«Գրանցված է»
ՀՀ արդարադատության
նախարարության կողմից
31 մայիսի 2006 թ.
Պետական գրանցման թիվ 10006173

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
 
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

17 մայիսի 2006 թ. ք. Երևան

N 533-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

«ԱՇԽԱՏԱՏԵՂԵՐՈՒՄ, ԲՆԱԿԵԼԻ ԵՎ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ՇԵՆՔԵՐՈՒՄ ԹՐԹՌՄԱՆ (ՎԻԲՐԱՑԻԱՅԻ) ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՆՈՐՄԵՐԸ» ՀՆ N 2.2.4-009-06 ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Ի կատարումն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 15-ի «Մեքենաների և մեխանիզմների անվտանգությանը ներկայացվող պահանջների տեխնիկական կանոնակարգը հաստատելու մասին» N 2390-Ն որոշման 2-րդ կետի ա) ենթակետի և համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 4-րդ հոդվածի, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2002 թվականի օգոստոսի 15-ի «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայությունը և դրա ենթակայության մարմինները վերակազմակերպելու և Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրությունն ու կառուցվածքը հաստատելու մասին» N 1316-Ն որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրության 7-րդ կետի «ե» ենթակետի՝ ելնելով բնակչության առողջության պահպանման շահերից՝ աշխատատեղերում, բնակելի և հասարակական շենքերում թրթռման (վիբրացիայի) հիգիենիկ նորմերը սահմանելու նպատակով,
 

Հրամայում եմ՝

Հաստատել` «Աշխատատեղերում, բնակելի և հասարակական շենքերում թրթռման (վիբրացիայի) հիգիենիկ նորմերը» ՀՆ N 2.2.4-009-06 կցվում է):

Նախարար՝

Ն. Դավիդյան

Հաստատված է ՀՀ առողջապահության նախարարի 2006 թվականի մայիսի 17-ի N 533-Ն հրամանով

ԱՇԽԱՏԱՏԵՂԵՐՈՒՄ, ԲՆԱԿԵԼԻ ԵՎ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ՇԵՆՔԵՐՈՒՄ ԹՐԹՌՄԱՆ (ՎԻԲՐԱՑԻԱՅԻ)

ՀՆ N 2.2.4-009-06

1. Ընդհանուր դրույթներ

1.1. Սույն հիգիենիկ նորմերը (այսուհետ` Նորմեր) սահմանում են թրթռման (վիբրացիայի) դասակարգումը, նորմավորվող չափորոշիչները, աշխատատեղում թրթռման (վիբրացիայի) սահմանային թույլատրելի մակարդակները ու բնակելի և հասարակական շենքերում թրթռման (վիբրացիայի) թույլատրելի մակարդակները:

1.2 Սույն Նորմերի կատարման հսկողությունն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության մարմինների կողմից:

2. Տերմիններ և սահմանումներ

2.1 Թրթռում (վիբրացիա) - առաձգական տատանումներ և ալիքներ պինդ մարմիններում:

2.2 Թրթռման (վիբրացիայի) սահմանային թույլատրելի մակարդակ (ՍԹՄ) աշխատատեղերում - թրթռման մակարդակն է, որն աշխատատեղերում` աշխատանքային գործունեության ընթացքում, չի առաջացնում առողջական վիճակի շեղումներ և մասնագիտական հիվանդություններ:

2.3 Թրթռման (վիբրացիայի) թույլատրելի մակարդակ բնակելի և հասարակական շենքերում - մակարդակ, որը ներքին և արտաքին թրթռման աղբյուրների (վիբրացիայի) ազդեցության արդյունքում  զգայուն մարդու մոտ չի առաջացնում էական անհանգստություն և ֆունկցիոնալ համակարգի փոփոխություններ:

2.4 Թրթռման (վիբրացիայի) ճշգրտված մակարդակ - հաճախականությունների օկտավային շերտերում որոշված թրթռման (վիբրացիայի)  թվային բնութագիր:

2.5 Ժամանակի ընթացքում փոփոխվող թրթռման (վիբրացիայի) համարժեքային (ըստ էներգիայի) ճշգրտված մակարդակ - ըստ ժամանակի մշտական թրթռման (վիբրացիայի) ճշգրտված մակարդակ, որն ունի նույն թրթռման արագացման (վիբրոարագացման) կամ թրթռման արագության (վիբրոարագության) միջինքառակուսային ճշգրտված արժեքը, ինչ որ տվյալ ոչ մշտական թրթռումը (վիբրացիան) ժամանակի որոշակի հատվածում:

(2.5-րդ կետը փոփ. 21.12.12 N 21-Ն)

2.6 Մշտական թրթռում (վիբրացիա), որի նորմավորվող չափորոշիչները դիտարկման ընթացքում  փոփոխվում են 2 անգամից ոչ ավելի (6 դԲ):

2.7 Ոչ մշտական թրթռում (վիբրացիա), որի նորմավորվող չափորոշիչները 10 րոպե դիտարկման ընթացքում` 1 րոպե մշտական չափման դեպքում փոփոխվում է 2 անգամից ոչ պակաս (6 դԲ):

3. Թրթռման դասակարգումը

3.1 Թրթռումը (վիբրացիան) դասակարգվում է.

3.1.1 տեղային թրթռում (վիբրացիա), որն առաջանում է աշխատատեղերում ձեռքով ղեկավարվող մեքենաներից և սարքավորումներից, փոխանցվում է ձեռքերի միջոցով և ունի կոորդինատային համակարգի X_տ , Y_տ, Z_տ առանցքներին համապատասխան թրթռման ազդեցության ուղղվածություն` համաձայն նկար 1-ի.

(3.1.1-ին կետը լրաց. 21.12.12 N 21-Ն)

3.1.2 ընդհանուր թրթռում (վիբրացիա), որն առաջանում է աշխատատեղերում տրանսպորտային միջոցներից, տրանսպորտատեխնոլոգիական և տեխնոլոգիական գործընթացներից, փոխանցվում է աշխատատեղերում կանգնած կամ նստած դիրքում գտնվող աշխատողին` հենման մակերեսների միջոցով, և ունի կոորդինատային համակարգի X<sub>տ</sub> , Y<sub>տ</sub>, Z<sub>տ</sub> առանցքներին համապատասխան թրթռման ազդեցության ուղղվածություն` համաձայն նկար 2-ի:

(3.1.2-րդ կետը լրաց. 21.12.12 N 21-Ն)

3.2 Ընդհանուր թրթռումը ըստ ծագման աղբյուրի ստորաբաժանվում է.

3.2.1 ընդհանուր թրթռում 1-ին կարգի տրանսպորտային թրթռում (վիբրացիա), որն առաջանում է աշխատատեղերում (արտադրական սենքում և արտադրական սենքից դուրս) տեղաշարժվող ինքնագնաց և կցորդային մեքենաներից, տրանսպորտային միջոցներից,

3.2.2 ընդհանուր թրթռում (վիբրացիա) 2-րդ կարգի - տրանսպորտատեխնոլոգիական թրթռում (վիբրացիա), որն առաջանում է աշխատատեղում` արտադրական սենքում հատուկ նշանակության ուղեգծերով կամ հարթակներով տեղաշարժվող մեքենաներից և մեխանիզմներից,

3.2.3 ընդհանուր թրթռում (վիբրացիա) 3-րդ կարգի - տեխնոլոգիական թրթռում (վիբրացիա), որն առաջանում է աշխատատեղերում ստացիոնար մեքենաներից կամ կարող է փոխանցվել թրթռման աղբյուր չունեցող աշխատատեղ:

3.3 Ընդհանուր թրթռման (վիբրացիայի) 3-րդ կարգը ըստ ազդեցության տեղի ստորաբաժանվում է.

3.3.1 «ա» -կազմակերպության արտադրական սենքի մշտական աշխատատեղերում,

3.3.2 «բ» - օժանդակ և/կամ արտադրական սենքի աշխատատեղերում, որտեղ չկա թրթռում (վիբրացիա) առաջացնող աղբյուր,

3.3.3 «գ» - կազմակերպական, վարչական, գրասենյակային և այլ ոչ արտադրական սենքերի աշխատատեղերում:

4. Թրթռման (վիբրացիայի) չափորոշիչները 

4.1 Թրթռման չափորոշիչներն են.

4.1.1 թրթռման (վիբրացիայի) արագությունը` մետր/վայրկյան (մ/վրկ),

4.1.2 թրթռման (վիբրացիայի) արագացումը` մետր/վայրկյան քառակուսի (մ/վրկ2):

4.2.1 Տեղային թրթռման (վիբրացիայի) համար հաճախականության նորմավորվող տիրույթը սահմանվում է միջին երկրաչափական 8, 16, 31,5, 63, 125, 250, 500, 1000 Հց հաճախականության օկտավային շերտերը:

4.2.2  Ընդհանուր թրթռման (վիբրացիայի) համար հաճախականության նորմավորվող տիրույթը սահմանվում է 1/3 միջին երկրաչափական հաճախականության 0,8, 1, 1,25, 1,6, 2,0, 2,5, 3,15, 4, 5,0, 6,3, 8,0, 10,0, 12,5, 16,0, 20,0, 25,0, 31,5, 40,0, 50,0, 63,0, 80,0 Հց օկտավային շերտերը:

4.3 Թրթռման արագության (վիբրոարագության) կամ թրթռման արագացման (վիբրոարագացման) համարժեքային (ըստ էներգիայի) ճշգրտված մակարդակը որոշվում է գործիքային չափման միջոցով:

(4.3-րդ կետը փոփ. 21.12.12 N 21-Ն)

5. Աշխատատեղերում թրթռման (վիբրացիայի) սահմանային թույլատրելի մակարդակները

5.1 Տեղային թրթռման (վիբրացիայի) նորմավորվող չափորոշիչների սահմանային թույլատրելի մակարդակները որոշվում են աղյուսակ 1-ին համապատասխան:
 

Աղյուսակ 1

Տեղային թրթռման (վիբրացիայի) սահմանային թույլատրելի մակարդակները

Միջին երկրաչափական հաճախականության օկտավային շերտեր Հց	Սահմանային թույլատրելի մեծություններր Xտ, Yտ, Zտ առանցքներով
	թրթռման արագության		թրթռման արագացման
	մ/վ2	դԲ	մ/վ . 10-2	դԲ
8	1,4	123	2,8	115
16	1,4	123	1,4	109
31,5	2,8	129	1,4	109
63	5,6	135	1,4	109
125	11,0	141	1,4	109
250	22,0	147	1,4	109
500	45,0	153	1,4	109
1000	89,0	159	1,4	109
Ճշգրտված ու համարժեքային ճշգրտված արժեքները և դրանց մակարդակները	2,0	126	2,0	112

5.2 Ընդհանուր թրթռման (վիբրացիայի) նորմավորվող չափորոշիչների թույլատրելի մակարդակները սահմանվում են 2-րդ, 3-րդ, 4-րդ և 5-րդ աղյուսակներին համապատասխան:
 

Աղյուսակ 2

Ընդհանուր թրթռման (վիբրացիայի) սահմանային թույլատրելի մակարդակները
 

Միջին երկրաչափական հաճախականության օկտավային շերտեր Հց	Թրթռման արագացման սահմանային թույլատրելի մեծությունները
	մ/վ2				դԲ
	1/3 օկտավում		1/1 օկտավում		1/3 օկտավում		1/1 օկտավում
	Z	X0 , Y0	Z0	X0 , Y0	Z0	X0, Y0	Z	X0,Y0
0,8 1,0 1,25 1,6 2,0 2,5 3,15 4,0 5,0 6,3 8,0 10,0 12,5 16,0 20,0 25,0 31,5 40,0 50,0 63,0 80,0	0,70 0,63 0,56 0,50 0,45 0,40 0,35 0,32 0,32 0,32 0,32 0,40 0,50 0,63 0,79 1,00 1,30 1,60 2,00 2,50 3,20	0,22 0,22 0,22 0,22 0,22 0,28 0,35 0,45 0,56 0,70 0,89 1,10 1,40 1,80 2,20 2,80 3,50 4,50 5,60 7,00 8,90	1,10       0,79     0,56     0,63     1,10     2,20     4, 50	0,40       0,45     0,79     1,60     3,20     6,30     13,00	117 116 115 114 113 112 111 110 110 110110 112 114 116 118 120 122 124 126 128 130	107 107 107 107 107 109 111 113 115 117 119 121 123 125 127 129 131 133 135 137 139	121       118     115     116     121     127     133	112       113     118     124     130     136     142
Ճշգրտված ու համարժեքային ճշգրտված արժեքները և դրանց մակարդակները			0,56	0,40			115	112

Աղյուսակ 2-ի շարունակությունը

Միջին երկրաչափական հաճախականության օկտավային շերտեր Հց	Թրթռման արագացման սահմանային թույլատրելի մեծությունները
	մ/վ . 10-2				դԲ
	1/3 օկտավում		1/1 օկտավում		1/3 օկտավում		1/1 օկտավում
	Z	X0 , Y0	Z0	X0 , Y0	Z0	X0, Y0	Z	X0,Y0
0,8 1,0 1,25 1,6 2,0 2,5 3,15 4,0 5,0 6,3 8,0 10,0 12,5 16,0 20,0 25,0 31,5 40,0 50,0 63,0 80,0	14,00 10,00 7,10 5,00 3,50 2,50 1,79 1,30 1,00 0,79 0,63 0,63 0,63 0,63 0,63 0,63 0,63 0,63 0,63 0,63 0,63	4,50 3,50 2,80 2,20 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78 1,78	20,00     7,10     2,50     1,30     1,10     1,10     1, 10	6,30     3,50     3,20     3,20     3,20     3,20     3,20	129 126 123 120 117 114 111 108 106 104 102 102 102 102 102 102 102 102 102 102 102	119 117 115 113 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111 111	132     123     114     108     107     107     107	122     117     116     116     116     116     116
Ճշգրտված ու համարժեքային ճշգրտված արժեքները և դրանց մակարդակները			1,10	3,20			107	116

(աղյուսակը փոփ. 21.12.12 N 21-Ն)

Աղյուսակ 3

Թրթռման (վիբրացիայի) սահմանային թույլատրելի մակարդակները

2-րդ կարգ - տրանսպորտատեխնոլոգիական

Միջին երկրաչափական հաճախականության օկտավային շերտեր Հց	Սահմանային թույլատրելի  մեծությունները X0, Y0  Z0  առանցքներով
	Թրթռման արագացում				Թրթռման արագություն
	մ/վրկ2		դԲ		մ/վ . 10-2		դԲ
	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում
1,6 2,0 2,5 3,15 4,0 5,0 6,3 8,0 10,0 12,5 16,0 20,0 25,0 31,5 40,0 50,0 63,0 80,0	0,25 0,22 0,20 0,18 0,16 0,16 0,16 0,16 0,20 0,25 0,32 0,40 0,50 0,63 0,79 1,00 1,30 1,60	0,40     0,28     0,28     0,56     1,10     2,20	108 107 106 105 104 104 104 104 106 108 110 112 114 116 118 120 122 124	112     109     109     115     121     127	2,50 1,80 1,30 0,98 0,63 0,50 0,40 0,32 0,32 0,32 0,32 0,32 0,32 0,32 0,32 0,32 0,32 0,32	3,50     1,30     0,63     0,56     0,56     0,56	114 111 108 105 102 100 98 96 96 96 96 96 96 96 96 96 96 96	117     108     102     101     101     101
Ճշգրտված ու համարժեքային ճշգրտված արժեքները և դրանց մակարդակները		0,28		109		0,56		101

(աղյուսակը փոփ. 21.12.12 N 21-Ն)

Աղյուսակ 4

Թրթռման (վիբրացիայի) սահմանային թույլատրելի մակարդակները

3-րդ կարգ - տեխնոլոգիական` «ա» տեսակ

Միջին երկրաչափական հաճախականության օկտավային շերտեր Հց	Սահմանային թույլատրելի մեծությունները X0 , Y0  և Z0  առանցքներով
	Թրթռման արագացում				Թրթռման արագություն
	մ/վրկ2		դԲ		մ/վ . 10-2		դԲ
	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում	1/3 օկտավում	1/1 օկտավում
1,6 2,0 2,5 3,15 4,0 5,0 6,3 8,0 10,0 12,5 16,0 20,0 25,0 31,5 40,0 50,0 63,0 80,0	0,089 0,079 0,070 0,063 0,056 0,056 0,056 0,056 0,070 0,089 0,110 0,140 0,180 0,220 0,280 0,350 0,450 0,560	0,14     0,10     0,10     0,20     0,40     0,79	99 98 97 96 95 95 95 95 97 99 101 103 105 107 109 111 113 115	103     100     100     106     112     118	0,89 0,63 0,45 0,32 0,22 0,18 0,14 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11 0,11	1,30     0,45     0,22     0,20     0,20     0,20	105 102 99 96 93 91 89 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87 87	108     99     93     92     92     92
Ճշգրտված ու համարժեքային ճշգրտված արժեքները և դրանց մակարդակները		0,10		100		0,20		92

(աղյուսակը փոփ. 21.12.12 N 21-Ն)