ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
|
ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի վճիռ |
Քաղաքացիական գործ թիվ 3-1755(ՎԴ) |
| Նախագահող դատավոր՝ | Գ. Մատինյան |
| Դատավորներ՝ |
Դ. Խաչատրյան |
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
|
նախագահությամբ |
Ա. Մկրտումյանի | |
|
մասնակցությամբ դատավորներ |
Վ. Աբելյանի | |
|
Ս. Անտոնյանի | ||
|
|
Է. Հայրիյանի | |
|
Ս. Սարգսյանի |
2007 թվականի դեկտեմբերի 12-ին
դռնբաց դատական նիստում, քննելով Ա.Առաքելյանի վճռաբեկ բողոքը ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 23.03.2007 թվականի վճռի դեմ՝ ըստ Արսեն Առաքելյանի հայցի ընդդեմ Զվարթ Մովսիսյանի, Ակունքի գյուղապետարանի, երրորդ անձ ՀՀ կառավարությանն առընթեր անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտեի Վարդենիսի տարածքային ստորաբաժանման՝ անշարժ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի գրանցման վկայականն անվավեր ճանաչելու և ժառանգական գույքի նկատմամբ ըստ կտակի իր սեփականության իրավունքը ճանաչելու պահանջի մասին, և Զվարթ Մովսիսյանի հակընդդեմ հայցի ընդդեմ Գեղարքունիքի մարզի Ակունքի գյուղապետարանի, Արսեն Առաքելյանի և Վարդենիսի տարածքային նոտարի՝ կտակն անվավեր ճանաչելու և փաստացի տիրապետման իրավունքով ժառանգական գույքի նկատմամբ ժառանգ ճանաչելու պահանջի մասին քաղաքացիական գործով,
Պ Ա Ր Զ Ե Ց
1.Գործի դատավարական նախապատմությունը.
Դիմելով դատարան՝ հայցվորը պահանջել է անվավեր ճանաչել Ակունքի գյուղապետարանի 09.07.1992 թվականի որոշումը, պատասխանող Գրետա Թադևոսյանի և նրա ընտանիքի անդամների անվամբ տրված սեփականության իրավունքի գրանցման վկայականը, և ըստ կտակի ժառանգության հիմքով ժառանգական գույքի նկատմամբ ճանաչել իր սեփականության իրավունքը:
Հակընդդեմ հայցով Զվարթ Մովսիսյանը պահանջել է հանգուցյալ Ա.Թադևոսյանի կտակը ճանաչել անվավեր և փաստացի տիրապետման հիմքով ճանաչել իր սեփականության իրավունքը ժառանգական գույքի նկատմամբ:
Գեղարքունիքի մարզի առաջին ատյանի դատարանի 16.01.2007 թվականի վճռով հայցը մերժվել է, իսկ հակընդդեմ հայցը՝ բավարարվել:
ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 23.03.2007 թվականի վճռով Ակունքի գյուղապետարանի 09.07.1992 թվականի որոշումն անվավեր ճանաչելու և ըստ կտակի սեփականության իրավունքը ճանաչելու մասերով հայցը մերժվել է, անշարժ գույքի սեփականության իրավունքի վկայականն անվավեր ճանաչելու մասով քաղաքացիական գործի վարույթը կարճվել է, իսկ հակընդդեմ հայցը՝ բավարարվել:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել հայցվոր Ա.Առաքելյանը:
Վճռաբեկ բողոքին պատասխան չի ներկայացվել:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, փաստարկները և պահանջը.
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում՝ ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
Դատարանը խախտել է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 53-րդ հոդվածի պահանջները և կիրառել է ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1205-րդ հոդվածը, որը չպետք է կիրառեր:
Բողոք բերած անձը բողոքի սույն հիմքը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով:
Հանգուցյալ Ա.Թադևոսյանն իր ամբողջ գույքը կտակել է թոռանը՝ հայցվոր Ա.Առաքելյանին: Այդ կապակցությամբ նա կազմել է կտակ, որը օրենքով սահմանված կարգով վավերացվել է նոտարական կարգով: Այսինքն, կտակը կազմվել է կտակարարի կամքին համապատասխան:
Բացի այդ գործի քննության ընթացքում ներկայացվել են նաև հայտարարություններ այն մասին, որ հանգուցյալ Ա.Թադևոսյանը կենդանության օրոք բազմաթիվ անգամ նշել է, որ իր ունեցվածքը կտակելու է թոռանը: Դատարանը նշել է, որ կտակը չի գրվել Ա.Թադևոսյանի կողմից, քանի որ նա անգրագետ է եղել, հետևաբար տվյալ դեպքի համար ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1205-րդ հոդվածով սահմանված պահանջների խախտման հիմքով կտակը ճանաչել է անվավեր: Սակայն Ա.Թադևոսյանի անգրագիտության մասին որևէ ապացույց գործում առկա չէ: Ավելին, գործում առկա է գույքը սեփականաշնորհելու համար ներկայացված Ա.Թադևոսյանի դիմումը: Փաստորեն, ստացվում է, որ 1991 թվականին սեփականաշնորհման համար Ա.Թադևոսյանը կարողացել է գրել և ներկայացնել դիմում, իսկ հետագայում դարձել է անգրագետ: Այսինքն՝ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 1205-րդ հոդվածը սույն դեպքում կիրառելի չէ: Բացի նշված փաստարկներից, դատարանի կողմից օբյեկտիվորեն և բազմակողմանի չեն գնահատվել նաև գործում առկա՝ վիճելի գույքին և դրա նկատմամբ որոշակի իրավունքներ ունեցող անձանց վերաբերող բազմաթիվ տեղեկանքները, որոնք ակնհայտորեն հակասական են:
Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 23.03.2007 թվականի վճիռը, փոփոխել այն՝ հայցը բավարարել, իսկ հակընդդեմ հայցը՝ մերժել:
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը՝
1) Համաձայն Գեղարքունիքի մարզի Ակունքի գյուղապետարանի 24.05.1999 թվականի թիվ 468 տեղեկանքի՝ Ա.Թադևոսյանը սեփականության իրավունքով ունեցել է 1960 և 1982 թվականներին կառուցված բնակարաններ, ինչպես նաև՝ սեփականաշնորհված 0,48 հա վարելահող ու 0,24 հա տնամերձ հողամաս (գ.թ.13):
2) Նոտարական կարգով վավերացված 25.05.1999 թվականի կտակի համաձայն՝ Ա.Թադևոսյանն իրեն պատկանող երկու բնակարանները՝ ներառյալ դրանցում առկա ամբողջ շարժական գույքը, ինչպես նաև հողամասը կտակել է հայցվոր Ա.Առաքելյանին (գ.թ.15):
3) Համաձայն գործում առկա՝ մահվան փաստի գրանցման 07.04.2006 թվականի վկայականի Ա.Թադևոսյանը մահացել է 04.12.2005 թվականին (գ.թ.8):
4) Հողային բարեփոխումների և սեփականաշնորհման տեղական հանձնաժողովի 09.07.1992 թվականի որոշման 13.11.2006 թվականի քաղվածքի համաձայն՝ 1992 թվականին սեփականաշնորհմանը մասնակցել են Ա.Թադևոսյանը և գործով պատասխանող Զ.Մովսիսյանը (գ.թ. 11):
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումները.
Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքերի սահմաններում՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ բողոքը հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.
ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 53-րդ հոդվածի համաձայն՝ դատարանը յուրաքանչյուր ապացույց գնահատում է գործում եղած բոլոր ապացույցների բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ հետազոտության վրա հիմնված ներքին համոզմամբ:
ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանը, վկայակոչելով «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի Ակունք գյուղի բաժանմունքի աշխատակցի հայտարարությունը, համաձայն որի՝ Ա.Թադևոսյանը եղել է անտառաճանաչ, հանգել է եզրակացության, որ կտակը չի գրվել կտակարարի կողմից, ուստի ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքով սահմանված կանոնները պահպանված չլինելու պատճառաբանությամբ կտակը ճանաչել է անվավեր: Մինչդեռ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի բաժանմունքի աշխատակցի հայտարարությունը բավարար չէ կտակարարի անգրագիտության վերաբերյալ հետևություններ անելու համար, քանի որ կտակում առկա է կտակարարի ստորագրությունը, այն առկա է նաև Ակունք գյուղի Հողային բարեփոխումների և սեփականաշնորհման հանձնաժողովին հասցեագրված Ա.Թադևոսյանի 1991 թվականի դիմումում: Միաժամանակ, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է նաև, որ կտակում և նշված դիմումում դրված ստորագրությունը կտակարարին պատկանելու հանգամանքը չի վիճարկվել նաև գործի քննության ընթացքում:
Ինչ վերաբերում է նոտարի կողմից դատարանում տրված բացատրությանը, ապա այն ևս հիմք չէ կտակարարի անգրագիտության վերաբերյալ հետևություններ անելու, և դրա հիման վրա կտակն անվավեր ճանաչելու համար, քանի որ համաձայն այդ բացատրության՝ կտակը նոտարական գրասենյակ է ներկայացվել գրված վիճակում: Նշված փաստը չի բացառում վիճելի կտակը կտակարարի կողմից նախապես գրված լինելու հնարավորությունը:
Նշված պատճառաբանությամբ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործում առկա ապացույցները բավարար չեն ապացուցված համարելու վիճելի կտակը այլ անձի կողմից գրված լինելու հանգամանքը:
Այսպիսով, բողոքում նշված հիմքերի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 23.03.2007 թվականի վճիռը մասնակիորեն բեկանելու համար:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 236-239-րդ հոդվածներով՝ Վճռաբեկ դատարանը
Ո Ր Ո Շ Ե Ց
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել մասնակիորեն: ՀՀ քաղաքացիական վերաքննիչ դատարանի 23.03.2007 թվականի վճռի՝ հայցը կարճելու մասը թողնել օրինական ուժի մեջ:
2. Վճռի՝ մնացած մասերը բեկանել և գործն այդ մասերով ուղարկել նույն դատարան՝ նոր քննության:
3. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման:
|
Նախագահող` |
Ա. Մկրտումյան | |
|
Դատավորներ` |
Վ. Աբելյան | |
|
Ս. Անտոնյան | ||
|
|
Է. Հայրիյան | |
|
Ս. Սարգսյան |