«Գրանցված է»
ՀՀ արդարադատության
նախարարության կողմից
11 ապրիլի 2005 թ.
Պետական գրանցման թիվ 05005151
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԲԱՆԿԻ ԽՈՐՀՈՒՐԴ
|
3 մարտի 2005 թ. |
N 93-Ն |
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
«ՎԱՐԿԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, ԴՐԱՆՑ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄԸ ԵՎ ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄԸ» ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ 15-Ը ՆՈՐ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Վարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 15-րդ և «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 16-րդ հոդվածները, ղեկավարվելով «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածի «ե» կետով՝ Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհուրդը որոշում է.
1. Հաստատել «Վարկային կազմակերպությունների հաշվետվությունները, դրանց ներկայացումը և հրապարակումը» կանոնակարգ 15-ը նոր խմբագրությամբ՝ համաձայն հավելված 1-ի (կցվում է):
2. Սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու պահից ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 2002 թվականի դեկտեմբերի 13-ի ««Վարկային կազմակերպությունների հաշվետվությունները, դրանց ներկայացումը և հրապարակումը» կանոնակարգ 15-ը հաստատելու մասին» թիվ 407-Ն որոշումը:
3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում 2005 թվականի հունիսի 1-ից:
|
ՀՀ կենտրոնական |
Տ. Սարգսյան |
|
|
Հավելված 1
Կ Ա Ն Ո Ն Ա Կ Ա Ր Գ 1 5
ՎԱՐԿԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ, ԴՐԱՆՑ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄԸ ԵՎ ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄԸ
ԳԼՈՒԽ I
ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Սույն կանոնակարգը սահմանված է համաձայն «Վարկային կազմակերպությունների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 15-րդ հոդվածի և կարգավորում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող վարկային կազմակերպությունների կողմից Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկ (այսուհետև՝ Կենտրոնական բանկ) ներկայացվող հաշվետվությունների ձևերը, ներկայացման կարգն ու ժամկետները:
ԳԼՈՒԽ II
ՎԱՐԿԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԲԱՆԿ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
2. Վարկային կազմակերպությունները, բացառությամբ սույն կանոնակարգի 3-րդ կետով սահմանված վարկային կազմակերպությունների, Կենտրոնական բանկ են ներկայացնում հաշվետվությունների հետևյալ ձևերը՝ նշված պարբերականությամբ.
| Հաշվետվության անվանումը |
Հաշվետվության |
Ներկայացման հաճախականությունը | |
| 1 | Հաշվեկշիռ | 1 |
ամսական, տարեկան |
| 2 | Հաշվետվություն հիմնական տնտեսական նորմատիվների վերաբերյալ | 3 | ամսական |
| 3 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության եկամուտների և ծախսերի վերաբերյալ | 5 | ամսական, տարեկան |
| 4 | Հաշվետվություն վարկային ներդրումների, դեբիտորական պարտքերի և ինվեստիցիոն արժեթղթերի վերաբերյալ |
6 |
ամսական |
| 5 | Հաշվետվություն ակտիվների և պարտավորությունների մարման ժամկետայնությունների վերաբերյալ | 9 | եռամսյակային |
| 6 | Հաշվետվություն կանոնադրական կապիտալի ձևավորման վերաբերյալ | 10 | յուրաքանչյուր փոփոխության դեպքում |
| 7 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության դրամական միջոցների հոսքերի վերաբերյալ | 12 | եռամսյակային, տարեկան |
| 8 | Հաշվետվություն դրամարկղային շրջանառության վերաբերյալ (ամփոփ և ըստ մասնաճյուղերի) | 13 | եռամսյակային |
| 9 | Հաշվետվություն նախորդող շաբաթվա ընթացքում ներգրավված և տեղաբաշխված միջոցների միջին տոկոսադրույքների վերաբերյալ | 17 | շաբաթական |
| 10 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության և ոչ ռեզիդենտների միջև իրականացվող գործառնությունների վերաբերյալ | 18 | եռամսյակային |
| 11 | Հաշվետվություն արտարժույթի առք ու վաճառքի գործառնությունների վերաբերյալ | 19 | օրական |
| 12 | Վարկային կազմակերպության կողմից մատուցված վճարային ծառայությունների և վճարային գործիքների վերաբերյալ | 20 | եռամսյակային |
| 13 | Հաշվետվություն արժեթղթերի թողարկման արդյունքների վերաբերյալ | 21 | յուրաքանչյուր թողարկման համար |
| 14 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության կողմից թողարկված արժեթղթերի և կատարված ներդրումների վերաբերյալ | 22 | տարեկան |
| 15 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության սեփականությունը հանդիսացող և վերջինիս գործունեության համար չօգտագործվող նյութական ակտիվների, ինչպես նաև բանկերի և վարկային կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալներում իրականացված ներդրումների գումարների վերաբերյալ | 24 | ամսական |
| 16 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության աշխատակազմի վերաբերյալ | 28 | եռամսյակային |
| 17 | Հրապարակվող հաշվետվություն տնտեսական նորմատիվների վերաբերյալ | 30 | եռամսյակային |
Սույն կետով սահմանված հաշվետվություններից բացի, վարկային կազմակերպությունները պարտավոր են Կենտրոնական բանկի պահանջով ներկայացնել լրացուցիչ հաշվետվություններ:
3. Վարկային կազմակերպությունները, որոնք Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 2002 թվականի նոյեմբերի 5-ի թիվ 347-Ն որոշմամբ հաստատված «Վարկային կազմակերպությունների գործունեության կարգավորումը, վարկային կազմակերպությունների գործունեության հիմնական տնտեսական նորմատիվները» կանոնակարգ 14-ի (այսուհետև՝ կանոնակարգ 14) 12.1 կետով սահմանված կարգով, իրենց կանոնադրության համաձայն հրապարակային օֆերտաների միջոցով չեն ներգրավում փոխառություններ, Կենտրոնական բանկ են ներկայացնում հաշվետվությունների հետևյալ ձևերը՝ նշված պարբերականությամբ.
| Հաշվետվության անվանումը | Հաշվետվության համարը | Ներկայացման հաճախականությունը | |
| 1 | Հաշվեկշիռ | 1 | ամսական, տարեկան |
| 2 | Հաշվետվություն ընդհանուր կապիտալի նորմատիվի վերաբերյալ | 3.1 | ամսական |
| 3 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության եկամուտների և ծախսերի վերաբերյալ | 5 | ամսական, տարեկան |
| 4 | Հաշվետվություն վարկային ներդրումների, դեբիտորական պարտքերի և ինվեստիցիոն արժեթղթերի վերաբերյալ | 6 | ամսական |
| 5 | Հաշվետվություն ակտիվների և պարտավորությունների մարման ժամկետայնությունների վերաբերյալ | 9 | եռամսյակային |
| 6 | Հաշվետվություն կանոնադրական կապիտալի ձևավորման վերաբերյալ | 10 | յուրաքանչյուր փոփոխության դեպքում |
| 7 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության դրամական միջոցների հոսքերի վերաբերյալ | 12 | եռամսյակային, տարեկան |
| 8 | Հաշվետվություն դրամարկղային շրջանառության վերաբերյալ (ամփոփ և ըստ մասնաճյուղերի) | 13 | եռամսյակային |
| 9 | Հաշվետվություն նախորդող շաբաթվա ընթացքում ներգրավված և տեղաբաշխված միջոցների միջին տոկոսադրույքների վերաբերյալ | 17 | շաբաթական |
| 10 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության և ոչ ռեզիդենտների միջև իրականացվող գործառնությունների վերաբերյալ | 18 | եռամսյակային |
| 11 | Հաշվետվություն արտարժույթի առք ու վաճառքի գործառնությունների վերաբերյալ | 19 | օրական |
| 12 | Վարկային կազմակերպության կողմից մատուցված վճարային ծառայությունների և վճարային գործիքների վերաբերյալ | 20 | եռամսյակային |
| 13 | Հաշվետվություն արժեթղթերի թողարկման արդյունքների վերաբերյալ | 21 | յուրաքանչյուր թողարկման համար |
| 14 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության կողմից թողարկված արժեթղթերի և կատարված ներդրումների վերաբերյալ | 22 | տարեկան |
| 15 | Հաշվետվություն վարկային կազմակերպության աշխատակազմի վերաբերյալ | 28 | եռամսյակային |
| 16 | Հրապարակվող հաշվետվություն տնտեսական նորմատիվների վերաբերյալ | 30 | եռամսյակային |
Սույն կետով սահմանված հաշվետվություններից բացի, վարկային կազմակերպությունները պարտավոր են Կենտրոնական բանկի պահանջով ներկայացնել լրացուցիչ հաշվետվություններ:
ԳԼՈՒԽ III
ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԼՐԱՑՄԱՆ ԵՎ ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ
4. Վարկային կազմակերպությունները հաշվետվությունները, ծանուցումները, կից տեղեկանքները, բացառությամբ «Վարկային կազմակերպությունների հաշվետվությունները, դրանց ներկայացումը և հրապարակումը» կանոնակարգ 15-ի հավելված 1-ի (այսուհետ՝ հավելված 1) ձև թիվ 30-ի, ներկայացնում են «Սի Բի Էյ Նեթ» համակարգի միջոցով կամ էլեկտրոնային կրիչների վրա՝ Կենտրոնական բանկի կողմից տրամադրվող ֆայլերին համապատասխան: Հաշվետվությունները Կենտրոնական բանկ են ներկայացվում Կենտրոնական բանկի կողմից վարկային կազմակերպություններին ուղարկված պաշտպանված ֆայլերով, որոնց փոփոխելն արգելվում է: Այլ կերպ ներկայացված հաշվետվությունը համարվում է չընդունված:
Հաշվետվություններում նշվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա ամսաթվերը (օրինակ՝ շաբաթական հաշվետվություններում նշվում է կիրակի օրվա ամսաթիվը, իսկ ամսական, եռամսյակային և տարեկան հաշվետվություններում՝ ամսվա վերջին օրվա ամսաթիվը): Ամսաթիվը նշվում է հետևյալ ֆորմատով՝ օր. ամիս. տարի (օրինակ՝ 31/01/2001):
Սույն կետով սահմանված պահանջներին համապատասխան Կենտրոնական բանկի կողմից ընդունված հաշվետվությունները, ծանուցումները, կից տեղեկանքները հանդիսանում են Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 54-րդ հոդվածով սահմանված գրավոր ապացույցներ:
Վարկերի ու դեբիտորական պարտքերի (հետհաշվեկշռային պարտավորությունների) և ինվեստիցիոն արժեթղթերում ներդրումների հնարավոր կորուստների պահուստները սույն կանոնակարգով սահմանված հաշվետվություններում արտացոլվում են (իսկ հաշվետվություններում ներկայացվող հիմնական տնտեսական նորմատիվների և չբաշխված շահույթի հաշվարկում ընդգրկվում են) Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 1999 թվականի ապրիլի 23-ի թիվ 63 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի վարկերի ու դեբիտորական պարտքերի դասակարգման և հնարավոր կորուստների պահուստների ձևավորման» և Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 1998 թվականի սեպտեմբերի 15-ի թիվ 188 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի և վարկային կազմակերպությունների ինվեստիցիոն արժեթղթերում ներդրումների դասակարգման և հնարավոր կորուստների պահուստի ձևավորման և օգտագործման» կարգերին համապատասխան հաշվարկված գումարների չափով:
5. Վարկային կազմակերպությունները հաշվետվությունները էլեկտրոնային փոստով կամ էլեկտրոնային կրիչների վրա ներկայացնելիս ֆայլերը կոդավորում են՝ համաձայն Կենտրոնական բանկի կողմից ստացված կոդի:
Ֆայլի կոդն ունի հետևյալ կառուցվածքը.
6. Հավելված 1-ի ձև թիվ 1 հաշվետվությունը լրացվում է Կենտրոնական բանկի խորհրդի 2004 թվականի հոկտեմբերի 12-ի թիվ 251-Ն որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող վարկային կազմակերպությունների հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանին» և «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող վարկային կազմակերպությունների հաշվապահական հաշվառման հաշիվների պլանի կիրառման հրահանգին» համապատասխան՝ հազար դրամներով, առանց տասնորդական միավորների:
«I խմբի արտարժույթ» և «II խմբի արտարժույթ» սյունակներում արտարժույթի խմբավորումն իրականացվում է համաձայն կանոնակարգ 14-ի: Հետհաշվեկշռային հաշիվները լրացվում են հազար դրամներով: Հաշվետվությունները պետք է պարունակեն հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա (եթե վարկային կազմակերպությունը աշխատել է նաև շաբաթ, կիրակի կամ օրենքով սահմանված ոչ աշխատանքային օրը՝ ապա այդ օրվա) դրությամբ տվյալները: Վարկային կազմակերպության կողմից ինքնուրույն բացված հաշիվները Կենտրոնական բանկ ներկայացվող հաշվետվություններում չեն արտացոլվում:
7. Հավելված 1-ի ձև թիվ 3 հաշվետվությունը բաղկացած է 6 էջից (ֆայլով՝ 6 շիթից):
Առաջին էջում ներկայացվում և ամփոփվում են հիմնական տնտեսական նորմատիվների հաշվարկին մասնակցող միջին ամսական ցուցանիշներն ու տնտեսական նորմատիվների փաստացի մեծությունները՝ հաշվարկված կանոնակարգ 14-ի համաձայն: Առաջին (1) և երկրորդ (2) սյունակներում լրացվում են համապատասխանաբար ընդհանուր կապիտալի և ռիսկով կշռված ակտիվների նորմատիվային միջին ամսական մեծությունները: Մեկ փոխառուի գծով վարկային կազմակերպության ռիսկի առավելագույն չափը, անկախ այդ նորմատիվի խախտման փաստից, արտացոլվում է երրորդ (3) սյունակի առաջին տողում: Եթե նորմատիվը խախտվել է մի քանի փոխառուների գծով, ապա հաջորդ տողերում ցույց են տրվում խախտում առաջացրած բոլոր գումարները՝ ըստ նվազող հաջորդականության: Վարկային կազմակերպությունը հաշվետվությանը կից պարտադիր ներկայացնում է տեղեկանք՝ խախտում առաջացրած բոլոր գումարների տրամադրման պահի դրությամբ խախտման փաստի առկայության մասին:
Երկրորդ էջում ներկայացվում են ընդհանուր կապիտալի ու դրա տարրերի հաշվեկշռային և նորմատիվային մեծությունները, ինչպես նաև նորմատիվային մեծությունների հաշվարկի համար Կանոնակարգ 14-ով նախատեսված անհրաժեշտ նվազեցումներն՝ ըստ ամսվա բոլոր օրերի: Ընդ որում, լրացուցիչ կապիտալի հաշվարկին մասնակցում են ընդգրկվող և չընդգրկվող գումարներ: Ընդգրկվող գումարները դրանք մասնավորապես երկարաժամկետ ստորադաս փոխառություններն են, որոնք հաշվառվում են որպես պարտավորություն, սակայն մտնում են նորմատիվային կապիտալի հաշվարկի մեջ, իսկ չընդգրկվող գումարները դրանք այն գումարներն են, որոնք հաշվառվում են որպես կապիտալ, սակայն համաձայն Կանոնակարգ 14-ի չեն մտնում նորմատիվային կապիտալի հաշվարկի մեջ: Այն օրերին, երբ վարկային կազմակերպության հաշվեկշիռը փոփոխություններ չի կրել (ներառյալ ոչ աշխատանքային օրերը), լրացվում են նախորդ օրվա տվյալները:
Երրորդ էջում ներկայացվում են վարկային կազմակերպության ընդհանուր կապիտալի համարժեքության՝ Ն11 նորմատիվի հաշվարկում ներառվող հաշվեկշռային հոդվածները (ռիսկով կշռված ակտիվների հաշվարկում չեն ներառվում կանոնակարգ 14-ի 16.2-րդ կետով նախատեսված հիմնական կապիտալի հաշվարկից նվազեցվող ակտիվները)՝ ըստ ռիսկի կշիռների և ակտիվների հնարավոր կորուստների մասհանումները:
Չորրորդ էջում ներկայացվում են վարկային կազմակերպության ընդհանուր կապիտալի համարժեքության՝ Ն11 տնտեսական նորմատիվի հաշվարկում ներառվող հետհաշվեկշռային պայմանական պարտավորությունները և անավարտ ժամկետային գործառնությունները՝ ըստ ռիսկի կշիռների և դրանց համապատասխան պահուստները: Արտարժութային անավարտ ժամկետային գործարքները (հետհաշվեկշռային մասով) հաշվետվության մեջ պետք է գրանցվեն հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա՝ Կենտրոնական բանկի հաշվարկային փոխարժեքով:
Հինգերորդ և վեցերորդ էջերում լրացվում են «Արտարժութային դիրքի մեծությունը օրվա վերջին» և «Արտարժույթի տնօրինման նորմատիվի սահմանաչափը» սյունակները: Հինգերորդ էջում արտարժութային դիրքերի հաշվարկը կատարվում է՝ ներառյալ համապատասխան արժույթների գծով ածանցյալ գործիքները, իսկ վեցերորդ էջում՝ առանց ածանցյալ գործիքների: 2-րդ՝ «I խումբ արտարժութային դիրք» և 3-րդ՝ «II խումբ արտարժութային դիրք» սյունակները լրացնելիս արտարժույթը խմբավորվում է համաձայն Կանոնակարգ 14-ով սահմանված արտարժութային խմբերի (երբ արտարժութային պարտավորությունները գերազանցում են ակտիվները՝ «կարճ» դիրք, ապա 2-րդ և 3-րդ սյունակներում նշված մեծությունները տրվում են բացասական նշանով): Հինգերորդ էջի 2-րդ և 3-րդ սյունակներում լրացվում են համապատասխանաբար I խմբի և II խմբի արտարժութով, ինչպես նաև արտարժութային ռիսկ պարունակող դրամային ակտիվների և պարտավորությունների տարբերության և արտարժութային անավարտ ժամկետային գործառնությունները (հետհաշվեկշռային մասով) հաշվառող հաշիվների մնացորդների հանրագումարը կամ տարբերությունը (եթե դրանք վաճառքի գործիքներ են): 4-րդ՝ «Արտարժույթի տնօրինման նորմատիվի սահմանաչափ» սյունակում լրացվում է Կանոնակարգ 14-ով սահմանված արտարժույթի տնօրինման նորմատիվի առավելագույն սահմանաչափերը: Վեցերորդ էջի 2-րդ և 3-րդ սյունակներում լրացվում են համապատասխանաբար I խմբի և II խմբի արտարժութով, ինչպես նաև արտարժութային ռիսկ պարունակող դրամային ակտիվների և պարտավորությունների տարբերությանը՝ առանց արտարժույթի գծով ածանցյալ գործիքների:
8. Այն վարկային կազմակերպությունները, որոնք իրենց կանոնադրության համաձայն հրապարակային օֆերտայի միջոցով փոխառություններ չեն ներգրավում, ներկայացնում են Հավելված 1-ի ձև թիվ 3.1 հաշվետվությունը, որը լրացվում է Հավելված 1-ի ձև թիվ 3 հաշվետվության 2-րդ էջի մեկնաբանությունների համաձայն:
9. Հավելված 1-ի ձև թիվ 5 հաշվետվությունը լրացվում է աճողական տվյալներով՝ տարեսկզբից ստացված տոկոսային և ոչ տոկոսային եկամուտների, կատարված տոկոսային և ոչ տոկոսային ծախսերի, ակտիվների հնարավոր կորուստների գծով պահուստներին կատարված հատկացումների, դուրս գրված ակտիվների վերադարձից առաջացած գումարների չափով: «Նախորդ ժամանակաշրջան» սյունակում լրացվում են՝ ամսական հաշվետվություններում՝ նախորդ ամսվա, եռամսյակային հաշվետվություններում՝ նախորդ եռամսյակի, իսկ տարեկան հաշվետվություններում՝ նախորդ տարվա վերջին օրվա դրությամբ աճողական տվյալները:
Առանձին տողերի տարանջատումն ըստ ռեզիդենտների և ոչ ռեզիդենտների՝ կատարվում է եկամուտների ստացման աղբյուրի տեսանկյունից: Օրինակ՝ ոչ ռեզիդենտին ռեզիդենտի կողմից թողարկված արժեթղթի վաճառքից ստացված եկամուտը պետք է արտացոլվի «Արժեթղթերի վաճառքից ստացված զուտ եկամուտներ» տողի «Ոչ ռեզիդենտ» ենթատողում:
10. Հավելված 1-ի ձև թիվ 6 հաշվետվությունը բաղկացած է 2 էջից (ֆայլով՝ 2 շիթից):
Առաջին էջը (շիթ 1-ը) բաղկացած է «I Վարկային ներդրումները, ավանդները, ֆակտորինգը, լիզինգը, ռեպո համաձայնագրերը ըստ ժամկետների», «II. Վարկերի, դեբիտորական պարտքերի և վարկային ռիսկ պարունակող հետհաշվեկշռային հոդվածների դիմաց հաշվարկվող պահուստների չափը» և «III. Ինվեստիցիոն արժեթղթերում ներդրումների հնարավոր կորուստների պահուստի չափը» աղյուսակներից:
«I Վարկային ներդրումները, ավանդները, ֆակտորինգը, լիզինգը, ռեպո համաձայնագրերը ըստ ժամկետների» աղյուսակի (այսուհետ I աղյուսակ) «1. Ընդամենը ակտիվներ՝ վարկեր, ավանդներ, ֆակտորինգ, լիզինգ, ռեպո համաձայնագրեր», «2. Ոչ ռեզիդենտներին տրված վարկեր, ավանդներ, ֆակտորինգ, լիզինգ, ռեպո համաձայնագրեր» և «3. Ռեզիդենտներին տրված վարկեր, ավանդներ, ֆակտորինգ, լիզինգ, ռեպո համաձայնագրեր ըստ ճյուղերի» տողերի համապատասխանաբար 2-ից 11-րդ սյուները չեն լրացվում, այլ լրացվում են միայն «Ընդամենը» 12-րդ (դրամով) և 13-րդ (արտարժ.) սյուները:
I աղյուսակի «1.1 Ժամկետային ակտիվներ» տողում արտացոլվում են վարկային կազմակերպության ընդհանուր ժամկետային վարկերի, բանկային ավանդների, ֆակտորինգի, լիզինգի և ռեպո համաձայնագրերի գումարներն՝ ըստ պայմանագրային ժամկետների: Ընդ որում, եթե պայմանագրով նախատեսված են մասնակի մարումներ, ապա յուրաքանչյուր մասնաբաժնի համար պայմանագրային մարման ժամկետ է հանդիսանում պայմանագրով նախատեսված տվյալ մասնաբաժնի մարման ժամկետը, այլ ոչ թե պայմանագրի վերջնական ժամկետը: I աղյուսակի «1.2 Երկարաձգված ակտիվներ» տողում արտացոլվում են վարկային կազմակերպության ընդհանուր վարկերի, բանկային ավանդների, ֆակտորինգի, լիզինգի և ռեպո համաձայնագրերի գումարները՝ ըստ փաստացի երկարաձգված օրերի (երկարաձգման պայմանագրի կնքման օրվանից մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրը ներառյալ): Ընդ որում, եթե ակտիվը երկարաձգվել է մի քանի անգամ, ապա հաշվի է առնվում ընդհանուր երկարաձգումը: Օրինակ, եթե ակտիվը երկարաձգվել է 3 անգամ՝ 40-ական օրով, ապա վարկի գումարը ցույց է տրվում «91-180 օր» սյունակում: Եթե ակտիվի մարման ժամկետը երկարաձգվել է նախքան մարման սկզբնական ժամկետի ավարտը, ապա երկարաձգման օրվանից ակտիվը պետք է համարել երկարաձգված՝ արտացոլելով 1.2 (երկարաձգված ակտիվներ) տողերում:
I աղյուսակի «1.3 Ժամկետանց ակտիվներ» տողում ցույց են տրվում վարկային կազմակերպության ժամկետանց վարկերի, բանկային ավանդների, ֆակտորինգի, լիզինգի և ռեպո համաձայնագրերի գումարներն ըստ ժամկետանց և փաստացի երկարաձգված օրերի հանրագումարի՝ համապատասխան սյունակներում: Օրինակ, եթե ակտիվը երկարաձգված է 80 օր, և հաշվետվության ներկայացման օրը ժամկետանց է արդեն 60 օր, ապա գումարը ցույց է տրվում տողի «91-ից 180 օր» սյունակում:
I աղյուսակի «1.1 Ժամկետային ակտիվներ», «1.2 Երկարաձգված ակտիվներ» և «1.3 Ժամկետանց ակտիվներ» կետերի «վարկեր (լիզինգ, ֆակտորինգ)» ենթակետերում վարկային միությունները, խնայողական միությունները և ունիվերսալ վարկային կազմակերպություններն արտացոլում են տրված վարկերի (բացառությամբ վարկային կազմակերպություններին և բանկերին տրված վարկերի), լիզինգային կազմակերպությունները՝ լիզինգի (բացառությամբ վարկային կազմակերպությունների և բանկերի գծով լիզինգի), ֆակտորինգային կազմակերպությունները՝ ֆակտորինգի (բացառությամբ վարկային կազմակերպությունների և բանկերի գծով ֆակտորինգի) ծավալները: Վարկային կազմակերպություններին և բանկերին տրված վարկերի ավանդների, ֆակտորինգի, լիզինգի և ռեպո համաձայնագրերի հանրագումարներն արտացոլվում են վերը նշված 1.1, 1.2 և 1.3 կետերի «վարկային կազմակերպություններին և բանկերին» ենթակետերում:
Միևնույն ակտիվը ցույց է տրվում 1.1, 1.2 և 1.3 կետերից մեկում (այսինքն, եթե ակտիվն արդեն երկարաձգվել կամ ժամկետանց է, ապա այն ցույց չի տրվում «1.1 Ժամկետային ակտիվներ» կետում, այլ արտացոլվում է համապատասխան կետում):
I աղյուսակի «2. Ոչ ռեզիդենտներին տրված վարկեր, ավանդներ, ֆակտորինգ, լիզինգ, ռեպո համաձայնագրեր» կետի 2.1, 2.2 և 2.3 ենթակետերը լրացվում են նույն սկզբունքով, ինչ որ 1.1, 1.2 և 1.3 ենթակետերը:
I աղյուսակի «3. Ռեզիդենտներին տրված վարկեր, ավանդներ, ֆակտորինգ, լիզինգ, ռեպո համաձայնագրեր՝ ըստ ճյուղերի» կետի ենթակետերը լրացվում են համաձայն պարտապանի ճյուղային պատկանելության և պայմանագրերում նշված սկզբնական ժամկետների՝ գումարած երկարաձգված և ժամկետանց օրերը: Օրինակ, եթե ակտիվը տրամադրվել է գյուղատնտեսությանը 150 օր սկզբնական ժամկետով, գումարը գրանցվում է 3.2 տողում, «91-ից 180 օր» սյունակում: Եթե տվյալ ակտիվը երկարաձգվում է 180 օրով, գումարը տեղափոխվում է «271-ից 1 տարի» սյունակ, իսկ 40 օր ժամկետանց դառնալու դեպքում՝ «1 տարուց ավելի» սյունակ: Երկարաձգված օրերի հաշվարկը կատարվում է հաշվետվության «1. Ընդամենը ակտիվներ՝ վարկեր, ավանդներ, ֆակտորինգ, լիզինգ, ռեպո համաձայնագրեր» մասի երկարաձգված տողի լրացման սկզբունքի համաձայն: Ընդ որում, մեկ տարին պետք է հասկանալ 365 կամ 366 օր՝ այսինքն՝ օրացուցային օրերի քանակը:
I աղյուսակի «Հանրային սնունդ և սպասարկման այլ ոլորտներ» տողում ընդգրկվում են ռեստորանները, սրճարանները, հյուրանոցները, լվացքատները, ժամանցի բոլոր վայրերը և սպասարկման գործունեություն իրականացնող մնացած բոլոր սուբյեկտները: «Ֆինանսական հատված» տողում ընդգրկվում են բանկերի, վարկային կազմակերպությունների, ապահովագրական ընկերությունների, գրավատների, արժութային դիլերների և այլ բրոքերային ու դիլերային կազմակերպություններին տրված միջոցները: «Հիփոթեքային (բնակարանային) վարկեր» տողում պետք է արտացոլվեն ֆիզիկական անձանց բնակարան ձեռք բերելու կամ բնակարանը վերանորոգելու նպատակով տրամադրված վարկերը կամ փոխառությունները, որոնք ապահովված են տվյալ բնակարաններով: Հիփոթեքային վարկի դեպքում գրավատուին է մնում գրավադրված գույքի օգտագործման իրավունքը: «Տնտեսության այլ ճյուղեր» տողում արտացոլվում են բոլոր այն միջոցները, որոնք չեն արտացոլվել վերը նշված ճյուղային դասակարգման մեջ:
«II. Վարկերի, դեբիտորական պարտքերի և վարկային ռիսկ պարունակող հետհաշվեկշռային հոդվածների դիմաց հաշվարկվող պահուստների չափը» աղյուսակում (այսուհետ II աղյուսակ) լրացվում են տրված վարկերը, բանկային ավանդները, բանկային հաշիվները, դեբիտորական պարտքերը և վարկային ռիսկ պարունակող հետհաշվեկշռային հոդվածները: II աղյուսակում վարկերի, բանկային ավանդների, բանկային հաշիվների, դեբիտորական պարտքերի, վարկային ռիսկ պարունակող հետհաշվեկշռային հոդվածների խմբավորումը, դասերի հաշվառումն ու դրանց գծով պահուստների ձևավորումը կատարվում է Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 1999 թվականի ապրիլի 23-ի թիվ 63 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի վարկերի ու դեբիտորական պարտքերի դասակարգման և հնարավոր կորուստների պահուստների ձևավորման կարգին» (այսուհետ ակտիվների դասակարգման կարգ) համապատասխան:
«III. Ինվեստիցիոն արժեթղթերում ներդրումների հնարավոր կորուստների չափը» աղյուսակում (այսուհետ III աղյուսակ) արժեթղթերի դասերի հաշվառումն ու դրանց գծով պահուստների ձևավորումը կատարվում է Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 1998 թվականի սեպտեմբերի 15-ի թիվ 188 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գործող բանկերի ինվեստիցիոն արժեթղթերում ներդրումների հնարավոր կորուստների ձևավորման և օգտագործման կարգին» (այսուհետ արժեթղթերի դասակարգման կարգ) համապատասխան:
Երկրորդ էջը (շիթ 2-ը) բաղկացած է «IV Չաշխատող և հետհաշվեկշիռ դուրս գրված ակտիվներ» աղյուսակից (այսուհետ IV աղյուսակ):
IV աղյուսակի «1. Ռեզիդենտների չաշխատող և հետհաշվեկշիռ դուրս գրված ակտիվներ/ընդամենը» բաժնի տողերը և տողերի ենթակետերը լրացվում են համաձայն պարտապանի ճյուղային պատկանելության:
«Չաշխատող ակտիվներ սկզբին/» սյունակում արտացոլվում են չաշխատող վարկերի, ավանդների, բանկային հաշիվների ֆակտորինգի, լիզինգի և այլ դեբիտորական պարտքերի մնացորդների հանրագումարը հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբին, «Չաշխատող ակտիվներ /ժամանակաշրջանի վերջին/» սյունակում արտացոլվում են չաշխատող վարկերի, ավանդների, բանկային հաշիվների ֆակտորինգի, լիզինգի, այլ դեբիտորական պարտքերի մնացորդների հանրագումարը հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին: «Հետհաշվեկշռային մնացորդը ժամանակաշրջանի սկզբին» սյունակում արտացոլվում են հետհաշվեկշիռ դուրս գրված վարկերի, ավանդների, բանկային հաշիվների, ֆակտորինգի, լիզինգի և այլ դեբիտորական պարտքերի մնացորդների հանրագումարը հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբին, «Ժամանակաշրջանի ընթացքում հետհաշվեկշիռ դուրս գրված ակտիվներ» սյունակում արտացոլվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում հետհաշվեկշիռ դուրս գրված վերը նշված ակտիվների հանրագումարը, «Ժամանակաշրջանի ընթացքում հետհաշվեկշիռ դուրս գրված ակտիվների վերադարձ» սյունակում արտացոլվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում պարտապանների կողմից վերադարձված կամ մարված վարկերի, ավանդների, բանկային հաշիվների, ֆակտորինգի, լիզինգի և այլ դեբիտորական պարտքերի մնացորդների հանրագումարը, որոնք դուրս են գրվել հաշվեկշռից, իսկ «Ժամանակաշրջանի ընթացքում հետհաշվեկշռից դուրսգրումներ» սյունակում արտացոլվում են հետհաշվեկշռից դուրս գրված գումարները, մասնավորապես՝ այն պահանջները, որոնք զիջվել (ներվել) են կամ էլ դադարել է պահանջի իրավունքը:
IV աղյուսակի բոլոր արտարժութային հոդվածների մնացորդները ժամանակաշրջանի սկզբի դրությամբ, այդ հոդվածների գծով հոսքերը ժամանակաշրջանի ընթացքում և մնացորդները ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ ներկայացվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա հաշվարկային փոխարժեքներով:
11. Հավելված 1-ի ձև թիվ 9 հաշվետվությունը լրացվում է ըստ ակտիվների և պարտավորությունների պայմանագրով նախատեսված մարմանը (մասնակի մարումներին) մնացած ժամկետների:
Այն ակտիվները, որոնք ցպահանջ չեն և չունեն հստակ սահմանված մարման ժամկետներ, համարվում են անժամկետ և արտացոլվում են «Անժամկետ» սյունակում:
Այն ակտիվները, որոնք, համաձայն ակտիվների դասակարգման կարգի, դասակարգված են չաշխատող, լրացվում են «Չաշխատող» սյունում, ընդ որում, ակտիվի այն մասը, որը դեռ ժամկետի մեջ է, լրացվում է «Ժամկետային» ենթասյունում:
Եթե վարկային կազմակերպության բանկային հաշիվների միջոցներն ամբողջությամբ (կամ մասամբ) սառեցվել (դեպոնացվել) են որոշակի ժամանակով, ապա սառեցված (դեպոնացված) մասը համարվում է ժամկետային միջոց և արտացոլվում է համապատասխան (պայմանագրով նախատեսված սառեցման ժամկետով) ժամկետային սյունակներում: Եթե այդ միջոցները սառեցվել (դեպոնացվել) են անժամկետ, ապա դրանք արտացոլվում են «Անժամկետ» սյունակում:
Հաշվետվության մեջ ակտիվների կազմում չեն ընդգրկվում հիմնական միջոցները, ոչ նյութական ակտիվները, վերջիններիս գծով կատարված կապիտալ ներդրումները, արագամաշ առարկաները, դրանց ձեռքբերման նպատակով կատարված կանխավճարները, ինչպես նաև հետագայում ծախսերով ձևակերպման ենթակա կանխավճարները:
«Կանխիկ և կանխիկին հավասարեցված դրամական միջոցներ» տողում արտացոլվում են կանխիկ դրամական միջոցները և վճարային փաստաթղթերը (կանխիկ դրամը դրամարկղում, կանխիկ դրամը ճանապարհին, կանխիկ դրամը բանկոմատներում, կանխիկին հավասարեցված վճարային փաստաթղթերը), թանկարժեք մետաղների բանկային ստանդարտացված ձուլակտորները և թանկարժեք մետաղների բանկային ստանդարտացված ձուլակտորները ճանապարհին: Ոսկու ոչ ստանդարտացված ձուլակտորները Կենտրոնական բանկի խորհրդի որոշմամբ չհաստատված վճարային քարտերը հաշվետվության մեջ չեն ընդգրկվում:
«Պահանջներ ռեզիդենտ բանկերի նկատմամբ» տողում լրացվում են Հայաստանի Հանրապետության բանկերում բացված բանկային հաշիվները, ավանդները, վարկերը, բանկերում սառեցված (դեպոնացված) միջոցները, բանկերի նկատմամբ պահանջները ֆակտորինգի, լիզինգի, երաշխավորությունների գծով, դեբիտորական պարտքերը, հավատարմագրային կառավարման գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարները, բանկերի կողմից թողարկված արժեթղթերը (բացառությամբ բաժնետոմսերի): Այս տողում չեն ընդգրկվում ռեզիդենտ բանկերի հետ կնքված ռեպո համաձայնագրերը և արժութային սվոպը:
«Պահանջներ ԲԲԲ-(Բաա3) և բարձր վարկանիշ ունեցող բանկերի, նրանց դուստր բանկերի, մասնաճյուղերի նկատմամբ» տողում լրացվում են ԲԲԲ-(Բաա3) և բարձր ռեյտինգ ունեցող բանկերում, նրանց մասնաճյուղերում և Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս գտնվող դուստր բանկերում բացված բանկային հաշիվները, ավանդները, այդ թվում՝ թանկարժեք մետաղների բանկային ստանդարտացված ձուլակտորներով ավանդները, վարկերը, բանկերում դեպոնացված միջոցները, բանկերի նկատմամբ պահանջները ֆակտորինգի, լիզինգի և երաշխավորությունների գծով, դեբիտորական պարտքերը, հավատարմագրային կառավարման գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարները, բանկերի կողմից թողարկված արժեթղթերը, բացառությամբ բաժնետոմսերի, բանկերում սառեցված հաշիվները: Այս տողում չեն ընդգրկվում ԲԲԲ-(Բաա3) և բարձր ռեյտինգ ունեցող բանկերի հետ կնքված ռեպո համաձայնագրերը և արժութային սվոպը:
«Պահանջներ այլ բանկերի նկատմամբ» տողում լրացվում են ԲԲԲ-(Բաա3) -ից ցածր ռեյտինգ ունեցող և ռեյտինգ չունեցող բանկերում, նրանց մասնաճյուղերում և Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս գտնվող դուստր բանկերում բացված բանկային հաշիվները, ավանդները՝ այդ թվում թանկարժեք մետաղների բանկային ստանդարտացված ձուլակտորներով ավանդները, վարկերը, բանկերում դեպոնացված միջոցները, բանկերի նկատմամբ պահանջները ֆակտորինգի, լիզինգի և երաշխավորությունների գծով, դեբիտորական պարտքերը, հավատարմագրային կառավարման գործառնությունների գծով ստացվելիք գումարները, բանկերի կողմից թողարկված արժեթղթերը, բացառությամբ բաժնետոմսերի, բանկերում սառեցված հաշիվները: Այս տողում չեն ընդգրկվում ԲԲԲ-(Բաա3) -ից ցածր ռեյտինգ ունեցող բանկերի հետ կնքված ռեպո համաձայնագրերը և արժութային սվոպը:
«Պահանջներ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության նկատմամբ» տողում արտացոլվում են բյուջեի նկատմամբ դեբիտորական պարտքերը, վճարված կանխավճարները: Ընդ որում, կանխավճարներն արտացոլվում են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված՝ հարկերի վճարման վերջին ժամկետի լրանալուն մնացած օրերի քանակին համապատասխանող սյունակում:
«Պահանջներ ԲԲԲ-(Բաա3) և բարձր ռեյտինգ ունեցող կենտրոնական բանկերի և կառավարությունների նկատմամբ» տողում լրացվում են ԲԲԲ-(Բաա3) և բարձր ռեյտինգ ունեցող կենտրոնական բանկերի և կառավարությունների կողմից թողարկված արժեթղթերում կատարված ներդրումները:
«Պահանջներ այլ կենտրոնական բանկերի և կառավարությունների նկատմամբ» տողում լրացվում են ԲԲԲ - (Բաա3) - ից ցածր ռեյտինգ ունեցող և ռեյտինգ չունեցող կենտրոնական բանկերի և կառավարությունների կողմից թողարկված արժեթղթերում կատարված ներդրումները:
Հաշվետվության «1.4» և «1.5» տողերում արտացոլվում են բանկերի նկատմամբ ինչպես երկարաժամկետ, այնպես էլ կարճաժամկետ պահանջները, սակայն հաշվետվությունը լրացվում է հաշվի առնելով բանկի երկարաժամկետ (երկարաժամկետ պահանջներին տրվող) ռեյտինգը:
Հաշվետվության «1.8» և «1.9» տողերում արտացոլվում են օտարերկրյա կենտրոնական բանկերի և կառավարությունների նկատմամբ ինչպես երկարաժամկետ, այնպես էլ կարճաժամկետ պահանջները, սակայն հաշվետվությունը լրացվում է հաշվի առնելով օտարերկրյա կենտրոնական բանկի կամ կառավարության երկարաժամկետ (երկարաժամկետ պահանջներին տրվող) ռեյտինգը:
«Ռեպո համաձայնագրերով ձեռք բերված արժեթղթեր» տողում լրացվում են ռեզիդենտներից և ոչ ռեզիդենտներից ռեպո համաձայնագրերով ձեռք բերված արժեթղթերը: Ընդ որում, արժեթղթերը տարանջատվում են ոչ թե ըստ մարմանը մնացած օրերի, այլ ըստ արժեթղթերի հետ վերադարձմանը (վաճառքին) մնացած օրերի:
«Ռեպո համաձայնագրերով վաճառված արժեթղթեր և արժութային սվոպով վաճառված արտարժույթ» տողում լրացվում են ռեզիդենտներին և ոչ ռեզիդենտներին ռեպո համաձայնագրերով վաճառված արժեթղթերը և արժութային սվոպով վաճառված արտարժույթը: Ընդ որում, վաճառված արժեթղթերը և արտարժույթը հաշվետվության մեջ արտացոլվում են ըստ արժեթղթերի և արտարժույթի հետ ստացմանը (գնմանը) մնացած օրերի:
«Հաշվարկված ստացվելիք տոկոսներ» տողում լրացվում են ռեզիդենտներից և ոչ ռեզիդենտներից ստացվելիք հաշվեգրված բոլոր տեսակի տոկոսները և չճանաչված տոկոսային եկամուտը՝ բացասական նշանով: Չաշխատող ակտիվների դիմաց հաշվեգրված չճանաչված տոկոսային եկամտի բացարձակ մեծությունը լրացվում է «Չաշխատող» սյան համապատասխան ենթասյուներում և «1. Ակտիվների մարման ժամկետայնության վերաբերյալ» բաժնի «Ընդամենը» սյան հաշվարկի մեջ չի ընդգրկվում:
«Այլ պահանջներ» տողում լրացվում են ածանցյալ գործիքները (հաշվեկշռում ճանաչված ակտիվային մասով), ստացվելիք շահաբաժինները, առևտրական նպատակով պահվող, վաճառքի համար մատչելի, բաժնեմասնակցության և ինքնարժեքի մեթոդներով հաշվառվող ներդրումները ռեզիդենտների և ոչ ռեզիդենտների կանոնադրական կապիտալներում և այլ պահանջները, որոնք արտացոլված չեն նախորդ տողերից ոչ մեկում:
Այն ակտիվները, որոնք հաշվեկշռում հաշվառվում են զեղչատոկոսով կամ հավելավճարով (օրինակ՝ պետական գանձապետական արժեթղթեր, ֆակտորինգ, ֆինանսական լիզինգ և այլն), այս հաշվետվության մեջ ընդգրկվում են հաշվեկշռային արժեքով՝ հաշվի առած զեղչատոկոսը կամ հավելավճարը, ինչպես նաև համապատասխան ճշգրտման հաշիվները:
Եթե հստակ մարման ժամկետ ունեցող ակտիվի պայմանագրային ժամկետը գերազանցում է ակտիվի սառեցման կամ դեպոնացման ժամկետը, ապա ակտիվն արտացոլվում է ըստ մարմանը մնացած ժամկետների, հակառակ դեպքում՝ ըստ սառեցման ժամկետների:
Պարտավորությունների «ժամկետանց» սյունակը լրացվում է միայն այն պարտավորությունների մասով, որոնք, բացառությամբ դատարանի, կամ միջնորդ դատարանի վարույթում գտնվողների, չեն կատարվել պարտավորությամբ սահմանված ժամկետում:
Պարտավորությունների ցպահանջ սյունակում լրացվում են հաշվեկշռի «Պարտավորություններ» կարգում հաշվառվող ցպահանջ, իսկ «Անժամկետ» սյունակում՝ մարման սահմանված ժամկետ չունեցող միջոցները, ընդ որում դատարանի կամ միջնորդ դատարանի վարույթում գտնվող գործերով պարտավորությունները համարվում են ցպահանջ և լրացվում են «ցպահանջ» սյունակում:
«Պարտավորություններ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության նկատմամբ» տողում լրացվում են գանձապետարանից ստացված վարկերը, կրեդիտորական պարտքերը բյուջեի և պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարումների գծով և կառավարության նկատմամբ այլ պարտավորությունները:
«Պարտավորությունների ժամկետայնության վերաբերյալ» բաժնում հավատարմագրային կառավարման գործառնությունների և ֆինանսական լիզինգի գծով վճարվելիք գումարներն ընդգրկվում են պայմանագրի կողմ հանդիսացող հաճախորդի պատկանելության համապատասխան տողերում:
«Պարտավորություններ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների նկատմամբ» տողում արտացոլվում են միջազգային կազմակերպություններից ներգրավված բոլոր միջոցները՝ անկախ երաշխավորից:
«Պարտավորություններ վարկային կազմակերպության կողմից թողարկված արժեթղթերի գծով» տողում լրացվում են վարկային կազմակերպության կողմից թողարկված բոլոր տեսակի արժեթղթերի գումարները, բացառությամբ բաժնետոմսերի:
«Ռեպո համաձայնագրերով և արժութային սվոպով ներգրավված միջոցներ» տողում լրացվում են ռեզիդենտներից և ոչ ռեզիդենտներից ռեպո համաձայնագրերով և արժութային սվոպով ներգրավված միջոցները:
«Այլ պարտավորություններ» տողում արտացոլվում են ածանցյալ գործիքները (հաշվեկշռում ճանաչված պարտավորությունների մասով), վճարման ենթակա շահաբաժինները, հաշվարկային պարտավորությունները չեկերի, այլ վճարային փաստաթղթերի և ակրեդիտիվների գծով, ներքին և արտաքին կրեդիտորական պարտքերը, տարանցիկ հաշիվները և այլ ֆինանսական պարտավորությունները, որոնք չեն ընդգրկվել վերը նշված տողերում:
«Հետհաշվեկշռային պայմանական պարտավորություններ» տողում լրացվում են պայմանական պարտավորությունները տրամադրված երաշխավորությունների, վարկային գծերի, վարկային քարտերի և օվերդրաֆտների չօգտագործված մասերը:
««Խոշոր» պարտավորություններ» տողում լրացվում են այն բոլոր պարտավորությունների գումարները, որոնք առանձին վերցրած գերազանցում են վարկային կազմակերպության ընդհանուր պարտավորությունների 5% սահմանաչափը, առանց հաշվի առնելու փոխկապակցվածությունը:
«Փոփոխվող տոկոսադրույքներով» տողերում լրացվում են այն միջոցները, որոնք ներգրավվել կամ տեղաբաշխվել են ոչ ֆիքսված տոկոսադրույքներով (այսինքն՝ այդ միջոցների տոկոսադրույքները վերանայվում են շուկայական տոկոսադրույքների ցանկացած փոփոխության դեպքում):
«Փոփոխվող տոկոսադրույքներով» տողերում միջոցները լրացվում են ըստ տոկոսադրույքների վերանայմանը մնացած ժամկետների, այլ ոչ թե ակտիվի կամ պարտավորության մարմանը մնացած ժամկետների:
Օրինակ 1. եթե վարկային կազմակերպությունը ներգրավել է մինչև 5 տարի մարման ժամկետով փոխառություն, որի տոկոսադրույքները վերանայվելու են յուրաքանչյուր 3 ամիսը մեկ, ապա հաշվետվության «Փոփոխվող տոկոսադրույքներով» տողում այդ փոխառության գումարը պետք է լրացվի «91-120 օր» սյունակում, իսկ հաջորդ հաշվետու ժամանակաշրջանում նույն փոխառության գումարը կարտացոլվի «61-90 օր» սյունակում:
Օրինակ 2. եթե վարկային կազմակերպությունը ներգրավել է մինչև 3 տարի մարման ժամկետով փոխառություն, որի տոկոսադրույքները վերանայվելու են շուկայի ցանկացած փոփոխության դեպքում, ապա հաշվետվության «Փոփոխվող տոկոսադրույքներով» տողում այդ փոխառության գումարը պետք է լրացվի «Ցպահանջ» սյունակում:
«Ֆիքսված տոկոսադրույքներով» տողերում լրացվում են այն միջոցները, որոնք ներգրավվել և տեղաբաշխվել են ֆիքսված տոկոսադրույքներով: Ակտիվները և պարտավորությունները արտացոլվում են ըստ մարմանը մնացած ժամկետների:
«Անտոկոս» տողերում լրացվում են այն միջոցները, որոնք ներգրավվել կամ տեղաբաշխվել են առանց տոկոսների վճարման (ստացման) պայմանի:
Արտարժույթի խմբավորումը կատարվում է համաձայն Կանոնակարգ 14-ի: Հաշվետվության մեջ «I խմբի արտարժույթով» և «II խմբի արտարժույթով» տողերում արտացոլվում են վերը նշված բոլոր տողերում ընդգրկվող արտարժույթով (այդ թվում նաև թանկարժեք մետաղների բանկային ստանդարտացված ձուլակտորներով արտահայտված պահանջներն ու պարտավորությունները), ինչպես նաև արտարժութային ռիսկ պարունակող դրամային ակտիվների և պարտավորությունների գումարները և անավարտ ժամկետային գործարքների պայմանագրային արժեքը, բացառությամբ «Հետհաշվեկշռային պայմանական պարտավորություններ» տողի գումարի և անավարտ ժամկետային գործարքների իրական արժեքի: «Փոփոխվող», «Ֆիքսված» և «Անտոկոս» տողերի գումարները պետք է հավասար լինեն բոլոր տողերի հանրագումարին, բացառությամբ «Հետհաշվեկշռային պայմանական պարտավորություններ» (Պարտավորությունների ժամկետայնության վերաբերյալ բաժնում), «Հաշվարկված վճարվելիք տոկոսներ» և «Հաշվարկված ստացվելիք տոկոսներ» տողերի գումարի:
12. Հավելված 1-ի ձև թիվ 10 հաշվետվությունը ներկայացվում է կանոնադրական կապիտալի յուրաքանչյուր փոփոխության դեպքում: «Ամսաթիվ» մասում նշվում է կանոնադրական կապիտալի փոփոխման օրը: «Վարկային կազմակերպության կազմակերպական-իրավական կարգավիճակը» մասում լրացվում է, բաժնետիրական ընկերություն, սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն կամ կոոպերատիվ՝ կախված կազմակերպության կարգավիճակից:
Հաշվետվությունը լրացվում է.
● Բաց բաժնետիրական ընկերություն հանդիսացող վարկային կազմակերպությունների կողմից՝ 1% և ավելի բաժնեմաս ունեցող բաժնետերերի տվյալներն առանձին տողերով, իսկ մինչև 1% բաժնեմաս ունեցող բոլոր բաժնետերերի տվյալները երկու տողով՝ ընդ որում, առաջին տողով լրացվում են ռեզիդենտ, իսկ երկրորդ տողով՝ ոչ ռեզիդենտ բաժնետերերը:
● Փակ բաժնետիրական, սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերություն հանդիսացող և կոոպերատիվ վարկային կազմակերպությունների բոլոր փայատերերի (բաժնետերերի, անդամների) տվյալները առանձին տողերով:
Եթե մասնակիցը ֆիզիկական անձ է, ապա «Սեփականության ձևը» սյունակում անհրաժեշտ է նշել «ֆիզիկական անձ», եթե մասնակիցը իրավաբանական անձ է և իր բաժնեմասերի 50%-ից ավելին պատկանում է պետությանը՝ «պետական մասնակցությամբ», մնացած դեպքերում՝ «ոչ պետական»:
«Բաժնետոմսի տեսակը (սովորական, արտոնյալ)» սյունակը լրացվում է միայն բաժնետիրական ընկերությունների համար՝ «Սովորական» կամ «Արտոնյալ» բառերով՝ կախված բաժնետոմսի տեսակից (սահմանափակ պատասխանատվությամբ և կոոպերատիվ վարկային կազմակերպությունների համար վերը նշված սյունակը չի լրացվում):
Բաժնետիրական ընկերությունների համար «Բաժնետոմսերի դեպոզիտարիայում գրանցման օրը/Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի գրանցամատյանում գրառում կատարելու օրը» սյունակում լրացվում է բաժնետոմսերի դեպոզիտարիայում, իսկ սահմանափակ պատասխանատվությամբ (այդ թվում՝ կոոպերատիվ) վարկային կազմակերպությունների համար՝ Կենտրոնական բանկի գրանցամատյանում գրառում կատարելու օրը:
«Ռեզիդենտ (ոչ ռեզիդենտ)» սյունակը լրացվում է «ռեզիդենտ» կամ «ոչ ռեզիդենտ» բառերով՝ կախված մասնակցի ռեզիդենտությունից: Ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ տերմինների սահմանումները տրված են Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի 2002 թվականի մայիսի 14-ի թիվ 173 որոշմամբ հաստատված «Հայաստանի Հանրապետության դրամավարկային և բանկային վիճակագրության ձեռնարկում»:
Բաժնետիրոջ կամ բաժնեմասի յուրաքանչյուր փոփոխության դեպքում վարկային կազմակերպությունը ձև թիվ 10 հաշվետվության հետ մեկտեղ Կենտրոնական բանկ է ներկայացնում նաև այդ փոփոխության օրինականությունը հաստատող փաստաթղթերը՝ առուվաճառքի պայմանագիր, քաղվածք ռեեստրից, քաղվածք հաշվից: Նշված փաստաթղթերը բաց բաժնետիրական ընկերությունները ներկայացնում են 5%-ից ավելի մասնակցություն ունեցող բաժնետերերի կազմում փոփոխությունների դեպքում:
13. Հավելված 1-ի ձև թիվ 12 հաշվետվությունը լրացվում է դրամական հոսքի հաշվարկման ուղղակի մեթոդով: Հաշվետվությունում վարկային կազմակերպության կողմից ստացված կանխիկ դրամի հոսքը խմբավորվում է 3 բաժիններում՝ դրամական հոսք՝ գործառնական, ներդրումային և ֆինանսական գործունեությունից:
«Դրամական զուտ հոսքեր գործառնական գործունեությունից» բաժնում արտացոլվում են վարկային կազմակերպության հիմնական գործունեության հետ կապված, ինչպես նաև ստացված եկամուտներով և կատարված ծախսերով պայմանավորված դրամական հոսքերը: Եթե վարկային կազմակերպության և հաճախորդի միջև գործարքի արդյունքում տեղի է ունենում միջոցների տրամադրում և, միևնույն ժամանակ, տվյալ միջոցների հաշվին նույն վարկային կազմակերպության հաճախորդից ներգրաված փոխառության ավելացում, ապա հաշվետվությունում արվում է երկու գրանցում: Օրինակ, եթե տրվել է վարկ, և այդ միջոցների հաշվին տեղի է ունեցել հաճախորդից ներգրավված փոխառության ավելացում, ապա հաշվետվության մեջ գրանցվում է վարկային ներդրումների ավելացում և, միաժամանակ, ներգրավված փոխառությունների ավելացում:
«Դրամական զուտ հոսքեր ներդրումային գործունեությունից» բաժնում արտացոլվում է դրամական հոսքը, որը ներառում է մինչև մարման ժամկետը պահվող ժամկետային և անժամկետ արժեթղթերում ներդրումների (բացառությամբ առևտրային նպատակով պահվող և վաճառքի համար մատչելի արժեթղթերի), բանկերում տեղաբաշխված ավանդների, հիմնական միջոցների և այլ ներդրումային բնույթ կրող ակտիվների շարժը:
«Դրամական զուտ հոսքեր ֆինանսական գործունեությունից» բաժնում արտացոլվում են բանկերից ստացված վարկերի, ստացված այլ փոխառությունների, ֆինանսական վարձակալության գծով վճարումների, վարկային կազմակերպության կողմից թողարկված արժեթղթերի, կապիտալի փոփոխությամբ պայմանավորված դրամական հոսքերը:
Դրամական միջոցների հոսքերը, որոնք առաջացել են արտարժույթով (ներառյալ ոսկով ավանդներից և բանկային հաշիվներից) կատարված գործառնությունների հետևանքով, պետք է գրանցվեն Հայաստանի Հանրապետության դրամով՝ արտարժույթի գումարի նկատմամբ կիրառելով Հայաստանի Հանրապետության դրամի և արտարժույթի միջև դրամական միջոցների հոսքերի օրվա դրությամբ առկա փոխանակման փոխարժեքը: Արտարժույթի փոխանակման փոխարժեքի փոփոխության ազդեցությունը դրամական միջոցների վրա արտացոլվում է դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվությունում՝ տվյալ ժամանակաշրջանի սկզբում և վերջում գոյացած դրամական միջոցների համապատասխանեցման նպատակով: Այդ գումարը ցույց է տրվում գործառնական, ներդրումային և ֆինանսական գործունեության արդյունքում գոյացած դրամական միջոցների հոսքերից առանձին:
«Նախորդ ժամանակաշրջան» սյունակում լրացվում են՝ եռամսյակային հաշվետվություններում՝ նախորդ եռամսյակի, իսկ տարեկան հաշվետվություններում՝ նախորդ տարվա վերջին օրվա տվյալները:
Կանխիկ և կանխիկին հավասարեցված զուտ միջոցները բաղկացած են կանխիկ դրամական միջոցներից (ընդ որում՝ վարկային կազմակերպության դրամապահոցում գտնվող ոսկու ստանդարտացված ձուլակտորները չեն համարվում կանխիկ դրամական միջոց), կանոնակարգ 14-ով նախատեսված կանխիկին հավասարեցված վճարային փաստաթղթերից, վարկային կազմակերպության՝ բանկերում գտնվող բանկային հաշիվների մնացորդներից:
Հաշվետվությանը կից պարտադիր ներկայացվում է ծանոթագրություն՝ ոչ դրամական այն գործառնությունների վերաբերյալ, որոնք կապված չեն դրամական հոսքերի հետ: Այդպիսի գործառնություններ են համարվում, օրինակ, վարկերի մարումը գրավների տնօրինման միջոցով, ակտիվների ձեռքբերումը (վաճառքը) ապառիկ ձևով, վարկային կազմակերպության կողմից թողարկված պարտատոմսերի մարումը բաժնետոմսերի թողարկման հաշվին և այլն:
14. Հավելված 1-ի ձև թիվ 13 հաշվետվությունը բաղկացած է 2 էջից: 1-ին էջում ներկայացվում է ամփոփ հաշվետվություն վարկային կազմակերպության Հայաստանի Հանրապետության դրամով դրամարկղային շրջանառության մասին, իսկ 2-րդ էջում՝ ըստ մասնաճյուղերի: Հաշվետվության 1-ին էջի 3-րդ և 5-րդ տողերում, իսկ 2-րդ էջի 3-րդ և 6-րդ տողերում պետք է ընդգրկվեն այլ բանկերից ստացված և բանկերին հանձնված գումարները: Ըստ մասնաճյուղերի ներկայացվող հաշվետվություններում ներբանկային գործարքներն արտացոլվում են 4-րդ և 8-րդ տողերում:
15. Հավելված 1-ի ձև թիվ 17 հաշվետվությունը բաղկացած է 2 էջից:
Հաշվետվությունը լրացվում է միայն հաշվետու շաբաթվա ընթացքում կնքված նոր վարկային (այդ թվում՝ վարկային, փոխառային և քարտերով տրված վարկերը), օվերնայթային, ռեպո համաձայնագրեր, ինչպես նաև նախկինում կնքված պայմանագրերի համաձայն հաշվետու ժամանակաշրջանում ներգրավված կամ տեղաբաշխված միջոցների հիման վրա՝ հազար միավորներով: Հաշվետվության «ԱՄՆ-ի դոլար» և «Եվրո» տողերի «գումար» սյուներում լրացվում են նշված արտարժույթներով ներգրավված կամ տեղաբաշխված միջոցների ֆիզիկական ծավալները՝ հազար միավորներով, իսկ այլ արժույթներ տողերում լրացվում են այլ արտարժույթներով (ներառյալ ոսկով) ներգրավված և տեղաբաշխված միջոցները՝ դրամական արտահայտությամբ, հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա դրությամբ Կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված հաշվարկային փոխարժեքով: Ընդ որում, 1 տարին պետք է հասկանալ 365 կամ 366 օր՝ այսինքն՝ օրացուցային օրերի քանակը: Հաշվետվության մեջ ընդգրկվում են միայն այն երկարաձգված ներգրավված և տեղաբաշխված միջոցները, որոնց տոկոսադրույքները, համաձայն կնքված պայմանագրերի, փոփոխվել են:
Շաբաթվա ընթացքում տրված վարկերի միջին տարեկան տոկոսադրույքը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով.
Մտ = ( Վ1*Տ1+Վ2*Տ2+ ... + Վm*Տm) / (Վ1+Վ2+...+Վm), որտեղ Վ-ն տրված վարկերի ծավալն է, Տ-ն՝ տրված վարկերի տարեկան տոկոսադրույքները, 1-m-ը՝ տրված վարկերի քանակը:
Շաբաթվա ընթացքում ներգրավված փոխառությունների դիմաց վճարվող միջին տարեկան տոկոսադրույքը հաշվարկվում է հետևյալ կերպ.
Մտ = (Փ1*Տ1+Փ2*Տ2+ ... + ՓՈ*ՏՈ)/(Փ1+Փ2+...+ՓՈ), որտեղ ՓՈ-ը՝ ներգրավված փոխառությունների ծավալներն է, Տ -ն՝ դրանց դիմաց վճարվող տարեկան տոկոսադրույքները, 1-n-ը՝ ներգրավված փոխառությունների քանակը:
Շաբաթվա ընթացքում կայացած ռեպո համաձայնագրերի միջին տարեկան ռեպո տոկոսադրույքը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով.
Մտ = (Ռ1*Տ1+Ռ2*Տ2+...+ՌՈ*ՏՈ)/(Ռ1+Ռ2+...+ՌՈ), որտեղ Ռ-ն՝ կնքված ռեպո համաձայնագրերի ծավալն է, Տ-ն՝ կնքված ռեպո համաձայնագրերի տարեկան տոկոսադրույքները, 1-n-ը՝ կայացած գործարքների քանակը:
«I Ներգրավված միջոցների միջին տոկոսադրույքները» աղյուսակի ներքևի մասում լրացվում են 1.4; 1.5 և 1.6 տողերում լրացված գումարները՝ ըստ առանձին բանկերի և վարկային կազմակերպությունների:
«Այլ արժույթներ» (ներառյալ ոսկին) տողերը լրացվում են դրամական արտահայտությամբ հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա դրությամբ՝ Կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված հաշվարկային փոխարժեքով:
«II Տեղաբաշխված միջոցների միջին տոկոսադրույքները» աղյուսակի ներքևի մասում լրացվում են 2.4; 2.5 և 2.6 տողերում լրացված գումարները՝ ըստ առանձին բանկերի և վարկային կազմակերպությունների:
16. Հավելված 1-ի ձև թիվ 18 հաշվետվությունը բաղկացած է 2 աղյուսակից (ֆայլով՝ 2 շիթ): «1. Վարկային կազմակերպության և ոչ ռեզիդենտների միջև իրականացվող գործառնությունների վերաբերյալ» աղյուսակում (այսուհետ I աղյուսակ) գրանցվում են վարկային կազմակերպության կողմից ոչ ռեզիդենտների հետ իրականացված բոլոր գործառնությունները, իսկ «2. Ոչ ռեզիդենտներից վարկերի(փոխառությունների) ներգրավման և սպասարկման վերաբերյալ» աղյուսակում (այսուհետ II աղյուսակ)՝ միայն ոչ ռեզիդենտներից ներգրավված վարկերի (փոխառությունների) ու դրանց սպասարկման վերաբերյալ տվյալները: Տվյալները լրացվում են միայն հաշվետվության ազատ վանդակներում:
Հաշվետվությունը լրացվում է միլիոն դրամներով, բացառությամբ հաշվետվության I աղյուսակի 12 և 23 սյունակների և II աղյուսակի 5-րդ սյունակի: Նշված սյունակներից 12 և 23 սյունակներում տվյալները լրացվում են ԱՄՆ դոլարով, իսկ 5-րդ սյունակում` համապատասխան արժույթի միավորով, ընդ որում գումարները նշվում են ամբողջությամբ:
Հաշվետվությունում յուրաքանչյուր գործառնություն տարանջատվում է ըստ արժույթների. ՀՀ դրամ, ԱՄՆ դոլար, եվրո, ռուսական ռուբլի և այլ արտարժույթ (ներառյալ ոսկին):
Հաշվետվության մեջ լրացվող արտարժույթով արտահայտված բոլոր գումարները (բացառությամբ՝ «Կապիտալի արժեթղթեր» տողի «Պասիվ» մասում (բացառությամբ շահաբաժինների) լրացվող տվյալների) վերածվում են դրամի՝ հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ համապատասխան արժույթի գործող հաշվարկային փոխարժեքով:
I աղյուսակի բոլոր տողերը, բացառությամբ «Շահաբաժիններ», «Եկամուտներ և ծախսեր» տողերի, լրացվում են համապատասխան ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ հաշվեկշռային մնացորդների տվյալների հիման վրա:
«Շահաբաժիններ» հոդվածների «Ակտիվ» մասում լրացվում են աճողական տվյալներ` հաշվետու տարվա սկզբից մինչև հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ փաստացի ստացված շահաբաժինների, իսկ «Պասիվ» մասում՝ փաստացի վճարված շահաբաժինների վերաբերյալ, ընդ որում՝ առաջին եռամսյակի հաշվետվության «նախորդ ժամանակաշրջան» սյունակում համապատասխան տողերում լրացվում են զրոներ:
I աղյուսակի «Եկամուտներ և ծախսեր» տողերի «Ակտիվ» մասում լրացվում են ստացված ու ստացվելիք (հաշվեգրված) եկամուտների, իսկ «Պասիվ» մասում՝ վճարված ու վճարվելիք (հաշվեգրված) ծախսերի վերաբերյալ տվյալներ: «Հաշվետու ժամանակաշրջան» սյունակը լրացվում է աճողական տվյալներով՝ հաշվետու տարվա սկզբից մինչև հաշվետու եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ ստացված (վճարված) և հաշվեգրված եկամուտների և ծախսերի չափով: «Նախորդ ժամանակաշրջան» սյունակը լրացվում է հաշվետու տարվա սկզբից մինչև նախորդ եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ աճողական տվյալները, ընդ որում՝ առաջին եռամսյակի հաշվետվության «նախորդ ժամանակաշրջան» սյունակում համապատասխան տողերում լրացվում են զրոներ:
«Կապիտալի արժեթղթեր» բաժնի «Ակտիվ» մասում լրացվում են վարկային կազմակերպության կողմից որևէ ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության բաժնետիրական կապիտալում կատարված ուղղակի և պորտֆելային ներդրումները, իսկ «Պասիվ» մասում՝ վարկային կազմակերպության բաժնետիրական կապիտալում ոչ ռեզիդենտների կողմից կատարված ուղղակի և պորտֆելային ներդրումները: Ընդ որում, «Կապիտալի արժեթղթեր» բաժնի «Ակտիվ» մասի տվյալները պետք է համապատասխանեն ձև թիվ 24 հաշվետվության այլ անձանց (ոչ ռեզիդենտ) կանոնադրական կապիտալում իրականացված ներդրումների վերաբերյալ տվյալներին, իսկ «Պասիվ» մասի տվյալները պետք է համապատասխանեն Հավելված 1-ի ձև թիվ 10 հաշվետվության՝ ոչ ռեզիդենտների կողմից վարկային կազմակերպությունում կատարված ներդրումների տվյալներին:
Կապիտալի արժեթղթերի հետ կապված գործարքների բաժանումը «Ուղղակի ներդրումների» և «Պորտֆելային ներդրումների» կատարվում է հետևյալ սկզբունքներով.
Ուղղակի (նշանակալից մասնակցություն) համարվում են այն ներդրումները, որոնց գումարը կազմում է բաժնետիրական կապիտալի 10 և ավելի տոկոսը, իսկ պորտֆելային (ոչ նշանակալից մասնակցություն)՝ այն ներդրումները, որոնց գումարը կազմում է բաժնետիրական կապիտալի մինչև 10%-ը:
«Պարտքային արժեթղթեր» բաժնի «Ակտիվ» մասում լրացվում են ոչ ռեզիդենտների կողմից թողարկված և վարկային կազմակերպության կողմից ձեռք բերված ցանկացած տեսակի պարտքային արժեթղթերի և դրանց հետ կապված ստացվելիք տոկոսների վերաբերյալ տվյալներ, իսկ «Պասիվ» մասում՝ հաշվետու վարկային կազմակերպության կողմից թողարկված և ոչ ռեզիդենտների կողմից ձեռք բերված պարտքային արժեթղթերի և դրանց հետ կապված վճարվելիք տոկոսների վերաբերյալ տվյալներ:
«Կարճաժամկետ» տողում գրանցվում են տվյալներ այն պարտատոմսերի վերաբերյալ, որոնց համար ձեռքբերման պահին մինչև մարումը մնացած ժամկետը չի գերազանցում մեկ տարին ներառյալ, իսկ մնացածը գրանցվում է «Երկարաժամկետ» տողում:
Ժամկետայնության տարանջատման նշված սկզբունքը՝ ըստ կարճաժամկետ և երկարաժամկետ գործառնությունների, տարածվում է նաև «Վարկեր (փոխառություններ), այդ թվում՝ օվերդրաֆտ և վարկային քարտեր» և «Ավանդներ/փոխառություններ» բաժինների վրա:
«Կանխիկ դրամական միջոցներ» տողում լրացվում են վարկային կազմակերպության կանխիկ արտարժութային միջոցների վերաբերյալ տվյալներ: Ընդ որում, համապատասխան ժամանակաշրջանի ընդհանուր գումարը պետք է հավասար լինի տվյալ եռամսյակի վերջին օրվա դրությամբ վարկային կազմակերպության հաշվեկշռի 101 ենթաբաժնի արտարժույթով մնացորդին:
«Վարկեր (փոխառություններ), այդ թվում՝ օվերդրաֆտ և վարկային քարտեր» տողը լրացվում է հետևյալ կերպ.
● Վարկային գծերի և օվերդրաֆտների ծավալները գրանցվում են փաստացի մնացորդի (օգտագործված մասի) չափով:
● «Ակտիվ» մասում լրացվում են վարկային կազմակերպության կողմից ոչ ռեզիդենտներին տրամադրված զուտ վարկերի (փոխառությունների) (տրված և մարված) և դրանց հետ կապված ստացվելիք տոկոսների գումարները:
● «Պասիվ» մասում լրացվում են ոչ ռեզիդենտների կողմից վարկային կազմակերպությանը տրամադրած զուտ վարկերի (փոխառությունների) (տրված և մարված) և դրանց հետ կապված վճարվելիք տոկոսների գումարները, ինչպես նաև ոչ ռեզիդենտ բանկերից ներգրավված ժամկետային փոխառությունների և դրանց հետ կապված վճարվելիք տոկոսների գումարները:
Այս հոդվածում պետք է ներառել նաև ռեպո գործառնությունների, ֆակտորինգի, ֆինանսական վարձակալության և արժութային սվոպի հետևանքով առաջացած պահանջներն ու պարտավորությունները: Ընդ որում, «Վարկեր (փոխառություններ), այդ թվում՝ օվերդրաֆտ և վարկային քարտեր» տողում «օվերդրաֆտը» վերաբերում է միայն «Պասիվ» մասին:
«Ավանդներ/փոխառություններ» տողը լրացվում է նույն սկզբունքով, որը գործում է «Վարկեր (փոխառություններ), այդ թվում՝ օվերդրաֆտ և վարկային քարտեր» տողում: «Ավանդներ/փոխառություններ» հոդվածում, բացի ավանդներից, գրանցվում են նաև վարկային կազմակերպության բանկային հաշիվները և դրանց հետ կապված ստացվելիք (վճարվելիք) տոկոսների վերաբերյալ տվյալները: Ընդ որում, «Պասիվ» մասում չեն լրացվում ոչ ռեզիդենտ բանկերից ներգրաված ժամկետային փոխառությունները և դրանց հետ կապված վճարվելիք տոկոսները:
«Ծառայությունների դիմաց ստացվելիք (վճարվելիք) գումարներ» տողի «Ակտիվ» մասում լրացվում են վարկային կազմակերպության կողմից ոչ ռեզիդենտներին, իսկ «Պասիվ» մասում՝ ոչ ռեզիդենտների կողմից վարկային կազմակերպությանը մատուցված ծառայությունների (հավատարմագրային ծառայությունների, երաշխիքների, փոխարկումների կամ այլ նմանատիպ ծառայությունների) դիմաց ստացվելիք («Ակտիվ») և վճարվելիք («Պասիվ») գումարների վերաբերյալ տվյալներ:
Օրինակ՝ հայկական «Ա» վարկային կազմակերպությունը որևէ ծառայություն է մատուցում իր ոչ ռեզիդենտ հաճախորդին: Այդ ծառայության համար վարկային կազմակերպությունը գանձում է 3 մլն դրամ, որը վճարվելու է հաճախորդի կողմից ծառայությունը մատուցելուց մեկ ամսվա ընթացքում: Ենթադրենք, ծառայությունը մատուցվում է հաշվետու եռամսյակում, իսկ վարձը գանձվում է հաջորդ եռամսյակում: Այս դեպքում հաշվետվությունը կլրացվի հետևյալ կերպ.
Մյուս եռամսյակում, երբ վարկային կազմակերպությունը գանձի ծառայության դիմաց 3 մլն դրամի վճարը, հաշվետվությունը կստանա հետևյալ տեսքը.
«Այլ գործառնություններ» տողում գրանցվում են այն բոլոր գործառնությունները, որոնք տվյալ վարկային կազմակերպությունն իրականացնում է ոչ ռեզիդենտների հետ, և որոնք չեն հանդիսանում վերը նշված գործառնություններից ոչ մեկը: Օրինակ՝ վարկային կազմակերպությունը իրեն պատկանող գույք է վաճառում ոչ ռեզիդենտին, որի դիմաց վճարումն իրականացվելու է երկու ամսից: Ինչպես նախորդ օրինակում, այդ գումարը կընդգրկվի «Այլ գործառնություններ» տողի «Ակտիվ» մասում և «եկամուտներ և ծախսեր» ենթատողում: Վճարվելուց հետո գումարը կլրացվի միայն «եկամուտներ և ծախսեր» ենթատողում:
I աղյուսակի համապատասխան սյունակներում լրացվում է նաև ակտիվների դուրսգրման և պարտքերի ներման վերաբերյալ տեղեկատվություն: Տեղեկատվությունը պետք է ներկայացվի ԱՄՆ դոլարով (յուրաքանչյուր նման գործառնություն՝ այդ օրվա հաշվարկային փոխարժեքով)։ Ընդ որում, ակտիվի դուրսգրման և վերադարձման, ինչպես նաև վարկերի ներման և վերադարձման հետ կապված գործառնությունները գրանցվում են զուտ տեսքով։
I աղյուսակի 4-րդ բաժնի՝ «Վարկեր (փոխառություններ), այդ թվում՝ օվերդրաֆտ և վարկային քարտեր» տողի, «Պասիվ» մասի վերաբերյալ մանրամասն տվյալները հավաքագրվում են II աղյուսակում:
II աղյուսակը լրացվում է հետևյալ կերպ.
2-րդ սյունակում նշվում է վարկ տրամադրող ոչ ռեզիդենտի երկիրը:
3-րդ սյունակում նշվում է վարկ տրամադրող ոչ ռեզիդենտի՝ այս կամ այն հատվածին պատկանելությունը՝ ըստ հետևյալ տառերի հաջորդականության.
● Ֆ-ն ընդգրկում է այլ պետությունների կենտրոնական բանկերը, ոչ ռեզիդենտ բանկերը, միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունները, ապահովագրական ընկերությունները, ինվեստիցիոն հիմնադրամները, բորսաները և այլ ոչ բանկային ֆինանսական հաստատությունները,
● Պ-ն ընդգրկում է այլ պետությունների կառավարությունները (կենտրոնական և տեղական մակարդակներով),
● Ի-ն ընդգրկում է Ֆ-ում և Պ-ում չներառված ոչ ռեզիդենտ կազմակերպությունները (այսինքն՝ պետական մասնակցությամբ կազմակերպությունները, իրավաբանական անձի կարգավիճակ ունեցող ոչ պետական կազմակերպությունները, իրավաբանական անձի կարգավիճակ չունեցող սուբյեկտները և շահույթ ստանալու նպատակ չհետապնդող կազմակերպությունները):
4-րդ սյունակում նշվում է այն տնտեսության ճյուղը, որի ֆինանսավորմանն է ուղղվել ներգրավված վարկը: Տնտեսության ճյուղը լրացվում է՝ համաձայն սույն կանոնակարգի Հավելված 1-ի ձև թիվ 6 հաշվետվության մեջ նշված տնտեսության ճյուղերի դասակարգման:
5-րդ, 6-րդ սյունակներում նշվում են վարկային պայմանագրում տվյալ արժույթով նշված վարկի գումարը և արժույթի՝ Միջազգային ստանդարտների կազմակերպության կոդը:
7-րդ սյունակում լրացվում է վարկային պայմանագրում նշված վարկի ներգրավման ժամկետը՝ հետևյալ ֆորմատով՝ 25/03/98:
8-րդ սյունակը լրացվում է վարկային պայմանագրում նշված վարկի մարման ժամկետը՝ հետևյալ ֆորմատով՝ 25/06/06:
9-րդ սյունակում նշվում է վարկի տոկոսադրույքը: Եթե, օրինակ, տոկոսադրույքը կազմում է ԼԻԲՕՐ գումարած 5%, ապա այն լրացվում է «ԼԻԲՕՐ+5»:
10-րդ սյունակում լրացվում է հաշվետու եռամսյակի սկզբի դրությամբ ներգրավված վարկերի հաշվեկշռային մնացորդը:
11-րդ սյունակում նշվում է հաշվետու եռամսյակի ընթացքում ներգրավված վարկի մասնաբաժինը կամ մասնաբաժինները (եթե վարկը տրամադրվում է մի քանի մասնաբաժնով), կամ վարկի ընդհանուր գումարը (եթե վարկը տրամադրվում է ամբողջությամբ):
12-րդ սյունակում լրացվում է հաշվետու եռամսյակում վարկի հիմնական գումարի մարմանն ուղղված վճարումների ծավալը (եթե վարկը մարվում է մի քանի մասնաբաժիններով): Տվյալ եռամսյակում հիմնական գումարի միանվագ մարումը նշվում է ամբողջ ծավալով:
13-րդ սյունակում լրացվում են հաշվետու եռամսյակում վարկի դիմաց հաշվեգրված (վճարվելիք) տոկոսագումարները։
14-րդ սյունակում լրացվում են ներգրավված վարկերի հաշվեկշռային մնացորդը:
17.
17. Թիվ 19 (օրական) հաշվետվության մեջ լրացվում են հաշվետու օրվան նախորդող օրվա ժամը 14:30-ից մինչև հաշվետու օրվա ժամը 14:30-ը իրականացված արտարժույթի առք ու վաճառքի գործառնությունները:
Ֆայլի անվանումը պետք է ունենա թվային «թթթթթ_19.xls» ֆորմատը, որտեղ թթթթթ-ն հաշվետվությունն ուղարկող վարկային կազմակերպության թվային կոդն է, 19-ը՝ թիվ 19 հաշվետվության նույնացուցիչը:
Թիվ 19 (օրական) հաշվետվությունը կազմելիս պետք է հետևել աղյուսակում բերված կանոններին.
|
Հ/Հ |
Անվանում |
Տեսք |
| 1 |
Վարկային կազմակերպության կոդը և անվանումը |
5թ և 50տթ |
|
2 |
Ամսաթիվը |
2թ/2թ/2թ |
|
3 |
Ժամանակահատվածը |
1թ |
|
4 |
Գրառման համարը (N) |
2թ |
|
5 |
Գործարքի տեսակը |
1թ/1թ/[1թ] |
|
6 |
Գործարքի արժույթները (սակարկվող/գնանշող) |
3տ/3տ |
|
7 |
Առքի ծավալը (արտարժույթով) |
թվային |
|
8 |
Առքի միջին կշռված փոխարժեքը |
թվային |
|
9 |
Վաճառքի ծավալը (արտարժույթով) |
թվային |
|
10 |
Վաճառքի միջին կշռված փոխարժեքը |
թվային |
Աղյուսակի պարզաբանումներ.
Աղյուսակում ընդունված են հետևյալ նշանակումները՝
տթ-տառաթվային, թ-թվային, տ-տառային, թ-տվյալը պետք է պարտադիր ներկայացված լինի նշված քանակի նիշերով:
Ամսաթիվը պետք է լրացված լինի «օր/ամիս/տարի» տեսքով: Այն դեպքերում, երբ վարկային կազմակերպությունն աշխատել է ոչ աշխատանքային օրերին, ապա այդ օրերին իրականացված գործառնությունների վերաբերյալ տվյալները գրանցվում են որպես ոչ աշխատանքային օրվան նախորդող աշխատանքային օրվա ժամը 14:30-ից հետո իրականացված գործարքներ:
«Ժամանակահատվածը» տողի վրա մուտքագրվում է 1:
«Գործարքի տեսակը» սյունակում լրացվում է գործարքի կոդը, որը բաղկացած է երեք պարամետրերից և ունի հետևյալ տեսքը` «1թ/1թ/[1թ]», որտեղ առաջին պարամետրը ցուցադրում է, թե ում միջև է կատարվել գործարքը, և այն կարող է ունենալ հետևյալ արժեքները՝
«1» - գործառնություններ վարկային կազմակերպությունների միջև,
«3» - գործառնություններ վարկային կազմակերպության տարածքում:
Երկրորդ պարամետրը ցույց է տալիս գործարքի տեսակը և կարող է ունենալ հետևյալ արժեքները`
«1» - Սփոթ տեսակի գործառնություններ,
«2» - Սվոփ տեսակի գործառնություններ (արժութային սվոփ, ֆորվարդ, ֆյուչերս, օպցիոն):
Երրորդ պարամետրը ցույց է տալիս գործարքի մասնակցի տեսակը. «1» - ռեզիդենտների համար (ինչպես նաև չլրացնելու դեպքում), «2» - ոչ ռեզիդենտների համար:
Օրինակ` 3/2/2 ոչ ռեզիդենտի հետ իրականացված վարկային կազմակերպության տարածքում սվոփ տիպի գործարք:
«Գործարքի արժույթներ» սյունակը պետք է լրացվի տարադրամների ISO կոդերի տեսքով, անգլերեն տառերով՝ օգտագործելով «/» նշանը որպես բաժանիչ՝ առանց չակերտների (USD/AMD), ընդ որում, համարիչում գրվում է սակարկվող արժույթի նշանը, հայտարարում` գնանշող:
«Առքի ծավալ» և «Վաճառքի ծավալ» սյունակներում լրացվում են, համապատասխանաբար, գնվող և վաճառվող (սակարկվող) արժույթների ծավալները:
«Առքի միջին փոխարժեք» և «Վաճառքի միջին փոխարժեք» սյունակներում, համապատասխանաբար, լրացվում են տվյալ տիպի գործարքի միջին կշռված փոխարժեքները՝ յուրաքանչյուր արտարժույթի տեսակի գծով, որը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով՝
ՄՓառք= (ԱԾ1*ԱՓ1+ԱԾ2*ԱՓ2+...+ԱԾՈ*ԱՓՈ) / (ԱԾ1+ԱԾ2+...+ԱԾՈ),
ՄՓվաճառք= (ՎԾ1*ՎՓ1+ՎԾ2*ՎՓ2+...+ՎԾՈ*ՎՓՈ) / (ՎԾ1+ՎԾ2+...+ՎԾՈ), որտեղ՝
ՄՓառք (ՄՓվաճառք) - առքի (վաճառքի) միջին փոխարժեք,
ԱԾi (ՎԾi) - «i»-րդ գործարքի առքի (վաճառքի) ծավալ,
ԱՓi (ՎՓi) - «i»-րդ գործարքի առքի (վաճառքի) փոխարժեք,
«i» - փոփոխական թիվ, որը փոխվում է 1-ից «n»:
Սույն հաշվարկը կատարվում է արտարժույթի յուրաքանչյուր տեսակի համար, որով գործարք է կատարվել:
Փոխարժեքները պետք է ներկայացվեն սակարկվող արժույթի ուղիղ գնանշման տեսքով, այսինքն՝ ցույց տան արտարժույթի փոխարժեքը 1 ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ, բացառությամբ՝ անգլիական ֆունտ ստեռլինգի և եվրոյի փոխարժեքների:
Մուտքագրվող տեղեկությունները չպետք է ընդհատվեն և պարունակեն դատարկ տողեր:
Սփոթ տիպի գործարքները հաշվետվության մեջ գրանցվում են գործարքի կնքման օրը:
(17-րդ կետը խմբ. 21.11.06 N 691-Ն)
18. Հավելված 1-ի ձև թիվ 20 հաշվետվության «Կազմակերպության հաշիվները» աղյուսակում բերվում են տեղեկություններ հաշվետու ժամանակահատվածի վերջին օրվա դրությամբ կազմակերպության հաշիվների քանակի վերաբերյալ, որոնք տարանջատվում են «ՀՀ տարածքում գործող բանկերում» և «Արտասահմանում գործող բանկերում» բացված հաշիվների:
«Ընթացիկ հաշիվներ» սյունակում նշվում են Կազմակերպության անունով բացված այն ցպահանջ ավանդները և բանկային հաշիվները (դրամով և արտարժույթով հաշվարկային հաշիվներ, չեկային հաշիվներ, հաշվարկների իրականացման համար նախատեսված այլ հաշիվներ), որոնցով տեղի է ունեցել միջոցների շարժ (ոչ վերագնահատման շարժ) վերջին 1 տարվա ընթացքում:
«Ժամկետային հաշիվներ» սյունակում նշվում են Կազմակերպության անունով բացված ժամկետային ավանդների (դրամով և արտարժույթով) հաշիվները, որոնց վրա կա մնացորդ:
«Հաճախորդների քանակը» աղյուսակում բերվում են տվյալներ կազմակերպության «Տնտեսվարող սուբյեկտներ» և «ֆիզիկական անձինք» հաճախորդների վերաբերյալ՝ հաշվետու ժամանակահատվածի վերջին օրվա դրությամբ: Հաճախորդներ են համարվում այն տնտեսվարող սուբյեկտները և ֆիզիկական անձինք, որոնք կազմակերպության հանդեպ ձեռք են բերել իրավունքներ և/կամ ստանձնել են որոշակի պարտավորություններ կազմակերպությանը տրամադրված լիցենզիայի համաձայն վերջինիս վերապահված գործառնությունների իրականացման ժամանակ (բացառությամբ կազմակերպության կողմից թանկարժեք մետաղների և ձուլակտորների ի պահ ընդունման ծառայության):
«Տնտեսվարող սուբյեկտեր» տողում բերվում են տվյալներ ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձանց (բացի բանկերից) վերաբերյալ:
«Ֆիզիկական անձինք» տողում բերվում են տվյալներ ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց վերաբերյալ:
«Կատարված կանխիկ և անկանխիկ գործառնություններ» աղյուսակը տարանջատվում է երկու սյունակների «Կանխիկ» և «Անկանխիկ» գործառնությունների որտեղ.
«Կանխիկ» սյունակում նշվում է հաշվետու ժամանակահատվածում կազմակերպության կողմից կանխիկ միջոցներով կատարված գործառնությունների ծավալը և քանակը՝ ըստ համապատասխան տողերի: Այս սյունակի «Վճարումներ» տողում նշվում է կազմակերպության կողմից (դրամարկղից) կանխիկ տրամադրված միջոցների ծավալը և գործառնությունների քանակը: «Ստացումներ» տողում նշվում են կազմակերպությանը վճարված (դրամարկղ մուտքագրված) միջոցները:
«Անկանխիկ» սյունակում՝ ըստ համապատասխան տողերի նշվում է հաշվետու ժամանակահատվածում կազմակերպության բանկային հաշվով/հաշիվներով կատարված անկանխիկ գործառնությունների ծավալը և քանակը (բացառությամբ դրամարկղի հետ թղթակցող գործառնությունների): Այս սյունակի «Վճարումներ» տողում նշվում է կազմակերպության հաշվից/հաշիվներից ՀՀ տարածքում գործող բանկերին/բանկերի հաճախորդներին կատարված անկանխիկ վճարումների ծավալը և քանակը: Իսկ «Ստացումներ» տողում նշվում են ՀՀ տարածքում գործող բանկերից/բանկերի հաճախորդներից կազմակերպության հաշվին/հաշիվներին ուղղված վճարումները:
«Կազմակերպության ճանապարհային չեկերով գործառնություններ» (,) աղյուսակում բոլոր տվյալները բերվում են հաշվետու ժամանակահատվածի համար: «Կազմակերպության ճանապարհային չեկերի տեսակներ» սյունակում նշվում են կազմակերպության կողմից տրամադրված կամ սպասարկված կազմակերպությանը պատկանող ճանապարհային չեկերի տեսակները:
«Տրամադրում» սյունակում նշվում են կազմակերպության կողմից հաճախորդին տրամադրված կազմակերպության կողմից թողարկված սեփական ճանապարհային չեկերի գումարը և քանակը՝ ըստ չեկի տեսակների:
«Սպասարկում» սյունակում նշվում են հաճախորդի կողմից կազմակերպությանը վճարման ներկայացված կազմակերպության այն ճանապարհային չեկերը (չեկերի գումարը և քանակը), որոնց դիմաց վճարը հաճախորդին կատարվել է հաշվետու ժամանակահատվածում:
«Վարկային (կրեդիտային) քարտերի տրամադրում և սպասարկում» (,) աղյուսակում`
«Քարտի անվանումը» սյան մեջ նշվում են Կազմակերպության կողմից թողարկված վարկային քարտերի անվանումները:
«Տրամադրված քարտերի քանակը» սյունակում նշումներ են կատարվում առաջին սյան մեջ նշված այն վարկային քարտերի դիմաց, որոնք տրամադրվել են կազմակերպության կողմից և գտնվում են շրջանառության մեջ հաշվետու ժամանակահատվածի վերջին օրվա դրությամբ:
«Սպասարկված քարտեր» սյունակում նշումներ են կատարվում համապատասխան վարկային քարտերով կատարված գործառնությունների ծավալը և քանակը:
Քարտեր սպասարկողներ և սպասարկման միջոցներ» (,) աղյուսակում`
«Քարտեր սպասարկող կետերի քանակը» սյան մեջ ըստ առաջին սյունակի համապատասխան տողերի ամփոփ նշվում է սպասարկման կետերի քանակը՝ տարանջատելով ըստ կանխիկացման կամ անկանխիկ գործառնությունների: Որպես «Առևտրի/սպասարկման կետեր» դիտարկվում են օր. առևտրի և ծառայություն մատուցող կետեր, հյուրանոցներ, ավիա և տուրիստական գործակալություն, բենզալցակայան և տեխ. սպասարկում և այլ նմանատիպ ծառայություն մատուցող կազմակերպություններ: Իսկ «Կանխիկացման կետեր» կհամարվեն այն սպասարկման կետերը, որտեղ իրականացվում է կանխիկ գումարների տրամադրում՝ տեղադրված ՊՈՍ-տերմինալների կամ ԱԳՄ-ների միջոցով: Այլ տողում նշվում է սույն աղյուսակի առաջին և երկրորդ տողերից տարբերվող սպասարկման կետերի վերաբերյալ տեղեկատվություն:
(,)-Այս տվյալները ներկայացնում են միայն ունիվերսալ վարկային կազմակերպությունները:
19. Հավելված 1-ի ձև թիվ 24 հաշվետվությունը բաղկացած է երկու մասից:
Առաջին աղյուսակում վարկային կազմակերպությունը ամսական կտրվածքով ներկայացնում է վարկային կազմակերպության սեփականությունը հանդիսացող և վերջինիս գործունեության համար չօգտագործվող նյութական ակտիվների (հիմնական միջոցների և այլ նյութական ակտիվների, այդ թվում՝ գրավի տնօրիման արդյունքում կամ այլ պահանջներից առաջացած սեփականացված ակտիվների, շահագործումից դուրս և այլ հիմնական միջոցների) վերաբերյալ հաշվետվություն:
Երկրորդ աղյուսակում վարկային կազմակերպությունը ամսական կտրվածքով ներկայացնում է բանկերի և վարկային կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալներում իրականացված ներդրումների գումարների վերաբերյալ հաշվետվություն:
20. Հավելված 1-ի ձև թիվ 30 հաշվետվությունում ներկայացվում են Կենտրոնական բանկի կողմից հաստատված հիմնական տնտեսական նորմատիվների փաստացի և թույլատրելի մեծությունները: «Փաստացի մեծությունը» սյունակում ամսական հաշվարկվող նորմատիվների համար արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին ամսվա նորմատիվի փաստացի մեծությունը, իսկ օրական հաշվարկվող նորմատիվների համար՝ հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա փաստացի մեծությունը՝ հաշվարկված կանոնակարգ 14-ով սահմանված կարգով: «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի սահմանած նորմատիվի թույլատրելի մեծությունը» սյունակում արտացոլվում է Կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված նորմատիվների թույլատրելի մեծությունը՝ հաշվարկված կանոնակարգ 14-ով սահմանված կարգով: «Հաշվետու եռամսյակում խախտումների թիվը» սյունակում արտացոլվում է յուրաքանչյուր նորմատիվի գծով խախտումների քանակը (օրական հաշվարկվող նորմատիվների համար ներառվում են նաև ոչ աշխատանքային օրերը), իսկ եթե խախտում առկա չէ, համապատասխան տողում լրացվում է «խախտում առկա չէ» արտահայտությունը:
ԳԼՈՒԽ IV
ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՄԸ
21. Հաշվետվությունները, բացառությամբ Հավելված 1-ի ձև թիվ 19 հաշվետվության, Կենտրոնական բանկի վիճակագրության վարչության հաշվետվությունների ընդունման և ամփոփման համար պատասխանատու բաժին են ներկայացվում Կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված ժամկետներում: Եթե հաշվետվության ներկայացման օրը համընկնում է ոչ աշխատանքային օրվա հետ, ապա հաշվետվությունը ներկայացվում է այդ օրվան հաջորդող առաջին աշխատանքային օրը:
Հավելված 1-ի ձև թիվ 19 հաշվետվությունը ներկայացվում է Կենտրոնական բանկի դրամավարկային քաղաքականության վարչություն:
Եթե ներկայացվող տվյալները հաշվետու ժամանակաշրջանում փոփոխություն չեն կրել, կամ եթե հաշվետվությանն առնչվող գործարքներ չեն իրականացվել, ապա վարկային կազմակերպությունը ներկայացնում է գրություն՝ նշելով չներկայացվող ձևերը:
(21-րդ կետը փոփ. 21.11.06 N 691-Ն)
22. Հաշվետվությունը համարվում է ներկայացված և ընդունված, եթե հաշվետվությունների էլեկտրոնային տարբերակները չունեն ծրագրային կամ տեխնիկական թերություն: Գլուխ 5-ով սահմանված ժամկետներից հետո ներկայացվող ճշգրտված հաշվետվությունները ներկայացվում են էլեկտրոնային տարբերակով՝ զուգահեռաբար հաշվետվությունների փոփոխման (ճշգրտման) վերաբերյալ գրավոր տեղեկացնելով Կենտրոնական բանկի նախագահին: Ճշգրտված հաշվետվության էլեկտրոնային տարբերակի և գրավոր տեղեկանքի առկայության դեպքում միայն փոփոխված հաշվետվությունները կհամարվեն Կենտրոնական բանկ ներկայացված:
23. Կենտրոնական բանկի բանկային վերահսկողության համար պատասխանատու ստորաբաժանման՝ տվյալ վարկային կազմակերպության համապատասխան վերահսկողը հաշվետվությունների պարզաբանման և մեկնաբանման կարիք ունեցող կետերի վերաբերյալ, ինչպես նաև առանձին վերլուծական նպատակներից ելնելով, ծանուցման միջոցով վարկային կազմակերպություններից կարող է պահանջել լրացուցիչ տեղեկություններ և պարզաբանումներ:
Վարկային կազմակերպությունը պարտավոր է ծանուցումը ստանալուց հետո ոչ ուշ, քան մեկ օրվա ընթացքում (եթե ծանուցման մեջ այլ ժամկետ նշված չէ), միջոցներ ձեռնարկել՝ ծանուցմամբ պահանջվող պարզաբանումները և (կամ) այլ տեղեկություններն ապահովելու համար:
Հաշվի առնելով վարկային կազմակերպության գտնվելու վայրը՝ վարկային կազմակերպությանը ծանուցումը կարող է տրվել հեռախոսի (հեռախոսագրի), «Սի Բի Էյ նեթ» ցանցի էլեկտրոնային փոստի կամ կապի սահմանված այլ պահուստային միջոցներով:
Ծանուցման միջոցով վարկային կազմակերպության լիազոր ներկայացուցիչը կարող է հրավիրվել բանկային վերահսկողության համար պատասխանատու ստորաբաժանում՝ հաշվետվությունների վերաբերյալ պարզաբանումներ ու մեկնաբանումներ տալու համար:
Ծանուցումը ստորագրվում է Կենտրոնական բանկի բանկային վերահսկողության համար պատասխանատու ստորաբաժանման ղեկավարի կամ ղեկավարի տեղակալի և վարկային կազմակերպությունների վերահսկողության համար պատասխանատու կոնկրետ ստորաբաժանման ղեկավարի կողմից:
ԳԼՈՒԽ V
ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ԺԱՄԿԵՏՆԵՐԸ
24. Շաբաթական հաշվետվությունները ներկայացվում են մինչև հաշվետու շաբաթվան հաջորդող 2-րդ աշխատանքային օրը ներառյալ:
25. Ամսական և եռամսյակային հաշվետվությունների ներկայացման ժամկետը վարկային կազմակերպության մասնաճյուղերի քանակից ելնելով` սահմանվում է.
1) մասնաճյուղեր չունեցող կամ մինչև 15 (ներառյալ) մասնաճյուղ ունեցող վարկային կազմակերպությունների համար` մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 4-րդ աշխատանքային (բանկային) օրը (ներառյալ).
2) 16 և ավելի մասնաճյուղ ունեցող վարկային կազմակերպությունների համար` մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 7-րդ աշխատանքային (բանկային) օրը (ներառյալ):
(25-րդ կետը խմբ. 29.05.07 N 154-Ն)
26. Տարեկան հաշվետվությունների ներկայացման ժամկետը սահմանվում է`
1) մասնաճյուղեր չունեցող կամ մինչև 15 (ներառյալ) մասնաճյուղ ունեցող վարկային կազմակերպությունների համար` մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող տարվա հունվարի 20-ը.
2) 16 և ավելի մասնաճյուղ ունեցող վարկային կազմակերպությունների համար` մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող տարվա հունվարի 30-ը:
(26-րդ կետը խմբ. 29.05.07 N 154-Ն)
27. Հավելված 1-ի ձև թիվ 10 հաշվետվությունը փաստացի համալրված կանոնադրական կապիտալի մեծության կամ կառուցվածքի փոփոխության դեպքում ներկայացվում է փոփոխությունը կատարվելուց հետո մինչև 7-րդ աշխատանքային օրը ներառյալ:
28. Հավելված 1-ի ձև թիվ 13 հաշվետվությունը ներկայացնում են միայն կանխիկ գործառնություններ իրականացնելու լիցենզիա ունեցող վարկային կազմակերպությունները:
29. Հավելված 1-ի ձև թիվ 21 հաշվետվությունը ներկայացվում է արժեթղթերի թողարկման ավարտից հետո մինչև 7-րդ աշխատանքային օրը ներառյալ:
30. Կենտրոնական բանկի կողմից հաշվետվությունների գործող ձևերը փոխելու կամ հաշվետվությունների նոր ձևեր սահմանելու դեպքում դրանք ուժի մեջ են մտնում Կենտրոնական բանկի խորհրդի կողմից ընդունման պահից երեք ամիս հետո, եթե Կենտրոնական բանկի խորհրդի որոշմամբ առավել ուշ ժամկետ նախատեսված չէ:
31. «Հաշվետվություն արտարժույթի առք և վաճառքի գործառնությունների վերաբերյալ» թիվ 19 (օրական) հաշվետվությունը, անկախ իրականացված գործարքի ծավալի մեծությունից, ներկայացվում է Կենտրոնական բանկի դրամավարկային քաղաքականության վարչություն՝ յուրաքանչյուր օր, մինչև ժամը 15:00-ը (հաշվետվությունը պետք է ներկայացնել Սի Բի Էյ Նեթ համակարգի միջոցով, իսկ Սի Բի Էյ Նեթ համակարգի խափանման դեպքում` էլեկտրոնային փոստով կամ էլեկտրոնային կրիչների միջոցով):
(31-րդ կետը խմբ. 21.11.06 N 691-Ն)
ԳԼՈՒԽ VI
ՎԱՐԿԱՅԻՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵՂԵԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀՐԱՊԱՐԱԿՈՒՄԸ
32. Առնվազն եռամսյակը մեկ (մինչև հաշվետու եռամսյակին հաջորդող ամսվա 15-ը) վարկային կազմակերպությունները պարտավոր են նվազագույնը 1000 (հազար) տպաքանակ ունեցող մամուլում տեղեկատվություն տպագրել հիմնական տնտեսական նորմատիվների պահպանման (համաձայն հավելված 1-ի ձև թիվ 30-ի), փոխառությունների ներգրավման և վարկերի տրամադրման պայմանների՝ տոկոսադրույքների, ժամկետների, տոկոսագումարների վճարման կարգի վերաբերյալ, ինչպես նաև վարկային կազմակերպության աշխատողների (ներառյալ պայմանագրային և ֆիզիոլոգիական արձակուրդում գտնվող աշխատողների) միջին եռամսյակային թվաքանակի վերաբերյալ:
33. Այն վարկային կազմակերպությունները, որոնք համաձայն Կանոնակարգ 14-ի 121
կետի, իրենց կանոնադրության համաձայն հրապարակային օֆերտայի միջոցով չեն ներգրավում փոխառություններ, ապա տպագրում են հավելված 1-ի ձև թիվ 30 հաշվետվության միայն «Վարկային կազմակերպության կանոնադրական կապիտալի նվազագույն չափը» և «Ընդհանուր (սեփական) կապիտալի նվազագույն չափը» տողերը և տեղեկատվություն այն մասին, որ իրենց կանոնադրության համաձայն հրապարակային օֆերտայի միջոցով փոխառություններ չեն ներգրավում, հետևաբար մնացած հիմնական տնտեսական նորմատիվները իրենց վրա չեն տարածվում:
34. Վարկային կազմակերպությունները պարտավոր են ֆինանսական տարվա ավարտից հետո, օրենքով սահմանված ժամկետներում. հրապարակել աուդիտորական ընկերության կողմից հաստատված տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունները և աուդիտորական եզրակացությունը, ընդ որում՝ 1000 (հազար) և ավելի տպաքանակ ունեցող մամուլում տպագրել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի կողմից 2003 թվականի օգոստոսի 12-ի թիվ 279-Ն որոշմամբ հաստատված «Վարկային կազմակերպությունների հրապարակվող ֆինանսական հաշվետվությունների օրինակելի ձևերի և դրանց լրացման ցուցումների» 2.2 կետով սահմանված աուդիտորական ընկերության կողմից հաստատված տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունները (բացառությամբ՝ «ե» ենթակետով սահմանված «ֆինանսական հաշվետվություններին կից ծանոթագրությունները, ներառյալ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը՝ ձև 5») և աուդիտորական եզրակացությունը, իսկ ֆինանսական հաշվետվությունների ամբողջ փաթեթը (ներառյալ՝ «ե» ենթակետով սահմանված «ֆինանսական հաշվետվություններին կից ծանոթագրությունները, ներառյալ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը՝ ձև 5») և աուդիտորական եզրակացությունը թղթային և/կամ էլեկտրոնային տարբերակով առաջին իսկ պահանջի դեպքում տրամադրել ցանկացած անձի, ներառյալ զանգվածային լրատվական միջոցներին:
35. Վարկային կազմակերպությունները պարտավոր են օրենքով սահմանված ժամկետներում 1000 (հազար) և ավելի տպաքանակ ունեցող մամուլում տպագրել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի կողմից 2003 թվականի օգոստոսի 12-ի թիվ 279-Ն որոշմամբ հաստատված «Վարկային կազմակերպությունների հրապարակվող ֆինանսական հաշվետվությունների օրինակելի ձևերի և դրանց լրացման ցուցումների» 3.1 կետով սահմանված միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվությունները:
36. Վարկային կազմակերպությունները օրենքներով և սույն Կանոնակարգով սահմանված պարտադիր հրապարակման ենթակա տեղեկատվությունը մամուլում հրապարակելուց հետո 5-օրյա ժամկետում Կենտրոնական բանկի վիճակագրության վարչության հաշվետվությունների ընդունման և ամփոփման համար պատասխանատու բաժին ներկայացնում են այդ տեղեկատվությունը պարունակող թերթի (ամսագրի) օրինակը և ֆինանսական հաշվետվությունների ամբողջ փաթեթի (ներառյալ կից ծանոթագրությունները) էլեկտրոնային տարբերակը:
37. Վարկային կազմակերպությունները արտաքին աուդիտի եզրակացությամբ հաստատված տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունները օրենքով սահմանված կարգով մամուլում հրապարակելուց հետո, 10-օրյա ժամկետում, Կենտրոնական բանկ ներկայացնում են բացատրություն, եթե վարկային կազմակերպության արտաքին աուդիտի եզրակացությամբ հաստատված տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունների արդյունքում վարկային կազմակերպությունը խախտում է հիմնական տնտեսական նորմատիվները, ի հայտ են գալիս վարկային կազմակերպության անվճարունակության հիմքերը կամ տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունների տողերում արտացոլված մեծությունները փոփոխվում են 5 տոկոս և ավելի չափով:
38. Եթե վարկային կազմակերպության արտաքին աուդիտի եզրակացությամբ հաստատված տարեկան ֆինանսական հաշվետվությունների արդյունքում վարկային կազմակերպությունը խախտում է որևէ հիմնական տնտեսական նորմատիվ, ապա վարկային կազմակերպությունը նվազագույնը 1000 (հազար) տպաքանակ ունեցող մամուլում վերահրապարակում է այն եռամսյակների ճշգրտված թիվ 30 հաշվետվությունը, որում հրապարակվող հաշվետվությունների ճշգրտման արդյունքում առաջացել է նորմատիվի խախտումը: Ընդ որում՝ սույն պահանջը գործում է այն դեպքում, եթե հրապարակվող հաշվետվությունների ճշգրտումը կատարվել է հաշվապահական հաշվառման սխալի հետևանքով: Հաշվապահական հաշվառման սխալ չեն համարվում Հայաստանի Հանրապետության Հաշվապահական Հաշվառման Ստանդարտների, Միջազգային Հաշվապահական Հաշվառման Ստանդարտների և Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի և Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության կողմից համատեղ հաստատված բանկերի ակտիվների դասակարգմանը և պահուստների ձևավորմանը վերաբերող իրավական ակտերի միջև առկա հակասությունների հետևանքով առաջացած շեղումները: