«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ

25 դեկտեմբերի 2003 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

6 նոյեմբերի 2003 թվականի N 1694-Ն

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿԱՅԻ ՈԼՈՐՏԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՌՈՂՋԱՑՄԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՈՒ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՈՍՔԵՐԻ ԿԱՆԽԱՏԵՍՈՒՄՆԵՐԻ ԵՎ ՄԻ ՇԱՐՔ ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության էլեկտրաէներգետիկ համակարգում ֆինանսական կայունություն ապահովելու, ընկերությունների փոխհարաբերություններն առևտրային հիմքերի վրա փոխադրելու և կառավարումը բարելավելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հավանություն տալ Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի ոլորտի «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան», «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան», «Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր», «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր», «Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատոր», «Հաշվարկային կենտրոն» և «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերությունների (այսուհետ` ընկերություններ)`

ա) 2003-2007 թվականների ֆինանսական առողջացման ծրագրին (այսուհետ` ծրագիր)` համաձայն N 1 հավելվածի.

բ) 2003-2007 թվականների ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումներին` համաձայն N 2 հավելվածի:

2. Ընկերությունների` Հայաստանի Հանրապետության սեփականությունը հանդիսացող բաժնետոմսերի կառավարման լիազորությունները վերապահել Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին:

3. Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով մինչև 2004 թվականի հունվարի 30-ը ապահովել ընկերություններում (բացառությամբ «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության) տնօրենների խորհուրդների ձևավորումը:

4. Սահմանել, որ`

ա) «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» և «Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր» փակ բաժնետիրական ընկերություններում տնօրենների խորհուրդները բաղկացած են 5 անդամից` 2-ական անդամ առաջարկվում է Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարությունում ու Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունում հայեցողական կամ քաղաքացիական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող անձանցից, և նշված ընկերությունների գլխավոր տնօրենները` ի պաշտոնե.

բ) «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր», «Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատոր» և «Հաշվարկային կենտրոն» փակ բաժնետիրական ընկերություններում տնօրենների խորհուրդները բաղկացած են 10-ական անդամից (նույն կազմով)` մեկական անդամ առաջարկվում է Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարի, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարի, ինչպես նաև «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր», «Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատոր», «Հաշվարկային կենտրոն», «Հայաստանի էլեկտրացանցեր», «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան», «Միջազգային էներգետիկ կորպորացիա», «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» ու «Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր» փակ բաժնետիրական ընկերությունների կողմից:

Ընկերությունների ներկայացուցիչների վարձատրությունը պետք է իրականացվի ներկայացնող ընկերությունների հաշվին.

գ) «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության տնօրենների խորհուրդը բաղկացած է 5 անդամից` 2-ական անդամ առաջարկվում է Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարի ու Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարի կողմից, իսկ ընկերության տնօրենը` ի պաշտոնե.

դ) տնօրենների խորհուրդների անդամների վարձատրությունը և գործունեության հետ կապված մյուս ծախսերը (քաղաքացիական ծառայության պաշտոններ զբաղեցնող` տնօրենների խորհուրդների անդամների գործունեության հետ կապված ծախսերը փոխհատուցվում են օրենքով սահմանված կարգով) նախատեսվում են ընկերությունների վարչական աշխատակազմերի պահպանության ծախսերի նախահաշիվներում.

ե) Հայաստանի հանրային ծառայությունների վերակառուցման ծրագրի նախապատրաստման համար հատկացված ճապոնական ՏՖ 051647 դրամաշնորհի հաշվին իրականացվող «Կոմունալ կառավարման ուժեղացում» ենթածրագրի շրջանակներում մշակված փաստաթղթերի փաթեթը ներկայացվելուց հետո, դրա հիման վրա, եռամսյա ժամկետում հաստատվում և ներդրվում են ընկերությունների ներքին կազմակերպական նոր կառուցվածքները, բաժնետերերի ընդհանուր ժողովի աշխատանքային կանոնակարգերը, տնօրենների խորհուրդների կազմավորման ու անդամների նշանակման մեխանիզմը, ինչպես նաև աշխատանքային և ֆինանսավորման կանոնակարգերը, վարչական աշխատակազմերի կառուցվածքները, աշխատողների թիվը, պահպանման ծախսերը, ստորաբաժանումների գործառույթները և աշխատանքային կանոնակարգերը, վերստուգող հանձնաժողովների (ներքին աուդիտորներ) աշխատանքային կանոնակարգերը, ընկերությունների նոր կանոնադրություններն ու ընկերությունների գործադիր մարմինների ձևավորման ընթացակարգերը.

զ) Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարության գործունեությունը պայմանավորված է լինելու էներգետիկայի բնագավառում պետական կառավարման քաղաքականության իրականացմամբ, բնագավառի զարգացման, ներդրումային, ֆինանսական ու այլ ծրագրերի մշակմամբ ու իրագործմամբ, և համակարգի 100 տոկոս պետական բաժնեմաս ունեցող ընկերությունների կառավարումն իրականացվելու է նրանց կորպորատիվ կառավարման մարմինների միջոցով.

է) 2004 թվականի մարտի 1-ից` Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքերն իրականացվում են միայն 100 տոկոս պետական բաժնեմաս ունեցող ընկերություններից մեկի կողմից:

(4-րդ կետը խմբ., փոփ., լրաց. 03.06.04 N 819-Ն)

5. Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին`

ա) եռամսյա ժամկետում`

համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական գույքի կառավարման վարչության պետի հետ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն ներկայացնել առաջարկություններ «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերության կազմից «Հայէներգամատսերվիս» դուստր ձեռնարկության առանձնացման և հետագա մասնավորեցման վերաբերյալ,

«Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությանը փոխանցել «Սանարմ» համատեղ ձեռնարկությունում «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերության բաժնեմասը.

բ) «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության գույքի կազմից առանձնացնել «Գյումրիջերմո» ջերմամատակարարման արտադրամասի գույքը և առաջարկել Գյումրու քաղաքապետին այն անհատույց փոխանցել Գյումրու քաղաքապետարանի հաշվեկշռին: Առաջարկը չընդունվելու դեպքում ապահովել ջերմամատակարարման արտադրամասի գույքի օտարումը.

գ) 10-օրյա ժամկետում` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 397-րդ հոդվածին համապատասխան, ապահովել «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ «Նաիրիտ Ռանսաթ» փակ բաժնետիրական ընկերության պարտավորության ընդհանուր գումարից 1288.0 մլն դրամ պահանջի իրավունքի փոխանցումը «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը:

6. Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների գործունեությունը համակարգող նախարարին ու Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին` մեկամսյա ժամկետում համապատասխան համայնքների ղեկավարների հետ քննարկել «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան», «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան», «Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր» և «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունների` համայնքային բյուջեների նկատմամբ գույքահարկի ու հողի հարկի գծով մինչև 2003 թվականի հոկտեմբերի 1-ը հաշվարկված և չվճարված պարտավորությունների` մայր գումարների վճարման ժամկետը` սկսած 2008 թվականի հունվարի 1-ից մինչև 2012 թվականի դեկտեմբերի 31-ը վերաձևակերպելու և տույժերից ու տուգանքներից ազատելու հարցը:

7. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարին ու Երևանի քաղաքապետին` «Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 11-րդ հոդվածի 20-րդ կետի համաձայն ապահովել Երևանի «Ջերմային տնտեսություն» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության և «Երևանտրանս» փակ բաժնետիրական ընկերության («Երևանի էլեկտրատրանսպորտ» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության իրավահաջորդը) կանոնադրական կապիտալների ավելացումը, լրացուցիչ տեղաբաշխվող բաժնետոմսերի պետական բաժնեմասի ձեռքբերումը` համապատասխանաբար` 283.0 մլն դրամ և 1152.0 մլն դրամ գումարով` դրանք ուղղելով ընկերությունների կողմից սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ կուտակված պարտքերի մարմանը:

8. Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին` սույն որոշման 7-րդ կետում նշված վճարումների (ընդամենը` 1435.0 մլն դրամ), ինչպես նաև «Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 11-րդ հոդվածի 20-րդ կետով նախատեսված` Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի», «Հայջրմուղկոյուղի» և ոռոգման համակարգի առանձին փակ բաժնետիրական ընկերությունների լրացուցիչ տեղաբաշխվող բաժնետոմսերի պետական բաժնեմասի ձեռքբերման նպատակով կանոնադրական կապիտալների ավելացված միջոցների հաշվին (ընդամենը` 11866.0 մլն դրամ) «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ կուտակված պարտքի դիմաց կատարվող վճարումներից ստացվող միջոցների հաշվին (ընդամենը` 13301.0 մլն դրամ) ապահովել`

ա) սույն որոշման 5-րդ կետի «գ» ենթակետի համաձայն «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը փոխանցված պահանջի իրավունքի դիմաց «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությանը 1288.0 մլն դրամ վճարումը և դրա հաշվին նրա կողմից Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի նկատմամբ հարկային պարտավորությունների մարումը.

բ) Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության ու «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության միջև 1999 թվականի սեպտեմբերի 15-ին կնքված N 11(23)/CP-99, դեկտեմբերի 27-ին կնքված N 20(32)/CP-99 և 2000 թվականի հունվարի 29-ին կնքված N 25(37)/CP-99 վարկային պայմանագրերի համաձայն ստացված բյուջետային վարկերի մայր գումարների գծով պարտավորություններից 903.0 մլն դրամ պարտավորության մարումը.

գ) «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ ընդհանուր պարտավորությունից 11110.0 մլն դրամ պարտավորության մարումը, որի հաշվին`

«Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 8307.0 մլն դրամ պարտավորության մարումը և նրա կողմից նույն գումարի չափով 1999 թվականի սեպտեմբերի 15-ին Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ կնքված N 12(24) CP-99 վարկային պայմանագրի համաձայն ստացված բյուջետային վարկի գծով պարտավորության` 2003 թվականի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ մայր գումարի և հաշվարկված տոկոսավճարների մարումը,

«Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 949.0 մլն դրամ պարտավորության մարումը և նրա կողմից նույն գումարի չափով Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի նկատմամբ հարկային պարտավորությունների մարումը,

«Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 1854.0 մլն դրամ պարտավորության մարումը և նրա կողմից նույն գումարի չափով Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի նկատմամբ հարկային պարտավորությունների մարումը.

դ) մեկամսյա ժամկետում` «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության 3794.3 մլն դրամ բնական գազի գծով պարտավորության մարումը` նրա կողմից վաճառված ջերմային էներգիայի դիմաց սպառողների նկատմամբ պահանջի իրավունքից նույն գումարի չափով «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը փոխանցելու միջոցով (համաձայն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 397-րդ հոդվածի).

ե) մեկամսյա ժամկետում` Համաշխարհային բանկի «Օժանդակություն էներգահամակարգին» ծրագրի շրջանակներում «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությանը տրամադրված ենթավարկի գծով Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի նկատմամբ` սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ հաշվարկված պարտավորությունների (մայր գումարներ` 4029.0 մլն դրամ) և նույն գումարի չափով «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ «Նաիրիտ» ընկերության պարտավորության ընդհանուր գումարից պահանջի իրավունքի փոխանցումը «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությանը.

զ) բանակցությունների վարումը «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության «ՀայՌուսգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 910.0 մլն դրամ պարտավորության վերակառուցման նպատակով.

է) նախորդ տարիներին «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից Վրաստան առաքված էլեկտրաէներգիայի գծով պարտքի գանձումը` մինչև 2004 թվականի հունիսի 30-ը.

ը) մեկամսյա ժամկետում` «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ պարտքի պահանջի իրավունքի զիջումը Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությանը` «ՀայՌուսգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության կանոնադրական կապիտալի համալրման նպատակով ստացված ու էներգահամակարգի ընկերությունների կողմից օգտագործված բնական գազի արժեքի և ծրագրի շրջանակներում ընկերություններին օրենքով զիջվող հարկային պարտավորությունների և պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով հաշվարկված ու չվճարված տույժերի ու տուգանքների հանրագումարի չափով` հաշվի առնելով նաև Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2003 թվականի հոկտեմբերի 16-ի N 1337-Ա որոշմամբ «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության «Հրազդանի ՋԷԿ» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ պահանջի իրավունքի փոխանցումը Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությանը.

թ) սույն որոշմամբ նախատեսված` ընկերությունների պարտավորությունների բոլոր վերակառուցումներից հետո` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով`

ոչ ուշ, քան մինչև 2004 թվականի փետրվարը «Հայէներգո» փակ բաժնետիրական ընկերության լուծարման գործընթացի սկսումը,

մինչև 2004 թվականի սեպտեմբերի 30-ը` «Հրազդանի ջերմային էլեկտրակայան» և «Սևան-Հրազդանյան կասկադ» փակ բաժնետիրական ընկերությունների լուծարումը:

9. Սահմանել, որ`

ա) սույն որոշման 8-րդ կետի «գ» ենթակետի երկրորդ պարբերության համաձայն «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության բյուջետային վարկի գծով պարտավորության մարումից հետո զիջվում են նույն վարկային պարտավորության գծով` սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ հաշվարկված ժամկետանց պարտավորությունները (այդ թվում` տոկոսավճար, տույժեր և սղաճի հետևանքով վերագնահատումներ).

բ) Համաշխարհային բանկի «Օժանդակություն էներգահամակարգին» ծրագրի շրջանակներում «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությանը տրամադրված ենթավարկի, ինչպես նաև նրան` սույն որոշման 8-րդ կետի «ե» ենթակետի համաձայն փոխանցվող ենթավարկի գծով պարտավորությունների` 2003-2007 թվականներին նախատեսված գումարների (ներառյալ տոկոսավճարները) մարումների ժամկետները վերաձևակերպվում են 2008 թվականի հունվարի 1-ից սկսած 5 տարվա ընթացքում` հավասար չափերով մարման պայմանով, իսկ մինչև վերաձևակերպումն ընկած ժամանակահատվածը հաշվարկված ժամկետանց պարտավորությունները (տույժեր և սղաճի հետևանքով վերագնահատումներ) զիջվում են.

գ) «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությանը Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցներից հատկացված 8136.8 մլն դրամ նպատակային ֆինանսավորումը և Ֆրանսիայի Հանրապետության կառավարության կողմից տրամադրված 1176.4 մլն դրամ դրամաշնորհը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ուղղվում են «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության կանոնադրական կապիտալի համալրմանը.

դ) Ֆրանսիայի Հանրապետության կառավարության կողմից միջազգային պայմանագրի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետությանը տրամադրված և վերջինիս կողմից «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերությանը տրամադրված 1757.1 մլն դրամ վարկի մարումը նախատեսվում է 2008 թվականից սկսած:

10. Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին` համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարի հետ` եռամսյա ժամկետում Հայաստանի Հանրապետության կառավարություն ներկայացնել «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության լուծարման ծրագիր, իսկ մինչև նշված ծրագրի հաստատումը «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության պարտքերի մարման և ակտիվների օտարման գործարքներն իրականացնել` նախապես համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ:

11. Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի նախարարին ու Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարին` ընկերություններում առկա և ծրագրով լուծում չստացած` պարտքի հետ կապված խնդիրները կարգավորելու համար լրացուցիչ ֆինանսական միջոցներ ներգրավելու նպատակով ֆինանսական կազմակերպությունների հետ վարել բանակցություններ:

12. ՈՒժը կորցրած ճանաչել`

ա) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1997 թվականի դեկտեմբերի 2-ի «Հայաստանի Հանրապետության էներգահամակարգի ֆինանսական կենսունակության վերականգնման միջոցառումների մասին» N 551 որոշումը` բացառությամբ 3-րդ կետի «բ» ենթակետի,

բ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի սեպտեմբերի 7-ի «Հայաստանի Հանրապետության էներգահամակարգի մինչև 2001 թվականի զարգացման միջոցառումների մասին» N 555 որոշումը` բացառությամբ 16-րդ կետի,

գ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1999 թվականի դեկտեմբերի 18-ի «Հայաստանի Հանրապետության էներգահամակարգի առանձին ֆինանսական հոսքերը և պարտավորությունները կարգավորելու մասին» N 761 որոշումը,

դ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2000 թվականի հոկտեմբերի 23-ի «Հայաստանի Հանրապետության էներգահամակարգի մինչև 2000-2002 թվականների ֆինանսական առողջացման միջոցառումների մասին» N 658 որոշումը` բացառությամբ 6-10-րդ կետերի,

ե) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի փետրվարի 22-ի «Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի բնագավառի կառավարման բարելավման միջոցառումների մասին» N 166 որոշման 2-րդ կետը,

զ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի հոկտեմբերի 10-ի «Հաշվարկային կենտրոն փակ բաժնետիրական ընկերություն ստեղծելու մասին» N 1663-Ա որոշման 4-րդ կետը,

է) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2003 թվականի մայիսի 2-ի «Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատոր» և «Էներգակարգաբերում» փակ բաժնետիրական ընկերություններ ստեղծելու մասին» N 779-Ա որոշման 6-րդ կետը:

13. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2003 թ. դեկտեմբերի 23 Երևան

Հավելված N 1 ՀՀ կառավարության 2003 թվականի նոյեմբերի 6-ի N 1694-Ն որոշման

Ծ Ր Ա Գ Ի Ր

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿԱՅԻ ՈԼՈՐՏԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՌՈՂՋԱՑՄԱՆ

1. Ներածություն

Հայաստանի Հանրապետության էլեկտրաէներգետիկայի ոլորտի պետական ընկերությունների (այսուհետ` ընկերություններ) 2003-2007 թվականների ֆինանսական առողջացման ծրագիրը (այսուհետ` ծրագիր) հիմնված է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի 2002 թվականի մայիսի 7-ի N 271 որոշմամբ հաստատված հանձնաժողովի համակարգմամբ մշակված «Հանրային ծառայությունների ոլորտների ինտեգրացված ֆինանսական առողջացման ծրագրի» (ԻՖԱԾ) դրույթների վրա և նպատակաուղղված է համապատասխան միջոցառումների իրականացման միջոցով բարելավել ընկերությունների ֆինանսատնտեսական վիճակը, կառուցվածքային և կառավարման մեխանիզմները` առաջիկա 3-5 տարիներին ֆինանսական կենսունակության ապահովման նպատակով:

Ծրագրում նախատեսված միջոցառումները փոխկապակցված են ընկերությունների ֆինանսական հոսքերի հաշվարկների հետ: Մասնավորապես, վերլուծելով 1999-2002 թթ. էլեկտրաէներգետիկայի համակարգի (այսուհետ` համակարգ) գործունեության արդյունքները, միասնական մոդելի միջոցով մշակվել են ընկերությունների հետագա հինգ տարիների ֆինանսական առողջացման ծրագրերը: Բացի զուտ ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումներից, յուրաքանչյուր ընկերության համար ներկայացված են այն միջոցառումները (այդ թվում` կառուցվածքային բարեփոխումները, նախորդ տարիներին ընկերություններում կուտակված պարտքերի վերակառուցման մեխանիզմները), որոնք անհրաժեշտ են ձեռնարկել ֆինանսական առողջացման ծրագրերի իրականացման համար:

2. Ոլորտի 1999-2002 թթ. ֆինանսական վիճակի համառոտ նկարագիրը

1999-2000 թթ. ընթացքում համակարգի կողմից էլեկտրաէներգիայի զուտ արտադրությունը աճել է 251 մլն կՎտ/ժ-ով` 2000 թ.-ին հասնելով 5.567 մլն կՎտ/ժ-ի, իսկ 2001-2002 թթ. ընթացքում նվազել են արտադրության ծավալները (2002 թ. 5.191 մլն կՎտ/ժ): Մասնավորապես, էլեկտրաէներգիայի նվազման միտումը պայմանավորված է ջրառատ տարվա հետևանքով ոռոգման համակարգում էլեկտրաէներգիայի սպառման նվազմամբ, ինչպես նաև խմելու ջրերի համակարգում ներդրումային ծրագրերի իրականացմամբ: Բացառություն է բնակչության կողմից 2002 թ. էլեկտրաէներգիայի սպառման աճը (կապված ցուրտ ձմռան հետ), ինչպես նաև սկսած 2002 թ. նկատվում է էլեկտրաէներգիայի սպառման կայուն աճ արդյունաբերության ոլորտում:

Միաժամանակ դեպի Իրան էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքերը նախատեսված են համակարգի հուսալիության և անվտանգության բարձրացման համար և ֆինանսական հոսքերի վրա ազդեցություն չպետք է թողնեն, քանի որ այն ապրանքափոխանակության տեսքով է և տարվա կտրվածքով այդ փոխհոսքերը պետք է լինեն հավասար: Սակայն վերջին երկու տարիների ընթացքում տեղ է գտել արտահոսք դեպի Իրան: Դեպի Արցախ արտահանումը աչքի է ընկնում կայունությամբ, իսկ դեպի Վրաստան` անկայուն է և տարեկան չի գերազանցում 250 մլն կՎտ/ժ (2002 թ. կազմել է 192 մլն կՎտ/ժ):

Համակարգի համախառն եկամուտը 1999 թվականին կազմել է մոտ 94.0 մլրդ դրամ, սակայն փաստացի առաքված էլեկտրաէներգիայի դիմաց վճարումը կազմել է 80.1 տոկոս, այնուհետև հաջորդ երկու տարիների ընթացքում նվազելով մոտ 14.8 մլրդ դրամով, 2002 թ. կազմել է շուրջ 79.3 մլրդ դրամ: Համախառն եկամտի ծավալների նվազումը պայմանավորված է եղել էլեկտրաէներգիայի ինչպես ներքին սպառման, այնպես էլ արտահանման ծավալների նվազմամբ, միաժամանակ հավաքագրման մակարդակը հասցնելով 88.6 տոկոսի:

Նույն ժամանակահատվածի ընթացքում ընթացիկ շահագործման և պահպանման ծախսերը (առանց ամորտիզացիոն հատկացումների) կազմել են 1999 թ. ընթացքում` 68.2 մլրդ դրամ, հետագա երկու տարիներին այն աճել և 2001 թ. կազմել է մոտ 74.3 մլրդ դրամ, իսկ 2002 թ. գրանցվել է ծախսերի որոշակի նվազում (53.2 մլրդ դրամ):

Ընդ որում, 2002 թ. ընթացքում շահագործման և պահպանման ծախսերի անկումը պայմանավորված է եղել ՋԷԿ-երի արտադրանքի կտրուկ նվազմամբ (որը հանգեցրել է բնական գազի գծով ծախսի կրճատմանը), ինչպես նաև 2002 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ ընկերությունների առկա արտադրական պաշարներով (միջուկային վառելիք, հումք, նյութեր) և դեբիտորական պարտքերի հավաքագրումով:

Համակարգը նախորդ տարիներին գործել է մեծ չափերի հասնող ֆինանսական ճեղքվածքով, որը 2003 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կազմել է 113.0 մլրդ դրամ:

Ֆինանսական ճեղքվածքի պատճառներից է էլեկտրաէներգիայի արտադրության կառուցվածքի փոփոխությունները (1999-2001 թվականների ընթացքում մեծ տեսակարար կշիռ է ունեցել ՋԷԿ-երի կողմից արտադրված էլեկտրաէներգիայի մասնաբաժինը, որոնց արտադրանքի սակագինը շուրջ 2 անգամ գերազանցել է ՀԱԷԿ-ի և 4-ից 8 անգամ` ՀԷԿ-երի կողմից արտադրված էլեկտրաէներգիայի սակագները), ինչպես նաև բաշխիչ ցանցերում գերնորմատիվային կորուստները (վերջին չորս տարիների ընթացքում շուրջ 51.1 մլրդ դրամ):

1999-2002 թվականների ընթացքում էներգետիկ համակարգում ընթացիկ գործունեությունից առաջացած ֆինանսական ճեղքվածքը ծածկվել է ինչպես բանկային և բյուջետային վարկերի, այնպես էլ կրեդիտորական պարտքերի (հատկապես բյուջեի նկատմամբ պարտավորությունների գծով) կուտակման հաշվին:

Միաժամանակ հարկ է նշել, որ մինչ այժմ էլեկտրաէներգետիկական համակարգում ֆինանսական հոսքերի կառավարումն իրականացվել է ՀՀ էներգետիկայի նախարարության միջամտությամբ, որի պայմաններում խախտվել են ընկերությունների միջև պայմանագրային հարաբերությունները:

Վերը նշված բացասական երևույթները բացառելու, ինչպես նաև ընկերությունների տնտեսական գործունեության, պետական կառավարման և կարգավորման գործառույթների տարանջատման նպատակով անհրաժեշտ է, որ սկսած 2004 թվականի հունվարի 1-ից բացառվի ՀՀ էներգետիկայի նախարարության կողմից ընկերությունների ֆինանսական հոսքերի կառավարման գործառնությունների իրականացումը, և գործունեությունը պետք է պայմանավորված լինի էներգետիկայի բնագավառում պետական կառավարման քաղաքականության իրականացմամբ, բնագավառի զարգացման, ներդրումային, ֆինանսական և այլ ծրագրերի մշակմամբ ու իրագործմամբ, և համակարգի 100% պետական բաժնեմասով ընկերությունների կառավարումն իրականացվելու է նրանց կորպորատիվ կառավարման մարմինների միջոցով:

3. Ծրագրի հիմնական նպատակները

Ծրագրի ընդհանրական նպատակը պետական բաժնեմասով ընկերությունների կառավարելիության ու արդյունավետության աստիճանի բարձրացումն է:

2003-2007 թթ. ընթացքում ծրագրի հիմնական առանձնահատուկ նպատակներն են`

ա) համակարգի պետական բաժնեմասով ընկերությունների ֆինանսական կայունության ապահովումը,

բ) էլեկտրաէներգետիկ համակարգի բոլոր կառույցների փոխհարաբերությունների առևտրայնացման համար ինստիտուցիոնալ նախադրյալների ստեղծումը,

գ) պետական ընկերությունների կառավարման գործում ծրագրավորվածության, թափանցիկության և արդյունավետությունը խթանող մեխանիզմների ստեղծման նպատակով կորպորատիվ կառավարման համակարգի ներդրումը,

դ) քաղաքականություն ու տնտեսական կառավարում իրականացնելու գործառույթների տարանջատումը:

4. Ֆինանսական հոսքերի կառավարում

4.1. Ծրագրի հիմքում ընկած ենթադրություններ

Ծրագրում` ըստ սպառողների խմբերի, սպառման պահանջարկը որոշվել է փորձագիտական գնահատականների հիման վրա և էլեկտրաէներգիայի սպառման աճի տարեկան տեմպերն ընդունվել են արդյունաբերության մեջ 4%-ի, բնակչության համար` 0.5%-ի և այլ սպառողների գծով` 5%-ի չափով: Ընդ որում, էլեկտրաէներգիայի սպառումն ըստ ոլորտների գնահատելիս հաշվի է առնված նաև բացահայտված գերնորմատիվային կորուստների արտացոլումը վերջնական չափված սպառման մեջ բոլոր տարիների համար` հիմք ընդունելով 2002 թ. փաստացի ձևավորված մակարդակները և սակագնային համաձայնագրով նախատեսված նվազեցումները:

ԼՂՀ էլեկտրաէներգիայի արտահանումը նախատեսված է վերջին ժամանակահատվածի համար, միջին տարեկանի չափով, դեպի Վրաստան` 2003 թ. մոտավորապես 2001 թ. չափով, 2004 թ. չորս ամսվա ընթացքում` օրական 2.4 մլն կՎտ/ժ չափով, 2005-2006 թթ. արտահանման որոշակի աճ` կապված սպառման ավելացման և վրացական էներգահամակարգի գեներատորային հզորությունների ոչ բարվոք վիճակի հետ, և դեպի Իրան` բոլոր տարիների համար զրոյական սալդո-փոխհոսք: Փոխհոսքի բազիսային մեծությունը որոշվում է յոթ ամսվա ընթացքում օրական 2.4 մլն կՎտ/ժ արտահանման պայմանով (բացառությամբ 45 օր, կապված ՀԱԷԿ-ի պլանային նորոգումների և միջուկային վառելիքի վերալիցքավորման հետ), իսկ փոխհոսքերի աճը 2005 թ. և 2006 թ. պայմանավորված է «Ագարակ» 220 կՎ փոխանջատիչ կետի, ինչպես նաև Ահար-1 և Ագարակ-Շինուհայր 220 կՎ էլեկտրահաղորդման գծերի շահագործման հանձնումով: Հաշվեկշռում հաշվի չի առնված դեպի Իրան էլեկտրաէներգիայի արտահանումը դրամայնացված տեսքով, ինչպես նաև որպես կապիտալ շինարարության ծրագրերի ֆինանսավորման միջոց` էլեկտրաէներգիայի տեսքով:

4.1.1. Էլեկտրաէներգիայի արտադրություն

Կանխատեսումները կատարվել են հիմք ընդունելով, որ 2004 թ. չի գործելու Որոտան-Արփա թունելը և 2003 թ. չի գործելու «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ-ն: Վերջինիս վերագործարկումը հաշվի է առնված 2004-2007 թթ. կանխատեսումներում:

ՀԱԷԿ: Էլեկտրաէներգիայի հնարավոր 2300 մլն կՎտ/ժ զուտ արտադրանքը որոշվել է ելնելով ռեակտորի թույլատրված 92% ջերմային հզորությունից, տարվա տարբեր ժամանակահատվածներում հնարավոր էլեկտրական բեռից` կախված արտաքին օդի ջերմաստիճանից, ինչպես նաև 55 օր կանգնողական ռեժիմից` կապված պլանային նորոգումների և միջուկային վառելիքի վերալիցքավորման հետ: Հաշվի առնելով միջուկային վառելիքով ՀԱԷԿ-ի վերալիցքավորման համար կանգնողական ռեժիմի ժամկետը` 2003 թ. համար զուտ արտադրանքը կանխատեսվում է 2064 մլն կՎտ/ժ: Իսկ նկատի ունենալով այն, որ 2004 թվականին չի շահագործվելու Որոտան-Արփա թունելը, ընկերության զուտ արտադրանքը 2004 թ. նախատեսված է 2299.0 մլն կՎտ/ժ, իսկ 2006-2007 թթ. թունելի շահագործման դեպքում ընկերության զուտ արտադրանքը կկազմի 2156.0 մլն կՎտ/ժ:

Երևանի ՋԷԿ: Կայանի աշխատանքը կապված է «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ-ի աշխատանքի և Էրեբունի ու Շենգավիթ համայնքների մի մասի ջեռուցման հետ: Էլեկտրաէներգիայի զուտ արտադրանքը որոշված է` ելնելով 50 մՎտ հզորությամբ ջերմաֆիկացիոն տուրբինի անընդմեջ աշխատանքից:

Սակայն զուտ արտադրանքը 2003 թ. համար նախատեսված է 120 մլն կՎտ/ժ, նկատի ունենալով , որ «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ-ն չի աշխատելու 2003 թ. երկրորդ կիսամյակում և կայանն աշխատելու է ջեռուցման ժամանակահատվածում (աշխատել է հունվար-մարտ ամիսներին և աշխատելու է առաջիկա սեզոնում), իսկ 2004 թ.` տարեկան 360 մլն կՎտ/ժ, հաշվի առնելով «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ-ի վերագործարկումը` 2004 թ.: Իսկ եթե վերջինս չվերագործարկվի 2004-2007 թթ. ընթացքում, ապա կայանի էլեկտրաէներգիայի տարեկան ծավալը կկազմի 120 մլն կՎտ/ժ կայանը կաշխատի ջեռուցման սեզոնին տարեկան 90-100 օր` ապահովելով Էրեբունի և Շենգավիթ համայնքների ջեռուցումը:

Հարկ է նշել, որ կայանը գտնվում է էլեկտրաէներգիայի սպառման կենտրոնում (ընդհանուր) սպառման ծավալի շուրջ 40%) և տվյալ տարածքում էլեկտրաէներգիայի արտադրության բացակայությունը կունենա համակարգային ազդեցություն` բերելով հաղորդող ցանցերում լրացուցիչ կորուստներ (գնահատվում է տարեկան շուրջ 1 մլն ԱՄՆ դոլար):

Բացի այդ, բոլոր դեպքերում անհրաժեշտ է ապահովել կայանի արտադրության համապատասխան ծավալները` ՋԷԿ-ի ենթակառուցվածքները նվազագույն ծախսերով պահպանելու համար, մինչև որ 2007 թ. գործարկվի համակցված ցիկլով աշխատող շոգեգազային բլոկը (ՇԳԲ), որի կապակցությամբ ՀՀ կառավարության 13.02.2003 թ. «Երևանի ջերմաէլեկտրակայան» փակ բաժնետիրական ընկերության տեխնիկական վերակառուցման ծրագրին հավանություն տալու մասին» N 124-Ա որոշմամբ հավանության է արժանացել կայանի տարածքում մոտ 200 մՎտ ՇԳԲ-ի կառուցման ծրագիրը:

Որոտանի ՀԷԿ-երի համակարգ (ՈՀՀ): Էլեկտրաէներգիայի զուտ արտադրանքը 2003 թ. համար որոշվել է` հաշվի առնելով 3 ամսվա փաստացի արտադրանքը (286 մլն կՎտ/ժ) և մնացած ժամանակահատվածի համար օրական մոտ 4 մլն կՎտ/ժ էլեկտրաէներգիայի արտադրանքը: Մնացած տարիների համար ՈՀՀ-ի էլեկտրաէներգիայի զուտ արտադրանքը հնարավոր է մոտ 900 մլն կՎտ/ժ` նախագծային 1150 մլն կՎտ/ժ դիմաց: Հաշվի առնելով, որ 2004 թվականին Որոտան-Արփա թունելով ջուր չի տեղափոխվելու, ընկերության էլեկտրաէներգիայի զուտ արտադրանքը կկազմի 896 մլն կՎտ/ժ, իսկ 2006-2007 թթ. թունելի շահագործման դեպքում ընկերության զուտ արտադրանքը կկազմի 451.0 մլն կՎտ/ժ):

Փոքր ՀԷԿ-երի համար նախատեսված է տարեկան մոտ 3% արտադրանքի աճ` նկատի ունենալով կառուցվող փոքր նոր ՀԷԿ-երը: 2003-2007 թթ. զուտ արտադրանքը կանխատեսվել է համապատասխանաբար` 172, 166, 170, 172 և 175 մլն կՎտ/ժ:

4.1.2. Ջերմային էներգիայի արտադրություն

«Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ-ի ջերմային էներգիայի սպառումը գնահատված է համաձայն ընկերության վերաթողարկման ծրագրի պայմանների և ըստ տարիների արտադրության ծավալների կրճատումը գնահատված է ի հաշիվ ջերմային ցանցերում կորուստների նվազեցման, իսկ սպառման ծավալների հաստատուն չափն ըստ ազգաբնակչության վճարունակ սպառման ծավալների: Եթե «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ-ն 2004 թ. չվերագործարկվի, ապա 2004-2007 թթ. ջերմային էներգիայի տարեկան արտադրությունը կնվազի 355 հազ. Գկալ-ով:

4.1.3. Էներգահամակարգի ընկերությունների 2003-2007 թթ. ծախսերը

Ընկերությունների վառելիքային ծախսերը հաշվարկվել են ելնելով զուտ արտադրության ծավալներից և պայմանական վառելիքի տեսակարար ծախսից` միավոր էլեկտրական և ջերմային էներգիայի արտադրության համար (գազի գծով` փորձագիտական գնահատականների հիման վրա, իսկ միջուկային վառելիքի գծով` հիմք ընդունելով ինտեգրացված ծրագրում տրված փորձագիտական գնահատականը), նյութական (հումք, նյութեր, քիմիկատներ և այլն), նորոգման և այլ շահագործման ծախսերը (բացի աշխատանքային ծախսումները)` նվազագույն մակարդակով հուսալի, անվտանգ և անխափան աշխատանքի ապահովման անհրաժեշտությունից, աշխատանքի վարձատրության ծախսերը` սարքավորումների սպասարկման անձնակազմի թվաքանակի օպտիմալացմամբ և համանման աշխատանքների դիմաց միջին աշխատավարձի մակարդակների համապատասխանեցմամբ, պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարումները` յուրաքանչյուր ընկերությունում ձևավորված տարեկան փաստացի հաշվարկված տոկոսից, հարկերը` հաշվեգրման եղանակով և առանձին հարկատեսակների մասին օրենքների պահանջներին համապատասխան: Մասնավորապես, եկամտահարկը հաշվարկվել է` ելնելով 2002 թ. յուրաքանչյուր ընկերությունում ձևավորված տարեկան փաստացի հաշվարկված տոկոսից, իսկ գույքահարկը հաշվարկելիս հաշվի է առնվել 2005 թ. գույքահարկի դրույքաչափի փոփոխությունը:

Կապիտալ ծախսերը նախատեսված են ինչպես գործող վարկային ծրագրերի շրջանակներում (KFW) հատկացվող միջոցների, այնպես էլ սեփական միջոցների հաշվին: Բացի այդ բնական մենաշնորհների կարգավորման հանձնաժողովի կողմից 2002 թ. հաստատված էլեկտրական և ջերմային էներգիայի սակագները պայմանականորեն անփոփոխ են թողնվել մինչև 2007 թ., իսկ էլեկտրական և ջերմային էներգիայի վճարումները նախատեսվել են 100%-ի չափով:

4.2. Ծրագրի իրականացումից սպասվելիք արդյունքները

Ծրագրի իրականացման արդյունքում ակնկալվում է համակարգի մի շարք հիմնախնդիրների արմատական լուծումներ: Այսպես, ընկերությունների պարտավորությունների վերակառուցումների շնորհիվ ըստ էության կթեթևանա պարտքային բեռը, ինչը կնպաստի համակարգի հետագա ֆինանսական առողջացմանը: Միաժամանակ կառավարման և կառուցվածքային բարեփոխումները կհանգեցնեն կառավարման արդյունավետ մեխանիզմների կիրառման, որի շնորհիվ զգալիորեն կբարելավվի ընկերությունների գործունեության ղեկավարումը: Բացի այդ ներդրումային ծրագրերով իրականացվելիք միջոցառումների շնորհիվ կարդիականացվեն սարքավորումները, շահագործման կհանձնվեն արտադրական նոր հզորություններ:

Հետևաբար, համակարգի ընկերություններում հիմնական միջոցների շահագործման բարելավման միջոցով հնարավոր կլինի որոշակիորեն կրճատել արտադրական կորուստների ծավալները, նկատելիորեն բարձրացնել դրանց օգտակար գործողության գործակիցը: Արդյունքում իրացվող արտադրանքի ինքնարժեքի նվազեցման շնորհիվ ոլորտի գործունեությունը կդառնա ավելի արդյունավետ:

Միաժամանակ, ըստ ընկերությունների ֆինանսական հոսքերի, հաշվարկներում պարտքերի վերակառուցումից հետո ակնկալվում են հետևյալ արդյունքները`

ՀԱԷԿ: 2006-2007 թթ. ձևավորվում է բացասական հոսք, ուստի ընթացիկ գործունեությունից արդյունքները չեն կարող հանդիսանալ կրեդիտորական պարտքերի մարման աղբյուր: Բացասական հոսքերը բացառելու համար նպատակահարմար է իրականացնել ծախսերի տնտեսման լրացուցիչ միջոցառումներ կամ ՀԱԷԿ-ի արտադրանքի սակագինն ըստ տարիների բարձրացնել համապատասխանաբար` 0.09 և 0.12 դրամով:

Երևանի ՋԷԿ: 2003-2007 թթ. ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկներով Երևանի ՋԷԿ-ի ընթացիկ գործունեության արդյունքները կրեդիտորական պարտքերի մարման աղբյուր չեն կարող հանդիսանալ: 2003 թ. և 2005-2007 թթ. ձևավորվում է բացասական հոսք և այն բացառելու համար նպատակահարմար է իրականացնել ծախսերի տնտեսման լրացուցիչ միջոցառումներ կամ Երևանի ՋԷԿ-ի արտադրանքի սակագինն ըստ տարիների բարձրացնել համապատասխանաբար` 9.21, 0.07, 0.13 և 0.22 դրամով:

Եթե «Նաիրիտ գործարան» ՓԲԸ-ն չվերագործարկվի 2004 թվականին, ապա 2004-2007 թթ.-ին Երևան ՋԷԿ-ի ֆինանսական ճեղքվածքը տարեկան կկազմի շուրջ 1.0 մլրդ դրամ: Հետևաբար, Երևանի ՋԷԿ-ի պահպանման և շահագործման ծախսերի աղբյուր պետք է դիտարկվի սակագնով սահմանված հզորության համար վճարները, որպես էներգահամակարգում պահուստային հզորություն (2004-2007 թթ. համապատասխանաբար` 1078.0, 1146.0, 1120.0 և 1102.0 մլն դրամ):

Որոտանի ՀԷԿՀ: Որոտան-Արփա թունելի շահագործման դեպքում միայն 2007 թ. ձևավորվում են (37 մլն) բացասական հոսքեր, որի մարման աղբյուր կարող են դիտվել 2004-2006 թթ. դրական հոսքերը: Կայանի ծախսերը կրճատելու հնարավորության բացակայության դեպքում 2008 թ., անհրաժեշտության դեպքում, առաջարկվում է վերանայել սակագինը: Ֆինանսական հոսքերի հաշվարկով 01.01.2003թ. դրությամբ կայանն ունի 0.4 մլրդ դրամ դրական ֆինանսական հոսք (հաշվեկշռում հաշվառված դեբիտորական պարտքերի հավաքագրման պայմանում): Ընդ որում, միայն 2003 թ. ընթացքում վերը նշված դրական ֆինանսական հոսքի արդյունքի մասնաբաժինը կազմում է 64.0 մլն դրամ:

Սակայն, հաշվի առնելով, որ 2004 թ. ընթացքում Որոտան-Արփա թունելը չի գործարկվելու, Որոտանի ՀԷԿ-ում կանխատեսվում է մոտ 553 մլն դրամ ընթացիկ դրական հաշվեկշիռ, որը նպատակահարմար է օգտագործել համակարգի պետական հատվածի պարտքերի մարման կամ Իրան-Հայաստան էլեկտրահաղորդման հզորությունների զարգացման համար:

Բարձրավոլտ էլեկտրական ցանցեր: Ընկերության ֆինանսական հոսքերի հաշվարկով (որում ընդգրկված են նաև կապիտալ ծախսերը) ֆինանսական ճեղքվածքը 01.01.2003թ. դրությամբ կազմել է 1.5 մլրդ դրամ (հաշվեկշռում արտացոլված առևտրային դեբիտորական պարտքերը հավաքագրելու պայմանում): 2003 թ. ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումներով ընթացիկ գործունեությունից արդյունքները, հաշվի առնելով առաջարկվող կառուցվածքային փոփոխությունները, աղբյուր չեն հանդիսանում կրեդիտորական պարտքերի մարման համար:

«Հայգազարդ» ՓԲԸ: Անհրաժեշտ է մշակել ծրագիր` ընկերության հետագա լուծարման նպատակով:

5. Պարտքերի մարումներ ԵՎ վերակառուցումներ

«Էներգետիկայի մասին» ՀՀ օրենքի պահանջները` ոլորտում պետական քաղաքականության գործառույթը տնտեսական գործունեությունից տարանջատելու և ընկերությունների միջև պայմանագրերի վրա հիմնված առևտրային հարաբերություններ սահմանելու վերաբերյալ անցած տարիներին չի հաջողվել իրականացնել: Առկա են եղել երկու հիմնական խոչընդոտներ:

Նախ, բաշխիչ ցանցերը չեն կարողացել սպառողներից գանձել ամբողջ հաշվեգրված հասույթը և ամբողջովին չեն կատարել իրենց ֆինանսական պարտավորությունները «Հայէներգո» ՓԲԸ-ի, պետբյուջեի, բանկերի և մատակարարների և աշխատողների հանդեպ: Այդ երևույթը տարածվել է համակարգի ամբողջ շղթայով:

Ի վերջո գազի կամ միջուկային վառելիքի անխափան մատակարարում ապահովելու նպատակով այդ հարաբերություններին միջամտել է ՀՀ էներգետիկայի նախարարությունը:

Բաշխիչ ցանցերի մասնավորեցմամբ հաղթահարվեց էլեկտրաէներգետիկ համակարգի շղթայի օղակների միջև ընթացիկ վճարումների ապահովման այդ խոչընդոտը:

Երկրորդ խոչընդոտը էներգահամակարգի նախորդ տարիներին կուտակված կրեդիտորական պարտքի բեռն է (2003 թվականի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ` 136.5 մլրդ դրամ): Այն կրկին հանգեցնում է վճարումների շղթային էներգետիկայի նախարարության միջամտությունը` թելադրված նույն խնդիրներով: Այս գործոնը շարունակում է մնալ որոշիչ:

Սակայն, կապված ինչպես բաշխիչ ցանցերի, այնպես էլ «Հրազդանի ՋԷԿ», «Սևան-Հրազդան կասկադ» ՓԲԸ-ների գույքի մասնավորեցման, «ՀԱԷԿ» ՓԲԸ-ի բաժնետոմսերով հավաստված իրավունքները ոչ պետական սուբյեկտի կառավարմանը հանձնելու արդյունքում ստեղծված իրավիճակի հետ, պայմանագրերի վրա հիմնված առևտրային հարաբերություններն այլևս այլընտրանք չունեն և անհնար է ընկերությունների տնտեսական փոխհարաբերություններին կառավարության միջամտությունը:

Այդ իրավիճակը թելադրում է միանվագ կերպով լուծումներ տալ նախկինում կուտակված կրեդիտորական պարտքերի հիմնախնդիրներին: Մյուս կողմից, առկա կառուցվածքային իրավիճակը, ինչպես նաև սույն ծրագրով առաջարկվող կորպորատիվ կառավարման համակարգը ինստիտուցիոնալ նախադրյալներ են ստեղծում նոր պարտքերի կուտակումներ թույլ չտալու համար, որի դեպքում ՀՀ կառավարությունն արդեն կարող է ձեռնարկել կուտակված պարտքերի վերակառուցումների և մարումների համընդհանուր միջոցառումներ` ընդհուպ մինչև պարտքերի զիջումները:

1999-2002 թթ. ընթացքում էլեկտրաէներգիայի և ջերմային էներգիայի մատակարարման դիմաց վճարումների հավաքագրման ցածր մակարդակի արդյունքում շուրջ 57.0 մլրդ դրամով աճել են համակարգի դեբիտորական պարտքերը և կազմել 79.9 մլրդ դրամ:

2003 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց միայն ոռոգման և խմելու ջրի համակարգերը (ներառյալ նախկինում համայնքային ենթակայության խորքային հորերը) պարտք են 29.6 մլրդ դրամ կամ 37.1%, քաղաքային տրանսպորտը` 1.5 մլրդ դրամ կամ 1.9%:

Բացի սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց նշված դեբիտորական պարտքերից, ձևակերպված են նաև շուրջ 24.0 մլրդ դրամի դեբիտորական պարտավորություններ` նյութական պատասխանատուների գծով, որը պայմանավորված է համակարգում իրականացված բաշխիչ ցանցերից մատակարարված էլեկտրաէներգիայի գերնորմատիվային կորուստների նվազեցմանն ուղղված միջոցառումներով:

Ջերմային էներգիայի մատակարարման դիմաց սպառողների պարտավորությունները 2003 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ կազմել են 11.9 մլրդ դրամ, որից միայն արդյունաբերական ձեռնարկությունների պարտավորությունները կազմում են 8.7 մլրդ դրամ կամ ընդհանուր պարտավորությունների 73.1%-ը: Նույն ժամանակահատվածի դրությամբ բնական գազի գծով սպառողների պարտավորությունները կազմել են շուրջ 15.7 մլրդ դրամ, որից միայն արդյունաբերական ձեռնարկությունների պարտքը կազմել է 9.2 մլրդ դրամ կամ ընդհանուրի 58.6%-ը:

Միաժամանակ համակարգի ընդհանուր կրեդիտորական պարտավորությունները առ 01.10.2003 թ. դրությամբ` 136.5 մլրդ դրամ (01.01.2003 թ. դրությամբ կազմել են 135.4 մլրդ դրամ), ներառյալ Համաշխարհային բանկի կողմից տրամադրված վարկի գծով ընկերություններին վերավարկավորված 7.717 մլրդ դրամ պարտքերը և գերմանական KFW բանկի վարկային ծրագրով տրամադրված 15.1 մլրդ դրամ վարկային պարտավորությունները («Սևան-Հրազդանյան կասկադ» ՓԲԸ-ի մասով 10.9 մլրդ դրամ (17895 մլն եվրո) պարտավորությունը փոխանցվել է ընկերության գույքային համալիրը գնած «Միջազգային էներգետիկ կորպորացիա» ՓԲԸ-ին` համաձայն 2003 թվականի հուլիսի 17-ին կնքված համապատասխան առուվաճառքի պայմանագրի):

Ընդ որում, վերը նշված կրեդիտորական պարտքերի մեջ ներառված չէ համակարգի ֆինանսական ճեղքվածքի ֆինանսավորմանն ուղղված «ՀայՌուսգազարդ» ՓԲԸ-ի կանոնադրական կապիտալի համալրման նպատակով ներկրված բնական գազի` 148.5 մլն ԱՄՆ դոլարի (դրամայնացման ենթակա հաշվարկային մոտ 112 մլն ԱՄՆ դոլար գումարը):

Կուտակված պարտքերի վերակառուցումների համար նախատեսված է սույն ծրագրի հավելվածում ներկայացված ընդհանուր սխեման:

Համակարգի պարտքային հիմնախնդրի վերջնական կարգավորման նպատակով ենթադրվում է կուտակված հարկերից և պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներից ազատում, բյուջետային վարկերի զիջում, վերակառուցումների չենթարկվող խնդիրների լուծման համար աղբյուրների հայթայթում:

Նախ, նախատեսվում է «ՀՀ 2003 թվականի պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի 11 հոդվածի 20-րդ կետով նախատեսված Երևանի «Ջերմային տնտեսություն» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության, «Երևանտրանս» («Երևանի էլեկտրատրանսպորտ» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության իրավահաջորդը), Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի», «Հայջրմուղկոյուղի» և ոռոգման համակարգի առանձին փակ բաժնետիրական ընկերությունների լրացուցիչ տեղաբաշխվող բաժնետոմսերի պետական բաժնեմասի ձեռքբերման նպատակով կանոնադրական կապիտալների ավելացված միջոցների հաշվին «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ կուտակված պարտքի դիմաց կատարվող վճարումների (ընդամենը` 13301 մլն դրամ) միջոցով (այսուհետ` Բյուջեով նախատեսված գումարներ) համակարգի ընկերությունների կողմից ՀՀ պետական բյուջեի նկատմամբ նույն գումարի չափով պարտավորությունների մարումը:

Ընդ որում, անհրաժեշտ է, որ «ՀԱԷԿ» ՓԲԸ-ին ՀՀ պետական բյուջեից տրված 8136.8 մլն դրամ նպատակային ֆինանսավորումը և Ֆրանսիայի Հանրապետության կառավարության կողմից տրամադրված 1176.4 մլն դրամ դրամաշնորհը ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ուղղվեն «ՀԱԷԿ» ՓԲԸ-ի կանոնադրական կապիտալի համալրմանը, իսկ Ֆրանսիայի Հանրապետության կառավարության կողմից միջազգային պայմանագրի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետությանը տրամադրված և վերջինիս կողմից «ՀԱԷԿ» ՓԲԸ-ին տրված 1757.1 մլն դրամ վարկը ձևակերպվի ընկերության հետ համապատասխան վարկային պայմանագրով, որում ընկերության կողմից վարկային պարտավորության մարումը ՀՀ պետբյուջեին նախատեսվի 2008 թվականից սկսած:

Բացի այդ, անհրաժեշտ է համապատասխան օրենքների ընդունմամբ «ՀԱԷԿ», «Երևանի ՋԷԿ», «Բարձրավոլտ էլցանցեր» և «Որոտանի ՀԷԿՀ» ՓԲԸ-ներին տալ հարկային արտոնություններ և «ՀԱԷԿ» ՓԲԸ-ին` պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների ու դրանց գծով հաշվարկված տույժերի և տուգանքների գծով արտոնություններ:

Ընդ որում, «ՀԱԷԿ» ՓԲԸ-ին հարկային արտոնություններ տրամադրելու ՀՀ օրենքի ընդունումից հետո անհրաժեշտ է զիջված հարկերի գումարի չափով մարված համարել «ՀԱԷԿ»-ի նկատմամբ «Հայէներգո» ՓԲԸ-ի և այդ շղթայով վերջինի նկատմամբ «Հայգազարդ» ՓԲԸ-ի պարտքերը, իսկ դրա դիմաց վերջինի հանդեպ Երևանի «Ջրմուղկոյուղի», «Հայջրմուղկոյուղի», «Նոր Ակունք», «Ոռոգում-ջրառ» և ոռոգման մյուս ՓԲԸ-ների, ինչպես նաև 100% պետական բաժնեմասով այլ ընկերությունների պարտքերը:

Միաժամանակ ընկերությունների պարտքերի մարումներից և վերակառուցումներից հետո համակարգում մնում են չվերակառուցված պարտավորություններ, որոնց մարման նպատակով անհրաժեշտ են, որ ՀՀ կառավարության կողմից բանակցություններ վարվեն ֆինանսական կառույցների հետ` երկարաժամկետ վարկային միջոցներ ներգրավելու համար:

6. Կառավարման ԵՎ կառուցվածքային բարեփոխումներ

Միջազգային փորձը ցույց է տալիս, որ էլեկտրաէներգետիկայի ոլորտում գոյություն ունեն մի շարք կառուցվածքային ձևեր` ուղղահայաց ինտեգրացված, տարանջատված գործառույթներով: Հայաստանում գործում է կրկնվող («Հայէներգո» և բաշխիչ ցանց) գնորդ-վաճառող կառուցվածքը: Այս կառուցվածքն ունի բավականին թույլ կողմեր, կապված ֆինանսական հոսքերի օպտիմալ կառավարման, ռիսկերի բաշխման հետ:

Նկատի ունենալով, որ վերը նշված գնորդ-վաճառող մոդելը չի հանդիսանում այն օպտիմալ մոդելը, որը դրական դերակատարում կունենա շուկայական պայմաններում արդյունավետության բարձրացման հարցում, անհրաժեշտություն է առաջանում անցնել այնպիսի մոդելի, որը կունենա իր դրական ազդեցությունը ոլորտի ֆինանսական վիճակի վրա, կստեղծվեն բարենպաստ պայմաններ ինքնարժեքի իջեցման և ներդրումների ներգրավման համար:

Էլեկտրաէներգիայի գործուն, մեծածախ շուկա ձևավորելու նպատակով Հայաստանի տարածքում անհրաժեշտ է, որ 2004 թ. սկսած «Հայէներգո» ՓԲԸ-ն, որը չունի իր պարտավորությունների կատարումը երաշխավորող բավարար ակտիվներ, ինչպես նաև շուկայի մասնակիցների համար ընդունելի և հասանելի կորպորատիվ կառավարման համակարգ, հանդես չգա որպես գնորդ-վաճառող, այլ անցում կատարվի «Հայկական էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ-ի և էլեկտրաէներգիա արտադրող ընկերությունների միջև ուղղակի կամ փուլի միջոցով պայմանագրային հարաբերություններին:

Բացի այդ, հանդես գալով որպես էլեկտրաէներգիայի միակ մեծածախ գնորդ և վաճառող, «Հայկական էլեկտրական ցանցեր» ընկերությունը կրում է սպառողներից վճարների հավաքագրման բոլոր առևտրային ռիսկերը: Իսկ էլեկտրաէներգիայի արտադրության կառուցվածքի փոփոխությամբ, ինչպես նաև տեխնոլոգիական պատճառներով պայմանավորված ռիսկերը, ուղիղ պայմանագրերի կնքման պայմաններում, կբաշխվեն շուկայի մասնակիցների միջև: Պայմանագրերի բովանդակությունը` ներառյալ տույժերի և տուգանքների առավելագույն չափերը և դրանց կիրառման պայմանները ենթակա են կարգավորման համապատասխան մարմնի կողմից: Կարգավորող մարմինը կարող է սակագնային քաղաքականությամբ օպերատիվ արձագանքել բնակլիմայական երևույթներով պայմանավորված էլեկտրաէներգիայի արտադրության կառուցվածքի փոփոխություններին, իսկ դրանով պայմանավորված ռիսկերը ապահովագրելու համար անհրաժեշտ է կանոնակարգել ընկերություններում համապատասխան ֆոնդերի ստեղծման և օգտագործման հարցերը:

Հաշվի առնելով, որ ՀՀ էլեկտրաէներգետիկ շուկայի ձևավորման նպատակով անհրաժեշտ է շուկայում համապատասխան ծառայություններ մատուցող ընկերությունների առկայությունը, ՀՀ կառավարության 10.10.02 թ. N 1663-Ա որոշմամբ «Հայէներգո» ՓԲԸ-ի կազմից առանձնացվել են որոշակի գործառույթներ և ստեղծվել է «Հաշվարկային կենտրոն» ՓԲԸ-ն, իսկ ՀՀ կառավարության 02.05.03 թ. N 779-Ա որոշմամբ ստեղծվել է «Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատոր» ՓԲԸ-ն:

«Հաշվարկային կենտրոն» ՓԲԸ-ի հիմնական գործառույթը պայմանավորված է էլեկտրաէներգիայի մեծածախ առք ու վաճառքի կետերում, բոլոր լարման հաղորդադողերում էլեկտրաէներգիայի հաշվեկշռի վերլուծությամբ և տեխնոլոգիապես ամբողջությամբ կախված է էներգահամակարգի օպերատորի կողմից իրականացվող օպերատիվ սխեմայից և վարվող ռեժիմներից ու դրանց հաշվարկից: Ընկերությունում «АСКУЭ» համակարգի ներդրման արդյունքում առավելագույնս բացառվում է «մարդկային գործոնի» ազդեցությունը էլեկտրաէներգիայի հաշվառման հարցում:

Մինչև էլեկտրաէներգետիկայի ներքին շուկայի կագավորման օրենսդրական և ենթաօրենսդրական ակտերի ամբողջական մշակումն ու կիրարկումը և այդ անցումով պայմանավորված նոր երևույթների ի հայտ գալն ու դրանց լուծումները տալը, ինչպես նաև ռեգիոնալ էլեկտրաէներգետիկ համակարգերի հետ Հայաստանի համակարգի ինտեգրվելու հետ կապված խնդիրները լուծելը, պարզապես պետք է բացառել «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր», «Հաշվարկային կենտրոն» և «Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատոր» ՓԲԸ-ների բաժնետոմսերի մասնավորեցման որևէ քայլի ձեռնարկում:

Անհետաձգելի խնդիր է ծառայություններ մատուցող թվարկված ընկերությունների տնօրենների խորհուրդների կազմակերպումը: Խորհուրդներում արտադրողների և բաշխիչ ցանցերի ներկայությունը կհավասարակշռի մասնակիցների շահերը:

Միաժամանակ անհրաժեշտ է, որ էներգետիկայի բնագավառի «Երևանի ջերմային էլեկտրակայան», «Հայկական ատոմային էլեկտրակայան», «Որոտանի հիդրոէլեկտրակայանների համալիր», «Բարձրավոլտ էլեկտրացանցեր«, «Հաշվարկային կենտրոն», «Էլեկտրաէներգետիկական համակարգի օպերատոր» և «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերությունների Հայաստանի Հանրապետության սեփականությունը հանդիսացող բաժնետոմսերի կառավարման լիազորությունները վերապահվեն ՀՀ էներգետիկայի նախարարին:

Հաշվի առնելով, որ էներգետիկայի բնագավառի ընկերությունների բաժնետոմսերի կառավարման լիազորությունները վերապահվելու են ՀՀ էներգետիկայի նախարարին, անհրաժեշտ է ամենակարճ ժամկետում ձևավորել տնօրենների խորհուրդներ, հաստատել ընկերությունների կանոնադրությունները` խորհուրդներին վերապահելով Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված առավելագույն լիազորություններ, բացառությամբ բաժնետոմսերի ընդհանուր ժողովի բացառիկ իրավասություն հանդիսացող հարցերի, և ապահովել տնօրենների խորհրդի կողմից գործունեության իրականացումը 2004 թվականի հունվարի 1-ից:

Տնօրենների խորհուրդները պետք է ձևավորվեն մասնագիտական սկզբունքով, որոնք պետք է ունենան լայն լիազորություններ: Տնօրենների խորհրդում աշխատանքը պետք է վճարովի լինի, իսկ խորհրդի անդամների վարձատրության չափը պետք է համարժեք լինի Հանրապետության խոշոր մասնավոր ընկերությունների բարձրագույն ղեկավարության վարձատրության չափին: Տնօրենների խորհրդի անհատական կազմը սահմանելուց նպատակահարմար է մեկական ներկայացուցիչների առկայությունը` համապատասխան ՀՀ պետական կառավարման մարմիններից, իսկ մյուս անձինք պետք է լինեն մասնագետներ` հաշվի առնելով կոնկրետ ընկերության առանձնահատկությունը:

Բացի այդ, Հայաստանի հանրային ծառայությունների վերակառուցման ծրագրի նախապատրաստման համար հատկացված ճապոնական ՏՖ 051647 դրամաշնորհի հաշվին իրականացվող «Կոմունալ կառավարման ուժեղացում» ենթածրագրի շրջանակներում մշակված փաստաթղթերի փաթեթի (ներքին կազմակերպական նոր կառուցվածքը, տնօրենների խորհրդի կազմավորման, ինչպես նաև աշխատանքային և ֆինանսավորման կանոնակարգերը, ընկերությունների գործադիր մարմինների ձևավորման ընթացակարգերը և այլն) հիման վրա պետք է ապահովվի ընկերությունում կառավարման նոր համակարգի ներդրումը:

Նշված փոփոխությունները էներգետիկայի նախարարությանը թույլ կտան չզբաղվելու օպերատիվ կառավարման և ֆինանսական կարգավորման հարցերով, այլ կենտրոնանալ էներգետիկայի զարգացման ռազմավարական խնդիրների և ծրագրերի վրա:

7. Արտահանման-ներմուծման գործառույթների միջնաժամկետ ռազմավարություն

Հաշվի առնելով Իրանի և Հայաստանի միջև էլեկտրաէներգիայի փոխհոսքերի կարևորությունը երկու երկրների պետությունների համար, անհրաժեշտ է միջին ժամկետ հեռանկարում հայկական կողմից այդ փոխհոսքերի իրականացումը 100% պետական բաժնեմասով ընկերությունների միջոցով:

Հաշվի առնելով էլեկտրաէներգիայի ՀՀ ներմուծումների հնարավոր ազդեցությունները, ինչպես ընկերությունների ֆինանսական վիճակի, այնպես էլ էներգետիկ հզորությունների պահպանման ճակատագրի և էներգետիկ անվտանգության տեսակետից, սույն ծրագրի ժամկետներում (մինչև 2007 թ.-ը) ՀՀ ներքին պահանջից ավելի էլեկտրաէներգիայի ներմուծումը նպատակահարմար համարել միայն 100% պետական բաժնեմասով ընկերությունների միջոցով:

Ընդհակառակը, հաշվի առնելով էլեկտրաէներգետիկ ոլորտում տարբեր մասնավոր կառույցների առկայությունը և նրանց կարողությունները էլեկտրաէներգիա արտահանելու, ինչպես նաև առևտրային սկզբունքով գանձումներ ապահովելու տեսակետից, անհրաժեշտ է բացառել 100% պետական բաժնեմասով ընկերությունների մասնակցությունը առևտրային հիմքերով ՀՀ սահմաններից դուրս էլեկտրաէներգիայի արտահանմանը:

8. Ծրագրի մոնիտորինգը

Ծրագրի հետևողական կատարումը պետք է գտնվի ՀՀ էներգետիկայի և ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունների հսկողության ներքո: Վերջինիս կողմից մշակված ձևերին համապատասխան ընկերությունները պետք է ամսական տեղեկատվություն ներկայացնեն վերը նշված երկու մարմիններին: Միաժամանակ կարևորվում է որակյալ խորհրդատվական և աուդիտորական ծառայություններից օպերատիվորեն օգտվելու ճկուն համակարգի ստեղծման ու գործադրման նշանակությունը:

Այս ծրագրի տարբեր բաժիններում նշված միջոցառումների մեծ մասը վերաբերում է համակարգի ընկերությունների ընթացիկ անխափան գործունեության ապահովմանը, համակարգը կառավարելի և կառավարիչների ներգրավման համար ցանկալի դարձնելը:

Պետական մարմինները կոչված են ի հայտ բերելու այդ աշխատանքները, մշակել և հաստատել դրանց իրականացման տեխնիկական առաջադրանքները, ներգրավել կատարող խորհրդատվական կառույցներին, ընդունել նրանց մատուցված ծառայություններն ու կայացնել համապատասխան որոշում` ապահովելով իրագործման ընթացքի նկատմամբ մոնիտորինգ:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան

Հավելված ՀՀ էներգետիկայի ոլորտի ընկերությունների 2003-2007 թթ. ֆինանսական առողջացման ծրագրի

ԷԼԵԿՏՐԱԷՆԵՐԳԵՏԻԿԱՅԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ԲԱԺՆԵՄԱՍՈՎ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻՑ ԴՈՒՐՍ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐԻ ՎԵՐԱԿԱՌՈՒՑՄԱՆ ՍԽԵՄԱ

(մլն դրամ)

	Պարտքերի մնացորդը 01.10.03թ. դրությամբ՝ ըստ ընկերությունների	Հարկերը			Սոցապ վճարները		Բյուջե-տային վարկ և տոկոսներ	Բյուջե- տային վարկի գծով հաշվարկ- ված տույժեր, սղաճի վերագնահատ.	Համաշխար-հային բանկի ե ւ KFW բանկի վարկեր	Բանկային առևտրային վարկեր և մուրհակներ	Միջուկային վառելիք	Այլ կրեդի-տորներ	Աշխա-տավարձ	Ընդա-մենը կրեդիտ, պարտավ.
		այդ թվում՝ պետբյուջե		Համայնք. բյուջե (ներառյալ տույժ, տուգանք)
		հիմնական գումար	տույժ և տուգանք		հիմնական գումար	տույժ և տուգանք
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
1	ՀԱԷԿ , որից ՝	5316	3510	233	804	414	10064,1	3741	0	12268	13543	2475	200	52568,1
1.1	ՀՀ պետբյուջեից տրված վարկ և հաշվարկված տոկոսներ						8307
	Ֆրանսիայի կառավարության կողմից տրված վարկ						1757,1
1.2	Միջուկային վառելիք										13543
1.3	Մուրհակային պարտավորություն									12268				12268
1.3	ՀայՌուսգազարդի նկատմամբ											215		215
1.4	Այլ կրեդիտորներ											2260		2260
2	Հրազդանի ՋԷԿ, որից՝	5651	2816	524	307	151	3296		0	400		468	146	12823
2.1	Բանկերի առևտրային վարկեր									400				400
3	Երևանի ՋԷԿ, որից՝	189	1099	87	100	25	0		4029	0		941	80	6550
3.1	Համաշխարհային բանկի վարկ								4029
3.2	ՀայՌուսգազարդին											910		910
3.3	Այլ կրեդիտորներ									0		31		31
4	Սևան-Հրազդան կասկադ	906	962	417	151	55	0		12774	0		151	0	15416
4.1	Համաշխարհային բանկի վարկ								1914
4.2	KFW բանկի վարկ								10860
5	Որոտանի կասկադ	714	235	103	53	9	0		0	0		55	23	1192
6	Բարձրավոլտ էլցանցեր, որից ՝	893	961	107	293	92	0		5493	0		202	352	8393
6.1	Համաշխարհային բանկի վարկ								1227
6.2	KFW բանկի վարկ								4266
7.	Հայէներգո, որից՝	5597	4803	49	104	13	0		483	545		965	41	12600
7.1	Փոքր ՀէԿ-եր											544		544
7.2	Այլ կրեդիտորներ									545		421		966
8	Հայգազարդ, որից՝	7085	6390	48	0	31	1430	828	0	2863		8227	29	26931
8.1	ՀայՌուսգազարդին											1459		1459
8.2	Գազի գծով նախկին ապրանքային պարտք											1660		1660
8.3	Իտերային ՀայՌուսգազարդի կանոնադ. կապիտալի պարտքի մասով											1284		1284
8.4	Մուրհակների գծով									2863				2863
8.5	Այլ կրեդիտորներ											3824		3824
	ԸՆԴԱՄԵՆԸ	26351	20776	1568	1812	790	14790,1	4569	22779	16076	13543	12548	871	136473,1
Մարումների և վերակառուցումների ուղղությունները
1.	2003 թ. պետ. բյուջեից (հանրային ծառայությունների ընկերություններից պարտքերի վճարում)	1796	2295				9210	0						13301
1.1	ՀԱԷԿ						8307							8307
1.2	Երևանի ՋԷԿ	189	1099											1288
1.3	Որոտանի ՀէԿՀ	714	235											949
1.4	Բարձրավոլտ էլցանց	893	961											1854
1.5	Հայգազարդ						903							903
2.	Զիջումներ օրենքի ընդունմամբ	2454	1880			414								1748
2.1	որից՝ ՀԱԷԿ-ը	2454	1880			414								48
3.	Մարման ժամկետի հետաձգում մինչև 2009 թ. օրենքի ընդունմամբ				635									635
3.1	որից՝ ՀԱԷԿ-ը				635
4.	Մարումներ ընթացիկ հոսքերի հաշվին									945				945
4.1	Հրազդանի ՋԷԿ									400				400
4.2	Հայէներգո									545				545
5.	Լուծարում	12154	8581	990	562	219	3296		2397	0	0	648	146	28993
5.1	Հրազդանի ՋԷԿ	5651	2816	524	307	151	3296		0		0	468	146	12423
5.2	Սևան-Հրազդան կասկադ	906	962	417	151	55	0		1914	0	0	151	0	4556
5.3	Հայէներգո	5597	4803	49	104	13	0		483		0	965	0	12014
6.	ՀՀ կառավարության որոշմամբ պարտքի մարման ժամկետի հետաձգում 2008 թ.-ից հետո				0	0	1757,1	0	5256					7013,1
6.1	Երևանի ՋԷԿ								4029					4029
6.2	Բարձրավոլտ Էլցանցեր								1227					1227
6.3	ՀԱԷԿ						1757,1							1757,1
7.	ՀՀ կառավարության որոշմամբ զիջվող պարտքեր							3741						3741
7.1	որից՝ ՀԱԷԿ							3741						3741
8.	2009 թվականից հետո մարման ժամկետով վարկային պարտավորություններ՝ համաձայն կնքված պայմանագրի								15126					15126
8.1	Սևան-Հրազդանյան կասկադի պարտքը KFW-ին**								10860					10860
8.2	Բարձրավոլտ էլցանցի պարտքը KFW-ին								4266					4266
9.	ՀայՌուսգազարդի հանդեպ պարտքի երկարաձգում՝ Երևանի ՋԷԿ											910		910
10.	Դեբիտորական պարտքերի հավաքագրումից									2863	5687			8550
10.1	Հայգազարդի Հայներարտբանկի վարկ									2863				2863
10.2	ՀԱԷԿ-ի պարտքի մարում										5687			5687
11.	Հայգազարդի ակտիվների իրացումից և գազի դեբիտորական պարտքերի հավաքագրումից							339				1284		1623
11.1	Իտերային ՀայՌուսգազարդի կանոնադ. կապիտալի մասով պարտքի մարում											1284		1284
12.	Հայգազարդի լուծարման գործընթացով մարումներ	7085	6390	48		31	527	489				6943	0	21513
13.	Չվերակառուցված կրեդիտորներ, այդ թվում՝	2862	1360	530	615	126	0		0	12268	7856	2763	725	29375
13.1	ՀԱԷԿ	2862	1630	233	169					12268	7856	2475	200	27693
13.2	Երևանի ՋԷԿ			87	100	25	0		0			31	80	323
13.3	Որոտանի ՀէԿՀ			103	53	9						55	23	243
13.4	Բարձրավոլտ էլցանցեր			107	293	92			0			202	352	1046
13.5	Հայէներգո												41	41
13.6	Հայգազարդ	0	0	0		0				0		0	29	29

* Համաշխարհային բանկի «Օժանդակություն էներգահամակարգին» ծրագրի շրջանակներում «Երևանի ՋԷԿ» ՓԲԸ-ին տրամադրված ենթավարկի գծով ՀՀ պետբյուջեի հանդեպ 2003 թվականի հոկտեմբերի 1-ի դրությամբ 4029,0 մլն դրամ պարտավորությունը ՀՀ կառավարության որոշմամբ փոխանցվում է «Բարձրավոլտ էլցանցեր» ՓԲԸ-ին:

** «Սևան-Հրազդանյան կասկադ» ՓԲԸ-ի մասով 10.9 մլրդ դրամ (17895 մլն Եվրո) պարտավորությունը փոխանցվել է ընկերության գույքային համալիրը գնած «Միջազգային էներգետիկ կորպորացիա» ՓԲԸ-ին` համաձայն 2003 թվականի հուլիսի 17-ին կնքված համապատասխան առուվաճառքի պայմանագրի:

Հավելված N 2 ՀՀ կառավարության 2003 թվականի նոյեմբերի 6-ի N 1694-Ն որոշման

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«Հայկական ատոմակայան» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. ֆինանսական հոսքերի*

	Աղյուսակ N 1
	(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
1 . ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(1680)	6124	7033	1758	1211	1174
1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(2877)	912	1374	1295	801	707
Մուտքեր ընթացիկ գործունեությունից	10880	14892	16586	16586	15554	15554
էլ. էներգիայի վաճառքից մուտքեր	10740	14792	16486	16486	15454	15454
Ոչ հիմնական գործունեությունից մուտքեր	1 40	100	100	100	100	100
Ելքեր ընթացիկ գործունեությունից (ներառյալ՝ ԱԱՀ)	13757	13981	15212	15291	14752	14846
Վառելիքային ծախսերի գծով ելքեր	5363	6535	7320	7356	6931	6965
Միջուկային վառելիքի ծախսի գծով ելքեր	5363	6535	7320	7356	6931	6965
Ոչ վառելիքային ծախսի գծով ելքեր	5259	4918	4998	5017	5247	5358
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ	2804	2862	2862	2862	2862	2862
Հումք, նյութեր	1292	700	852	876	912	960
Նորոգման և շահագործման այլ ծախսեր	1163	1356	1284	1279	1473	1536
Հարկեր	3135	2528	2894	2918	2575	25 23
ԱԱՀ	3135	1915	2179	2168	1948	1920
Շահութահարկ և այլ հարկեր	-	613	715	750	627	603
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	1196	5212	5660	463	410	467
Մուտքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ դեբ. պարտավորությունների մարումից	1196	35010	5666
Ներքին շուկայում էլ. էներգիայի մատակարարումից	1196	35010	5666
Ջերմային էներգիայի մատակարարումից
Ելքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ առաջացած կրեդ. պարտ. մարումից		29798	6	(463)	(410)	(467)
Վառելիքային ծախսի գծով		733	6	(463)	(410)	(467)
Ոչ վառելիքային ծախսերի գծով		26906
Բյուջեի նկատմամբ պարտավորությունների գծով		2159
Կանխավճարների գծով
2 . ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(10401)	(2772)	(2835)
Ելքեր ֆինանսական գործունեությունից	25207	8307	5666
Վարկի մայր գումարի մարում	20235	7962	5265	-	-	-
Տոկոսավճար	4972	345	401	-	-	-
Մուտքեր ֆինանսական գործունեությունից	14806	5535	2831
Ներքին աղբյուրներից	14806
Արտաքին աղբյուրներից		5535	2831
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(654)	(6783)	(4107)	(1325)	(1381)	(1438)
Մուտքեր ներդրումային գործունեությունից
Ելքեր ներդրումային գործունեությունից	654	6783	4107	1325	1381	1438
Կապիտալ ծախսեր	654	6783	4107	1325	1381	1438
Ներքին ֆինանսավորմամբ	250	1248	1277	1325	1381	1438
Արտաքին ֆինանսավորմամբ	404	5535	2831
ԶՈՒՏ ՄՈՒՏՔԵՐ (ԵԼՔԵՐ)	(12736)	(3431)	91	433	(170)	(264)

* Նախատեսված է մինչև 2006 թ. առանց Որոտան-Արփա թունելի գործարկման, իսկ 2006-2007 թթ. թունելի գործարկման տարբերակը:

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«Հայկական ատոմակայան» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. եկամուտների եվ ծախսերի*

(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԵԿԱՄՈՒՏ	18505	14892	16586	16586	15554	15554
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ	18365	14792	16486	16486	15454	15454
էլ. էներգիայի վաճառքից եկամուտ	18365	14792	16486	16486	15454	15454
ՈՉ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ	140	100	100	100	100	100
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ	17735	14200	15330	15329	14913	15031
ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԾԱԽՍԵՐ	10882	11742	12607	12662	12467	12612
ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	5623	6535	7320	7356	6931	6965
Միջուկային վառելիք	5623	6535	7320	7356	6931	6965
ՈՉ ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	5259	4918	4998	5017	5247	5358
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ (առանց եկամտահարկի)	2804	2862	2862	2862	2862	2862
Հումք, նյութեր	1292	700	852	876	912	960
Նորոգման և շահագործման այլ ծախսեր	1163	1356	1284	1279	1473	1536
ԱՄՈՐՏԻԶԱՑԻԱ		289	289	289	289	289
ՀԱՐԿԵՐ	6852	2458	2722	2666	2447	2419
ԱԱՀ	5704	1915	2179	2168	1948	1920
Այլ հարկեր* *	1149	544	544	499	499	499
ԸՆԹԱՑԻԿ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	770	692	1256	1257	640	523
ԱՅԼ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ԵՎ ԾԱԽՍԵՐ	(4972)	(345)	(401)	-	-	-
Տոկոսավճար	4972	345	401
Այլ եկամուտներ	-	-	-	-	-	-
ՇԱՀՈՒՅԹԸ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ՎՃԱՐՈՒՄԻՑ ԱՌԱՋ	(4202)	347	855	1257	640	523
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿ	-	69	171	251	128	105
ԶՈՒՏ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(4202)	278	684	1006	512	418

* Նախատեսված է մինչև 2006 թ. առանց Որոտան-Արփա թունելի գործարկման, իսկ 2006-2007 թթ. թունելի գործարկման տարբերակը:

** 2002 թվականի համար այլ հարկերում ներառված է նաև շահութահարկը:

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«ԵրԵՎանի ՋԷԿ» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. ֆինանսական հոսքերի

	Աղյուսակ N 2
	(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
1 . ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(357)	(353)	265	206	119	99
1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(497)	(384)	347	289	202	182
Մուտքեր ընթացիկ գործունեությունից	5026	2964	10524	10541	10550	10550
էլ. էներգիայի վաճառքից մուտքեր	4212	2256	6768	6768	6768	6768
Ջերմային էներգիայի վաճառքից	803	698	3746	3763	3772	3772
Ոչ հիմնական գործունեությունից մուտքեր	11	10	10	10	10	10
Ելքեր ընթացիկ գործունեությունից (ներառյալ՝ ԱԱՀ)	5523	3348	10177	10252	10347	10367
Վառելիքային ծախսերի գծով ելքեր	4790	2510	8732	8789	8841	8886
Բնական գազի ծախսի գծով ելքեր	4790	2510	8732	8789	8841	8886
էլ. էներգիայի արտադրության համար	3553	1824	5151	5177	5203	5229
Ջերմային էներգիայի արտադրության համար	1237	686	2951	2980	3003	3018
Աինտեզ գազ		-	629	632	636	639
Ոչ վառելիքային ծախսի գծով ելքեր	733	820	998	1063	1120	1102
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ	382	465	535	588	646	644
Հումք, նյութեր	138	80	280	280	280	280
Նորոգման և շահագործման այլ ծախսեր	214	275	183	196	194	178
Հարկեր	-	1 7	447	400	386	380
ԱԱՀ	-	(52)	309	293	297	294
Շահութահարկ և այլ հարկեր	-	69	138	107	89	86
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	140	30	(83)	(83)	(83)	(84)
Մուտքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ դեբ. պարտավորությունների մարումից	140	1971
Ներքին շուկայում էլ. էներգիայի մատակարարումից	140	1971
Ջերմային էներգիայի մատակարարու մից
Ելքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ առաջացած կրեդ. պարտ. մարումից		1941	83	83	83	84
Վառելիքային ծախսի գծով		-	-	-	-	-
Ոչ վառելիքային ծախսերի գծով		653	83	83	83	84
Բյուջեի նկատմամբ պարտավորությունների գծով		1288
Կանխավճարների գծով		-	-	-	-	-
2. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	729	(436)	(91 )	(89)	(88)	(86)
Վարկի մայր գումարի մարում	5786	366	65	65	65	65
Ցոկոսավճար	78	69	26	24	23	21
Մուտքեր ֆինանսական գործունեությունից	6593
Ներքին աղբյուրներից	6593	-	-	-	-	-
Արտաքին աղբյուրներից		-	-	-	-	-
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(128)	(399)	(94)	(142)	(77)	(70)
Մուտքեր ներդրումային գործունեությունից
Ելքեր ներդրումային գործունեությունից	128	399	94	142	77	70
Կապիտալ ծախսեր	128	399	94	142	77	70
Ներքին ֆինանսավորմամբ	128	399	94	142	77	70
Արտաքին ֆինանսավորմամբ		-	-	-	-	-

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«ԵրԵՎանի ՋԷԿ» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. եկամուտների եվ ծախսերի

(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԵԿԱՄՈՒՏ	6227	2964	10524	10541	10550	10550
ՀԻՄՆԱԿԱՆ  ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ	6266	2954	10514	10531	10540	10540
էլ. էներգիայի վաճառքից եկամուտ	4938	2256	6768	6768	6768	6768
Ջերմային էներգիայի վաճառքից	1328	968	3746	3763	3772	3772
ՈՉ ՀԻՄՆԱԿԱՆ  ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ	11	10	10	10	10	10
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ	6468	3409	10173	10262	10379	10403
ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԾԱԽՍԵՐ	5523	3392	9791	9914	10022	10048
ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	4790	2510	8732	8789	8841	8886
Բնական գազ	4790	2510	8732	8789	8841	8886
էլ.էներգիայի  արտադրության համար	3553	1824	5151	5177	5203	5229
Ջերմային էներգիայի  արտադրության համար	1237	686	2951	2980	3003	3018
Սինտեզգազ		-	629	632	636	639
ՈՉ ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	733	820	998	1063	1120	1102
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ (առանց եկամտահարկի)	382	465	535	588	646	644
Հումք, նյութեր	138	80	280	280	280	280
Նորոգման և շահագործման  այլ ծախսեր	214	275	183	196	194	1 7 8
ԱՄՈՐՏԻԶԱՑԻԱ		61	61	61	61	61
ՀԱՐԿԵՐ	946	17	382	349	357	355
ԱԱՀ	640	(52)	309	293	297	294
Այլ հարկեր*	306	69	73	56	60	61
ԸՆԹԱՑԻԿ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(191)	(445)	351	279	171	146
ԱՅԼ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ԵՎ ԾԱԽՍԵՐ	(78)	(69)	(26)	(24)	(23)	(21)
Տոկոսավճար	7 8	69	26	24	23	21
Այլ եկամուտներ		-	-	-	-	-
ՇԱՀՈՒՅԹԸ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ  ՎՃԱՐՈՒՄԻՑ ԱՌԱՋ	(269)	(514)	325	254	148	125
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿ	-	-	65	51	30	25
ԶՈՒՏ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(269)	(514)	260	204	118	100

*) 2002 թվականի համար այլ հարկերում ներառված է նաև շահութահարկը:

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«Որոտանի ՀԷԿՀ» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. ֆինանսական հոսքերի*

	Աղյուսակ N 3
	(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
1 . ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	326	193	846	839	172	208
1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	198	293	846	839	172	208
Մուտքեր ընթացիկ գործունեությունից	1110	1425	1801	1801	908	908
էլ. էներգիայի վաճառքից մուտքեր	1107	1422	1798	1798	905	905
Ոչ հիմնական գործունեությունից մուտքեր	3	3	3	3	3	3
Ելքեր ընթացիկ գործունեությունից (ներառյալ՝ ԱԱՀ)	912	1132	955	962	736	700
Վառելիքային ծախսերի գծով ելքեր
Ոչ վառելիքային ծախսի գծով ելքեր	409	535	573	585	611	583
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ	237	274	301	332	363	364
Հումք, նյութեր	113	90	90	90	90	90
Նորոգման և շահագործման այլ ծախսեր	58	171	182	164	158	129
Հարկեր	503	597	382	377	126	116
ԱԱՀ	503	326	218	228	83	73
Շահութահարկ և այլ հարկեր	-	271	164	149	43	43
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	128	(100)
Մուտքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ դեբ. պարտավորությունների մարումից	128	1279
Ներքին շուկայում էլ. էներգիայի մատակարարումից	128	1279
Ջերմային էներգիայի մատակարարումից
Ելքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ առաջացած կրեդ. պարտ. մարումից		1379
Վառելիքային ծախսի գծով
Ոչ վառելիքային ծախսերի գծով		153
Բյուջեի նկատմամբ պարտավորությունների գծով		1226
Կանխավճարների գծով
2 . ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(55)
Ելքեր ֆինանսական գործունեությունից	700
Վարկի մայր գումարի մարում	700	-	-	-	-	-
Տոկոսավճար	-	-	-	-	-	-
Մուտքեր ֆինանսական գործունեությունից	644
Ներքին աղբյուրներից	644
Արտաքին աղբյուրներից
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(207)	(193)	(218)	(175)	(162)	(245)
Մուտքեր ներդրումային գործունեությունից
Ելքեր ներդրումային գործունեությունից	207	193	218	175	162	245
Կապիտալ ծախսեր	207	193	218	175	162	245
Ներքին ֆի նանսավորմամբ	207	193	218	175	162	245
Արտաքին ֆինանսավորմամբ	-	-	-	-	-	-
ԶՈՒՏ ՄՈՒՏՔԵՐ (ԵԼՔԵՐ)	64	(0)	628	665	10	(37)

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«Որոտանի ՀԷԿՀ» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. եկամուտների ԵՎ ծախսերի*

(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԵԿԱՄՈՒՏ	2498	2413	1801	1801	908	908
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ	2495	2410	1798	1798	905	905
էլ. էներգիայի վաճառքից եկամուտ	2495	2410	1798	1798	905	905
ՈՉ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ	3	3	3	3	3	3
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ	1394	1316	1248	1257	1140	1104
ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԾԱԽՍԵՐ	409	939	977	989	1015	987
ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	-	-	-	-	-	-
ՈՉ ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	409	535	573	585	611	583
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ (առանց եկամտահարկի)	237	274	301	332	363	364
Հումք, նյութեր	113	90	90	90	90	90
Նորոգման և շահագործման այլ ծախսեր	58	171	182	164	158	129
ԱՄՈՐՏԻԶԱՑԻԱ		404	404	404	404	404
ՀԱՐԿԵՐ	985	377	272	268	126	116
ԱԱՀ	534	326	218	228	83	73
Այլ հարկեր**	452	51	53	40	43	43
ԸՆԹԱՑԻԿ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	1104	1096	553	544	(232)	(196)
ԱՅԼ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ԵՎ ԾԱԽՍԵՐ	-	-	-	-	-	-
Տոկոսավճար	-	-	-	-	-	-
Այլ եկամուտներ	-	-	-	-	-	-
ՇԱՀՈՒՅԹԸ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ՎճԱՐՈՒՄԻՑ ԱՌԱՋ	1104	1096	553	544	(232)	(196)
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿ	-	219	111	109	-	-
ԶՈՒՏ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	1104	877	442	435	(232)	(196)

* Նախատեսված է մինչև 2006 թ. առանց Որոտան-Արփա թունելի գործարկման, իսկ 2006-2007 թթ. թունելի գործարկման տարբերակը:

** 2002 թվականի համար այլ հարկերում ներառված է նաև շահութահարկը:

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«Հայգազարդ» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. ֆինանսական հոսքերի

	Աղյուսակ N 4
	(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
1. ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(100147)	1065	(90)	(85)	(87)	(89)
1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(720)	(88)	(90)	(85)	(87)	(89)
Մուտքեր ընթացիկ գործունեությունից	313	732	732	732	732	732
Ջերմային էներգիայի վաճառքից մուտքեր	313	482	482	482	482	482
Ոչ հիմնական գործունեությունից մուտքեր		250	250	250	250	250
Ելքեր ընթացիկ գործունեությունից (ներառյալ ՝ ԱԱՀ)	1033	820	822	817	819	822
Վառելիքային ծախսերի գծով ելքեր	402	542	545	548	550	553
Բնական գազի ծախսի գծով ելքեր	402	542	545	548	550	553
Ոչ վառելիքային ծախսի գծով ելքեր	233	234	234	234	234	234
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ	119	124	124	124	124	124
Հումք, նյութեր	20	20	20	20	20	20
Նորոգման և շահագործման այլ ծախսեր	94	90	90	90	90	90
Հարկեր	399	44	43	36	35	35
ԱԱՀ	399	13	13	12	12	11
Շահութահարկ և այլ հարկեր	-	30	30	23	23	23
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	(99427)	1152
Մուտքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ դեբ . պարտավորությունների մարումից	(99427)	30481
Ներքին շուկայում էլ. էներգիայի մատակարարումից	(99427)	30481
Ջերմային էներգիայի մատակարարումից
Ելքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ առաջացած կրեդ. պարտ. մարումից		29329
Վառելիքային ծախսի գծով
Ոչ վառելիքային ծախսերի գծով		29329
Բյուջեի նկատմամբ պարտավորությունների գծով
Կանխավճարների գծով
2. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	100127	(1132)
Ելքեր ֆինանսական գործունեությունից	24160	1132
Վարկի մայր գումարի մարում	23300	903
Տոկոսավճար	859	229	-	-	-	-
Մուտքեր ֆինանսական գործունեությունից	124287
Ներքին աղբյուրներից	124287	-	-	-	-	-
Արտաքին աղբյուրներից	-	-	-	-	-	-
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ
Մուտքեր ներդրումային գործունեությունից
Ելքեր ներդրումային գործունեությունից
Կապիտալ ծախսեր	-	-	-	-	-	-
Ներքին ֆինանսավորմամբ	-
Արտաքին ֆինանսավորմամբ		-	-	-	-	-
ԶՈՒՏ ՄՈՒՏՔԵՐ (ԵԼՔԵՐ)	(20)	(67)	(90)	(85)	(87)	(89)

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«Հայգազարդ» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. եկամուտների ԵՎ ծախսերի

(մլն դրամ)

	2002 թ.	2003 թ. /գնահատում	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԵԿԱՄՈՒՏ	696	732	732	732	732	732
ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ	696	482	482	482	482	482
Ջերմային էներգիայի  վաճառքից	696	482	482	482	482	482
ՈՉ ՀԻՄՆԱԿԱՆ  ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏ		250	250	250	250	250
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ	1497	1155	1157	1152	1154	1157
ՇԱՀԱԳՈՐԾՄԱՆ ԾԱԽՍԵՐ	634	1111	1114	1116	1119	1122
ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	402	542	545	548	550	553
ՈՉ ՎԱՌԵԼԻՔԱՅԻՆ ԾԱԽՍԵՐ	233	234	234	234	234	234
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ (առանց եկամտահարկի)	119	124	124	124	124	1 24
Հումք, նյութեր	20	20	20	20	20	20
Նորոգման և շահագործման  այլ ծախսեր	94	90	90	90	90	90
ԱՄՈՐՏԻԶԱՑԻԱ		335	335	335	335	335
ՀԱՐԿԵՐ	863	44	43	36	35	35
ԱԱՀ	832	13	13	12	12	11
Այլ հարկեր*	30	30	30	23	23	23
ԸՆԹԱՑԻԿ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(800)	(423)	(425)	(420)	(422)	(424)
ԱՅԼ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ ԵՎ ԾԱԽՍԵՐ	(859)	(229)	-	-	-	-
Տոկոսավճար	859	229	-	-	-	-
Այլ եկամուտներ		-	-	-	-	-
ՇԱՀՈՒՅԹԸ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ  ՎՃԱՐՈՒՄԻՑ ԱՌԱՋ	(1660)	(652)	(425)	(420)	(422)	(424)
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿ	-	-	-	-	-	-
ԶՈՒՏ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(1660)	(652)	(425)	(420)	(422)	(424)

*) 2002 թվականի համար այլ հարկերում ներառված է նաև շահութահարկը։

Կ ա ն խ ա տ ե ս ու մ ն ե ր

«Բարձրավոլտ էլ. ցանցեր» ՓԲԸ-ի 2003-2007 թթ. ֆինանսական հոսքերի

	Աղյուսակ N 5
	(մլն դրամ)

	2002 թ. փաստ .	2003 թ. /գնահատում/	2004 թ. /նախագիծ/	2005 թ. /նախագիծ/	2006 թ. /նախագիծ/	2007 թ. /նախագիծ/
1 . ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	2777	1326	616	701	786	800
1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	1596	818	687	772	857	872
Մուտքեր ընթացիկ գործունեությունից	4768	2720	2589	2680	2849	2868
էլ. էներգիայի վաճառքից մուտքեր	4626	2720	2589	2680	2849	2868
Ոչ հիմնական գործունեությունից մուտքեր	142
Ելքեր ընթացիկ գործունեությունից (ներառյալ՝ ԱԱՀ)	3172	1902	1902	1908	1992	1995
Վառելիքային ծախսերի գծով ելքեր
Ոչ վառելիքային ծախսի գծով ելքեր	1785	1440	1441	1419	1462	1452
Աշխատավարձ և սոցապ վճարներ	1342	1091	1091	1146	1202	1202
Հումք, նյութեր	228	235	190	140	140	140
Նորոգման և շահագործման այլ ծախսեր	216	114	160	133	120	110
Հարկեր	1387	462	461	489	530	543
ԱԱՀ	1387	228	258	273	289	298
Շահութահարկ և այլ հարկեր		234	203	216	241	245
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ*	1181	507	(71)	(71)	(71)	(72)
Մուտքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ դեբ. պարտավորությունների մարումից	1181	3215
Ներքին շուկայում էլ. էներգիայի մատակարարումից	1181	3215
Ջերմային էներգիայի մատակարարումից
Ելքեր 01.01.2003 թ. դրությամբ առաջացած կրեդ. պարտ. մարումից		2708	71	71	71	72
Վառելիքային ծախսի գծով
Ոչ վառելիքային ծախսերի գծով		1262	71	71	71	72
Բյուջեի նկատմամբ պարտավորությունների գծով		1447
Կանխավճարների գծով
2 . ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	3065	4118	14299	1234	793	358
Ելքեր ֆինանսական գործունեությունից	4739	320	12	11	10	9
Վարկի մայր գումարի մարում	47 36	30 1	-	-	-	-
Տոկոսավճար	3	18	12	11	10	9
Մուտքեր ֆինանսական գործունեությունից	7804	4438	14311	1245	803	367
Ներքին աղբյուրներից	457 0	-	-	-	-	-
Արտաքին աղբյուրներից	3234	4438	14311	1245	803	367
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(5190)	(5444)	(15003)	(2017)	(1657)	(1199)
Մուտքեր ներդրումային գործունեությունից
Ելքեր ներդրումային գործունեությունից	5190	5444	15003	2017	1657	1199
Կապիտալ ծախսեր	5190	5444	15003	2017	1657	1199
Ներքին ֆինանսավորմամբ	1 956	1006	692	772	854	832
Արտաքին ֆինանսավորմամբ	3234	4438	14311	1245	803	367
ԶՈՒՏ ՄՈՒՏՔԵՐ (ԵԼՔԵՐ)	652	(0)	(89)	(82)	(78)	(41)