«Վավերացնում եմ»
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ Ռ. Քոչարյան
29 հունվարի 2007 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

11 հունվարի 2007 թվականի N 44-Ն

ԳԱՐԵՋՐԻ ԵՎ ԴՐԱ ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

«Ստանդարտացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածի և «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի դրույթներին համապատասխան, ինչպես նաև հաշվի առնելով մարդու կյանքի ու առողջության անվտանգության ապահովման և սպառողներին թյուրիմացության մեջ գցող գործոնների կանխարգելման անհրաժեշտությունը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել գարեջրի և դրա արտադրության վերաբերյալ տեխնիկական կանոնակարգը՝ համաձայն հավելվածի։

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվանից վեց ամիս հետո:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2007 թ. հունվարի 24 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2007 թվականի հունվարի 11-ի N 44-Ն որոշման

Տ Ե Խ Ն Ի Կ Ա Կ Ա Ն   Կ Ա Ն Ո Ն Ա Կ Ա Ր Գ

ԳԱՐԵՋՐԻ ԵՎ ԴՐԱ ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ

I. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ

1. Գարեջրի և դրա արտադրության վերաբերյալ տեխնիկական կանոնակարգի (այսուհետ՝ տեխնիկական կանոնակարգ) գործողությունը տարածվում է արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի 2203 00 ծածկագրով նախատեսված գարեջրի վրա:

2. Սույն տեխնիկական կանոնակարգով սահմանվում են գարեջրի և գարեջրի հիմնական հումքի` ածիկի և ածիկային խտանյութի անվտանգությունը բնութագրող ցուցանիշները, գարեջրի արտադրությանը, մակնշմանը, փաթեթավորմանը ներկայացվող պահանջները, ինչպես նաև համապատասխանության հավաստման ընթացակարգերը:

3. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի 1-ին կետով նախատեսված գարեջուրը ենթակա է համապատասխանության պարտադիր հավաստման:

II. ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

4. Սույն տեխնիկական կանոնակարգում կիրառված են հետևյալ հասկացությունները`

գարեջուր` թույլ ալկոհոլային, ածխածնի երկօքսիդով հագեցված, փրփրուն խմիչք, որն ստացվում է գարեջրային խմորասնկերով գարեջրային քաղցուի խմորման մեթոդով,

հատուկ գարեջուր` գարեջուր, որը պատրաստվում է արտադրողի տեխնոլոգիական հրահանգով սահմանված հատուկ տեխնոլոգիայով և (կամ) գարեջրին յուրահատուկ զգայորոշման հատկություններ հաղորդող համային կամ բուրավետիչ հավելումների ավելացմամբ,

պաստերացված գարեջուր` գարեջուր, որն անցել է ջերմային մշակում (պաստերացում),

ոչ պաստերացված գարեջուր` գարեջուր, որը չի անցել ջերմային մշակում (պաստերացում),

բաց գույնի գարեջուր` գարեջուր, որի գույնը 1,5 գունային միավորից բարձր չէ,

կիսամուգ գարեջուր` գարեջուր, որի գույնը 1,6-ից մինչև 3,5 գունային միավոր է,

մուգ գույնի գարեջուր` գարեջուր, որի գույնը 3,6 գունային միավորից ավելի է,

ածիկ` արտադրանք, որն ստացվել է թրջման, ծլեցման և չորացման գործընթացներ անցած հացահատիկից,

գարեջրի արտադրության ածիկ` ածիկ, որն արտադրողի տեխնոլոգիական հրահանգով սահմանված տեխնոլոգիայով պատրաստված է գարեջրի արտադրության գարուց կամ ցորենից,

կարամելային ածիկ` գարեջրի արտադրության գարու ածիկ, որի հատիկն ունի շագանակագույնի տարբեր ինտենսիվություն, փայլուն, հոծ, խտացված կառուցվածք,

այրված ածիկ` գարեջրի արտադրության ածիկ, որն ստացվում է չոր, բաց գույնի ածիկից կամ գարուց` նախապես ջրով թրջելու և արագ բովելու ճանապարհով,

բաց գույնի ածիկ` գարեջրի արտադրության գարու ածիկ, որի գույնը 0,4 գունային միավորից բարձր չէ,

գարեջրային քաղցու` գարեջրի արտադրության համար օգտագործվող հացահատիկային մթերքից ստացված լուծահանվածքների ջրային լուծույթ,

հացահատիկային մթերք (գարեջրի արտադրությունում)` ածիկ և չածիկացված հացահատիկ, որոնք օգտագործվում են գարեջրի պատրաստման համար,

նախնական գարեջրային քաղցու` սառեցված և պարզեցված քաղցու, որը տրվում է խմորման,

նախնական քաղցուի լուծամզման ակտիվություն` նախնական գարեջրային քաղցուում չոր նյութերի զանգվածային մաս,

ածիկային խտանյութ (լուծամզուք)` մթերք, որն ստացվում է քաղցուի (գայլուկով կամ առանց գայլուկի) խտացմամբ` 35 -ից ոչ պակաս չոր նյութերի զանգվածային մասով,

գայլուկ` բազմամյա երկտնանի բույս, որի չորացրած կոները կիրառում են գարեջրի արտադրությունում,

գարեջրային խմորասնկեր` որոշակի ցեղերի խմորասնկեր, որոնք օգտագործվում են գարեջրային քաղցուի խմորման համար,

գարեջրի կայունություն` որոշակի պայմաններում թափանցիկությունը պահպանելու գարեջրի ունակության ցուցանիշ,

գունային միավոր (գ.մ.)` գարեջրի գույնի միավոր, որը համապատասխանում է 100 սմ³ ջրից և 0,1 մոլ/դմ³ կոնցենտրացիայով 1 սմ³ յոդի լուծույթից կազմված լուծույթի գույնին,

թթվայնության միավոր (թ.մ.)` գարեջրի թթվայնության միավոր, որը համարժեք է 100 սմ³ գարեջրի վրա ծախսվող 1 մոլ/դմ³ կոնցենտրացիայով 1 սմ³ նատրիումի հիդրօքսիդի լուծույթին:

5. Սույն տեխնիկական կանոնակարգում կիրառված են հետևյալ հապավումները`

ՆԴՄԱ` նիտրոզադիմեթիլամին,

ՆԴԷԱ` նիտրոզադիէթիլամին,

ԴԴՏ` 1, 1- դի-(4-քլորֆենիլ) - 2, 2, 2-տրիքլորէթան,

2, 4-Դ թթու` դիքլորֆենօքսիքացախաթթու,

ՄԱՖԱՄ` մեզոֆիլային աերոբ և ֆակուլտատիվ անաերոբ մանրէներ,

ԱՑԽՄ` աղիքային ցուպիկների խմբի մանրէներ,

ԳԱՄ` գաղութառաջացնող մանրէներ։

III. ՇՈՒԿԱ ՄՈՒՏՔ ԳՈՐԾԵԼՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ

6. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գարեջրի իրացման ժամանակ պետք է պահպանվեն «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված դրույթները:

7. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում շրջանառության մեջ գտնվող գարեջուրը պետք է ուղեկցվի համապատասխանության նշանի մակնշմամբ, համապատասխանության սերտիֆիկատով կամ գրանցված համապատասխանության հայտարարագրով:

IV. ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

8. Գարեջուրն արտադրվում է երեք տիպի` բաց գույնի, կիսամուգ և մուգ գույնի:

9. Կախված նախնական քաղցուի լուծամզման ակտիվությունից` գարեջուրը դասակարգվում է հետևյալ խմբերի`

8%-ոց բաց գույնի,

9%-ոց բաց գույնի,

10%-ոց բաց գույնի,

11%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

12%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

13%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

14%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

15%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

16%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

17%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

18%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

19%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

20%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

21%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

22%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի,

23%-ոց բաց գույնի, կիսամուգ, մուգ գույնի:

10. Ըստ մշակման եղանակի` գարեջուրն արտադրվում է ոչ պաստերացված և պաստերացված:

11. Գարեջրում վնասակար նյութերի պարունակության թույլատրելի մակարդակները և մանրէաբանական ցուցանիշները չպետք է գերազանցեն 1-ին և 2-րդ աղյուսակներում նշված թույլատրելի մակարդակները:

Աղյուսակ 1.

Գարեջրում վնասակար նյութերի պարունակության թույլատրելի մակարդակները

Ցուցանիշի անվանումը	Թույլատրելի մակարդակը
Թունավոր տարրերը, մգ/կգ, ոչ ավելի.
կապար	0,3
արսեն	0,2
կադմիում	0,03
սնդիկ	0,005
Ռադիոնուկլիդները, Բկ/լ, ոչ ավելի.
ցեզիում-137	70
ստրոնցիում-90	100
Նիտրոզամիններ, մգ/կգ, ոչ ավելի. (ՆԴՄԱ և ՆԴԷԱ գումարը)	0,003

Աղյուսակ 2.

Գարեջրի մանրէաբանական ցուցանիշները

Մթերքի անվանումը	Ցուցանիշի անվանումը և նորմը
	ՄԱՖԱՄ, ԳԱՄ/սմ3, ոչ ավելի	Մթերքի ծավալը կամ զանգվածը, որում չի թույլատրվում (սմ3, գ)		Բորբոսա- և խմորասնկեր, ԱՄ/սմ3, ոչ ավելի
		ԱՑԽՄ (կոլիձևեր)	Ախտածին մանրէներ, այդ թվում` սալմոնելներ (Salmonella)
Գարեջուր լցնովի	-	1,0	25	-
Գարեջուր ոչ պաստերացված.
կեգերով	-	3,0	25	-
շշերով	-	10,0	25	-
Գարեջուր պաստերացված անբերրիացված	500	10	25	40

12. Գարեջրի հիմնական հումքում (ածիկ և ածիկային խտանյութ) վնասակար նյութերի պարունակության թույլատրելի մակարդակները և մանրէաբանական ցուցանիշները չպետք է գերազանցեն 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ աղյուսակներում նշված թույլատրելի մակարդակները:

Աղյուսակ 3.

Ածիկի մեջ վնասակար նյութերի պարունակության թույլատրելի մակարդակները

Ցուցանիշի անվանումը	Թույլատրելի մակարդակը
Թունավոր տարրերը, մգ/կգ, ոչ ավելի.
կապար	0,5
արսեն	0,2
կադմիում	0,1
սնդիկ	0,03
Միկոտոքսինները, մգ/կգ, ոչ ավելի.
T-2 տոքսին	1,0
զեարալենոն	0,1
Նիտրոզամինները, մգ/կգ, ոչ ավելի.
ՆԴՄԱ և ՆԴԷԱ գումարը	0,015
Բենզապիրենը, մգ/կգ, ոչ ավելի	0,001
Պեստիցիդները, մգ/կգ, ոչ ավելի.
հեքսաքլորցիկլոհեքսան (α-β-γ-իզոմերներ)	0,5
ԴԴՏ և դրա մետաբոլիտները	0,02
սնդիկօրգանական պեստիցիդներ	չեն թույլատրվում
2, 4-Դ թթու, դրա աղերը	չեն թույլատրվում
Ռադիոնուկլիդները, Բկ/կգ, ոչ ավելի.
ցեզիում-137	70
ստրոնցիում-90	40
Վնասակար խառնուկները.
հասկաժանգ	0,05
աղտոտվածությունը և հացի պաշարների վնասատուներով (միջատներ և տիզեր) վարակվածությունը կենդանի և անկենդան վնասատուների գումարային խտությունը, հատ/կգ, ոչ ավելի	15,0

Աղյուսակ 4.

Ածիկային խտանյութի (լուծամզուքի) մեջ վնասակար նյութերի պարունակության թույլատրելի մակարդակները

Ցուցանիշի անվանումը	Թույլատրելի մակարդակը
Թունավոր տարրերը, մգ/կգ, ոչ ավելի.
կապար	1,0
արսեն	1,0
կադմիում	0,2
սնդիկ	0,03
Միկոտոքսինները, մգ/կգ, ոչ ավելի.
աֆլատոքսին B1	0,005
դեզօքսինիվալենոլ	1,0
զեարալենոն	1,0
Պեստիցիդները, մգ/կգ, ոչ ավելի.
հեքսաքլորցիկլոհեքսան (α-β-γ-իզոմերներ)	0,5
ԴԴՏ և դրա մետաբոլիտները	0,02
Ռադիոնուկլիդները, Բկ/կգ, ոչ ավելի.
ցեզիում-137	80
ստրոնցիում-90	100

Աղյուսակ 5.

Ածիկային խտանյութի (լուծամզուքի) մանրէաբանական ցուցանիշները

Մթերքի անվանումը	Ցուցանիշի անվանումը և նորմը
	ՄԱՖԱՄ ԳԱՄ/գ, ոչ ավելի	Մթերքի զանգվածը, որում չի թույլատրվում (գ)				Լրացում- ներ
		ԱՑԽՄ (կոլի- ձևեր)	Ախտածին մանրէներ, այդ թվում` սալմոնելներ (Salmonella)	Ոսկեգույն ստաֆիլոկոկ (Staphylococcus aureus)	Սուլֆիտ- վերարտա- դրող կլոստրի- դիաներ
Ածիկային խտանյութ(լուծամզուք)	5x104	0,1	25	0,1	0,1	Բորբոսա- և խմորա- սնկեր, 100 ԱՄ/գ, ոչ ավելի

13. Գարեջրի պատրաստման համար օգտագործվող այլ հումքերի անվտանգության պահանջները պետք է համապատասխանեն Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին:

14. «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի համաձայն գարեջրի պատրաստման համար օգտագործվող հումքը և նյութերը պետք է սահմանված լինեն արտադրողի կողմից հաստատված տեխնոլոգիական հրահանգներով:

15. Գարեջրի զգայորոշման, ֆիզիկաքիմիական ցուցանիշները պետք է համապատասխանեն 6-րդ, 7-րդ և 8-րդ աղյուսակներով սահմանված բնութագրերին և նորմերին:

Աղյուսակ 6.

Գարեջրի զգայորոշման ցուցանիշները

Ցուցանիշի անվանումը	Բնութագիրը
	բաց գույնի	կիսամուգ	մուգ գույնի
Պարզությունը	Առանց նստվածքի և օտար ներխառնուկների թափանցիկ հեղուկ
Համը և բուրմունքը	Խմորված քաղցուի խմիչքի մաքուր համ և բուրմունք, գայլուկի դառնությամբ և բուրմունքով, առանց կողմնակի համի և հոտի
	Գարեջրի տեսակին համապատասխանող	Ածիկային համ` կարամելային ածիկին բնորոշ համով, գարեջրի տեսակին համապատասխանող	Լրիվ ածիկային համ` արտահայտված կարամելային կամ այրված ածիկին բնորոշ համով, գարեջրի տեսակին համապատասխանող
	15% և ավելի նախնական քաղցուի լուծամզման ակտիվությամբ գարեջրի համար թույլատրվում է գինու բնորոշ համ

Աղյուսակ 7.

Բաց գույնի գարեջրի ֆիզիկաքիմիական ցուցանիշները

Ցուցանիշի անվանումը	Նորմը
Նախնական քաղցուի լուծամզման ակտիվությունը, %	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23
Էթիլ սպիրտի ծավալային մասը, %, ոչ պակաս	2,8	3,2	3,6	4,0	4,5	4,7	4,8	5,4	5,8	6,2	6,6	7,1	7,9	8,2	8,6	9,4
Թթվայնությունը, թ.մ.	1,0-2,5		1,5-2,6		1,9-3,2		2,4-3,6		3,0-4,5		3,0-5,0
Գույնը, գ.մ.	0,4-1,5
Ածխածնի երկօքսիդի զանգվածային մասը, %, ոչ պակաս	0,33
Փրփրագոյացումը.
փրփուրի բարձրությունը, մմ, ոչ պակաս	30
փրփրակայունությունը, րոպե, ոչ պակաս	2
Կայունությունը, օր, ոչ պակաս.
ոչ պաստերացված	8
ոչ պաստերացված անբերրիացված	30
պաստերացված	30

Աղյուսակ 8.

Կիսամուգ և մուգ գույնի գարեջրի ֆիզիկաքիմիական ցուցանիշները

Ցուցանիշի անվանումը	Գարեջրի տեսակը	Նորմը
Նախնական քաղցուի լուծամզման ակտիվությունը, %	_	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	12 հատուկ
Էթիլ սպիրտի ծավալային մասը, %, ոչ պակաս	կիսամուգ	3,9	4,3	4,4	4,8	5,2	5,4	6,0	6,2	6,8	7,5	8,0	8,6	9,4	_
	մուգ	3,9	4,1	4,3	4,7	4,9	5,2	5,7	5,9	6,0	6,8	7,4	8,0	9,1	ոչ ավելի 3,2
Թթվայնությունը, թ.մ.	կիսամուգ	1,6-2,8	1,9-3,2		2,4-3,5		2,7-4,3		3,0-5,0						–_
	մուգ	-	2,1-3,1		2,4-3,5		2,5-4,5		3,5-5,5						1,9-3,1
Գույնը, գ.մ.	կիսամուգ	1,6-2,5	1,6-3,5
	մուգ	3,6 և ավելի
Ածխածնի երկօքսիդի զանգվածային մասը, %, ոչ պակաս	կիսամուգ, մուգ	0,33
Փրփրագոյացումը.
փրփուրի բարձրությունը, մմ, ոչ պակաս	կիսամուգ, մուգ	30
փրփրակայունությունը, րոպե, ոչ պակաս	կիսամուգ, մուգ	2
Կայունությունը, օր, ոչ պակաս.	կիսամուգ, մուգ
ոչ պաստերացված		8												30	3
ոչ պաստերացված անբերրիացված		30												60	_
պաստերացված		30												60	_

16. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի 15-րդ կետի 7-րդ և 8-րդ աղյուսակներում նախատեսված ածխածնի երկօքսիդի զանգվածային մասը պետք է որոշվի միայն շշերում և բանկաներում լցված գարեջրում:

17. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի 15-րդ կետի 7-րդ և 8-րդ աղյուսակներում նախատեսված ոչ պաստերացված գարեջրի կայունությունը բարձր պահման ժամկետի դեպքում պետք է լինի 15 օրից ոչ պակաս:

ԳԱՐԵՋՐԻ ՄԱԿՆՇՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

18. Արտադրողը (վաճառողը) պետք է սպառողին տրամադրի գարեջրի վերաբերյալ անհրաժեշտ տեղեկատվություն, որը կապահովի դրա ճիշտ ընտրության հնարավորությունը:

19. Սպառողին տրամադրվող տեղեկատվությունը պետք է լինի միանշանակ հասկացվող, լրիվ և հավաստի, որպեսզի կանխարգելվեն սպառողին թյուրիմացության մեջ գցող գործոնները` կապված գարեջրի բաղադրության, հատկությունների, սննդային արժեքի, բնույթի, ծագման, պատրաստման և օգտագործման հետ:

20. Սպառողին տրամադրվող տեղեկատվությունը պետք է տրվի անմիջապես գարեջրի սպառողական տարայի, պիտակի կամ, ցանկացած զուգորդությամբ, պիտակի, մանեկապիտակի, լրացուցիչ պիտակի, կափարիչի վրա և պարունակի հետևյալ տեղեկությունները`

ա) գարեջրի անվանումը և տիպը` հաշվի առնելով սույն տեխնիկական կանոնակարգի 8-րդ կետի պահանջը,

բ) արտադրող կամ մատակարարող կազմակերպության անվանումը (ֆիրմային անվանումը), գտնվելու վայրը (երկրի անվանմամբ) և ապրանքային նշանը (դրա առկայության դեպքում),

գ) սպառողների բողոքների ընդունման համար արտադրողի կողմից լիազորված Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող կազմակերպության (առկայության դեպքում) անվանումը և գտնվելու վայրը,

դ) նախնական քաղցուի լուծամզման ակտիվության չափը` տոկոսներով (բացառությամբ համային ու բուրավետ հավելանյութերով հատուկ գարեջրի),

ե) էթիլ սպիրտի ծավալային մասի նվազագույն արժեքը («ալկ.` .... -ից ոչ պակաս» կամ «սպիրտ` ...ծավ. -ից ոչ պակաս»),

զ) շշալցման տարեթիվը, ամիսը, օրը,

է) գարեջրի պատրաստման ժամանակ օգտագործված հիմնական հումքի անվանումը,

ը) սննդային հավելումները, բուրավետիչները, կենսաբանորեն ակտիվ հավելանյութերը (առկայության դեպքում),

թ) պիտանիության ժամկետը,

ժ) պահման պայմանները,

ժա) ծավալը` լիտրերով,

ժբ) խմբաքանակի նույնականացման համար օգտագործվող նշանը:

Պաստերացված գարեջրով տարայի վրա լրացուցիչ պետք է նշվի «Պաստերացված» բառը:

21. Գարեջրի սպառողական տարայի վրա թույլատրվում է զետեղել լրացուցիչ գովազդային բնույթի և գարեջուրը բնութագրող այլ տեղեկություն, որը չպետք է հակասի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 20-րդ կետով սահմանված պահանջներին:

22. Գարեջրի փոխադրական տարայի վրա պետք է լինեն մակնշված գարեջրի անվանումը և տիպը, արտադրող կազմակերպության անվանումը (ֆիրմային անվանումը) ու գտնվելու վայրը, շշալցման տարեթիվը, ամիսը, օրը, ծավալը` լիտրերով կամ փոխադրական տարայում շշալցված տարաների քանակը, ինչպես նաև հետևյալ վարվելակարգային նշանները`

ԳԱՐԵՋՐԻ ՓԱԹԵԹԱՎՈՐՄԱՆԸ, ՓՈԽԱԴՐՄԱՆԸ ԵՎ ՊԱՀՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

23. Գարեջուրը պետք է լցվի Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի կողմից հաստատված նորմատիվ իրավական ակտերով սննդամթերքի հետ շփման համար թույլատրված շագանակագույն, կանաչ կամ սպիտակ գույնի ապակյա շշերի, պոլիէթիլենտերեֆտալատից կամ այլ պոլիմերային նյութերից շշերի, մետաղական բանկաների, տակառների և այլ տարաների մեջ, որոնց խցանափակումը պետք է իրականացվի հերմետիկորեն` Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի կողմից հաստատված նորմատիվ իրավական ակտերով սննդամթերքի հետ շփման համար թույլատրված խցանափակման նյութերով:

24. Տարայի անվանական տարողությունից գարեջրի պարունակության թույլատրելի նվազագույն շեղումը չպետք է գերազանցի Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի նոյեմբերի 3-ի «Կշռածրարման, վաճառքի, ներմուծման ժամանակ ցանկացած տիպի փաթեթվածքներում չափածրարված ապրանքների քանակին ներկայացվող պահանջների տեխնիկական կանոնակարգը հաստատելու մասին» N 1928-Ն որոշմամբ սահմանված նորմերը:

