«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ

15 հունվարի 2004 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

24 դեկտեմբերի 2003 թվականի N 1793-Ն

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՏԱՅՔԻ ՄԱՐԶԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

«Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 13-րդ հոդվածին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Կոտայքի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը` համաձայն հավելվածի:

2. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայկական ՍՍՀ Մինիստրների խորհրդի 1983 թվականի հուլիսի 4-ի «Հայկական ՍՍՀ տարածքում պետական պահպանության տակ վերցված պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների և նրանց պահպանական գոտիների ցուցակների հաստատման մասին» N 377 որոշման 1-ին կետը` նախկին Աբովյանի, Եղվարդի և Հրազդանի շրջանների պատմության և կուլտուրայի հուշարձանների ցուցակի մասով:

3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2004 թ. հունվարի 13 Երևան

Հավելված ՀՀ կառավարության 2003 թվականի դեկտեմբերի 24-ի N 1793-Ն որոշման

Պ Ե Տ Ա Կ Ա Ն   Ց ՈՒ Ց Ա Կ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԱՆՇԱՐԺ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ

6. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՈՏԱՅՔԻ ՄԱՐԶ

6.1 ՀՐԱԶԴԱՆ քաղաք

Հուշարձանի համարը	Հուշարձանի ենթահամարը (ենթահամարները)			Հուշարձանախումբը, հուշարձանը	Ժամանակը	Տեղը բնակավայրի նկատմամբ, հասցեն	Նշանակությունը. հանրապետական/ տեղական	Ծանոթագրություն
1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.				ԱՄՐՈՑ	Ք.ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 2.5 կմ հվ-աե, Բերդի դար սարի գագաթին	Հ
	1.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 2-1 հազ.	ամրոցի ամ ստորոտին	Հ
2.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար 19-20 դդ.	Աղբյուրակ թաղամաս, հվ-աե եզրին	Տ
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-20 դդ.	Կաքավաձոր թաղամասի ամ մասում, բարձունքի վրա	Տ
	3.1			Մատուռ	16-17 դդ.		Տ
		3.1.1		Խաչքար	12-13 դդ.	ագուցված է մատուռի հս պատին, ներքուստ	Հ
		3.1.2		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է մատուռի հս պատին, ներքուստ	Հ
	3.2			Խաչքար	13 դ.	մատուռի մուտքից հս	Հ	պատվանդանի վրա
4.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	միջնադար	Մաքրավան թաղամաս, Մաքրավանքից 700-800 մ հս-աե	Հ
	4.1			Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
5.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	13-20 դդ.	Վանատուր թաղամասում, երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածների հուշարձանի մոտ	Հ	նախկին Աթարբեկյան գյուղում
	5.1			Խաչքար	13 դ.		Հ	թաղված է հողի մեջ
	5.2			Խաչքար	13-14 դդ.		Տ
	5.3			Խաչքար	13-14 դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնում	Հ
	5.4			Խաչքար	14-15 դդ.	գերեզմանոցի մուտքի մոտ	Հ	կանգնեցված է գետի վրա
	5.5			Խաչքար	14-15 դդ.	գերեզմանոցի ամ եզրին	Տ	պատվանդանի վրա
6.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	19-20 դդ.	քաղաքի մեջ, N 4 դպրոցի մոտ	Տ
	6.1			Խաչքար	12 դ.		Հ
7.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	12-15 դդ.	Կաքավաձոր թաղամասից 2 կմ հվ-աե	Տ	«Զիարաթ» վայրում
	7.1			Գերեզմանոց	12-15 դդ.		Տ
		7.1.1		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		7.1.2		Խաչքար	1216 թ.		Հ	պահպանվել է արձանագիր պատվանդանը
8.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	Մաքրավան թաղամաս, Ծաղկաձորից 6 կմ ամ	Տ	«Սարի տակի խարաբեք» վայրում
	8.1			Մատուռ	միջնադար		Տ
		8.1.1		Խաչքար	11 դ.		Հ
	8.2			Գերեզմանոց	միջնադար		Տ
		8.2.1		Խաչքար	10 դ.		Հ
		8.2.2		Խաչքար	10 դ.		Հ
		8.2.3		Խաչքար	10-11 դդ.		Հ
		8.2.4		Խաչքար	10-11 դդ.		Հ
		8.2.5		Խաչքար	10-11 դդ.		Հ
		8.2.6		Խաչքար	11 դ.		Հ
		8.2.7		Խաչքար	11-12 դդ.		Հ
		8.2.8		Խաչքար	11-12 դդ.		Հ
		8.2.9		Խաչքար	11-12 դդ.		Հ
		8.2.10		Խաչքար	11-12 դդ.		Հ
		8.2.11		Խաչքար	11-12 դդ.		Հ
		8.2.12		Խաչքար	12 դդ.		Հ
		8.2.13		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		8.2.14		Խաչքար	14-15 դդ.		Հ
9.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	միջնադար	քաղաքից 3 կմ հվ-աե	Տ	«Չամանգյուլ» վայրում
	9.1			Եկեղեցի Սբ. Ամենափրկիչ	միջնադար		Տ
		9.1.1		Խաչքար	9-10 դդ.		Հ
		9.1.2		Խաչքար	9-10 դդ.		Հ
		9.1.3		Խաչքար	9-10 դդ.		Հ
		9.1.4		Խաչքար	10 դ.		Հ
		9.1.5		Խաչքար	10 դ.		Հ
		9.1.6		Խաչքար	11-12 դդ.		Հ
		9.1.7		Խաչքար	11-12 դդ.		Հ
	9.2			Գերեզմանոց	ուշ միջնադար		Տ
		9.2.1		Տապանաքար	1669 թ.		Տ	արձանագիր
		9.2.2		Տապանաքար	1672 թ.		Տ	արձանագիր
		9.2.3		Տապանաքար	1675 թ.		Տ	արձանագիր
		9.2.4		Տապանաքար	1691 թ.		Տ	արձանագիր
		9.2.5		Տապանաքար	17 դ.		Տ
		9.2.6		Տապանաքար	1709 թ.		Տ	արձանագիր
10.				ԳՅՈՒՂԱՏԵՂԻ	զարգացած միջնադար	Վանատուր թաղամասից Թեղենիս սար տանող ճանապարհի երկու կողմում	Հ	պահպանվել են
	10.1			Գերեզմանոց	10-17 դդ.	գյուղատեղիում	Հ	ավերված, տապանաքարերը տեղահանված
		10.1.1		Խաչքար	10-11 դդ.		Հ
		10.1.2		Խաչքար	11 դ.		Հ
		10.1.3		Խաչքար	12 դ.		Հ
		10.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
		10.1.5		Խաչքար	13 դ.		Հ
		10.1.6		Խաչքար	13 դ.		Հ
		10.1.7		Խաչքար	13 դ.		Հ
		10.1.8		Խաչքար	13 դ.		Հ
		10.1.9		Խաչքար	15 դ.		Հ
		10.1.10		Խաչքար	1676 թ.		Հ
		10.1.11		Խաչքար	17 դ.		Հ
		10.1.12		Տապանաքար Սարգսի	12-13 դդ.		Հ	երկլանջ
11.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 5 կմ հվ-աե	Հ
12.				ԴԱՄԲԱՐԱՆԱԴԱՇՏ	Ք.ա. 2-1 հազ.	քաղաքից 10 կմ հվ-աե	Հ
13.				ԵԿԵՂԵՑԻ	10-12 դդ.	Աղբյուրակ թաղամասում, բլրի վրա	Հ	նախկին Աղբյուրակ գյուղում
	13.1			Խաչքար	10 դ.	ագուցված է եկեղեցու հս ավանդատան աե պատին	Հ	երկատված
	13.2			Խաչքար	10-11 դդ.	ագուցված է աե ճակատին	Հ
	13.3			Խաչքար	11-12 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս-աե անկյունում, արտաքուստ	Հ
	13.4			Խաչքար	12-13 դդ.	դրված է եկեղեցու մուտքի վերևում, արտաքուստ	Հ	վերաշարված է որպես ճակատակալ քար
	13.5			Խաչքար	12-13 դդ.	դրված է եկեղեցու մուտքի վերևում, արտաքուստ	Հ	վերաշարված է որպես ճակատակալ քար
	13.6			Խաչքար	12-13 դդ.	եկեղեցում,  հվ պատի տակ	Հ
	13.7			Խաչքար	12-13 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս-աե անկյունում, արտաքուստ	Հ
	13.8			Խաչքար	14 դ.	եկեղեցու հս-աե անկյունում, արտաքուստ	Հ
	13.9			Գերեզմանոց	9-17 դդ.	եկեղեցու շուրջը	Հ
		13.9.1		Խաչքար` Կապույտ խաչ			Հ	Ա. Խաչատրյանի տնամերձ հողամասում
		13.9.2		Խաչքար	9-10 դդ.	գերեզմանոցի հս-ամ մասում	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
		13.9.3		Խաչքար	10-11 դդ.	եկեղեցու ավ-աե անկյան մոտ
		13.9.4		Խաչքար	10-11 դդ.		Հ	խաչազարդ պատվանդանի վրա
		13.9.5		Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի հս-ամ մասում	Հ	արձանագիր, հենած է մի քարի
		13.9.6		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		13.9.7		Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
		13.9.8		Խաչքար	1248 թ.	գերեզմանոցի հս-ամ մասում		Ա. Խաչատրյանի տնամերձ հողամասի եզրին
		13.9.9		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 1,5 կմ ամ	Հ	գլխիվայր ամրացված է պատվանդանի վրա
		13.9.10		Խաչքար	13-14 դդ.	գերեզմանոցի հս-ամ մասում	Հ	ավազաքարից, թերի
		13.9.11		Խաչքար	13-14 դդ.	գերեզմանոցի հս մասում	Հ	պատվանդանի վրա
		13.9.12		Խաչքար	14 դ.	եկեղեցուց աե, բլրի ստորոտում	Հ	տեղահանված
		13.9.13		Խաչքար	14-15 դդ.	եկեղեցու հս պատի մոտ	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
		13.9.14		Խաչքար	15 դ.	եկեղեցուց մոտ 15 մ աե	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
		13.9.15		Տապանաքար	16-17 դդ.	եկեղեցու հս պատի տակ	Հ	արձանագիր
14.				ԵԿԵՂԵՑԻ	1861 թ.	քաղաքի հվ-ամ մասում, Գր. Նարեկացու փող.	Հ
	14.1			Խաչքար	10 դ.	ագուցված է  եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
	14.2			Խաչքար	10-11 դդ.	ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին	Հ
	14.3			Խաչքար	10-11 դդ.	ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին	Հ
	14.4			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից վերև	Հ
	14.5			Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	Հ
	14.6			Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, նախորդի մոտ	Հ
	14.7			Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, նախորդի մոտ	Հ
	14.8			Խաչքար	16-17 դդ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
	14.9			Խաչքար	16-17 դդ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
	14.10			Խաչքար	16-17 դդ.	ագուցված է եկեղեցու բեմի ճակատին	Հ
	14.11			Զանգակատուն	19 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Հ
	14.12			Գերեզմանոց	10-19 դդ.		Հ
		14.12.1		Խաչքար	10-11 դդ.	եկեղեցուց 8 մ ամ	Հ
		14.12.2		Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ
		14.12.3		Խաչքար	14-15 դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
		14.12.4		Խաչքար	1546 թ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	արձանագիր
15				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1897 թ.	Կաքավաձոր թաղամասում	Հ	նախկին Կաքավաձոր գյուղում
	15.1			Խաչքար	10-11 դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից վերև	Տ
	15.2			Խաչքար	11 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, արտաքուստ	Տ
	15.3			Խաչքար	12-13 դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից հվ	Հ
	15.4			Խաչքար	13 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից հս	Հ	ստորին հատվածը
	15.5			Գերեզմանոց	12-19 դդ.		Հ
		15.5.1		Խաչքար			Հ
		15.5.2		Խաչքար			Հ
		15.5.3		Տապանաքար Նիկողայոս քահանայի		եկեղեցուց հս	Տ
16				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1881-1883 թթ.	Վանատուր թաղամասի հս-ամ մասում	Հ
	16.1			Խաչքար	1223 թ.	Վանատուր թաղամասի հս-ամ մասում	Հ
	16.2			Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին, մուտքից աջ	Հ
	16.3			Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին, մուտքից ձախ	Հ
	16.4			Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, մուտքից հս	Հ
	16.5			Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, զանգակատան հվ-աե մույթի տակ	Հ	երևում է  ձախակողմյան եզրագոտին
	16.6			Խաչքար	15-16 դդ.	ագուցված է եկեղեցու հս ճակատին, մուտքից ձախ	Հ
	16.7			Խաչքար	18 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ մուտքի վերևում	Հ	արձանագիր
	16.8			Զանգակատուն	19 դ.	կից է եկեղեցուն ամ-ից	Հ
		16.8.1		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է զանգակատան հվ-ամ առագաստի վրա	Հ	ստորին հատվածը
	16.9			Գերեզմանոց	9-17 դդ.	եկեղեցուց հվ և աե	Հ
		16.9.1		Խաչքար	9-10 դդ.	եկեղեցուց 5 մ հվ	Հ
		16.9.2		Խաչքար	10 դ.	եկեղեցուց 7-8 մ հվ-աե	Հ	պատվանդանի վրա
		16.9.3		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց հվ-աե	Հ	ընկած է գետնին
		16.9.4		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե	Հ	ընկած է գետնին
		16.9.5		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա
		16.9.6		Խաչքար	13-14 դդ.	եկեղեցուց հվ-աե	Հ	ընկած է գետնին
		16.9.7		Խաչքար	13-14 դդ.	եկեղեցուց 10 մ հվ-աե	Հ
		16.9.8		Խաչքար	13-14 դդ.	եկեղեցուց 7 մ հվ-աե	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա
		16.9.9		Խաչքար	15-16 դդ.	եկեղեցուց հվ պատի մոտ	Հ
		16.9.10		Տապանաքար	16-17 դդ.	եկեղեցուց 15 մ հվ	Հ	խաչազարդ
		16.9.11		Տապանաքար	16-17 դդ.	նախորդի մոտ	Հ	ձիու հարթաքանդակով
17.				ԽԱՉՔԱՐ	9-10 դդ.	Մաքրավան թաղամասից 2,5 կմ հվ, նորաշեն մատուռում	Հ
18.				ԽԱՉՔԱՐ	9-10 դդ.	նախորդի մոտ	Հ
19.				ԽԱՉՔԱՐ	9-10 դդ.	Վանատուր թաղամասի հս եզրին, բլրի գագաթին, նորաշեն մատուռում	Հ	խաչքարի տեղում վերջերս կառուցել են Սբ. Խաչ մատուռը
20				ԽԱՉՔԱՐ	10 դ.	Շահումյան փող. 120, նորաշեն մատուռում	Հ
21.				ԽԱՉՔԱՐ	10 դ.	քաղաքի հվ մասում	Հ	Խ. Հարությունյանի տնամերձում
22.				ԽԱՉՔԱՐ	10-11 դդ.	Մաքրավան թաղամասում	Հ	Մարգարյանների տան մոտ
23.				ԽԱՉՔԱՐ	11 դ.	նախորդի մոտ	Հ
24.				ԽԱՉՔԱՐ	11 դ.	նախորդի մոտ	Հ
25.				ԽԱՉՔԱՐ	11 դ.	Մաքրավանքից 1,5 կմ հվ-ամ	Հ
26.				ԽԱՉՔԱՐ	11 դ.	քաղաքից 1 կմ հվ-աե	Հ	«Չիմնի» վայրում
27.				ԽԱՉՔԱՐ	11-12 դդ.	քաղաքի ամ մասում	Հ
28.				ԽԱՉՔԱՐ	11-12 դդ.	քաղաքի ամ մասում	Հ
29.				ԽԱՉՔԱՐ	11-12 դդ.	քաղաքի ամ մասում	Հ	Ֆ. Հարությունյանի հողամասում
30.				ԽԱՉՔԱՐ	12-13 դդ.	քաղաքից 1 կմ հվ-աե	Հ	«Չիմնի» վայրում
31.				ԽԱՉՔԱՐ	12 դ.	Մաքրավան թաղամասից հս-ամ, սարալանջին	Հ	երկատված
32.				ԽԱՉՔԱՐ	12 դ.	Մաքրավան թաղամասում, նորաշեն մատուռում	Հ	երկատված
33.				ԽԱՉՔԱՐ	12-13 դդ.	Մաքրավանքից մոտ 150 մ հս-ամ	Հ	Յավրյանների տան մոտ, կանգնեցված է գետնի վրա
34.				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Վանատուր թաղամասի հվ մասում	Հ	Խ. Հարությունյանի տնամերձում, նորաշեն սրբատեղիում
35.				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Վանատուր թաղամաս տանող ճանապարհի աջ կողմում, գետափին		պատվանդանից տեղահանված և երկատված
36.				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Մաքրավանքից մոտ 150 մ հս-ամ	Հ	Մարգարյանների տան մոտ
37.				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Մաքրավանք տանող  ճանապարհի ձախ կողմում, աղբյուրի մոտ	Հ	տեղացիները կոչում են «Սրբի քար»
38.				ԽԱՉՔԱՐ	13 դ.	Մաքրավանք տանող  ճանապարհի ձախ կողմում, աղբյուրի մոտ
39.				ԽԱՉՔԱՐ` ԳՐԻԳՈՐԻ	13 դ.	Մաքրավանք տանող ճանապարհի ձախ կողմում, աղբյուրից մոտ 20 մ հվ-ամ	Հ	քարաբեկորի վրա երկատված
40.				ԽԱՉՔԱՐ	13-14 դդ.	Մաքրավանք տանող ճանապարհի ձախ կողմում, աղբյուրի մոտ	Հ	երկատված
41.				ԽԱՉՔԱՐ	13-14 դդ.	Աղբյուրակից Բջնի տանող ճանապարհի մոտ, սարի գագաթին	Հ	բարձր լարման էլ. հոսանքի աշտարակից 20 մ աե, արտերի մեջ, երկատված
42.				ԽԱՉՔԱՐ	14-15 դդ.	քաղաքից 1 կմ հվ-աե	Հ	«Չիմնի» վայրում
43.				ԽԱՉՔԱՐ	14-15 դդ.	քաղաքից 5 կմ հվ-աե	Հ	«Զոմնե» վայրում
44.				ԽԱՉՔԱՐ	15 դ.	Կաքավաձոր թաղամասից 1 կմ հվ	Հ
45.				ԽԱՉՔԱՐ	15 դ.	Մաքրավանք տանող ճանապարհի ձախ կողմում, աղբյուրից  մոտ 20 մ հվ-ամ	Հ	ծառի տակ
46.				ԽԱՉՔԱՐ	15 դ.	Շահումյան փող. 120, նորաշեն մատուռում	Հ
47.				ԽԱՉՔԱՐ	1557 թ.	քաղաքից 10 կմ հվ	Հ	«Կարմիր դար» սարի գագաթին
48.				ԽԱՉՔԱՐ	միջնադար	քաղաքի մեջ, Սբ. Խաչ եկեղեցուց հվ	Հ	Վ. Ասատրյանի տան մոտ
49.				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ	1957 թ.	քաղաքի մեջ	Տ
50.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	Կաքավաձոր թաղամասում, եկեղեցուց հս	Տ
51.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐ	1989 թ.	Ներքին Աղբյուրակ թաղամասում	Տ	ճարտ.` Վ. Ակշեհիրլյան
52				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ		Վանատուր թաղամասում	Հ	տարածքում թաղված են Արցախյան ազատամարտի հերոսները
	52.1			Գերեզմանոց Արցախում զոհված ազատամարտիկների	1992-2001 թթ.		Տ
53.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1981 թ.	քաղաքային զբոսայգում	Հ
54.				ՄԱՏՈՒՌ	18-19 դդ.	Կաքավաձոր թաղամասի հս մասում	Հ	վերականգ. 20 դ.
55.				ՄԱՏՈՒՌ	միջնադար	քաղաքի Սբ. Խաչ եկեղեցուց հվ	Հ	Մ. Ավետիսյանի տան մոտ
	55.1			Խաչքար	10 դ.		Հ
	55.2			Խաչքար	10 դ.		Հ
	55.3			Խաչքար	10 դ.		Հ
	55.4			Խաչքար	10-11 դդ.
	55.5			Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
	55.6			Խաչքար	13 դ.		Հ
56.				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	վերակառ. 1915 թ.	Կաքավաձոր թաղամասի ամ մասում	Տ
	56.1			Գերեզմանոց	12-20 դդ.		Տ
		56.1		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		56.2		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		56.3		Խաչքար	16 դ.		Հ
57.				ՄԱՏՈՒՌ «ՎԵՐԻՆ ՎԱՆՔ»	4-7 դդ.	Կաքավաձոր թաղամասից մոտ 1 կմ հս	Հ
	57.1			Խաչքար		ագուցված է մատուռի ամ ճակատին, մուտքի վերևում	Տ
	57.2			Գերեզմանոց		մատուռի մոտ	Տ
		57.2.1		Խաչքար	13 դ.	մատուռի ամ պատի մոտ, մուտքից հվ	Հ	պատվանդանի վրա
		57.2.2		Խաչքար	13 դ.	նախորդի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա
		57.2.3		Խաչքար	13 դ.	մատուռի ամ պատի մոտ, մուտքից հս	Հ
58.				ՄԱՏՈՒՌ «ԿԱՊՈՒՅՏ ԽԱՉ»	9 դ.	Վանատուր թաղամասում	Հ	հիմնովին վերաշինված 1990-ական թթ.
	58.1			Գերեզմանոց	9-13 դդ.	մատուռի մոտ	Հ	շրջապատված է քարե ցանկապատով
		58.1.1		Խաչքար	9-10 դդ.	մատուռից աե	Հ	պատվանդանի վրա
		58.1.2		Խաչքար	10 դ.	մատուռից աե	Հ	կանգնեցված է քարե ցանկապատի վրա
		58.1.3		Խաչքար	10 դ.	մատուռից հվ-աե	Հ	կանգնեցված է քարե ցանկապատի վրա
		58.1.4		Խաչքար	10-11 դդ.	մատուռից աե	Հ	քարե ցանկապատի հս-աե անկյունում
		58.1.5		Խաչքար	10-11 դդ.	մատուռից աե	Հ	նախորդի մոտ
		58.1.6		Խաչքար	10-11 դդ.	մատուռից աե	Հ	նախորդի մոտ
		58.1.7		Խաչքար	10-11 դդ.	մատուռից աե	Հ
		58.1.8		Խաչքար	10-11 դդ.	մատուռից մոտ 15 մ հվ	Հ	պատվանդանի վրա
		58.1.9		Խաչքար	12-13 դդ.	մատուռից հվ-աե	Հ	արձանագիր, պատվանդանի վրա
		58.1.10		Խաչքար	12-13 դդ.	մատուռից աե	Հ
		58.1.11		Խաչքար	12-13 դդ.	մատուռից աե, ճանապարհի եզրին	Հ	դրված է քարե ցանկապատի վրա, երեք բեկոր
		58.1.12		Խաչքար	12-13 դդ.	մատուռից աե, ճանապարհի եզրին	Հ	պատվանդանի վրա
		58.1.13		Խաչքար	12-13 դդ.	մատուռից հվ-աե	Հ	կանգնեցված է քարե ցանկապատի վրա
		58.1.14		Խաչքար	12-13 դդ.	մատուռից մոտ 10 մ աե	Հ
		58.1.15		Խաչքար	12-13 դդ.	մատուռից հվ-աե, ճանապարհի եզրին	Հ	ստորին հատվածը
		58.1.16		Խաչքար	13 դ.	մատուռից աե	Հ	վերին հատվածը
		58.1.17		Խաչքար	13-14 դդ.	մատուռից հվ-աե	Հ	պատվանդանի վրա
		58.1.18		Խաչքար	13-14 դդ	մատուռից 15 մ հվ	Հ	պատվանդանի վրա
		58.1.19		Խաչքար	13-14 դդ.	մատուռից 15 մ հվ	Հ	պատվանդանի վրա, նախորդի մոտ
		58.1.20		Խաչքար	13-14 դդ.	մատուռից 20 մ հվ	Հ	պատվանդանի վրա
		58.1.21		Խաչքար	13-14 դդ.	մատուռից հվ-աե, ճանապարհի եզրին	Հ	կանգնեցված է քարե ցանկապատի վրա
		58.1.22		Խաչքար	14-15 դդ.	գերեզմանոցի հվ-աե մասում	Հ	պատվանդանի վրա
59.				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՄԱՔՐԱՎԱՆՔ	10-17 դդ.	Մաքրավան թաղամասում, բլրակի վրա	Հ
	59.1			Եկեղեցի Սբ. Ամենափրկիչ	10 դ.		Հ	միանավ սրահ
		59.1.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		59.1.2		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.1.3		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.1.4		Խաչքար	13 դ.		Հ
	59.2			Եկեղեցի Սբ. Կաթողիկե	1211 թ.		Հ	կենտրոնագմբեթ
		59.2.1		Արձանագրություն	1211 թ.	հվ ավանդատան մուտքի վերևու	Հ	Սմբատ իշխանի և Շահնշահի շինարարական նվիրատվական արձ.
		59.2.2		Խաչքար	1221 թ.	եկեղեցու մուտքից հս	Հ
		59.2.3		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու մուտքից հվ	Հ
		59.2.4		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցու մուտքից հս	Հ
		59.2.5		Խաչքար Հովհաննեսի	1629 թ.	եկեղեցու մուտքից հվ	Հ
		59.2.6		Տապանաքար	1623 թ.	եկեղեցում	Հ
	59.3			Գավիթ	13 դ.		Հ
		59.3.1		Խաչքար	9-10դդ.		Հ
		59.3.2		Խաչքար	9-10դդ.		Հ
		59.3.3		Խաչքար	959 թ.	գավթի մեջ	Հ	արձանագիր
		59.3.4		Խաչքար	1039 դդ.	գավթի մեջ	Հ	արձանագիր, հատված
		59.3.5		Խաչքար	11-12 դ.		Հ
		59.3.6		Խաչքար	12 դ.		Հ
		59.3.7		Խաչքար	12դ.		Հ
		59.3.8		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.9		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.10		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.11		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.12		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.13		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.14		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.15		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.16		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.17		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.18		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.19		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.20		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.21		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.3.22		Խաչքար	122 թ.	ագուցված է գավթի հվ պատին	Հ
		59.3.23		Խաչքար	1251 թ.		Հ
		59.3.24		Խաչքար	13 դ.	ագուցված է գավթի հվ-աե անկյունում, որմնասյան մոտ	Հ	կենտրոնական հատվածը
		59.3.25		Խաչքար	13 դ.		Հ
		59.3.26		Խաչքար	13 դ.		Հ
		59.3.27		Խաչքար	1339 թ.		Հ
		59.3.28		Խաչքար	15-16 դդ.		Հ
		59.3.29		Խաչքար	1629 թ.		Հ
59.4				Մատուռ		Մաքրավանքից 100 մ ամ, բլրակի վրա		Ասատրյանների տան մոտ, կիսավեր
		59.4.1		Նախասրահ		մատուռին կից	Հ
		59.4.2		Գերեզմանոց		մատուռի մոտ
	59.5			Գերեզմանոց	10-14 դդ.		Հ
		59.5.1		Խաչքար	10 դ.		Հ
		59.5.2		Խաչքար	10 դ.		Հ
		59.5.3		Խաչքար	12 դ.		Հ
		59.5.4		Խաչքար	12 դ.		Հ
		59.5.5		Խաչքար	12 դ.		Հ
		59.5.6		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.5.7		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.5.8		Խաչքար	12-13 դդ.		Հ
		59.5.9		Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա, զույգ խաչքարերից աջակողմյանը
		59.5.10		Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	վերնամասը կոտրված
		59.5.11		Խաչքար Անդրեասի	1259 թ.	եկեղեցու մուտքից հվ	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա, արձանագրությունը շարունակվում է կողքի խաչքարի վրա
		59.5.12		Խաչքար	1259 թ.	նախորդի կողքին	Հ	արձանագիր
		59.5.13		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	կանգնեցված է գետնի վրա, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը
		59.5.14		Խաչքար	13 դ.		Հ
		59.5.15		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
		59.5.16		Խաչքար	13 դ.		Հ
		59.5.17		Խաչքար			Հ
		59.5.18		Խաչքար	15 դ.		Հ
		59.5.19		Խաչքար Անանի	1577 թ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	արձանագիր
		59.5.20		Խաչքար	16 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	վերին աջ անկյունը կոտրված
		59.5.21		Խաչքար	17 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ
		59.5.22		Խաչքար	17 դ.	գերեզմանոցի աե մասում	Հ	կանգնեցված է պատվանդանի վրա, զույգ խաչքարերից ձախակողմյանը, արձանագիր
		59.5.23		Տապանաքար	16-17 դդ.		Տ
		59.5.24		Տապանաքար	16-17 դդ.		Տ
		59.5.25		Տապանաքար	16-17 դդ.		Տ
		59.5.26		Տապանաքար	16-17 դդ.		Տ
		59.5.27		Տապանաքար	16-17 դդ.		Տ
	59.6			Պարիսպ			Հ	հս և հվ հատվածները
	59.7			Օժանդակ շինություններ		համալիրի հվ կողմում	Հ
	59.8			Գերեզմանոց	12-14 դդ.	Մաքրավանքից հս-ամ, սարալանջին	Հ
		59.8.1		Խաչքար	12 դ.		Հ
		59.8.2		Խաչքար	12 դ.		Հ
		59.8.3		Խաչքար	13 դ.		Հ
		58.8.4		Խաչքար	13 դ.		Հ	տեղահանված
		58.8.5		Խաչքար	13 դ.		Հ	ժայռաբեկորի վրա
		59.8.6		Խաչքար	13 դ.		Հ	նախորդի կողքին
		59.8.7		Խաչքար	13 դ.		Հ	նախորդի կողքին
		59.8.8		Խաչքար	13 դ.		Հ
		59.8.9		Խաչքար	14 դ.		Հ	ժայռաբեկորի վրա
		58.8.10		Խաչքար	14 դ.		Հ
		58.8.11		Խաչքար	14 դ.		Հ
		58.8.12		Խաչքար	16 դ.		Հ
		59.8.13		Խաչքար	16 դ.		Հ
		59.8.14		Տապանաքար	13-14 դդ.		Հ
		59.8.15		Տապանաքար	14-15 դդ.		Հ
		59.8.16		Տապանաքար Մելիքբեկի	16-17 դդ.		Հ
60.				ՎԱՆԱԿԱՆ ՀԱՄԱԼԻՐ ՍԲ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ	10-14 դդ.	Աղբյուրակ թաղամասից 3-4 կմ հս-ամ, անտառի մեջ	Հ
	60.1			Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս վանք	10-12 դդ.		Հ	հս պատին, 1223 թ. նվիրատվական արձանագրություն
		60.1.1		Խաչքար	13 դ.	եկեղեցում	Հ
		60.1.2		Տապանաքար	13-14 դդ.	հս ավանդատան մեջ	Հ	խաչազարդ
	60.2			Գերեզմանոց	10-17 դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ	ավերված
		60.2.1		Խաչքար	13 դ.	հենած է եկեղեցու ամ պատին, մուտքից հս	Հ
		60.2.2		Տապանաքար Հովհաննեսի	1656 թ.	եկեղեցուց հվ, բլրալանջին	Հ	տեղահանված
61.				ՔԱՆԴԱԿ	1975 թ.	քաղաքի մեջ, հանրախանութի դիմաց	Տ
62.				ՔԱՆԴԱԿ	20 դ.	քաղաքային զբոսայգում	Տ
63.				ՔԱՆԴԱԿ «ՆԺՈՒՅԳ»	20 դ.	քաղաքային զբոսայգում	Տ
64.				ՔԱՐԱՎԱՆԱՏՈՒՆ	13 դ.	Վանատուր թաղամասում	Հ	Վ. Բարսեղյանի տան մոտ

* Հուշարձանների պետական ցուցակը կազմելիս հիմք է ընդունվել «Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կառուցվածքը` մարզի և բնակավայրերի նույն համարակալմամբ:

6.2 ԱԲՈՎՅԱՆ քաղաք

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.				ԱՄՐՈՑ «ԴԱՐԱՆԻ»	Ք.ա. 3-1 հազ.	քաղաքի հվ եզրին, Էլար թաղամասում	Հ
	1.1			Միջնաբերդ	Ք.ա. 3-1 հազ.		Հ
	1.2			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 3-1 հազ.	միջնաբերդից ամ	Հ
	1.3			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 3-1 հազ.	ավազահանքի մոտ	Հ	ավերված
2.				ԲԱՑՕԹՅԱ ԿԱՅԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	հին քարի դար	քաղաքից ամ, դեպի Հատիս լեռն ընկած բլուրների վրա	Հ
	2.1			Բացօթյա կայան Աբովյան-1	հին քարի դար		Հ
	2.2			Բացօթյա կայան Աբովյան-2	հին քարի դար		Հ
	2.3			Բացօթյա կայան Աբովյան-3	հին քարի դար		Հ
	2.4			Բացօթյա կայան Աբովյան-4	հին քարի դար		Հ
	2.5			Բացօթյա կայան Աբովյան-5	հին քարի դար		Հ
	2.6			Բացօթյա կայան Աբովյան-6	հին քարի դար		Հ
3.				ԳԵՐԵԶՄԱՆՈՑ	20 դ. կես	գազի նախկին գրասենյակի շենքի ետևում, «Դարանի» հանրախանութի մոտ	Հ	թաղված են երկրորդ աշխարհամարտի ռազմագերիները
4.				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ՍՏԵՓԱՆՈՍ	1851 թ.	քաղաքի հվ եզրին	Հ
	4.1			Զանգակատուն	19 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	Տ
		4.1.1		Խաչքար	12-13 դդ.	հվ պատին	Հ
		4.1.2		Տապանաքար	1612 թ.	հվ պատի մեջ	Տ	արձանագիր
		4.1.3		Տապանաքար	16-17 թթ.	հվ պատի մեջ	Տ
	4.2			Գերեզմանոց	15-20 դդ.	եկեղեցու շուրջը	Տ
		4.2.1		Խաչքար	16-17 դդ.	եկեղեցու բակում	Հ
		4.2.2		Կոթող	5-6 դդ.	եկեղեցու բակում	Հ
		4.2.3		Տապանաքար	1689 թ.		Տ	արձանագիր
5.				ԿՈԹՈՂ «ԿԱՊՈՒՅՏ ԽԱՉ»		քաղաքի կենտրոնում	Հ
6.				ՀՈՒՇԱՀԱՄԱԼԻՐ` ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՌՈՒՍԱՍՏԱՆԻՆ ՄԻԱՑՄԱՆ 150-ԱՄՅԱԿԻՆ	1978 թ.	քաղաքի կենտրոնում	Հ	ճարտ.` Ս. Բարխուդարյան
		6.1		Թանգարան հայ և ռուս ժողովուրդների բարեկամության	1978 թ.		Հ	ճարտ.` Ս. Բարխուդարյան
		6.2		Հուշարձան Խաչատուր Աբովյանին	1978 թ.	թանգարանի առջև	Հ	ճարտ.` Ս. Բարխուդարյան
7.				ՀՈՒՇԱՂԲՅՈՒՐ	1974 թ.	Էլար թաղամասում	Հ
8.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1977 թ.	քաղաքի կենտրոնում	Հ
9.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ		Էլար թաղամասում	Հ
10.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ՏՐԴԱՏ Գ ԱՐՔԱՅԻՆ	1976 թ.	քաղաքի Սարալանջ թաղամասում		քանդ.` Կ. Նուրիջանյան

 6.3 ԲՅՈՒՐԵՂԱՎԱՆ քաղաք
 

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.				ԲԱՑՕԹՅԱ ԿԱՅԱՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ	քարի դար	քաղաքի հվ եզրին, Հրազդան գետի ափեզրի բլուրներին	Հ	«Ճաթկռան» վայրում
	1.1			Բացօթյա կայան «Ճատկռան-1»	քարի դար		Հ
	1.2			Բացօթյա կայան «Ճատկռան-2»	քարի դար		Հ

6.4 ԵՂՎԱՐԴ քաղաք
 

1	2	3	4	5	6	7	8	9
1.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ	3-15 դդ.	քաղաքից 3 կմ հս-աե	Հ
2.				ԲՆԱԿԱՏԵՂԻ «ՍԵՂԱՆԱՍԱՐ»	Ք.ա. 20-18 դդ.	քաղաքից հվ-աե	Հ
	2.1			Դամբարանադաշտ	Ք.ա. 2 հազ. 1 կես	Սեղանասար բլրի ստորոտում	Հ
3.				ԲՆԱԿԵԼԻ ՏՈՒՆ	19-20 դդ.	եռանավ եկեղեցուց հս	Հ
4.				ԵԿԵՂԵՑԻ	4 դ.	գործող գերեզմանոցի հվ մասում, բլրի գագաթին	Հ	պահպանվել են հիմքերը և առանձին մանրամասներ
	4.1			Գերեզմանոց	5-17 դդ.	գործող գերեզմանոցի կենտր., աե և հվ մասերում	Հ
		4.1.1		Խաչքար	11-12 դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
		4.1.2		Խաչքար, կազմող` Վարդան	12 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	որմնափակ 3 խաչքարերից ձախակողմյանը
		4.1.3		Խաչքար	12 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	որմնափակ 3 խաչքարերից կենտրոնինը
		4.1.4		Խաչքար	12 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	որմնափակ 3 խաչքարերից աջակողմյանը
		4.1.5		Խաչքար	12 դ.	գերեզմանոցի հվ-ամ մասում	Հ	խաչազարդ, երկաստիճան պատվանդանի վրա
		4.1.6		Խաչքար	12 դ.	նախորդից հվ	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
		4.1.7		Խաչքար	12 դ.		Հ	ստորին հատվածը, պատվանդանի վրա
		4.1.8		Խաչքար	12 դ.	որմնափակ խաչքարերից հս-աե	Հ
		4.1.9		Խաչքար	12 դ.		Հ	երկաստիճան պատվանդանին կանգնեցված 4 խաչքարերից աջակողմյանը
		4.1.10		Խաչքար	12 դ.	նախորդի մոտ	Հ	երկաստիճան պատվանդանին կանգնեցված 4 խաչքարերից աջից երկրորդը
		4.1.11		Խաչքար	12 դ.	նախորդի մոտ	Հ	երկաստիճան պատվանդանին կանգնեցված 4 խաչքարերից ձախից երկրորդը
		4.1.12		Խաչքար	12 դ.	նախորդի մոտ	Հ	երկաստիճան պատվանդանին կանգնեցված 4 խաչքարերից ձախակողմյանը
		4.1.13		Խաչքար	12 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում երկ- աստիճան պատվանդանին կանգնեցված 4 խաչքարերից 15 մ հս	Հ
		4.1.14		Խաչքար	12 դ.	նախորդից 20 մ հս-ամ	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա, վերնամասը կոտրված
		4.1.15		Խաչքար	12 դ.	նախորդից 10 մ հս-ամ	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
		4.1.16		Խաչքար	12 դ.	նախորդից հս	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա, վերնանասը և ստորին ձախ անկյունը կոտրված
		4.1.17		Խաչքար	12 դ.	նախորդից հվ	Հ	պատվանդանի վրա
		4.1.18		Խաչքար	12 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա, ստորին հատվածը
		4.1.19		Խաչքար	12 դ.	նախորդից 4-5 մ հվ	Հ	պատվանդանի վրա
		4.1.20		Խաչքար	12 դ.	նախորդից 2 մ ամ	Հ
		4.1.21		Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում, երկաստիճան պատվանդանին կանգնեցված 4 խաչքարերից 15 մ հս	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա
		4.1.22		Խաչքար	12-13 դդ.	ճանապարհի եզրին	Հ	պատվանդանի վրա
		4.1.23		Խաչքար	12-13 դդ.	նախորդի մոտ	Հ	պատվանդանի վրա, ստորին հատվածը
		4.1.24		Խաչքար	12-13 դդ.	գերեզմանոցի հս-աե մասում	Հ	վերականգնված
		4.1.25		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի հվ մասում	Հ	պատվանդանի վրա, ստորին հատվածը
		4.1.26		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	պատվանդանի վրա
		4.1.27		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա, ձախակողմյանը
		4.1.28		Խաչքար	13 դ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	երկաստիճան պատվանդանի վրա, աջակողմյանը
		4.1.29		Կոթող	5-6 դդ.	եկեղեցու մոտ	Հ	պահպանվել է խոյակը և հավասարաթև խաչի պատկերով վերնամասը
		4.1.30		Տապանաքար Կարապետի և այլոց	1560 թ.	գերեզմանոցի կենտրոնական մասում	Հ	արձանագիր
5.				ԵԿԵՂԵՑԻ	5-6 դդ.	Տերյան փող. N 4 տան բակում	Հ	միանավ սրահ
6.				ԵԿԵՂԵՑԻ	5 դ. վերակառ. 6-7 դդ.	Տերյան փող. N 1 տան մոտ	Հ	եռանավ բազիլիկ սրահ
	6.1			Խաչքար	16-17 դդ.	եկեղեցու մեջ	Հ	կոտրված
	6.2			Տապանաքար		եկեղեցուց 5 մ հվ-աե	Հ
7.				ԵԿԵՂԵՑԻ ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ	1301 թ.	քաղաքի կենտրոնական մասում	Հ	տարածքը պարսպապատված է
	7.1			Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց 15 մ հվ-ամ	Հ
	7.2			Խաչքար	13 դ.	եկեղեցուց հս-աե	Հ	ստորին հատվածը
	7.3			Խաչքար	15 դ.	եկեղեցուց 15 մ հվ-ամ	Հ	դրված է գլխիվայր
	7.4			Խաչքար	1558 թ.	եկեղեցուց հս-աե	Հ
	7.5			Խաչքար,կազմող` Քիրամ	1591 թ.	եկեղեցուց հս-աե	Հ
	7.6			Խաչքար	16-17 դդ.	եկեղեցուց հվ-ամ	Հ	արձանագիր
	7.7			Խաչքար	16-17 դդ.	եկեղեցու հվ պատի տակ	Հ	արձանագիր
	7.8			Խաչքար Մեծ եղեռնի զոհերին	1999 թ.	եկեղեցու տարածքում	Հ
8.				ՀՈՒՇԱՐՁԱՆ ԵՐԿՐՈՐԴ ԱՇԽԱՐՀԱՄԱՐՏՈՒՄ ԶՈՀՎԱԾՆԵՐԻՆ	1975 թ.	քաղաքի կենտրոնական մասում	Տ
9.				ԿՈԹՈՂ	5-6 դդ.		Հ
10.				ՄԱՏՈՒՌ ՍԲ. ՍԱՐԳԻՍ	վերակառ. 20 դ.	զոհվածների հուշարձանի դիմաց, այգիների մեջ	Հ	պահպանվել են հին եկեղեցու հիմքերը
	10.1			Խաչքար	16-17 դդ.	ագուցված է ամ ճակատին, մուտքի աջ կողմում	Տ	հատված