«Վավերացնում եմ»
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ Ռ.Քոչարյան
3 հոկտեմբերի 2005 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

15 սեպտեմբերի 2005 թվականի N 1546-Ն

ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ԾԱՌԱՏԵՍԱԿՆԵՐԻ ՀԱՏՄԱՆ ՏԱՐԻՔԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության անտառային օրենսգրքի 10-րդ հոդվածին և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի դեկտեմբերի 30-ի «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի գործունեության միջոցառումների ծրագիրը և գերակա խնդիրները հաստատելու մասին» N 1922-Ն որոշման 152-րդ  կետին  համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել անտառային ծառատեսակների հատման տարիքի սահմանման կարգը՝ համաձայն հավելվածի:

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։

1. Սույն կարգում օգտագործվող հիմնական հասկացություններն են`

աճման պայմաններ` ծառատեսակների գոյության պայմաններ, որոնք ապահովում են դրանց աճն ու զարգացումը.

անտառի տիպ` ծառուտի (անտառի) արտադրողականության գնահատման միավոր, որը բնորոշվում է միջին բարձրությամբ և հասակով.

աստիճանական հատումներ` անտառավերականգնման հատումների տեսակ, որը կատարվում է մի քանի փուլով.

բոնիտետային դասեր` անտառի արտադրողականության ցուցանիշին համապատասխան դաս.

գերհասուն ծառուտ` անտառի հասակային վիճակ, որը հաջորդում է ծառուտի հասուն փուլին, բնորոշվում է վերին շարահարկում ծառերի թույլ աճով.

ծառատեսակների վերաճ` անտառի ծածկոցի տակ աճող ծառատեսակների մատղաշի աճ.

ծառուտի բացասական աճի փուլ` այն տարիքն է, երբ տվյալ ծառուտում ծառերի տարեկան միջին աճը չի փոխհատուցում մահացող ծառերի բնափայտի ծավալը.

հասուն ծառուտ` ծառուտի հասակային խումբ, որը նախորդում է գերհասուն հասակին, դանդաղում է ծառերի տարբերակումը, գագաթային աճը, թուլանում է բնի ընդլայնական աճը:

2. Անտառային ծառատեսակների հատման տարիքը որոշվում է` սկսած այն հասակային դասից, երբ ծառերը (ծառուտը) սկսում են աստիճանաբար կորցնել իրենց կայունությունը և արտադրողականությունը, երբ տվյալ ծառուտում ծառերի միջին աճը չի փոխհատուցում ծառերի բնափայտի ծավալը:

3. Հայաստանի Հանրապետությունում անտառային ծառատեսակների հատման տարիքը սահմանվում է անտառավերականգնման հատումներ իրականացնելու համար:
 

II. ԱՆՏԱՌԱՅԻՆ ԾԱՌԱՏԵՍԱԿՆԵՐԻ ՀԱՏՄԱՆ ՏԱՐԻՔԻ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄԸ

4. Հայաստանի Հանրապետության անտառներում անտառավերականգնման հատումներն իրականացվում են աստիճանական և ընտրովի հատումների ձևով, որտեղ հատման տարիքը որոշելիս հաշվի են առնվում ծառուտի հասակային խմբերն ու դասերը:

5. Ծառուտների հասակային խմբերն ու հասակային դասերն ըստ հատման տարիքի ներկայացված են N 1 աղյուսակում.

Աղյուսակ N 1

Ծառուտների հասակային խմբերն ու դասերն ըստ հատման տարիքի

Հատման  հասակային        դասերը      Հատման տարիքը (տարի)	Ծառուտների բաշխումն ըստ հասակային խմբերի
	մատղաշներ	միջահասակներ	հասունացողներ	հասուններ	գերհասուններ
	Հասակային դասեր տարիքը (տարի)
IV      61-80	I      1-20	II     21-40	III     41-60	IV-V     61-100	VI և բարձր 101 և ավելի
IV       31-40	I      1-10	II     11-20	III     21-30	IV-V   31-50	VI և բարձր 51 և ավելի
V      81-100	I-II    1-40	III     41-60	IV     61-80	V-VI     81-120	VII և բարձր 121 և ավելի
V     41-50	I-II    1-20	III     21-30	IV     31-40	V-VI     41-60	VII և բարձր 61 և ավելի
VI     101-120	I-II    1-40	III-IV     41-80	V      81-100	VI-VII     101-140	VIII և բարձր 41 և ավելի
VI     51-60	_I-II_ 1-20	III-IV     21-40	V     41-50	VI-VII     61-70	VIII և բարձր 71 և ավելի
VII     121-140	_I-II_ 1-40	III-IV     41-100	VI      101-120	VII-VIII     121-160	IX և բարձր 161 և ավելի
VII     61-70	_I-II_ 1-20	III-V     21-50	VI     51-60	VII-VIII    61-80	IX և բարձր 81 և ավելի

20 և ավելի տարեկան հասակային դասեր` սերմնային ծագում ունեցող փշատերևավորներ, կոշտատերևավորներ:

10 և ավելի տարեկան հասակային դասեր` փափկատերևավորներ և կոճղաշվային վերարտադրությամբ բազմացող կոշտատերևավորներ:

6. Աստիճանական հատումները լինում են՝ հավասարաչափ, խմբակային-ընտրովի և երկարատև:

Հավասարաչափ հատումներն իրականացվում են այն ծառուտներում, որտեղ առկա է նոսրացման անհրաժեշտություն:

Խմբակային-ընտրովի հատումների ժամանակ ծառուտը հատվում է մի քանի փուլով` խմբերով, հասակային մեկ դասի ժամանակահատվածում, որտեղ առկա է մատղաշի անհրաժեշտ քանակություն:

Երկարատև հատումներն իրականացվում են տարահասակ ծառուտներում՝ 2 փուլով: Առաջին և երկրորդ հատումների ժամանակ թողնվում են այն ծառերը, որոնք դեռևս չեն հասունացել: Նման ծառուտներում հատումները վերսկսվում են 30-40 տարի հետո, երբ ծառերը հասնում են շահագործման տարիքի:

Ծառուտների հասակային դասերն ըստ տարիքի ներկայացված են N 2 աղյուսակում

Աղյուսակ N 2

Ծառուտների հասակային դասերն ըստ տարիքի

Հասակա-յին դասերը	Ծառուտի տարիքը (տարի)		Հասակային դասերը	Ծառուտի տարիքը (տարի)
	20 և ավելի տարեկան հասակային դասեր	10 և ավելի տարեկան հասակային դասեր		20 և ավելի տարեկան հասակային դասեր	10 և ավելի տարեկան հասակային դասեր
I	1-20	1-10	VII	121-140	61-70
II	21-40	11-20	VIII	141-160	71-80
III	41-60	21-30	IX	161-180	81-90
IV	61-80	31-40	X	181-200	91-100
V	81-100	41-50	XI	201-220	101-110
VI	101-120	51-60	XII	221-240	111-120

20 և ավելի տարեկան հասակային դասեր` սերմնային ծագում ունեցող փշատերևավորներ և կոշտատերևավորներ:

10 և ավելի տարեկան հասակային դասեր`  փափկատերևավորներ և կոճղաշվային վերարտադրությամբ բազմացող  կոշտատերևավորներ:

7. Ընտրովի հատումներն իրականացվում են տարահասակ, հասուն և գերհասուն անտառներում. հատվում են հասուն և գերհասուն, ինչպես նաև հիվանդություններով և վնասատուներով վարակված ծառերը:

8. Անտառային ծառատեսակների հատման տարիքը որոշվում է` սկսած այն հասակից, երբ ծառուտն աստիճանաբար կորցնում է իր կայունության և արտադրողականության ցուցանիշները, իսկ ծառերն անցնում են բացասական աճի փուլ:

Անտառային ծառատեսակների հատման առավելագույն սահմանային տարիքի և ծառուտի բացասական աճն սկսելու միջև ընկած ժամանակահատվածը 20-40 տարի է, որի ընթացքում երաշխավորվում է ծառերի հատումը:

Հասուն և գերհասուն անտառային ծառատեսակների հատման տարիքը ներկայացված է N 3 աղյուսակում.

Աղյուսակ N 3

Հասուն և գերհասուն անտառային ծառատեսակների հատման տարիքը

Գերակշռող ծառերը	Անտառների նպատակային նշանակությունը
	պաշտպանական		սոցիալական
	տարիքը	հասակային դասը	տարիքը	հասակային դասը
1	2	3	4	5
Փշատերևավորներ	121-140	VII	141-160	VIII
Սոճի
Կոշտատերևավորներ	161-180	IX	181-200	X
Կաղնի (սերմնային)
Կաղնի (բնաշվային)	61-70	VII	71-80	VIII
Հաճար	141-160	VIII	161-180	IX
Բոխի (սերմնային)	81-100	V	101-120	VI
Բոխի (բնաշվային)	61-70	VII	71-80	VIII
Ղաժի	41-50	V	51-60	VI
Հացենի	121-140	VII	141-160	VIII
Թխկի	121-140	VII	141-160	VIII
Թեղի	121-140	VII	141-160	VIII
Խնձորենի	101-120	VI	121-140	VII
Տանձենի	101-120	VI	121-140	VII
Ընկուզենի	141-160	VIII	161-180	IX
Փափկատերևավորներ	61-70	VII	71-80	VIII
Կեչի
Կաղամախի	41-50	V	51-60	VI
Լորենի	91-100	X	101-110	XI
Փռշնի	61-70	VII	71-80	VIII
Ուռի	41-50	V	51-60	VI

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան