«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

21 հունվարի 2008 թ.

Պետական գրանցման թիվ 12408026

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ

17 դեկտեմբերի 2007 թ. ք. Երևան

N 15-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

«ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ» ՀՐԱՀԱՆԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ԵՎ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ 2003 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՅԻՍԻ 15-Ի N 03/12-Ն ՀՐԱՄԱՆԸ ՈՒԺԸ ԿՈՐՑՐԱԾ ՃԱՆԱՉԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով «Պարզեցված հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 17-րդ հոդվածը և նպատակ ունենալով պարզաբանել առևտրային կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների կողմից Հայաստանի Հանրապետությունում պարզեցված հարկի հաշվարկման և բյուջե վճարման հարցերը՝

Հրամայում եմ` 

1. Հաստատել «Պարզեցված հարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգը:

2. Ուժը կորցրած ճանաչել Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության 2003 թվականի մայիսի 15-ի «Պարզեցված հարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգը հաստատելու մասին» N 03/12-Ն հրամանը (գրանցված ՀՀ արդարադատության նախարարության կողմից 2003 թվականի հունիսի 13-ին, պետական գրանցման թիվ 12403201):

ՀՀ կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության պետ`

Վ. Բարսեղյան

Հաստատված է ՀՀ կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության պետի 2007 թ. դեկտեմբերի 17-ի թիվ 15-Ն հրամանով

Համաձայնեցված է ՀՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության հետ 2007 թ. դեկտեմբերի 24-ի թիվ 902-Ա

Համաձայնեցված է ՀՀ սոցիալական ապահովության պետական հիմնադրամի հետ 2007 թ. դեկտեմբերի 29-ի թիվ 179

Հ Ր Ա Հ Ա Ն Գ

Պարզեցված հարկի հաշվարկման ԵՎ վճարման կարգի մասին

Սույն հրահանգը մշակված է հիմք ընդունելով «Պարզեցված հարկի մասին» 2000թ. հունիսի 19-ի Հայաստանի Հանրապետության օրենքը ու նպատակ ունի պարզաբանել «Պարզեցված հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի դրույթները` կապված իրավաբանական անձանց, անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների կողմից Հայաստանի Հանրապետությունում պարզեցված հարկի հաշվարկման և Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե վճարման հարցերի հետ:

1. Պարզեցված հարկի հասկացությունը ԵՎ պարզեցված հարկ վճարողները

1.1. Պարզեցված հարկը օրենքով սահմանված չափերով ու ժամկետներում ձեռնարկատիրական գործունեության համար Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե վճարվող` շահութահարկին (եկամտահարկին) և (կամ) ավելացված արժեքի հարկին (այսուհետ` ԱԱՀ) փոխարինող հարկ է: Պարզեցված հարկի ընդհանուր գումարի մեջ շահութահարկի (եկամտահարկի) հաշվարկային մեծությունն ընդունվում է 40%, իսկ ԱԱՀ-ի հաշվարկային մեծությունը` 60%:

Հայաստանի Հանրապետությունում ստեղծված (պետական գրանցում ստացած) շահույթ ստանալու նպատակ հետապնդող (առևտրային) կազմակերպությունների համար պարզեցված հարկը փոխարինում է շահութահարկին և (կամ) ԱԱՀ-ին, իսկ անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների համար` եկամտահարկին և (կամ) ԱԱՀ-ին:

1.2. Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունների համար պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով կասեցվում են շահութահարկի և ԱԱՀ-ի, իսկ պարզեցված հարկ վճարող անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների համար` եկամտահարկի և ԱԱՀ-ի գծով օրենքով սահմանված հարկային արտոնությունները:

Հայաստանի Հանրապետության անունից կնքված և վավերացված միջազգային պայմանագրերով պարզեցված հարկից ազատելու արտոնության մասին ուղղակիորեն նշված չլինելու դեպքում պարզեցված հարկի գծով արտոնությունը չի կիրառվում և պարզեցված հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր սահմանված կարգով:

1.3. Պարզեցված հարկով հարկվող օբյեկտը որոշելիս հաշվի չեն առնվում.

ա) առևտրային կազմակերպությունների համար` շահութահարկի գծով համախառն եկամտից նվազեցումները (ծախսեր, կորուստներ, այլ նվազեցումներ).

բ) անհատ ձեռնարկատերերի համար` եկամտահարկի գծով համախառն եկամտից նվազեցումները (նվազեցվող եկամուտներ, անձնական նվազեցումներ, ծախսեր, այլ նվազեցումներ).

գ) նոտարների համար` եկամտահարկի գծով համախառն եկամտից նվազեցումները (նվազեցվող եկամուտներ, անձնական նվազեցումներ, ծախսեր, այլ նվազեցումներ) և «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 3-րդ հոդվածով սահմանված` ԱԱՀ վճարող համարվելու համար չափը:

Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները պահուստներ չեն ստեղծում և պարտքեր (դեբիտորական, կրեդիտորական) դուրս չեն գրում:

2. Պարզեցված հարկ վճարող համարվելու պայմանները

2.1. Առևտրային կազմակերպությունները համարվում են պարզեցված հարկ վճարող, եթե իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմիններին սահմանված ժամկետներում և կարգով ներկայացրել են սույն հրահանգի հավելված 2-ում նշված հայտարարագիր (այսուհետ` Հայտարարագիր) ու իրականացնում են բացառապես`

ա) առևտրական գործունեություն միայն մեկ խանութի միջոցով, կամ`

բ) առևտրական գործունեություն միայն մեկ կրպակի միջոցով, կամ`

գ) առևտրական գործունեություն միայն մեկ տաղավարի միջոցով, կամ`

դ) սույն հրահանգի հավելված 1-ի ցանկում (այսուհետ` Ցանկ) ընդգրկված գործունեության տեսակները միայն մեկ վայրում:

Այսինքն` առևտրային կազմակերպությունը կարող է համարվել պարզեցված հարկ վճարող միայն մեկ խանութի, միայն մեկ կրպակի կամ միայն մեկ տաղավարի միջոցով առևտրական գործունեության մասով, կամ` միայն մեկ վայրում (մասնավորապես` շենք, շինություն, գույքային համալիր, ամբողջական հողակտոր) Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակների (մեկ կամ մեկից ավելի) մասով և պարզեցված հարկով հարկման կարգը չի կարող համատեղել շահութահարկով (ԱԱՀ-ով) կամ շահութահարկին փոխարինող հաստատագրված վճարով հարկման կարգերի հետ (բացառությամբ` շահութահարկին փոխարինող հաստատագրված վճարով հարկվող գործունեության դադարեցման դեպքերի): Սակայն` առևտրային կազմակերպությանը տարվա ընթացքում թույլատրվում է համարվել պարզեցված հարկ վճարող հաջորդաբար միայն մեկ խանութի, միայն մեկ կրպակի կամ միայն մեկ տաղավարի միջոցով առևտրական գործունեության մասով, կամ` միայն մեկ վայրում Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակների (մեկ կամ մեկից ավելի) մասով: Նշված պայմանները խախտելու դեպքում առևտրային կազմակերպությունը դադարում է համարվել պարզեցված հարկ վճարող և անցնում է շահութահարկով (և (կամ) ԱԱՀ-ով) հարկվող կարգին` այդ փաստը տեղի ունենալու պահից մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ):

2.2. Անհատ ձեռնարկատերերը համարվում են պարզեցված հարկ վճարող, եթե իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմիններին սահմանված ժամկետներում և կարգով ներկայացրել են Հայտարարագիր ու իրականացնում են բացառապես`

ա) առևտրական գործունեություն միայն մեկ խանութի միջոցով, կամ`

բ) առևտրական գործունեություն միայն մեկ կրպակի միջոցով, կամ`

գ) առևտրական գործունեություն միայն մեկ տաղավարի միջոցով, կամ`

դ) Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակները միայն մեկ վայրում,

ե) սեփական անշարժ գույքը վարձակալության հանձնելու գործունեություն (միայն որպես անհատ ձեռնարկատեր հանդես գալու դեպքում ստացած եկամուտների մասով):

Այսինքն` անհատ ձեռնարկատերը կարող է համարվել պարզեցված հարկ վճարող միայն մեկ խանութի, միայն մեկ կրպակի կամ միայն մեկ տաղավարի միջոցով առևտրական գործունեության մասով, կամ` միայն մեկ վայրում Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակների (մեկ կամ մեկից ավելի) մասով, կամ` միայն սեփական անշարժ գույքը (մեկ կամ մեկից ավելի) վարձակալության հանձնելու մասով և պարզեցված հարկով հարկման կարգը չի կարող համատեղել եկամտահարկով (ԱԱՀ-ով) կամ եկամտահարկին փոխարինող հաստատագրված վճարող հարկման կարգերի հետ (բացառությամբ` եկամտահարկին փոխարինող հաստատագրված վճարով հարկվող գործունեության դադարեցման դեպքերի): Սակայն` անհատ ձեռնարկատիրոջը տարվա ընթացքում թույլատրվում է համարվել պարզեցված հարկ վճարող հաջորդաբար միայն մեկ խանութի, միայն մեկ կրպակի կամ միայն մեկ տաղավարի միջոցով առևտրական գործունեության մասով, կամ` միայն մեկ վայրում Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակների (մեկ կամ մեկից ավելի) մասով, կամ` միայն սեփական անշարժ գույքը (մեկ կամ մեկից ավելի) վարձակալության հանձնելու մասով: Նշված պայմանները խախտելու դեպքում անհատ ձեռնարկատերը դադարում է համարվել պարզեցված հարկ վճարող և անցնում է եկամտահարկով (և (կամ) ԱԱՀ-ով) հարկվող կարգին` այդ փաստը տեղի ունենալու պահից մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ):

2.3. Ցանկում չընդգրկված գործունեության որևէ տեսակի լիցենզիա կամ մեկից ավելի խանութ (կրպակ, տաղավար) ունենալը ինքնին չի բացառում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու հնարավորությունը, եթե առևտրային կազմակերպությունը (անհատ ձեռնարկատերը) փաստացի չի իրականացնում գործունեության այդ տեսակները կամ մեկից ավելի խանութի (կրպակի, տաղավարի) միջոցով առևտրական գործունեությունը:

Խանութների, կրպակների, տաղավարների միջոցով (այդ թվում` առևտրի իրականացման վայրերում (շուկա, առևտրի կենտրոն, ցուցահանդես-վաճառք, տոնավաճառ և այլն) գտնվող) առևտրական գործունեությունը ներառում է առևտրի այդ օբյեկտներում մանրածախ, մեծածախ և (կամ) կոմիսիոն առևտուրը (բացառությամբ` գործունեության մեջ օգտագործվող հիմնական միջոցների, ոչ նյութական ակտիվների, արագամաշ առարկաների, հումք (նյութերի) և այլ ակտիվների իրացումը): Խանութը առևտրի իրականացման համար կառուցված կամ այդ նպատակին հարմարեցված ու սարքավորված, գնորդների սպասարկման համար առևտրական դահլիճ ունեցող շենքն է կամ շինությունը (մասնավորապես, դեղատունը): Կրպակը (տաղավարը) առևտրի իրականացման համար կառուցված կամ այդ նպատակին հարմարեցված, գնորդների սպասարկման համար առևտրական դահլիճ չունեցող շինություն է (մասնավորապես, դեղատնային կրպակը): Առևտրական դահլիճը ներառում է ապրանքների ցուցադրման և վաճառքի համար առևտրական սարքավորումների և գույքի զբաղեցրած մակերեսը:

Առևտրի այլ օբյեկտներում առևտրական գործունեություն իրականացնող առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը չեն կարող համարվել պարզեցված հարկ վճարող:

Սեփական արտադրանքը, անավարտ արտադրությունը, խոտանված արտադրանքը, երկրորդական հումքը, թափոնները և կիսապատրաստուկները (բացառությամբ` Ցանկի 17-րդ կետում նշված գործունեության տեսակով զբաղվելուց առաջացող) վաճառող (այդ թվում` խանութի, կրպակի կամ տաղավարի միջոցով) առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը (արտադրողները) չեն կարող համարվել պարզեցված հարկ վճարող:

Վայր չեն համարվում առևտրային կազմակերպության կամ անհատ ձեռնարկատիրոջ գտնվելու (բնակվելու) և (կամ) կառավարման որոշումների ընդունման, օպերատիվ ֆինանսական ղեկավարման գործունեության վայրերը, եթե դրանցում չեն իրականացնում հավելված 1-ում նշված գործունեության տեսակները:

2.4. Առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը տվյալ տարվա հունվարի 1-ից դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ) պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար Հայտարարագիրը իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացնում են տվյալ տարվա հունվարի 1-ից 25-ը (ներառյալ) ընկած ժամանակահատվածում, իսկ տվյալ տարում նոր ստեղծված (պետական գրանցում ստացած) առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը ստեղծման օրվանից մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ) պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար Հայտարարագիրը իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացնում են պետական գրանցման օրվանից մեկամսյա ժամկետում (բայց ոչ ուշ, քան պետական գրանցման եռամսյակի վերջին օրը): Նոր ստեղծված (պետական գրանցում ստացած) առևտրային կազմակերպությունների համար պարզեցված հարկ վճարող համարվելու նշված հնարավորությունը վերաբերում է վերակազմակերպման միայն հետևյալ դեպքերին` իրավաբանական անձանց միաձուլման արդյունքում նոր առաջացած առևտրային կազմակերպությանը, իրավաբանական անձից առանձնացված առևտրային կազմակերպությանը, իրավաբանական անձից բաժանված առևտրային կազմակերպությանը:

Պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար առևտրային կազմակերպությունների և անհատ ձեռնարկատերերի վրա տարածվում են սույն հրահանգի 2.7-2.9 կետերում նշված սահմանափակումները:

2.5. Նոտարները տվյալ տարվա հունվարի 1-ից դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ) պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար Հայտարարագիրը իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացնում են տվյալ տարվա հունվարի 1-ից 25-ը (ներառյալ), իսկ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով նոտարի պաշտոնում նշանակված անձինք նոտարի պաշտոնում նշանակվելու օրվանից մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ) համարվում են պարզեցված հարկ վճարողներ, եթե նրանք մինչև նոտարի պաշտոնում նշանակվելու եռամսյակին հաջորդող ամսվա 1-ը իրենց բնակության վայրի հարկային մարմին չեն ներկայացրել գրավոր դիմում` ընդհանուր կարգով հարկման, հաշվառման և հաշվետվությունների համակարգին անցնելու մասին (նշված ժամկետում այդպիսի դիմում ներկայացրած նոտարները համարվում են եկամտահարկ և (կամ) ԱԱՀ վճարողներ` նոտարի պաշտոնում նշանակվելու օրվանից):

Պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար նոտարների վրա տարածվում են սույն հրահանգի 2.9 կետում նշված սահմանափակումները:

2.6. Պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող հարկ վճարողները (առևտրային կազմակերպություն, անհատ ձեռնարկատեր, նոտար) հաջորդ տարում ևս այդպիսին համարվելու (որպես պարզեցված հարկ վճարող գործունեությունը շարունակելու) համար Հայտարարագիրը հարկային մարմին են ներկայացնում հաջորդ տարվա հունվարի 1-ից 25-ը (ներառյալ), իսկ տարվա ընթացքում պարզեցված հարկ վճարող դադարելու դեպքում մինչև այդ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ) չեն կարող համարվել պարզեցված հարկ վճարող:

2.7. Առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը չեն կարող համարվել պարզեցված հարկ վճարողներ, եթե`

ա) նախորդ տարվա ընթացքում նրանց կողմից մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների (կատարված աշխատանքների) իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) ընդհանուր գումարը (այդ թվում` պարզեցված հարկով հարկվող, հաստատագրված վճարով հարկվող) գերազանցել է 50,0 մլն դրամը (առանց անուղղակի հարկերի):

Օրինակ 1. Առևտրային կազմակերպությունը 2007թ. ընթացքում իրականացրել է ենթաակցիզային ապրանքների արտադրություն և հանրային սննդի ոլորտում գործունեություն, իսկ 2008թ. հունվարի 1-ից դադարեցրել է այդ գործունեության տեսակներով զբաղվելը և իրականացնում է միայն մեկ խանութի միջոցով առևտրական գործունեություն: Ընդ որում` 2007թ. ընթացքում ենթաակցիզային ապրանքների արտադրության մասով կազմակերպությունը հանդիսացել է շահութահարկ և ԱԱՀ վճարող (այդ գործունեության մասով տարեկան իրացման շրջանառությունը (առանց անուղղակի հարկերի) կազմել է 20,0 մլն դրամ), իսկ հանրային սննդի ոլորտում գործունեության մասով` հաստատագրված վճար վճարող (այդ գործունեության տարեկան իրացման շրջանառությունը կազմել է 30,0 մլն դրամ): 2008թ. ընթացքում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար կազմակերպությունը Հայտարարագիրը իր հաշվառման վայրի հարկային տեսչություն ներկայացրել է 2008թ. հունվարի 10-ին:

Տվյալ դեպքում առևտրային կազմակերպությունը 2008թ. հունվարի 1-ից հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող, եթե բավարարում է սույն հրահանգի 2.7-2.9 կետերում նշված պահանջները: Նույն օրինակում առևտրային կազմակերպությունը 2008թ. հունվարի 1-ից չի կարող համարվել պարզեցված հարկ վճարող, եթե`

- 2008թ. հունվարի 1-ից չի դադարեցրել ենթաակցիզային ապրանքների արտադրությամբ կամ հանրային սննդի ոլորտում գործունեությամբ զբաղվելը,

- 2007թ. ընթացքում տարեկան իրացման շրջանառության ընդհանուր գումարը գերազանցեր 50,0 մլն դրամը (օրինակ` հանրային սննդի ոլորտում գործունեության մասով տարեկան իրացման շրջանառության գումարը կազմեր 35,0 մլն դրամ):

Օրինակ 2. Անհատ ձեռնարկատերը 2007թ. ընթացքում իրականացրել է երկու խանութների միջոցով առևտրական գործունեություն և հանրային սննդի ոլորտում գործունեություն, իսկ 2008թ. հունվարի 1-ից դադարեցրել է մեկ խանութի միջոցով առևտրական գործունեությամբ և հանրային սննդի ոլորտում գործունեությամբ զբաղվելը ու շարունակում է իրականացնել միայն մեկ խանութի միջոցով առևտրական գործունեություն: Ընդ որում` 2007թ. ընթացքում խանութների միջոցով առևտրական գործունեության մասով անհատ ձեռնարկատերը հանդիսացել է պարզեցված հարկ վճարող (այդ գործունեության մասով տարեկան իրացման շրջանառությունը կազմել է 20,0 մլն դրամ), իսկ հանրային սննդի ոլորտում գործունեության մասով` հաստատագրված վճար վճարող (այդ գործունեության տարեկան իրացման շրջանառությունը կազմել է 30,0 մլն դրամ): 2008թ. ընթացքում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար անհատ ձեռնարկատերը Հայտարարագիրը իր հաշվառման վայրի հարկային տեսչություն ներկայացրել է 2008թ. հունվարի 10-ին:

Տվյալ դեպքում անհատ ձեռնարկատերը 2008թ. հունվարի 1-ից հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող, եթե բավարարում է սույն հրահանգի 2.7-2.9 կետերում նշված այլ պահանջները: Նույն օրինակում անհատ ձեռնարկատերը 2008թ. հունվարի 1-ից չի կարող համարվել պարզեցված հարկ վճարող, եթե`

- 2008թ. հունվարի 1-ից չի դադարեցրել երկրորդ խանութի միջոցով առևտրական գործունեությամբ կամ հանրային սննդի ոլորտում գործունեությամբ զբաղվելը,

- 2007թ. ընթացքում տարեկան իրացման շրջանառության ընդհանուր գումարը գերազանցեր 50,0 մլն դրամը (օրինակ` հանրային սննդի ոլորտում գործունեության մասով տարեկան իրացման շրջանառության գումարը կազմեր 35,0 մլն դրամ):

Այնուամենայնիվ` առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը սահմանված ժամկետներում իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացված Հայտարարագրում սույն ենթակետում նշված սահմանաչափի վերաբերյալ ոչ ճիշտ տեղեկություններ ներառելու դեպքում վճարում են տուգանք (սահմանաչափը գերազանցող մասի 20%-ի չափով) և պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար օրենքով սահմանված այլ պահանջները բավարարելու դեպքում շարունակում են մնալ պարզեցված հարկ վճարող` մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ): Նշվածը վերաբերում է առևտրային կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ) մոտ հարկային մարմինների կողմից իրականացված` այդ (նախորդ) տարվանը վերաբերող ստուգումներով լրացուցիչ իրացման շրջանառության (իրացումից հասույթի) գումարներ հայտնաբերելու դեպքերին.

բ) հանդիսանում են համատեղ գործունեության պայմանագրի (գրավոր պայմանագրի, որի համաձայն երկու կամ ավելի անձինք (մասնակիցները) պարտավորվում են միացնել իրենց ավանդները և առանց իրավաբանական անձ կազմավորելու գործել համատեղ` շահույթ ստանալու կամ օրենքին չհակասող այլ նպատակի հասնելու համար) կողմ:

2.8. Պարզեցված հարկ վճարող չեն կարող համարվել`

ա) այն առևտրային կազմակերպությունները, որոնք ունեն առնվազն մեկ առանձնացված ստորաբաժանում (մասնաճյուղ, ներկայացուցչություն).

բ) այն առևտրային կազմակերպությունները, որոնց կանոնադրական կապիտալի 50% և ավելի փայաբաժինը (բաժնետոմսը, բաժնեմասը) պատկանում է պարզեցված հարկ վճարողին (այլ առևտրային կազմակերպություն, անհատ ձեռնարկատեր, նոտար), կամ`

գ) այն առևտրային կազմակերպությունները, որոնց կանոնադրական կապիտալի 50% և ավելի փայաբաժինը (բաժնետոմսը, բաժնեմասը) պատկանում է այն անձին, որին միաժամանակ պատկանում է պարզեցված հարկ վճարող այլ առևտրային կազմակերպության կանոնադրական կապիտալի 50% և ավելի փայաբաժինը (բաժնետոմսը, բաժնեմասը), կամ`

դ) այն առևտրային կազմակերպությունները կամ անհատ ձեռնարկատերերը, որոնց պատկանում են (անհատ ձեռնարկատիրոջ դեպքում` նաև որպես ֆիզիկական անձ հանդես գալու դեպքում) պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպության կանոնադրական կապիտալի 50% և ավելի փայաբաժինը (բաժնետոմսը, բաժնեմասը):

Սույն կետի կիրառման առումով`

- պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար Հայտարարագիր հարկային մարմին ներկայացրած առևտրային կազմակերպություններից (անհատ ձեռնարկատերերից), որոնց վրա տարածվում են սույն կետի սահմանափակումները, պարզեցված հարկ վճարող չեն կարող համարվել այն առևտրային կազմակերպությունները (անհատ ձեռնարկատերերը), որոնք օրենքով սահմանված ժամկետում ժամանակագրական կարգով (օրական կտրվածքով) ավելի ուշ են ներկայացրել Հայտարարագիրը հարկային մարմին.

- նոր ստեղծված (պետական գրանցում ստացած) առևտրային կազմակերպությունների (անհատ ձեռնարկատերերի) համար հիմք է ընդունվում նաև իրենց ստեղծման (պետական գրանցման) օրը, այսինքն` օրենքով սահմանված ժամկետում նույն օրը Հայտարարագիրը հարկային մարմին ներկայացրած առևտրային կազմակերպություններից և անհատ ձեռնարկատերերից պարզեցված հարկ վճարող չեն կարող համարվել այն առևտրային կազմակերպությունները (անհատ ձեռնարկատերերը), որոնք տվյալ տարում ժամանակագրական կարգով (օրական կտրվածքով) ավելի ուշ են ստեղծվել (ստացել պետական գրանցում):

2.9. Առևտրային կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները չեն կարող համարվել պարզեցված հարկ վճարողներ, եթե`

ա) նրանց կողմից նախորդ տարվա ընթացքում Հայաստանի Հանրապետություն «ներմուծում` ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ներմուծված և չիրացված ապրանքների մնացորդը (հաշվարկված մաքսային արժեքով), որոնց համար ԱԱՀ վճարված չի եղել ներմուծման պահին (մաքսային մարմինների կողմից մաքսային հայտարարագրի կնքման (ապրանքների բացթողման) ամսաթվին) հայտարարագրի ներկայացման ամսվա 1-ի դրությամբ գերազանցում է 1,0 մլն դրամը (այն դեպքում, երբ ներմուծվող ապրանքների համար օրենքով նախատեսված չէ ԱԱՀ-ի գանձում մաքսային մարմինների կողմից, հարկ վճարողները կարող են իրենց կողմից մաքսային մարմիններ ներկայացված դիմումի հիման վրա ներմուծման պահին վճարել այդ գումարը (այն արտացոլվում է մաքսային հայտարարագրում) և սահմանված կարգով համարվել պարզեցված հարկ վճարող, ընդ որում` մաքսային սահմանին վճարված այդ ԱԱՀ-ի գումարները միացվում են ծախսերին պարզեցված հարկ վճարող համարվելու առաջին հաշվետու ժամանակաշրջանում): Սույն ենթակետի կիրառման առումով ապրանքներ են համարվում Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով տեղափոխվող` հարկ վճարողին սեփականության իրավունքով պատկանող գույքը (բացառությամբ դրամական միջոցների): Ընդ որում, հիմնական միջոցների և արագամաշ առարկաների մաշվածքը (ամորտիզացիան) հաշվի չի առնվում, իսկ արտադրական (տեխնոլոգիական) պրոցեսում հումքի (նյութերի) օգտագործման (սպառման) դեպքում մնացորդ չի հաշվարկվում:

Այնուամենայնիվ` առևտրային կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները սահմանված ժամկետներում իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացված Հայտարարագրում սույն ենթակետում նշված սահմանաչափի վերաբերյալ ոչ ճիշտ տեղեկություններ ներառելու դեպքում վճարում են տուգանք (սահմանաչափը գերազանցող մասի 50%-ի չափով) և պարզեցված հարկ վճարող համարվելու համար օրենքով սահմանված այլ պահանջները բավարարելու դեպքում շարունակում են մնալ պարզեցված հարկ վճարող` մինչև տվյալ տարվա դեկտեմբերի 31-ը (ներառյալ): Նշվածը վերաբերում է առևտրային կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի) մոտ հարկային մարմինների կողմից իրականացված ստուգումներով այդ տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ լրացուցիչ ապրանքային մնացորդներ (նախորդ տարվա ընթացքում Հայաստանի Հանրապետություն «ներմուծում` ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ներմուծված և չիրացված) հայտնաբերելու դեպքերին.

բ) տվյալ տարվա հունվարի 1-ին Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի հանդեպ ունեն 100,0 հազար և ավելի դրամը գերազանցող ժամկետանց հարկային պարտավորություններ (այդ թվում` վճարման ենթակա պարզեցված հարկը և (կամ) հաստատագրված վճարները, ինչպես նաև հարկային օրենսդրությամբ սահմանված տույժերի և տուգանքների գումարները):

3. Պարզեցված հարկի գործողության դադարումը

3.1. Պարզեցված հարկ վճարողը դադարում է համարվել այդպիսին հետևյալ փաստերից որևէ մեկի տեղի ունենալու եռամսյակին հաջորդող ամսվա 1-ից, եթե պարզեցված հարկ վճարողը`

ա) գրավոր դիմում է ներկայացրել իր հաշվառման վայրի հարկային մարմին` ընդհանուր կարգով (այսինքն` շահութահարկով (եկամտահարկով) և (կամ) ԱԱՀ-ով) հարկման, հաշվառման և հաշվետվությունների համակարգին անցնելու վերաբերյալ.

բ) այդպիսին համարվելու ժամանակաշրջանում թույլ է տվել ակցիզային հարկով հարկման ենթակա ապրանքների դրոշմավորման կարգին վերաբերող` Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսգրքի հետևյալ հոդվածների երկու և ավելի խախտման դեպքեր`

- սահմանված կարգով ձեռք բերված կամ օգտագործված ակցիզային դրոշմանիշներն օտարելը, եթե դրանց քանակը չի գերազանցում 1000 հատը (հոդված 170⁷ ),

- ապօրինի ձեռք բերված ակցիզային դրոշմանիշներով ապրանքներ դրոշմավորելը, եթե այդ ապրանքների ընդհանուր արժեքը վաճառողի մոտ նշված (չնշված լինելու դեպքում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով որոշված) գներով չի գերազանցում 200,0 հազար դրամը (հոդված 170⁷ ),

- ակցիզային դրոշմանիշներով դրոշմավորման ենթակա չդրոշմավորված (չվերադրոշմավորված) ապրանքներ իրացնելը, եթե այդ ապրանքների ընդհանուր արժեքը վաճառողի մոտ նշված (չնշված լինելու դեպքում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով

որոշված) գներով չի գերազանցում 200,0 հազար դրամը (հոդված 170⁸ ),

- ակցիզային դրոշմանիշների մեկից ավելի անգամ օգտագործման հնարավորությունը չբացառող ձևով կամ դրոշմավորման ենթակա ապրանքները ոչ այդ արտադրատեսակի դրոշմավորման համար տրամադրված ակցիզային դրոշմանիշներով դրոշմավորված, ինչպես նաև որոշակի տարողության համար տրամադրված դրոշմանիշներով այլ տարողություն ունեցող տարաներով (տուփերով) տարայավորված` դրոշմավորված ապրանքներն իրացնելը, եթե այդ ապրանքների ընդհանուր արժեքը վաճառողի մոտ

նշված (չնշված լինելու դեպքում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով որոշված) գներով չի գերազանցում 200,0 հազար դրամը (հոդված 170⁹ ),

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված` որոշակի թվագրումով դրոշմանիշներով դրոշմավորված ապրանքների իրացման թույլատրելի ժամկետներից հետո այդպիսի ապրանքներ իրացնելը (հոդված 170¹² ).

գ) Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի հանդեպ թույլ է տվել 100,0 հազ. դրամ և ավելի ժամկետանց հարկային պարտավորություններ (այդ թվում` հարկային օրենսդրությամբ սահմանված տույժերի և տուգանքների գումարի): Այս դրույթը կիրառվում է այն դեպքում, եթե հաշվետու ժամանակաշրջանին (եռամսյակին) հաջորդող առաջին ամսվա 1-ի դրությամբ պարզեցված հարկ վճարողը շարունակում է ունենալ 100,0 հազ. դրամ և ավելի ժամկետանց հարկային պարտավորություններ: Ընդ որում` 100,0 հազ. դրամ և ավելի ժամկետանց հարկային պարտավորություններ ունեցող պարզեցված հարկ վճարողը դադարում է համարվել այդպիսին նաև այն դեպքում, երբ արձանագրված հարկային պարտավորությունների մասով հարկ վճարողը բողոքարկել է հարկային մարմինների պաշտոնատար անձանց գործողությունները` անգամ եթե բողոքարկման արդյունքում կայացվել է որոշում ի օգուտ հարկ վճարողի (այսինքն` արձանագրված հարկային պարտավորությունների բողոքարկումը հաշվի չի առնվում):

Սույն ենթակետի դրույթները չեն կիրառվում հարկ վճարողի մոտ հետագայում կատարված ստուգման արդյունքներով կազմված ակտում արձանագրված խախտումների հետևանքով առաջադրված հարկային պարտավորությունների նկատմամբ:

3.2. Պարզեցված հարկ վճարողը դադարում է համարվել այդպիսին հետևյալ փաստերից որևէ մեկի տեղի ունենալու պահից (մինչև տվյալ տարվա վերջին օրը)`

ա) եթե փաստացի իրականացնում է առևտրական գործունեություն խանութից (կրպակից, տաղավարից) տարբերվող այլ վայրերում (վայրերից), կամ` առևտրական գործունեություն մեկից ավելի խանութից (կրպակից, տաղավարից), կամ` Ցանկում չընդգրկված այլ գործունեության տեսակներից որևէ մեկը, կամ` Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակը (տեսակները) մեկից ավելի վայրերում, կամ` խանութի (կրպակի, տաղավարի) միջոցով առևտրական գործունեություն և Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակը (տեսակները) միաժամանակ, կամ` եթե սեփական անշարժ գույքը վարձակալության հանձնելու գործունեությունից բացի, փաստացի իրականացնում է ցանկացած այլ գործունեություն (անհատ ձեռնարկատիրոջ դեպքում):

Սույն ենթակետի կիրառման առումով Ցանկում չընգրկված գործունեության որևէ տեսակի լիցենզիա կամ մեկից ավելի խանութ (կրպակ, տաղավար) ունենալը ինքնին չի դադարեցնում պարզեցված հարկ վճարող համարվելը, եթե հարկ վճարողը փաստացի չի իրականացնում գործունեության այդ տեսակները կամ մեկից ավելի խանութի (կրպակի, տաղավարի) միջոցով առևտրական գործունեությունը.

բ) փաստացի իրականացրել է Հայաստանի Հանրապետություն «ներմուծում` ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ապրանքների ներմուծում (այդ դեպքում մաքսային սահմանին վճարման ենթակա կամ վճարված ԱԱՀ-ի գումարները վերաբերում են պարզեցված հարկով հարկման ժամանակաշրջանին և միացվում են ներմուծված ապրանքների ձեռքբերման արժեքին): Սույն ենթակետի կիրառման առումով ապրանքներ են համարվում Հայաստանի Հանրապետության մաքսային սահմանով տեղափոխվող` հարկատուին սեփականության իրավունքով պատկանող գույքը (բացառությամբ դրամական միջոցների), որի մեջ ներառվում են հիմնական միջոցները, արագամաշ առարկաները և հումքը (նյութերը).

գ) հանդիսանում է համատեղ գործունեության պայմանագրի կողմ (նշված փաստը տեղի ունենալու պահը որոշվում է համատեղ գործունեության պայմանագրի ուժի մեջ մտնելու պահից).

դ) տվյալ տարվա սկզբից ունեցել է պարզեցված հարկով հարկվող 50,0 մլն դրամից ավելի իրացման շրջանառություն (բացառությամբ նոտարների)` այդ դեպքում մինչև 50,0 մլն դրամը (ներառյալ) իրացման շրջանառությունը հարկվում է պարզեցված հարկով, իսկ 50,0 մլն դրամը գերազանցող իրացման շրջանառությունը` ընդհանուր կարգով (այդ թվում` այն դեպքերում, երբ տվյալ տարվա սկզբից 50,0 մլն դրամից ավելի իրացման շրջանառության գերազանցումը մեկ գործարքի իրականացման արդյունք է), ինչը պետք է արտացոլվի նաև հարկ վճարողի կողմից դուրս գրվող սկզբնական (հաշվառման) փաստաթղթերում (այն դեպքում, երբ հնարավոր չէ տարանջատել պարզեցված հարկով և ընդհանուր կարգով հարկվող իրացման շրջանառությունները, տարանջատումը կատարվում է հարկ վճարողի համար առավել բարենպաստ պայմաններով):

Օրինակ 3. Խանութի միջոցով առևտրական գործունեություն իրականացնող պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունը 2008թ. հունվար-փետրվար ամիսներին իրացման շրջանառություն չի ունեցել, իսկ 2008թ. մարտին վաճառել է հիմնական միջոց 56,0 մլն դրամով: Առևտրային կազմակերպության կողմից դուրս է գրվում հաշիվ-ապրանքագիր (հարկային հաշիվ), որտեղ առանձին տողով նշվում է պարզեցված հարկով հարկվող շրջանառությունը (50,0 մլն դրամ), ԱԱՀ-ով հարկվող շրջանառությունը (5,0 մլն դրամ) և ԱԱՀ-ի գումարը (1,0 մլն դրամ):

Տվյալ դեպքում 2008թ. 1-ին եռամսյակի համար պարզեցված հարկը հաշվարկվում է 50,0 մլն դրամից` 10% դրույքաչափով (50,0x10%=5,0 մլն դրամ) և հաշվետու ժամանակաշրջանի համար` նաև ԱԱՀ:

Օրինակ 4. Խանութի միջոցով առևտրական գործունեություն իրականացնող պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունը 2008թ. 1-ին կիսամյակում ունեցել է 49,5 մլն դրամ իրացման շրջանառություն, իսկ 2008թ. հուլիսին մեկ հաշիվ-ապրանքագրով վաճառել է տարբեր ապրանքներ 1,5 մլն դրամով (1,0 մլն դրամ` դպրոցական գրականություն և 0,5 մլն դրամ` հաշվիչներ): Առևտրային կազմակերպությունը դուրս գրված հաշիվ-ապրանքագրում առանձին տողով ԱԱՀ-ի գումար չի նշել:

Տվյալ դեպքում հաշվիչների վաճառքի մասով հաշվարկվում է պարզեցված հարկ, իսկ դպրոցական գրականության իրացումը դիտվում է որպես ԱԱՀ-ից ազատված շրջանառություն և արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի ԱԱՀ-ի հաշվարկում.

ե) խանութի (կրպակի, տաղավարի) միջոցով առևտրական գործունեության մասով ունեցել է 15,0 մլն դրամը գերազանցող` իրեն պատկանող ապրանքային մնացորդ (հաշվարկված ձեռքբերման և վաճառքի գների առավելագույնով): Սույն ենթակետի դրույթները վերաբերում են խանութում (կրպակում, տաղավարում) և դրանց պահեստներում գտնվող` հարկ վճարողին սեփականության իրավունքով պատկանող ապրանքային մնացորդին (վաճառքի համար նախատեսված գույքին), ընդ որում` կոմիսիոն հիմունքներով վաճառքի համար նախատեսված գույքը ներառվում է ապրանքային մնացորդի մեջ միայն կոմիտենտի մոտ: Սույն ենթակետի դրույթները չեն վերաբերում ոչ նյութական ակտիվներին և այն ապրանքներին, որոնք օգտագործվում (սպառվում) են հարկ վճարողի գործունեության ընթացքում և (կամ) իրենց հատկությունները կամ արժեքը ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն փոխանցում են նոր ստեղծված արդյունքին (հիմնական միջոցներ, արագամաշ առարկաներ, հումք (նյութեր), երկրորդական հումք, թափոններ, կիսապատրաստուկներ, անավարտ արտադրանք, խոտանված արտադրանք), ինչպես նաև սեփական արտադրանքին և ի պահ ընդունված գույքին (բացառությամբ սույն ենթակետում նշված դեպքերի): Սույն ենթակետի կիրառման առումով`

- ապրանքային մնացորդի ձեռքբերման գները (ներառյալ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ձեռքբերումների մասով չփոխհատուցվող անուղղակի հարկերը) ձեռքբերման օրը որոշվում են սկզբնական փաստաթղթերից (հաշիվ-ապրանքագիր, invoice, հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կտրոն (միակողմանի), գնման ակտ, ընդունման-հանձնման ակտ և այլն), հաշվառման գրքերից (այդ թվում` եկամուտների և ծախսերի հաշվառման գիրք), պայմանագրերից ելնելով և չեն ներառում ապրանքների ձեռքբերման հետ կապված ծախսերը (տրանսպորտային ծախսեր, ապահովագրական վճարներ, մաքսային սահմանին վճարված անուղղակի հարկերը և այլն): Ապրանքային մնացորդի (բացառությամբ սեփական արտադրանքի) հետագա ձեռքբերումներին զուգահեռ կատարվում է նույն տեսականու ապրանքային մնացորդի ձեռքբերման գների ճշգրտում` վերջին ձեռքբերման գներից ելնելով, որոնք համեմատվում են այդ տեսականու ապրանքային մնացորդի վերջին վաճառքի գների հետ և ընդունվում են առավելագույն գները, որոնց հիման վրա վերջին ձեռքբերման օրվանից վերահաշվարկվում է ապրանքային մնացորդը.

- ապրանքային մնացորդի սկզբնական վաճառքի գները որոշվում են վաճառքի օրը` սկզբնական փաստաթղթերից (հաշիվ-ապրանքագիր, invoice, հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կտրոն, ընդունման-հանձնման ակտ և այլն), հաշվառման գրքերից (այդ թվում` եկամուտների և ծախսերի հաշվառման գիրք), պայմանագրերից: Վաճառքի գները հաշվարկվում են չվաճառված նույն տեսականու ապրանքային մնացորդի համար, որոնք համեմատվում են այդ տեսականու ապրանքային մնացորդի վերջին ձեռքբերման գների հետ և ընդունվում են առավելագույն գները, որոնց հիման վրա վաճառքի օրվանից վերահաշվարկվում է ապրանքային մնացորդը: Ապրանքային մնացորդի հետագա վաճառքներին զուգահեռ կատարվում է չվաճառված նույն տեսականու ապրանքային մնացորդի վաճառքի գների ճշգրտում` վերջին վաճառքի գներից ելնելով, որոնք համեմատվում են այդ տեսականու ապրանքային մնացորդի վերջին ձեռքբերման գների հետ և ընդունվում են առավելագույն գները, որոնց հիման վրա վերջին վաճառքի օրվանից վերահաշվարկվում է ապրանքային մնացորդը: Վաճառքից տարբերվող այլ օտարումների (անհատույց տրամադրում, դուրսգրում, կորուստ և այլն) դեպքում այդ տեսականու վաճառքի գները չեն փոփոխվում (ճշտվում են միայն չօտարված ապրանքային մնացորդները).

- վաճառքի օրը ապրանքային մնացորդը հաշվարկվում է երկու եղանակով` մինչև վաճառքը ապրանքային մնացորդի ձեռքբերման և նախորդ վաճառքի գների առավելագույնով (առաջին եղանակ) ու վաճառքից հետո չվաճառված ապրանքային մնացորդի նկատմամբ ձեռքբերման և նոր վաճառքի գների առավելագույնով (երկրորդ եղանակ)` երկու եղանակներով հաշվարկված ապրանքային մնացորդներից ընդունվում է առավելագույնը.

- ձեռքբերված ապրանքային մնացորդը նույն օրը վաճառելու դեպքում ձեռքբերված ամբողջ ծավալը հաշվարկվում է ձեռքբերման և վաճառքի գների առավելագույնով.

- վաճառված հիմնական միջոցները, ոչ նյութական ակտիվները և արագամաշ առարկաները, եթե գործունեության մեջ չեն օգտագործվել (շահագործման չեն հանձնվել), ներառվում են ապրանքային մնացորդի մեջ ձեռքբերման (բայց ոչ շուտ, քան պարզեցված հարկ վճարող համարվելու) օրվանից սկսած` ձեռքբերման և վաճառքի գների առավելագույնով.

- վաճառված հումքը և նյութերը (բացառությամբ երկրորդական հումքի և թափոնների) ներառվում են ապրանքային մնացորդի մեջ ձեռքբերման (բայց ոչ շուտ, քան պարզեցված հարկ վճարող համարվելու) օրվանից սկսած` ձեռքբերման և վաճառքի գների առավելագույնով.

- այն դեպքում, երբ անհնար է որոշել ապրանքային մնացորդի ձեռքբերման և (կամ) վաճառքի գները (այդ թվում` գույքագրման արդյունքում), ապա ապրանքային մնացորդը հաշվարկվում է հիմք ընդունելով «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 22-րդ հոդվածով նախատեսված մոտեցումները.

զ) ստեղծել է առնվազն մեկ առանձնացված ստորաբաժանում (մասնաճյուղ, ներկայացուցչություն):

3.3. Եթե հարկ վճարողը պարզեցված հարկ վճարող լինելու դադարեցման հիմքերի առկայության դեպքում շարունակում է համարել իրեն պարզեցված հարկ վճարող և կատարված գործողությունները ձևակերպել պարզեցված հարկ վճարողի համար սահմանված կարգով, ապա այդ փաստը ստուգմամբ հայտնաբերվելու դեպքում սույն հրահանգի 3.1 և 3.2 կետերում նշված ժամկետներից սկսած հարկերը հաշվարկվում են Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսդրությամբ սահմանված ընդհանուր կարգով` այդ դեպքում հարկ վճարողի կողմից հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարները հաշվանցվում են ընդհանուր սահմանված կարգով հաշվարկված շահութահարկից (եկամտահարկից) և ԱԱՀ-ից (40% և 60% համամասնությամբ):

4. Պարզեցված հարկով հարկվող օբյեկտը

4.1. Պարզեցված հարկով հարկվող օբյեկտ է համարվում հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում պարզեցված հարկ վճարողի կողմից մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների (կատարված աշխատանքների) իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը), որը չի ներառում ռոյալթիները և փոխառության տոկոսները: Ապրանքների մատակարարումը գործարք է, որն իրականացվում է ցանկացած գույքի սեփականության իրավունքը այլ անձի փոխանցելու միջոցով, իսկ ծառայությունների մատուցման (աշխատանքների կատարման, վարձակալության) դեպքում կատարողը պատվիրատուի առաջադրանքով կատարում է որոշակի գործողություններ կամ իրականացնում է որոշակի գործունեություն:

4.2. Ապրանքների մատակարարման կամ ծառայությունների մատուցման (աշխատանքների կատարման) դեպքում իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) որոշվում է այդ գործարքների (գործառնությունների) ամբողջ արժեքից ելնելով:

Անհատույց (մասնակի հատուցմամբ), ինչպես նաև փոխանակման գործարքների (գործառնությունների) դեպքում իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) որոշվում է տվյալ գործարքների (գործառնությունների) համար սովորաբար կիրառվող (իրական) գներից ելնելով: Մասնավորապես` շենքերի (շինությունների) օտարման դեպքում պարզեցված հարկ վճարողի իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) հաշվարկվում է գույքահարկով հարկման նպատակով` դրանց համար օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքից ոչ պակաս չափով, իսկ այդ չափից պակաս հատուցման դեպքում տարբերությունը գործարքի կատարման օրը դիտվում է որպես նոր սեփականատիրոջը ներված պարտավորություն:

Փոխառության առարկա հանդիսացող գույքի (բացառությամբ դրամական միջոցների) նկատմամբ սեփականության իրավունքի փոփոխության դեպքում իրացման շրջանառությունը (իրացումից հասույթը) որոշվում է ապրանքների մատակարարումից առաջացող իրացման շրջանառությանը (հասույթի) համապատասխան:

Սեփական անշարժ գույքի վարձակալության գործարքներ իրականացնելու դեպքում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող վարձատուի (անհատ ձեռնարկատիրոջ) իրացման շրջանառություն (իրացումից հասույթ) է համարվում այդ գործարքների համար նախատեսված հատուցումը (վարձավճարները):

Օրենսդրությամբ սահմանված կարգով իրականացված հանձնարարության, կոմիսիայի և գործակալության գործարքներ իրականացնելու դեպքում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող հանձնակատարի, կոմիսիոների և գործակալի իրացման շրջանառություն (իրացումից հասույթ) է համարվում այդ գործարքների համար նախատեսված հատուցումը (միջնորդավճարները` գանձույթ, պարգևավճար և հատուցման համանման այլ ձևեր):

Նոտարների կողմից մատուցված վճարովի ծառայությունների իրացման շրջանառությունը որոշվում է «Նոտարիատի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից համապատասխան ծառայությունների համար սահմանված սակագներով:

5. Պարզեցված հարկի դրույքաչափերը ԵՎ հաշվարկումը

5.1. Պարզեցված հարկի գծով հաշվետու ժամանակաշրջան է համարվում եռամսյակը:

5.2. Պարզեցված հարկ վճարողները պարզեցված հարկը հաշվարկում են ինքնուրույն, յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի (եռամսյակի) արդյունքներով հետևյալ դրույքաչափերով`

ա) խանութի, կրպակի կամ տաղավարի միջոցով առևտրական գործունեության մասով` ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ 3.5% դրույքաչափով.

բ) Ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակների մասով` ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ 5% դրույքաչափով.

գ) սեփական անշարժ գույքի վարձակալության մասով` ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ 10% դրույքաչափով.

դ) նոտարները` ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ 20% դրույքաչափով.

ե) գործունեության մեջ օգտագործվող ակտիվների (հիմնական միջոցներ, ոչ նյութական ակտիվներ, արագամաշ առարկաներ, հումք (նյութեր) և այլ ակտիվներ) իրացման մասով` ընթացիկ եռամսյակի համար որոշվող հարկվող օբյեկտի նկատմամբ 10% դրույքաչափով:

Օրինակ 5. Անհատ ձեռնարկատերը 2008թ. ընթացքում հանդիսանում է պարզեցված հարկ վճարող` մեկ վայրում կոշիկի և հագուստի նորոգման գործունեության տեսակների մասով (համապատասխանում են Ցանկի 1-ին և 5-րդ կետերում նշված գործունեության տեսակներին): Այդ գործունեությունից առաջացած երկրորդական հումքը անհատ ձեռնարկատերը վաճառում է մասնագիտացված կազմակերպությանը: 2008թ. 1-ին եռամսյակում կոշիկի և հագուստի նորոգումից իրացման շրջանառությունը կազմել է 5,0 մլն դրամ, իսկ երկրորդական հումքի վաճառքից` 0,5 մլն դրամ:

Տվյալ դեպքում 2008թ. 1-ին եռամսյակի համար պարզեցված հարկը կազմում է` 0,3 մլն դրամ, որից կոշիկի և հագուստի նորոգումից` 0,25 մլն դրամ (5,0x5%) և երկրորդական հումքի վաճառքից` 0,05 մլն դրամ (0,5x10%):

5.3. Պարզեցված հարկ վճարողները հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվարկված պարզեցված հարկի գումարից ձեռքբերումների (ծախսերի) մասով նվազեցումներ չեն կատարում:

6. Եկամուտների (իրացման շրջանառության) ԵՎ ծախսերի հաշվառումը

6.1. Հարկվող օբյեկտը որոշելիս եկամուտների (իրացման շրջանառության) և ծախսերի հաշվառումն իրականացվում է հաշվեգրման եղանակով:

Հաշվեգրման եղանակով հաշվառման դեպքում պարզեցված հարկ վճարողը այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում եկամուտների (իրացման շրջանառության) և ծախսերի հաշվառումն իրականացնում է համապատասխանաբար ելնելով իր կողմից եկամուտների ստացման իրավունքը ձեռք բերելու կամ դրա համար այդ ծախսերը ճանաչելու պահից` անկախ եկամտի փաստացի ստացման կամ վճարումների իրականացման ժամկետից:

6.2. Հաշվեգրման եղանակով եկամուտները (իրացման շրջանառությունը) հաշվառելիս պարզեցված հարկ վճարողը հաշվի է առնում հետևյալ առանձնահատկությունները`

ա) եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռքբերված, եթե համապատասխան գումարը ենթակա է պարզեցված հարկ վճարողին անվերապահ վճարման (հատուցման) կամ հարկ վճարողը կատարել է գործարքից կամ պայմանագրից բխող պարտավորությունները, եթե նույնիսկ այդ իրավունքի բավարարման պահը հետաձգվել է, կամ վճարումներն իրականացվում են մաս-մաս.

բ) պարզեցված հարկ վճարողի կողմից ծառայություններ մատուցելու (աշխատանքներ կատարելու) դեպքում նշված իրավունքը համարվում է ձեռքբերված գործարքից բխող ծառայությունների մատուցումն (աշխատանքների կատարումն) ավարտելու (այդ թվում նաև` ըստ փուլերի) պահից.

գ) սեփական անշարժ գույքը վարձակալության տալու դիմաց եկամուտներ (վարձավճարներ) ստանալու դեպքում եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռքբերված վարձակալության պայմանագրի ժամկետը լրանալու պահից (եթե վարձակալության պայմանագրի ժամկետը ներառում է մի քանի հաշվետու ժամանակաշրջան, ապա հաշվետու ժամանակաշրջաններում եկամուտը բաշխվում է դրա հաշվեգրմանը համապատասխան).

դ) շենքերի (շինությունների) օտարման դեպքում եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռք բերված գործարքի կատարման օրվա (պետական գրանցման) դրությամբ:

6.3. Պարզեցված հարկ վճարողները իրացման շրջանառությունից (իրացումից հասույթից) տարբերվող այլ եկամուտները հաշվի չեն առնում պարզեցված հարկը հաշվարկելիս: Պարզեցված հարկ վճարողները այդ մասով չեն հանդիսանում նաև ընդհանուր կարգով հարկ վճարող:

Այլ եկամուտների թվին են դասվում, մասնավորապես`

ա) տրամադրված փոխառություններից, ներդրված ավանդներից և արժեթղթերից ստացվող տոկոսները ու այլ հատուցումը.

բ) շահաբաժինները.

գ) ապահովագրական հատուցումները.

դ) անհատույց ստացված գույքը և ծառայությունները (աշխատանքները).

ե) պարտավորությունների զեղչումից կամ ներումից ստացվող եկամուտները.

զ) հարկ վճարողին պատճառված վնասի (կրած կորստի) հատուցումը.

է) տուժանքները (տույժեր, տուգանքներ) և գույքային այլ սանկցիաները.

ը) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով նախկինում դուրս գրված կամ պահուստավորված անհուսալի դեբիտորական պարտքերի մարման գումարները.

թ) հաշվետու տարում հայտնաբերված, նախորդ տարիներում պակաս ցույց տրված եկամուտները կամ ավելի ցույց տրված նվազեցումները:

6.4. Պարզեցված հարկ վճարողի գործունեության հետ կապված ծախսերը հաշվառվում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում, որում դրանք կատարվել են: Մինչև պարզեցված հարկի հաշվարկի սահմանված ժամկետներում հարկային մարմին փաստացի ներկայացումը հաշվետու ժամանակաշրջանի համար կատարված ծախսերի վերաբերյալ հիմնավոր փաստաթղթերի առկայության դեպքում ծախսերը հաշվառվում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանում, որում դրանք կատարվել են: Եթե ծախսերը հիմնավորող փաստաթղթերը ստացվել են պարզեցված հարկի հաշվարկը հարկային մարմին ներկայացնելուց հետո, ապա ծախսերը (մասնավորապես, էլեկտրաէներգիայի, կապի) հաշվառվում են այդ փաստաթղթերը ստացվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում:

Պարզեցված հարկով հարկման նպատակով պարզեցված հարկ վճարողները այդպիսին համարվելու հաշվետու ժամանակաշրջանում`

ա) հիմնական միջոցների ամորտիզացիան չեն հաշվարկում և հաշվի չեն առնում, իսկ դրանց գծով կատարված ծախսերը (ձեռքբերում, ստեղծում, ընթացիկ, կապիտալ և այլն) հաշվառում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում, որում դրանք կատարվել են և, նմանապես` ոչ նյութական ակտիվների ու արագամաշ առարկաների գծով մաշվածք չեն հաշվարկում, իսկ դրանց գծով կատարված ծախսերը (ձեռքբերում, ստեղծում և այլն) հաշվառում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում, որում դրանք կատարվել են.

բ) կատարված ծախսերի հաշվառման համար հաշվի չեն առնում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված նորմաները (սահմանային չափերը)` այդ ծախսերը հաշվառվում են ամբողջ ծավալով.

գ) ձեռք բերված ապրանքների գծով կատարված ծախսերը ավելացնում են ապրանքների ձեռքբերման արժեքին և հաշվառում են այդ ապրանքների ձեռքբերման հաշվետու ժամանակաշրջանում.

դ) տույժերը, տուգանքները և այլ գույքային սանկցիաները (այդ թվում` պետական կամ համայնքների բյուջեներ, ինչպես նաև պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների դիմաց գանձվող տույժերը, տուգանքները և այլ գույքային սանկցիաները), օրենքով սահմանված կարգով չհաշվանցված (չհաշվանցվող) անուղղակի հարկերը և փաստաթղթերով հիմնավորված այլ ծախսերը հաշվառում են ամբողջ ծավալով.

ե) մինչև պարզեցված հարկ վճարող համարվելը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ձեռքբերումների գծով մատակարարների հարկային հաշիվներում առանձնացված և չհաշվանցված հետաձգված ԱԱՀ-ի այն գումարները, որոնք վճարվել են պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակահատվածում, հաշվառում են որպես ծախս վճարման հաշվետու ժամանակաշրջանում, իսկ փաստաթղթերով չհիմնավորված այլ ծախսերը հաշվառում են ամբողջ ծավալով:

6.5. Պարզեցված հարկ վճարողները պարզեցված հարկով հարկվող գործունեության մասով վարում են եկամուտների և ծախսերի հաշվառում, ինչպես նաև հարկային օրենսդրությանն առնչվող գրանցումներ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով:

7. Պարզեցված հարկի հաշվարկների ներկայացման ԵՎ պարզեցված հարկի վճարման կարգն ու ժամկետները

7.1. Պարզեցված հարկ վճարողները մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 25-ը (ներառյալ) սույն հրահանգի հավելված 3-ում բերված ձևով իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին են ներկայացնում պարզեցված հարկի հաշվարկը:

7.2. Նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանների համար հարկային մարմին ներկայացված պարզեցված հարկի հաշվարկներում հարկ վճարողի կողմից սխալներն ինքնուրույն հայտնաբերելու դեպքում, հարկ վճարողը հարկային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով և դեպքերում կարող է սույն հրահանգի հավելված 3-ում բերված ձևով իր հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացնել ճշտված հաշվարկներ, որոնց հիման վրա օրենքով սահմանված կարգով կատարվում է այդ ժամանակաշրջանների համար հարկային պարտավորությունների (այդ թվում` տույժերի) վերահաշվարկ:

7.3. Պարզեցված հարկ վճարողները պարզեցված հարկի գումարը Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե են վճարում մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանին հաջորդող ամսվա 25-ը (ներառյալ):

7.4. Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները շահութահարկի կանխավճարներ և շահութահարկի նվազագույն գումարի ամսական վճարումներ չեն կատարում: Պարզեցված հարկ վճարող անհատ ձեռնարկատերերը եկամտահարկի կանխավճարներ և եկամտահարկի նվազագույն գումարի եռամսյակային վճարումներ չեն կատարում:

7.5. Տարվա ընթացքում միայն պարզեցված հարկ վճարող հանդիսացող առևտրային կազմակերպությունները հարկային մարմիններին ֆինանսական (հաշվապահական) հաշվետվություններ կարող են չներկայացնել (այդ թվում` ստուգման ժամանակ):

7.6. Եթե առևտրային կազմակերպությունները տարվա ընթացքում հաջորդաբար հանդիսացել են պարզեցված հարկ վճարող և շահութահարկ վճարող, ապա տվյալ տարվա համար իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացվող շահութահարկի հաշվարկներում չեն ներառում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսանալու ժամանակաշրջանում ստացված եկամուտները և կատարված ծախսերը:

Եթե անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները տարվա ընթացքում հաջորդաբար հանդիսացել են պարզեցված հարկ վճարող և եկամտահարկ վճարող, ապա տվյալ տարվա համար իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացվող տարեկան եկամուտների մասին հայտարարագրում չեն ներառում պարզեցված հարկ վճարող հանդիսանալու ժամանակաշրջանում ստացված եկամուտները և կատարված ծախսերը:

8. Պարզեցված հարկ վճարողների կողմից այլ հարկերի վճարումը

8.1. Պարզեցված հարկ վճարողների համար պահպանվում է օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում գույքահարկի և հողի հարկի, օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում այլ պարտադիր վճարների (այդ թվում` բնապահպանական և բնօգտագործման վճարներ, պետական տուրքեր, տեղական տուրքեր և վճարներ) հաշվարկման և վճարման կարգը (այդ գումարները ներառվում են ծախսերի մեջ):

8.2. Պարզեցված հարկ վճարողները ձեռք բերված ապրանքների, աշխատանքների և ծառայությունների դիմաց մատակարարներին վճարած կամ վճարման ենթակա

անուղղակի հարկերի գումարները միացնում են այդ ապրանքների և ծառայությունների ձեռքբերման արժեքին:

8.3. Պարզեցված հարկ վճարողները օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում հանդիսանում են նաև հարկային գործակալ` շահութահարկի և եկամտահարկի գծով, ինչպես նաև հաշվարկում և վճարում են ԱԱՀ` «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8 հոդվածի 4-րդ կետով սահմանված դեպքերում:

Պարզեցված հարկ վճարող առևտրային կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները ազատվում են «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 21-րդ հոդվածի 1-ին մասի «ա» կետով հարկային գործակալի համար սահմանված պարտավորությունների կատարումից (այսինքն` առանց հիմնավորող փաստաթղթերի ֆիզիկական անձանց վճարված եկամուտներից պարզեցված հարկ վճարողները եկամտահարկ չեն հաշվարկում և չեն վճարում):

8.4. Պարզեցված հարկ վճարողները իրենց հաշվառման վայրի հարկային տեսչության մարմին օրենքով սահմանված կարգով և դեպքերում ներկայացնում են`

ա) «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 37-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված անվանական տեղեկություններ` իրենց կողմից ֆիզիկական անձանց վճարված եկամտի գումարների, նրանց բնակության (հաշվառման) վայրի հասցեների, այդ եկամուտներից պահված (գանձված) և բյուջե փոխանցված եկամտահարկի գումարների մասին.

բ) «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածով սահմանված տեղեկություններ` հաշվետու ժամանակաշրջանում իրենց կողմից ձեռք բերված ապրանքների և ստացված ծառայությունների գծով մատակարարների կողմից դուրս գրված հարկային հաշիվների և իրենց կողմից մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների գծով դուրսգրված (գնորդներին տրված) հարկային հաշիվների վերաբերյալ:

Պարզեցված հարկ վճարողները ֆիզիկական անձանց վճարված եկամուտների մասով` նրանց պահանջով տրամադրում են հաշվարկված և վճարված եկամուտների վերաբերյալ տեղեկանքներ (հարկային մարմիններ ներկայացնելու համար):

Պարզեցված հարկ վճարող նոտարները կազմակերպություններին և անհատ ձեռնարկատերերին իրենց մատուցած ծառայությունների դիմաց ստացած եկամուտների մասով ազատվում են աղբյուրի մոտ եկամտահարկի պահումից:

8.5. Պարզեցված հարկ վճարողները որպես գործատու, իսկ անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները` նաև իրենց համար պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարները կատարում են «Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ընդհանուր կարգով:

Պարզեցված հարկ վճարողները, որպես գործատու, պարտադիր սոցիալական ապահովության հաշվետվությունները, իսկ անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները` նաև պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների տարեկան եկամուտների մասին հայտարարագրերը իրենց հաշվառման վայրի հարկային մարմին ներկայացնում են «Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ընդհանուր կարգով:

9. Պարզեցված հարկ վճարողների կողմից հաշվարկային փաստաթղթերի դուրսգրումը

9.1. Պարզեցված հարկ վճարողները իրենց կողմից առաքվող, տրամադրվող, վաճառվող ապրանքների, կատարվող աշխատանքների և մատուցվող ծառայությունների գծով գնորդներին (ծառայություններ, աշխատանքներ ստացողներին) դուրս են գրում հաշվարկային փաստաթղթեր` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

9.2. Պարզեցված հարկ վճարողները (նաև` Հայտարարագրի ներկայացման համար սահմանված ժամանակահատվածում) իրենց կողմից դուրս գրվող հաշվարկային փաստաթղթերում ԱԱՀ-ի դրույքաչափի և գումարի վերաբերյալ նշում չեն կատարում (հարկային հաշիվ դուրս չեն գրում):

Հարկային հաշիվ դուրս գրելու (ԱԱՀ-ի դրույքաչափը և գումարը առանձնացնելու) դեպքում պարզեցված հարկ վճարողները առանձնացված հարկի գումարը վճարում են Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե և իրենց հաշվառման վայրի հարկային տեսչության մարմին ներկայացնում են այդ հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ԱԱՀ-ի հաշվարկ` «Ավելացված արժեքի հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետներում (առանց այդ ապրանքների մատակարարման, ծառայությունների մատուցման և աշխատանքների կատարման համար մատակարարներին վճարած ԱԱՀ-ի գումարների նվազեցմամբ):

Հարկային հաշվում նշված գումարը ներառվում է պարզեցված հարկով հարկվող իրացման շրջանառության մեջ (առանց Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե վճարման ենթակա ԱԱՀ-ի գումարի):

10. Հարկման ընդհանուր կարգից պարզեցված հարկով հարկման կարգին ԵՎ պարզեցված հարկով հարկման կարգից հարկման ընդհանուր կարգին անցնելը

10.1. Պարզեցված հարկ վճարողները պարզեցված հարկ վճարող դառնալուն նախորդող ժամանակահատվածներում իրացման շրջանառության նկատմամբ հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարները գերազանցող` մատակարարների հարկային հաշիվներում առանձնացված, ինչպես նաև մաքսային մարմիններում վճարված (վճարման ենթակա) ԱԱՀ-ի գումարների մնացորդը միացնում են ծախսերին (պարզեցված հարկ վճարող համարվելու առաջին հաշվետու ժամանակաշրջանում):

10.2. Պարզեցված հարկով հարկման կարգից հարկման ընդհանուր կարգին անցնելու պահից`

ա) տվյալ տարվա մնացած ժամանակահատվածում հարկ վճարողները շահութահարկը (եկամտահարկը), այդ թվում` կանխավճարները և նվազագույն հարկերը, ինչպես նաև ԱԱՀ-ը հաշվարկում և վճարում են օրենսդրությամբ սահմանված ընդհանուր կարգով.

բ) ԱԱՀ-ով հարկվող շրջանառության նկատմամբ հաշվարկված ԱԱՀ-ի գումարներից չեն հաշվանցվում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակահատվածում մատակարարների հարկային հաշիվներում, ինչպես նաև մաքսային մարմիններում վճարված (վճարման ենթակա) առանձնացված ԱԱՀ-ի գումարները:

10.3. Եթե անհատ ձեռնարկատերը (նոտարը) տվյալ տարվա մի մասի ընթացքում համարվել է պարզեցված հարկ վճարող` հարկման ընդհանուր կարգին անցնելիս եկամտահարկի դրույքաչափը որոշվում է տվյալ տարում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակաշրջանում հաշվարկված վճարման ենթակա պարզեցված հարկի գումարում ներառված (40% համամասնությամբ որոշվող) եկամտահարկի գումարին համապատասխանող հաշվարկային եկամտի` «Եկամտահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 18-րդ հոդվածով սահմանված աղյուսակով:

Օրինակ 6. Անհատ ձեռնարկատերը 2008թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների ընթացքում հանդիսացել է պարզեցված հարկ վճարող, իսկ 3-րդ եռամսյակից անցել է հարկման ընդհանուր կարգին: 2008թ. 1-ին կիսամյակի համար հաշվարկվել է 50,0 հազ. դրամ գումարի չափով պարզեցված հարկ: Տվյալ դեպքում 2008թ. 2-րդ կիսամյակի եկամտահարկի դրույքաչափը որոշվում է հետևյալ ձևով`

- պարզեցված հարկի գումարից առանձնացվում է եկամտահարկի մասը` 50,0x40%=20,0 հազ. դրամ, որին համապատասխանում է 10% դրույքաչափի միջակայքում գտնվող հարկվող եկամուտը (20,0:10%=200,0 հազ. դրամ),

- եթե անհատ ձեռնարկատիրոջ 2008թ. 2-րդ կիսամյակի գործունեության արդյունքներով հարկվող եկամուտը կազմել է 600,0 հազ. դրամ (տարվա սկզբից աճողական հարկվող եկամուտը կազմում է 800,0 հազ. դրամ), ապա եկամտահարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով, իսկ եթե 800,0 հազ. դրամ (տարվա սկզբից աճողական հարկվող եկամուտը կազմում է 1000,0 հազ. դրամ), ապա եկամտահարկը հաշվարկվում է 10% և 20% դրույքաչափերով:

Օրինակ 7. Անհատ ձեռնարկատերը 2008թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների ընթացքում հանդիսացել է պարզեցված հարկ վճարող` 3-րդ եռամսյակից անցել է հարկման ընդհանուր կարգին: 2008թ. 1-ին կիսամյակի համար հաշվարկվել է 250,0 հազ. դրամ գումարի չափով պարզեցված հարկ, իսկ 2-րդ կիսամյակի գործունեության արդյունքներով հարկվող եկամուտը կազմել է 200,0 հազ. դրամ: Տվյալ դեպքում 2008թ. 2-րդ կիսամյակի եկամտահարկի դրույքաչափը և եկամտահարկի գումարը որոշվում են հետևյալ ձևով`

- պարզեցված հարկի գումարից առանձնացվում է եկամտահարկի մասը` 250,0x40%=100,0 հազ. դրամ, որին համապատասխանում է 20% դրույքաչափի միջակայքում գտնվող հարկվող եկամուտը,

- տարեկան եկամտահարկը կազմում է 40,0 հազ. դրամ (200,0x20%):

10.4. Առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը նախորդ տարիների ընթացքում ստացած վնասը կարող են նվազեցնել հարկման ընդհանուր կարգին անցնելուց հետո գործունեությունից ստացված համախառն եկամտից, իսկ պարզեցված հարկով հարկման ժամանակաշրջանում ստացած վնասը ենթակա չէ նվազեցման:

Վնասի չափով նվազեցման կիրառման նպատակով հաշվետու և նախորդող տարիներին հարկ վճարողի գործունեությունից վնաս ունենալու դեպքում այն փոխանցվում է վնասի ստացման տարվան հաջորդող տարիներ` հաշվի առնելով հարկային օրենսդրությամբ նախատեսված ժամկետային սահմանափակումը, որը ներառում է նաև պարզեցված հարկով հարկվող ժամանակահատվածը:

10.5. Պարզեցված հարկով հարկման կարգից հարկման ընդհանուր կարգին անցնելիս ստացվող եկամուտներից չեն նվազեցվում պարզեցված հարկ վճարող համարվելու ժամանակաշրջանում հարկ վճարողների կողմից կատարված ծախսերը:

Առևտրային կազմակերպությունները և անհատ ձեռնարկատերերը նախորդ (ընդհանուր կարգով հարկվող) տարիների ընթացքում կատարված ուղղակի ծախսերը, որոնք չեն նվազեցվել ընդհանուր կարգով հարկվող ժամանակահատվածում, պարզեցված հարկով հարկման դադարեցման պահից ենթակա են նվազեցման հարկման ընդհանուր կարգին անցնելու ժամանակահատվածում ստացված եկամուտներից` ընդհանուր սահմանված կարգով:

Հավելված N 1 «Պարզեցված հարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգի

Պարզեցված հարկով հարկման ենթակա գործունեության այլ տեսակներ

1. Կոշիկի նորոգում:

2. Բնական և արհեստական կաշվից ճամփորդական և գալանտերեայի ապրանքատեսակների նորոգում (այդ թվում` այլ նյութերից ճամպրուկների, պայուսակների և նման արտադրատեսակների նորոգում):

3. Կենցաղային էլեկտրասարքերի նորոգում (այդ թվում` ռադիոէլեկտրոնային սարքավորանքի (ռադիոընդունիչներ, հեռուստացույցներ, մագնիսաձայնագրիչներ, տեսամագնիսաձայնագրիչներ և այլն) նորոգում, կենցաղային մեքենաների (սառնարաններ, լվացքի մեքենաներ, հատակափայլիչներ, փոշեկուլներ և այլ էլեկտրասարքեր) նորոգում, կարի և գործելու մեքենաների նորոգում, էլեկտրասալիկների, էլեկտրաջեռուցիչների, էլեկտրաբուխարիների և նման այլ սարքերի նորոգում, էլեկտրաջեռուցիչների (տեների) տեղադրում բնակչության պատվերներով, ալեհավաքների տեղադրում բնակչության պատվերներով):

4. Ժամացույցների նորոգում:

5. Հագուստի նորոգում (այդ թվում` մանածագործական և գործված ապրանքների նորոգում, կարի արտադրատեսակների, գլխարկների, մանածագործական գալանտերեայի նորոգում):

6. Մորթե և կաշվե հագուստի, գլխարկների նորոգում:

7. Գորգերի և գորգագործական արտադրատեսակների նորոգում:

8. Հեծանիվների նորոգում:

9. Հովանոցների, վառիչների, լուսավորման սարքերի, զբոսաշրջության, սպորտային գույքի և հանդերձանքի նորոգում, գազայրիչների լցավորում, կտրող գործիքների, դանակային արտադրատեսակների սրում:

Սույն հավելվածի 1-ից 9-րդ կետերում նշված գործունեության տեսակները ներառում են անձնական և տնային օգտագործման արտադրատեսակների նորոգում, եթե այն չի զուգակցվում այդ արտադրատեսակների արտադրության կամ դրանց առևտրի հետ, որոնց դեպքում նորոգումը դասվում է որպես համապատասխան գործունեության տեսակ:

10. Թաղումների կազմակերպում և դրա հետ կապված ծառայություններ (այդ թվում` մարդկանց դիակների և կենդանիների լեշերի դիակիզում կամ թաղում և դրա հետ կապված գործունեություն` դիակների մշակում, զմռսում, թաղման բյուրոների ծառայություններ, դիակիզման և հուղարկավորության ժամանակ մատուցվող ծառայությունների, սրահների վարձակալում, գերեզմանատներում տեղերի վաճառք կամ վարձակալում, գերեզմանների խնամում և այլն):

Գործունեության այդ տեսակը բացառում է` եկեղեցական հոգեհանգստյան արարողությունների հետ կապված գործունեություն, արհեստական ծաղիկների և ծաղկաշղթաների պատրաստում, դագաղների արտադրություն, ցանկապատերի պատրաստում, հուշարձանների պատրաստում, արհեստական և թարմ ծաղիկներից սգո պսակների պատրաստում:

11. Տնային տնտեսությունների վարում սպասարկու անձնակազմի կողմից (այդ թվում` մասնավոր տնային տնտեսությունների գործունեություն, վարձու սպասարկող աշխատողներով, ինչպիսիք են` խոհարարները, սպասուհիները, մատուցողները, ծառաները, լվացարարուհիները, այգեպանները, դռնապանները, ձիապանները, վարորդները, պահակները, տնային դաստիարակչուհիները, տնային ուսուցիչները, քարտուղարները, երթևեկ դայակները և այլն):

12. Ինտերնետ ակումբների միջոցով բնակչությանը մատուցվող ինտերնետային ծառայություններ:

13. Այլ կենցաղային արտադրատեսակների և անձնական օգտագործման իրերի վարձույթ (այդ թվում` տնային տնտեսությունների և կազմակերպությունների համար այլ տեսակի ապրանքների (մանածագործական արտադրանքի, հագուստի, կոշիկի, կահույքի, կավե և ապակե արտադրանքի, խոհանոցի և ճաշի ամանեղենի, էլեկտրական սարքերի, տնային կահկարասու, հանգստի և զվարճանքների համար գույքի (այդ թվում` զբոսանքի փոքր նավակների և դրանց հետ կապված նավակայանների ծառայություններ), հեծանիվների, սպորտային պիտույքների, ոսկերչական արտադրանքի, երաժշտական գործիքների, թատերական բեմանկարների (դեկորացիաների) և զգեստների, գրքերի, թերթերի, ամսագրերի, տեսահոլովակների և ձայնապնակների, տնային մանր արտադրանքի (ձեռքի գործերի) ինքնուրույն պատրաստման համար մեքենաների և գործիքների, ծաղիկների և այլ բույսերի) վարձույթ, ընդհանուր նշանակության ապրանքների վարձույթ):

Գործունեության այդ տեսակը բացառում է` մարդատար ավտոմեքենաների և միկրոավտոբուսների, մոտոցիկլների, բնակելի ավտոկցանքների և քարշակների վարձակալում, գրքերի, թերթերի, ամսագրերի, տեսահոլովակների և ձայնապնակների տրամադրում գրադարանների կողմից, լվացքատների կողմից սպիտակեղենի, բանվորական հագուստի և համանման ապրանքների վարձույթ:

14. Պատրաստի համակարգչային ծրագրային ապահովման սպասարկում:

15. Գրասենյակային մեքենաների և հաշվողական տեխնիկայի տեխնիկական սպասարկում և նորոգում (այդ թվում` գրասենյակային, հաշվապահական մեքենաների, համակարգիչների, համակարգչային սարքավորանքի տեխնիկական սպասարկում և նորոգում):

16. Գործավարական և թարգմանչական ծառայություններ (այդ թվում` սղագրությանը և փոստային առաքումներին վերաբերող ծառայություններ, մեքենագրական աշխատանքներ, գործավարական ծառայություններ (պատասխաններ հեռախոսով, տվյալների գրանցում մագնիսական ժապավեններից և սկավառակներից, լուսապատճենների պատրաստում, տեքստի բազմացում և համանման գործունեություն, ծրարների վրա հասցեների անցկացում, փոստի (այդ թվում` գովազդային նյութերի) առաքում), գրավոր և բանավոր թարգմանություններ, սրբագրությունների ընթերցում):

Գործունեության այդ տեսակները բացառում են` ծառայություններ, կապված տվյալների հիմնապահեստների հետ, և ծառայություններ հաշվապահական հաշվառման բնագավառում:

17. Բացառապես գյուղական բնակավայրերում`

ա) մրգերի և բանջարեղենի վերամշակում`

- կարտոֆիլի վերամշակում (այդ թվում` պատրաստված սառեցված կարտոֆիլի արտադրություն, կարտոֆիլից չորացված խյուսի արտադրություն, կարտոֆիլից խորտիկների արտադրություն, կարտոֆիլի չիպսերի արտադրություն, կարտոֆիլի ալյուրի (մանր և կոպիտ աղացվածքի) արտադրություն, կարտոֆիլի ոչ մեխանիկական մաքրում),

- մրգահյութերի և բանջարահյութերի արտադրություն (այդ թվում` խտածո հյութերի և նեկտարների արտադրություն, բացառությամբ` օշարակի արտադրության),

- չրի արտադրություն,

- մրգերից կամ բանջարեղենից կերակուրների արտադրություն,

- ջեմերի, մարմելադների և դոնդողակների արտադրություն.

բ) կաթնամթերքի (բացառությամբ` պաղպաղակի) արտադրություն`

- կաթի վերամշակում և պանրի արտադրություն (այդ թվում` թարմ հեղուկ կաթի արտադրություն (պաստերացում, մանրէազերծում, համասեռված կամ կարմիր լույսով ճառագայթում), կարագի արտադրություն, մածնի և թթվասերի արտադրություն, յոգուրտների արտադրություն, պանրի և կաթնաշոռի արտադրություն, շիճուկի արտադրություն, կազեինի և լակտոզի (կաթնաշաքարի) արտադրություն, բացառությամբ` անարատ կաթի արտադրության),

- կաթնային պահածոների արտադրություն (այդ թվում` խտացրած կաթի, սերուցքի (շաքարով կամ առանց շաքարի) և տարբեր հավելումներով (սուրճի, կակաոյի և այլն) կաթնեղենի արտադրություն):

Գործունեության այդ տեսակները բացառում են`

- մրգերի, ընկույզների կամ բանջարեղենի պահածոյացման (սառեցում, չորացում և պահածոյացում տարբեր եղանակներով (այդ թվում` մրգերի և ընկույզների պահածոյացում շաքարի մեջ)),

- բուսական և կենդանական յուղերի և ճարպերի արտադրության, ալյուրի (այդ թվում` չոր լոբազգիներից) արտադրության, ձավարեղենի արտադրություն, սննդային խտածոների արտադրություն, օսլայի և օսլա պարունակող մթերքի արտադրության, կենդանիների համար պատրաստի կերերի արտադրություն, հացի և թարմ հրուշակեղենի արտադրություն, պաքսիմատների, թխվածքաբլիթների և երկարատև պահվող հրուշակեղենի արտադրություն, շաքարի արտադրություն, կակաոյի, շոկոլադի և շաքար պարունակող հրուշակեղենի արտադրություն, մակարոնեղենի արտադրություն, սուրճի և թեյի արտադրություն, համեմունքների արտադրություն, մանկական սննդի և դիետիկ սննդամթերքի արտադրություն, ապուրների, արգանակների և ձվամթերքի արտադրություն, խմորիչների (դրոժի) արտադրություն,

- խմիչքների արտադրություն (թորած ալկոհոլային խմիչքների արտադրություն, խմորման նյութերից էթիլային սպիրտի արտադրություն, գինու արտադրություն, խնձորի և պտղահատապտղային այլ գինիների արտադրություն, խմորման նյութերից այլ չթորած խմիչքների արտադրություն, գարեջրի արտադրություն, ածիկային գարեջրի արտադրություն, ոչ ալկոհոլային խմիչքների արտադրություն և հանքային արտադրատեսակների (ներառյալ` հանքային արտադրատեսակների շշալցում) արտադրություն):

18. Արվեստի բնագավառի գործունեություն`

- թատերական գործունեություն (այդ թվում` թատերական բեմադրությունների և օպերային ներկայացումների կազմակերպում, հեռուստաթատերական և ռադիոթատերական բեմականությունների իրականացում),

- համերգային գործունեություն (այդ թվում` պարային խմբերի և այլ բեմական նյութերի ելույթների կազմակերպում (խմբերի, ընկերությունների, նվագախմբերի և այլ կազմակերպությունների գործունեություն), անկախ դերասանների գործունեություն (դրամատիկական դերասանների, ռեժիսորների, երաժիշտների, հեղինակների, ասմունքողների, համերգավարների գործունեություն),

- կերպարվեստանոցների և ձևավորող կազմակերպությունների գործունեություն (այդ թվում` քանդակագործների, նկարիչների, ծաղրանկարիչների, փորագրողների, օֆորտանկարիչների, բեմի նախագծողների և ձևավորողների և այլնի գործունեություն, արվեստի գործերի (նկարների և այլն) վերականգնում (ռեստավրացիա), բացառությամբ` կահույքի ու շենքերի վերականգնման):

19. Թատերական և համերգային դահլիճների գործունեություն (այդ թվում` տոմսերի վաճառք կազմակերպող գործակալությունների գործունեություն, ձայնագրման ստուդիաների գործունեություն, բացառությամբ` կինոթատրոնների գործունեությանը):

20. Տիկնիկային թատրոնների գործունեություն:
 

Սույնով հայտարարում եմ, որ. ա) նախորդ տարում իրացման շրջանառության (առանց անուղղակի հարկերի) ընդհանուր գումարը (ընդհանուր կարգով հարկվող, պարզեցված հարկով հարկվող և հաստատագրված վճարով հարկվող) չի գերազանցել 50,0 մլն դրամը (առևտրային կազմակերպությունների և անհատ ձեռնարկատերերի համար) բ) նախորդ տարում Հայաստանի Հանրապետություն «ներմուծում` ազատ շրջանառության համար» մաքսային ռեժիմով ներմուծված ապրանքների (որոնց համար նախատեսված չէ ԱԱՀ-ի գանձում ներմուծման պահին) չիրացված՝ մաքսային արժեքով հաշվարկված մնացորդը տվյալ տարվա հունվարի 1-ի դրությամբ չի գերազանցում 1,0 մլն դրամը (առևտրային կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների համար) Տեղյակ եմ սույն հայտարարագրի մեջ տրվող ոչ ճիշտ տեղեկությունների համար ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված պատասխանատվությանը

Հարկ վճարողի (պատասխանատու անձի)  ստորագրությունը

Հարկ վճարողի կնիքը

Տարածքային հարկային տեսչության պետ՝ Տեսուչ՝

Հայտարարագրի ներկայացման ժամկետը

«____»__________________20____թ.

Հայտարարագիրը առձեռն ներկայացնելու դեպքում լրացվում է 2 օրինակից: (Տ)ՀՏ-ի կողմից հայտարարագիրը գրանցելուց հետո 1 օրինակը հանձնվում է հարկ վճարողին:

Հավելված N 3 «Պարզեցված հարկի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգի

ՊԱՐԶԵՑՎԱԾ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿ	Փաստաթղթի հերթական համարը ______________________________________ (լրացվում է հարկային մարմնիի կողմից)
Հարկ վճարողի հաշվառման համարը
Անհատ ձեռնարկատերի կամ նոտարի անունը և ազգանունը	Առևտրային կազմակերպության անվանումը
Գործունեության վայրը (բնակության վայրը)	Հեռախոսի համարը

Հաշվետու (ճշգրտման) ժամանակաշրջան՝ 20____թ. ____ եռամսյակ

• ճշտված հաշվարկ ներկայացնելու դեպքում աջ վանդակում կատարվում է նշում

(հազ. դրամ)

N	Գործունեության տեսակը	Իրացման շրջանառությունը	Դրույքա- չափը (%)	Պարզեցված հարկի գումարը
1	2	3	4	5
1	Առևտրական գործունեություն		3.5%
2	Գործունեության այլ տեսակներ		5%
3	Անշարժ գույքի վարձակալություն		10%
4	Նոտարական գործունեություն		20%
5	Այլ ակտիվների օտարում		10%
6	Ընդամենը		x