքսային մարմնի ղեկավարը (նրա տեղակալը) ընդունում է գրավոր որոշում ապրանքները և տրանսպորտային միջոցները մասնակի կամ մանրակրկիտ զննումից հետո բաց թողնելու մասին, որի դեպքում ապրանքները և տրանսպորտային միջոցները բաց են թողնվում սույն մեթոդիկայով՝ այլ ընթացակարգերով ապրանքները և տրանսպորտային միջոցները բաց թողնելու համար սահմանված կարգով:

(15-րդ կետը փոփ. 25.08.01 N 770, 05.10.06 N 1578-Ն, փոփ. 10.04.08 N 340-Ն)

16. Եթե ընտրվում է «Դեղին ուղի» ընթացակարգը, ապա հայտարարատուն մաքսային հայտարարագիրը և մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերը ներկայացնում է ընտրողականությունը ղեկավարող պաշտոնատար անձին: Ընտրողականությունը ղեկավարող պաշտոնատար անձը մաքսային հայտարարագրի վրա դնում է «Ընտրված է «Դեղին ուղի» դրոշմակնիքը և թույլատրում է շարունակել ավտոմատացված համակարգչային ծրագրով մաքսային ձևակերպումները` մաքսային հայտարարագրի վրա նշում է համակարգչային ծրագրի կողմից տրված ընդունման հերթական համարը, օրը, ամիսը, տարեթիվը, իսկ մաքսային հայտարարագրի դարձերեսին կատարում է «Ընտրողականությունն իրականացված է» գրառումը: Ընդունված հայտարարագիրը և մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերը հայտարարատուն ներկայացնում է ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների փաստաթղթային ձևակերպումներ իրականացնող պաշտոնատար անձին` փաստաթղթային ստուգում իրականացնելու համար: Եթե ներկայացված փաստաթղթերը համապատասխանում են մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի պահանջներին և չկան ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների մաքսային արժեքի, ինչպես նաև ապրանքներն ըստ ԱՏԳ ԱԱ-ի դասակարգման անհամաձայնություններ, ապա հայտարարագրի վրա կատարվում է համապատասխան նշում, այն հաստատվում է անձնական կնիքով:

Եթե ընդունված մաքսային հայտարարագրում և փաստաթղթերում առկա են ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների հայտարարատուի կողմից ներկայացված մաքսային արժեքի և (կամ) ըստ ԱՏԳ ԱԱ-ի դասակարգման հետ անհամաձայնություններ, ապա փաստաթղթային ձևակերպումներ իրականացնող պաշտոնատար անձն առաջարկում է հայտարարատուին համապատասխան փոփոխություններ կատարել մաքսային հայտարարագրում` նոր մաքսային հայտարարագիր լրացնելու ճանապարհով, որում նշվում է նախորդ մաքսային հայտարարագրի ընդունման համարը: Ընդունված մաքսային հայտարարագիրն անվավեր համարելու համար հայտարարատուն դիմում է մաքսային հայտարարագիրն ընդունած մաքսային մարմնի ղեկավարին: Անվավեր համարված մաքսային հայտարարագրերը վերադաս մաքսային մարմնի սահմանված կարգով հանվում են փաստաթղթաշրջանառությունից և մաքսային ձևակերպումների ավտոմատացված համակարգի տվյալների բազայից, իսկ անվավեր հայտարարագիրը և այն փոխելու պատճառի մասին գրառումը կցվում է մաքսային մարմնում պահվող նոր լրացված մաքսային հայտարարագրին:

Եթե հայտարարատուն համաձայն չէ մաքսային մարմնի պաշտոնատար անձի կողմից որոշված մաքսային արժեքի և (կամ) ըստ ԱՏԳ ԱԱ-ի դասակարգման հետ, ապա փաստաթղթային ձևակերպումներն իրականացնող պաշտոնատար անձը կազմում է մերժման մասին եզրակացություն` մաքսային օրենսգրքով սահմանված կարգով:

Եթե ներկայացված փաստաթղթերը չեն համապատասխանում մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի պահանջներին և ակնհայտ կեղծ են, ապա փաստաթղթային ձևակերպումներն իրականացնող պաշտոնատար անձը կազմում է մաքսային կանոնների խախտման մասին արձանագրություն:

17. Ապրանքը տեղափոխող անձի կողմից Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի սահմանած կարգով կատարվում են մաքսային ձևակերպման այլ գործողություններ:

(17-րդ կետը փոփ. 25.08.01 N 770)

18. Հայտարարագիրը, և փաստաթղթերը հանձնվում են ապրանքների զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձին:

(18-րդ կետը փոփ. 05.10.06 N 1578-Ն)

19. Ապրանքների զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը հայտարարագրում կատարում է «Ապրանքի բացթողումը թույլատրվում է» նշումը, որը հաստատում է անձնական կնիքով, և ապրանքներն ու տրանսպորտային միջոցները բաց են թողնվում առանց զննման` բացառությամբ այն դեպքերի, երբ այդ ապրանքների մաքսային ձևակերպումն իրականացնող մաքսային մարմնի ղեկավարը (նրա տեղակալը) մինչև ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների բացթողումն ընդունում է գրավոր որոշում ապրանքներն ու տրանսպորտային միջոցները մասնակի կամ մանրակրկիտ զննումից հետո բաց թողնելու մասին` նշելով հիմքերը, որի դեպքում ապրանքներն ու տրանսպորտային միջոցները բաց են թողնվում «Կարմիր ուղի» ընթացակարգով: Ապրանքների մասնակի զննումն իրականացվում է հետևյալ կարգով`

ա) ընտրանքային կարգով ընտրվում և զննվում է հայտարարագրված բոլոր ապրանքատեսակներից առնվազն երեքական փաթեթ (միավոր), բացառությամբ այն դեպքերի, երբ տեղափոխվող ապրանքների խմբաքանակը բաղկացած է երեքից պակաս փաթեթից, որի դեպքում ընտրվում է մեկ փաթեթ,

բ) համեմատվում են փաստաթղթերում առկա տեղեկությունները (ապրանքի նկարագիրը) փաստացի առկա ապրանքների չափանիշների հետ,

գ) հաշվառում է ապրանքը՝ ելնելով տրանսպորտային միջոցի ծավալային տարողությունից,

դ) կատարում է այլ անհրաժեշտ գործողություններ:

(19-րդ կետը փոփ. 05.10.06 N 1578-Ն, 10.04.08 N 340-Ն)

20. (20-րդ կետն ուժը կորցրել է 05.10.06 N 1578-Ն)

21. (21-րդ կետը փոփ. 16.10.03 N 1297-Ն, ուժը կորցրել է 05.10.06 N 1578-Ն)

22. Մասնակի զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը մաքսային կանոնների խախտում հայտնաբերելու դեպքում կազմում է համապատասխան արձանագրություն:

23. (23-րդ կետն ուժը կորցրել է 16.10.03 N 1297-Ն)

24. (24-րդ կետը հանված է 10.04.08 N 340-Ն)

25.  Եթե ընտրվում է «Կարմիր ուղի» ընթացակարգը, ապա հայտարարատուն մաքսային հայտարարագիրը և մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերը ներկայացնում է ընտրողականությունը ղեկավարող պաշտոնատար անձին: Ընտրողականությունը ղեկավարող պաշտոնատար անձը մաքսային հայտարարագրի վրա դնում է «Ընտրված է «Կարմիր ուղի» դրոշմակնիքը և թույլատրում է շարունակել ավտոմատացված համակարգչային ծրագրով մաքսային ձևակերպումները` մաքսային հայտարարագրի վրա նշում է համակարգչային ծրագրի կողմից տրված ընդունման հերթական համարը, օրը, ամիսը, տարեթիվը, իսկ մաքսային հայտարարագրի դարձերեսին կատարում է «Ընտրողականությունն իրականացված է» գրառումը, կազմում է ապրանքների զննման մասին հանձնարարական` համաձայն N 1 ձևի:

Ընդունված հայտարարագիրը և մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերը հայտարարատուն ներկայացնում է ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների փաստաթղթային ձևակերպումներ իրականացնող պաշտոնատար անձին փաստաթղթային ստուգում իրականացնելու համար: Եթե ներկայացված փաստաթղթերը համապատասխանում են մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի պահանջներին և չկան ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների մաքսային արժեքի, ինչպես նաև ապրանքներն ըստ ԱՏԳ ԱԱ-ի դասակարգման անհամաձայնություններ, ապա հայտարարագրի վրա կատարվում է համապատասխան նշում, այն հաստատվում է անձնական կնիքով:

Եթե ընդունված մաքսային հայտարարագրում և փաստաթղթերում առկա են ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների հայտարարատուի կողմից ներկայացված մաքսային արժեքի և (կամ) ըստ ԱՏԳ ԱԱ-ի դասակարգման հետ անհամաձայնություններ, ապա փաստաթղթային ձևակերպումներ իրականացնող պաշտոնատար անձն առաջարկում է հայտարարատուին համապատասխան փոփոխություններ կատարել մաքսային հայտարարագրում` նոր մաքսային հայտարարագիր լրացնելու ճանապարհով, որում նշվում է նախորդ մաքսային հայտարարագրի ընդունման համարը: Ընդունված մաքսային հայտարարագիրն անվավեր համարելու համար հայտարարատուն դիմում է մաքսային հայտարարագիրն ընդունած մաքսային մարմնի ղեկավարին: Անվավեր համարված մաքսային հայտարարագրերը վերադաս մաքսային մարմնի սահմանված կարգով հանվում են փաստաթղթաշրջանառությունից և մաքսային ձևակերպումների ավտոմատացված համակարգի տվյալների բազայից, իսկ անվավեր հայտարարագիրը և այն փոխելու պատճառի մասին գրառումը կցվում է մաքսային մարմնում պահվող նոր լրացված մաքսային հայտարարագրին:

Եթե հայտարարատուն համաձայն չէ մաքսային մարմնի պաշտոնատար անձի կողմից որոշված մաքսային արժեքի և (կամ) ըստ ԱՏԳ ԱԱ-ի դասակարգման հետ, ապա փաստաթղթային ձևակերպումներն իրականացնող պաշտոնատար անձը կազմում է մերժման մասին եզրակացություն` մաքսային օրենսգրքով սահմանված կարգով:

Եթե ներկայացված փաստաթղթերը չեն համապատասխանում մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի պահանջներին և ակնհայտ կեղծ են, ապա փաստաթղթային ձևակերպումներն իրականացնող պաշտոնատար անձը կազմում է մաքսային կանոնների խախտման մասին արձանագրություն:

(25-րդ կետը փոփ., խմբ. 05.10.06 N 1578-Ն, 10.04.08 N 340-Ն)

26. Մանրակրկիտ զննումը կարող է իրականացվել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի կողմից որոշված այն վայրերում, որոնք բավարարում են հետևյալ չափանիշները՝

ա) առկա է առնվազն 80 տոննա կշռելու հնարավորությամբ բեռնային կշեռք,

բ) առկա է բեռնատար տրանսպորտային միջոցների զննման համապատասխան կայանատեղ (ամբարձիչ կամ փոսորակ),

գ) առկա է առնվազն 200 քառ. մ  փակ հարմարեցված տարածք,

դ) տարածքը տնօրինողը մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձանց կարող է տրամադրել անհրաժեշտ գործիքներ և պարագաներ (լուսավորիչներ, բանալիներ և այլն),

ե) առկա են ապրանքները փոխաբեռնելու տեխնիկական միջոցներ,

զ) տարածքը տնօրինողը մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձանց կարող է տրամադրել կոմունալ-կենցաղային պայմաններով ապահովված սենյակներ,

է) առկա են ապրանքների տեխնիկական զննման (ռենտգենային) սարքավորումներ,

ը) առկա է երկաթուղային բեռնատար վագոնների համար առանձնացված փակուղի՝ ապահովված անվտանգության ապահովման անհրաժեշտ միջոցներով:

(26-րդ կետը փոփ. 25.08.01 N 770)

27. Այն դեպքում, երբ ապրանքներն իրենց չափերով կամ բնույթով չեն կարող զննվել նախատեսված վայրերում, մաքսատան պետը կամ նրա տեղակալը կարող է թույլատրել այդպիսի ապրանքների զննումը հատուկ մասնագիտացված վայրերում (ապրանքը տեղափոխող անձի կողմից հատկացված)՝ դրա մասին նշելով ապրանքների զննման մասին հանձնարարականի մեջ:

28. Ապրանքը տեղափոխող անձի կողմից Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտեի սահմանած կարգով կատարվում են մաքսային ձևակերպման համար անհրաժեշտ այլ գործողություններ:

(28-րդ կետը փոփ. 25.08.01 N 770)

29. Հայտարարագիրը, մանրակրկիտ զննման հանձնարարականը և փաստաթղթերը հանձնվում են ապրանքների զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձին:

30. Ապրանքների զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը կատարում է ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների մանրակրկիտ զննում հետևյալ կարգով՝

ա) հայտարարագրված բոլոր ապրանքատեսակներից պայմանական կարգով ընտրվում և զննվում է առնվազն 10 տոկոսը,

բ) տեխնիկական միջոցներով զննվում է ապրանքների մնացած մասը,

գ) մանրամասն հաշվառվում է ապրանքը,

դ) մանրամասն ուշադրություն է դարձվում և համեմատվում են փաստաթղթերում առկա տեղեկությունները (ապրանքի նկարագիրը) փաստացի առկա ապրանքների չափանիշների հետ,

ե) մանրամասն ստուգվում են տրանսպորտային միջոցի պատերի երեսապաստառը, հատակի մասը, առաստաղի մասը,

զ) ուշադրություն է դարձվում հնարավոր թաքստոցներին՝ պահեստամասերի և այլ նմանատիպ պարագաների համար նախատեսված խցիկներին,

է) կատարվում են այլ անհրաժեշտ գործողություններ:

31. Զննման արդյունքների մասին այն իրականացնող պաշտոնատար անձի կողմից կազմվում է զննման արձանագրություն (N 2 ձև):

32. Զննման արձանագրությունը խիստ հաշվառման փաստաթուղթ է և լրացվում է 2 օրինակից: Զննման արձանագրության առաջին օրինակը տրվում է ապրանք տեղափոխողին, կամ նրա կողմից լիազորված անձին, իսկ երկրորդ օրինակը մնում է մաքսային ձևակերպումներն իրականացնող մաքսային մարմնում: Չի թույլատրվում զննման արձանագրության մեջ ջնջումներ և ուղղումներ կատարել:

33. Զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը մաքսային կանոնների խախտում հայտնաբերելու դեպքում կազմում է համապատասխան արձանագրություն:

34. Ապրանքների զննման ընտրողականությունը ղեկավարող պաշտոնատար անձը զննման արձանագրության հիման վրա թույլատրում է շարունակել ավտոմատացված համակարգչային ծրագրով մաքսային ձևակերպումները՝ մաքսային հայտարարագրի հակառակ կողմում կատարելով «Ընտրողականությունն իրականացված է» գրառումը և հաստատելով անձնական կնիքով:

(34-րդ կետը փոփ. 05.10.06 N 1578-Ն)

35. Ապրանքը տեղափոխող անձի կողմից կատարվում են մաքսային ձևակերպումների համար անհրաժեշտ այլ գործողություններ, ապրանքների զննումն իրականացնող պաշտոնատար անձը հայտարարագրում կատարում է «Ապրանքի բացթողումը թույլատրվում է» նշումը, այն հաստատում անձնական կնիքով, և ապրանքը բաց է թողնվում:

36. Անկախ ապրանքների զննման համար սույն կարգով սահմանված ընթացակարգից, ապրանքը տեղափոխող անձի խնդրանքով, մինչև մաքսային մարմինների կողմից ապրանքների համար ներկայացված մաքսային հայտարարագրի ընդունումը ապրանքները կարող են մանրակրկիտ զննվել:

37. Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով ապրանքներ և տրանսպորտային միջոցներ տեղափոխող կամ դրանց պահպանումն ու փոխադրումն իրականացնող անձի ներկայացուցիչը պարտավոր է ներկա գտնվել ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների զննմանը:

38. Մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձինք Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանը հատող ֆիզիկական անձանց նկատմամբ մաքսային հսկողություն իրականացնելիս ուշադրություն են դարձնում նրանց պահվածքին, կատարում բանավոր հարցումներ և դրանց միջոցով ստանում մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ տեղեկություններ:

39. Անձի քննումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության մաքսային օրենսգրքով սահմանված կարգով:

(39-րդ կետը փոփ. 06.06.07 N 687-Ն)

IV. Ապրանքների ԵՎ տրանսպորտային միջոցների հաշվառումը, հաշվառման հաշվետվության համակարգերի կիրառման ստուգումը

40. Մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձանց կողմից ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների հաշվառումն իրականացվում է մաքսային ձևակերպումների և (կամ) ապրանքները մաքսային հսկողության տակ գտնվելու ժամանակ:

41. Ապրանքներ տեղափոխող անձինք մաքսային հայտարարագրերում, իսկ մաքսային և ազատ մաքսային պահեստներում, ինչպես նաև անմաքս առևտրի խանութներում ապրանքների շարժի վերաբերյալ վարվող գրանցամատյաններում ու հաշվետվություններում ներկայացնում են համապատասխան տեղեկություններ, որոնք հիմք են հանդիսանում մաքսային մարմինների կողմից Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով տեղափոխվող (տեղափոխված) ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների հաշվառման համար:

42. Հաշվառման և հաշվետվության համակարգերի կիրառման ստուգումը մաքսային գործի հետ կապված լիցենզավորման ենթակա գործունեության տեսակներով զբաղվող անձանց ներկայացրած հաշվետվությունների հիման վրա մաքսային մարմնում մաքսային հսկողության ներքո գտնվող ապրանքների շարժը և լիցենզավորված փաստացի գործունեության վիճակը պարզաբանելու նպատակով մաքսային մարմնի կողմից իրականացվող ներքին ընթացակարգ է:

V. Մաքսային հսկողության այլ ձԵՎերի իրականացման մեթոդիկան

43. Մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձինք, մաքսային հսկողություն իրականացնելու նպատակով մաքսային մարմնի ղեկավարի հրամանի հիման վրա, իրավունք ունեն մուտք գործելու անձանց այն շինություններն ու տարածքները, որտեղ պահպանվում են մաքսային հսկողության տակ գտնվող ապրանքներ և տրանսպորտային միջոցներ, մաքսային հսկողության համար անհրաժեշտ փաստաթղթեր կամ իրականացվում են մաքսային հսկողության ենթակա գործողություններ:

44. Մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձինք մինչև սույն կարգի 43-րդ կետում նշված տարածքներ մուտք գործելը պարտավոր են ներկայացնել համապատասխան հրամանը, այդ շինությունները տնօրինողներին ծանոթացնել հրամանի հետ, առաջարկել ինքնակամ մաքսային մարմիններ ներկայացնել մաքսային հսկողությունից թաքցված ապրանքները և տրանսպորտային միջոցները:

45. Մաքսային մարմիններն իրականացնում են նշված վայրերի զննումը, հաշվառում և զննում նշված վայրերում մաքսային հսկողության տակ գտնվող ապրանքները, ստուգում մաքսային հսկողության ենթակա գործողությունների իրականացման համապատասխանությունը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության պահանջներին:

46. Մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձինք մաքսային հսկողության իրականացման նպատակով կարող են մուտք գործել ֆիզիկական անձանց բնակարաններ՝ օրենքով սահմանված կարգով:

47. Սույն մեթոդիկայի 43, 44, 45 և 46-րդ կետերում նշված գործողությունների արդյունքում կազմվում են համապատասխան արձանագրություններ:

48. Մաքսային հսկողության իրականացման նպատակով Հայաստանի Հանրապետության մաքսային օրենսգրքի 144-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերում մաքսային մարմինների պաշտոնատար անձինք կարող են կիրառել մաքսային ապահովումներ՝ կնիքներ, կապարակնիքներ, դրոշմելու, թվային, տառային և այլ դրոշմավորման, նույնականացնող նշաններ:

49. Մաքսային ապահովումներ կիրառվում են ապրանքների փաթեթավորման, տրանսպորտային միջոցների, շինությունների և այլ վայրերի նկատմամբ, որտեղ գտնվում են կամ կարող են գտնվել մաքսային հսկողության ենթակա ապրանքներ կամ տրանսպորտային միջոցներ, և որտեղ իրականացվում են մաքսային մարմինների կողմից վերահսկվող գործողությունները:

50. Մաքսային հսկողության իրականացման ժամանակ սույն կարգի 48-րդ կետում նշված ապահովման միջոցները կիրառվում են՝ դրոշմներ նշելով, նմուշներ կամ փորձանմուշներ վերցնելով, ապրանքների և տրանսպորտային միջոցների նկարագրությամբ գծագրեր կազմելով, մասշտաբային պատկերների, լուսանկարների, իլյուստրացիաների պատրաստմամբ, ապրանքներն ուղեկցող փաստաթղթերի և մաքսային ապահովման այլ միջոցների օգտագործմամբ:

51. Մաքսային ապահովման միջոցները կարող են փոփոխվել կամ վերացվել միայն մաքսային մարմինների կողմից կամ նրանց թույլտվությամբ՝ բացառությամբ օրենքով սահմանված դեպքերի:

Ձև N 1

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտե

__________________ (մաքսատուն (մաքսային  կետ)

______   ____________ 200  թ.

ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ ԶՆՆՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՆՁՆԱՐԱՐԱԿԱՆ N⁰  0 0 0 0 0 0

ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ ____________________________________ԶՆՆՄԱՆ ՄԱՍԻՆ (մասնակի, մանրակրկիտ)   ____________________________________________________________ (ապրանքը տեղափոխող անձի լրիվ անվանումը, հարկ վճարողի հաշվառման ծածկագիրը, իրավաբանական հասցեն)   լիազոր ներկայացուցիչ ____________________________________________ -ի (անունը, ազգանունը, հասցեն)   ներկայությամբ մանրակրկիտ զննման ենթարկել __________________________ ԲՄՀ-ով (ԲՄՀ-ի գրանցման համարը)   __________________________________________________________   __________________________________________________________     Ապրանքների զննման ընտրողականությունը ղեկավարող ստորաբաժանման պետ _________________ _________________ (ստորագրությունը) (անունը, ազգանունը)

(Ձևը փոփ. 25.08.01 N 770)

Ձև N 2

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

կառավարությանն առընթեր մաքսային պետական կոմիտե

ԶՆՆՄԱՆ ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ N 00000

ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԳՐՎԱԾ ԵՎ ՓԱՍՏԱՑԻ ԱՌԿԱ ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ

ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ

______ ____________ 200 թ. _____________________ (արձանագրությունը կազմելու վայրը)   ___________________________________________ մաքսատան (մաքսային կետի) ______________________________________________________________ (պաշտոնը, անունը, ազգանունը)   և ի դեմս ________________________________________________________ (ապրանք տեղափոխող անձի լրիվ անվանումը, հարկ վճարողի հաշվառման համարը) լիազոր ներկայացուցիչ_____________________________________ մասնակցությամբ (պաշտոնը, անունը, ազգանունը)   կազմեցին հայտարարագրված ապրանքների և այլ առարկաների զննման վերաբերյալ N _____________ հանձնարարականով նախատեսված _____________ (զննման տեսակը)   զննման արդյունքների մասին սույն արձանագրությունը:   ________________________ԲՄՀ-ով հայտարարագրված ապրանքներից և այլ (ԲՄՀ-ի գրանցման համարը, ամսաթիվը)   առարկաներից զննման է ենթարկվել _______________________________________ (զննման ենթարկված ապրանքների քանակը, զննման համառոտ նկարագրությունը)   _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________ _________________________________________________________________   Զննման ժամանակ Հայաստանի Հանրապետության մաքսային օրենսգրքի հոդվածներով նախատեսված մաքսային կանոնների խախտման դեպքեր չեն հայտնաբերվել:   Ապրանքների զննումն իրականացնող տեսուչ ____________________ ____________________ (ստորագրությունը) (անունը, ազգանունը)   Ապրանքը տեղափոխող անձի լիազոր ներկայացուցիչ ____________________ ____________________ (ստորագրությունը) (անունը, ազգանունը)