Գլխավոր տեղեկություն
Համար
N 24-Ն
Տիպ
Հրաման
Ակտի տիպ
Հիմնական ակտ (09.03.2025-մինչ օրս)
Կարգավիճակ
Գործում է
Սկզբնաղբյուր
Միասնական կայք 2025.02.17-2025.03.02 Պաշտոնական հրապարակման օրը 27.02.2025
Ընդունող մարմին
Առողջապահության նախարար
Ընդունման ամսաթիվ
19.02.2025
Ստորագրող մարմին
Առողջապահության նախարար
Ստորագրման ամսաթիվ
19.02.2025
Ուժի մեջ մտնելու ամսաթիվ
09.03.2025

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

 

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

«19» փետրվար 2025 թ.

N 24-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

 

ԿՐԾՔԱԳԵՂՁԻ ԳԵՐԱՃՈՎ (ԳԻՆԵԿՈՄԱՍՏԻԱ) ՄԵԾԱՀԱՍԱԿ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 31-րդ կետը՝

 

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ՝

 

1․ Հաստատել կրծքագեղձի գերաճով (գինեկոմաստիա) մեծահասակ պացիենտի վարման գործելակարգը՝ համաձայն Հավելվածի։

2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

 

19.02.2025

Ա. ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ

 

 

Հավելված

ՀՀ առողջապահության նախարարի

«19» փետրվար 2025 թվականի

N 24-Ն հրամանի

 

ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳ

 

ԿՐԾՔԱԳԵՂՁԻ ԳԵՐԱՃՈՎ (ԳԻՆԵԿՈՄԱՍՏԻԱ) ՄԵԾԱՀԱՍԱԿ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ

 

1. Նոզոլոգիաների խումբ` ըստ հիվանդությունների և առողջության հետ կապված խնդիրների վիճակագրական 10–րդ վերանայման դասակարգչի․

 

Հ/Հ

Կոդը

Անվանում

1)

N62

Կրծքագեղձի գերաճ (հիպերտրոֆիա)

Ներառյալ`

գինեկոմաստիան

կրծքագեղձի գերաճը (հիպերտրոֆիան)`

 ԱՀՃ

 պատանեկան, տարածուն

2․ Նոզոլոգիաների խումբը կիրառելի է՝ ըստ սույն հավելվածով սահմանված Ձև 1–ի․

 

Ձև 1

 

1)

Տարիքային խումբ (նորածին, երեխա, դեռահաս, մեծահասակ)

Մեծահասակ

2)

Սեռ (արական, իգական)

Արական, իգական

3)

Բարդություններ (առանց բարդությունների (ԱԲ), բարդություններով (Բ))

ԱԲ, Բ

4)

Հիվանդության փուլը (նկարագրել)

1. Իսկական գինեկոմաստիան կապված է անմիջապես կրծքի գեղձային և շարակցական հյուսվածքի գերաճի հետ:

2. Կեղծ գինեկոմաստիա` (պսևդոգինեկոմաստիա, լիպոմաստիա)

5)

Բժշկական օգնության և սպասարկման պայմանները (բժշկական կազմակերպությունից դուրս, արտահիվանդանոցային պայմաններում, ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում, հիվանդանոցային պայմաններում)

Արտահիվանդանոցային պայմաններում, ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում, հիվանդանոցային պայմաններում

6)

Բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունների մատուցման ձևը (շտապ, անհետաձգելի, պլանային)

Պլանային

7)

Կիրառման շրջանակը (նշել մասնագետների շրջանակը)

Վիրաբույժ-ուռուցքաբան(օնկովիրաբույժ), ախտաբանական անատոմիայի և կլինիկական մորֆոլոգիայի մասնագետ, ճառագայթային ախտորոշման մասնագետ, կլինիկական հոգեբան

8)

Գանգատներ

Պացիենտը երբեմն գանգատվում է ցավից, ճնշման և պտուկների զգայունության բարձրացումից (հատկապես հագուստ կրելիս) և դիսկոմֆորտի զգացողությունից: Մի շարք դեպքերում գինեկոմաստիան ուղեկցվում է պտուկներից կաթնագույն հեղուկի արտազատմամբ:

9)

Անամնեզ

Պացիենտի կողմից ներկայացված գանգատների առկայություն (ցավ, ճնշման և պտուկների զգայունության բարձրացում (հատկապես հագուստ կրելիս) և անհարմարության (դիսկոմֆորտի) զգացողություն):

10)

Զննման արդյունք/Ցուցում

Բնորոշ ախտանշանը մեկ կամ երկու կրծքերի չափերի մեծացումն է:

Արեոլաները կարող են հիպերպիգմենտացվել և չափերով մեծանալ

11)

Հոսպիտալացման ցուցում

Դեղորայքային բուժում՝ ցերեկային ստացիոնարի պայմաններում, վիրահատական բուժում՝ հիվանդանոցային պայմաններում:

3․ Բժիշկ-մասնագետի կողմից պացիենտի զննումը, խորհրդատվությունը իրականացվում է ըստ Ձև 2–ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․

 

Ձև 2

 

Հ/հ

Խորհրդատվության տեսակը

Տրամադրման քանակը

ԱԲ

Բ

1)

Վիրաբույժ-ուռուցքաբանի(օնկովիրաբույժ)՝ կրկնակի խորհրդատվություն 6 ամիսը մեկ

1

1

2)

Ճառագայթային ախտորոշման մասնագետի (ռադիոլոգ) խորհրդատվություն

1

1

3)

Կլինիկական հոգեբանի խորհրդատվություն

1

1

4․ Սույն հավելվածի Ձև 2–ում նշված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։

5․ Լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններն իրականացվում են՝ ըստ Ձև 3–ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․

 

Ձև 3

 

Լաբորատոր հետազոտություններ

Հ/Հ

Կոդը

Անվանումը

Տրամադրման քանակը

Արդյունք

ԱԲ

Բ

1)

Առկա չէ

Արյան ընդհանուր հետազոտություն` լեյկոֆորմուլայով

1

1

1. Նորմայի սահմաններում:

2. Սակավարյունություն:

3. Թրոմբոցիտոպենիա:

4. Երկաթի պակասություն, թալասեմիա:

5. Լեյկոցիտոզ:

6. Լեյկոպենիա:

2)

Առկա չէ

Արյան բիոքիմիական հետազոտություն (բիլիռուբին, ալանինամինոտրանսֆերազ (ԱԼՏ), ասպարտատամինոտրանսֆերազ (ԱՍՏ), գամմագլյուտամիլտրանսֆերազ (ԳԳՏ), միզանյութ և միզանյութի N, ալբումին, գլյուկոզ, կրեատինին, ընդհանուր սպիտակուց, էլեկտրոլիտներ (Na, K, Ca ընդհ, Ca իոնիզացված), խոլեստերին, պրոթրոմբինային ժամանակ, ինդեքս, միջազգային նորմալացված գործակից` ՄՆԳ)

1

1

1. Նորմայի սահմաններում:

2. Նորմայից շեղումներ /ԱՍՏ, ԱԼՏ, ԳԳՏ, բիլիռուբինի բարձրացում/:

3. Հիպերգլիկեմիա, հիպոգլիկեմիա:

4. Միզաթթվային ազոտի, միզանյութի, կրեատինի բարձրացում:

5. Արյան մակարդելիության ցուցանիշների շեղումներ:

3)

Առկա չէ

Մեզի ընդհանուր հետազոտություն

1

1

Մեզում օքսալատների, լեյկոցիտների, միզաթթվային աղերի առկայություն

4)

Առկա չէ

Արյան շճաբանական հետազոտություն (հեպատիտ Բ վիրուսի, հեպատիտ Ց վիրուսի, մարդու իմունային անբավարարության վիրուսի (ՄԻԱՎ` HIV1-2) և սիֆիլիսի հարուցչի հանդեպ հակամարմինների որոշում)

1

1

Վարակիչ հիվանդությունների հայտնաբերում

Գործիքային հետազոտություններ

5)

Առկա չէ

Ռենտգեն թվային մամոգրաֆիա` տոմոսինթեզով

1

1

Իսկական կամ կեղծ գինեկոմաստիա

6)

Առկա չէ

Կրծքագեղձերի և ռեգիոնար անութային ավշային հանգույցների գերձայնային հետազոտություն (ըստ ցուցման)

1

1

7)

Առկա չէ

Կրծքագեղձերի միջուկամագնիսային-ռեզոնանսային տոմոգրաֆիա՝ ներերակային կոնտրաստավորմամբ

1

1

8)

Առկա չէ

Կրծքավանդակի ռենտգենաբանական հետազոտություն

1

1

Նորմա, պլևրիտ, թոքաբորբ

9)

Առկա չէ

Որովայնի խոռոչի և փոքր կոնքի օրգանների գերձայնային հետազոտություն

1

1

Ճարպային հեպատոզ, երիկամներում միկրոլիթների պատկեր, արգանդի միոմա:

10)

Առկա չէ

Ուոռւցքանման գոյացության տրեպան բիոպսիա` հյուսվածաբանական հետազոտությամբ, իմունոհիստոքիմիական հետազոտությամբ

1

1

1. Կրծքագեղձի փոփոխություններ, որոնք ներառում են՝

1) Կալցիումի պաշարներ կրծքագեղձում՝ կալցիֆիկատներ.

2) Կիստաներ.

3) Կրծքագեղձի ադենոզ.

4) Ճարպային նեկրոզ.

5) Ֆիբրոզ-կիստոզ փոփոխություններ.

6) Ատիպիկ ներծորանային հիպերպլազիա.

7) Ատիպիկ բլթակային հիպերպլազիա.

8) Բլթակային կարցինոմա տեղում (in situ)` (LCIS).

9) Ծորանային կարցինոմա տեղում (in situ)` (DCIS)

11)

Առկա չէ

Անութային ավշային հանգույցի տրեպան բիոպսիա՝ հյուսվածաբանական հետազոտությամբ

1

1

1. Ավշային հանգույցի բորբոքում, ռեակտիվ հիպերպլազիս:

2. Լիմֆոգրանուլեմատոզ:

3. Ինֆեկցիոն մոնոնուկլեոզ:

4. Տուբերկուլյոզ:

12)

Առկա չէ

Անութային ավշային հանգույցի բարակ ասեղային ասպիրացիոն (պունկցիոն) բիոպսիա՝ բջջաբանական հետազոտությամբ

1

1

13)

Առկա չէ

Պտուկից արտադրության բջջաբանական հետազոտություն

1

1

1. Գալակտորեա:

2. Ինֆեկցիա:

3. Դուկտէկտազիա:

4. Ներծորանային պապիլոմա:

14)

Առկա չէ

Պտուկից արտադրության բակտերիաբանական հետազոտություն

1

1

15)

Առկա չէ

Գոյացության բարակ ասեղային ասպիրացիոն բիոպսիա՝ բջջաբանական հետազոտությամբ

1

1

1. Ինտրակիստոզ պապիլոմա:

2. Թարախային կիստա:

16)

Առկա չէ

Գոյացության բարակ ասեղային ասպիրացիոն բիոպսիա՝ բակտերիաբանական հետազոտությամբ

1

1

6․ Սույն հավելվածի Ձև 3–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։

7․ Օգտագործվող դեղերի ցանկը սահմանվում է ըստ Ձև 4–ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․

 

Ձև 4

 

 Հ/հ

Անվանում, դեղաչափ, դեղաձև, փաթեթավորում

Անվանում /ջեներիկ/

Չ/Մ

Միջինացված ցուցանիշ՝ տրամադրման հաճախակա-նություն

Միջին օրական չափաքանակ

Բուժման կուրսի միջին չափա-քանակ

Օրերի քանակ

1)

Պարացետամոլ 500մգ

Պարացետամոլ 500մգ

դեղահատեր

Օրը 2 անգամ

600

-

3-6 ամիս

2)

Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ, 600մգ

Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ, 600մգ

դեղահատեր

Օրը 2 անգամ

600

-

3-6 ամիս

3)

Դիկլոֆենակ 140 մգ

Դիկլոֆենակ 140 մգ

սպեղանի

Օրը 1-2 անգամ

100

-

3-6 ամիս

4)

Դիկլոֆենակ (դիկլոֆենակ նատրիում)10մգ/գ

Դիկլոֆենակ (դիկլոֆենակ նատրիում)10մգ/գ

դոնդող արտաքին կիրառման ատեր

Օրը 2 անգամ

40 (1%)

-

3-6 ամիս

5)

Վիտամին A, վիտամին D3, վիտամին E, վիտամին C, ֆոլաթթու, վիտամին B1, վիտամին B2, վիտամին B6, վիտամին B12, նիկոտինամիդ, բիոտին, կալցիումի պանտոտենատ, կալցիում, մագնեզիում, ֆոսֆոր, երկաթ, ցինկ, պղինձ, մանգան

Վիտամին A, վիտամին D3, վիտամին E,

վիտամին C, ֆոլաթթու, վիտամին B1, վիտամին B2, վիտամին B6, վիտամին B12, նիկոտինամիդ, բիոտին, կալցիումի պանտոտենատ, կալցիում, մագնեզիում, ֆոսֆոր, երկաթ, ցինկ, պղինձ, մանգան

դեղահատեր

օրը 2 անգամ

1000մգ

200 IU

-

4-6 ամիս

6)

Լինօլենաթթու

Լինօլենաթթու

դեղպատիճեր

օրը 2 անգամ

300մգ

-

3-4 ամիս

7)

Կուսածառ սովորական Ø, կաուլոֆիլ գունդարանման D4, ցիկլամեն եվրոպական D4, չիլիբուխա իգնատիոսի D6, հիրիկ բազմերանգ D2, վագրաշուշան D3 և աբրահամածառ Ø, կաուլոֆիլ վիթխարի D4, արջատակ D4, իգնացիա D6, հիրիկ D2, վագրաշուշան D3

Կուսածառ սովորական Ø, կաուլոֆիլ գունդարանման D4, ցիկլամեն եվրոպական D4, չիլիբուխա իգնատիոսի D6, հիրիկ բազմերանգ D2, վագրաշուշան D3 և աբրահամածառ Ø, կաուլոֆիլ վիթխարի D4, արջատակ D4, իգնացիա D6, հիրիկ D2, վագրաշուշան D3

դեղահատեր և կաթիլներ ներքին ընդունման հոմեոպաթային

օրը 2 անգամ /հաբ/

30 կաթիլից օրը 2 անգամ

 

-

3-4 ամիս

8)

Տամոքսիֆեն 20 մգ

Տամոքսիֆեն 20 մգ

դեղահատեր

օրը 1 անգամ

10մգ

-

3-4 ամիս

9)

Դանազոլ 200մգ

/FDA-ի կողմից հաստատված միակ դեղամիջոցը մաստալգիայի բուժման համար/

Դանազոլ 200մգ

դեղահատեր

Օրը 2-4 անգամ

200-800մգ

-

3-4 ամիս

10)

Բրոմոկրիպտին (բրոմոկրիպտինի մեզիլատ) 2,5մգ

Բրոմոկրիպտին (բրոմոկրիպտինի մեզիլատ) 2,5մգ

դեղահատեր

Ամեն 8 ժամը 1 անգամ

2.5մգ

-

3 ամիս

8․ Սույն հավելվածի Ձև 4–ում սահմանված`

1) նշանակված դեղի նկատմամբ անհատական անտանելիության դեպքում ավագ բուժաշխատողը իրավասու է նշանակել այլ դեղ.

2) տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը:

9. Կրծքագեղձի գերաճի (գինեկոմաստիա) վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկատվությունը ներկայացված է սույն հավելվածի Ձև 5-ում.

 

Ձև 5

 

Ներմուծեք նկարագրությունը_24000

 

ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԻ ՄՇԱԿՄԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐԸ

 

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK551609/

2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3321867/

 

Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 27 փետրվարի 2025 թվական: