«Վավերացնում եմ»
Հայաստանի Հանրապետության
Նախագահ Ռ. Քոչարյան 
25 դեկտեմբերի 2003 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

6 նոյեմբերի 2003 թվականի N 1693-Ն

ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ», «ՀԱՅՋՐՄՈՒՂԿՈՅՈՒՂԻ» ԵՎ ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՌՈՂՋԱՑՄԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ՈՒ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՈՍՔԵՐԻ ԿԱՆԽԱՏԵՍՈՒՄՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության խմելու և ոռոգման ջրերի համակարգերի ընկերությունների ֆինանսատնտեսական գործունեությունն ու կառավարումը բարելավելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հավանություն տալ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի», «Հայջրմուղկոյուղի» և ոռոգման համակարգի փակ բաժնետիրական ընկերությունների`

ա) 2003-2007 թվականների ֆինանսական առողջացման ծրագրին (այսուհետ` ծրագիր)` համաձայն N 1 հավելվածի.

բ) 2003-2007 թվականների ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումներին` համաձայն N 2 հավելվածի:

2. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին`

ա) եռամսյա ժամկետում մշակել հաշվառման ընդհանուր համակարգի փուլային ներդրման և զարգացման աշխատանքների կազմակերպման ու իրականացման ծրագրեր.

բ) մշակել ու իրականացնել ծրագրում նախանշված քաղաքականության, սպառողների հետ հարաբերությունների առևտրայնացման և նախատեսված միջոցառումների մասին հանրային իրազեկման ծրագիր.

գ) «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից սպասարկվող տարածքում տնային ջրաչափերի ձեռքբերման և տեղադրման գործընթացը կազմակերպելու համար անհրաժեշտ ֆինանսական միջոցների հայթայթման նպատակով բանակցություններ վարել միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների հետ:

3. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարին ու Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին`

ա) ապահովել «Հայաստանի Հանրապետության 2003 թվականի պետական բյուջեի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 11-րդ հոդվածի 20-րդ կետով նախատեսված` Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» (10312 մլն դրամ), «Հայջրմուղկոյուղի» (4609.0 մլն դրամ) և ոռոգման համակարգի առանձին փակ բաժնետիրական ընկերությունների (2630 մլն դրամ) լրացուցիչ տեղաբաշխվող բաժնետոմսերի պետական բաժնեմասի ձեռքբերման նպատակով դրանց կանոնադրական կապիտալների ավելացումը (ընդամենը 17551.0 մլն դրամ), որից 11866 մլն դրամն ուղղել «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը` նշված ընկերությունների կողմից սպառված էլեկտրաէներգիայի գծով կուտակված պարտքերի վճարման համար` հետևյալ կարգով`

ոռոգման համակարգի առանձին ընկերությունների կանոնադրական կապիտալների համալրման համար տրամադրված 2630 մլն դրամը վճարել «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերությանը,

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կանոնադրական կապիտալի համալրման համար տրամադրված 10312 մլն դրամից 7084 մլն դրամն ուղղել էլեկտրաէներգիայի սպառման դիմաց «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության, 1169 մլն դրամը` բնապահպանական վճարի և 2059 մլն դրամը` բյուջետային վարկի դիմաց կուտակված պարտավորությունների վճարմանը,

«Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կանոնադրական կապիտալի համալրման համար տրամադրված 4609 մլն դրամից 2152 մլն դրամն ուղղել էլեկտրաէներգիայի սպառման դիմաց «Հայգազարդ» փակ բաժնետիրական ընկերության և 2457 մլն դրամը` Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ գնովի ջրի դիմաց կուտակված պարտավորությունների վճարմանը,

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության կողմից «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությանը վաճառված ջրի գծով առաջացած պարտավորության դիմաց ստացված 2457 մլն դրամն ուղղել ընկերության բյուջետային վարկի պարտքի վճարմանը.

բ) ընկերությունների գործունեության արդյունքում առաջացած պարտքերից զիջել`

ոռոգման համակարգի ընկերություններին նախկինում տրամադրված և սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ չմարված բյուջետային վարկը, հաշվարկված սղաճը, տոկոսավճարներն ու տույժերը (ընդամենը` 1462.2 մլն դրամ),

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության բյուջետային վարկի գծով պարտքը` 175.4 մլն դրամի չափով` այդ գումարի չափով ազատելով Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության գնովի ջրի գծով 2003 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ կուտակված պարտավորությունների մնացորդի վճարումից,

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությանը նախկինում տրամադրված 9589.5 մլն դրամ բյուջետային վարկի` սույն որոշմամբ նախատեսված վերակառուցումներից (մարումներից) հետո, մնացորդը լրիվ, ինչպես նաև սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ հաշվարկված սղաճը, տոկոսավճարները և տույժերը,

«Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությանը նախկինում տրամադրված բյուջետային վարկի 3174.6 մլն դրամ մնացորդը, ինչպես նաև վարկի ամբողջ գումարի համար` սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ հաշվարկված սղաճը, տոկոսավճարներն ու տույժերը:

4. Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության նկատմամբ 2002 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ հաշվարկված և չվճարված բնօգտագործման վճարների վճարման ժամկետը երկարաձգել` դրանց մարումը նախատեսելով 2006-2009 թվականներին` ըստ տարիների հավասար չափերով, և ընկերությունն ազատել սույն որոշումն ուժի մեջ մտնելու օրվա դրությամբ հաշվարկված և չվճարված բնօգտագործման վճարների գծով տույժերից և տուգանքներից:

5. Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահին`

ա) Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունում, «Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերությունում և ոռոգման համակարգի փակ բաժնետիրական ընկերություններում 2004 թվականի հունվարից կազմավորել տնօրենների խորհուրդներ (նրանց վերապահելով Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված` տնօրենների խորհրդի բոլոր լիազորությունները` բացառությամբ բաժնետերերի ընդհանուր ժողովի բացառիկ իրավասությունների, ինչպես նաև վարկային ծրագրերի կառավարման խորհուրդների լիազորությունները)` հետևյալ կազմերով`

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության տնօրենների խորհուրդ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահ (խորհրդի նախագահ), մեկական անդամ` Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների գործունեությունը համակարգող նախարարի, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարի, Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարի ու Երևանի քաղաքապետի ներկայացմամբ, ինչպես նաև Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության և «Համայնքային զարգացման ծրագրի իրականացման գրասենյակ» պետական հիմնարկի տնօրենները,

ոռոգման համակարգերի փակ բաժնետիրական ընկերությունների տնօրենների խորհուրդներ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահ (խորհրդի նախագահ), մեկական անդամ` Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների գործունեությունը համակարգող նախարարի, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարի, Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարի ու Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարի ներկայացմամբ, ինչպես նաև ընկերության տնօրենը և «Ջրային տնտեսության զարգացման և բարեփոխումների ծրագրերի իրականացման գրասենյակ» պետական հիմնարկի տնօրենը,

«Հայջրմուղկոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության տնօրենների խորհուրդ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահ (խորհրդի նախագահ), մեկական անդամ` Հայաստանի Հանրապետության տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների գործունեությունը համակարգող նախարարի, Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարի ու Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարի ներկայացմամբ, ինչպես նաև ընկերության տնօրենը և համապատասխան վարկային ծրագրերի իրականացման կամ վերահսկման գրասենյակի տնօրենը.

բ) Հայաստանի հանրային ծառայությունների վերակառուցման ծրագրի նախապատրաստման համար հատկացված ճապոնական ՏՖ 051647 դրամաշնորհի հաշվին իրականացվող «Կոմունալ կառավարման ուժեղացում» ենթածրագրի շրջանակներում մշակված փաստաթղթերի փաթեթը ներկայացվելուց հետո դրա հիման վրա եռամսյա ժամկետում հաստատվում և ներդրվում են ընկերությունների ներքին կազմակերպական նոր կառուցվածքները, բաժնետերերի ժողովի աշխատանքային կանոնակարգերը, տնօրենների խորհրդի կազմավորման ու անդամների նշանակման մեխանիզմը, ինչպես նաև աշխատանքային և ֆինանսավորման կանոնակարգերը, վարչական աշխատակազմերի կառուցվածքները, թիվը, պահպանման ծախսերը, ստորաբաժանումների գործառույթներն ու աշխատանքային կանոնակարգերը, վերստուգող հանձնաժողովների (ներքին աուդիտորների) աշխատանքային կանոնակարգերը, ընկերությունների նոր կանոնադրությունները, ընկերությունների գործադիր մարմինների ձևավորման ընթացակարգերը.

գ) համաձայնեցնելով Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ` 2004 թվականի հունվարի 1-ից ապահովել տնօրենների խորհուրդների կողմից ոռոգման համակարգի փակ բաժնետիրական ընկերությունների ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկների և դրանց իրականացման միջոցառումների ծրագրերի հաստատումը` ըստ յուրաքանչյուր ընկերության.

դ) ընկերությունների նախորդ տարիների կրեդիտորական պարտքերի և 2003-2004 թվականների հնարավոր ընթացիկ ֆինանսական ճեղքվածքի ֆինանսավորումն իրականացնել «Խմելու ջրի մատակարարման, ջրահեռացման, կեղտաջրերի մաքրման ու ոռոգման ջրի մատակարարման ծառայությունների դիմաց առաջացած պարտավորությունների գծով վճարման արտոնություններ սահմանելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի սահմաններում նախկին դեբիտորական պարտքերի հավաքագրումից ստացված միջոցներից:

6. Սահմանել, որ տնօրենների խորհուրդներն իրավասու են անհրաժեշտության դեպքում ընկերությունների ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկներում կատարելու փոփոխություններ և լրացումներ` հաշվի առնելով ներդրումային ծրագրերի իրականացման արդյունքները, ծրագրի իրականացման ընթացքում ստացվող ջրի կորուստներն ու մատակարարվող ջրի դիմաց հավաքագրման մակարդակը և այլ գործոններ:

7. ՈՒժը կորցրած ճանաչել`

ա) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2001 թվականի մայիսի 17-ի «Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի համակարգի ջրային տնտեսության ընկերությունների գործունեության և կառավարման բարելավման ծրագրի, 2001-2005 թվականների ֆինանսական հոսքերի և դրանց իրականացման միջոցառումների մասին» N 440 որոշման 10-րդ կետի «է» և 12-րդ կետի «բ» ենթակետերը, ինչպես նաև NN 2 և 3 հավելվածները.

բ) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի մայիսի 23-ի Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության բարելավման 2002-2005 թվականների միջոցառումների ծրագրի և ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների մասին» N 690-Ա որոշման 1-ին և 4-րդ կետերի «բ» ենթակետերը:

8. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Ա. Մարգարյան
2003 թ. դեկտեմբերի 19 ք. Երևան

Հավելված N 1 ՀՀ կառավարության 2003 թվականի նոյեմբերի 6-ի N 1693-Ն որոշման

 

Ծ Ր Ա Գ Ի Ր

ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ», «ՀԱՅՋՐՄՈՒՂԿՈՅՈՒՂԻ» ԵՎ ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՌՈՂՋԱՑՄԱՆ

I. Ն Ե Ր Ա Ծ ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն

Սույն ծրագիրը (այսուհետ` ծրագիր) հիմնված է ՀՀ կառավարության 2001 թվականի փետրվարի 9-ի N 92 որոշմամբ հավանություն ստացած ՀՀ ջրային պաշարների և ջրային տնտեսության կառավարման բարեփոխումների հայեցակարգի, ՀՀ ջրային օրենսգրքի դրույթների, ինչպես նաև Հանրային ծառայությունների ինտեգրացված ֆինանսական առողջացման ծրագրի շրջանակներում իրականացված գնահատումների վրա և նախանշում է ՀՀ կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի ենթակայության տակ գտնվող ջրամատակարարման ու ջրահեռացման համակարգերում կուտակված հիմնախնդիրների լուծման համալիր մոտեցումներն ու միջոցառումները և դրանց իրականացման ժամկետները:

Նախորդ տարիներին համակարգի ընկերությունների գործունեությունը դեռևս շարունակվել է իրականացվել առանց լիարժեք առևտրային սկզբունքների, բնագավառի հետ կապված ֆունկցիաները բաշխված են եղել տարբեր մարմինների միջև, չի վարվել միասնական քաղաքականություն: Ոլորտում ինքնարժեքից ցածր սակագների սահմանման միջոցով պետությունը որդեգրել էր բյուջետային վարկավորման կամ սուբսիդավորման քաղաքականություն, սակայն ընկերությունների գործունեության նկատմամբ իրականացրել է անբավարար մոնիտորինգ և վերահսկողություն:

Ոլորտի ընկերություններին մինչև 2000 թ. արդեն տրամադրվել էին 24,3 մլրդ դրամի բյուջետային վարկեր, որոնց մի մասը ժամանակին չմարելու պատճառով հետաձգվել կամ վերակառուցվել էր, իսկ այնուհետև բյուջետային վարկերի վերադարձի անհուսալիության պատճառով անցում էր կատարվել ուղղակի սուբսիդիաների տրամադրմանը, որն էլ իր հերթին ընկերությունների մոտ չի բարձրացրել պատասխանատվության աստիճանը` ոչ արդյունավետ գործունեության համար:

Ոռոգման համակարգի, «Հայջրմուղկոյուղի» և Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ընկերությունները ճգնաժամային իրավիճակից դուրս բերելու նպատակով ՀՀ կառավարությունը 2001 թ. մայիսի 17-ի N 440 և 2002 թ. մայիսի 23-ի N 690-Ա որոշումներով հաստատել է նշված ընկերությունների գործունեության և կառավարման բարեփոխումների իրականացման ծրագրերը:

2002 թվականի առաջին կիսամյակում ոռոգման համակարգում իրականացված կազմակերպական-կառուցվածքային բարեփոխումների արդյունքում ստեղծվել են «Ոռոգում-ջրառ» ՓԲԸ (վերջինիս պահպանությանն ու շահագործմանը հանձնելով ոռոգման նպատակով կառուցված ջրամբարները, մակերևութային ջրային օբյեկտներից ջրառ իրականացնող պոմպակայանները, ինքնահոս ջրանցքների գլխամասային կառուցվածքները և կոլեկտորները) և ոռոգման համակարգերը շահագործող (ՈՀՇ) 13 ընկերություն, որն ինստիտուցիոնալ նախադրյալներ է ստեղծելու այդ համակարգերի կառավարումը ջրօգտագործողներին փոխանցելու, ինչպես նաև ոռոգման ջրի ըստ ջրավազանների տարբերակված սակագների կիրառման համար:

Հատկապես ոռոգման ոլորտում առևտրային հարաբերությունների հաստատմանը խոչընդոտում է հաշվառման անբավարար համակարգը: Հաշվառումն իրականացվում է ջրառի և ՈՀՇ ընկերության սահմանազատման կետում (ջրաչափեր տեղադրվել են հիմնականում վերջին երկու տարվա ընթացքում ոռոգման համակարգերի վերականգնման ծրագրի շրջանակներում), մինչդեռ ջրօգտագործողների կողմից սպառված ջրի քանակի որոշման բավարար մեխանիզմներ չեն գործում: 2003 թ.-ին որոշ ՈՀՇ-ների ոռոգման համակարգերի մի մասը հանձնվել է ՋՕԸ-ներին, սակայն դեռևս չեն կանոնակարգվել վերջիններիս հետ հետագա փոխհարաբերությունները:

«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի կազմում ստեղծվել է «Ջրառ» մասնաճյուղ, և նրան հանձնվել են բնակավայրերի ջրամատակարարման ջրընդունիչ կառուցվածքները (կապտաժներ, պոմպակայաններ, մաքրման կայաններ, խորքային հորեր, մակերևութային աղբյուրների ջրընդունիչներ), իսկ ընկերության առանձին մասնաճյուղերը հանձնառության պայմանագրով տրվել են օպերատորներին, պայմանագրերը կնքվել են յուրաքանչյուր մասնաճյուղի տնօրենի հետ, որը, թերևս, միայն այս փուլում կարելի է դիտարկել որպես աշխատանքի արդյունավետության բարձրացման խրախուսման միջոց` հիմնական շեշտը դնելով հավաքագրման մակարդակի բարձրացման վրա:

Խմելու ջրի համակարգում մասնավոր ոլորտի ներգրավմամբ պետական ընկերության կառավարման փորձն առաջին անգամ իրականացվել է Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ում, որի գործունեության 3-րդ տարվա արդյունքներն արդեն գնահատվել են բավարար` ապահովելով կառավարման պայմանագրով նախատեսված մի շարք ցուցանիշների (ջրամատակարարման անխափանություն, էլեկտրաէներգիայի ծախսի կրճատում, անհատական ջրաչափերի տեղադրում և վարձավճարների հավաքագրում) կատարումը:

Բացի այդ, արդեն 2002 թ. հունիսի 1-ից Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի «Մաշտոց» մասնաճյուղը 5-ամյա ժամկետով հանձնվել է մասնավոր կառավարման տեղական ընկերությանը («Արևմտյան ջրմուղկոյուղի» ՍՊԸ), որի հետ կնքված հանձնառության պայմանագրով նախատեսվում է սահմանազատման կետում տեղադրել ջրաչափ, բաժանորդներից հավաքագրումները կատարել ըստ անհատական ջրաչափերի ցուցմունքների կամ ըստ գործող նորմատիվների, իսկ հանձնառուի կողմից մայր ընկերությանը վճարումների իրականացումն ապահովել երաշխիքային դեպոզիտի առկայությամբ:

Չնայած վերը նշված որոշումների կատարման արդյունքներին, այնուհանդերձ, դրանցում համակարգերի խնդիրները դիտարկվել են առանձին-առանձին, որը ևս իր խոչընդոտներն է հարուցել գործունեության բարելավման և ֆինանսական առողջացման գործում: Փաստորեն, նշված ծրագիրը ենթակառուցվածքների խնդիրները դիտարկել է միասնաբար` դրանց փոխադարձ կապերի և կախվածության շրջանակներում, և ֆինանսական հոսքերի լուծումները դիտարկել համալիր կարգով:

Ջրային տնտեսության ոլորտի ընկերությունների գործունեության գնահատման և ֆինանսական ծրագրավորման առումով ամենաէական խոչընդոտը ջրաչափական բավարար տեխնիկական համակարգի բացակայությունն է, որը թույլ չի տալիս այս փուլում հստակ պատկեր ունենալ ջրաղբյուրներից ջրառի, կորուստների և սպառողներին մատակարարվող ջրի ծավալների մասին, որոնց մեծությունները հիմնականում կճշտվեն սույն ծրագրի իրագործման ընթացքում և համապատասխանաբար հետագայում ավելի կհստակեցվեն ֆինանսական ծրագրերի հաշվարկներն ու արդյունքները:

II. Ոռոգման եվ խմելու ջրի ոլորտի 2000-2002 թթ. ֆինանսական գործունեության վերլուծություն

Աղյուսակ 1.

Ոռոգման ոլորտի ֆինանսական հիմնական ցուցանիշները 2000-2002 թթ. ընթացքում

Ցուցանիշների անվանումները	2000 թ.	2001 թ.	2002 թ.
Մատակարարված ջրի արժեք (մլն դրամ)	2805	2866	3523
Հավաքագրված գումարներ (մլն դրամ)	1060	1516	1775
Ընթացիկ ծախսեր, մլն դրամ	7785	7006	6942
Ինքնարժեք (ընթացիկ) դրամ/խ.մ	9.4	9.4	9.3
Սակագին (դրամ, խ.մ)	3.37	3.86	4.2

2002 թ. համար «Ոռոգում-ջրառ» և ՈՀՇ փակ բաժնետիրական ընկերությունների կողմից ներկայացված ոռոգելի հողատարածքները (ըստ կնքված պայմանագրերի) կազմել են մոտ 123 հազար հա, սպառողներին մատակարարվել է 743 մլն խ.մ ոռոգման ջուր, որի մեջ ներառված են ինչպես մինչև ՋՕԸ, այնպես էլ որոշ տեղերում մինչև հողակտորները մատակարարված ջրի ծավալները:

2001-2002 թթ. ընթացքում ջրառ-սպառող շղթայում «Ոռոգում» ՓԲԸ-ի կորուստները յուրաքանչյուր տարի կազմել են 320-330 մլն խ.մ, որոնցում որոշ դեպքերում ներառված են նաև ներտնտեսային ցանցերի կորուստները: Սա, թերևս, կարելի է բացատրել թեÿ բնակլիմայական պայմաններով, և թեÿ ոլորտում հաշվառման, արդյունավետության բարձրացման միջոցառումների և կատարված ներդրումների արդյունքներով:

Միաժամանակ ծախսերի վերլուծությունը վկայում է, որ էլեկտրաէներգիայի ծախսը (կազմում է ընթացիկ շահագործման ծախսերի մոտ 65-70%-ը) անցած չորս տարվա ընթացքում բավականին անհամաչափ է եղել ջրառի և սպառողներին տրված ջրի քանակի համեմատ (1998-2002 թթ. համապատասխանաբար` 294.1, 324.0, 288.0, 283.5 և 232.0 մլն կՎտ/ժ` ջրառի համապատասխանաբար` 1455.9, 1293.8, 1195.0, 1066.5 և 1200.2 մլն խ.մ-ի դիմաց): Առավել ևս անհամաչափ են 2002 թ. ցուցանիշները, ինչը հիմնականում ոլորտի ինստիտուցիոնալ բարեփոխումների և տարբեր գործառույթներ իրականացնող ընկերությունների միջև առևտրային հարաբերությունների հաստատման արդյունք է:

Աղյուսակ 2.

2000-2002 թթ. ջրառը, սպառողներին տրված ջրի քանակը և էլեկտրաէներգիայի սպառումը ոռոգման ոլորտում` ըստ ընկերությունների հաշվետվությունների

Ցուցանիշների անվանումները	2000 թ.	2001 թ.	2002 թ.
Ջրառ (մլն խ.մ)	1195	1066.5	1200.2
Սպառողներին տրված ջրի քանակ (մլն խ.մ)	1832.4	742.5	742.8
Կորուստներ (%)	52.8	30.4	38,1
Հավաքագրում (%)	30.3	52.9	50.4
Էլեկտրաէներգիայի սպառում (մլն կՎտ/ժ)	288	283.5	232

Փաստորեն, 1998-2002 թթ. ոռոգման ջրի 8-10 դրամ ինքնարժեքի դիմաց սահմանվել են 1,9-4,2 դրամ սակագներ, որոնց արդյունքում առաջացած ֆինանսական ճեղքվածքը մասամբ ծածկվել է պետբյուջեի, ինչպես նաև կրեդիտորական պարտքերի կուտակման հաշվին:

Ընկերության դեբիտորական պարտքերը 1998-2002 թթ. ընթացքում 1564,4 մլն դրամից հասել են 7551 մլն դրամի, որի շեշտակի աճը գրանցվել է հատկապես 2000 թ.` պայմանավորված երաշտի հետևանքներով, իսկ 2002 թ.` հավաքագրումների մակարդակի վատթարացմամբ (նախորդ տարվա 52,9%-ի դիմաց` 50,4%):

1998-2002 թթ. գործունեության արդյունքում ոռոգման համակարգում առաջացել է մոտ 24 մլրդ դրամի ֆինանսական ճեղքվածք, որը հիմնականում ֆինանսավորվել է ՀՀ պետական բյուջեից տրամադրված վարկերի, սուբսիդիաների, կապիտալ ծախսերի ֆինանսավորման և կրեդիտորական պարտքերի կուտակման հաշվին:

Հաշվի առնելով, որ ոռոգման սակագինը միայն 2007 թ. կապահովի ընթացիկ ծախսերի ծախսածածկում, և ոլորտի հիմնախնդիրների լուծումը երկարաժամկետ է, հետագա տարիների ընթացքում դեռևս կպահանջվի պետական միջամտություն (մասնավորապես` սուբսիդավորման անհրաժեշտություն):

Աղյուսակ 3.

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի ջրամատակարարման 2000-2002 թթ. հիմնական ցուցանիշները

Ցուցանիշների անվանումները	2000 թ.	2001 թ.	2002 թ.
Ջրառ (մլն խ.մ)	431	407	394.8
Սպառողներին տրված ջրի քանակ (մլն խ.մ)	118.7	115.0	112.4
Կորուստներ (%)	72.5	71.8	71.5
Հավաքագրում (%)	20.0	26.7	45.1

2001 թ. սպառողին մատակարարված 115,1 մլն խ.մ ջրի և 26,7% հավաքագրման (1642 մլն դրամ) պայմաններում հաշվեգրված ընթացիկ շահագործման ծախսը կազմել է 5984 մլն դրամ, որի դիմաց վճարվել է 2885 մլն դրամ, և 3099 մլն դրամի չափով ավելացել են ընկերության կրեդիտորական պարտքերը:

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի կողմից 2002 թ. ընթացքում էապես բարելավվել է հավաքագրման մակարդակը` նախորդ տարվա 26,5%-ից հասնելով 45,1%-ի (ծրագրված էր 38%): Մատակարարված ջրի, կեղտաջրերի հեռացման և մաքրման դիմաց ընդհանուր վճարումները ծրագրված 2,3-ի դիմաց կազմել են 2,7 մլրդ դրամ, ինչն ավելի քան 1 մլրդ դրամով գերազանցում է նախորդ տարվա ցուցանիշը:

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի ծախսերի գերակշիռ մասը կազմում է էլեկտրաէներգիայի ծախսը` 1998-2002 թ. կազմելով ընդհանուր ծախսերի 82%, 74%, 69%, 71.4% և 60%: Շահագործման և պահպանման ընթացիկ ծախսերի գծով 2002 թ. ընթացքում հաշվեգրվել է 6,3 մլրդ դրամ` ծրագրված 6,7 մլրդ դրամի դիմաց:

Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ընկերությանը 1998-2002 թթ. ընթացքում տրամադրվել է մոտ 4,5 մլրդ դրամի սուբսիդիա, 5,4 մլրդ դրամի բյուջետային վարկ (առանց ՀԲ-ի կողմից ֆինանսավորվող Համայնքային զարգացման ծրագրի շրջանակներում ենթավարկավորման գումարների), սակայն կուտակվել են մոտ 12 մլրդ դրամ նոր կրեդիտորական պարտքեր, և որի արդյունքում ֆինանսական ճեղքվածքը կազմել է մոտ 5,7 մլրդ դրամ:

2003 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի դեբիտորական պարտքերը կազմել են 28,7 մլրդ դրամ, որոնցում մեծ տեսակարար կշիռ են կազմում բնակչությանը մատակարարված ջրի և մատուցված ծառայությունների գծով պարտքերը` 21,0 մլրդ դրամ (ընդհանուրի 81,7%-ը): Դեբիտորական պարտավորությունները շեշտակիորեն աճել են 2000 և 2001 թթ. ընթացքում: Վերջինիս հիմնական պատճառն է հավաքագրման մակարդակի անկումը:

2003 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի կրեդիտորական պարտքերի (17,3 մլրդ դրամ) գերակշռող մասը կազմում են էլեկտրաէներգիայի դիմաց պարտքերը (10,1 մլրդ դրամ):

3. «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի 2001 թ. ջրառը կազմել է 160,2 մլն խ.մ, սպառողին մատակարարվել է 81,6 մլն խ.մ ջուր (կորուստը` 51%), իսկ գանձումները` 1538,2 մլն դրամ (մոտ 40%), որի հետևանքով 3032 մլն դրամ ընթացիկ շահագործման ծախսերի դիմաց վճարվել է 1998 մլն դրամ: Ֆինանսական ճեղքվածքը հիմնականում ծածկվել է 560 մլն սուբսիդիայի և կրեդիտորական պարտքերի կուտակման հաշվին:

Աղյուսակ 4.

«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի ջրամատակարարման 2000-2002 թթ. հիմնական ցուցանիշները

Ցուցանիշների անվանումները	2000 թ.	2001 թ.	2002 թ.
Ջրառ (մլն խ.մ)	149	160	144
Սպառողներին տրված ջրի քանակ (մլն խ.մ)	83	79	63
Կորուստներ (%)	44.3	51.0	54.3
Հավաքագրում (%)	30.6	37.9	45.7

2002 թ. սպառողներին մատակարարված ջրի քանակը կազմել է 63 մլն խ.մ (ծրագրված էր 77 մլն խ.մ), հաշվարկային արժեքը` 3,4 մլրդ դրամ, որից հավաքագրվել է 1,6 մլրդ դրամ (46%)` ծրագրված 54% հավաքագրման մակարդակի փոխարեն:

2003 թ. հունվարի 1-ի դրությամբ «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի դեբիտորական պարտքերը կազմել են մոտ 15,7 մլրդ դրամ, որի գերակշռող մասը դարձյալ կազմում են բնակչության գծով պարտքերը` 15,3 մլրդ դրամ (97,5%), իսկ կրեդիտորական պարտքերը կազմել են 5,5 մլրդ դրամ:

Ընդհանուր առմամբ, կապված խմելու և ոռոգման ջրերի ոլորտում նախկին տնտեսակարգի հետ, համակարգերը տեխնիկապես զուրկ են եղել հաշվառման տեխնիկական համակարգից` ինչպես ջրաղբյուրներում, այնպես էլ սպառողների հետ շփման կետերում, որի պատճառով դեռևս հնարավոր չէ ունենալ իրական պատկեր` ինչպես ջրառի, այնպես էլ սպառողներին փաստացի մատակարարված ջրի և կորուստների ծավալների, հետևաբար, նաև մատակարարվող ջրի միավորի հաշվով կատարված փաստացի շահագործման և պահպանման ծախսերի մեծությունների վերաբերյալ:

Ակնհայտ է, որ նման իրադրությունում պարզապես անհասկանալի է ջրի 1 խ.մ-ի հաշվով շրջանառվող 53 կամ 56 դրամ սակագների գաղափարը:

Դրանք հանդիսացել են տեսական և պայմանական արժեքներ, մինչդեռ գործել են Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղու» պարագայում մեկ մարդու հաշվով` 420 դրամ, իսկ «Հայջրմուղկոյուղու» դեպքում` 222-384 դրամ (ըստ մասնաճյուղերի) սակագները, որոնք ջրաչափերի առկայությամբ մեկ մարդու հաշվով օրական 125 լ սպառման դեպքում 1 խ.մ-ի հաշվով համարժեք են համապատասխանաբար` 112 և 59-102 դրամ արժեքների:

Սույն ծրագրի իրագործման փուլում սպառողները և ջրամատակարար ընկերությունները հարկադրված են գործող ամորֆ համակարգից անցում կատարել կոնկրետ հաշվառման և սակագնային դաշտ:

III. Ծրագրի նպատակները

2003-2007 թթ. ընթացքում ծրագրի հիմնական նպատակներն են`

ա) խմելու և ոռոգման ջրերի համակարգերի ընկերությունների գործունեությունն ամբողջովին փոխադրել առևտրային սկզբունքների վրա, հաշվառման և վճարումների անորոշության դաշտից մատակարարի և սպառողների հարաբերությունները փոխադրել տեխնիկապես չափվող և հաշվարկվող արժեքների դաշտ` այն նպատակադրումով, որ, հավասարակշռելով մատակարարի, սպառողի և պետության շահերը, ապահովվեն 24-ժամյա կայուն ջրամատակարարում, ծառայությունների որակի բարելավում և ընկերությունների ֆինանսական կենսունակություն,

բ) շահագործման և պահպանման ծախսերի օպտիմալացում` համակարգում շահագործման խափանումներ թույլ չտալու և բավարար պայմաններ ապահովելու համար,

գ) համակարգերի նախորդ կառուցվածքային փոփոխությունների տրամաբանական շարունակությամբ կառավարման արդյունավետության բարձրացում:

Սույն ծրագրի ամբողջական նպատակն է բարելավել համակարգի անվտանգությունը, բնապահպանական և տեխնիկական վիճակը, համակարգերն առողջացնել ֆինանսապես, այն դարձնել կառավարելի, ինքնավերարտադրվող և գրավիչ` ներդրողների և օպերատորների համար:

IV. Ֆինանսական հոսքերի կառավարումը

Համակարգի ընկերությունների ֆինանսական վիճակի բարելավմանն ուղղված դրույթները հիմնականում պայմանավորված են հիմնական գործունեությունից մուտքերի ավելացման մեխանիզմների մշակմամբ` կարևորելով նաև ընթացիկ շահագործման ծախսերի օպտիմալացման անհրաժեշտությունը, ինչպես նաև առկա ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործման դեպքում ընկերությունների տարեկան ֆինանսական ճեղքվածքների և պետական աջակցության գնահատումը:

1. Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ

ա) խմելու ջրի սպառման ծավալների կանխատեսումները պայմանավորվել են «Խմելու ջրի մատակարարման, ջրահեռացման, կեղտաջրերի մաքրման և ոռոգման ջրի մատակարարման ծառայությունների դիմաց առաջացած պարտավորությունների գծով վճարման արտոնություններ սահմանելու մասին» ՀՀ օրենքի (այսուհետ` «Արտոնություններ սահմանելու մասին» ՀՀ օրենք) կիրարկման գործընթացում ճշտված բաժանորդների, որից մոտ 14%-ը փակ բնակարաններ են, ինչպես նաև ընկերության սպասարկման տարածքում գտնվող գյուղերի 9,4 հազար բաժանորդների թվաքանակով (միջին հաշվով, որպես 1 բաժանորդ, ընդունվել է 3,5 անձից բաղկացած ընտանիքը).

բ) հավաքագրման մակարդակը կանխատեսվել է ըստ առանձին սպառողների խմբերի: Բյուջետային հիմնարկներից և իրավաբանական անձանցից վճարների հավաքագրման մակարդակը 2003 թ. սկսած կկազմի 100% (տեղադրված են ջրաչափեր և չվճարման դեպքում ջրամատակարար կազմակերպությունները պետք է դադարեցնեն ջրամատակարարումը), իսկ բնակչությունից վճարների հավաքագրման մակարդակն էականորեն կբարելավվի ջրամատակարարման պայմանագրերի կնքման և ջրաչափերի տեղադրման արդյունքում (2003 թ. 68%-ից մինչև 95%-ի 2007 թ.): Արդյունքում ընդհանուր հավաքագրման մակարդակը 2003 թ. 77,5%-ից 2007 թ. կկազմի մոտ 96,6%.

գ) էլեկտրաէներգիայի ծախսը կանխատեսվել է` ելնելով մեխանիկականից ինքնահոս ջրամատակարարման անցնելու ուղղությամբ նախատեսվող ծրագրերի արդյունքներից (արտացոլվել են ՀՀ կառավարության 2002 թ. մայիսի 23-ի N 690-Ա որոշման մեջ): Բացի այդ, հաշվի են առնվել նաև արտաքաղաքային սպառողների մոտ կորուստների նվազեցման հետ կապված Արարատյան 1 և 2 պոմպակայանների աշխատանքների դադարեցման արդյունքում առաջացող խնայողությունները (2003 թ. 2.6 մլն կՎտ/ժ, այնուհետև` 5,2 մլն կՎտ/ժ), Արարատյան 3-րդ պոմպակայանի գծով ջրագծերի փոփոխման միջոցով մոտ 1,6 մլն կՎտ/ժ էլեկտրաէներգիայի խնայողությունը (հետագա տարիներին` 3,3 մլն կՎտ/ժ), Ապարանի և Կաթնաղբյուրի հորերում առավել արդյունավետ պոմպերի տեղադրման արդյունքում ակնկալվող խնայողությունները (մոտ 2 մլն կՎտ/ժ` 2003 թ., այնուհետև տարեկան` 5,3 մլն կՎտ/ժ), ինչպես նաև 2004 թ.-ին 24-ժամյա ջրամատակարարում ապահովելու նպատակով կատարվելիք լրացուցիչ էլեկտրաէներգիայի ծախսը: Արդյունքում տարեկան էլեկտրաէներգիայի ծախսը 2003 թ. և 2004 թ. համար գնահատվել է 188 և 164,4 մլն կՎտ/ժ (2002 թ. 215,4 մլն կՎտ/ժ-ի դիմաց), իսկ հետագա տարիներին կանխատեսվում է էլեկտրաէներգիայի ծախսի նվազեցում ևս 42%-ով.

դ) աշխատավարձի և սոցապ. վճարումների կանխատեսումն իրականացվել է` հիմք ընդունելով Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի ներկայիս գործող հաստիքացուցակը և աշխատողների միջին աշխատավարձի բարձրացումը (մինչև 60 հազար դրամ), որի արդյունքում 2003 թ.-ին աշխատավարձը և սոցապ վճարումները կազմում են մոտ 1.6 մլրդ դրամ, իսկ հետագա աճը պայմանավորվում է միայն սղաճի տեմպով (2003 թ.-ի 1620 մլն դրամից 2007 թ.-ին կհասնեն 1675 մլն դրամի).

ե) կեղտաջրերի հեռացման և մաքրման ծախսերը 2004-2005 թթ. համար հաշվարկվել են ընդհանուր ծախսերի մեջ, իսկ, սկսած 2006 թ.-ից, կկազմեն տարեկան 1,4 մլրդ դրամ (մաքրման կայանի գործարկման հետևանքով), որի ծածկման նպատակով 2006 թ.-ից ջրահեռացման սակագինն ընդունվել է 36 դրամ: Սրանք անհրաժեշտ նվազագույն ծախսերն են` մեխանիկական մաքրում ապահովելու համար, իսկ կապիտալ ծախսերը կիրականացվեն ՀԲ-ի կողմից ֆինանսավորվող «Համայնքային զարգացում» 2-րդ վարկային ծրագրի շրջանակներում.

զ) գույքագրման արդյունքների ամփոփման հիման վրա տարեկան ֆինանսական ամորտիզացիան կկազմի մոտ 1,2-2,3 մլրդ դրամ: Ամորտիզացիոն հատկացումները հաշվարկներում ներկայացված են երկու տարբերակով` հարկման նպատակով (իրենից ներկայացնում է վերագնահատումից հետո ամորտիզացիոն հատկացումների և ՀԲ-ի կողմից ֆինանսավորվող վարկային ծրագրի իրականացման արդյունքում ավելացող հիմնական միջոցների համար հաշվարկված ամորտիզացիան` 10 տարվա կտրվածքով) և ֆինանսական (նոր հիմնական միջոցների ամորտիզացիան հաշվարկվում է 35 տարվա կտրվածքով` կապված վարկի մարման ժամկետի հետ).

է) տոկոսավճարների գումարների հաշվարկները ներառում են «Համայնքային զարգացում» վարկային ծրագրի շրջանակներում իրականացվող ենթավարկավորման (կապիտալ ներդրումների տեսքով) դիմաց տարեկան 0.75%-ով հաշվարկված գումարները.

ը) կապիտալ ներդրումները հիմնականում իրենցից ներկայացնում են «Համայնքային զարգացում» վարկային ծրագրով իրականացվող կապիտալ ներդրումների և այդ ծրագրի ՀՀ կառավարության համաֆինանսավորման գումարների հանրագումարը.

թ) մինչև 2003 թ. կուտակված դեբիտորական և կրեդիտորական պարտավորությունների վերակառուցման սխեմաները մշակվել են այնպես, որ ընկերությունների ընթացիկ գործունեության վրա բացասական ազդեցություն չունենան: Պարտքերի վերակառուցման միջոցառումներն իրենց մեջ դիտարկում են ինչպես «Արտոնություններ սահմանելու մասին» ՀՀ օրենքի կիրարկման գործընթացից ակնկալվող արդյունքները, այնպես էլ լրացուցիչ միջոցառումներ (պարտքերի զիջում կամ մարման նպատակով կանոնադրական կապիտալի ավելացում), որոնք անհրաժեշտ կլինեն պարտքերի մեկանգամյա մարման համար:

2. «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ

ա) բնակչության կողմից խմելու ջրի օրական սպառումը մեկ շնչի համար հաշվարկված է ջրաչափ տեղադրած բաժանորդների համար` 2003 թ.-ին` 140լ, 2004 թ.-ին` 130լ, հետագա տարիներին` 125լ, իսկ ջրաչափ չտեղադրած բաժանորդների համար` 200լ և բակային ծորակներից օգտվողների համար` 50լ: Ընդ որում, ջրաչափ տեղադրած բաժանորդների կշիռն ընդունված է 2003 թ.-ին` 13%, 2004 թ.-ին` 45%, 2005 թ.-ին` 65%, այնուհետև` 70%, որը կապահովի 90% հաշվառման մակարդակ (նկատի ունենալով, որ բակային ծորակների վրա նույնպես կտեղադրվեն ջրաչափեր).

բ) 2003 թ.-ին կորուստների ցուցանիշների գծով դիտարկվում է ավելացում` ելնելով 2002 թ.-ի հաշվարկային ցուցանիշից և Լոռու ու Շիրակի մարզերի ծրագրի նախապատրաստական աշխատանքների ընթացքում կատարված ուսումնասիրություններից (համաձայն որի Գյումրի և Վանաձոր քաղաքներում ջրի կորուստները կազմում են մոտ 60%), ինչպես նաև «Նոր Ակունք» ՓԲԸ-ի կորուստների ներկայիս մոտ 90% մակարդակից: Մինչդեռ հետագայում կանխատեսվում է դանդաղ նվազում և «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի համար ջրի կորստի ցուցանիշը ներկայումս գնահատվող մոտ 70%-ից 2007 թ.-ին կհասնի մինչև 50%-ի.

գ) կանխատեսվում է, որ բյուջետային հիմնարկների և իրավաբանական անձանց գծով հավաքագրման մակարդակը 2003 թ.-ից սկսած կկազմի 100%, իսկ բնակչության գծով 2003 թ.-ի սպասվող 72%-ից 2004-2005 թթ. կիջնի 64-65%-ի` կապված սակագնային փոփոխությունների և վարկային ծրագրի շրջանակներում նոր օպերատոր ներգրավելու անցման շրջանի հետ: Չնայած դրան` փաստացի գանձվող բացարձակ հասույթը կաճի 2004 թ.-ին` 7%-ով, իսկ 2005 թ.` 25%-ով: Այնուհետև, 2006 թ.` գանձումներն սպասվում են 82%-ի մակարդակով, իսկ 2007թ.-ին` մինչև 92%-ի (հավաքագրման բարելավումը պայմանավորված է ջրամատակարարման պայմանագրերի կնքմամբ և ջրաչափերի տեղադրմամբ).

դ) ծախսերի հաշվարկները հիմնվում են 2000-2002 թթ. ընթացքում մասնաճյուղերում հաշվեգրված ծախսերի մեծության վրա` հաշվի առնելով ջրի խնայողության հաշվին էլեկտրաէներգիայի սպառման կրճատումը, Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի Արարատյան պոմպակայանների վերափոխման ծրագիրը (արդյունքում Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ից գնվող ջրի քանակը կկրճատվի 9 մլն խ.մ-ից մինչև 2,6 մլն խ.մ), միջին աշխատավարձի աճը մինչև 60 հազար դրամ և վերագնահատումից հետո ամորտիզացիոն հատկացումների համապատասխան լինելը յուրաքանչյուր մասնաճյուղի ամորտիզացիոն հատկացումների գումարին (մոտ 1,8 մլրդ դրամ).

ե) կապիտալ ներդրումներն իրենցից ներկայացնում են «ՀՀ բնակավայրերի խմելու ջրամատակարարման բարելավում» վարկային ծրագրի շրջանակներում իրականացվող կապիտալ ներդրումների և այդ ծրագրին ՀՀ կառավարության համաֆինանսավորման գումարների հանրագումարը, ինչպես նաև մինչև նշված ծրագրի իրականացումը` ՀՀ կառավարության կողմից ֆինանսավորվող կապիտալ ծախսերը:

Արդյունքում 2004 թ.-ին «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի ֆինանսական ճեղքվածքը կկազմի 1274,8 մլն դրամ:

3. Ոռոգման համակարգի ընկերություններ

Չնայած այն հանգամանքին, որ ոռոգման համակարգերը ներկայումս շահագործվում են «Ոռոգում-ջրառ» և ՈՀՇ 13 փակ բաժնետիրական ընկերությունների, ինչպես նաև որոշ տարածքներում ՋՕԸ-երի կողմից, սակայն ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումները բերված են մեկ միասնական համակարգի դիտարկմամբ: Հետագայում (սկսած 2004 թ.-ից) նախատեսվում է, որ տնօրենների խորհուրդների (վարչական խորհուրդների) կողմից ծրագիրը կվերանայվի, և յուրաքանչյուր ՈՀՇ-ի ու ՋՕԸ-ի համար կհաստատվեն համապատասխան ֆինանսական առողջացման և գործունեության բարելավման առանձին ծրագրեր, որոնք էլ հիմք կհանդիսանան նշված ընկերություններին անհրաժեշտության դեպքում պետական աջակցություն (սուբսիդիա) ցուցաբերելու համար:

2003-2007 թթ. ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումները հիմնվում են հետևյալ հիմնական ենթադրությունների վրա`

ա) ըստ մակրոտնտեսական կանխատեսումների` 2003-2007 թթ. ընթացքում գյուղատնտեսության ոլորտի իրական աճը կկազմի միջին հաշվով տարեկան 3%: Ոռոգման ջրի նկատմամբ պահանջարկի հաշվարկի հիմքում դրված է այն ենթադրությունը, որ այդ աճը կապահովվի հողատարածքների տարեկան 3% աճի հաշվին.

բ) էլեկտրաէներգիայի ծախսի կրճատման գծով հաշվի է առնվել հետևյալ միջոցառումների ազդեցությունը`

- Որոտան-Արփա-Սևան թունելը դիտարկված է երկու տարբերակով` դրանով դեպի Սևան ջրի տեղափոխման և չտեղափոխման: Հաշվարկներում վերցված է վերջինը: 2006 թ.-ից կգործարկվի Որոտան-Արփա-Սևան թունելը, որը կհանգեցնի ոռոգման ոլորտում տարեկան 45 մլն կՎտ/ժ-ով էլեկտրաէներգիայի ծախսի կրճատման, ինչն էլ համապատասխանում է Սևանից լրացուցիչ 100 մլն խ.մ ջրի բացթողման ծավալին: Վերջինիս արդյունքում «Էջմիածին-ոռոգում» և «Արարատյան-ոռոգում» ՓԲԸ-ների կողմից գնվող մեխանիկական ջրի ծավալը կփոխարինվի ինքնահոսով` համապատասխանաբար` 53 և 47 մլն խ.մ-ով: Միաժամանակ հարկ է նշել, որ Որոտան-Արփա-Սևան թունելի շահագործման դեպքում գոյություն ունեն մի քանի խնդիրներ` կապված լրացուցիչ ջուրն Արփա-Սևան, իսկ այնուհետև Սևանից ոռոգման համակարգերով տեղափոխելու հետ: Մասնավորապես, նշվում է Արփա-Սևան թունելի ֆիզիկական վիճակը, որը, տարիներ շարունակ չվերանորոգվելով, կարող է խնդիրներ առաջացնել լրացուցիչ ջուրը Սևան տեղափոխելիս,

- Այգեձորի և Այրումի համակարգերն ինքնահոսի անցկացման ծրագրի իրագործման շնորհիվ, սկսած 2004 թ.-ից, կխնայվի ևս տարեկան մոտ 2 մլն կՎտ/ժ էլեկտրաէներգիա (համապատասխանում է 2/0,54=3,7 մլն խ.մ ինքնահոս ջրի),

- 2006 թ.-ին կավարտվի Եղեգնաձորի ոռոգման համակարգի ինքնահոսին անցումը, որի արդյունքում, սկսած 2007 թ.-ից, կխնայվի ևս 24,5 մլն կՎտ/ժ էլեկտրաէներգիա (համապատասխան է 24,5/2,8=9 մլն խ.մ ինքնահոս ջրին).

գ) հավաքագրման մակարդակն ընդունված է այն սցենարով, ինչպես նախատեսված էր ամբողջական ոռոգման ոլորտի համար` 2003 թ.-ի 75%-ից 2007 թ.-ին հասնելով 90%-ի.

դ) աշխատավարձի գծով 2004-2005 թթ. համար նախատեսվել է տարեկան 20%, իսկ 2006-2007 թթ.` տարեկան 3% (սղաճի տեմպին համապատասխան) աճ, արդյունքում 2006-2007 թթ. միջին աշխատավարձը կկազմի մոտ 60 հազ. դրամ.

ե) կապիտալ ծախսերն իրենցից ներկայացնում են «Ոռոգման համակարգերի վերականգնում» ու «Պատվարների անվտանգություն» վարկային ծրագրերի, վերջիններիս ՀՀ կառավարության համաֆինանսավորման գումարների և ՀՀ կառավարության ֆինանսավորմամբ իրականացվող այլ կապիտալ ծախսերի (մասնավորապես` ջրամբարների նորոգում) հանրագումարը.

զ) մինչև 2003 թ. կուտակված դեբիտորական և կրեդիտորական պարտավորությունների վերակառուցման առաջարկները մշակված են այնպես, որ ընկերությունների ընթացիկ գործունեության վրա բացասական ազդեցություն չունենան: Դրանք ներառում են ինչպես «Արտոնություններ սահմանելու մասին» ՀՀ օրենքի կիրարկման գործընթացի կանխատեսվող արդյունքները, այնպես էլ լրացուցիչ սուբսիդիայի պահանջը, որն անհրաժեշտ կլինի տրամադրել այս ոլորտին` պարտքերի մեկանգամյա մարման նպատակով: Առավել մանրամասն դրանք ներկայացված են համապատասխան բաժնում:

*

*  *

Ծրագիրը ենթադրում է նաև 2003 թ. ՀՀ պետբյուջեում նախատեսված 17551 մլն դրամի չափով համալրել ընկերությունների կապիտալները և ստացված միջոցներն ուղղել էլեկտրաէներգիայի գծով «Հայգազարդ» ՓԲԸ-ի հանդեպ մինչև 01.10.2003 թ. կուտակված 11866 մլն դրամի չափով պարտքերի և Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի 1169 մլն դրամ բնապահպանական վճարների և 4516 մլն դրամ բյուջետային վարկերի գծով պարտավորությունների մարմանը:

 «ՀԱԷԿ» ՓԲԸ-ին հարկային արտոնություններ տրամադրելու վերաբերյալ ՀՀ օրենքի ընդունումից հետո հնարավոր կդառնա նաև զիջել «Հայգազարդ» ՓԲԸ-ի հանդեպ ջրային տնտեսության ընկերությունների բոլոր պարտավորությունները:

V. Կառավարման եվ ինստիտուցիոնալ բարեփոխումներ

Համակարգի տեխնիկական և ֆինանսական վիճակն առավելապես հետևանք է կառավարման համակարգի թերությունների:

Նախկինում բացակայում էին համարժեք քայլերը կառավարման համակարգի բարեփոխումներում, և կառավարությունը միայն 2001 թ.-ից ձեռնամուխ եղավ ջրային տնտեսության ոլորտում համակարգված և արդյունավետ քաղաքականություն մշակելուն ու որդեգրելուն:

Ներկայումս հստակորեն սահմանազատված չէ այնպիսի կարևոր գործառույթների իրականացումը, ինչպիսիք են ընկերությունների գործունեության հիմնական ուղղությունների որոշումը, կառուցվածքի և վարձատրության չափերի սահմանումն ու փոփոխությունը, ներքին կանոնակարգերի հաստատումը (ներառյալ գործունեության ներքին և արտաքին աուդիտի, ֆինանսական հաշվետվությունների և տեղեկատվության հրապարակման և տարածման միասնական սկզբունքների սահմանումը), ընկերության տարեկան բյուջեի հաստատումն ու վերանայումը: Բացի այդ, ընդհանրապես չեն իրականացվում կառավարման ու կարգավորման բնույթի որոշ գործառույթներ (ընկերության ամենամյա ու միջինժամկետ ծրագրերի հաստատում և կատարման ընթացքի մոնիտորինգ, ամբողջ համակարգի կառավարման պայմանագրային համակարգի ներդրման ընթացակարգերի սահմանում և կառավարիչների հետ պայմանագրերի կնքում):

Որպես կորպորատիվ կառավարման արդյունավետ համակարգի ներդրման կարևոր տարրերից մեկը` նախատեսվում է պրոֆեսիոնալ տնօրենների խորհրդի ստեղծում:

 Նպատակահարմար է այն ստեղծել աստիճանաբար: Սկզբնական շրջանում նախատեսվում է խորհուրդներում ներառել պետական կառավարման մարմինների ներկայացուցիչների, այնուհետև, 2-3 տարի անց, երբ տնօրենների խորհուրդների ինստիտուտը լիարժեք կգործի, անհրաժեշտ է ամբողջությամբ անցում կատարել որոշակի ժամկետով նշանակվող և վարձատրվող խորհրդի, որը մի կողմից կնպաստի ընկերությունների աշխատանքի արդյունավետության բարձրացմանը, մյուս կողմից` դրանց աշխատանքի թափանցիկության բարձրացմանը:

Այդ ժամանակ արդեն կարելի է դիտարկել նաև ներկայիս ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն պետական կոնցեռնի կամ հոլդինգի վերակազմավորման տարբերակը, որին կվերապահվի ընկերությունների կառավարման գործառույթը` ամբողջությամբ առևտրայնացնելով ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի գործունեությունը և բացառելով պետական կառավարման մարմնի իրավասությունները:

Անցումային շրջանում ոլորտի ընկերությունների տնօրենների խորհուրդները նախատեսվում է կազմավորել 7 անդամից` հետևյալ սկզբունքով` մեկական անդամ` ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության, ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների գործունեությունը համակարգող նախարարի և ՀՀ բնապահպանության նախարարության ներկայացուցիչներից, ՀՀ կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահից, ընկերության տնօրենը, համապատասխան վարկային ԾԻԳ-ի տնօրենը, ինչպես նաև մեկական անդամ` ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարությունից (ոռոգման ընկերություններում) և Երևանի քաղաքապետարանից (Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի համար):

Ոռոգման համակարգերի օգտագործման իրավունքը ջրօգտագործողների ընկերություններին (կամ ջրօգտագործողների ընկերությունների միություններին) փոխանցելու գործընթացն արդյունավետ և կազմակերպված իրականացնելու նպատակով պետք է զերծ մնալ հախուռն կամ շտապողական գործելաոճից: Այդ առումով, հաշվի առնելով ոռոգման համակարգերը շահագործող 4 ընկերությունների կողմից համակարգերը ջրօգտագործողների ընկերություններին հանձնելու փաստը, նպատակահարմար է 1-2 տարվա ընթացքում հետևել արդեն հանձնվածների գործունեության արդյունքներին և դրանք որպես հիմք օգտագործել հետագայում ոռոգման համակարգերի հանձնման ժամանակ համապատասխան շտկումներ իրականացնելու համար: Միաժամանակ, անհրաժեշտություն կառաջանա աջակցել նոր կայացող ջուր օգտագործողների ընկերություններին, քանի որ, հատկապես սկզբնական շրջանում, դրանց մասնագիտական ունակությունները և փորձառությունը ջրային համակարգերի օգտագործման առումով խիստ սահմանափակ կլինեն:

Այս ոլորտում, մասնավորապես, ինստիտուցիոնալ բարեփոխումների շարունակման և խորացման առումով անհրաժեշտ է իրականացնել հետևյալ միջոցառումները`

1. Կառավարման բարելավման ուղղությամբ`

ա) յուրաքանչյուր տարի ոլորտի ընկերությունների գործունեության անկախ աուդիտի անցկացում,

բ) ՋՕԸ-երի ներքին հաշվառման և մասնավոր (մասնագիտացված) ընկերությունների ներգրավման միջոցով վճարումների հավաքագրման իրականացման խրախուսում,

գ) տեխնիկական աուդիտի անցկացում` էլեկտրաէներգիայի ծախսի հիմնավորման և դրա կրճատման կամ արդյունավետության բարձրացման հնարավորությունների գնահատման հետ մեկտեղ:

2. Վերակազմավորման/ծախսերի օպտիմալացման ուղղությամբ`

ա) որպես սկզբնական քայլ, ոռոգման համակարգեր շահագործող ընկերությունների և արդեն գործող ՋՕԸ-երի ֆինանսական առողջացման ծրագրերի մշակում` առաջիկա 5 տարվա համար,

բ) հաշվառման համակարգի մշակում և կիրառում` ըստ «Ոռոգում-ջրառ» ՓԲԸ-ի և գետավազանային սկզբունքով ստեղծված միավորների ծախսերի և հիմնական ցուցանիշների,

գ) առկա խոշոր դեբիտորական պարտավորությունների հավաքագրման նպատակով անկախ գործակալի վարձում և պահանջի իրավունքի վաճառք (ֆակտորինգ) գործակալին,

դ) դեբիտորական և կրեդիտորական պարտավորությունների միանգամյա վերակառուցում, որից հետո դրանց կուտակման կանխմանն ուղղված քայլերի իրականացում:

Բոլոր դեպքերում մենեջմենթի գործունեության հաջողության համար անհրաժեշտ է ապահովել 2 նախադրյալ:

Առաջին, պետության (նրա լիազոր մարմնի) և ընկերության մենեջմենթի միջև հարաբերությունները չպետք է լինեն վարչական (ենթակայական), այլ` պայմանագրային:

Երկրորդ, պետության և մենեջմենթի միջև պայմանագիրը պետք է խարսխված լինի առնվազն 3-5 տարի ժամկետով ծրագրի վրա, որը կունենա ըստ տարիների նշված կատարողական բնութագրիչներ (տեխնիկական, ֆինանսական, կազմակերպական), դրանց համար նյութական խրախուսման հստակ մեխանիզմներ, պատասխանատվության երաշխիքներ և մոնիտորինգի հստակ համակարգ:

Ոռոգման ոլորտում օտարերկրյա փորձառու և հզոր օպերատորի ներգրավումը թեև ցանկալի է, սակայն` քիչ իրատեսական` նրա ծառայությունների թանկության պատճառով (յուրաքանչյուր ընկերության հաշվով 5 տարվա կտրվածքով` 4-5 մլն ԱՄՆ դոլար):

Մյուս կողմից, ինչպես ցույց է տալիս Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի փորձը, օտարերկրյա օպերատորի «կլիմայափոխման» ժամկետը կարող է տևական լինել` առնվազն 2 տարի, որն իմաստ կարող է ունենալ պայմանագրի ավելի երկար տևողության` առնվազն 7-10 տարվա դեպքում:

Առավել իրատեսական է տեղական օպերատորների ներգրավումը` ուսումնասիրելով Երևանում օտարերկրյա օպերատորի փորձը:

VI. Հաշվառման համակարգի կատարելագործման եվ գումարների հավաքագրման մակարդակի բարձրացման միջոցառումները

Հանրապետության ջրամատակարարման, ջրահեռացման և ոռոգման բնագավառների հիմնական խնդիրների լուծմանը նպաստող և գործունեության արդյունավետության հնարավորությունները բացահայտող բանալին ոռոգման և խմելու ջրի հաշվառման տեխնիկական համակարգի ներդրումն է:

Ջրային ռեսուրսների բարեփոխումների համալիր ծրագրի իրականացման նպատակով ՀՀ կառավարության 24.01.02 թ. N 55 որոշմամբ ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերից օգտվելու կանոններում կատարվել են համապատասխան փոփոխություններ, որոնց համաձայն ոլորտում հաշվառումը բարելավելու նպատակով վերջնական սպառողների մոտ ջրաչափերի տեղադրումը նախատեսվում է ավարտել մինչև 2006 թ. (այդ թվում` Երևանում մինչև 2003 թ. դեկտեմբեր` բազմաբնակարան շենքերի շքամուտքերում և 2006 թ.` յուրաքանչյուր բնակարանում), սակայն մինչև 2002 թ. երկրորդ կեսն այս ուղղությամբ զգալի առաջընթաց չէր գրանցվել: Այդուհանդերձ, «Արտոնություններ սահմանելու մասին» ՀՀ օրենքի կիրարկման արդյունքում 2003 թ. էական առաջընթաց է գրանցվել սպառման հաշվառումը բարելավելու ուղղությամբ: Համաձայն նշված գործընթացի շրջանակներում կնքված պայմանագրերի` Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի բաժանորդների ավելի քան 90%-ը պատրաստակամություն է հայտնել ջրաչափեր տեղադրել, իսկ 2003 թ. սեպտեմբերի 30-ի դրությամբ մոտ 210 հազար բաժանորդների մոտ տեղադրված են ջրաչափեր (ընդհանուր բաժանորդների 70%-ը կամ ծառայություններ ստացող բաժանորդների 80%-ը): «Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի դեպքում ջրաչափերի տեղադրումն իրատեսական է 2004 թ. վերջում հասցնել 70-75%-ի: Միաժամանակ, նշված օրենքի կիրարկման գործընթացի մյուս դրական արդյունքը բաժանորդների ցանկի ճշտումն է, ինչը թույլ կտա առավել իրատեսական հաշվարկել ընկերությունների հասույթը: Ընդ որում, բացի պարտքերի մարման պայմանագրերից, զուգահեռաբար բաժանորդների հետ կնքվել են հետագա ջրամատակարարման պայմանագրեր, որը կաջակցի առևտրային հիմքերի վրա բաժանորդ-մատակարար հարաբերությունների իրականացումը և կտրուկ կբարելավվի վճարումների կարգապահությունը: Արդեն իսկ 2003 թ. օգոստոս-սեպտեմբեր ամիսներին ջրի դիմաց բնակչության վճարումները գերազանցել են այս տարվա համար ծրագրված 65%-ը:

Ջրամատակարարման ոլորտում լրջագույն խնդիրներից է նաև կորուստների բարձր մակարդակը: Չնայած` առկա փուլում շատ հաճախ ընկերությունների կորուստների ցուցանիշը զուտ հաշվարկային է, քանի դեռ չկա հաշվառման համապարփակ համակարգ, այդուհանդերձ, կորուստների կրճատումն առաջիկա տարիներին պետք է լինի հիմնական գերակայություններից մեկը: Այս առումով կարևորվում է կորուստների դասակարգումը և յուրաքանչյուր խմբի համար առանձին միջոցառումների ծրագրի մշակումը:

Ըստ առանձին բնակավայրերի և ջրամատակարարման համակարգերի նորմատիվային կորուստները որոշելու համար անհրաժեշտ է`

ա) կատարել գործող գլխամասային կառուցվածքների, ջրատարների և ցանցերի տեխնիկական վիճակի ուսումնասիրություններ,

բ) ներդնել համապարփակ հաշվառման համակարգ` տեղադրելով ջրաչափական հանգույցներ գլխամասային կառուցվածքների և ջրատարների, բաժանարարների և շենքերի մուտքագծերի վրա:

VII. Սակագնային քաղաքականություն, սուբսիդավորում

Ընդհանրապես, ոռոգման և խմելու ջրի սակագները, համաձայն ՀՀ ջրային օրենսգրքի, ներառում են ծառայության արժեքը (ներառյալ գործունեություն իրականացնելու համար անհրաժեշտ` հիմնավորված օգտագործման և պահպանման ծախսերը), հիմնական միջոցների մաշվածության փոխհատուցումը, ողջամիտ շահույթի մեծությունը, վարկերի սպասարկման ծախսերը, հիմնավորված ու անհրաժեշտ ապահովագրական ծախսերը, հիմնավորված տեխնոլոգիական կորուստները և օրենսդրությամբ նախատեսված` հիմնավորված ու անհրաժեշտ այլ ծախսերը: Նշված ծախսերի ներառումը սակագների մեջ գործնականում հնարավոր է իրականացնել աստիճանաբար:

Սկզբնական փուլում (առնվազն մինչև 2007 թ.) կապիտալ ծախսերը դեռևս պետք է կատարվեն անմիջականորեն պետության կողմից` հիմնականում ՀԲ-ի և այլ դոնոր կազմակերպությունների կողմից ֆինանսավորվող վարկային ծրագրերի շրջանակներում: Այնուհետև, երբ համակարգերը կզարգանան մինչև հնարավոր օպտիմալ գործունեության վիճակի, անհրաժեշտ կլինի նաև այս ոլորտում ներդրումային քաղաքականության համատեքստում սակագնի մեջ ներառել նաև ամորտիզացիոն հատկացումների մի որոշ մասը` որպես հետագա կապիտալ ներդրումների ֆինանսավորման աղբյուրներից մեկը:

Ոռոգման ոլորտում սակագնային քաղաքականությունը պետք է իրականացվի` հաշվի առնելով գյուղատնտեսության առանձնահատկությունները և գյուղատնտեսական արտադրանքի կշիռը ՀՆԱ-ի մեջ: ՈՒստի, նպատակահարմար է սակագնի բարձրացումն իրականացնել առավել սահուն` աստիճանական անցում կատարելով ինքնածախսածածկող սակագնի: Միևնույն ժամանակ ոռոգման ոլորտում սակագնային քաղաքականության հիմնաքարը տարբերակված սակագների աստիճանաբար կիրառումն է` հիմնվելով յուրաքանչյուր ջրավազանային տարածքի ջրատեխնիկական համալիրի տեխնոլոգիական ամբողջականության և մյուս նմանատիպ համալիրներից առանձնացվածության սկզբունքի վրա (2007 թ.): Արդյունքում ոռոգման ջրի վերջնական սակագինը պետք է որոշվի յուրաքանչյուր տարածքում ոռոգման ջրի մատակարարման համար անհրաժեշտ ծախքերից: Բացի այդ, ՀՀ բնական մենաշնորհների կարգավորման հանձնաժողովի կողմից, ոռոգման շրջանն սկսելուց առաջ, պետք է հաստատվեն ջրաղբյուրներից ջրառ իրականացնող ընկերության և ջրօգտագործողներին ոռոգման ջուր մատակարարող ընկերությունների համար ծառայությունների մատուցման սակագները` վերջիններիս համար սակագնի հաշվարկը անմիջականորեն կապելով շահագործման ծախսերի հետ:

Տարբերակված սակագնային համակարգի կիրառման դեպքում պետությունը պետք է իրականացնի նաև խմելու ջրի բաժանորդների տարածքային սուբսիդավորման քաղաքականություն` ելնելով ժողովրդագրական, տարածաշրջանային (սահմանամերձ գոտի, աղետի գոտի և այլն) և սոցիալական քաղաքականության խնդիրներից:

Սակագնային քաղաքականությունը կենթարկվի արմատական փոփոխության` կապված այն հանգամանքի հետ, որ, սպառողների թվաքանակից կախված, պայմանական ամսական վճարի համակարգից անցում է կատարվելու ջրաչափական համակարգով հաշվառվող ծավալային (խոր. մետր) համակարգի, որը մեծապես կհստակեցնի ներկա անորոշ դաշտը:

Ջրաչափման տեխնիկական համակարգի պայմաններում ինչպես ջրառի, այնպես էլ սպառողի մոտ ծավալային հաշվառում չի իրականացվել, և վերին աստիճանի պայմանական են եղել ինչպես հաշվետվություններում արտացոլված հիշյալ ցուցանիշները, այնպես էլ դրանց հետևանքը կազմող կորուստները:

Այդ առումով, հետագա սակագնային քաղաքականության իրականացման իրական ելակետն այն է, որ մինչև ջրաչափական համակարգի ներդրումը գործել են մեկ շնչի հաշվով ամսական վճարներ, որոնք Երևանում, օրինակ, կազմել են 420 դրամ: Եթե ելակետ համարվի մեկ շնչի հաշվով նվազագույն կոմունալ-կենցաղային սպառումը` օրական 60-70 լիտր, որը համարժեք է ամսական 2 մ³-ի, ապա ստացվում է, որ ըստ էության փաստացի 1 մ³-ի համար գործել է 420:2=210 դրամ սակագին: Ֆինանսական ծրագրում հաշվարկներն ընդունված են պայմանական 120 դրամ/մ³ արժեքով, որը կճշտգրտվի կարգավորող հանձնաժողովի կողմից, և ծրագրում կկատարվեն փոփոխություններ:

Հաշվի առնելով ջրային տնտեսության համակարգի ռազմավարական նշանակությունը և ընկերությունների լիակատար առողջացմանն ուղղված ծրագրերի հետևողական իրականացման անհրաժեշտությունը` 2003-2006 թթ. ֆինանսական հոսքերի կանխատեսումների հաշվարկներում նախատեսվում է ՀՀ պետական բյուջեից սուբսիդիաների տրամադրում ընկերություններին` թերգանձումների և (կամ) ինքնարժեքից ցածր սակագնի սահմանման արդյունքում առաջացող ընթացիկ ֆինանսական ճեղքվածքի փակման համար:

VIII. Ներդրումային ծրագրերով իրականացվող միջոցառումները

Համակարգի գանձումների բարձրացման, կորուստների կրճատման, կառավարման բարելավման ճանապարհով ֆինանսական առողջացումը և ֆինանսական հոսքերի ծրագրի կատարումը, սանիտարահիգիենիկ և բնապահպանական նորմերին համապատասխան անխափան և անվտանգ շահագործումն իրատեսական կարող են լինել միայն բավարար ներդրումների կատարման պայմաններում: Այդ գործում վճռորոշ դեր ունեն հատկապես միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների վարկային և դրամաշնորհային միջոցները, ինչպես նաև ՀՀ պետական բյուջեից ներգրավված միջոցները, որոնց նպատակային և արդյունավետ օգտագործման ապահովումը դարձել է կարևորագույն նախապայման:

Հանրապետության մելիորատիվ նշանակության ջրամբարների ներքին բյեֆի տակ գտնվող 350 հազ. բնակչության անվտանգությունն ապահովելու և ոռոգման համակարգերի ջրապահովվածությունն ավելացնելու նպատակով Համաշխարհային բանկի վարկի հաշվին 2000 թվականից գործողության մեջ է դրվել «Պատվարների անվտանգություն» ծրագիրը` 30,3 մլն ԱՄՆ-ի դոլար ընդհանուր գումարով:

Ծրագրի շրջանակներում նախատեսվում է 2001-2005 թթ. իրականացնել առավել մեծ վտանգ ներկայացնող 20 ջրամբարների պատվարների վերականգնում և անվտանգության միջոցառումների իրականացում, մնացած բոլոր 60 ջրամբարների պատվարների ուսումնասիրում, վթարային իրավիճակների հայտնաբերում և վերացում: Բացի ջրածածկման գոտու բնակչության անվտանգության ապահովումից` ծրագրի իրականացումը հնարավորություն կտա բարելավելու շահագործման պայմանները` դրանով բարձրացնելով հատուցումը տնտեսությանը:

Համաշխարհային բանկի վարկի և այլ միջոցների հաշվին (65,65 մլն ԱՄՆ դոլար) 2001-2005 թթ. իրականացվում է «Ոռոգման համակարգերի զարգացում» վարկային 1-ին ծրագիրը (30,82 մլն ԱՄՆ դոլար) և 2005-2008 թթ. նախատեսվում է իրականացնել «Ոռոգման համակարգերի զարգացում» վարկային 2-րդ ծրագիրը (34,83 մլն ԱՄՆ դոլար), որոնց հիմնական նպատակն է գյուղատնտեսական մթերքների հուսալի արտադրության ապահովումը, բերքատվության և գյուղատնտեսական արտադրության եկամտաբերության բարձրացումը, շահագործման ծախսերի իջեցումը `

- հանրապետության ոռոգելի հողատարածքների ջրապահովության բարձրացմամբ,

- ոռոգման և դրենաժային համակարգերի շահագործման ծախսերի նվազեցմամբ,

- հողերի մելիորատիվ վիճակի բարելավմամբ,

- համակարգում ջրի հաշվառման և կառավարման կատարելագործմամբ:

2001 թ.-ից Արմավիրի մարզում Գերմանական վերականգնման բանկի վարկի հաշվին իրականացվում է 15,2 մլն եվրո գումարով վարկային ծրագիր, որի նպատակն է ապահովել Արմավիրի մարզի 12 համայնքների ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի անխափան ու անվտանգ շահագործումը, հոսակորուստների կրճատումը, ներքին կառուցվածքի փոփոխման ու տեխնիկական վերազինման առավել արդյունավետ խնդիրների լուծումը, ինչպես նաև ցանցերի ապակենտրոնացումը:

Վերջինիս համանման Գերմանական վերականգնման բանկի վարկի հաշվին 2005 թ.-ից նախատեսվում է իրականացնել նաև նոր վարկային ծրագիր Շիրակի և Լոռու մարզերում` ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի անխափան ու անվտանգ շահագործումն ապահովելու նպատակով:

«Համայնքային զարգացում» ծրագրի (35,55 մլն ԱՄՆ դոլար) շրջանակներում 2000-2004 թվականներին իրականացվելիք վերականգնողական և արդիականացման աշխատանքների արդյունքում իրականացվում է Երևան քաղաքի և Երևանի «Ջրմուղ-կոյուղի» ՓԲԸ-ի կողմից սպասարկվող արտաքաղաքային բաժանորդների ջրամատակարարման բարելավում և ընկերության համար մասնավոր օպերատորի ներգրավում:

Ներկայումս մշակման փուլում է գտնվում «Համայնքային զարգացում» վարկային 2-րդ ծրագիրը, որը հանդիսանում է վարկային 1-ին ծրագրի շարունակությունը, և վերջինիս շրջանակներում նախատեսվում է ապահովել Երևան քաղաքի շուրջօրյա ջրամատակարարումը, իրականացնել ցանցերի գոտևորմանը, հոսակորուստների մակարդակի կրճատմանը, ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի արդյունավետության բարձրացմանն ուղղված աշխատանքներ:

Հանրապետության բնակավայրերի (բացի Երևան քաղաքից) ջրամատակարարման խնդիրների լուծումը նախատեսվում է իրականացնել Համաշխարհային բանկի Համայնքային ջրամատակարարման և ջրահեռացման վարկային ծրագրի միջոցներով, որի համար կատարվել են համապատասխան ուսումնասիրություններ:

Կազմված առաջնահերթության որոշման չափանիշներով (ինժեներատեխնիկական, արժեքային, սոցիալ-տնտեսական) ընտրված 35 համակարգերում նախատեսված աշխատանքների իրականացմամբ 2004-2009 թթ. ընթացքում կբարելավվի շուրջ 38 քաղաքների և 250 գյուղական բնակավայրերի ջրամատակարարումը, կիրականացվի ցանցերի գոտևորման, հոսակորուստների մակարդակի կրճատման, ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի արդյունավետության բարձրացմանն ուղղված աշխատանքներ:

Ծրագիրն իրականացվելու է երկու փուլով` 2004-2007 թթ-ին տրամադրվելու է 23,88 մլն ԱՄՆ-ի դոլար, իսկ 2008-2009 թթ-ին` 17,3 մլն ԱՄՆ-ի դոլար, որոնց շրջանակներում իրականացվելու են վերականգնողական և արդիականացման աշխատանքներ:

Հեռանկարում ջրային տնտեսության համակարգի տեխնիկական վերազինման նպատակով անհրաժեշտ է մշակել համապատասխան ներդրումային ծրագրեր և միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների նպատակային վարկերի հաշվին իրականացնել հետևյալ միջոցառումները`

ա) ջրամատակարարման և ջրահեռացման համակարգերի, խմելու ջրի և կեղտաջրերի մաքրման կայանների վերակառուցում, ինքնահոս համակարգերի կառուցում,

բ) Արփա-Սևան թունելի հիմնանորոգում, անվտանգ շահագործում և պահպանում,

գ) Տավուշի մարզի Ոսկեպարի, Կարմիր գյուղի և Պաղ ջրի ջրամբարների շինարարությունը, որով հնարավոր կլինի ապահովել ինքնահոս եղանակով ջրամատակարարումը շուրջ 2000 հա ոռոգելի հողատարածքներում,

դ) Եղվարդի, Կապսի, Գեղադիրի և Ափնայի ջրամբարների շինարարությունը:

Միայն Եղվարդի ջրամբարի փոքրացված ծավալով տարողության (90 մլն խ.մ) կառուցման շնորհիվ հնարավոր կլինի ոռոգել 7500 հա հողատարածք և ոռոգման նպատակով Սևանա լճից պակաս բաց թողնել 70 մլն խ.մ ջուր,

ե) Մեղրու տարածաշրջանում մեխանիկական եղանակով ջրամատակարարումն ինքնահոսի փոխադրելը, որը հնարավորություն կտա այդ տարածաշրջանում ոռոգումն իրականացնել բացառապես ինքնահոս եղանակով:

Ծրագրերի իրականացման հիմքում մշտապես պետք է դրված լինի էլեկտրաէներգիայի և ջրի խնայողության, մեխանիկականից ինքնահոս ջրամատակարարման անցնելու միջոցառումների օպտիմիզացիան:

IX. Ծրագրի մոնիտորինգը

Ծրագրի հետևողական կատարումը պետք է գտնվի ՀՀ կառավարությանն առընթեր ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի և ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հսկողության ներքո: Վերջինիս կողմից մշակված ձևերին համապատասխան` ընկերությունները պետք է ամսական տեղեկատվություն ներկայացնեն վերը նշված երկու մարմիններին:

Այս ծրագրի տարբեր բաժիններում նշված միջոցառումների մեծ մասը վերաբերում է համակարգի անվտանգության և տեխնիկական վիճակի բարելավմանը, ընկերությունների ընթացիկ անխափան գործունեության ապահովմանը, համակարգը կառավարելի և կառավարիչների ներգրավման համար ցանկալի դարձնելը, վարձավճարների հաշվարկման և գանձման համակարգերի բարելավմանը, ընկերությունների պարտքերի վերակառուցմանը և այլ միջոցառումների իրականացմանը:

Պետական մարմինները կոչված են ի հայտ բերելու այդ աշխատանքները, մշակելու և հաստատելու դրանց իրականացման տեխնիկական առաջադրանքները, ներգրավելու կատարող խորհրդատվական կառույցներին, ընդունելու նրանց մատուցված ծառայություններն ու կայացնելու համապատասխան որոշում` ապահովելով իրագործման ընթացքի նկատմամբ մոնիտորինգ:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան

Հավելված N 2 ՀՀ կառավարության 2003 թվականի նոյեմբերի 6-ի N 1693-Ն որոշման

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՈՍՔԵՐԻ

Աղյուսակ N 1

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
Ջրի կորուստը (%)	71.5%	70%	70%	69%	66%	65%
Ընդամենը՝ ինքնարժեքը (դրամ/խմ)	-	90.5	127.4	126.1	154.6	154.8
ջրի մատակարարման ինքնարժեքը՝ ներառյալ ֆինանսական ամորտիզացիան (դրամ/խմ)	-	80.5	117.4	116.1	121.4	120.9
կեղտաջրի հեռացման ինքնարժեքը՝ առանց ամորտիզացիայի (դրամ/խմ)	-	10.0	10.0	10.0	10.0	10.0
կեղտաջրերի մաքրման ինքնարժեքը՝ առանց ամորտիզացիայի (դրամ/խմ)	-	-	-	-	23.2	23.9
ջրի մատակարարման ընթացիկ ինքնարժեքը՝ առանց ամորտիզացիայի (դրամ/խմ)	-	67.5	96.9	95.8	101.2	100.6
Ընդամենը՝ հավաքագրում (%)	45.1%	77.5%	81.8%	85.3%	87.2%	96.6%
Հավաքագրում բնակչությունից	28.1%	68.0%	74.0%	78.8%	81.4%	95.0%
Հավաքագրում բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններից	100.0%	100.0%	100.0%	100.0%	100.0%	100.0%
Հավաքագրում այլ սպառողներից	100.0%	100.0%	100.0%	100.0%	100.0%	100.0%
Էլ. էներգիայի սակագինը (դրամ/կվտ/ժ)	18.0	18.0	18.0	18.0	18.0	18.0
Էլ. էներգիայի ծախսը (մլն  կվտ/ժ)*	215.4	188.0	164.4	140.0	100.0	100.0
Բնակչության գծով բաժանորդների քանակը, այդ թվում`	267600	261423	261423	262106	262937	263826
հարակից գյուղերում	-	9493	-	-	-	-
Բնակչության գծով 1 բաժանորդի հաշվով տարեկան մատակարարված ջրի ծավալը (խմ/տարի)	306.9	240.0	173.0	173.0	173.0	173.0
Ջրաչափ տեղադրած բաժանորդների գծով 1 բնակչի օրական սպառումը (լիտր/օր)	-	140	125	125	125	125

* ծախսերում ներառված է նաև «Աերացիա» կայանի գործարկման արդյունքում ծախսվող էլ.էներգիայի ծախսը

ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ԿԱՆԽԱՏԵՍՎՈՂ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՑՈՒՑԱՆԻՇՆԵՐԸ

Աղյուսակ N 2

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
Ջրամատակարարում Ցանցին տրված ջրի քանակը (մլն խմ)	394.8	308.1	220.0	213.9	197.0	193.0
Կորուստը (մլն խմ)	282.4	215.7	154.1	147.6	130.2	125.7
Ընդամենը՝ սպառողներին տրված ջրաքանակը (մլն խմ), այդ թվում՝	112.4	92.4	65.9	66.3	66.8	67.3
բնակչությանը տրված ջրաքանակը (մլն խմ)	82.1	62.7	45.2	45.3	45.5	45.6
բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններին տրված ջրաքանակը (մլն խմ)	5.7	5.7	5.7	5.7	5.7	5.7
այլ սպառողներին տրված ջրաքանակը (մլն խմ), այդ թվում`	24.6	24	15.0	15.3	15.6	16
«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ին վաճառվող ջուրը	8	8	2.6	2.6	2.6	2.6
Ջրահեռացում
Ընդամենը՝ ջրահեռացում (մլն խմ), այդ թվում՝	91.9	74.3	59.1	60.2	60.3	60.5
բնակչության գծով (մլն խմ)	72	54.4	39.2	39.3	39.5	39.6
բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպությունների գծով (մլն խմ)	5.1	5.1	5.1	5.1	5.1	5.1
այլ սպառողների գծով (մլն խմ), այդ թվում`	14.8	14.8	14.8	14.8	14.8	14.8
«Հայջրմուղկոյուղի» ՓԲԸ-ի գծով	4.5	4.8	4.8	4.8	4.8	4.8

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԵՎ ԾԱԽՍԵՐԻ

Աղյուսակ N 3
(մլն դրամ)

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
ԸՆԹԱՑԻԿ ԵԿԱՄՈՒՏ	5897	4871	6651	7730	9349	9481
Ջրամատակարարումից ակնկալվող հասույթը	5006,9	4128,0	6059,9	7128,4	7177,9	7304,8
Բնակչություն	3778,2	2886,1	4251,3	4987,9	5003,7	5020,6
Բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններ	262,2	262,2	535,8	627,0	627,0	627,0
Այլ սպառողներ	966,5	979,7	1272,9	1513,6	1547,2	1657,1
Ջրահեռացումից կեղտաջրերի մաքրումից ակնկալվող հասույթը	889,8	742,8	590,9	601,9	2171,4	2176,2
Բնակչություն	720,0	544,3	392,3	393,4	1420,6	1425,4
Բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններ	51,0	51,0	51,0	61,0	219,6	219,6
Այլ սպառողներ	118,8	147,6	147,6	147,6	531,2	531,2
ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ	6570	8362	8248	9401	10327	10419
Շահագործման ծախսեր	6340,1	7070,6	6875,7	6586,5	7316.0	7399,6
Էլ,էներգիա (ԱԱՀ-ով)	3877,0	3384,2	2959,0	2520,0	1800,0	1800,0
Վարձատրություն	999,9	1620,0	1659,0	1668,0	1675,7	1675,7
Աշխատավարձ	812,1	1350,0	1382,4	1389,7	1396,4	1396,4
Սոցապ, հատկացումներ	187,8	270,0	276,5	277,9	279,3	279,3
Այլ ծախսեր	1462,8	2066,5	2258,2	2398,7	3840,2	3923,8
Հումք նյութեր վառելիք	347,3	500,0	600,0	600,0	600,0	600,0
Սեփական միջոցներից	183,9	450,0	600,0	600,0	600,0	600,0
ՀԲ-ի վարկային միջոցներից	163,4	50,0	-	-	-	-
Բնօգտագործման վճար	19,7	15,4	8,9	7,4	6,7	6,1
Բնապահպանական վճարներ	368,6	422,0	422,0	422,0	422,0	422,0
Այլ տնտեսական և շահագործման ծախսեր	409,7	704,0	800,0	940,0	980,0	1020,0
Սեփական միջոցներից	409,7	604,0	800,0	940,0	980,0	1020,0
ՀԲ-ի վարկային միջոցներից	-	100,0	-	-	-	-
Աերացիայի կայանի ՇևՊ ծախսեր	-	-	-	-	1400,0	1442,0
Կառավարման վճար	317,5	429,1	427,2	429,3	431,5	433,7
Ամորտիզացիա	231,0	1198,6	1198,6	2383,0	2383,0	2383,0
Հարկեր	(1,5)	92,8	173,3	431,3	568,0	606,0
ԱԱՀ (գերավճար)	895,9	82,8	163,3	421,3	558,0	596,0
Այլ հարկեր	(897,4)	10,0	10,0	10,0	10,0	10,0
ԸՆԹԱՑԻԿ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(673)	(3491)	(1597)	(1670)	(978)	(938)
ԱՅԼ ԾԱԽՍԵՐ ԵՎ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ	-	(38,3)	(57,1)	(57,1)	(57,1)	(57,1)
Տոկոսավճար	-	38,3	57,1	57,1	57,1	57,1
Այլ եկամուտներ	-	-	-	-	-	-
ՇԱՀՈՒՅԹԸ՝ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ՎՃԱՐՈՒՄԻՑ ԱՌԱՋ	(673)	(3529)	(1654)		(1035)	(938)
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿ	24,7	-	-	-	-	-
ԶՈՒՏ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(698)	(3529)	(1654)	(1728)	(1035)	(938)

Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

 ԵՐԵՎԱՆԻ «ՋՐՄՈՒՂ-ԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄՈՒՏՔԵՐԻ ԵՎ ԵԼՔԵՐԻ

Աղյուսակ N 4

(մլն դրամ)

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
1. ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(2172)	(5491)	(1184)	(4)	(87)	826
1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(2263,3)	(2968)	(1184)	(4)	210	1123
Մուտքեր՝ ընթացիկ գործունեությունից	2660,9	3773	5443	6592	8154	9159
Ջրամատակարարումից ջրահեռացումից և կեղտաջրերի մաքրումից փաստացի հասույթը	2660,9	3773	5443	6592	8154	9159
Բնակչություն	1262,4	2333	3436	4243	5229	6124
Բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններ	313,2	313	587	688	847	847
Այլ սպառողներ	1085,3	1127	1420	1661	2078	2188
Ելքեր ընթացիկ գործունեությունից	4924,2	6741	6627	6596	7944	8036
Ընթացիկ շահագործման և պահպանման ծախսեր	5645,8	6649	6454	6165	7316	7400
Էլ. էներգիա (ԱԱՀ-ով)	3696,2	3384	2959	2520	1800	1800
Աշխատավարձ	816,9	1350	1382	1390	1396	1396
Սոցապ, հատկացումներ	201,5	270	276	278	279	279
Այլ ծախսեր	931,2	1644	1836	1977	3840	3924
Հումք նյութեր վառելիք	352,0	500	600	600	600	600
Այլ տնտեսական և շահագործման ծախսեր	242,2	704	800	940	980	1020
Բնօգտագործման վճար	19,5	15	9	7	7	6
Բնապահպանական վճարներ	-	-	-	-	422	422
Աերացիայի կայանի ՇևՊ ծախսեր	-	-	-	-	1400	1442
Կառավարման վճար	317,5	425	427	429	432	434
Հարկեր	(721,6)	93	173	431	568	606
ԱԱՀ	151,1	83	163	421	558	596
Շահութահարկ	24,7	-	-	-	-	-
Այլ հարկեր	(897,4)	10	10	10	10	10
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	91,8	(2523)	-	-	(297)	(297)
Մուտքեր՝ կուտակված դեբիտորական պարտքերի մարումից	91,8	6350	-	-	-	-
Ելքեր՝ ժամանակաշրջանի սկզբի դրությամբ կուտակված կրեդիտորական պարտքերի և այլ պարտավորությունների մարումից	-	8872,6	-	-	297,1	297,1
էլ. էներգիայի մատակարարման գծով	-	7084,0	-	-	-	-
աշխատավարձի գծով	-	-	-	-	-	-
սոցապ, վճարների գծով	-	-	-	-	-	-
հարկային պարտավորությունների գծով	-	619,6	-	-	24,6	24,6
այլ պարտավորությունների գծով (բնապահպանական վճարներ)	-	1169,0	-	-	272	272
2. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	2395	(6842)	2508	429	432	434
Մուտքեր՝ ֆինանսական գործունեությունից	2394,9	2748	2508	429	432	434
Ներդրումային դրամաշնորհ	2394,9	2748	2508	429	432	434
Պետական ներդրումային ծրագրեր	250,0	233	233	-	-	-
Համաշխարհային բանկի ներդրումային ծրագրեր	2144,9	2515	2275	429	432	434
Բանկային վարկեր	-	-	-	-	-	-
Բյուջետային վարկեր	-	-	-	-	-	-
Ելքեր՝ ֆինանսական գործունեությունից	-	9590	-	-	-	-
Բանկային վարկերի մարում	-	-	-	-	-	-
Բյուջետային վարկերի մարում	-	9590	-	-	-	-
Այլ	-	-	-	-	-	-
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(1914)	(2173)	(2181)	0	0	0
Մուտքեր՝ ներդրումային գործունեությունից	-	-	-	-	-	-
Ելքեր՝ ներդրումային գործունեությունից	19140	2173	2081	-	-	-
Արտաքին աղբյուրներից	16640	1940	1848	-	-	-
Ներքին աղբյուրներից	2500	233	233	-	-	-
ԶՈՒՏ ՄՈՒՏՔԵՐ (ՃԵՂՔՎԱԾՔ)	(1691)	(14506)	(756)	425	345	1259
Բյուջետային դրամաշնորհ ընթացիկ տարվա ճեղքվածքի համար	3072	1935	756	0	0	0
Բյուջետային աջակցություն պարտքերի վերակառուցման համար	-	10312	-	-	-	-

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

«ՀԱՅՋՐՄՈՒՂԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՈՍՔԵՐԻ

Աղյուսակ N 5

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա- տեսումը
1 բնակչին մատակարարվելիք ջրի քանակը (լիտր/օր)
Ջրաչափ տեղադրած սպառողի համար	-	140	130	125	125	125
Առանց ջրաչափի սպառողի համար	-	200	200	200	200	200
Բակային ծորակներից օգտվող սպառողի համար	-	50	50	50	50	50
Ջրաչափեր տեղադրած բնակիչ-բաժանորդների կշիռը՝ ներառյալ բակային ծորակները (%)	-	13%	45%	80%	85%	90%
Ջրաչափեր տեղադրած բնակիչ-բաժանորդների կշիռը՝ առանց բակային ծորակների (%)	-	13%	45%	65%	70%	70%
Սպառողներին տրված ջրի քանակը (մլն խ.մ.), այդ թվում՝	63	50	44	40	40	40
բնակչությանը տրված ջրի քանակը (մլն. խ.մ)	54	40	35	31	31	31
որից` բակային ծորակների միջոցով	1	2	2	2	2	2
բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններին տրված ջրի քանակը (մլն խմ)	4	4	4	4	4	4
այլ սպառողներին տրված ջրի քանակը (մլն խմ)	5	6	6	6	6	6
Խմելու ջրի և ջրահեռացման ինքնարժեքը (ներառյալ ֆինանսական ամորտիզացիան), դրամ/խ.մ.	74	113	143	162	167	173
Խմելու ջրի և ջրահեռացման ինքնարժեքը (2004թ. IV եռամսյակից՝ առանց Լոռու և Շիրակի), դրամ/խմ	-	75	146	173	179	185
Խմելու ջրի և ջրահեռացման ինքնարժեքը (առանց ամորտիզացիայի), դրամ/խմ	-	75	101	115	120	126
Խմելու ջրի վճարի հավաքագրման ցուցանիշը (%)
Բնակչության գծով	-	72%	64%	65%	82%	92%
Բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպությունների գծով	-	100%	100%	100%	100%	100%
Այլ սպառողների գծով	-	100%	100%	100%	100%	100%

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

«ՀԱՅՋՐՄՈՒՂԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԵՎ ԾԱԽՍԵՐԻ

Աղյուսակ N 6
(մլն դրամ)

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
ԸՆԹԱՑԻԿ ԵԿԱՄՈՒՏ	3095.2	2612.8	4278.9	4947.6	4945.6	4979.7
Խմելու ջրի մատակարարումից ակնկալվող հասույթը	3081.8	2576.1	4218.6	4854.0	4806.5	4817.5
Բնակչություն	2544.2	2095.4	3318.1	3718.1	3670.6	3681.6
այդ թվում՝ բակային ծորակներից օգտվողների գծով	15.0	109.3	202.8	255.9	256.7	257.5
Բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններ	231.9	202.8	376.8	475.2	475.2	475.2
Այլ սպառողներ	305.6	277.9	523.7	660.7	660.7	660.7
Ոռոգման ջրի մատակարարումից ակնկալվող հասույթը	13.4	36.7	60.3	93.6	139.1	162.2
Այլ հասույթ (վարձակալություն)	-	-	-	-	-	-
ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ	4675.5	5629.1	6340.0	6537.4	6698.5	6948.0
Շահագործման ծախսեր	3363.4	3675.7	4297.9	4515.1	4551.8	4759.2
Հումք, նյութեր, վառելիք	447,4	460,8	567,0	674,0	785,6	851,4
Էլ.էներգիա (ԱԱՀ-ով)	1233,7	1205,1	1298,5	1272,6	1261,6	1254,9
Բնօգտագործման վճար	6,5	8,2	6,9	5,9	5,2	4,2
Բնապահպանական վճար	173,0	122,8	122,8	122,8	122,8	122,8
Գնովի ջրի և կոյուղու վճար	374,8	339,8	217,5	217,5	217,5	292,9
Վարձատրություն	979,5	1021,1	1273,0	1465,1	1617,3	1674,9
Աշխատավարձ	772,2	807,3	1035,0	1200,9	1325,6	1372,8
Սոցապ. հատկացումներ	207,3	213,8	238,0	264,2	291,6	302,0
Այլ տնտեսական և շահագործման ծախսեր	148,4	262,9	510,8	526,1	541,9	558,1
Կառավարման վճար (հանձնառության պայմանագրի վճար)	-	255,0	301,4	231,1	-	-
Ամորտիզացիա	1312,2	1879,2	1879,2	1879,2	1879,2	1879,2
Հարկեր	-	74,2	162,8	143,1	267,5	309,6
ԱԱՀ (գերավճար)		49,2	137,8	118,1	242,5	284,6
Այլ հարկեր		25,0	25,0	25,0	25,0	25,0
ԸՆԹԱՑԻԿ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(1580,3)	(3016,2)	(2061,1)	(1589,8)	(1752,9)	(1968,3)
ԱՅԼ ԾԱԽՍԵՐ ԵՎ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ	-	-	-	-	-	-
Տոկոսավճար	-	-	-	-	-	-
Այլ եկամուտներ	-	-	-	-	-	-
ՇԱՀՈՒՅԹԸ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ՎՃԱՐՈՒՄԻՑ ԱՌԱՋ	(1580,3)	(3016,2)	(2061,1)	(1589,8)	(1752,9)	(1968,3)
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿ	-	-	-	-	-	-
ԶՈՒՏ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	(1580,3)	(3016,2)	(2061,1)	(1589,8)	(1752,9)	(1968,3)

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

 «ՀԱՅՋՐՄՈՒՂԿՈՅՈՒՂԻ» ՓԱԿ ԲԱԺՆԵՏԻՐԱԿԱՆ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄՈՒՏՔԵՐԻ ԵՎ ԵԼՔԵՐԻ

Աղյուսակ N 7
(մլն դրամ)

1. ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ 1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
Մուտքեր՝ ընթացիկ գործունեությունից	(1206,0)	(6219,1)	(1274,8)	(899,8)	(915,5)	(762,8)
Խմելու ջրի մատակարարումից՝ մուտքեր	(1194,0)	(1610,1)	(1274,8)	(899,8)	(552,5)	(399,8)
Բնակչություն	1619,0	2016,9	3063,2	3635,6	4266,8	4669,0
այդ թվում՝ բակային ծորակներից օգտվողների գծով	1545,0	1989,4	3014,3	3556,0	4145,8	4523,0
Բյուջետային և բյուջեից ֆինանսավորվող կազմակերպություններ	1044,0	1508,7	2113,8	2420,1	3009,9	3387,1
Այլ սպառողներ	203,0	78,7	129,2	166,6	210,5	236,9
Մուտքեր՝ ոռոգման ջրի մատակարարումից	279,0	202,8	376,8	475,2	475,2	475,2
Մուտքեր՝ այլ եկամուտների գծով	20,0	277,9	523,7	660,7	660,7	660,7
Ելքեր՝ ընթացիկ գործունեությունից	73,4	27,6	48,9	79,6	121,1	146,0
Ընթացիկ շահագործման և պահպանման ծախսեր	28,1	-	-	-	-	-
Հումք, նյութեր, վառելիք	27,5	3627,1	4338,0	4535,4	4819,3	5068,7
Էլ.էներգիա (ԱԱՀ-ով)	786,0	3552,9	4175,1	4392,3	4551,8	4759,1
Բնօգտագործման վճար	912,0	460,8	567,0	674,0	785,6	851,4
Բնապահպանական վճար	728,0	1205,1	1298,5	1272,6	1261,6	1254,9
Գնովի ջրի վճար	183,0	8,2	6,9	5,9	5,2	4,2
Վարձատրություն	1048,0				122,8	122,8
Աշխատավարձ	340,0	339,8	217,5	217,5	217,5	292,9
Սոցապ. հատկացումներ	6,0	1021,1	1273,0	1465,1	1617,3	1674,9
Այլ տնտեսական և շահագործման ծախսեր	-	807,3	1035,0	1200,9	1325,6	1372,8
Կառավարման վճար (հանձնառության պայմանագրի վճար)	110,0	213,8	238,0	264,2	291,6	302,0
Հարկեր	-	262,9	510,8	526,1	541,9	558,1
ԱԱՀ	-	255,0	301,4	231,1	-	-
Շահութահարկ	592,00	74,2	162,8	143,1	267,5	309,6
Այլ հարկեր	67,0	49,2	137,8	118,1	242,5	284,6
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	59,0	-	-	-	-	-
Մուտքեր՝ ժամանակաշրջանի սկզբի դրությամբ կուտակված դեբիտորական պարտքերի մարումից	-	25,0	25,0	25,0	25,0	25,0
Ելքեր՝ ժամանակաշրջանի սկզբի դրությամբ կուտակված կրեդիտորական պարտքերի և այլ պարտավորությունների մարումից	8,0	(4609,0)	-	-	(363,0)	(363,0)
էլ. էներգիայի մատակարարման գծով	(11,0)
աշխատավարձի գծով	130,0	2152,0	-	-	363,0	363,0
սոցապ. վճարների գծով	142,0
	-
	142,0
հարկային պարտավորությունների գծով					257,0	257,0
այ պարտավորությունների գծով (գնովի ջուր)		2457,0			106,0	106,0
2. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	-	4939,0	2578,0	1727,2	1736,0	1745,0
Մուտքեր՝ ֆինանսական գործունեությունից	-	4939,0	2578,0	1727,2	1736,0	1745,0
Ներդրումային դրամաշնորհ	-	4939,0	2578,0	1727,2	1736,0	1745,0
Պետական ներդրումային ծրագրեր		4939,0	810,0	-	-	-
Համաշխարհային բանկի ներդրումային ծրագրեր		-	1768,0	1727,2	1736,0	1745,0
Բանկային վարկեր
Բյուջետային վարկեր
Ելքեր՝ ֆինանսական գործունեությունից	-	-	-	-	-	-
Բանկային վարկերի մարում
Բյուջետային վարկերի մարում
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	-	(330,0)	(2578,0)	(1727,2)	(1736,0)	(1745,0)
Մուտքեր՝ ներդրումային գործունեությունից
Ելքեր՝ ներդրումային գործունեությունից	-	330,0	2578,0	1727,2	1736,0	1745,0
Կապիտալ ծախսեր	-	330,0	2578,0	1727,2	1736,0	1745,0
Ներքին աղբյուրներից		330,0	810,0	-	-	-
Արտաքին աղբյուրներից		-	1768,0	1727,2	1736,0	1745,0
ԶՈՒՏ ՄՈՒՏՔԵՐ	(1206,0)	(1610,1)	(1274,8)	(899,8)	(915,5)	(762,8)
Բյուջետային դրամաշնորհ ընթացիկ տարվա ճեղքվածքի համար	1229	810	952

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ 2003-2007 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀՈՍՔԵՐԻ

Աղյուսակ N 8

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
Ոռոգելի հողատարածքները (հազ.հա) որից`	123.1	126.7	130.5	134.4	138.5	142.6
ջրառ (մլն խմ), այդ թվում`	1200.2
Բարելավման միջոցառումներից հետո ջրառ (մլն խմ), այդ թվում`		1221	1216	1223	1269	1325
ինքնահոս (մլն խմ)	796.6	740.0	825.0	832.0	978.0	1040.0
մեխանիկական (մլն խմ), որից`	279.2	481.0	391.0	391.0	291.0	285.0
Սպառողներին տրված ջրի քանակ (մլն խմ)	792.9	820	851	883	917	958
Կորուստներ (ջրառ-սպառողներին տրված ջուր), մլն խմ	333
Բարելավման միջոցառումների արդյունքում կորուստները (մլն խմ)		401	365	340	352	367
Բարելավման միջոցառումների արդյունքում կորուստները (%)		33	30	28	28	28
1հա-ին ընկնող ջրի միջին քանակը (հազ խմ)	6.1
1հա-ին ընկնող ջրի միջին կշռված տարեկան քանակը,ըստ 2002 թ. կնքված պայմանագրերի	6.7	6.75	6.80	6.85	6.90	7.00
Էլ. էներգիայի միջին սակագինը (դրամ/կՎտ/ժ)	19.4	19.4	18.9	18.8	19.0	19.2
Ծախսված էլ. էներգիան էներգախնայող միջոցառումներից հետո (մլն կՎտ/ժ)	226.0	229	231	231	186	161

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԵՎ ԾԱԽՍԵՐԻ

Աղյուսակ N 9
(մլն դրամ)

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
ԸՆԴԱՄԵՆԸ՝ ԸՆԹԱՑԻ ԵԿԱՄՈՒՏ	4488	4832	5966	7602	9133	10940
Մատակարարված ոռոգման ջրի վաճառքից՝ հասույթ	4398	4737	5796	7318	8848	10654
Խմելու ջրի մատակարարումից՝ հասույթ	89	95	170	284	285	286
ԸՆԹԱՑԻԿ ԾԱԽՍԵՐ	8796	15423	15789	16510	16313	16560
Շահագործման ծախսեր	7773	8054	8493	9153	8784	9009
Հումք, նյութեր, վառելիք	659	693	705	724	745	768
Էլ. էներգիա (ԱԱՀ-ով)	4387	4458	4371	4350	3536	3106
Գնովի ջրի վճար	890	794	1091	1402	1684	2197
Վարձատրություն	1347	1454	1652	1921	2000	2082
Աշխատավարձ	1089	1179	1339	1560	1627	1696
Սոցապ. հատկացումներ	258	275	313	361	373	386
Այլ տնտեսական և շահագործման ծախսեր	490	654	675	757	818	855
Ամորտիզացիա	701	6712	6712	6712	6712	6712
Հարկեր	321	657	584	645	818	839
ԱԱՀ	285	584	510	572	744	766
Այլ հարկեր	36	73	73	73	73	73
ԸՆԹԱՑԻԿ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	-4308	-10592	-9823	-8908	-7181	-5620
ՇԱՀՈՒՅԹԸ՝ ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ՎՃԱՐՈՒՄԻՑ ԱՌԱՋ	-4308	-10592	-9823	-8908	-7181	-5620
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿ (դրամարկղային մեթոդով)	0	2	3	3	6	51
ԶՈՒՏ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՎՆԱՍ)	-4308	-10594	-9827	-8911	-7186	-5672

 Կ Ա Ն Խ Ա Տ Ե Ս ՈՒ Մ Ն Ե Ր

ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԸՆԿԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄՈՒՏՔԵՐԻ ԵՎ ԵԼՔԵՐԻ

Աղյուսակ N 10

(մլն դրամ)

Ցուցանիշների անվանումները	2002 թ.	2003 թ.	2004 թ.	2005 թ.	2006 թ.	2007 թ.
	փաստացի	գնահա-տականը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը	կանխա-տեսումը
1. ԳՈՐԾԱՌԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(4213)	(7268)	(3669)	(2738)	(983)	560
1.1. ԸՆԹԱՑԻԿ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(4051)	(4392)	(3669)	(2738)	(983)	670
Մուտքեր՝ ընթացիկ գործունեությունից	2317	3832	5044	6663	8187	10070
ՋՕԸ-ներին և անհատ սպառողներին մատակարարված ջրի դիմաց	2275	3771	4929	6450	7945	9813
Խմելու ջրի մատակարարումից	42	61	115	213	242	257
Ելքեր՝ ընթացիկ գործունեությունից	6368	8224	8714	9400	9169	9399
Ընթացիկ շահագործման և պահպանման ծախսեր	5983	7567	8130	8755	8352	8543
Էլ. էներգիա (ԱԱՀ-ով)	3673	4458	4371	4350	3536	3106
Գնովի ջուր	566	794	1091	1402	1684	2197
Աշխատավարձ	712	865	1022	1215	1257	1299
Սոցապ. հատկացումներ	55	186	223	264	268	274
Այլ ծախսեր	978	1263	1423	1525	1607	1667
Հարկեր	384	657	584	645	818	857
1.2. ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ԵՎ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ	(163)	(2877)	0	0	0	(110)
Մուտքեր՝ ժամանակաշրջանի սկզբի դրությամբ կուտակված դեբիտորական պարտքերի մարումից
Զուտ ելքեր՝ ժամանակաշրջանի սկզբի դրությամբ կուտակված կրեդիտորական պարտքերի և այլ պարտավորությունների մարումից	162.5	2876.5	0	0	0	110
էլ. էներգիայի մատակարարման գծով	0	2877	0	0	0	0
աշխատավարձի գծով	86	0	0	0	0	0
սոցապ. վճարների գծով	28	0	0	0	0	0
այլ մատակարարների գծով	0	0	0	0	0	0
հարկային պարտավորությունների գծով	49	0	0	0	0	110
2. ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	4083	6578	4450	3173	3189	3204
Մուտքեր՝ ֆինանսական գործունեությունից	4083	7900	4450	3173	3189	3204
Ներդրումային դրամաշնորհ	4083	7900	4450	3173	3189	3204
Պետական ներդրումային ծրագրեր	517	864	550	398	399	400
Համաշխարհային բանկի և այլ դոնորների ներդրումային ծրագրեր	3566	7036	3900	2775	2790	2804
Բանկային վարկեր	0	0	0	0	0	0
Բյուջետային վարկեր	0	0	0	0	0	0
Ելքեր՝ ֆինանսական գործունեությունից	0	1322	0	0	0	0
Բանկային վարկերի մարում	0	0	0	0	0	0
Բյուջետային վարկերի մարում	0	1322	0	0	0	0
3. ՆԵՐԴՐՈՒՄԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ	(3603)	(7900)	(4450)	(3173)	(3189)	(3204)
Մուտքեր՝ ներդրումային գործունեությունից	0	0	0	0	0	0
Ելքեր՝ ներդրումային գործունեությունից	3603	7900	4450	3173	3189	3204
Կապիտալ ծախսեր	3603	7900	4450	3173	3189	3204
Միջազգային կազմակերպությունների կողմից ֆինանսավորվող ծրագրեր	3566	7036	3900	2775	2790	2804
Այլ կապիտալ ծախսեր	37	864	550	398	399	400
ԶՈՒՏ ՄՈՒՏՔԵՐ (ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՃԵՂՔՎԱԾՔ)	(3733)	(8591)	(3669)	(2738)	(983)	560
Բյուջետային դրամաշնորհ՝ ընթացիկ տարվա ճեղքվածքի համար	3733	4392	3669	2738	983	0
Բյուջետային աջակցություն՝ պարտքերի վերակառուցման համար		4199

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Մ. Թոփուզյան