«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

21 մարտի 2013 թ.

Պետական գրանցման թիվ 10313102

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԷԿՈՆՈՄԻԿԱՅԻ ՆԱԽԱՐԱՐ

14 փետրվարի 2013 թ. ք. Երևան

N 104-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

ՉԱՓՄԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՍՏՈՒԳԱՉԱՓՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՍԱՀՄԱՆԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով «Չափումների միասնականության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 16-րդ հոդվածի 7-րդ մասը`

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ՝

1. Սահմանել «Չափման միջոցների ստուգաչափման կազմակերպման և իրականացման կարգը»` համաձայն հավելվածի:

2. Սույն հրամանի կատարման հսկողությունը վերապահել Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարի տեղակալ Գ. Բադալյանին:

Տ. Դավթյան

Հավելված ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարի 2013 թ. փետրվարի 14-ի N 104-Ն հրամանի

Կ Ա Ր Գ

ՉԱՓՄԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՍՏՈՒԳԱՉԱՓՄԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Սույն կարգով կարգավորվում են չափման միջոցների ստուգաչափման, չափագիտական վկայագրման աշխատանքների կատարման և կազմակերպման հետ կապված հարաբերությունները:

2. Սույն կարգում օգտագործվող հիմնական հասկացություններն են`

1) Չափման միջոցների չափագիտական վկայագրում` եզակի օրինակով արտադրվող (կամ ներմուծվող) չափման միջոցի` ըստ սահմանված պահանջների կիրառման համար պիտանի ճանաչելու գործողությունների ամբողջություն:

2) Ստուգաչափող` չափման միջոցների ստուգաչափում իրականացնող, Չափագիտության ազգային մարմնի կողմից վկայագրված մասնագետ:

3) Չափագիտության ազգային մարմին (այսուհետ՝ ՉԱՄ)` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված մարմին, որը, չափագիտության բնագավառում, իրեն վերապահված իրավասությունների շրջանակներում, իրականացնում է պետական քաղաքականություն:

3. Օրենսդրական չափագիտական հսկողության ենթակա չափման միջոցները արտադրությունից և նորոգումից հետո, իրացումից առաջ և կիրառման ժամանակ ենթակա են ստուգաչափման:

II. ՍՏՈՒԳԱՉԱՓՄԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ

4. Չափման միջոցների ստուգաչափումը լինում է` ընտրանքային, առաջնային, կրկնակի, պարտադիր պարբերաբար կատարվող և կամավոր:

1) Ընտրանքային ստուգաչափման ենթարկվում են զանգվածաբար թողարկվող կամ ներմուծված չափման միջոցները (եթե ստուգաչափման նորմատիվ փաստաթղթով նախատեսված է նման բան): Չափման միջոցների ընտրանքային ստուգաչափման ենթակա լինելու մասին որոշումն ընդունում է չափագիտության ազգային մարմինը` չափման միջոցների տեսակի հաստատման փորձարկումների արդյունքների հիման վրա:

2) Առաջնային ստուգաչափման ենթակա են` տեսակը հաստատված, արտադրությունում թողարկված, նորոգման ենթարկված և ներմուծված չափման միջոցները, բացառությամբ այն չափման միջոցների, որոնց ստուգաչափումը կատարվել է արտադրողի մոտ (Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս) և առկա է ստուգաչափման արդյունքների փոխճանաչման վերաբերյալ միջպետական և (կամ) միջազգային համաձայնագիր, որի մասնակիցն է Հայաստանի Հանրապետությունը:

Առաջնային ստուգաչափումը կարող է իրականացվել չափման միջոց արտադրող և նորոգող իրավաբանական անձի հսկիչ ստուգաչափական կետերում (ՀՍԿ):

Արտադրությունում թողարկված կամ նորոգումից հետո չափման միջոցները ներկայացվում են առաջնային ստուգաչափման արտադրողի կամ նորոգողի կողմից տեխնիկական հսկողություն անցնելուց հետո:

3) Կրկնակի ստուգաչափումն իրականացվում է չափման միջոցների շահագործման (պահման) ընթացքում, եթե`

ա. վնասված է ստուգաչափման դրոշմը կամ բացակայում է (կորել է) ստուգաչափման մասին վկայականը

բ. չափման միջոցները երկարաժամկետ պահումից հետո մտցվում են շահագործման մեջ

գ. չափման միջոցների արտաքին տեսքը կամ աշխատանքը կասկած է հարուցում

դ. չափման միջոցները չեն իրացվել սահմանված միջստուգաչափական ժամանակամիջոցի կեսն անցնելուց հետո և պետք է առաքվեն սպառողին

ե. չափման միջոցները օգտագործվում են որպես համալրող` սահմանված միջստուգաչափական ժամանակամիջոցի կեսն անցնելուց հետո:

4) Պարտադիր պարբերաբար կատարվող ստուգաչափումն իրականացվում է միջստուգաչափական ժամանակամիջոցի ավարտից հետո, որը սահմանվում է հաշվի առնելով չափման միջոցների կիրառման պիտանիության ապահովումը ստուգաչափումների միջև ընկած ժամանակահատվածում այն չափման միջոցների համար, որոնք օգտագործվում են օրենսդրական չափագիտության տարածման ոլորտներում:

Միջստուգաչափական ժամանակամիջոցը սահմանվում է չափման միջոցների տեսակի հաստատման ժամանակ:

5) Կամավոր ստուգաչափման ենթակա են պարտադիր պարբերական ստուգաչափման չենթարկվող բոլոր չափման միջոցները:

III. ՓՈՐՁԱՔՆՆԱԿԱՆ ՍՏՈՒԳԱՉԱՓՈՒՄ

5. Փորձաքննական ստուգաչափումն իրականացվում է չափման միջոցների չափագիտական բնութագրերը որոշելու նպատակով:

6. Փորձաքննական ստուգաչափումն իրականացվում է դատարանի, դատախազության, արբիտրաժի, սպառողների և նրանց իրավունքները պաշտպանող կազմակերպությունների գրավոր առաջարկով կամ պահանջով` չափման միջոցների չափագիտական բնութագրերը որոշելու նպատակով: Գրավոր ներկայացված առաջարկում կամ պահանջում պետք է նշված լինի փորձաքննական ստուգաչափման առարկան և նպատակը:

7. Չափման միջոցների փորձաքննությունն իրականացնում են Չափագիտության ազգային մարմինը և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից իրավասություն ձեռք բերած ստուգաչափում իրականացնող լիազորված կազմակերպությունները:

8. Փորձաքննական ստուգաչափման արդյունքների հիման վրա կազմվում է եզրակացություն, որը հաստատում է Չափագիտության ազգային մարմնի ղեկավարը:

9. Եթե փորձաքննական ստուգաչափումն իրականացվում է դատական մարմինների պահանջով` եզրակացությունը ձևակերպվում է տվյալ մարմինների պահանջներին համապատասխան:

IV. ՍՏՈՒԳԱՉԱՓՄԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԵՎ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

10. Օրենսդրական չափագիտական հսկողության ենթակա չափման միջոցներ արտադրող, նորոգող, կիրառող իրավաբանական անձինք կամ անհատ ձեռնարկատերերը պարտավոր են ժամանակին այդ չափման միջոցը/ները ներկայացնել պարտադիր պարբերաբար ստուգաչափման:

11. Չափման միջոցների ստուգաչափման պարբերականությունը սահմանում է ՉԱՄ-ը` չափման միջոցի տեսակի հաստատման ժամանակ:

12. Չափման միջոցների ստուգաչափումն իրականացվում է Հայաստանի Հանրապետությունում գործող նորմատիվ փաստաթղթերի հիման վրա:

13. Ստուգաչափման ենթակա չափման միջոցների անվանացանկը կազմում է իրավաբանական անձը կամ անհատ ձեռնարկատերը և համաձայնեցման է ներկայացնում ՉԱՄ-ին:

14. Նոր արտադրված չափման միջոցների ստուգաչափումն իրականացվում է համաձայն Հայաստանի Հանրապետությունում գործող նորմատիվ փաստաթղթերի, որոնք հաստատվում են չափման միջոցի տեսակի հաստատման փորձարկումների դրական արդյունքների հիման վրա:

15. Եզակի օրինակով արտադրվող կամ ներմուծվող չափման միջոցները ենթակա են չափագիտական վկայագրման դրանց չափագիտական բնութագրերի հետազոտության հիման վրա: Չափագիտական վկայագրման հետազոտության դրական արդյունքների դեպքում տրվում է վկայագիր (համաձայն Հավելված 1-ի Ձև 2), որի գործողության ժամկետը լրանալուց հետո, սույն կարգով սահմանված կարգով, չափման միջոցը ենթակա է ստուգաչափման:

16. Չափման միջոցների ստուգաչափման դրական արդյունքները վավերացվում են ստուգաչափման դրոշմի արտատիպով չափման միջոցի վրա և (կամ) անձնագրի վրա և (կամ) տրվում է ստուգաչափման վկայական (համաձայն Հավելված 1-ի Ձև 1):

17. Չափման միջոցների ստուգաչափման արդյունքների հիման վրա ոչ պիտանի ճանաչված չափման միջոցները խոտանվում են, ստուգաչափողի կողմից ստուգաչափման դրոշմի արտատիպը մարվում է, որոշում է ընդունվում չափման միջոցը ոչ պիտանի ճանաչելու և ստուգաչափման վկայականը ուժը կորցրած ճանաչելու մասին, որի վերաբերյալ 5-օրյա ժամկետում հայտատուին տրվում է ծանուցագիր (համաձայն Հավելված 1-ի Ձև 3):

18. Ստուգաչափումն իրականացվում է իրավաբանական անձանց կամ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից կազմած և ՉԱՄ-ի հետ համաձայնեցված չափման միջոցների ստուգաչափման գրաֆիկների հիման վրա: Չափման միջոցների ստուգաչափման գրաֆիկները կազմվում են ըստ չափումների տեսակի` երեք օրինակից (համաձայն Հավելված 1-ի Ձև 4):

19. Ստուգաչափման գրաֆիկների համաձայնեցման ժամանակ ստուգվում է ներկայացված չափման միջոցների անվանացանկը, ճշտվում է ստուգաչափում անցկացնելու վայրը, ժամկետները, ստուգաչափման ծավալը և վճարման գումարը: Համաձայնեցված ստուգաչափման գրաֆիկի առաջին օրինակը տրվում է հայտատուին:

20. Ստուգաչափման համար չափման միջոցների տեղափոխումը պետք է ապահովեն չափման միջոցներ տնօրինողները:

21. Չափման միջոցները ստուգաչափման պետք է ներկայացվեն փաթեթավորումից հանված վիճակում: Կից անհրաժեշտ է ներկայացնել չափման միջոցների տեխնիկական նկարագիրը, շահագործման հրահանգը, ստուգաչափման մեթոդիկան և վերջին ստուգաչափման վկայականը:

22. Երբ ստուգաչափումն իրականացվում է չափման միջոցի արտադրման, նորոգման և շահագործման վայրում, իրավաբանական անձը կամ անհատ ձեռնարկատերը`

1) ապահովում է չափանմուշների, օժանդակ սարքավորումների փոխադրումը ստուգաչափման վայր և հետ,

2) հատկացնում է ստուգաչափման համար աշխատատեղ և օժանդակ անձնակազմ,

3) ապահովում է չափանմուշների, չափման միջոցների պահպանումը,

4) ապահովում/հոգում է ստուգաչափողի գործուղման ծախսերը,

5) եթե սպասարկումն իրականացվում է շարժական ստուգաչափական լաբորատորիայի միջոցով` հատկացնում է կայանատեղ և ապահովում է դրա միացումը էլեկտրագազաջրամատակարարման ու կոյուղու ցանցերին և ապահովում պահպանումը:

23. Իրավաբանական անձինք և անհատ ձեռնարկատերերը, որոնք արտադրում, նորոգում և կիրառում են չափման միջոցներ, և որոնց ստուգաչափումը տեղերում անցկացնելու համար պահանջվում են ստացիոնար (մնայուն) ստուգաչափական կայանքներ և ստացիոնար չափման միջոցներ, ապահովում են նշված սարքերի առկայությունը և դրանք տրամադրում ստուգաչափողին` օգտագործման:

V. ԱՅԼ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՉԱՓԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԿՈՂՄԻՑ ԿԱՏԱՐՎԱԾ ՍՏՈՒԳԱՉԱՓՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐԻ ՓՈԽՃԱՆԱՉՈՒՄԸ

24. Այլ պետությունների չափագիտական կազմակերպությունների կողմից կատարված ստուգաչափման արդյունքների փոխճանաչման մասին որոշում կայացնում է Չափագիտության ազգային մարմինը` միջպետական և (կամ) միջազգային համաձայնագրերի համաձայն:

Հավելված 1

Ձև 1

Չափման միջոցների ստուգաչափման մասին վկայականի ձևը

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԷԿՈՆՈՄԻԿԱՅԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՉԱՓԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ (ՉԱՓԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԱՐՄԻՆ) ________________________________________________________________ Ստուգաչափում իրականացնող կազմակերպության անվանումը   Վ կ ա յ ա կ ա ն  N   Ստուգաչափման մասին   Ստուգաչափման թվականը 20__ թ._________«___»  Ուժի մեջ է մինչև 20__ թ. _________«___»   __________________________________________________________________________ չափման միջոցի անվանումը և տեսակը Գործարանային հմ. ____________________________________________________________ Տեսակը _____________________________________________________________________ Չափման տիրույթը ____________________________________________________________ Ճշտության դասը, կարգը (սխալանքը) ______________________________________________ Արտադրողը _________________________________________________________________ Պատկանում է ________________________________________________________________ իրավաբանական (ֆիզիկական անձի) անվանումը (անունը)   Ստուգաչափման արդյունքների հիման վրա չափման միջոցը ճանաչվել է պիտանի և թույլատրվում է կիրառման։ Ստուգաչափումը կատարվել է համաձայն ________________________________   ստուգաչափման մեթոդիկայի անվանումը, նշագիրը _____________________________________________________________________________   Ստուգաչափող _________________ ____________________   ստորագրություն ա.ա.

Դրոշմի արտատիպը Լաբորատորիայի վարիչ	________________________	________________________
	ստորագրություն	ա. ա.

   Ստուգաչափման արդյունքները

(լրացվում է ստուգաչափման նորմատիվ փաստաթղթում՝

համապատասխան պահանջի առկայության դեպքում)

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

Հավելված 1

Ձև 2

Չափագիտական վկայագրման վկայագրի ձևը

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԷԿՈՆՈՄԻԿԱՅԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՉԱՓԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ (ՉԱՓԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԱՐՄԻՆ) _____________________________________________________________________________ Վկայագրում իրականացնող կազմակերպության անվանումը   Վ Կ Ա Յ Ա Գ Ի Ր  N   ՉԱՓԱԳԻՏԱԿԱՆ ՎԿԱՅԱԳՐՄԱՆ   Ստուգաչափման թվականը 20__ թ._________«___»  Ուժի մեջ է մինչև 20__ թ. _________«___» ___________________________________________________________________________ Չափման միջոցի, փորձարկման սարքավորման անվանումը ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________ Թողարկման թվականը Պատկանում է ________________________________________________________________   Իրավաբանական անձի (անհատ ձեռնարկատիրոջ) անվանումը, անունը   Նախատեսված է _______________________________________________________________   Չափման միջոցի, փորձարկման սարքավորման ______________________________________________________________________________ համառոտ նկարագիրը   Չափագիտական հետազոտությունների արդյունքները.* Հ/հ Չափագիտական բնութագրերի անվանումը Ստացված չափագիտական բնութագրերի արժեքները Չափագիտական բնութագրերի որոշման ժամանակ օգտագործված ելակետային չափման միջոցների տեսակը, կարգը 1 2 3 4         *Որոշվող չափագիտական բնութագրերի մեծ թվի դեպքում թույլատրվում է հետազոտման արդյունքները նշել միայն արձանագրության մեջ, որը կցվում է վկայագրին։   Չափագիտական վկայագրման արդյունքների հիման վրա՝ արձանագրություն N ___________ 20  թ. __________«___» ________________________________________________________  չափման միջոցի, փորձարկման սարքավորման անվանումը _____________________________________________________________________________   Համապատասխանում է _________________________________________________________   չափագիտական բնութագրերի մասին տեղեկություն սահմանող ________________________________________________________________ պահանջներին:  նորմատիվ (տեխնիկական) փաստաթղթի անվանումը   Կատարող` _________________ ____________________   ստորագրություն ա.ա.   Բաժնի վարիչ` _________________ ____________________   ստորագրություն ա.ա.

Հավելված 1

Ձև 3

Չափման միջոցների ստուգաչափման մասին ծանուցագրի ձևը

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԷԿՈՆՈՄԻԿԱՅԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ՉԱՓԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԻՆՍՏԻՏՈՒՏ  (ՉԱՓԱԳԻՏՈՒԹՅԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԱՐՄԻՆ)   Ծ Ա Ն ՈՒ Ց Ա Գ Ի Ր  № _______   Չափման միջոցը հետագա օգտագործման համար ոչ պիտանի ճանաչելու մասին   ____________________________________________________________________ չափման միջոցի անվանումը, տեսակը  Տեսակը_______________________________________________________________ Գործարանային № ______________________________________________________ Արտադրողը ___________________________________________________________ Պատկանում է __________________________________________________________ Իրավաբանական անձի  (անհատ ձեռնարկատիրոջ) անվանումը (անունը), գտնվելու (բնակության) վայրը   Ստուգաչափման արդյունքներով ճանաչվել է կիրառման համար ոչ պիտանի ______________________________________________________________________ ոչ պիտանի ճանաչելու պատճառը   Լաբորատորիայի վարիչ _________________ ____________________   ստորագրություն ա.,ա.   Ստուգաչափող   _________________ ____________________   ստորագրություն ա.,ա. ___________ 20   թ. _____________ « ___ »

Հավելված 1

Ձև 4

Չափման միջոցների ստուգաչափման գրաֆիկի օրինակելի ձևը

«Հաստատում եմ»    ____________________________________  իրավաբանական անձի (անհատ ձեռնարկատեր) ________________________________ անվանումը (անունը), գտնվելու (բնակության) վայրը     ______________  ___________ _________ ղեկավարի պաշտոնը ստորագրությունը ա.,ա.   20  թ. ____________ «____»

«Համաձայնեցված է»   ___________________________  ստուգաչափում կատարող չափագիտական _______________________ կազմակերպության անվանումը, գտնվելու վայրը   տնօրեն  _____________ ___________ ստորագրությունը ա.,ա.   20  թ. __________ «____ »

Չափման միջոցի ստուգաչափման գրաֆիկը

Հ/հ	Չափման միջոցի տեսակը, գործարանային համարը, նշագիրը	Չափման միջոցի չափագիտական բնութագրերը		Ստուգա-չափման պարբերա-կանությունը	Վերջին ստուգա-չափման թվականը	Ստուգա-չափման վայրը	Ստուգա-չափում անցկաց-նելու ժամ-կետը	Օգտագործ-ման ոլորտը կամ տեղադրման վայրը
		ճշտության դասը, սխալանքը	չափման սահմանները (տիրույթը)
1	2	3	4	5	6	7	8	9

Չափումների տեսակը

____________________________________________________________

Ղեկավար

_______________________________	_____________	_______
իրավաբանական անձի (անհատ ձեռնարկատեր)	ստորագրություն	ա.ա.