«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

16 դեկտեմբերի 2013 թ.

Պետական գրանցման թիվ 10013500

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐԻ 2005 ԹՎԱԿԱՆԻ ՕԳՈՍՏՈՍԻ 5-Ի N 756-Ն ՀՐԱՄԱՆՈՒՄ ԼՐԱՑՈՒՄՆԵՐ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 4-րդ հոդվածը, «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքի 70-րդ հոդվածի 1-ին մասը և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի օգոստոսի 15-ի N 1300-Ն որոշման Հավելված 1-ով հաստատված Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության կանոնադրության 12-րդ կետի «դ» ենթակետը` ելնելով բնակչության առողջության պահպանման շահերից,

Հրամայում եմ՝

1. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2005 թվականի օգոստոսի 15-ի «Աշխատանքի հիգիենիկ դասակարգումը ըստ արտադրական միջավայրի վնասակար և վտանգավոր գործոնների, աշխատանքային գործընթացի ծանրության և լարվածության ցուցանիշների N 2.2-002-05 սանիտարական կանոնները և նորմերը հաստատելու մասին» N 756-Ն հրամանով հաստատված «Աշխատանքի հիգիենիկ դասակարգումը ըստ արտադրական միջավայրի վնասակար և վտանգավոր գործոնների, աշխատանքային գործընթացի ծանրության և լարվածության ցուցանիշների» N 2.2-002-05 սանիտարական կանոններում և նորմերում (այսուհետ` Նորմեր) կատարել հետևյալ լրացումները.

1) Նորմերի 15.9-րդ կետից հետո լրացնել նոր 15.10-րդ կետ` հետևյալ բովանդակությամբ.

«15.10 Արտադրական կազմակերպություններում և հասարակական շենքերում լուսավորման գործիքային չափման գործընթացն իրականացվում է համաձայն Հավելված 8-ի:».

2) Նորմերը լրացնել Հավելված 8-ով` «Արտադրական կազմակերպություններում և հասարակական շենքերում լուսավորման գործիքային չափումը»՝ համաձայն հավելվածի:

Դ. Դումանյան

Հավելված 8

ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ԵՎ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ՇԵՆՔԵՐՈՒՄ ԼՈՒՍԱՎՈՐՄԱՆ ԳՈՐԾԻՔԱՅԻՆ ՉԱՓՈՒՄԸ

1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Սույն հավելվածով (այսուհետ` Հավելված) կանոնակարգվում է արտադրական կազմակերպությունների սենքերում և աշխատատեղերում, հասարակական շենքերի սենքերում արհեստական, բնական և համատեղված լուսավորումների գործիքային չափման կազմակերպման գործընթացը:

2. Սույն Հավելվածի գործառույթները բխում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2005 թվականի օգոստոսի 15-ի N 756-Ն հրամանով հաստատված «Աշխատանքի հիգիենիկ դասակարգումը ըստ արտադրական միջավայրի վնասակար և վտանգավոր գործոնների, աշխատանքային գործընթացի ծանրության և լարվածության ցուցանիշների» N 2.2-002-05 սանիտարական կանոնների և նորմերի 3.3-րդ կետի պահանջից:

3. Լուսավորման չափիչ սարքերը ունենում են չափագիտության բնագավառի լիազոր մարմնի կողմից տրված ստուգաչափման մասին հավաստող փաստաթուղթ, իսկ շահագործումը և պահպանումն իրականացվում է դրանց տեխնիկական հրահանգին համապատասխան:

4. Սույն Հավելվածում օգտագործվող հիմնական տերմիններն ու սահմանումներն են`

1) բնական լուսավորում` արտաքին պատող կոնստրուկցիաներում լուսաբացվածքների միջով երկնքի լույսով ներթափանցող սենքերի լուսավորում.

2) կողմնային բնական լուսավորում` սենքերի բնական լուսավորում արտաքին պատերում կողմնային լուսաբացվածքների միջով.

3) վերին բնական լուսավորում` սենքերի երդիկների, շենքերի բարձրությունների անկումների տեղերում լուսաբացվածքների միջով.

4) բնական լուսավորվածության գործակից (ԲԼԳ, %)` սենքի ներսում հանձնարարված մակերևույթի որոշ կետում երկնքի լույսով ստեղծված բնական լուսավորվածության հարաբերությունն է ամբողջովին բաց երկնակամարի լույսով ստեղծված արտաքին հորիզոնական լուսավորվածության միաժամանակյա արժեքին, արտահայտված տոկոսներով (%).

5) համակցված բնական լուսավորում` վերին և կողմնային բնական լուսավորման զուգակցում.

6) համատեղված լուսավորում` որի դեպքում անբավարար բնական լուսավորմանը ավելացվում է արհեստականը.

7) արհեստական լուսավորում` օգտագործվում է աշխատանքային օրվա ընթացքում ոչ բավարար բնական լուսավորմամբ սենքերում, չափվում է լյուքսերով.

8) ընդհանուր լուսավորում` որի դեպքում լուսատուները տեղաբաշխվում են սենքի վերին գոտում հավասարաչափ (ընդհանուր հավասարաչափ լուսավորում) կամ սարքավորումների տեղաբաշխմանը համեմատ (ընդհանուր տեղայնացված լուսավորում).

9) տեղային լուսավորում` անմիջապես աշխատանքային տեղերի վրա լուսային հոսքը համակենտրոնացնող, լուսատուներով ընդհանուրին լրացուցիչ ստեղծվող լուսավորում.

10) համակցված լուսավորում` որի դեպքում ընդհանուր լուսավորմանն ավելացվում է տեղայինը։

2. ՉԱՓՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՈՒՄԸ

5. Արտադրական կազմակերպությունների սենքերում և աշխատատեղերում, հասարակական շենքերի սենքերում լուսավորման ճշգրիտ ցուցմունք ստանալու համար անհրաժեշտ է`

1) գործիքային չափումը կատարել էլեկտրամագնիսական դաշտի աղբյուր հանդիսացող սարքերից և սարքավորումներից առավելագույն հեռավորության վրա.

2) խուսափել ֆոտոէլեմենտի վրա ստվեր ընկնելուց:

6. Լուսավորման տեսակներով պայմանավորված` արհեստական, բնական և/կամ համատեղված, արտադրական սենքերում և աշխատատեղերում ընտրվում են լուսավորման չափման հսկողական կետեր:

7. Բնական լուսավորում՝

1) Սենքի բնական լուսավորման դեպքում գործիքային չափման գործընթացն իրականացվում է սենքի արտաքին պատերի բացվածքներում տեղադրված մաքուր և լուսաթափանց ապակիների առկայության պայմաններում:

2) Ստվերարկող իրերով սարքավորված սենքերում (կահույք, սարքավորված կանաչապատում և այլն) ԲԼԳ-ի չափման արդյունքում ստացված թվային արժեքը նվազեցվում է 10 %-ով, այդ մասին նշում կատարելով արձանագրության մեջ:

3) Սենքում բնական լուսավորվածության գործակիցը որոշելու համար, չափում կատարելուց առաջ, անջատվում է էլեկտրական լույսը: Եթե դրա իրականացնելը տեխնիկապես անհնար է, ապա առաջնորդվում են սույն Կարգի 15-րդ կետով` համարելով որպես համատեղված լուսավորում:

4) Բնական լուսավորվածության գործակիցը` ԲԼԳ-ն, որոշվում է հետևյալ բանաձևով`

ԲԼԳ = Eն /Eդ ● 100 %

(1), որտեղ`

E_ն - սենքի ներսում չափման արդյունքն է, արտահայտված լյուքսերով (լք).

E_դ - բաց երկնակամարի լույսով ստեղծված արտաքին հորիզոնական չափման արդյունքն է, արտահայտված լյուքսերով (Lք):

5) Երկկողմանի կողմնային բնական լուսավորման դեպքում ԲԼԳ-ի արժեքը նորմավորվում է սենքի կենտրոնի հաշվարկային կետում, իսկ միակողմանի բնական կողմնային լուսավորման դեպքում` ըստ սենքի նշանակության:

6) Վերին կամ համակցված լուսավորման դեպքում չափման արդյունքների (ոչ պակաս, քան 5 չափում) հիման վրա հաշվարկվում է ԲԼԳ-ի միջին արժեքը (միջին թվաբանականը) հետևյալ բանաձևով.

	1	n
ԲԼԳմիջին =	___	∑	Ei	(2), որտեղ
	N	i =1

E_i - հսկողական կետերում լուսավորվածության չափման արդյունքն է լյուքսերով,

N - չափման կետերի քանակն է:

8. Համատեղված լուսավորում՝ սենքում անբավարար բնական լուսավորման դեպքում բնական լուսավորմանն ավելացվում է արհեստականը: Համատեղված լուսավորման դեպքում նույնպես որոշվում է բնական լուսավորվածության գործակիցը (ԲԼԳ, %) համաձայն սույն Կարգի (1) բանաձևի:

9. Արհեստական լուսավորում՝

1) Արհեստական լուսավորման չափումն իրականացվում է մաքուր և աշխատող լուսատուների առկայության դեպքում: Արհեստական լուսավորման չափման համար ընտրվում է օրվա մութ ժամանակահատվածը, երբ բնական լուսավորվածության հարաբերությունը արհեստականին հավասար է 0,1-ի:

2) Արհեստական լուսավորման համակցված համակարգի դեպքում, երբ ընդհանուր լուսավորման համակարգի հետ սարքավորված է նաև տեղային լուսավորում, սկզբից չափվում է ընդհանուր լուսավորվածությունը (տեղային լուսավորվածությունն անջատված), այնուհետև աշխատանքային վիճակում միացվում է տեղային լուսավորումը և չափվում է լուսավորվածությունը` ընդամենը (ընդհանուր և տեղային լուսավորվածությունները միացված):

10. Արհեստական լուսավորվածությունը որոշվում է լյուքսերով (Լք)` անմիջական չափման արդյունքներով:

3. ՉԱՓՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ԱՄՓՈՓՈՒՄԸ

11. Բոլոր նշանակության սենքերում` ելնելով տեսողական աշխատանքի բնույթից և նշմարվող օբյեկտի նվազագույն կամ համարժեք չափից, լուսավորման նորմավորվող ցուցանիշները սահմանվում են Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2005 թվականի օգոստոսի 15-ի N 756-Ն հրամանով հաստատված «Աշխատանքի հիգիենիկ դասակարգումը ըստ արտադրական միջավայրի վնասակար և վտանգավոր գործոնների, աշխատանքային գործընթացի ծանրության և լարվածության ցուցանիշների» N 2.2-002-05 սանիտարական կանոնների և նորմերի 3.3 կետի պահանջին համապատասխան, իսկ չափման արդյունքները համադրվում են`

1) Արտադրական սենքերում լուսավորման նորմավորվող ցուցանիշների հետ` համաձայն աղյուսակ 15-ի.

2) համաարդյունաբերական սենքերում և կառուցվածքներում` լուսավորման նորմավորվող ցուցանիշների հետ` համաձայն աղյուսակ 16-ի:

12. Չափման արդյունքներով կազմվում է արձանագրություն` լիազոր մարմնի կողմից հաստատված ձևով: