ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ, ԳԻՏՈՒԹՅԱՆ, ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ԵՎ ՍՊՈՐՏԻ ՆԱԽԱՐԱՐ

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

05 դեկտեմբերի 2022 թ.

N 76-Ն

Ղեկավարվելով «Հանրակրթության մասին» օրենքի 30-րդ հոդվածի 1-ին մասի 26.18-րդ կետով՝

1. Սահմանել պետական հանրակրթական ուսումնական հաստատության տնօրենի ատեստավորման կարգը՝ համաձայն հավելվածի:

2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում 2023 թվականի հունվարի 1-ից:

Վ. Դումանյան

Հավելված Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարի 2022 թ-ի դեկտեմբերի 5-ի N 76-Ն հրամանի

1. Սույն կարգով կարգավորվում են պետական հանրակրթական ուսումնական հաստատության (այսուհետ` ուսումնական հաստատություն) տնօրենի (այսուհետ՝ տնօրեն) ատեստավորման հետ կապված հարաբերությունները:

2. Ատեստավորումն ուսումնական հաստատությունում տնօրենի զբաղեցրած պաշտոնին համապատասխանության որոշման գործընթացն է:

3. Տնօրենի ատեստավորումն իրականացվում է «Հանրակրթության մասին» օրենքով (այսուհետ` օրենք), սույն կարգով և այլ իրավական ակտերով սահմանված կարգերով:

4. Տնօրենի ատեստավորման գործընթացն իրականացվում է պարզ ընթացակարգով՝ դպրոցի զարգացման ծրագրի կատարման արդյունքների հիման վրա՝ փաստաթղթային եղանակով։

5. Տնօրենի մասնագիտական կարողությունները տնօրենի գիտելիքների, աշխատանքային գործունեության, պատասխանատվության շրջանակն է, որը նպաստում է հաստատության զարգացման ծրագրի պահանջների արդյունավետ կատարմանը։

6. Տնօրենի մասնագիտական կարողություններին ներկայացվող պահանջները բաժանվում են երեք խմբի.

1) կառավարչական գիտելիքներ.

2) մասնագիտական գործունեության ձևեր.

3) կառավարչական հմտություններ:

7. Կառավարչական գիտելիքներն են ՝

1) օրենսդրության իմացություն.

2) կառավարման և ղեկավարման տեսությունների իմացություն.

3) սովորողին ցուցաբերվող աջակցության ռազմավարությունների և մեթոդների իմացություն.

4) ինքնազարգացման և մանկավարժական աշխատողների մասնագիտական զարգացման, որակավորման բարձրացմանն ուղղված ռազմավարությունների և մեթոդների իմացություն։

8. Մասնագիտական գործունեության ձևերն են՝

1) ուսումնական հաստատության զարգացման և ուսումնական տարվա աշխատանքների պլանավորում.

2) ներդպրոցական վերահսկողություն.

3) ռեսուրսների և ժամանակի կառավարում.

4) տեղեկատվական հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (այսուհետ՝ ՏՀՏ) ինտեգրում.

5) մասնագիտական զարգացման համար պատասխանատվության ստանձնում.

6) կրթական քաղաքականությունների, միջազգային փորձի իմացություն և նորարարությունների ներդնում ու տեղայնացում.

7) մասնագիտական բարեվարքության և ժողովրդավարական արժեքների իմացություն և պահպանում:

9. Կառավարչական հմտություններն են՝

1) կառավարչական գիտելիքների զարգացում.

ա.տնօրենը տիրապետում է հանրակրթության պետական չափորոշիչը.

բ. տնօրենը տիրապետում է առարկայական չափորոշիչներին և ծրագրերին.

գ. տնօրենը տիրապետում է ուսումնական հաստատության կառավարման և ղեկավարման տեսություններին.

դ.տնօրենը կարող է առանձնացնել ուսումնական հաստատության կառավարման հիմնական բաղադրիչները.

ե. տնօրենը կարող է գնահատել ուսումնական հաստատության զարգացման համար առանձնացված բաղադրիչների անհրաժեշտության մակարդակը։

2) ուսումնական հաստատության զարգացման և ուսումնական տարվա աշխատանքների պլանավորում.

ա. տնօրենը տիրապետում է ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագրին ներկայացվող պահանջներին.

բ. տնօրենը կարողանում է մշակել ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագիրը.

գ. տնօրենը կարողանում է կազմել ուսումնական տարվա ուսումնական աշխատանքների աշխատանքային պլանը զարգացման ծրագրի, հանրակրթության պետական չափորոշչի, առարկայի չափորոշչի, առարկայի ծրագրի պահանջներին, ուսումնական պլանով առարկային հատկացված ժամաքանակին և գնահատման մեթոդաբանությանը համապատասխան.

3) ներդպրոցական վերահսկողություն.

ա. տնօրենը կարողանում է իրականացնել ներդպրոցական վերահսկողություն, մշտադիտարկել բոլոր մանկավարժական աշխատողների աշխատանքը, գնահատել նրանց աշխատանքի արդյունավետությունը.

բ. տնօրենը կարողանում է ընտրել և կիրառել վերահսկողության արդյունավետ մեթոդներ, այդ թվում՝ օգտագործել ՏՀՏ գործիքներ՝ ըստ անհրաժեշտության.

գ. տնօրենը կարողանում է կառավարել կրթական միջավայրը, բոլոր սովորողների համար ապահովել ուսումնառության հավասար պայմաններ.

դ. տնօրենը կարողանում է մշտադիտարկել բոլոր մանկավարժական աշխատողների աշխատանքը.

4) ռեսուրսների և ժամանակի կառավարում.

ա. տնօրենը, աշխատանքի բնույթին համապատասխան, կարողանում է օգտագործել կառավարչական և կրթական ռեսուրսները.

բ. տնօրենը կարողանում է արդյունավետ պլանավորել և օգտագործել աշխատաժամանակը:

5) ՏՀՏ ինտեգրում.

ա. տնօրենը կարողանում է ընտրել կառավարման այնպիսի ռազմավարություններ, որոնց համար նպատակահարմար է կիրառել ՏՀՏ.

բ. տնօրենը կարողանում է իրականացնել հեռավար և համակցված կառավարում՝ ըստ անհրաժեշտության.

գ. տնօրենը կարողանում է ՏՀՏ կիրառմամբ պլանավորված աշխատանքի իրականացումը և հաշվետվողականությունը դարձնել ավելի մատչելի.

դ. տնօրենը կարողանում է իրականացնել ներդպրոցական վերահսկողություն՝ ՏՀՏ գործիքներով.

6) մասնագիտական զարգացման համար պատասխանատվության ստանձնում.

ա. տնօրենը կարողանում է օբյեկտիվորեն գնահատել իր և ուսումնական հաստատության մանկավարժական աշխատողների մասնագիտական զարգացման կարիքները.

բ. տնօրենն ապահովում է ուսումնական հաստատության մանկավարժական աշխատողների մասնակցությունը մասնագիտական զարգացմանը նպաստող առկա և հեռավար դասընթացներին, վերապատրաստումներին նրանց կարիքների համապատասխան.

գ. տնօրենը կարողանում է կիրառել դասընթացների և վերապատրաստումների ընթացքում ձեռք բերած գիտելիքները.

7) կրթական քաղաքականության իմացություն և մասնակցություն.

ա. տնօրենն իր աշխատանքն ու մասնագիտական գործունեությունն իրականացնում է հանրակրթության բնագավառի օրենսդրության պահանջներին համապատասխան.

բ. տնօրենը մասնակցում է կրթական քաղաքականության վերաբերյալ քննարկումներին.

գ. տնօրենը գործող կրթական քաղաքականության բարելավման նպատակով ներկայացնում է առաջարկություններ.

8) մասնագիտական բարեվարքություն և ժողովրդավարական արժեքներ.

ա. տնօրենը կազմակերպում է իր աշխատանքը՝ մասնագիտական բարեվարքության կանոններին համապատասխան.

բ. տնօրենը կարողանում է ստեղծել առողջ բարոյահոգեբանական, փոխադարձ հարգանքի մթնոլորտ, աջակցում է գործընկերներին, ուսումնական հաստատության մանկավարժական աշխատողներին, սովորողներին և նրանց ծնողներին (օրինական ներկայացուցիչներին).

գ. տնօրենն ունի վերլուծական և քննադատական մտածողություն.

դ. տնօրենը կարողանում է կողմնորոշվել և որոշումներ կայացնել՝ ըստ իրավիճակի.

ե. տնօրենը նպաստում է ժողովրդավարության և արդարության արժևորմանը.

10. Ուսումնական հաստատության տնօրենի ատեստավորման գործընթացն իրականացվում է հետևյալ փաստաթղթերի հիման վրա.

1) ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագիր,

2) ուսումնական հաստատության ուսումնադաստիարակչական աշխատանքների տարեկան պլաններ, տնօրենի վերջին նշանակումից հետո՝ պաշտոնավարման բոլոր տարիների համար,

3) ուսումնական հաստատության ուսումնադաստիարակչական աշխատանքների տարեկան պլանով նախատեսված ներդպրոցական վերահսկողության արդյունքների վերլուծություն՝ տնօրենի վերջին նշանակումից հետո՝ պաշտոնավարման բոլոր տարիների համար,

4) զարգացման ծրագրի կատարման ամենամյա հաշվետվություններ և կառավարման խորհրդի կողմից տրված եզրակացություններ,

5) դպրոցում իրականացված ստուգումների, արտաքին գնահատումների, մշտադիտարկումների արդյունքների մասին տեղեկություններ,

6) դպրոցում իրականացված լրացուցիչ ու այլընտրանքային ծրագրերի արդյունքների մասին տեղեկություններ։

11. Ատեստավորվող տնօրենի կողմից ներկայացված փաստաթղթերը գնահատվում են ըստ զարգացման ծրագրի բաղադրիչների.

1) հաստատության գործունեություն.

2) իրավիճակի վերլուծություն.

3) նպատակների և խնդիրների սահմանում.

4) սահմանված նպատակների և խնդիրների իրականացումն ապահովող գործողությունների և միջոցառումների ժամանակացույց.

5) պատասխանատուներ.

6) արդյունքների գնահատման չափանիշներ.

7) ռիսկեր.

8) գործընթացի կազմակերպման համար անհրաժեշտ միջոցներ և նյութատեխնիկական պարագաներ։

12. Յուրաքանչյուր բաղադրիչի գնահատման համար սահմանվում է 4 վարկանիշ.

1) Արդյունավետ - 9-10 միավոր

2) Զարգացնող - 7-8 միավոր

3) Բավարար - 4-6 միավոր

4) Ոչ արդյունավետ - 0-3 միավոր

13. «Արդյունավետ» է գնահատվում տնօրենի աշխատանքը, եթե սույն կարգի 17-րդ կետով սահմանված՝ զարգացման ծրագրի բոլոր բաղադրիչների հանրագումարի նվազագույնը 70%-ը գնահատվել է «Արդյունավետ:

14. «Զարգացնող» է գնահատվում տնօրենի աշխատանքը, եթե սույն կարգի 17-րդ կետով սահմանված՝ զարգացման ծրագրի բոլոր բաղադրիչների հանրագումարի նվազագույնը 70%-ը գնահատվել է «Զարգացնող»:

15. «Բավարար» է գնահատվում տնօրենի աշխատանքը, եթե սույն կարգի 17-րդ կետով սահմանված՝ զարգացման ծրագրի բոլոր բաղադրիչների հանրագումարի նվազագույնը 70%-ը գնահատվել է «Բավարար», սակայն արդյունքների էական բարելավման կարիք կա, որի դեպքում տնօրենին կարող է առաջարկվել բարելավել մասնագիտական կարողությունները` մասնակցելով կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի (այսուհետ՝ նախարարություն) կողմից երաշխավորված՝ տնօրենի մասնագիտական զարգացման դասընթացների: Տնօրենին առաջարկվում է իրականացնել նախարարության կողմից մշակված բովանդակությամբ և ժամանակացույցով բարելավման ծրագիր:

16. «Ոչ արդյունավետ» է գնահատվում տնօրենի աշխատանքը, եթե սույն կարգի 17-րդ կետով սահմանված՝ զարգացման ծրագրի բոլոր բաղադրիչների հանրագումարի նվազագույնը 50%-ը գնահատվել է «Ոչ արդյունավետ», որը հիմք է սույն կարգի 27-րդ կետի 2-րդ ենթակետով սահմանված եզրակացություն ընդունելու համար։

17. Հաստատության զարգացման ծրագրի գնահատման սանդղակներն՝ ըստ զարգացման ծրագրի բաղադրիչների.

1) Ուսումնական հաստատության գործունեությունը.

2) Իրավիճակի վերլուծություն.

3) Նպատակների և խնդիրների սահմանում.

4) Սահմանված նպատակների և խնդիրների իրականացումն ապահովող գործողությունների և միջոցառումների ժամանակացույց.

5) Ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագրի կատարման պատասխանատուներ.

6) Ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագրի կատարման արդյունքների գնահատման չափանիշներ.

7) Ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագրի իրականացման ռիսկեր.

8) Ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագրի իրականացման համար անհրաժեշտ միջոցներ և նյութատեխնիկական պարագաներ

9) Ուսումնական հաստատության զարգացման ծրագրի իրականացման վերահսկողության մեխանիզմներ.

4.ԱՏԵՍՏԱՎՈՐՄԱՆ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

18. Ուսումնական հաստատության տնօրենի հերթական ատեստավորումն անցկացվում է յուրաքանչյուր 5 տարին մեկ անգամ:

19. Ուսումնական հաստատության տնօրենի ատեստավորումն իրականացվում է տնօրենի նշանակման կարգով սահմանված մասնագիտական հանձնաժողովի (այսուհետ՝ հանձնաժողով) և փորձաքննություն իրականացնող կազմակերպության (այսուհետ՝ կազմակերպություն) կողմից:

20. Տնօրենը, պաշտոնավարման ժամկետը լրանալու օրվանից հաշված՝ առավելագույնը 65, բայց ոչ պակաս, քան 60 աշխատանքային օր առաջ կրթության կառավարման տեղեկատվական համակարգում իր անձնական գործում կատարում է «ենթակա է ատեստավորման» նշում և ներբեռնում սույն կարգի 10-րդ կետով նախատեսված փաստաթղթերը, որոնք համակարգում պահվում են մինչև տնօրենի հաջորդ ատեստավորումը:

21. Տնօրենը սույն կարգի 20-րդ կետով սահմանված ժամկետում նշում չկատարելու դեպքում չի մասնակցում ատեստավորմանը, և աշխատանքային պայմանագրի ժամկետը լրանալուց հետո դադարեցվում են նրա լիազորությունները:

22. Տնօրենի կողմից սույն կարգի 20-րդ կետով սահմանված ժամկետում նշումը կատարվելուց հետո Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության, մարզպետարանի, Երևանի քաղաքապետարանի (այսուհետ՝ լիազոր մարմին) համապատասխան ստորաբաժանումը 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում կրթության կառավարման տեղեկատվական համակարգից վերբեռնում է ատեստավորման ենթակա տնօրենի անհրաժեշտ փաստաթղթերի փաթեթը և տրամադրում է հանձնաժողովի նախագահին:

23. Հանձնաժողովը տնօրենի փաստաթղթերի փաթեթը ստանալուց հետո՝ 1 աշխատանքային օրվա ընթացքում, ներկայացնում է փորձաքննության:

24. Կազմակերպությունն առավելագույնը 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում ուսումնասիրում է տնօրենի կողմից ներկայացված փաստաթղթերը և գնահատում դրանք՝ սույն կարգով սահմանված գնահատման մեթոդաբանությանը համապատասխան։

25. Հանձնաժողովը լիազոր մարմնի կողմից ներկայացված փաստաթղթերի ուսումնասիրության արդյունքում նկատված անորոշությունների կամ վիճահարույց հարցերի առկայության դեպքում ատեստավորվող տնօրենին, ըստ անհրաժեշտության նաև՝ համապատասխան ուսումնական հաստատության պատասխանատու աշխատակցին լիազոր մարմնի միջոցով հրավիրում է դրանց քննարկմանը։

26. Լիազոր մարմինն ատեստավորումից առնվազն 5 աշխատանքային օր առաջ ուսումնական հաստատության ատեստավորվող տնօրենին առձեռն, փոստով կամ պաշտոնական էլեկտրոնային փոստով (առկայության դեպքում) տեղեկացնում է ատեստավորման օրվա, ժամի և վայրի մասին։

27. Յուրաքանչյուր տնօրենի վերաբերյալ ատեստավորման հանձնաժողովն անհատական քվեարկության միջոցով, ձայների մեծամասնությամբ, ընդունում է հետևյալ եզրակացություններից մեկը.

1) համապատասխանում է զբաղեցրած պաշտոնին.

2) չի համապատասխանում զբաղեցրած պաշտոնին:

28. Ատեստավորվող տնօրենը և լիազոր մարմնի ներկայացուցիչը կարող են ներկա գտնվել տվյալ տնօրենի զբաղեցրած պաշտոնին համապատասխանության մասին հարցի քննարկմանը՝ դիտորդի կարգավիճակով:

29. Հանձնաժողովի կողմից ընդունված՝ «համապատասխանում է զբաղեցրած պաշտոնին» եզրակացության դեպքում՝ տնօրենի աշխատանքային պայմանագրի ժամկետը լրանալու օրվանից հաշված՝ 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում, լիազորված մարմինը տնօրենի հետ կնքում է աշխատանքային պայմանագիր` 5 տարի ժամկետով, բայց ոչ ավելի, քան հավակնորդի 65 տարին լրանալը։

30. Հանձնաժողովի կողմից ընդունված «չի համապատասխանում զբաղեցրած պաշտոնին» եզրակացության դեպքում տնօրենի աշխատանքային պայմանագրի ժամկետը լրանալուց հետո նրա լիազորությունները դադարեցվում են, և նոր պայմանագիր չի կնքվում։

31. Ատեստավորման ավարտից հետո հանձնաժողովն ամփոփում է արդյունքները և յուրաքանչյուր տնօրենի համար կազմում է ատեստավորման ամփոփաթերթ՝ համաձայն Ձև 1-ի:

32. Ատեստավորման ամփոփաթերթը ստորագրում են ատեստավորման հանձնաժողովի նախագահը, քարտուղարը և անդամները:

33. Ատեստավորման հանձնաժողովի անդամն ատեստավորման արդյունքներին համաձայն չլինելու դեպքում կարող է ներկայացնել հատուկ կարծիք, որը կցվում է համապատասխան ատեստավորման թերթին:

34. Ատեստավորման հանձնաժողովն իր եզրակացությունը հիմնավորումներով 2 աշխատանքային օրվա ընթացքում ներկայացնում է ատեստավորվող տնօրենին, ինչպես նաև համապատասխան լիազոր մարմնին:

35. Ատեստավորման արդյունքներն անվավեր են ճանաչվում տնօրենի կամ լիազոր մարմնի կողմից ատեստավորման անցկացման կարգի վերաբերյալ ՀՀ կրթության տեսչական մարմին (այսուհետ՝ տեսչական մարմին) ուղղված գրավոր բողոքի ուսումնասիրության համար տեսչական մարմնի ղեկավարի հրամանով ձևավորված հանձնաժողովի (այսուհետ՝ բողոքարկման հանձնաժողով) եզրակացության հիման վրա կամ դատական կարգով:

36. Սույն կարգի 35-րդ կետով նախատեսված գրավոր բողոքը տեսչական մարմին կարող է ներկայացվել հանձնաժողովի եզրակացությունն ընդունվելուց և սույն կարգի 34-րդ կետով սահմանված ժամկետից հետո՝ 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում: Սույն կետով նախատեսված ժամկետից հետո ներկայացված բողոքը ենթակա չէ քննարկման, և բողոքի ստացման օրվանից հետո 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում վերադարձվում է՝ նշելով բողոքը վերադարձնելու պատճառը:

37. Բողոքարկման հանձնաժողովը ձևավորվում է բողոքը տեսչական մարմին մուտքագրվելուց հետո՝ 7 աշխատանքային օրվա ընթացքում, որում ընդգրկվում է տեսչական մարմնի 3 մասնագետ:

38. Բողոքարկման հանձնաժողովի նիստն իրավազոր է, եթե ներկա են բոլոր 3 անդամները, որոշումներն ընդունվում են բաց քվեարկությամբ՝ ձայների մեծամասնությամբ:

39. Բողոքարկման հանձնաժողովի նիստերն անհրաժեշտության դեպքում կարող են անցկացվել նաև հեռավար եղանակով:

40. Բողոքարկման հանձնաժողովի գրավոր եզրակացությունը ստորագրվում է բոլոր անդամների կողմից: Եզրակացության հետ համաձայն չլինելու դեպքում բողոքարկման հանձնաժողովի անդամը ներկայացնում է հատուկ կարծիք, որը ներկայացվում է եզրակացության հետ միասին: Բողոքարկման հանձնաժողովը կարող է արդյունքներն անվավեր ճանաչելու մասին եզրակացություն ներկայացնել, եթե գործընթացն իրականացնելու ընթացքում չեն պահպանվել սույն կարգով սահմանված պահանջները: Բողոքարկման հանձնաժողովն իր ուսումնասիրության արդյունքների մասին գրավոր եզրակացությունը հանձնաժողովի ձևավորումից հետո՝ 5 աշխատանքային օրվա ընթացքում, ներկայացնում է լիազորված մարմնի ղեկավարին և բողոք ներկայացրած տնօրենին:

41. Լիազորված մարմնի ղեկավարը ատեստավորման արդյունքներն անվավեր ճանաչելու հիմքերի բացակայության վերաբերյալ բողոքարկման հանձնաժողովի եզրակացությունն ստանալուց հետո, սույն կարգի 29-րդ կետի պահանջներին համապատասխան, տնօրենի հետ կնքում է աշխատանքային պայմանագիր:

Ձև-1

Ազգանուն, անուն, հայրանուն _________________________________________________________

Ծննդյան տարին, ամիսը, ամսաթիվը _______________________________

Ատեստավորման արդյունքը _______________________________________

Քվեարկությանը մասնակցել է հանձնաժողովի _______________________ անդամ, որից կողմ է
քվեարկել ___________________անդամ:

Ատեստավորման հանձնաժողովի եզրակացությունը.

___________________________________________________________________________________

 /համապատասխանում է զբաղեցրած պաշտոնին, չի համապատասխանում զբաղեցրած պաշտոնին/