25. Գարեջրի փոխադրումը պետք է իրականացվի «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված սննդամթերքի փոխադրմանը ներկայացվող պահանջներին համապատասխան:

26. Գարեջուրն անշարժ տարողություններով (հավասարաջերմ տարողություններ) սարքավորված առևտրի կետեր պետք է փոխադրել տակառներով:

27. Շշերով, բանկաներով, տակառներով գարեջուրը պետք է պահել հետևյալ ջերմաստիճանային պայմաններում`

ոչ պաստերացվածը` 5⁰C-ից մինչև 12⁰C,

պաստերացվածը` 10⁰C-ից մինչև 20⁰C:

Շշալցված գարեջուրը պետք է պահել մթնեցված սենքերում:

28. Անշարժ տարողություններով սարքավորված առևտրի կետեր տակառներով առաքված գարեջուրը պետք է պահել ածխածնի երկօքսիդի ճնշման տակ, հավասարաջերմ տարողություններում` 2⁰C-ից մինչև 5⁰C ջերմաստիճանում:

Վաճառքի կետերում հավասարաջերմ տարողություններից գարեջուրը գավաթների, բաժակների և այլ ամանեղենի մեջ պետք է լցվի ածխածնի երկօքսիդի ճնշման տակ:

29. Պատրաստի շշալցված գարեջուրը պետք է պահել պահեստներում արկղերի (պոլիմերային փաթեթների) մեջ դարսակույտերով` սենքի պատերից 70 սմ հեռավորության վրա:

V. ԳԱՐԵՋՐԻ ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

30. Գարեջրի արտադրության արտադրական տարածքների ջրամատակարարմանը և ջրահեռացմանը, լուսավորությանը, օդափոխությանը, ջեռուցմանը, աղմուկին, արտադրական և օժանդակ սենքերի, սարքավորումների և գույքի սանիտարական մշակմանը ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները, արտադրական և օժանդակ տարածքների ընդհանուր ախտահանմանը, աշխատողների անձնական հիգիենային ներկայացվող պահանջները պետք է համապատասխանեն «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքին, համապատասխան սանիտարական կանոնների և հիգիենիկ նորմերի պահանջներին:

31. Գարեջրի արտադրման գործընթացն իրականացնող իրավաբանական անձինք կամ անհատ ձեռնարկատերերը պետք է ձեռնարկեն բոլոր անհրաժեշտ միջոցները և ստեղծեն այնպիսի աշխատանքային պայմաններ, որ բացառվի աշխատողների և շրջակա միջավայրի վրա վտանգավոր ու վնասակար արտադրական գործոնների ազդեցությունը, կամ դրանց մակարդակը չգերազանցի Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված նորմերը: «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հիման վրա նրանք պետք է ներդնեն վտանգի աղբյուրների վերլուծության և կրիտիկական կետերի հսկման (ՎԱՎԿԿՀ) միջազգային համակարգի սկզբունքների վրա հիմնված ինքնահսկման համակարգ:

VI. ՆՈՒՅՆԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

32. Գարեջրի նույնականացումը պետք է իրականացնեն դրա արտադրման, պահման, փոխադրման և իրացման փուլերում` իրավաբանական անձինք կամ անհատ ձեռնարկատերերը, ինչպես նաև սույն տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին գարեջրի համապատասխանության հավաստման և պետական վերահսկողության մարմինները:

33. Նույնականացումն իրականացնում են`

ա) սերտիֆիկացման մարմինները` համապատասխանության հավաստման ժամանակ,

բ) պետական վերահսկողության մարմինները` վերահսկողություն իրականացնելիս, իրենց իրավասության սահմաններում,

գ) այլ մարմիններ և կազմակերպություններ` նախաձեռնության կարգով, գարեջրի վերաբերյալ տրամադրված տեղեկատվության համապատասխանությունը հավաստելու անհրաժեշտության դեպքում:

34. Կախված նույնականացման խնդիրներից` կիրառվում են նույնականացման հետևյալ եղանակները`

ա) փաստաթղթային փորձաքննություն,

բ) գարեջրի փորձարկում:

35. Փաստաթղթային փորձաքննությամբ նույնականացումն իրականացնելու դեպքում պետք է ստուգվեն գարեջրի սպառողական և փոխադրական տարաների կամ դրանց պիտակների վրա նշված մականշվածքի բովանդակության համապատասխանությունն ապրանքաուղեկից փաստաթղթերում տրված տեղեկատվությանը և սույն տեխնիկական կանոնակարգի 15-րդ կետի 6-րդ աղյուսակով նախատեսված զգայորոշման բնութագրերը:

36. Գարեջրի փորձարկմամբ նույնականացումը պետք է կատարվի ըստ սույն տեխնիկական կանոնակարգի 15-րդ աղյուսակում տրված զգայորոշման բնութագրերի և 7-րդ ու 8-րդ աղյուսակներում տրված ֆիզիկաքիմիական ցուցանիշների:

37. Գարեջրի նույնականացման արդյունքների վերաբերյալ պետք է կազմվի եզրակացություն, որը, կախված նույնականացման եղանակից, կարող է բովանդակել`

ա) արտադրանքի անվանումը,

բ) արտադրողի մասին տեղեկատվությունը,

գ) շշալցման թվականը,

դ) փաստաթղթերի փորձաքննության կամ արտադրանքի փորձարկման արդյունքները,

ե) փաթեթավորման մասին տեղեկատվությունը, այդ թվում` սպառողական տարայի տարողությունը լիտրերով և փոխադրական տարայում շշերի քանակը կամ տակառի համարը և տարողությունը` լիտրերով,

զ) խմբաքանակի նույնականացման համար օգտագործվող նշանը:

VII. ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՎԱՍՏՄԱՆ ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԵՐԸ

38. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին գարեջրի համապատասխանությունը հավաստելու համար արտադրողը, մատակարարը կամ նրա լիազոր ներկայացուցիչը պետք է ներկայացնի Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի օգոստոսի 12-ի «Արտադրանքի կամ ծառայությունների համապատասխանության պարտադիր հավաստման համար կիրառվող սխեմաները և դրանց նույնականացման նշագրերը սահմանելու մասին» N 1170-Ն որոշմամբ սահմանված 2հ, 3հ, 4հ հայտարարագրման սխեմաներից որևէ մեկով հավաստված համապատասխանության հայտարարագիր կամ 2ս, 3ս, 4ս, 5ս կամ 6ս սերտիֆիկացման սխեմաներից որևէ մեկով հավաստված համապատասխանության սերտիֆիկատ։

Արտադրողը, մատակարարը կամ նրա լիազոր ներկայացուցիչը գարեջրի սպառողական և փոխադրական տարաների վրա կամ ապրանքաուղեկից փաստաթղթերում կարող է նշել համապատասխանության նշանը՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի սեպտեմբերի 9-ի «Համապատասխանության նշանի պատկերը, դրան ներկայացվող տեխնիկական պահանջները և կիրառման կարգը հաստատելու մասին» N 1281-Ն որոշմամբ հաստատված կարգով։

39. Սերտիֆիկացման մարմինը փորձարկումներ կատարելու նպատակով նմուշառումն իրականացնում է արտադրողի, մատակարարի կամ նրա լիազոր ներկայացուցչի մասնակցությամբ, տվյալ խմբաքանակը բնորոշող նվազագույն բավարար քանակով՝ սույն տեխնիկական կանոնակարգի X բաժնում ներկայացված ստանդարտով սահմանված նմուշառման կարգին համապատասխան։

40. Հավատարմագրված փորձարկման լաբորատորիան փորձարկումները պետք է կատարի սույն տեխնիկական կանոնակարգի X բաժնում ներկայացված ստանդարտներով սահմանված փորձարկման մեթոդներով։

Ռադիոնուկլիդների, նիտրոզամինների, միկոտոքսինների քանակությունների որոշումը պետք է կատարվի Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված մեթոդներով:

41. Գարեջրի նույնականացումն իրականացնում են սույն տեխնիկական կանոնակարգի 35-րդ կետով նախատեսված ընթացակարգով:

42. Սերտիֆիկացման մարմինը հայտատուին համապատասխանության սերտիֆիկատ հանձնելու ժամանակ նրա հետ կնքում է համապատասխանության սերտիֆիկատի օգտագործման մասին պայմանագիր, եթե սերտիֆիկացման գործողությունները կատարվել են 2ս-5ս սխեմաներից որևէ մեկով։

43. Համապատասխանության սերտիֆիկատի կամ համապատասխանության հայտարարագրի գործողության ժամկետի ընտրությունը պետք է կատարվի ըստ իրականացված համապատասխանության հավաստման սխեմայի`

2հ կամ 2ս սխեմայի դեպքում՝ 12 ամիս,

4հ կամ 6ս սխեմայի դեպքում՝ ըստ գարեջրի պիտանիության ժամկետի, բայց 3 տարվանից ոչ ավելի,

3ս սխեմայի դեպքում՝ 24 ամիս,

3հ, 4ս կամ 5ս սխեմայի դեպքում՝ 36 ամիս։

44. Սերտիֆիկացված գարեջրի համապատասխանության հսկողությունն իրականացվում է համապատասխանության սերտիֆիկատի գործողության ժամկետի ընթացքում, առնվազն տարեկան մեկ անգամ՝ սույն տեխնիկական կանոնակարգի 42-րդ կետում նշված պայմանագրի հիման վրա։

45. «Համապատասխանության գնահատման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքին համապատասխան համապատասխանության հսկողության արդյունքների հիման վրա սերտիֆիկացման մարմինը կասեցնում կամ դադարեցնում է իր կողմից տրված համապատասխանության սերտիֆիկատի գործողությունը` սույն տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին անհամապատասխանության դեպքում: Համապատասխանության սերտիֆիկատի գործողության կասեցման կամ դադարեցման պայմանները սահմանված են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի օգոստոսի 12-ի N 1170-Ն որոշմամբ։

46. Համապատասխանության սերտիֆիկատի գործողությունը կասեցնելու կամ դադարեցնելու դեպքում սերտիֆիկացման մարմինը դրա մասին տեղեկացնում է համապատասխանության սերտիֆիկատը տնօրինողին և գրավոր ծանուցում ստուգումներ իրականացնող իրավասու մարմիններին։

VIII. ՉԱՓՈՒՄՆԵՐԻ ՄԻԱՍՆԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄԸ

47. Չափածրարված գարեջրի չափումների միասնականության ապահովումը պետք է իրականացվի «Չափումների միասնականության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով։

IX. ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ

 48. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին գարեջրի համապատասխանության նկատմամբ պետական վերահսկողությունը պետք է իրականացվի «Համապատասխանության գնահատման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով։

X. ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ԿԱՏԱՐՈՒՄՆ ԱՊԱՀՈՎՈՂ ՍՏԱՆԴԱՐՏՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ

Ստանդարտների նշագիրը (բաժինը, կետը)	Փորձարկման մեթոդներ սահմանող ստանդարտի անվանումը
ԳՕՍՏ 10444.2	Սննդամթերք. Staphylococcus aureus-ի հայտնաբերման և քանակության որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 10444.12	Սննդամթերք. Խմորիչների և բորբոսասնկերի որոշման մեթոդ
ԳՕՍՏ 10444.15	Սննդամթերք. Մեզոֆիլային աերոբ և ֆակուլտատիվ անաերոբ մանրէների որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 12786 (2-րդ բաժին)	Գարեջուր. Ընդունման կանոններ և նմուշառման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 12787	Գարեջուր. Սպիրտի, իրական լուծամզուքի որոշման մեթոդ և նախնական քաղցուում չոր նյութերի հաշվարկ
ԳՕՍՏ 12788	Գարեջուր. Թթվայնության որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 12789	Գարեջուր. Գույնի որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 26927	Սննդահումք և սննդամթերք. Սնդիկի որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 26930	Սննդահումք և սննդամթերք. Արսենի որոշման մեթոդ
ԳՕՍՏ 26932	Սննդահումք  և սննդամթերք. Կապարի որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 26933	Սննդահումք և սննդամթերք. Կադմիումի որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 29185	Սննդամթերք. Սուլֆիտ վերարտադրող կլոստրիդիաների հայտնաբերման և քանակության որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 30060	Գարեջուր. Զգայորոշման ցուցանիշների և արտադրանքի ծավալի որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 30178	Սննդահումք և սննդամթերք. Թունավոր տարրերի որոշման ատոմաաբսորբման մեթոդ
ԳՕՍՏ 30349	Պտուղներ, բանջարեղեն և նրանց վերամշակման մթերք. Քլորօրգանական պեստիցիդների մնացորդային քանակների որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 30518	Սննդամթերք. Աղիքային ցուպիկների խմբի մանրէների (կոլիձևերի մանրէներ) հայտնաբերման և քանակության որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ 30519	Սննդամթերք. Salmonella ցեղի մանրէների հայտնաբերման մեթոդ
ԳՕՍՏ 30538	Սննդամթերք. Ատոմաէմիսիայի մեթոդով թունավոր տարրերի որոշման մեթոդիկա
ԳՕՍՏ 30711	Սննդամթերք. Աֆլատոքսին B1 և M1 հայտնաբերման և քանակության որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ Ռ 51154	Գարեջուր. Ածխածնի երկօքսիդի և կայունության որոշման մեթոդներ
ԳՕՍՏ Ռ 51650	Սննդամթերք. Բենզ(ա)պիրենի զանգվածային մասի որոշման մեթոդներ

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան