Սննդի արտադրությունում օգտագործման համար թույլատրված գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմներ ԵՎ սննդամթերք՝ գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմների հիմքով

9. ԳՁՄ հիմքով օգտագործվում են`

1) ֆերմենտային պատրաստուկների արտադրությունում,

2) պանրի, օսլամաթային, հացաթխման, ըմպելիքների, սպիրտի, օղու, ԳՁՄ շտամ-պրոդուցենտներ սննդանյութերի և սննդային հավելումների արտադրությունում,

3) խմորիչի, գարեջրի, գինու, սպիրտի, օղու արտադրությունում։

10. ԳՁՄՆ հիմքով`

1) մերաններ, մակարդ, մեկնարկային, պրոբիոտիկ, խմորիչ կուլտուրաներ՝ որպես հումք օգտագործվող,

2) պանիրներ, կաթնաթթվային և պրոբիոտիկ սննդամթերք, կենսաբանական ակտիվ հավելումներ ԿԱՀ, երշիկեղենի, ֆերմենտացված մսամթերքի արտադրությունում,

3) գարեջուր, կվաս և խմորիչներով ըմպելիքներ,

4) թթվասերուցքային կարագ, մարգարին, մայոնեզ,

5) ֆերմենտացված մթերք սոյայի հիմքով,

6) ֆերմենտացված մթերք հատապտղից և բանջարեղենից,

7) ֆերմենտային պատրաստուկներ,

8) սննդանյութի և սննդային հավելումների շտամ- պրոդուցենտներ,

9) թթխմորից և խմորով արտադրանք,

10) սպիտակուցային մթերքներ խմորիչների և այլ ինակտիվացված մանրէական կենսամասսաների հիմքով,

11) օսլա ձևափոխված՝ ստացված մանրէական ֆերմենտացիայի հետևանքով,

12) գունաբացված մրգային և ցիտրուսային հյութեր, խաղողի և հատապտղային գինիներ:

Աղյուսակ 3

Սննդի արտադրությունում օգտագործման համար թույլատրված ԵՎ առաջարկվող միկրոօրգանիզմներ

Միկրոօրգանիզմներ (խումբ, ցեղ, տեսակ) բնական ծագման	Գենետիկորեն ձևափոխված նմանակներ
1	2
Մեզոֆիլ լակտոկոկկեր
Լակտոկոկկուս լակտիս սուբսպ.լակտիս (Lactococcus lactis subsp. Lactis)	Լակտոկոկուս ԴՆԹ հաջորդականություն պարունակող Լակտոկոկկուս ցեղի մանրէներ, Կոդավորող` մանրէների նկատմամբ կայունություն,   Դիացետիլի արտադրանք, β-գալակտոզիդազայի արտադրանք, Ամինոպեպտիդազայի արտադրանք, Պրոպիոնիբակտերիում շերմանի գեն պարունակող (Propionibacterium shermani) պեպտիդազաների արտադրանք, Ալանին ռեցեմազայի արտադրանք
Լակտոկոկկուս լակտիս սուբսպ.կրեմորիս (Lactococcus lactis subsp. cremoris)	Նմանակներ չկան
Լակտոկոկկուս լակտիս սուբսպ.լակտիս բիովառ դիացետիլակտիս (Lactococcus lactis subsp. lactis biovar diacetilactis)	Նմանակներ չկան
Լեյկոնոստոկեր
Լեյկոնոստոկ լակտիս (Leuconostoc lactis)	Նմանակներ չկան
Լեյկոնոստոկ մեզենտերոիդես սուբսպ.դեքստրանիկում (Leuconostoc mesenteroides subsp. Dextranicum)	Նմանակներ չկան
Լեյկոնոստոկ Leuconostoc mesenteroides subsp. mesenteroides	Նմանակներ չկան
Թերմոֆիլ ստրեպտոկոկկեր
Ստրեպտոկոկկուս սալիվարիուս (Streptococcus salivarius)	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոկոկկուս թերմոֆիլուս (Streptococcus thermophilus)	Ս. թերմոֆիլուս (S.thermophilus) ԷՊՍ սինթեզի գեն պարունակող, Ս. թերմոֆիլուս (S.thermophilus)   քլորամֆենիլկոլ-ացետիլտրանսֆերազայի գեն պարունակող
Լակտոբացիլուս (LactoBacillus ) ցեղի մանրէներ
Լակտոբացիլուս ացիդոֆիլուս (Lactobacillus acidophilus)	Շտամներ, Լակտոբացիլուս ացիդոֆիլուսից (Lactobacillus acidophilus) պլազմիդներ պարունակող, որոնք կոդավորում են բակտերիոցինների արտադրանքը
Լակտոբացիլուս ալիմենտարիուս (Lactobacillus alimentarius)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս ամիլովորուս (Lactobacillus amylovorus)	Դոնոր օրգանիզմ
Լակտոբացիլուս բավարիկուս (Lactobacillus bavaricus)	Ասպերգիլլուս սպպ. (Aspergillus spp.)
Լակտոբացիլուս բրևիս (Lactobacillus brevis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս բուխների (Lactobacillus buchneri)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կասեի (Lactobacillus casei)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կասեի (Lactobacillus casei)	Շտամ՝ Լակտոբացիլուս սպպ. (Lactobacillus spp) գեն պարունակող, որոնք հսկում են ստարտերային կուլտուրաների կայունությունը pH-ի ցածր ցուցմունքների նկատմամբ
Լակտոբացիլուս կասեի սուբսպ. Ռանքոսուոս (Lactobacillus casei, subsp. rhamnosus GG)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կորինեֆորմիս (Lactobacillus coryneformis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կուրվատուս (Lactobacillus curvatus)	Լ. կասեի (L.casei ) շ-գալակտոզիդազայի գենով
Լակտոբացիլուս կրիսպատուս (Lactobacillus crispatus)	Աղիքային ցուպիկ (E. Coli)
Լակտոբացիլուս դելբրուէկի սուբսպ. դելբրուէկի (Lactobacillus delbruecki subsp. delbrueckii)	Լ. կասեյ (L.casei ) ալկոլդեհիդրոգենազայի գենով Զիմոմոնաս մոբիլիս (Zymomonas mobilis)
Լակտոբացիլուս դելբրուէկի սուբսպ. Բուլգարիկուս (Lactobacillus delbrueckii subsp. Bulgaricus)	Լ. կասեյ (L.casei ) -շ-լակտոմազայի գենով Աղիքային ցուպիկ (E.coli)
Լակտոբացիլուս դելբրուէկի սուբսպ. Լակտիս (Lactobacillus delbrueckii subsp. Lactis)	Լ. կասեյ (L.casei ) խոլեստերինօքսիդազայի գենով Ստրեպտոմիցես սպպ. (Streptomyces spp)
Լակտոբացիլուս ֆարցիմինիս (Lactobacillus farciminis)	նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս ֆերմենտում (Lactobacillus fermentum)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս գասսերի (Lactobacillus gasseri)	Ռեոկոմբինատային շտամ մսի կենսակայունության համար
Լակտոբացիլուս ջոնսոնի (Lactobacillus johnsonii)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս հելվետիկուս (Lactobacillus helveticus)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս հետերոհիոխի (Lactobacillus heterohiochi) (= Լ. ֆրուկտիվորանս L. fructivorans)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս հիլգարդիի (Lactobacillus hilgardii)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս քսիլոզուս (Lactobacillus xylosus) (= Լ. լակտիս սուբսպ. լակտիս L. lactis subsp.lactis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս զեե (Lactobacillus zeae) (= L. casei subsp. casei /L. rhamnosus)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս սակեի սուբսպ. սակեի (Lactobacillus sakei subsp. sakei)	Լ. Գասսերի (L. Gasseri) գենով msd աղիքային ցուպիկից սուպերքսիդդուսմուտազայի արտադրման համար
Լակտոբացիլուս սակեի սուբսպ. արնոզուս ( Lactobacillus sakei subsp.) carnosus (= L. cսrvatսs)	Լ. Գասսերի (L. Gasseri) քրոմոսոմի մեջ մեղմ ֆագով տեղադրում
Լակտոբացիլուս սալջվարիուս (Lactobacillus salivarius)	Շտամ՝ Կլոստրիդիում տերմոցելումից
Լակտոբացիլուս սանֆրանցիսկո (Lactobacillus sanfrancisco) (= L. sanfranciscensis)	Կլոստրիդիում տերմոցելումից (Clostridium thermocellum) էնդոնուկլեազների գեներ պարունակող
Լակտոբացիլուս սանֆրանցիսցենսիս (Lactobacillus sanfranciscensis) (= L. sanfrancisco)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կեֆիրգրանում (Lactobacillus kefirgranum)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կեֆիրի (Lactobacillus kefiri)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս լակտիս (Lactobacillus lactis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս պարացասեի ( Lactobacillus paracasei)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս պենտոսուս (Lactobacillus pentosus)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս պլանտարում (Lactobacillus plantarum)	Նույնատիպ շտամեր համեմատած՝ 1. Գենի հատված գիդրոլազայով կոդավորվող լյարդաթթվի կոնյուգացիան 2. Լ. Ամիլովորուսից (L. Amylovorus) ալֆա ամիլազայի գենով 3. գենի հատված, որը ալանին ռացեմազան կոդավորող 4. բակտերիոցիդներ առաջացնող
Լակտոբացիլուս րեուտերի (Lactobacillus reuteri)	Շտամներ` Նեոկալիմաստիկս պատրիցիառումից (Neocallimastix patriciarսm) քսիլանազայի գեն պարունակող, Ֆիբրոլակտեր սուկցինոգենեզից (Fibrobacter succinogenes) β–գլյուկոնազայի գեն պարունակող, Պիրոմիցես ռիզինաֆլատա-յից (Piromyces rhizinflata) ցելյուլազայի գեն պարունակող
Լակտոբացիլուս ռամֆոզուս (Lactobacillus rhamnosus)	նմանակներ չկան
Ստաֆիլոկոկեր, պեդիոկոկեր, բրեվիբակտերիաներ
Ստաֆիլակոկուս կարնոզուս (Staphylococcus carnosus)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս կարնոզուս սուբսպ. կարնոզուս (Staphylococcus carnosus subsp. carnosus)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս կարնոզուս սուբսպ. ուտիլիս (Staphylococcus carnosus subsp. Utilis) (= S. carnosus)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս եքվորում (Staphylococcus equorum)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս սցիուրի (Staphylococcus sciսri)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս քսիլոզուս (Staphylococcus xylosus)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս վիտուլինուս (Staphylococcus vitulinus) (= S. pulveri)	Նմանակներ չկան
Բրեվիբակտերիում կասեի (Brevibacterium casei)	Նմանակներ չկան
Բրեվիբակտերիում լինենս (Brevibacterium linens)	Նմանակներ չկան
Պեդիոկոկուս ացիդիլակտիցի (Pediococcus acidilactici)	Նմանակներ չկան
Պեդիոկոկուս պենտոզացեուս (Pediococcus pentosaceus)	Նմանակներ չկան
Կորինեբակտերիում (Corynebacterium)
Կորինեբակտերիում ամմոնիագենեզ (Corynebacterium ammoniagenes)	Նմանակներ չկան
Կորինեբակտերիում ֆլավենսցենս (Corynebacterium flavescens)	Նմանակներ չկան
Էնտերոկոկկուս (Enterococcus)
Էնտերոկոկկուս դուրանս (Enterococcus durans)	Նմանակներ չկան
Էնտերոկոկկուս ֆեցիում (Enterococcus faecium)	Նմանակներ չկան
Արտրոբակտեր (Arthrobacter)
Արտրոբակտեր նիկոտիանե (Arthrobacter nicotianae)	Նմանակներ չկան
Ացետոբակտեր (Acetobacter)
Ացետոբակտեր քսիլինում (Acetobacter xylinum)	Նմանակներ չկան
Ացետոբակտեր սուբօքսիդանս (Acetobacter suboxydans)	Նմանակներ չկան
Ացետոբակտեր ացետի (Acetobacter aceti)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում (Propionibacterium)
Պրոպիոնիբակտերիում ացիդիպրոպիոնիցի (Propionibacterium acidipropionici)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում արաբինոզում (Propionibacterium arabinosum)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում ֆրեուդենրեիխի սուբսպ. ֆրեուդենրեխիի (Propionibacterium freudenreichii subsp. freudenreichii)	Ռեկոմբինատիվ շտամ Պրոպիոնիբակտերիում ֆրեուդենրեիխի (Propionibacterium freudenreichii) պրոպիոցենին Տ1-ի բարձր արտադրությամբ
Պրոպիոնիբակտերիում ֆրեուդենրեիխի սուբսպ. շերմանի (Propionibacterium freudenreichii subsp. shermanii)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում (Bifidobacterium)
Բիֆիդոբակտերիում ադոլեսցենտիս (Bifidobacterium adolescentis)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում անիմալիս (Bifidobacterium animalis)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում բիֆիդում (Bifidobacterium bifidսm)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում բրեվե (Bifidobacterium breve)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում Bifidobacterium infantis	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում լակտիս (Bifidobacterium lactis) = (Բ. անիմալիս B. animalis)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում լոնգում (Bifidobacterium longum)	Բ. լոնգում- Ա. ցուպիկի ( B.longum-Escհericհia coli ) վեկտրով շտամեր ռեպլիկոնների հիմքի վրա
Բիֆիդոբակտերիում պսեուդոլոնգում (Bifidobacterium pseudolongum)	Նմանակներ չկան
Բացիլուս (Bacillus )
Բացիլուս ցեռեուս (B. cereսs)	Նմանակներ չկան
Բացիլուս կոագուլանս (Bacillus coagulans) (= հին անունը Լակտոբացիլուս սպորոգենեզ Lactobacillus sporogenes)	Գեների Դոնոր օրգանիզմ բակտերիոցին կոագուլինի արտադրման համար
Բացիլուս լիխենիֆոռմիս (Bacillus licheniformis)	Դոնոր օրգանիզմ Թերմոանաէրոբակտեր (Thermoanaerobacter)
Բ. մեզենտերիկուս (B.mesentericus)	Նմանակներ չկան
Բ. խուբտիլիս (B.subtilis) կամ ամիլոլիկվիֆացիենցես (amyloliquefaciences)	Դոնոր օրգանիզմ
Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես (B. amyloliquefaciences)	Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես B. amyloliquefaciences, B.subtilis-ից սուբտիլիզինի գենով
Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես (Bacillus amyloliquefaciencs)	Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես (Bacillus amyloliquefaciencs) Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցեսի (Bacillus amyloliquefaciencs) ալֆաամիլազայի կոդավորող գենով,   Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցեսի (Bacillus amyloliquefaciencs) չեզոք պրոտեազայի գենով
Բացիլուս լիխենիֆորմիս (Bacillus licheniformis)	Բացիլուս լիխենիֆոռմիս և Բ. Ստեարոտերմոֆիլիսի (B.licheniformis և B.stearothermophilus) ալֆաամիլազայի գենով
Բացիլուս լիխենիֆորմիս (Bacillus licheniformis)	Բացիլուս լիխենիֆորմիսի (B.licheniformis) ալֆա ամիլազայի ջերմակայուն գենով
Բացիլուս լիխենիֆորմիս (Bacillus licheniformis)	Բացիլուս լիխենիֆորմիս, Բ. դերամիֆիկանսի (Bacillus licheniformis Bacillus deramificans) պուլլուլանազա կոդավորող գենով
Բ. սուբտիլիս (B.subtilis)	Բ. սուբտիլիս (Bacillus subtilis) Բ. բրևիսի (B.brevis) ՈՒՎ-193 (UW-193) ալֆա-դեկարբոկսիլազայի գենով
Բ. սուբտիլիս (B.subtilis)	ՊՈՒՎ 235 (PUW 235) պլազմիդայի վրա
Բ. սուբտիլիս (B.subtilis)	B.subtilis B. Brevis-ի ալֆա-դեկարբոկսիլազա գենով
Բ. սուբտիլիս (B.subtilis)	Բ. սուբտիլիս (Bacillus subtilis) Բ. դերամիֆիկանսի (Bacillus deramificans) պուլլունազա կոդավորող գենով
Բ. սուբտիլիս (B.subtilis)	Բ. սուբտիլիս (B.subtilis) ռիբոֆլովինի գերարտադրանքով
Բ. սուբտիլիս (B.subtilis)	Բ. սուբտիլիս (B.subtilis), Բ. ստերոտերմոֆիլուս (B.stearothermophilus) գենով Բ. սուբտիլիս (B.subtilis), Բ. բրևիս (B.brevis) գենով
Բ. սուբտիլիս (B.subtilis) Ֆ (F) շտամ	Բ. սուբտիլիս (B.subtilis), Բ. ստերոտերմոֆիլուսից (B.stearothermophilus) պուլիլանազայի գենով
Բ. ստերոտերմոֆիլուս (B. stearothermophilus)	Բ. սուբտիլիս (B.subtilis) Բ. մեգատերիումից (B.megaterium) ալֆա ամիլազայի գենով ներդրված pCPC800 պլազմիդայում
Բ. ջերմորտոտիոլիտիկուս (B. thermortotyolyticus)	Բ. սուբտիլիս և ալֆա-ամիլազայի գենով, ներդրված պՍՊՍ 720 (pCPC 720) պլազմիդայում
Միկրոկոկուս (Micrococcus)
Միկրոկոկուս վարիանս (Micrococcus varians) (= Կուցուրիա վարիանս (Kսcսria varians)	Նմանակներ չկան
Միկրոկոկուս լիզոդեյցտիկուս (Micrococcus lysodeicticus)	Նմանակներ չկան
Աղիքային ցուպիկ (E. coli)
Աղիքային ցուպիկ (E. coli)	Աղիքային ցուպիկ Կ-12 ԻԱ 198 (E. coli K-12 IA 198)՝ սինթեզված քիմիապես կոդավորող ԴՆԹ հաջորդականություն պարունակող, նման՝ ցլի պրիխոմոզին Ա գենին ներդրված ՊՊՖԶ 87Ա (PPFZ-87A) վեկտորում
Կլեբսիելլա (Klebsiella)
Կլեբսիելլա (Klebsiella alrogenes)	Նմանակներ չկան
Կլեբսիելլա (Klebsiella planticola)	Կլեբսիելլա սպպ. (Klebsiella spp)
Տերմոկոկկալես (Thermococcales)	Պսեուդոմոնաս ֆլուորեսցենս (Pseսdomonas fluorescens) ալֆաամիլազայի գենով
Միցելային սնկեր (բորբոսասունկ)
Ֆուզարիում (Fսsariսm)
Ֆուզարիում սոլանի (Fusarium solani)	Նմանակներ չկան
Ֆուզարիում վենետատում (Fusarium venetatum)	Ֆուզարիում վենետատում (Fusarium venetatum) գենով Տերմոմիցես լանգինոզում (Thermomyces lanuginosum) դոնոր օրգանիզմ Ասպերգիլլուս ապ. (Aspergillus sp.) Տերմոմիցես սպ. (Thermomyces sp.) Տրիխոդերմա սպպ. Բացիլուս սպպ. (Trichoderma spp., Bacillus spp.)
Ասպերգիլլուս (Aspergillus)
Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger)	Նմանակներ չկան
Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger) վառ. ավամորի (var. awamori) պարունակում է ցուլի պրոխիմոզին գենը ՆՌՌԶ3112 (NRRZ3112)
	վեկտոր – պգ ԱՄպՌ (pgAMpR)
Բ. ամիլոլիքվիֆացիենս կամ սուբտիլիս (B.amyloliquefaciens ՌսՌ subtilis)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger) Կանդիդա անտարկտիկաի (Candida antarctica) ցլիպազայի գենով
Ասպերգիլլուս ավամորի (Aspergillus awamori)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger), կրող գեն նույն տեսակի շտամների ամիլոգլյուկոզիդազա կոդավորող
Ասպերգիլլուս օրիզեա (Aspergillus oryzae)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger) 1. Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger) գեներով, լիզոֆոսֆոլիպազա կոդավորող
Ասպերգիլլուս օրիզեա (Aspergillus oryzae)	2 Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillus niger) գեներով էնդո-1,4-քսիլանազայի արտադրանքի կոդավորմամբ
Ասպերգիլլուս օրիզե վառ. (Aspergillus oryzae var.)	3. Ա. Նիդուլանսից (A. Nidulans) ացետոմիդազայի գեներով
Պենիցիլիում (Penicilliսm)
Պենիցիլիում ալբում (Penicillium albսm) (= P. caseicolum, P.candidum, or P. camembertii)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում կամեմբերտի (Penicillium camembertii) (= P. caseicolum, P. candidum, or P. albսm)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում կնդիդում (Penicillium candidum) (= P. caseicolum, P. camembertii, P. albսm)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում ֆունիկուլոզում (Penicillium funiculosum)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում ռոքիֆորտի (Penicillium roquefortii)	Նմանակներ չկան
Վերտիցիլիում (Verticillium)
Վերտիցիլիում լեկանիի (Verticilliսm lecanii)	Նմանակներ չկան
Տրիխոդերմա (Trichoderma)
Տրիխոդերման րիզեյի (Trichoderma reesei) կամ լոնգիբրախիատում (longibrachiatum)	Նույն տեսակի դոնոր-օրգանիզմ
Տրիխոդերմա րիզեի (Trichoderma reesei)	ցլի խիմոզին B գեն պարունակող Տրիխոդերմա րիզեյ (Trichoderma reesei) պարունակող
Տրիխոդերմա հարզիանում (Trichoderma harzianum)	դոնոր-օրգանիզմ
Տրիքոտեցիում (Trichothecium)
Տրիխոտեցիում դոմեստիկուս (Trichothecium domesticum)	Նմանակներ չկան
Հումիկոլա (Humicola)
Հումիկոլա ինսոլենս (Humicola insolens)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս (Rhizopus)
Ռիզոպուս արխիզուս (Rhizopus arrhizus)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս նիվեուս (Rhizophus niveus)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս օռիզե (Rhizophus oryzae)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս օռիզե (Rhizophus oryzae) վառ. Խախառօմիցես սպպ. (var. Sacharomyces spp.)	Նմանակներ չկան
Մուկոր (Mucor)
Մուկոր միեհեյ (Mucor miehei)	Նմանակներ չկան
Մուկոր պուսիլլուս (Mucor pusillus)	Նմանակներ չկան
Մուկոր լուսիտանիկուս (Mucor lusitanicus)	Նմանակներ չկան
Ռիզոմուկոր (Rhizomucor)
Ռիզոմուկոր միհեյ (Rhizomucor mieհei)	Նմանակներ չկան
Ռիզոմուկոր Rhizomucorpusillus	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոմիցես (Streptomyces)
Ստրեպտոմիցես օլիվացեուս (Streptomyces olivaceous)	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոմիցես ռուբիգինոզուս (Streptomyces rubiginosus)	դոնոր-օրգանիզմ
Ստրեպտոմիցես ռուբիգինոզուս (Streptomyces rubiginosus)	Ստրեպտոմիցես սպպ. (Streptomyces spp.) և
Ստրեպտոմիցես վիոլացեոնիգեր (Streptomyces violaceoniger)	Ացինոպլանես սպպ. (Acinoplanes spp.)
Ստրեպտոմիցես Ֆրադիաս (Streptomyces fradias)	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոմիցես լիվանդաս (Streptomyces livadans)	Ստրեպտոմիցես ռուբիգինոզուսի (Streptomyces rubiginosus) գենով, որը առաջացնում է իմմոբիլիզացված գլյուկոզամերազա
Ակտինոպլանես (Actinoplanes)
Ակտինոպլանես միսսիոուրենտիս (Actinoplanes missiouriensis)	Նմանակներ չկան
	Նմանակներ չկան
Բլակեսլեա (Blakeslea)
Բլակեսլեա տրիսպորա (Blakeslea trispora)	Բլակեսլեա տրիսպորա (Blakeslea trispora), ստացված սնկի երկու շտամների (+) և (-) կոֆերմենտացիայից
Բլակեսլեա տրիսպորա (Blakeslea trispora), Խմորիչներ
Սախարոմիցես (Saccharomyces)
Սախարոմիցես բայանուս (Saccharomyces bayanus)	Նմանակներ չկան
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե (Saccharomyces cerevisiae)	Ամիլազայի գեն պարունակող Սախարոմիցես դիաստատիկուսի (Saccharomyces diastaticus) շտամներ
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե (Saccharomyces cerevisiae)
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե (Saccharomyces cerevisiae)	Ս. ցեռեվիզիե (S.cerevisieae)
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե սուբսպ. բօլարդի (Saccharomyces cerevisiae subsp. boulardii)	(Y)-1986 ա-ամիլազայի գենով Բ. լիխենիֆորմիսից (B.licheniformis)
Սախարոմիցես ֆլորենտիուս (Saccharomyces florentius)	Ս. ցեռեվիզե ԵՍՄՕ01 (ECMo01) ամիդոլիազա միզանյութի մեծացված էքսպրեսիայով
Սախարոմիցես ֆրագիլիս (Saccharomyces fragilis)	Նմանակներ չկան
Սախարոմիցես լակտիս (Saccharomyces lactis)	Նմանակներ չկան
Սախարոմիցես ունիսպոռուս (Saccharomyces unisporus)	Նմանակներ չկան
Կլուիվերոմիցես (Kluyveromyces)
Կլուիվերոմիցես ֆրագիլիս (Kluyveromyces fragilis) Կլուիվերոմիցես մարկսիանուս (Kluyveromyces marxianus)	Նմանակներ չկան
Կլուիվերոմիցես լակտիս (Kluyveromyces lactis)	Կլուվերոմիցես (Kluyveromyces)
Կլուիվերոմիցես մարկսիանուս (Kluyveromyces marxianus) Կլուիվերոմիցես ֆրագիլիս (Kluyveromyces fragilis)	Նմանակներ չկան
Հանսենուլա (Hansenula)
Հանսենուլա մրակի (Hansenula mrakii (= Վիլիոպսիս մրակի (Williopsis mrakii)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա (Candida)
Կանդիդա ֆամատա (Candida famata)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա կեֆուր (Candida kefyr (= C. pseudotropicalis)	Կանդիդա (Candida)
Կանդիդա ֆրիդրիցխի (Candida friedriccհi)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա հոլմի (Candida holmii)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա կրուզեի (Candida krusei)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա պսևդոտրոպիկալիս (Candida pseudotropicalis) (= C. kefyr)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա ուտիլիս (Candida սtilis)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա վալիդա (Candida valida)	Նմանակներ չկան
Դեբարիոմիցես (Debaryomyces)
Դեբարիոմիցես հանսենի (Debaryomyces hansenii)	Նմանակներ չկան
Գեոտրիկում (Geotrichum)
Գեոտրիկում կանդիդում (Geotrichum candidum)	Նմանակներ չկան
Վիլիոպսիս (Williopsis)
Վիլիոպսիս մրակի (Williopsis mrakii) Հանզենուլա մրակի (Hansenula mrakii)	Նմանակներ չկան
Պիխիա (Pichia)
Պիխիա պաստորիս (Pichia pastoris)	Նմանակներ չկան
Կարմոբակտերիում մալտարոմատիկում (Carnobacterium maltaromaticum)	Պիխիա (Pichia)
Մորտեիռելա վինացե վառ. լաֆինոզեուտիլիզեր (Morteirella vinaceae var. Raffinoseutilizer)	Նմանակներ չկան
Պսևդոմոնս ֆլուոռեզցենս (Pseudomonas fluorescens)	Նմանակներ չկան

Աղյուսակ 4

Սննդամթերքի նմուշառման նորմերը գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմների ԵՎ/կամ գենետիկորեն ձԵՎափոխված նմանակ ունեցող միկրոօրգանիզմների լաբորատոր հետազոտության համար

Սննդամթերքի անվանում	Մանրէաբանական և մոլեկուլյար-գենետիկ հետազոտությունների համար անհրաժեշտ նմուշի զանգված
Կաթնամթերք
Յոգուրտ և մածուցիկ կաթնաթթվային մթերք (կեֆիռ, կումիս և այլն) և դրա հիմքով ջերմամշակված մթերք, այդ թվում պրոբիոտիկ,	0,5լ
Թթվասեր բոլոր տեսակի և դրա հիմքով ջերմամշակված մթերք, այդ թվում պրոբիոտիկ	0,5 կգ կամ երկու փաթեթ ոչ պակաս 250 գ
կաթնաշոռ, կաթնաշոռով արտադրանք և դրա հիմքով ջերմամշակված մթերք, այդ թվում պրոբիոտիկ	ոչ պակաս քան 200գ
Կաթնաթթվային հիմքով պաղպաղակ, այդ թվում պրոբիոտիկ	0,5 կգ կամ երկու փաթեթ ոչ պակաս 250 գ
Չոր և կաթնաթթվային մթերքներ, այդ թվում պրոբիոտիկ	ոչ պակաս քան 200 գ
Կովի կարագ թթվասերուցքային,	300 գ կամ երկու փաթեթ ոչ պակաս 250 գ
Սիճուկային պինդ պանիրներ, փափուկ, աղաջուր դրած և այլն, այդ թվում պրոբիոտիկ	200 գ կամ ոչ պակաս 250 գ
Հալեցված պանիրներ	ոչ պակաս քան 200գ
Կաթնաշաքար, կաթնային սպիտակուցներ սիճուկային	ոչ պակաս քան 200գ
Մսամթերք
Երշիկ	400 գ
Ֆերմենտացված մսամթերք	500 գ
Ձկնամթերք, ոչ ձկնարդյունաբերական և նրանցից վերամշակված մթերք
Պահածոներ, ձկան պրեսերվներ, այդ թվում ձկան խավիար	3 փաթեթ մինչև 1 կգ քաշով, 1 փաթեթ ավելի քան 1կգ, 125 գ-ձկան խավիար
Փափկամարմինների, խեցգետնակերպերի, անողնաշարավորների, ծովային ջրիմուռների վերամշակման մթերք	500 գ
Հյութեր
Գինի, գինիներից մթերք, կոնյակ	0,5 լ
Գարեջուր (շշալցված, լցովի)	1 շիշ կամ 0,5 լ
Կվաս - շշերով - լցովի	0,5 լ 0,5լ
Ոչ ալկոհոլային խմիչքներ, հյութեր	1 լ (թարմ մզված-200 մլ)
Պտուղ -բանջարեղեն
Պտուղ, բանջարեղեն, սունկ (մարինացված, թթվեցրած, աղ դրած	500 գ
Հաց, հացաբուլկեղեն, քաղցրավենիք, թխվածքներ
Հաց, հացաբուլկեղեն, քաղցրավենիք, թխվածքներ	2 փաթեթ (ոչ պակաս 500գ)
Օղաբլիթ	հատիկով -3 հատ (ոչ պակաս 300գ)
Թխվածքներ. քաղցրաբլիթ, գալետներ, պրյանիկ, վաֆլի, կրեմներ, արևելյան քաղցրավենիքներ, կեկսեր, տորթեր, փքաբլիթներ, կարկանդակներ	500 գ
Ճարպ-հումք, ճարպային մթերք
Մայոնեզ	300 գ կամ 1 փաթեթ
Մարգարին, ճարպեր, քաղցրավենիքներ, հացաբուլկեղեն, խոհարարական արտադրանք	200 գ
ԿԱՀ
Պրոբիոտիկ և կաթնաթթվային հիմքով միկրոօրգանիզմներ Չոր Հեղուկ	200 գ 200 մլ
Կենսատեխնոլոգիական ճանապարհով (օլիգոշաքարներ, վիտամիններ և այլն) ստացված սննդամթերքներ	200 գ
Մանկական և դիետիկ սնունդ
Կրծքի կաթի փոխարինիչներ, հարստացված կաթնաթթվով և պրոբիոտիկներով Չոր Հեղուկ	200 գ 200 մլ
Կերակրման մթերք
Շիլաներ հարստացված պրոբիոտիկներով	200 գ
Կերակրման սննդից մրգաբանջարեղենային հիմքով, յոգուրտի, կաթնաթթվային մթերքի, թթվասերի, կաթնաշոռի ավելացումով ջերմամշակված և պահածոյացված	3 բանկա, քաշը ոչ պակաս քան 200գ
Սննդի արդյունաբերության համար ֆերմենտային պրեպարատներ Չոր Հեղուկ	50 գ 200 մլ
Բակտերիալ թթվեցումներ, բակխտանյութեր, բիոծավալներ, պրոբիոտիկ և խմորիչ նյութեր Հեղուկ, այդ թվում սառեցված Չոր	200 մլ 50 գ
Մեկնարկային կուլտուրաներ մսամթերքների արտադրման համար Հեղուկ, այդ թվում սառեցված Չոր	200 մլ 50 գ
Հացի մեջ օգտագործվող խմորիչներ, գարեջրի, գինու, խմորիչներ Չոր, մամլած	100 գ
Սննդահամային հավելումներ
Խմորիչների լիզատներ	100 գ
Ֆերմենտացված սոյայից մթերք (տոֆու, սոյայի սոուս, թթվեցրած խմիչքներ, պաղպաղակ, մայոնեզ)	200 գ, 100մլ, 0,5 կգ, 300 մլ
օսլամաթային արդյունաբերության մթերքներ (եգիպտացորեն էքստրատ, կրախմալ, մուլտիդեկստրին, սիրոպներ, մաթ և այլն)	100 գ ոչ պակաս քան 1 փաթեթ

Աղյուսակ 5

ԳՁՄ-ի ԵՎ ԳՁՄՆ-ի հիմքով սննդամթերքի լաբորատոր հետազոտությունների սխեմա

Մեթոդների խումբ	Հսկող ցուցանիշներ և թեստեր	I խումբ		II խումբ	III խումբ
		Կենսունակ գենետիկորեն ձևափոխված միկրոֆլորայով պարենային հումք և սննդամթերք		Սննդամթերք ոչ կենսատու գենետիկորեն ձևափոխված միկրո-ֆլորայով	Սննդա-մթերք ազատված գենետի-կորեն ձևա-փոխված միկրո-ֆլորայից
		Մերաններ և շտամ-պրոդու-ցենտներ	Օգտա-գործման համար պատրաստի սննդամթերք
1	2	3		4	5
Մանրէա-բանական և իմունոլո- գիական մեթոդ	ԳՁՄ (ԳՁՄՆ) արտազատումը և հայտնաբերումը 1գ մթերքում տեսակի հաստատումը, պատկանելությունը համեմատ րեֆերենտ շտամների հետ	+		+	--
	Միկրոօրգանիզմների պրոդուցենտ բջիջների բացակայություն	--		--	+
	Հարուցիչ շտամների առկայությունը, այդ թվում թունավորությունը (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	+		+	--
Մոլեկուլյար գենետիկա
	Տեսակի հաստատման շտամային պատկանելություն ՊՇՌ մեթոդը ԳՁՄ (ԳՁՄՆ), արտազատված մթերքից, կամ շտամ պրոդուցենտից, այդ թվում ռեֆերենս շտամով	+		+	+
	ԳՁՄ (ԳՁՄՆ) Սելեկտիվ մարկերների առկայության հակաբիոտիկորեզիստենտ և այլ արտազատված սննդից, կամ հենց սննդում	+		+	+
	ԳՁՄ ուղղորդված գենի էքսպրեսիայի նույնականացումը մթերքում (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	--		+	+
	Կոնկրետ ուղղորդված գենով ԳՁՄ նույնականացում	--		+	+
	Պլազմային ուղղվածություն ԳՁՄ (ԳՁՄՆ), արտազատված մթերքից համեմատ ռեֆերենս-շտամով (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	+		+	--
	Մանրէաբանական և քիմիական անվտանգության հետազոտություն համաձայն N 2-III-4.9-01-2010 Հիգիենիկ նորմատիվների	+		+	+
	in vitro և in vivo թեստերի թունավորություն (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	--/--		--/+	--/+
	Գենոթունավորության Էմսայի թեսթ (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	--/--		+/+	+/+

Աղյուսակ 6