Ք Ա Ղ Վ Ա Ծ Ք

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՆԻՍՏԻ

Ա Ր Ձ Ա Ն Ա Գ Ր ՈՒ Թ Յ ՈՒ Ն Ի Ց

21 մայիսի 2015 թվականի N 22

35. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԱԿԱՆ ԲԱՆԿԻ 2014 ԹՎԱԿԱՆԻ ԴՐԱՄԱՎԱՐԿԱՅԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԾՐԱԳՐԻ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅԱՆԸ ՀԱՎԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՏԱԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

(անվավեր է ճանաչվել 21.10.21 N 1728-Ն որոշման 1-ին կետով)

Հավանություն տալ Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի 2014 թվականի դրամավարկային քաղաքականության ծրագրի կատարման հաշվետվության մասին Հայաստանի Հանրապետության կառավարության եզրակացությանը՝ համաձայն հավելվածի:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Հ. Աբրահամյան
2015 թ. մայիսի 26 Երևան

ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ

Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի 2014 թվականի դրամավարկային քաղաքականության ծրագրի կատարման հաշվետվության (գնաճի հաշվետվության) մասին

2014 թվականի ընթացքում նպատակադրվել էր իրականացնել ընդլայնող հարկաբյուջետային և դրամավարկային քաղաքականություններ, ինչը և այդ ուղղությամբ էլ ընթացել է մինչև տարեվերջ՝ որոշակի ճշգրտումներով: Այսպես, արտաքին հատվածում հիմնական հումքային և պարենային ապրանքների միջազգային շուկաներում սպասվածից ավելի գնանկումային զարգացումների և ՀՀ արժութային շուկայում տարեվերջին ստեղծված փոխարժեքային ճնշումների ներքո ՀՀ ԿԲ-ն վերանայեց դրամավարկային քաղաքականության ուղղությունը և կիրառվելիք միջոցառումները:

2014 թվականի համար ՀՀ ԿԲ կողմից վարվող դրամավարկային քաղաքականությունը դրսևորվեց ազդեցության երկու տարբեր ուղղություններով, նախ` ընդլայնող, ապա` զսպող: Նախ այն ուղղված էր խթանելու տնտեսական ակտիվությունը և որոշակիորեն ընդլայնելու տարվա սկզբում ձևավորված թույլ գնաճային միջավայրը, այնուհետև՝ ներքին և արտաքին տնտեսական զարգացումների ներքո 2014 թվականի տարեվերջին արտարժութային հոսքերի կտրուկ նվազման և ռուսական ռուբլու արժեզրկման ազդեցությամբ պայմանավորված դրամը արժեզրկվեց և ձևավորվեցին փոխարժեքային ճնշումներ, ինչով էլ պայմանավորված դրամավարկային քաղաքականություն իրականացնող մարմինը կիրառեց զսպող գործիքակազմ՝ ֆինանսական կայունության հասնելու համար:

Այսպես, 2014 թվականի մինչև չորրորդ եռամսյակ, ձևավորված մակրոտնտեսական միջավայրին համապատասխան, ՀՀ ԿԲ-ն վարել է ընդլայնող դրամավարկային քաղաքականություն` թուլացնելով և մեղմելով դրամավարկային պայմանները, համախառն պահանջարկի ընդլայնմանը և գնաճի տեմպերի վերականգնմանը նպաստելու համար (իջեցնելով վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը ընդհանուր առմամբ 1 տոկոսային կետով): Սակայն, տարեվերջին ՀՀ ԿԲ-ն ճշգրտել է դրամավարկային քաղաքականության ուղղությունները և միջոցառումներն ուղղված են եղել ֆինանսական և արժութային շուկաներում ձևավորված լարվածության մեղմմանը, ինչով էլ պայմանավորված խստացվել են դրամավարկային պայմանները: Մասնավորապես նոյեմբերի վերջից բարձրացվեց լոմբարդային ռեպոյի տոկոսադրույքը (8.25-ից` 21.0%), և դեկտեմբերի կեսից բարձրացվեց արտարժույթով ներգրավված միջոցների դիմաց պարտադիր պահուստավորման նորման (12-ից` 24%):

Միաժամանակ, 2014 թվականի դրամավարկային քաղաքականության ծրագրի կատարման հաշվետվության (գնաճի հաշվետվության) որոշ բաժինների վերաբերյալ հայտնում ենք հետևյալը:

Գնաճի հաշվետվության մեջ 2014 թվականի չորրորդ եռամսյակի համար նշվում է, որ «ձևավորվեց դրական ՀՆԱ ճեղքվածք՝ նպաստելով գնաճի տեմպերի ակնկալվածից արագ վերականգնմանը»: Սակայն, 2014 թվականի չորրորդ եռամսյակում ՀՆԱ-ի աճի տեմպը ավելի ցածր է եղել, քան երրորդ եռամսյակում: Մասնավորապես, ՀՆԱ-ի իրական աճի տեմպը երրորդ եռամսյակում եղել է 5.3 տոկոս, չորրորդում՝ 2.6 տոկոս, ընդ որում մեծածախ ու մանրածախ առևտրի իրական աճը եղել է 2 տոկոս, իսկ չորրորդ եռամսյակում կազմել է 1.2 տոկոս: Այստեղից հետևում է, որ գնաճին նպաստել է ոչ թե ՀՆԱ-ի դրական ճեղքվածքը, այլ տնտեսական այլ գործոններ:

2014 թվականի ցուցանիշները կանխատեսված են գնահատականների հիման վրա, սակայն ՀՀ ԱՎԾ-ի կողմից փաստացի տվյալներն արդեն իսկ հրապարակված են, ինչով էլ պայմանավորված առկա են փաստացի տվյալներից շեղումներ (դրամավարկային ծրագրի պատրաստումը և հրապարակումը եղել է ավելի վաղ, քան որոշ մակրոտնտեսական ցուցանիշների մասով):

Մասնավորապես, գնաճի հաշվետվությունում նշվում է, որ 2014 թվականի տնտեսական աճը կգտնվի 3.2-3.5%-ի սահմաններում, երբ համաձայն ԱՎԾ տվյալների, 2014 թվականի տնտեսակայն աճը փաստացի կազմել է 3.4% կամ նշվում է, որ ըստ ԿԲ գնահատումների ՀՆԱ-ի դեֆլյատորը կազմում է 103.5%, երբ համաձայն ԱՎԾ տվյալների, 2014 թվականի ՀՆԱ-ի ինդեքս-դեֆլյատորը փաստացի կազմել է 102.4%: Իսկ 2014 թվականի արդյունքներով հարկային եկամուտները կազմել են 1,064,118.4 մլն. դրամ, իսկ հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցությունը` 23.50%, փաստաթղթում նշված 23.4%-ի փոխարեն: