118.0433..20.12.99
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՖԻՆԱՆՍՆԵՐԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
20.12.1999 թ. քաղ. Երևան |
N 433 |
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՏԱՐԵԿԱՆ (ԱՄԲՈՂՋԱԿԱՆ ՓԱԹԵԹՈՎ ՄԻՋԱՆԿՅԱԼ) ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՁԵՎԵՐԸ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ԼՐԱՑՄԱՆ ՀՐԱՀԱՆԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ի կատարումն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի «Հաշվապահական հաշվառման բարեփոխումների մասին» թիվ 740 որոշման, հրամայում եմ`
1. Հաստատել կազմակերպությունների տարեկան (ամբողջական փաթեթով միջանկյալ) ֆինանսական հաշվետվությունների ձևերը`
«Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1),
«Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվություն» (Ձև N 2),
«Սեփական կապիտալում փոփոխությունների մասին հաշվետվություն» (Ձև N 3),
«Դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվություն» (Ձև N 4),
«Ֆինանսական հաշվետվություններին կից ծանոթագրություններ» (Ձև N 5):
2. Հաստատել «Կազմակերպությունների տարեկան (ամբողջական փաթեթով միջանկյալ) ֆինանսական հաշվետվությունների ձևերի լրացման» հրահանգը:
3. Սահմանել, որ սույն հրամանով հաստատված ֆինանսական հաշվետվությունների ձևերը և դրանց լրացման հրահանգը տարածվում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի «Հաշվապահական հաշվառման բարեփոխումների մասին» թիվ 740 որոշմամբ սահմանված կազմակերպությունների վրա:
Նախարար |
Լ. Բարխուդարյան |
Հաստատված է | |
|
Ձև N 1
ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵԿՇԻՌ
առ ________________________
(ամսաթիվ, ամիս, տարի)
ծածկագիրը | |||
Կազմակերպության անվանումը ___________________________ ___________________________ |
| ||
_______________________ |
| ||
Պետական ռեգիստրում գրանցման համարը |
| ||
Հարկ վճարողի հաշվառման համարը |
| ||
Չափի միավորը |
| ||
Գտնվելու վայրը ______________________________ հեռախոսը |
| ||
Փաստացի գործունեության իրականացման վայրը _____________________________________ հեռախոսը |
|
ԱԿՏԻՎ |
տող |
Նախորդ տարվա |
Հաշվետու |
1 |
2 |
3 |
4 |
I. Ոչ ընթացիկ ակտիվներ |
|||
Հիմնական միջոցներ |
010 |
||
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ |
020 |
||
Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ |
030 |
||
Ոչ նյութական ակտիվներ (ներառյալ գուդվիլը) |
040 |
||
Բացասական գուդվիլ |
050 |
( ) |
( ) |
Ոչ ընթացիկ ներդրումներ` հաշվառված «բաժնեմասնակցության մեթոդով» |
060 |
||
Ոչ ընթացիկ ներդրումներ կանոնադրական կապիտալում` հաշվառված այլ մեթոդներով |
070 |
||
Այլ ոչ ընթացիկ ներդրումներ |
080 |
||
Ֆինանսական վարձակալությունում զուտ ներդրումներ |
090 |
||
Հետաձգված հարկային ակտիվներ |
100 |
||
Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվներ |
110 |
||
Ընդամենը ոչ ընթացիկ ակտիվներ |
120 |
||
II. Ընթացիկ ակտիվներ |
|||
Նյութեր |
130 |
||
Աճեցվող և բտվող կենդանիներ |
140 |
||
Արագամաշ առարկաներ |
150 |
||
Անավարտ արտադրություն |
160 |
||
Արտադրանք |
170 |
||
Ապրանքներ |
180 |
||
Առևտրական դեբիտորական պարտքեր |
190 |
||
Տրված ընթացիկ կանխավճարներ |
200 |
||
Ընթացիկ դեբիտորական պարտք բյուջեի գծով |
210 |
||
Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով |
220 |
||
Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումներ |
230 |
||
Դրամական միջոցներ |
240 |
||
Դրամական միջոցների համարժեքներ |
250 |
||
Այլ ընթացիկ ակտիվներ |
260 |
||
Ընդամենը ընթացիկ ակտիվներ |
270 |
||
Հ Ա Շ Վ Ե Կ Շ Ի Ռ |
280 |
ՊԱՍԻՎ |
տող |
Նախորդ տարվա |
Հաշվետու |
1 |
2 |
3 |
4 |
III. Սեփական կապիտալ |
|||
Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի զուտ գումար |
290 |
||
Լրացուցիչ կապիտալ |
300 |
||
Վերագնահատումից տարբերություններ |
310 |
||
Կուտակված շահույթ |
320 |
||
Պահուստներ |
330 |
|
|
Կանխավճարներ շահաբաժինների գծով |
340 |
( ) |
( ) |
Ընդամենը սեփական կապիտալ |
350 |
||
|
|||
IV. Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ |
|
||
Երկարաժամկետ բանկային վարկեր և փոխառություններ |
360 |
||
Երկարաժամկետ պարտավորություններ ֆինանսական վարձակալության գծով |
370 |
||
Հետաձգված հարկային պարտավորություններ |
380 |
||
Այլ ոչ ընթացիկ պարտավորություններ |
390 |
||
Ընդամենը ոչ ընթացիկ պարտավորություններ |
400 |
||
|
|||
V. Ընթացիկ պարտավորություններ |
|
||
Կարճաժամկետ բանկային վարկեր և փոխառություններ |
410 |
||
Երկարաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների կարճաժամկետ մաս |
420 |
||
Վարկերի և փոխառությունների գծով հաշվեգրված տոկոսներ |
430 |
||
Առևտրական կրեդիտորական պարտքեր |
440 |
||
Ստացված ընթացիկ կանխավճարներ |
450 |
||
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք բյուջեին |
460 |
||
Հետաձգված ընթացիկ պարտավորություններ հարկերի գծով |
470 |
||
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով |
480 |
||
Պարտավորություններ անձնակազմին աշխատանքի վարձատրության գծով |
490 |
||
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք հիմնադիրներին (մասնակիցներին) |
500 |
||
Նպատակային ֆինանսավորում և մուտքեր |
510 |
||
Գալիք ժամանակաշրջանի ծախսերի և վճարումների պահուստ |
520 |
||
Այլ ընթացիկ պարտավորություններ |
530 |
||
Ընդամենը ընթացիկ պարտավորություններ |
540 |
||
Հ Ա Շ Վ Ե Կ Շ Ի Ռ |
550 |
1 Սույն ձևը կիրառվում է, եթե կազմակերպությունը օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում կամ ինքնուրույն կազմում է ամբողջական փաթեթով միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ:
Ղեկավար |
________________ | |
կ. տ. |
||
Գլխավոր հաշվապահ |
________________ |
Հաստատված է | |
|
Ձև N 2
ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈԻՆՔՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
___________________________
(հաշվետու տարին (ժամանակաշրջանը))
ծածկագիրը | |||
Կազմակերպության անվանումը ___________________________ ___________________________ |
| ||
_______________________ |
| ||
Պետական ռեգիստրում գրանցման համարը |
| ||
Հարկ վճարողի հաշվառման համարը |
| ||
Չափի միավորը |
| ||
Գտնվելու վայրը ______________________________ հեռախոսը |
| ||
Փաստացի գործունեության իրականացման վայրը _____________________________________ հեռախոսը |
|
Ցուցանիշի անվանումը |
տող |
Նախորդ տարի |
Հաշվետու տարի |
Նախորդ |
Հաշվետու |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանք- ների, ծառայությունների իրացումից հասույթ |
010 |
||||
Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշ- խատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք |
020 |
( ) |
( ) |
( ) |
( ) |
Համախառն շահույթ (վնաս) |
030 |
||||
Իրացման (առևտրային) ծախսեր |
040 |
( ) |
( ) |
( ) |
( ) |
Վարչական և ընդհանուր այլ ծախսեր |
050 |
( ) |
( ) |
( ) |
( ) |
Արտադրանքի, ապրանքների, |
060 |
||||
Գործառնական այլ եկամուտներ |
070 |
||||
Գործառնական այլ ծախսեր |
080 |
( ) |
( ) |
( ) |
( ) |
Գործառնական գործունեությունից շահույթ (վնաս) |
090 |
||||
Ֆինանսական ծախսեր |
100 |
( ) |
( ) |
( ) |
( ) |
Կապակցված կազմակերպությունների շահույթը (վնասը)` ներդրումները «բաժնե- մասնակցության մեթոդով» հաշվառելիս |
110 |
||||
Այլ ոչ գործառնական գործունեությունից շահույթ (վնաս) |
120 |
||||
Սովորական գործունեությունից շահույթ (վնաս) |
130 |
||||
Արտասովոր դեպքերից շահույթ (վնաս) |
140 |
||||
Զուտ շահույթ (վնաս) մինչև շահութահարկի գծով ծախսի նվազեցումը |
150 |
||||
Շահութահարկի գծով ծախս |
160 |
||||
Զուտ շահույթ (վնաս) հարկումից հետո |
170 |
||||
Մեկ բաժնետոմսին բաժին ընկնող բազային շահույթ * |
180 |
||||
Մեկ բաժնետոմսին բաժին ընկնող նոսրացված շահույթ* |
190 |
* Սույն հոդվածների լրացումը պարտադիր է միայն ԲԲԸ-ների կողմից:
1. Սույն ձևը կիրառվում է, եթե կազմակերպությունը օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում կամ ինքնուրույն կազմում է ամբողջական փաթեթով միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ:
կ. տ. |
||
|
|
|
Գլխավոր հաշվապահ |
________________ |
Հաստատված է | |
|
Ձև N 3
ՍԵՓԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼՈՒՄ ՓՈՓՈԽՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
_____________________________
(հաշվետու տարին (ժամանակաշրջանը))
ծածկագիրը | |||
Կազմակերպության անվանումը ___________________________ ___________________________ |
| ||
_______________________ |
| ||
Պետական ռեգիստրում գրանցման համարը |
| ||
Հարկ վճարողի հաշվառման համարը |
| ||
Չափի միավորը |
| ||
Գտնվելու վայրը ______________________________ հեռախոսը |
| ||
Փաստացի գործունեության իրականացման վայրը _____________________________________ հեռախոսը |
|
I. Նախորդ տարի (ժամանակաշրջան)
Հոդվածները Սեփական կապիտալի տարրերի անվանումը Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ Կուտակված Պահուստներ Ընդամենը տող 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 010 030 040 X X 110 X X 190 II. Հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 010 030 Կանոնադրական կապիտալի ձևավորում 040 X X X X X X X 110 X X X X X X X X
Լրացուցիչ
կապիտալ
(էմիսիոն
եկամուտ)Վերագնա-
հատումից
տարբերու-
թյուններՉիրացված
վնասներ ոչ ըն-
թացիկ ներդը-
րումների ար-
ժեքի նվազումից
շահույթ
(վնաս)
Կանխա-
վճար
շահաբաժին-
ների գծով
Կանոնադրա-
կան (բաժնե-
հավաք)
կապիտալՉվճարված
կապիտալՀետ գնված
կապիտալԶուտ գումարը
Մնացորդը առ 31 դեկտեմբերի ......թ.
Հաշվապահական հաշվառման
քաղաքականության փոփոխությունների ընդհանուր արդյունքը և էական սխալների ճշգրտումը 020
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Վերահաշվարկված մնացորդը
X
Կանոնադրական կապիտալի ձևավորում
X
X
X
X
X
Բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի)
թողարկում, թողարկված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) դիմաց վճարում050
X
X
X
X
X
X
Բաժնետոմսերի(բաժնեմասերի)
հետգնում060
X
X
( )
X
X
X
X
X
X
( )
Հետ գնված բաժնետոմսերի(բաժնեմասերի) վաճառք, մարում
070
( )
X
( )
X
X
X
X
X
Թողարկված, բայց չվճարված
բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) մարում080
( )
( )
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Կանոնադրական կապիտալի ավելացում սեփական կապիտալի այլ տարրերի հաշվին
090
X
X
( )
X
X
( )
( )
X
X
Կանոնադրական կապիտալի նվազեցում` չծածկված վնասի
ծածկման նպատակով100
( )
X
X
( )
X
X
X
X
X
X
Վերագնահատումից աճ (նվազում)
X
X
X
X
X
X
X
Վերագնահատումից աճի վերագրումը չբաշխված շահույթին
120
X
X
X
X
X
( )
X
X
X
X
Ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքի նվազումից չիրացված վնասների փոփոխություն
130
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) զուտ շահույթ (վնաս)
140
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Չբաշխված շահույթից հատկացումներ պահուստներին կամ չծածկված վնասի ծածկում պահուստների հաշվին
150
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Շահաբաժինների գծով տրված կանխավճարներ
160
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Շահաբաժինների հայտարարում և կանխավճարների մարում
170
X
X
X
X
X
X
X
( )
( )
( )
Սեփական կապիտալի տարրերի այլ ավելացում (նվազեցում)
180
X
X
Մնացորդը առ....
Մնացորդը առ 31 դեկտեմբերի ......թ.
Հաշվապահական հաշվառման
քաղաքականության փոփոխությունների ընդհանուր արդյունքը և էական սխալների ճշգրտումը020
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Վերահաշվարկված մնացորդը
Բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի)
թողարկում, թողարկված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) դիմաց վճարում050
X
X
X
X
X
X
Բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի)
հետգնում060
X
X
( )
X
X
X
X
X
X
( )
Հետ գնված բաժնետոմսերի(բաժնեմասերի) վաճառք, մարում
070
( )
X
( )
X
X
X
X
X
Թողարկված, բայց չվճարված
բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) մարում080
( )
( )
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Կանոնադրական կապիտալի ավելացում սեփական կապիտալի այլ տարրերի հաշվին
090
X
X
( )
X
X
( )
( )
X
X
Կանոնադրական կապիտալի նվազեցում` չծածկված վնասի
ծածկման նպատակով100
( )
X
X
( )
X
X
X
X
X
X
Վերագնահատումից աճ (նվազում)
X
Վերագնահատումից աճի վերագրումը չբաշխված շահույթին
120
X
X
X
X
X
( )
X
X
X
X
Ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքի նվազումից չիրացված վնասների փոփոխություն
130
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) զուտ շահույթ (վնաս)
140
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Չբաշխված շահույթից հատկացումներ պահուստներին կամ չծածկված վնասի ծածկում պահուստների հաշվին
150
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Շահաբաժինների գծով տրված կանխավճարներ
160
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Շահաբաժինների հայտարարում և կանխավճարների մարում
170
X
X
X
X
X
X
X
( )
( )
( )
Սեփական կապիտալի տարրերի այլ ավելացում (նվազեցում)
180
X
X
Մնացորդը առ....
190
1. Սույն ձևը կիրառվում է, եթե կազմակերպությունը օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում կամ ինքնուրույն կազմում է ամբողջական փաթեթով միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ:
կ. տ. |
|
|
|
|
|
Գլխավոր հաշվապահ |
________________ |
Հաստատված է | |
|
Ձև N 4
ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐԻ ՀՈՍՔԵՐԻ ՄԱՍԻՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ
___________________________
(հաշվետու տարին (ժամանակաշրջանը))
ծածկագիրը | |||
Կազմակերպության անվանումը ___________________________ ___________________________ |
| ||
_______________________ |
| ||
Պետական ռեգիստրում գրանցման համարը |
| ||
Հարկ վճարողի հաշվառման համարը |
| ||
Չափի միավորը |
| ||
Գտնվելու վայրը ______________________________ հեռախոսը |
| ||
Փաստացի գործունեության իրականացման վայրը _____________________________________ հեռախոսը |
|
Ցուցանիշի անվանումը |
տող |
Գումար |
Նախորդ ժամանակաշրջան |
Գումար |
Հաշվետու ժամանակաշրջան | ||||||||
Այդ թվում |
Այդ թվում | ||||||||||||
դրամարկղ |
բանկային հաշիվներ |
Դրամական |
դրամարկղ |
բանկային հաշիվներ |
Դրամական | ||||||||
դրամ |
արտար- |
դրամ |
արտար- |
դրամ |
արտար- |
դրամ |
արտար- | ||||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
Դրամական միջոցների տարեսկզբի մնացորդը |
010 |
||||||||||||
Գործառնական գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքեր | |||||||||||||
Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների դիմաց |
020 |
||||||||||||
Ընթացիկ այլ ակտիվների դիմաց |
030 |
||||||||||||
Վարձավճարներից, ռոյալթիներից |
040 |
||||||||||||
Գործառնական այլ գործունեությունից |
050 |
||||||||||||
Արտասովոր դեպքերից |
060 |
||||||||||||
Ընդամենը գործառնական գործունեությունից մուտքեր |
070 |
||||||||||||
Գործառնական գործունեությունից դրամական միջոցների ելքեր | |||||||||||||
Նյութերի ձեռք բերման դիմաց |
080 |
||||||||||||
Ապրանքների ձեռք բերման դիմաց |
090 |
||||||||||||
Աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման դիմաց |
100 |
||||||||||||
Աշխատակիցներին և նրանց անունից կատարված վճարումներ |
110 |
||||||||||||
Սոցիալական ապահովագրության և ապահովության նպատակով |
120 |
||||||||||||
Վճարումներ բյուջե |
130 |
||||||||||||
Գործառնական այլ գործունեության նպատակով |
140 |
||||||||||||
Արտասովոր դեպքերից |
150 |
||||||||||||
Ընդամենը գործառնական գործունեությունից ելքեր |
160 |
||||||||||||
Գործառնական գործունեությունից դրամական միջոցների զուտ հոսքեր |
170 |
||||||||||||
Ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքեր | |||||||||||||
Հիմնական միջոցների, ոչ նյութական և այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքից |
180 |
||||||||||||
Այլ կազմակերպության սեփական կապիտալի (բաժնեմասնակցության) գործիքների վաճառքից |
190 |
||||||||||||
Այլ կազմակերպության պարտքային արժեթղթերի վաճառքից |
200 |
||||||||||||
Այլ կազմակերպության պարտքային արժեթղթերի մարումից |
210 |
||||||||||||
Տրամադրված փոխատվությունների վերադարձումից |
220 |
||||||||||||
Շահաբաժինների և տոկոսների ստացումից |
230 |
||||||||||||
Ներդրումային այլ գործունեությունից մուտքեր |
240 |
||||||||||||
Արտասովոր դեպքերից |
250 |
||||||||||||
Ընդամենը ներդրումային գործունեությունից մուտքեր |
260 |
||||||||||||
Ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների ելքեր | |||||||||||||
Հիմնական միջոցների, ոչ նյութական և այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների համար |
270 |
||||||||||||
Այլ կազմակերպության սեփական կապիտալի (բաժնեմասնակցության) գործիքների ձեռք բերումից |
280 |
||||||||||||
Պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման համար |
290 |
||||||||||||
Փոխատվությունների տրամադրումից |
300 |
||||||||||||
Ներդրումային այլ գործունեության նպատակով |
310 |
||||||||||||
Արտասովոր դեպքերից |
320 |
||||||||||||
Ընդամենը ներդրումային գործունեությունից ելքեր |
330 |
||||||||||||
Ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների զուտ հոսքեր |
340 |
||||||||||||
Ֆինանսական գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքեր | |||||||||||||
Սեփական կապիտալի (բաժնեմասնակցության) գործիքների թողարկումից և վերավաճառքից |
350 |
||||||||||||
Ստացված վարկերից և փոխառություններից |
360 |
||||||||||||
Պարտքային արժեթղթերի թողարկումից |
370 |
||||||||||||
Ֆինանսական այլ գործունեությունից մուտքեր |
380 |
||||||||||||
Արտասովոր դեպքերից |
390 |
||||||||||||
Ընդամենը ֆինանսական գործունեությունից մուտքեր |
400 |
||||||||||||
Ֆինանսական գործունեությունից դրամական միջոցների ելքեր | |||||||||||||
Սեփական կապիտալի գործիքների հետ գնումից |
410 |
||||||||||||
Ստացված վարկերի և փոխառությունների մարումից |
420 |
||||||||||||
Պարտքային արժեթղթերի մարումից |
430 |
||||||||||||
Վճարված շահաբաժիններ |
440 |
||||||||||||
Վճարված տոկոսներ |
450 |
||||||||||||
Ֆինանսական այլ գործունեության նպատակով |
460 |
||||||||||||
Արտասովոր դեպքերից |
470 |
||||||||||||
Ընդամենը ֆինանսական գործունեությունից ելքեր |
480 |
||||||||||||
Ֆինանսական գործունեությունից դրամական միջոցների զուտ հոսքեր |
490 |
||||||||||||
Ընդամենը դրամական միջոցների զուտ հոսքեր գործառնական, ներդրումային և ֆինանսական գործունեություններից |
500 |
||||||||||||
Արտարժույթի փոխարժեքային դրական տարբերություն* |
510 |
X |
X |
X |
X |
||||||||
Արտարժույթի փոխարժեքային բացասական տարբերություն* |
520 |
X |
X |
X |
X |
||||||||
Արտարժույթի փոխարժեքային զուտ տարբերություն |
530 |
X |
X |
X |
X |
||||||||
Դրամական միջոցների համարժեքների ձեռք բերումը դրամական միջոցներով* |
540 |
X |
( ) |
( ) |
( ) |
( ) |
X |
( ) |
( ) |
( ) |
( ) |
||
Դրամական միջոցների համարժեքների մարումը դրամական միջոցներով* |
550 |
X |
( ) |
X |
( ) | ||||||||
Մուտքագրվել է դրամարկղ բանկից* |
560 |
X |
( ) |
( ) |
X |
X |
( ) |
( ) |
X | ||||
Հանձնվել է բանկ դրամարկղից* |
570 |
X |
( ) |
( ) |
X |
X |
( ) |
( ) |
X | ||||
Մուտքագրվել է ոչ կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից* |
580 |
X |
X |
( ) |
( ) |
X |
X |
|
( ) |
X |
( ) |
X | |
Մուտքագրվել է կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից* |
590 |
X |
( ) |
X |
( ) |
X |
X |
( ) |
X |
( ) |
X | ||
Ելքագրվել է ոչ կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից* |
600 |
X |
X |
( ) |
X |
X |
X |
( ) |
X | ||||
Ելքագրվել է կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից* |
610 |
X |
( ) |
X |
X |
X |
( ) |
X |
X | ||||
Դրամական միջոցների մնացորդը հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա դրությամբ |
620 |
* Սույն տողերում արտացոլված գումարները չեն հանդիսանում դրամական միջոցների հոսքեր:
1. Սույն ձևը կիրառվում է, եթե կազմակերպությունը օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում կամ ինքնուրույն կազմում է ամբողջական փաթեթով միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ:
կ. տ. |
|
|
|
|
|
Գլխավոր հաշվապահ |
________________ |
Հաստատված է | |
|
Ձև N 5
ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ ԿԻՑ ԾԱՆՈԹԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
___________________________
(հաշվետու տարին (ժամանակաշրջանը))
ծածկագիրը | |||
Կազմակերպության անվանումը ___________________________ ___________________________ |
| ||
_______________________ |
| ||
Պետական ռեգիստրում գրանցման համարը |
| ||
Հարկ վճարողի հաշվառման համարը |
| ||
Չափի միավորը |
| ||
Գտնվելու վայրը ______________________________ հեռախոսը |
| ||
Փաստացի գործունեության իրականացման վայրը _____________________________________ հեռախոսը |
|
5.1. Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներին համապատասխանության մասին հայտարարություն
5.2. Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը
Սույն կետում պահանջվող բացահայտումները լրացնելիս ավելացվում են լրացուցիչ թերթիկներ` էջակալելով որպես նույն էջի ա, բ և այլն:
5.3. Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներով պահանջվող` ֆինանսական հաշվետվությունների ձեվերում չներկայացված տեղեկատվության բացահայտում
5.3.1. Ընդհանուր բնույթի բացահայտումներ
Սույն կետում պահանջվող բացահայտումները լրացնելիս ավելացվում են լրացուցիչ թերթիկներ` էջակալելով որպես նույն էջի ա, բ և այլն:
5.3.2. Հաշվապահական հաշվեկշռին կից ծանոթագրություններ
Հիմնական միջոցներ
Աղյուսակ 1
Դասի անվանումը | տող | Մաշվածության դրույքը* |
Նախորդ տարվա վերջի մնացորդը |
Ավելացում | Նվազեցում | Հաշվետու տար- վա (ժամանա- կաշրջանի) վերջի մնացորդը | ||
Ընդամենը | այդ թվում` վերագնա- հատումից |
Ընդամենը | այդ թվում` վերագնա- հատումից | |||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցներ | ||||||||
Շենքեր - հաշվեկշռային արժեք |
010 |
X |
||||||
- արժեք |
011 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
012 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
013 |
X |
X |
X |
||||
Կառուցվածքներ - հաշվեկշռային արժեք |
020 |
X |
||||||
- արժեք |
021 |
|
||||||
- կուտակված մաշվածություն |
022 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
023 |
X |
X |
X |
||||
Փոխանցող հարմարանքներ - հաշվեկշռային արժեք |
030 |
X |
||||||
- արժեք |
031 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
032 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
033 |
X |
X |
X |
||||
Մեքենաներ և սարքավորումներ - հաշվեկշռային արժեք |
040 |
X |
||||||
- արժեք |
041 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
042 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
043 |
X |
X |
X |
||||
Տրանսպորտային միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
050 |
X |
||||||
- արժեք |
051 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
052 |
X |
||||||
053 |
X |
X |
X |
|||||
Արտադրական գույք, տնտեսական գույք, գործիքներ - հաշվեկշռային արժեք |
060 |
X |
||||||
- արժեք |
061 |
|
||||||
- կուտակված մաշվածություն |
062 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
063 |
X |
X |
X |
||||
Բազմամյա տնկարկներ - հաշվեկշռային արժեք |
070 |
X |
||||||
- արժեք |
071 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
072 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
073 |
X |
X |
X |
||||
Բանող և մթերատու անասուններ - հաշվեկշռային արժեք |
080 |
X |
||||||
- արժեք |
081 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
082 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
083 |
X |
X |
X |
||||
Այլ հիմնական միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
090 |
X |
||||||
- արժեք |
091 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
092 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
093 |
X |
X |
X |
||||
Ընդամենը շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
100 |
X |
||||||
- արժեք |
101 |
X |
||||||
- կուտակված մաշվածություն |
102 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
103 |
X |
X |
X |
||||
Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ | ||||||||
Շահագործման չհանձնած հիմնական միջոցներ |
110 |
X |
||||||
Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
120 |
X |
||||||
- արժեք |
121 |
X |
||||||
- կուտակված մաշվածություն |
122 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
123 |
X |
X |
X |
||||
Շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցներ |
130 |
X |
||||||
Ընդամենը շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
140 |
X |
||||||
- արժեք |
141 |
|||||||
- կուտակված մաշվածություն |
142 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
143 |
X |
X |
X |
||||
Հողամասեր | ||||||||
- հաշվեկշռային արժեք |
150 |
X |
||||||
- արժեք |
151 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
152 |
X |
X |
X |
||||
Ընդամենը հիմնական միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
160 |
X |
||||||
- արժեք |
161 |
X |
||||||
- կուտակված մաշվածություն |
162 |
X |
||||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
163 |
X |
X |
X |
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ
Աղյուսակ 2
Դասի անվանումը |
տող |
Նախորդ տարվա վերջի |
Հաշվետու տարվա |
1 |
2 |
3 |
4 |
Շենքեր - հաշվեկշռային արժեք |
170 | ||
- արժեք |
171 |
||
- կուտակված մաշվածություն |
172 |
||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
173 |
||
Մեքենաներ և սարքավորումներ - հաշվեկշռային արժեք |
180 |
||
- արժեք |
181 |
||
- կուտակված մաշվածություն |
182 |
||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
183 |
||
Տրանսպորտային միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
190 |
||
- արժեք |
191 |
||
- կուտակված մաշվածություն |
192 |
||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
193 |
||
Այլ հիմնական միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
200 |
||
- արժեք |
201 |
||
- կուտակված մաշվածություն |
202 |
||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
203 |
||
Ընդամենը ֆինանսական վարձակալու- թյամբ ստացված հիմնական միջոցներ - հաշվեկշռային արժեք |
210 |
||
- արժեք |
211 |
||
- կուտակված մաշվածություն |
212 |
||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
213 |
Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ
Աղյուսակ 3
Դասի անվանումը |
տող |
Նախորդ |
Ավելացում |
Նվազեցում |
Հաշվետու տար- |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Կառուցման ընթացքում գտնվող հիմնական միջոցներ |
220 |
||||
Տեղակայման ենթակա սարքավորումներ |
230 |
||||
Հետագա կապիտալացվող ծախսումներ |
240 |
||||
Ընդամենը անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ |
250 |
Գուդվիլ
Աղյուսակ 4
Ցուցանիշը |
տող |
Ամորտիզա- |
Նախորդ |
Ավելացում |
Նվազեցում |
Հաշվետու | ||||
Ընդամենը |
այդ թվում` |
Ընդամենը |
այդ թվում` | |||||||
Ճանաչված |
Ակտիվների և |
Ապաճանաչ- |
Ակտիվների և | |||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
- հաշվեկշռային արժեք |
260 |
X |
||||||||
- արժեք |
261 |
|||||||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
262 |
X |
||||||||
- արժեզրկումից կու- տակված կորուստներ |
263 |
X |
Բացասական գուդվիլ
Աղյուսակ 5
Ցուցանիշը |
տող |
Ամորտիզա- |
Նախորդ |
Ավելացում |
Նվազեցում |
Հաշվետու | ||||
Ընդամենը |
այդ թվում` |
Ընդամենը |
այդ թվում` | |||||||
Ճանաչված |
Ակտիվների և |
Ապաճանաչ- |
Ակտիվների և | |||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
- հաշվեկշռային արժեք |
270 |
X |
||||||||
- արժեք |
271 |
|||||||||
- եկամուտ ճանաչված բացասական գուդվիլ |
272 |
X |
Ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումներ
Աղյուսակ 6
Ցուցանիշը |
տող |
Ամորտիզա- |
Նախորդ |
Ավելացում |
Նվազեցում |
Հաշվետու | |||
Ակտիվ |
Վերա- |
Որպես |
Ներառված |
Օտարված | |||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
- հաշվեկշռային արժեք |
280 |
X |
|||||||
- արժեք |
281 |
X |
X |
||||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
282 |
X |
X |
||||||
- արժեզրկումից կու- տակված կորուստներ |
283 |
X |
X |
X |
Այլ ոչ նյութական ակտիվներ
Աղյուսակ 7
Դասի անվանումը |
տող |
Ամորտիզացիայի |
Նախորդ տարվա |
Ավելացում |
Նվազեցում |
Հաշվետու տարվա |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
Կազմակերպչական ծախսեր - հաշվեկշռային արժեք |
290 | X | ||||
- արժեք |
291 |
|||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
292 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
293 |
X |
||||
Լիցենզիաներ - հաշվեկշռային արժեք |
300 |
X |
||||
- արժեք |
301 |
|||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
302 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
303 |
X |
||||
Արտոնագրեր - հաշվեկշռային արժեք |
310 |
X |
||||
- արժեք |
311 |
|||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
312 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
313 |
X |
||||
Ապրանքային նշաններ - հաշվեկշռային արժեք |
320 |
X |
||||
- արժեք |
321 |
|||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
322 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
323 |
X |
||||
Ծրագրային ապահովում - հաշվեկշռային արժեք |
330 |
X |
||||
- արժեք |
331 |
|||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
332 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
333 |
X |
||||
Հողի և բնական ռեսուրսների օգտագործման իրավունք - հաշվեկշռային արժեք |
340 |
X |
||||
- արժեք |
341 |
|||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
342 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
343 |
X |
||||
Այլ ոչ նյութական ակտիվներ - հաշվեկշռային արժեք |
350 |
X |
||||
- արժեք |
351 |
|||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
352 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
353 |
X |
||||
Ընդամենը - հաշվեկշռային արժեք |
360 |
X |
||||
- արժեք |
361 |
X |
||||
- կուտակված ամորտիզացիա |
362 |
X |
||||
- արժեզրկումից կուտակված կորուստներ |
363 |
X |
Ոչ ընթացիկ ներդրումներ` հաշվառված «բաժնեմասնակցության մեթոդով»
Աղյուսակ 8
Ներդրման տեսակը |
տող |
Նախորդ տարվա |
Հաշվետու տարվա |
1 |
2 |
3 |
4 |
Ոչ ընթացիկ ներդրումներ դուստր ընկերություններում | 370 | ||
Ոչ ընթացիկ ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպություններում | 380 | ||
Ոչ ընթացիկ ներդրումներ համատեղ ձեռնարկումներում | 390 | ||
Ընդամենը | 400 |
Ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ
Աղյուսակ 9
Ցուցանիշի անվանումը |
տող |
Նախորդ տարվա |
Հաշվետու տարվա |
1 |
2 |
3 |
4 |
Երկարաժամկետ բանկային վարկեր | 410 | ||
Երկարաժամկետ փոխառություններ | 420 | ||
Երկարաժամկետ պարտավորություններ ֆինանսական - հաշվեկշռային արժեք |
430 | ||
- համախառն գումար |
431 | ||
- չկրած տոկոսային ծախսեր |
432 |
Ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ
Աղյուսակ 10
Ցուցանիշի անվանումը տող Նախորդ տարվա Հաշվետու տարվա 1 2 3 4 Երկարաժամկետ բանկային վարկերի կարճաժամկետ մաս
վերջի մնացորդը
(ժամանակաշրջանի)
վերջի մնացորդը
Կարճաժամկետ բանկային վարկեր
440
Կարճաժամկետ փոխառություններ
450
460
Երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մաս
470
Ընդամենը
480
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք բյուջեին
Աղյուսակ 11
Հարկատեսակի անվանումը տող Նախորդ տարվա Հաշվետու տարվա 1 2 3 4
վերջի մնացորդը
(ժամանակաշրջանի)
վերջի մնացորդը
Շահութահարկ
490
Եկամտահարկ
500
Ավելացված արժեքի հարկ
510
Ակցիզային հարկ
520
Գույքահարկ
530
Հողի հարկ
540
Մաքսատուրք
550
Հաստատագրված վճարներ
560
Այլ պարտադիր վճարներ
570
Տույժեր
580
Տուգանքներ
590
Ընդամենը
600
5.3.3. Արտահաշվեկշռային հաշիվներ
Արտահաշվեկշռային հաշիվներ
Աղյուսակ 12
Ցուցանիշի անվանումը տող Նախորդ տարվա Հաշվետու տարվա 1 2 3 4
վերջի մնացորդը
(ժամանակաշրջանի)
վերջի մնացորդը
Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական
միջոցներ 610
Պատասխանատու պահպանման ընդունված
ապրանքանյութական արժեքներ 620
Վերամշակման ընդունված նյութեր
630
Տեղակայման ընդունված սարքավորումներ
640
Հանձնուրդի (կոմիսիայի) և հանձնարարության (կոնսիգ-
նացիայի) պայմանագրերով ընդունված ապրանքներ 650
Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի
համաձայն կառավարվող միջոցներ 660
Հանձնուրդի (կոմիսիայի) և հանձնարարության (կոնսիգ-
նացիայի) պայմանագրերով ընդունված միջոցներ 670
Դուրս գրված դեբիտորական պարտքեր
680
Դուրս գրված կրեդիտորական պարտքեր
690
Պարտավորությունների և ստացվելիք վճարումների
ապահովում 700
Ստանձնած պարտավորությունների և վճարումների
ապահովում 710
Չհատուցված հարկային վնաս
720
Խիստ հաշվառման բլանկներ
730
Պարբերական և մասնագիտական գրականություն
740
Շահագործման մեջ գտնվող արագամաշ առարկաներ
750
5.3.4. Հաշվապահական հաշվեկշռին կից ծանոթագրությունների այլ բացահայտումներ
Սույն կետում պահանջվող բացահայտումները լրացնելիս ավելացվում են լրացուցիչ թերթիկներ` էջակալելով որպես նույն էջի ա, բ և այլն:
5.3.5. Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրություններ
Գործառնական այլ գործունեությունից եկամուտ և ծախս
Աղյուսակ 13
Ցուցանիշի անվանումը |
տող |
Նախորդ տարի |
Հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան) | ||||
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք |
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք | ||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
Ընթացիկ այլ ակտիվների (շարունակվող գործունեության) վաճառքից (օտարումից) | 760 | ||||||
Գործառնական վարձակալության տրված հիմնական միջոցներից | 770 | ||||||
Տույժերից, տուգանքներից | 780 | ||||||
Դուրս գրված դեբիտորական պարտքերից և դրանց մարումից | 790 | ||||||
Դուրս գրված կրեդիտորական պարտքերից և դրանց մարումից | 800 | ||||||
Արժեքների պակասորդներից և փչացումից կորուստներից և դրանց փոխհատուցումից | 810 | ||||||
Պաշարների արժեքի փոփոխությունից | 820 | ||||||
Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների վերագնահատումից | 830 | ||||||
Ոչ ընթացիկ ակտիվների արժեզրկումից և արժեզրկման վերականգնումից | 840 | ||||||
Ոչ ընթացիկ ակտիվների վերագնահատումից | 850 | ||||||
Հետազոտության և զարգացման ծախսերից | 860 |
X |
X |
||||
Արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող ծախսերից | 870 |
X |
X |
||||
Խոտանված արտադրանքի հետ կապված ծախսերից | 880 |
X |
X |
||||
Դատական ծախսերից | 890 |
X |
X |
||||
Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների պահպանման ծախսերից |
900 |
X |
X |
||||
Հիմնական միջոցների լուծարման ծախսերից | 910 |
X |
X |
||||
Այլ եկամուտներից և ծախսերից | 920 | ||||||
Ընդամենը | 930 |
Այլ ոչ գործառնական գործունեությունից եկամուտ և ծախս
Աղյուսակ 14
Ցուցանիշի անվանումը |
տող |
Նախորդ տարի |
Հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան) | ||||
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք |
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք | ||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
Հիմնական միջոցների վաճառքից (օտարումից) | 940 | ||||||
Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների վաճառքից (օտարումից) | 950 | ||||||
Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների վաճառքից (օտարումից) | 960 | ||||||
Ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքից (օտարումից) | 970 | ||||||
Գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքից (օտարումից) |
980 | ||||||
Փոխարժեքային տարբերություններից | 990 | ||||||
Շնորհ և անհատույց ստացված ակտիվներից | 1000 | ||||||
Ֆինանսական ներդրումներից | 1010 | ||||||
Ֆինանսական վարձակալությունից | 1020 | ||||||
Ոչ գործառնական այլ գործունեությունից | 1030 | ||||||
Ընդամենը | 1040 |
|
Արտասովոր դեպքերից շահույթ (վնաս)
Աղյուսակ 15
Ցուցանիշի անվանումը |
տող |
Նախորդ տարի |
Հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան) | ||||
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք |
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք | ||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
1050 | |||||||
1060 | |||||||
1070 | |||||||
Ընդամենը | 1080 |
|
Էական սխալից` արդյունք
Աղյուսակ 16
Ցուցանիշի անվանումը |
տող |
Ձև N 2-ի |
Նախորդ տարի |
Հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան) | ||||
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք |
Եկամուտ |
Ծախս |
Արդյունք | |||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
1090 | ||||||||
1100 | ||||||||
1110 | ||||||||
1120 | ||||||||
Ընդամենը | 1130 |
5.3.6. Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրությունների այլ բացահայտումներ
Սույն կետում պահանջվող բացահայտումները լրացնելիս ավելացվում են լրացուցիչ թերթիկներ` էջակալելով որպես նույն էջի ա, բ և այլն:
5.3.7. Սեփական կապիտալում փոփոխությունների մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրություններ
Սույն կետում պահանջվող բացահայտումները լրացնելիս ավելացվում են լրացուցիչ թերթիկներ` էջակալելով որպես նույն էջի ա, բ և այլն:
5.3.8. Դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրություններ
Սույն կետում պահանջվող բացահայտումները լրացնելիս ավելացվում են լրացուցիչ թերթիկներ` էջակալելով որպես նույն էջի ա, բ և այլն:
5.4. Լրացուցիչ տեղեկատվության բացահայտում
Սույն կետում պահանջվող բացահայտումները լրացնելիս ավելացվում են լրացուցիչ թերթիկներ` էջակալելով որպես նույն էջի ա, բ և այլն:
1 Սույն ծանոթագրությունները կիրառվում է, եթե կազմակերպությունը օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում կամ ինքնուրույն կազմում է ամբողջական փաթեթով միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ:
* Սյունակում ցույց է տրվում մաշվածության (ամորտիզացիայի) դրույքը` արտահայտված արժեքի նկատմամբ տոկոսներով:
կ. տ. |
|
|
|
Ղեկավար |
________________ |
Գլխավոր հաշվապահ |
________________ |
Հ Ր Ա Հ Ա Ն Գ
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՏԱՐԵԿԱՆ (ԱՄԲՈՂՋԱԿԱՆ ՓԱԹԵԹՈՎ ՄԻՋԱՆԿՅԱԼ) ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՁԵՎԵՐԻ ԼՐԱՑՄԱՆ
Սույն հրահանգը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի N 740 որոշմամբ սահմանված կազմակերպությունների վրա:
Սույն հրահանգը կիրառվում է կազմակերպությունների կողմից` տարեկան ֆինանսական հաշվետվություններ կազմելիս, ինչպես նաև այն դեպքերում, երբ կազմակերպությունը կազմում է ամբողջական փաթեթով միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ:
Կազմակերպության ֆինանսական հաշվետվությունները պետք է ներառեն նրա բոլոր կառուցվածքային ստորաբաժանումների, այդ թվում` Հայաստանի Հանրապետության սահմաններից դուրս գտնվող մասնաճյուղերի և ներկայացուցչությունների գործունեության ցուցանիշները:
Հաշվետու տարի է համարվում տվյալ տարվա հունվարի 1-ից մինչև դեկտեմբերի 31-ը ներառյալ ընկած ժամանակաշրջանը:
Եթե հաշվետու տարվա ընթացքում կազմակերպությունը ներկայացնում է միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ, ապա միջանկյալ հաշվետու ժամանակաշրջան է համարվում հունվարի 1-ից մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրը ներառյալ ընկած ժամանակաշրջանը: Միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվությունները կազմվում են աճողական կարգով (բացառությամբ Ձև N 2-ի, որում միաժամանակ ցույց են տրվում նաև տվյալ ընթացիկ հաշվետու միջանկյալ ժամանակաշրջանի տվյալները):
Նոր ստեղծված կազմակերպության համար առաջին հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան) է համարվում նրա պետական գրանցման օրվանից մինչև տվյալ տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջին օրը ներառյալ ընկած ժամանակաշրջանը:
Լուծարվող կազմակերպությունը ներկայացնում է ֆինանսական հաշվետվություններ տարեսկզբից մինչև սահմանված կարգով լուծարման գործընթացի սկիզբն ընկած ժամանակաշրջանի համար:
Ֆինանսական հաշվետվությունները կազմվում են վերլուծական (անալիտիկ) և ընդհանրացված (սինթետիկ) հաշվառման տվյալների հիման վրա:
Ներկայացվող ֆինանսական հաշվետվությունների առաջին էջում նշվում են հետևյալ վավերապայմանները`
ա) ֆինանսական հաշվետվության անվանումը,
բ) հաշվետու ամսաթիվը կամ ժամանակաշրջանը, որի համար կազմված է ֆինանսական հաշվետվությունը,
գ) կազմակերպության անվանումը (ներառյալ կազմակերպա-իրավական ձևը) և ծածկագիրը,
դ) փաստացի գործունեության հիմնական երկու տեսակները և ծածկագրերը:
Փաստացի գործունեության հիմնական երկու տեսակներ են համարվում գործունեության այն տեսակները, որոնք հաշվետու ժամանակաշրջանում ավելացված արժեքի ընդհանուր ծավալում փաստացի ունեցել են առավել մեծ տեսակարար կշիռներ (առավել մեծ տեսակարար կշռի որոշման համար առաջարկվում է կանխորոշվել ընդհանուր հասույթի կամ աշխատողների ընդհանուր թվաքանակի մեջ ունեցած բաժնով և այլ համանման բնութագրող չափանիշներով):
ե) պետական ռեգիստրում գրանցման համարը,
զ) հարկ վճարողի հաշվառման համարը,
է) թվային ցուցանիշի ներկայացման չափսը (ֆորմատը),
ը) գտնվելու վայրը և հեռախոսի համարը,
թ) փաստացի գործունեության իրականացման վայրը և հեռախոսի համարը:
Սույն հրահանգին համապատասխան ներկայացվող ֆինանսական հաշվետվություններում տվյալները ցույց են տրվում հազար դրամներով` առանց ստորակետից հետո տասնորդական նիշի:
Փակագծերում ցույց տրված գումարները թվաբանական գործողություններում դիտվում են որպես բացասական թվեր (եթե փակագծից առաջ դրված է հանման («-») նշան, ապա փակագծում գրված թիվը գումարվում է, իսկ եթե դրված է գումարման («+») նշան, ապա փակագծում գրված թիվը հանվում է):
Ներկայացվող ֆինանսական հաշվետվությունների վերջին էջի համապատասխան մասում նշվում են կազմակերպության ղեկավարի և գլխավոր հաշվապահի (սահմանված կարգով նրանց փոխարինող անձանց) անունը և ազգանունը, որոնք ստորագրում են ֆինանսական հաշվետվությունները: Ֆինանսական հաշվետվությունները կնքվում են կազմակերպության կնիքով:
1. Հաշվապահական հաշվեկշիռ (Ձեվ N1)
Հաշվապահական հաշվեկշռի (այսուհետ` հաշվեկշիռ) 3-րդ սյունակում ցույց են տրվում նախորդ տարվա վերջի մնացորդները, իսկ 4-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի մնացորդները:
Հաշվեկշռի ակտիվի և պասիվի (սեփական կապիտալի և պարտավորությունների) հանրագումարից նվազեցվող գումարները ցույց են տրվում փակագծերի մեջ:
Հաշվեկշռի ակտիվի հոդվածները
1.1. Հաշվեկշռի I «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ» բաժնի «Հիմնական միջոցներ» հոդվածում (տող 010) ցույց է տրվում հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը (111 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցներ», 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ», 115 «Հողամասեր» հաշիվների մնացորդների հանրագումարի և 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն», 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն», 122 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (հիմնական միջոցներին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների հանրագումարի տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 16, 36):
1.2. «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» հոդվածում (տող 020) ցույց է տրվում կազմակերպության կողմից ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը (119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» հաշվի մնացորդի և 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն», 122 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների հանրագումարի տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 17, 36):
1.3. «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» հոդվածում (տող 030) ցույց են տրվում տեղակայման ենթակա սարքավորումների և անավարտ հիմնական միջոցների ձեռք բերման արժեքը, հիմնական միջոցների կառուցման ծախսումների և հիմնական միջոցների վրա կատարված կապիտալացման ենթակա ծախսումների գումարները (118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» և 122 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 16, 36):
1.4. «Ոչ նյութական ակտիվներ (ներառյալ գուդվիլը)» հոդվածում (տող 040) ցույց է տրվում ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների, գուդվիլի և այլ ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը (134 «Ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումներ», 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվների մնացորդների հանրագումարի և 135 «Ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների ամորտիզացիա», 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա», 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» հաշիվների մնացորդների հանրագումարի տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 9, 22, 36, 38):
1.5. «Բացասական գուդվիլ» հոդվածում (տող 050) ցույց է տրվում բացասական գուդվիլի հաշվեկշռային արժեքը (4212 «Բացասական գուդվիլ» երկրորդ կարգի հաշվի մնացորդը): Այս հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ (տես ՀՀՀՀՍ 22):
1.6. «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ` հաշվառված «բաժնեմասնակցության մեթոդով» հոդվածում (տող 060) ցույց է տրվում կապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում «բաժնեմասնակցության մեթոդով» հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքը (141 «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում» («բաժնեմասնակցության մեթոդով» հաշվառվող մասով) հաշվի մնացորդը) (տես ՀՀՀՀՍ 24, 27, 28, 31):
1.7. «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ կանոնադրական կապիտալում` հաշվառված այլ մեթոդներով» հոդվածում (տող 070) ցույց են տրվում չկապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում ներդրումները, ինչպես նաև կապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում այն ներդրումները, որոնք չեն հաշվառվում «բաժնեմասնակցության մեթոդով» (141 «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում» («բաժնեմասնակցության մեթոդով» չհաշվառվող մասով) հաշվի, 1421 «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ չկապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում» երկրորդ կարգի հաշվի մնացորդների հանրագումարի և 144 «Ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքի նվազում» հաշվի մնացորդի տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 24, 25, 27, 28):
1.8. «Այլ ոչ ընթացիկ ներդրումներ» հոդվածում (տող 080) ցույց է տրվում պարտքային արժեթղթերում ներդրումների արժեքը (1422 «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ չկապակցված կողմերի պարտքային արժեթղթերում», 1423 «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կողմերի պարտքային արժեթղթերում», 1431 «Պարտքային արժեթղթերի ձեռքբերման արժեքի և անվանական (մարման) արժեքի դրական տարբերություն (հավելավճար)» երկրորդ կարգի հաշիվների մնացորդների հանրագումարի և 1432 «Ոչ ընթացիկ պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման արժեքի և անվանական (մարման) արժեքի բացասական տարբերություն (զեղչ)» երկրորդ կարգի հաշվի մնացորդի տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 25):
Սույն հոդվածում ցույց է տրվում նաև ներդրումային գույքը, ներառյալ հիմնական միջոց հանդիսացող ներդրումային գույքը, որը արտացոլված չէ «Հիմնական միջոցներ» (տող 010) հոդվածում:
1.9. «Ֆինանսական վարձակալությունում զուտ ներդրումներ» հոդվածում (տող 090) ցույց է տրվում ֆինանսական վարձակալությունում համախառն ներդրումների և չվաստակած ֆինանսական եկամտի տարբերությունը (145 «Երկարաժամկետ դեբիտորական պարտք ֆինանսական վարձակալության գծով» և 146 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ» հաշիվների մնացորդների տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 17):
1.10. «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» հոդվածում (տող 100) ցույց է տրվում շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվի մնացորդը (152 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» հաշվի մնացորդը) (տես ՀՀՀՀՍ 12):
1.11. «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվներ» հոդվածում (տող 110) ցույց է տրվում բնական ռեսուրսների, հետաձգված ծախսումների գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների, ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար տրված կանխավճարների և զարգացման անավարտ ծախսումների հաշվեկշռային արժեքը (116 «Բնական ռեսուրսներ», 151 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսումների գծով», 153 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար», 133 «Զարգացման անավարտ ծախսումներ» հաշիվների մնացորդների հանրագումարի և 117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» հաշվի մնացորդի տարբերությունը), ինչպես նաև հաշվեկշռի I «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ» բաժնի մյուս հոդվածներում չներառված ոչ ընթացիկ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը:
1.12. Հաշվեկշռի ակտիվի 120 տողում ցույց է տրվում I «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ» բաժնի հանրագումարը (տող 010 + տող 020 + տող 030 + տող 040 + տող 050 + տող 060 + տող 070 + տող 080 + տող 090 + տող 100 + տող 110):
1.13. Հաշվեկշռի II «Ընթացիկ ակտիվներ» բաժնի «Նյութեր» հոդվածում (տող 130) ցույց է տրվում նյութերի հաշվեկշռային արժեքը (211 «Նյութեր» և 218 «Պաշարների արժեքի նվազում» (նյութերին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 2):
1.14. «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» հոդվածում (տող 140) ցույց է տրվում աճեցվող և բտվող կենդանիների, թռչունների, գազանների, մեղվաընտանիքների հաշվեկշռային արժեքը (212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» և 218 «Պաշարների արժեքի նվազում» (աճեցվող և բտվող կենդանիներին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 2):
1.15. «Արագամաշ առարկաներ» հոդվածում (տող 150) ցույց է տրվում արագամաշ առարկաների և ժամանակավոր ոչ տիտղոսային կառույցների հաշվեկշռային արժեքը (213 «Արագամաշ առարկաներ» և 218 «Պաշարների արժեքի նվազում» (արագամաշ առարկաներին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 2):
1.16. «Անավարտ արտադրություն» հոդվածում (տող 160) ցույց է տրվում կազմակերպության հիմնական գործունեության արդյունքում անավարտ արտադրանքի, աշխատանքների, ծառայությունների, ինչպես նաև անավարտ օժանդակ արտադրության մնացորդը (214 «Անավարտ արտադրություն» հաշվի մնացորդը) (տես ՀՀՀՀՍ 2):
1.17. «Արտադրանք» հոդվածում (տող 170) ցույց է տրվում պատրաստի արտադրանքի և սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների հաշվեկշռային արժեքը (215 «Արտադրանք» և 218 «Պաշարների արժեքի նվազում» (արտադրանքին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների տարբերությունը) (ՀՀՀՀՍ 2):
1.18. «Ապրանքներ» հոդվածում (տող 180) ցույց է տրվում վաճառքի համար ձեռք բերված ապրանքների հաշվեկշռային արժեքը (216 «Ապրանքներ» հաշվի մնացորդի և 217 «Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն», 218 «Պաշարների արժեքի նվազում» (ապրանքներին վերաբերող մասով) հաշիվների մնացորդների հանրագումարի տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 2):
1.19. «Առևտրական դեբիտորական պարտքեր» հոդվածում (տող 190) ցույց է տրվում ինչպես կապակցված, այնպես էլ չկապակցված կողմերին իրացված արտադրանքի, ապրանքների, կատարված աշխատանքների, մատուցված ծառայությունների գծով առաջացած դեբիտորական պարտքերի հաշվեկշռային արժեքը (221 «Առևտրական դեբիտորական պարտքեր չկապակցված կողմերի գծով», 222 «Առևտրական դեբիտորական պարտքեր կապակցված կողմերի գծով» հաշիվների մնացորդների հանրագումարի և 223 «Առևտրական դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» հաշվի մնացորդի տարբերությունը):
1.20. «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» հոդվածում (տող 200) ցույց են տրվում ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման, աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման համար տրված կանխավճարների գումարները (224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» հաշվի մնացորդը):
1.21. «Ընթացիկ դեբիտորական պարտք բյուջեի գծով» հոդվածում (տող 210) ցույց են տրվում բյուջե ավել վճարված (փոխհատուցման ենթակա) գումարները (225 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտք բյուջեի գծով» հաշվի մնացորդը):
1.22. «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» հոդվածում (տող 220) ցույց է տրվում բյուջեից հաշվանցման ենթակա այն հարկերի գումարը, որոնց հաշվանցումը հարկային օրենսդրությամբ հետաձգված է (262 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» հաշվի մնացորդը):
1.23. «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումներ» հոդվածում (տող 230) ցույց է տրվում ինչպես կապակցված, այնպես էլ չկապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում և պարտքային արժեթղթերում ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեքը (241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումներ» հաշվի (դրամական միջոցների համարժեքներ չհանդիսացող մասով) ու 2421 «Պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման արժեքի և անվանական (մարման) արժեքի դրական տարբերություն» երկրորդ կարգի հաշվի մնացորդների հանրագումարի և 243 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեքի նվազում» հաշվի ու 2422 «Պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման արժեքի և անվանական (մարման) արժեքի բացասական տարբերություն» երկրորդ կարգի հաշվի մնացորդների հանրագումարի (բացառությամբ դրամական միջոցների համարժեքներ համարվող ներդրումների) տարբերությունը) (տես ՀՀՀՀՍ 7, 24, 25, 27, 28):
1.24. «Դրամական միջոցներ» հոդվածում (տող 240) ցույց է տրվում կազմակերպության դրամարկղում, բանկի հաշվարկային, արտարժութային և այլ հաշիվներում, ճանապարհին գտնվող դրամական միջոցների մնացորդը (251 «Դրամարկղ», 252 «Հաշվարկային հաշիվ», 253 «Արտարժութային հաշիվ», 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» և 255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը):
1.25. «Դրամական միջոցների համարժեքներ» հոդվածում (տող 250) ցույց է տրվում կազմակերպությունում առկա դրամական միջոցների համարժեքների (կարճաժամկետ բարձր իրացվելի ներդրումներ, որոնք հեշտ փոխանակվում են դրամական միջոցների որոշակի գումարների հետ, և որոնց արժեքի փոփոխման ռիսկն էական չէ (տես ՀՀՀՀՍ 7)) մնացորդը (241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումներ» (դրամական միջոցների համարժեքների մասով) հաշվի և 242 «Ընթացիկ պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման արժեքի և անվանական (մարման) արժեքի տարբերություն» (դրամական միջոցների համարժեքներին վերաբերող մասով) հաշվի մնացորդների հանրագումարը, իսկ եթե 242 «Ընթացիկ պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման արժեքի և անվանական (մարման) արժեքի տարբերություն» հաշվի մնացորդը կրեդիտային է` տարբերությունը):
1.26. «Այլ ընթացիկ ակտիվներ» հոդվածում (տող 260) ցույց է տրվում պարտադիր սոցիալական ապահովագրության և ապահովության, անձնակազմի, հաշվեգրված եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի, այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի, դրամական փաստաթղթերի, հետաձգված ծախսումների գծով ընթացիկ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը, (227 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտք պարտադիր սոցիալական ապահովագրության և ապահովության գծով», 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտք անձնակազմի հետ», 229 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտք հաշվեգրված եկամուտների գծով», 231 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտք», 256 «Դրամական փաստաթղթեր» և 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսումների գծով» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը), ինչպես նաև հաշվեկշռի II «Ընթացիկ ակտիվներ» բաժնի մյուս հոդվածներում չներառված ընթացիկ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը:
1.27. Հաշվեկշռի ակտիվի 270 տողում ցույց է տրվում II «Ընթացիկ ակտիվներ» բաժնի հանրագումարը (տող 130 + տող 140 + տող 150 + տող 160 +տող 170 + տող 180 + տող 190 + տող 200 + տող 210 + տող 220 + տող 230 + տող 240 + տող 250 + տող 260):
1.28. Հաշվեկշռի ակտիվի 280 տողում ցույց է տրվում «Ընդամենը ոչ ընթացիկ ակտիվներ» և «Ընդամենը ընթացիկ ակտիվներ» հոդվածների հանրագումարը (տող 120 + տող 270):
Հաշվեկշռի պասիվի հոդվածները
1.29. Հաշվեկշռի պասիվի III «Սեփական կապիտալ» բաժնի «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի զուտ գումար» հոդվածում (տող 290) ցույց է տրվում կազմակերպության կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի զուտ գումարը (311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի մնացորդի և 312 «Չվճարված կապիտալ», 313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշիվների մնացորդների հանրագումարի տարբերությունը):
1.30. «Լրացուցիչ կապիտալ» հոդվածում (տող 300) ցույց է տրվում կազմակերպության էմիսիոն եկամտից առաջացած լրացուցիչ կապիտալի գումարը (314 «Լրացուցիչ կապիտալ» հաշվի մնացորդը): Դեբետային մնացորդի դեպքում (էմիսիոն վնաս) սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
1.31. «Վերագնահատումից տարբերություններ» հոդվածում (տող 310) ցույց է տրվում կազմակերպության ակտիվների վերագնահատումից առաջացած սեփական կապիտալին վերագրվող արժեքի աճը (նվազումը) (321 «Ակտիվների վերագնահատումից առաջացած արժեքի աճ» և 322 «Չիրացված վնասներ ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքի նվազումից» հաշիվների մնացորդների տարբերությունը): Բացասական տարբերության դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
1.32. «Կուտակված շահույթ» հոդվածում (տող 320) ցույց է տրվում նախորդ տարիների չօգտագործված և հաշվետու տարվա զուտ շահույթի (վնասի) մեծությունը (342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» և 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը): Բացասական մնացորդի (չծածկված վնաս) դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
1.33. «Պահուստներ» հոդվածում (տող 330) ցույց է տրվում օրենսդրությամբ սահմանված կարգով և հիմնադիր փաստաթղթերի հիման վրա ձևավորված պահուստների գումարը (351 «Պարտադիր ձևավորվող պահուստներ» հաշվի մնացորդը):
1.34. «Կանխավճարներ շահաբաժինների գծով» հոդվածում (տող 340) ցույց է տրվում օրենսդրությամբ թույլատրված դեպքերում շահաբաժինների գծով տրված կանխավճարների գումարը (344 «Կանխավճարներ շահաբաժինների գծով» հաշվի մնացորդը): Այն ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
1.35. Հաշվեկշռի պասիվի 350 տողում ցույց է տրվում III «Սեփական կապիտալ» բաժնի հանրագումարը (տող 290 + տող 300 + տող 310 + տող 320 + տող 330 + տող 340):
1.36. Հաշվեկշռի պասիվի IV «Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ» բաժնի «Երկարաժամկետ բանկային վարկեր և փոխառություններ» հոդվածում (տող 360) ցույց է տրվում երկարաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների գումարը (411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկեր» և 412 «Երկարաժամկետ փոխառություններ» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը):
1.37. «Երկարաժամկետ պարտավորություններ ֆինանսական վարձակալության գծով» հոդվածում (տող 370) ցույց է տրվում ֆինանսական վարձակալության գծով վարձակալի նվազագույն վարձավճարների երկարաժամկետ մասի և չկրած տոկոսային ծախսերի (ֆինանսական վճարի) տարբերությունը (413 «Երկարաժամկետ պարտավորություններ ֆինանսական վարձակալության գծով» և 414 «Ֆինանսական վարձակալության գծով չկրած տոկոսային ծախսեր» հաշիվների մնացորդների տարբերությունը) (ՀՀՀՀՍ 17):
1.38. «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» հոդվածում (տող 380) ցույց է տրվում շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների մնացորդը (422 «Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» հաշվի մնացորդը) (ՀՀՀՀՍ 12):
1.39. «Այլ ոչ ընթացիկ պարտավորություններ» հոդվածում (տող 390) ցույց են տրվում ակտիվներին վերաբերող շնորհների գծով հետաձգված եկամուտները (4211 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» երկրորդ կարգի հաշվի մնացորդը), ինչպես նաև հաշվեկշռի IV «Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ» բաժնի մյուս հոդվածներում չներառված ոչ ընթացիկ պարտավորությունների գումարը (ՀՀՀՀՍ 20):
1.40. Հաշվեկշռի պասիվի 400 տողում ցույց է տրվում IV «Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ» բաժնի հանրագումարը (տող 360 + տող 370 + տող 380 + տող 390):
1.41. Հաշվեկշռի պասիվի V «Ընթացիկ պարտավորություններ» բաժնի «Կարճաժամկետ բանկային վարկեր և փոխառություններ» հոդվածում (տող 410) ցույց է տրվում կարճաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների գումարը (511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկեր» և 513 «Կարճաժամկետ փոխառություններ» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը):
1.42. «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների կարճաժամկետ մաս» հոդվածում (տող 420) ցույց է տրվում երկարաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների այն մասի մնացորդը, որի մարման ժամկետը հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ չի գերազանցում մեկ տարին (512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի կարճաժամկետ մաս» և 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մաս» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը):
1.43. «Վարկերի և փոխառությունների գծով հաշվեգրված տոկոսներ» հոդվածում (տող 430) ցույց է տրվում վարկերի և փոխառությունների գծով հաշվեգրված տոկոսային պարտավորությունների գումարը (531 «Կարճաժամկետ պարտավորություններ հաշվեգրված տոկոսների գծով» հաշվի մնացորդը) (տես ՀՀՀՀՍ 23):
1.44. «Առևտրական կրեդիտորական պարտքեր» հոդվածում (տող 440) ցույց է տրվում ինչպես կապակցված, այնպես էլ չկապակցված կողմերից ստացված (ձեռք բերված) ակտիվների, ընդունված աշխատանքների և ծառայությունների դիմաց առաջացած պարտավորությունների մնացորդը (521 «Առևտրական կրեդիտորական պարտքեր չկապակցված կողմերին» և 522 «Առևտրական կրեդիտորական պարտքեր կապակցված կողմերին» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը):
1.45. «Ստացված ընթացիկ կանխավճարներ» հոդվածում (տող 450) ցույց է տրվում գնորդներից և պատվիրատուներից ակտիվների մատակարարման, աշխատանքների կատարման և ծառայությունների մատուցման համար ստացված կանխավճարների գծով պարտավորությունների գումարը (523 «Ստացված ընթացիկ կանխավճարներ» հաշվի մնացորդը):
1.46. «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք բյուջեին» հոդվածում (տող 460) ցույց է տրվում բյուջե վճարման ենթակա հարկերի, տուրքերի և պարտադիր վճարների, այդ թվում` նաև տույժերի, տուգանքների գծով պարտավորությունների գումարը (524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք բյուջեին» հաշվի մնացորդը):
1.47. «Հետաձգված ընթացիկ պարտավորություններ հարկերի գծով» հոդվածում (տող 470) ցույց է տրվում բյուջե վճարման ենթակա այն հարկերի գումարը, որոնց վճարումը օրենսդրությամբ հետաձգված է (542 «Հետաձգված ընթացիկ պարտավորություններ հարկերի գծով» հաշվի մնացորդը):
1.48. «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հոդվածում (տող 480) ցույց է տրվում պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով առաջացած պարտավորությունների գումարը (525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք պարտադիր սոցիալական ապահովագրության և ապահովության գծով» հաշվի մնացորդը):
1.49. «Պարտավորություններ անձնակազմին աշխատանքի վարձատրության գծով» հոդվածում (տող 490) ցույց է տրվում անձնակազմին աշխատանքի վարձատրության և դրան հավասարեցված վճարների գծով պարտավորությունների գումարը (527 «Պարտավորություններ անձնակազմին աշխատանքի վարձատրության գծով» հաշվի մնացորդը):
1.50. «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք հիմնադիրներին (մասնակիցներին)» հոդվածում (տող 500) ցույց է տրվում հիմնադիրների հետ շահաբաժինների և համանման եկամուտների գծով պարտավորությունների գումարը (529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք հիմնադիրներին (մասնակիցներին)» հաշվի մնացորդը):
1.51. «Նպատակային ֆինանսավորում և մուտքեր» հոդվածում (տող 510) ցույց է տրվում նպատակային միջոցառումների ֆինանսավորման համար ստացված միջոցների մնացորդը (541 «Նպատակային ֆինանսավորում և մուտքեր» հաշվի մնացորդը):
1.52. «Գալիք ժամանակաշրջանի ծախսերի և վճարումների պահուստ» հոդվածում (տող 520) ցույց է տրվում գալիք ժամանակաշրջանի ծախսերի և վճարումների համար սահմանված կարգով կազմակերպության կողմից ստեղծված պահուստների չօգտագործված մնացորդը (543 «Գալիք ժամանակաշրջանի ծախսերի և վճարումների պահուստ» հաշվի մնացորդը):
1.53. «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» հոդվածում (տող 530) ցույց է տրվում արտաբյուջետային վճարումների գծով կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքերի, անձնակազմի հետ այլ գործառնությունների գծով պարտավորությունների և այլ ընթացիկ պարտավորությունների գումարը (526 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք արտաբյուջետային վճարումների գծով», 528 «Պարտավորություններ անձնակազմին այլ գործառնությունների գծով» և 532 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը), ինչպես նաև հաշվեկշռի V «Ընթացիկ պարտավորություններ» բաժնի մյուս հոդվածներում չներառված ընթացիկ պարտավորությունների գումարը:
1.54. Հաշվեկշռի պասիվի 540 տողում ցույց է տրվում V «Ընթացիկ պարտավորություններ» բաժնի հանրագումարը (տող 410 + տող 420 + տող 430 + տող 440 + տող 450 + տող 460 + տող 470 + տող 480 + տող 490 + տող 500 + տող 510 + տող 520 + տող 530):
1.55. Հաշվեկշռի պասիվի 550 տողում ցույց է տրվում «Ընդամենը սեփական կապիտալ», «Ընդամենը ոչ ընթացիկ պարտավորություններ» և «Ընդամենը ընթացիկ պարտավորություններ» հոդվածների հանրագումարը (տող 350 + տող 400 + տող 540):
2. Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվություն (Ձեվ N 2)
Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվության 3-րդ և 4-րդ սյունակներում լրացվում են համապատասխանաբար նախորդ և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) տվյալները: Երբ կազմակերպությունը կազմում է միջանկյալ ժամանակաշրջանի ֆինանսական հաշվետվություններ, 3-րդ և 4-րդ սյունակներում լրացվում են համապատասխանաբար նախորդ և հաշվետու ժամանակաշրջանի տվյալներն աճողական կարգով: Օրինակ` եռամսյակային հաշվետվություններ կազմելիս այդ սյունակներում լրացվում են եռամսյակի, կիսամյակի, ինն ամսվա տվյալները:
5-րդ և 6-րդ սյունակները լրացվում են այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը կազմում է միջանկյալ ժամանակաշրջանի ֆինանսական հաշվետվություններ: Նշված սյունակներում լրացվում են համապատասխանաբար նախորդ և հաշվետու ընթացիկ միջանկյալ ժամանակաշրջանի տվյալները: Օրինակ` եռամսյակային հաշվետվություններ ներկայացնելիս այդ սյունակներում լրացվում են` առաջին եռամսյակի հաշվետվությունում` առաջին եռամսյակի, կիսամյակի հաշվետվությունում` երկրորդ եռամսյակի, ինն ամսվա հաշվետվությունում` երրորդ եռամսյակի, իսկ տարեկան հաշվետվությունում` չորրորդ եռամսյակի տվյալները:
Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությունում հաշվետու տարում (ժամանակաշրջանում) հայտնաբերված էական սխալների ճշգրտումները, որոնք կատարվում են ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտի թույլատրելի այլընտրանքային մոտեցման համաձայն, արտացոլվում են այն հոդվածներում, որոնց վերաբերում է էական սխալը (էական սխալի գումարը ցույց է տրվում ֆինանսական հաշվետվություններին կից ծանոթագրություններում (Ձև N 5)):
Հաշվետվության 180 և 190 տողերը պարտադիր կարգով լրացնում են այն բաժնետիրական ընկերությունները, որոնց բաժնետոմսերն ազատ շրջանառվում են: Իսկ այն բաժնետիրական ընկերությունները, որոնց բաժնետոմսերն ազատ չեն շրջանառվում, կարող են լրացնել իրենց հայեցողությամբ (ՀՀՀՀՍ 33):
2.1. «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» հոդվածում (տող 010) ցույց է տրվում թողարկված արտադրանքի, ապրանքների, կատարված աշխատանքների և մատուցված ծառայությունների իրացումից զուտ հասույթը` առանց անուղղակի հարկերի (611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» հաշվի զուտ կրեդիտային շրջանառությունը, որն իրենից ներկայացնում է 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» հաշվի կրեդիտային շրջանառության և 612 «Վաճառված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձում և գների իջեցում» հաշվի դեբետային շրջանառության տարբերությունը):
Արժեթղթերի շուկայում գործունեություն իրականացնող մասնագիտացված կազմակերպություններն այս հոդվածում ցույց են տալիս արժեթղթերի իրացումից հասույթը:
2.2. «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» հոդվածում (տող 020) ցույց է տրվում վաճառված արտադրանքի, ապրանքների, կատարված աշխատանքների և մատուցված ծառայությունների ինքնարժեքը (711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» հաշվի զուտ դեբետային շրջանառությունը (ճշգրտված հետ վերադարձված արտադրանքի և ապրանքների ինքնարժեքով)): Այս հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.3. «Համախառն շահույթ (վնաս)» հոդվածում (տող 030) ցույց է տրվում արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից համախառն շահույթը (վնասը) (տող 010 + տող 020): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.4. «Իրացման (առևտրային) ծախսեր» հոդվածում (տող 040) ցույց են տրվում արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների առաքման և իրացման հետ կապված ծախսերը (712 - 713 «Իրացման (առևտրային) ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառությունը): Այս հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.5. «Վարչական և ընդհանուր այլ ծախսեր» հոդվածում (տող 050) ցույց են տրվում վարչական, ինչպես նաև արտադրական գործընթացի հետ անմիջականորեն կապ չունեցող ընդհանուր այլ ծախսերը (714 - 715 «Վարչական և ընդհանուր այլ ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառությունը): Այս հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.6. «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից շահույթ (վնաս)» հոդվածում (տող 060) ցույց է տրվում արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից շահույթը (վնասը) (տող 030 + տող 040 + տող 050): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.7. «Գործառնական այլ եկամուտներ» հոդվածում (տող 070) ցույց են տրվում գործառնական գործունեությունից ստացված այն եկամուտները, որոնք չեն արտացոլվել «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» (տող 010) հոդվածում (613 - 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» հաշվի կրեդիտային շրջանառությունը):
2.8. «Գործառնական այլ ծախսեր» հոդվածում (տող 080) ցույց են տրվում գործառնական գործունեության հետ կապված այն ծախսերը, որոնք չեն արտացոլվել «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք», «Իրացման (առևտրային) ծախսեր», «Վարչական և ընդհանուր այլ ծախսեր» հոդվածներում (տող 020, 040, 050) (716 - 717 «Գործառնական այլ ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառությունը): Այս հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.9. «Գործառնական գործունեությունից շահույթ (վնաս)» հոդվածում (տող 090) ցույց է տրվում կազմակերպության գործառնական գործունեության արդյունքը` շահույթը (վնասը) (տող 060 + տող 070 + տող 080): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.10. «Ֆինանսական ծախսեր» հոդվածում (տող 100) ցույց են տրվում ֆինանսական վարձակալության և վարկերի ու փոխառությունների հետ կապված ծախսերը (726 «Վարկերի և փոխառությունների հետ կապված ծախսեր» և 728 «Ֆինանսական վարձակալության ծախսեր» հաշիվների դեբետային շրջանառությունների հանրագումարը): Այս հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.11. «Կապակցված կազմակերպությունների շահույթը (վնասը)` ներդրումները «բաժնեմասնակցության մեթոդով» հաշվառելիս» հոդվածում (տող 110) ցույց է տրվում «բաժնեմասնակցության մեթոդով» հաշվառվող ներդրումներից շահույթը (վնասը) (628 «Կապակցված կազմակերպությունների շահույթի բաժնեմասը` ներդրումները «բաժնեմասնակցության մեթոդով» հաշվառելիս» հաշվի կրեդիտային և 727 «Կապակցված կազմակերպությունների վնասի բաժնեմասը` ներդրումները «բաժնեմասնակցության մեթոդով» հաշվառելիս» հաշվի դեբետային շրջանառությունների տարբերությունը): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.12. «Այլ ոչ գործառնական գործունեությունից շահույթ (վնաս)» հոդվածում (տող 120) ցույց է տրվում սույն կետի «ա» ենթակետում նշված եկամուտների և «բ» ենթակետում նշված ծախսերի տարբերությունը.
ա) եկամուտներ`
● հիմնական միջոցների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ (621 «Հիմնական միջոցների վաճառքից (օտարումից) եկամուտներ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● ֆինանսական ներդրումների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ (622 «Ֆինանսական ներդրումների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ (623 «Ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ (624 «Գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտ (625 «Փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● անհատույց ստացված ակտիվներից եկամուտ (626 «Անհատույց ստացված ակտիվներից եկամուտ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● ֆինանսական ներդրումներից եկամուտ (627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● ֆինանսական վարձակալությունից եկամուտ (629 «Ֆինանսական վարձակալությունից եկամուտ» հաշվի կրեդիտային շրջանառություն),
● սույն հաշվետվության վերը նշված եկամտային հոդվածներում չարտացոլված այլ եկամուտներ.
բ) ծախսեր`
● հիմնական միջոցների վաճառքի (օտարման) ծախսեր (721 «Հիմնական միջոցների վաճառքի (օտարման) ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառություն),
● ֆինանսական ներդրումների վաճառքի (օտարման) ծախսեր (722 «Ֆինանսական ներդրումների վաճառքի (օտարման) ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառություն),
● ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր (723 «Ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառություն),
● գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր (724 «Գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառություն),
● փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր (725 «Փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառություն),
● սույն հաշվետվության վերը նշված ծախսային հոդվածներում չարտացոլված այլ ծախսեր:
Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.13. «Սովորական գործունեությունից շահույթ (վնաս)» հոդվածում (տող 130) ցույց է տրվում կազմակերպության սովորական գործունեությունից ստացված շահույթը (վնասը) (տող 090 + տող 100 + տող 110 + տող 120): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.14. «Արտասովոր դեպքերից շահույթ (վնաս)» հոդվածում (տող 140) ցույց է տրվում արտասովոր դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով առաջացած շահույթը (վնասը) (631 «Արտասովոր եկամուտներ» հաշվի կրեդիտային և 731 «Արտասովոր ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառությունների տարբերությունը): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.15. «Զուտ շահույթ (վնաս) մինչև շահութահարկի գծով ծախսի նվազեցումը» հոդվածում (տող 150) ցույց է տրվում հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթը (վնասը) մինչև շահութահարկի գծով ծախսի նվազեցումը կամ շահութահարկի գծով եկամտի (փոխհատուցման) ավելացումը (տող 130 + տող 140): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.16. «Շահութահարկի գծով ծախս» հոդվածում (տող 160) ցույց է տրվում շահութահարկի գծով ծախսը (եկամուտը (փոխհատուցումը)), որը կազմված է ընթացիկ հարկի գծով ծախսից և հետաձգված հարկի գծով ծախսից (եկամտից (փոխհատուցումից)) (751 «Շահութահարկի գծով ծախս» հաշվի դեբետային և կրեդիտային շրջանառությունների տարբերությունը): Արդյունքում, եթե առաջանում է շահութահարկի գծով ծախս, սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ, եթե առաջանում է շահութահարկի գծով եկամուտ` ցույց է տրվում առանց փակագծերի:
2.17. «Զուտ շահույթ (վնաս) հարկումից հետո» հոդվածում (տող 170) ցույց է տրվում հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթը (վնասը)` հաշվի առած նաև շահութահարկի գծով ծախսը (եկամուտը) (տող 150 + տող 160): Վնասի դեպքում սույն հոդվածի գումարը ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
2.18. «Մեկ բաժնետոմսին բաժին ընկնող բազային շահույթ» հոդվածում (տող 180) ցույց է տրվում մեկ բաժնետոմսին բաժին ընկնող բազային շահույթը:
2.19. «Մեկ բաժնետոմսին բաժին ընկնող նոսրացված շահույթ» հոդվածում (տող 190) ցույց է տրվում մեկ բաժնետոմսին բաժին ընկնող նոսրացված շահույթը:
3. Սեփական կապիտալում փոփոխությունների մասին հաշվետվություն (Ձեվ N 3)
Հաշվետվությունը բաղկացած է երկու բաժիններից: I բաժնում ցույց են տրվում նախորդ տարվա տվյալները, իսկ II բաժնում` հաշվետու տարվա տվյալները: Այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը կազմում է միջանկյալ ֆինանսական հաշվետվություններ, I և II բաժիններում ցույց են տրվում համապատասխանաբար նախորդ տարվա համապատասխան միջանկյալ ժամանակաշրջանի և հաշվետու միջանկյալ ժամանակաշրջանի տվյալները:
Սույն հրահանգում հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան) ասելիս` I բաժնի համար հասկացվում է նախորդ տարին (ժամանակաշրջանը), իսկ II բաժնի համար` հաշվետու տարին (ժամանակաշրջանը):
Հաշվետվության 010-190 տողերում ցույց են տրվում`
3.1. 010 տողում ցույց են տրվում նախորդ տարվա դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ`
ա) 3-րդ սյունակում` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի մնացորդը,
բ) 4-րդ սյունակում` 312 «Չվճարված կապիտալ» հաշվի մնացորդը,
գ) 5-րդ սյունակում` 313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշվի մնացորդը,
դ) 6-րդ սյունակում` կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի զուտ գումարը (սյունակ 3 - սյունակ 4 - սյունակ 5),
ե) 7-րդ սյունակում` 314 «Լրացուցիչ կապիտալ» հաշվի մնացորդը: Էմիսիոն վնասը ցույց է տրվում փակագծերում,
զ) 8-րդ սյունակում` 321 «Ակտիվների վերագնահատումից առաջացած արժեքի աճ» հաշվի մնացորդը,
է) 9-րդ սյունակում` 322 «Չիրացված վնասներ ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքի նվազումից» հաշվի մնացորդը,
ը) 10-րդ սյունակում` կուտակված շահույթի (վնասի) գումարը (342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» և 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը): Վնասը ցույց է տրվում փակագծերում,
թ) 11-րդ սյունակում` 351 «Պարտադիր ձևավորվող պահուստներ» հաշվի մնացորդը,
ժ) 12-րդ սյունակում` 344 «Կանխավճար շահաբաժինների գծով» հաշվի մնացորդը,
ի) 13-րդ սյունակում` ընդամենը սեփական կապիտալի մնացորդը (սյունակ 6 + սյունակ 7 + սյունակ 8 - սյունակ 9 + սյունակ 10 + սյունակ 11 - սյունակ 12):
3.2. 020 տողի 10-րդ սյունակում ցույց է տրվում ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտի հիմնական մոտեցման համաձայն հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխության և հաշվետու տարում (ժամանակաշրջանում) հայտնաբերված նախորդ տարիներին վերաբերող էական սխալների ուղղման հետևանքով չբաշխված շահույթի (չծածկված վնասի) սկզբնական մնացորդի ճշգրտման գումարը: Եթե ճշգրտման արդյունքում պետք է նվազեցվի չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդը (ավելացվի չծածկված վնասի սկզբնական մնացորդը), ապա ճշգրտման գումարը ցույց է տրվում փակագծերում: Նույն գումարը ցույց է տրվում նաև 13-րդ սյունակում:
3.3. 030 տողում ցույց է տրվում 010 և 020 տողերի հանրագումարը:
3.4. 040 տողը լրացնում են նոր ստեղծված կազմակերպությունները: Այս տողում ցույց է տրվում հաշվետու տարում (ժամանակաշրջանում) ձևավորված կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի գումարը`
ա) 3-րդ սյունակում` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի կրեդիտի թղթակցությունն ակտիվներ հաշվառող հաշիվների դեբետի հետ: Նույն գումարը ցույց է տրվում նաև 6-րդ սյունակում,
բ) 7-րդ սյունակում` 314 «Լրացուցիչ կապիտալ» հաշվի կրեդիտի թղթակցությունը ակտիվներ հաշվառող հաշիվների դեբետի հետ (բաժնետոմսերի տեղաբաշխման գնի և անվանական արժեքի տարբերությունը),
գ) 13-րդ սյունակում` 6-րդ և 7-րդ սյունակների հանրագումարը:
3.5. 050 տողում ցույց է տրվում`
ա) 3-րդ սյունակում` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի կրեդիտի և 312 «Չվճարված կապիտալ» հաշվի, ինչպես նաև կանոնադրական կապիտալ ներդրված ակտիվների հաշվառման հաշիվների դեբետի թղթակցության գումարը,
բ) 4-րդ սյունակում` 312 «Չվճարված կապիտալ» հաշվի դեբետային շրջանառության և կրեդիտային (բացառությամբ 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի հետ թղթակցող մասի) շրջանառության տարբերությունը, ընդ որում, եթե տարբերությունը բացասական է, գումարը գրվում է փակագծերի մեջ,
գ) 6-րդ սյունակում` կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի զուտ գումարի ավելացումը (3-րդ և 4-րդ սյունակների տարբերությունը),
դ) 7-րդ սյունակում` բաժնետոմսերի տեղաբաշխումից առաջացած էմիսիոն եկամուտը (314 «Լրացուցիչ կապիտալ» հաշվի կրեդիտային շրջանառությունը` բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) տեղաբաշխմանը վերաբերող մասով):
ե) 13-րդ սյունակում` 6-րդ և 7-րդ սյունակների հանրագումարը:
3.6. 060 տողում ցույց է տրվում`
ա) 5-րդ սյունակում` 313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշվի դեբետային շրջանառությունը,
բ) 6-րդ և 13-րդ սյունակներում ցույց է տրվում 5-րդ սյունակի գումարը` փակագծերում:
3.7. 070 տողում ցույց է տրվում`
ա) 3-րդ սյունակում` մարված հետ գնված բաժնետոմսերի անվանական արժեքը (311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի դեբետի և 313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշվի կրեդիտի, ինչպես նաև 314 «Լրացուցիչ կապիտալ» հաշվի (եթե հետգնման գինը ցածր է անվանական արժեքից) կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այս գումարը ցույց է տրվում փակագծերում,
բ) 5-րդ սյունակում` վաճառված, ինչպես նաև մարված բաժնետոմսերի արժեքը` հետգնման գնով (313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշվի կրեդիտային շրջանառությունը): Այս գումարը ցույց է տրվում փակագծերում,
գ) 6-րդ սյունակում` 3-րդ և 5-րդ սյունակների տարբերությունը,
դ) 7-րդ սյունակում` հետգնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) մարումից (մարված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) անվանական արժեքի և հետգնման գնի տարբերությունը) և վաճառքից (վաճառված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի) վաճառքի գնի և հետգնման գնի տարբերությունը) առաջացած էմիսիոն եկամուտը կամ էմիսիոն վնասը: Էմիսիոն վնասը ցույց է տրվում փակագծերում.
ե) 13-րդ սյունակում` 6-րդ և 7-րդ սյունակների հանրագումարը:
3.8. 080 տողի 3-րդ և 4-րդ սյունակներում ցույց է տրվում 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի դեբետի և 312 «Չվճարված կապիտալ» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Երկու սյունակներում էլ նշված գումարը ցույց է տրվում փակագծերում:
3.9. 090 տողում ցույց է տրվում`
ա) 3-րդ և 6-րդ սյունակներում` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի կրեդիտի և 314 «Լրացուցիչ կապիտալ», 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)», 351 «Պարտադիր ձևավորվող պահուստներ» հաշիվների դեբետի թղթակցության գումարը,
բ) 7-րդ սյունակում` 314 «Լրացուցիչ կապիտալ» հաշվի դեբետի և 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում,
գ) 10-րդ սյունակում` 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշվի դեբետի և 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում,
դ) 11-րդ սյունակում` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի կրեդիտի և 351 «Պարտադիր ձևավորվող պահուստներ» հաշվի դեբետի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում:
3.10. 100 տողում ցույց է տրվում`
ա) 3-րդ և 6-րդ սյունակներում` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի դեբետի և 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում,
բ) 10-րդ սյունակում` 3-րդ սյունակի գումարը, բայց առանց փակագծերի:
3.11. 110 տողի 8-րդ և 13-րդ սյունակներում ցույց է տրվում 321 «Ակտիվների վերագնահատումից առաջացած արժեքի աճ» հաշվի կրեդիտային և դեբետային շրջանառությունների տարբերությունը: Այն, բացասական լինելու դեպքում, ցույց է տրվում փակագծերում:
3.12. 120 տողում ցույց է տրվում`
ա) 8-րդ սյունակում` 321 «Ակտիվների վերագնահատումից առաջացած արժեքի աճ» հաշվի դեբետի և 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում,
բ) 10-րդ սյունակում` 8-րդ սյունակի գումարը, բայց առանց փակագծերի:
3.13. 130 տողում ցույց է տրվում`
ա) 9-րդ սյունակում` 322 «Չիրացված վնասներ ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքի նվազումից» հաշվի դեբետային և կրեդիտային շրջանառությունների տարբերությունը: Այն, բացասական լինելու դեպքում, ցույց է տրվում փակագծերում,
բ) 13-րդ սյունակում` 9-րդ սյունակի գումարը, ընդ որում, եթե 9-րդ սյունակում փակագծերում է, ապա այստեղ առանց փակագծերի, և հակառակը:
3.14. 140 տողի 10-րդ և 13-րդ սյունակներում ցույց է տրվում 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշվի կրեդիտային և դեբետային շրջանառությունների (բացառությամբ` 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշվի հետ թղթակցող մասի) տարբերությունը: Այն, բացասական լինելու դեպքում, ցույց է տրվում փակագծերում:
3.15. 150 տողում ցույց է տրվում`
ա) 10-րդ սյունակում` 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» և 351 «Պարտադիր ձևավորվող պահուստներ» հաշիվների թղթակցության գումարը, ընդ որում, եթե 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշիվը դեբետագրվում է, ապա գումարը ցույց է տրվում փակագծերում,
բ) 11-րդ սյունակում` 10-րդ սյունակի գումարը, ընդ որում, եթե այն փակագծերում է, ապա այստեղ ցույց է տրվում առանց փակագծերի, և հակառակը:
3.16. 160 տողում ցույց է տրվում`
ա) 12-րդ սյունակում` 344 «Կանխավճար շահաբաժինների գծով» հաշվի դեբետային շրջանառությունը,
բ) 13-րդ սյունակում` 12-րդ սյունակի գումարը, բայց փակագծերում:
3.17. 170 տողում ցույց է տրվում`
ա) 10-րդ սյունակում` 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշվի դեբետի և 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք հիմնադիրներին (մասնակիցներին)» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում,
բ) 11-րդ սյունակում` 351 «Պարտադիր ձևավորվող պահուստներ» հաշվի դեբետի և 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք հիմնադիրներին (մասնակիցներին)» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում,
գ) 12-րդ սյունակում` 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք հիմնադիրներին (մասնակիցներին)» հաշվի դեբետի և 344 «Կանխավճար շահաբաժինների գծով» հաշվի կրեդիտի թղթակցության գումարը: Այն ցույց է տրվում փակագծերում,
դ) 13-րդ սյունակում` 10-րդ, 11-րդ և 12-րդ սյունակների հանրագումարը: Այն, բացասական լինելու դեպքում, ցույց է տրվում փակագծերում:
3.18. 180 տողում ցույց են տրվում սեփական կապիտալի տարրերի այլ ավելացումներն ու նվազեցումները:
3.19. 190 տողում ցույց է տրվում հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ`
ա) 3-րդ սյունակում` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվի մնացորդը,
բ) 4-րդ սյունակում` 312 «Չվճարված կապիտալ» հաշվի մնացորդը,
գ) 5-րդ սյունակում` 313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշվի մնացորդը,
դ) 6-րդ սյունակում` կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալի զուտ գումարը (սյունակ 3 - սյունակ 4 - սյունակ 5),
ե) 7-րդ սյունակում` 314 «Լրացուցիչ կապիտալ» հաշվի մնացորդը: Էմիսիոն վնասը ցույց է տրվում փակագծերում,
զ) 8-րդ սյունակում` 321 «Ակտիվների վերագնահատումից առաջացած արժեքի աճ» հաշվի մնացորդը,
է) 9-րդ սյունակում` 322 «Չիրացված վնասներ ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքի նվազումից» հաշվի մնացորդը,
ը) 10-րդ սյունակում` կուտակված շահույթի (վնասի) գումարը (342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» և 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշիվների մնացորդների հանրագումարը): Վնասը ցույց է տրվում փակագծերում,
թ) 11-րդ սյունակում` 351 «Պարտադիր ձևավորվող պահուստներ» հաշվի մնացորդը,
ժ) 12-րդ սյունակում` 344 «Կանխավճար շահաբաժինների գծով» հաշվի մնացորդը,
ի) 13-րդ սյունակում` ընդամենը սեփական կապիտալի մնացորդը (սյունակ 6 + սյունակ 7 + սյունակ 8 - սյունակ 9 + սյունակ 10 + սյունակ 11 - սյունակ 12):
Նշված մնացորդներից յուրաքանչյուրը պետք է հավասար լինի իր սյունակի 030-ից 180 տողերի հանրագումարին:
4. Դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվություն (Ձեվ N 4)
Դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվությունում արտացոլվում է հաշվետու տարում (ժամանակաշրջանում) կազմակերպության դրամարկղում և բանկային հաշիվներում գործառնական, ներդրումային, ֆինանսական գործունեությունից (ներառյալ` արտասովոր դեպքերից) Հայաստանի Հանրապետության արժույթի և արտարժույթի (այսուհետ` դրամական միջոցներ), դրամական միջոցների համարժեքների մուտքերը և ելքերը, հաշվետու տարվա սկզբի և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի մնացորդները, ինչպես նաև արտարժույթի փոխարժեքային տարբերությունների հետևանքով դրամական միջոցների աճը կամ նվազումը (251 «Դրամարկղ», 252 «Հաշվարկային հաշիվ», 253 «Արտարժութային հաշիվ», 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում», 255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» հաշիվների, ինչպես նաև 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումներ» հաշվի (դրամական միջոցների համարժեքներին վերաբերող մասով) դեբետային և կրեդիտային շրջանառությունները, հաշվետու տարվա սկզբի և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի մնացորդները):
Սույն հրահանգում «հաշվետու տարի (ժամանակաշրջան)» արտահայտությունը հավասարապես վերաբերում է հաշվետվության ինչպես հաշվետու տարվան (ժամանակաշրջանին), այնպես էլ նախորդ տարվան (ժամանակաշրջանին):
Արտարժույթով դրամական միջոցները, ինչպես նաև արտարժույթով արտահայտված դրամական միջոցների համարժեքները հաշվետվությունում արտացոլվում են Հայաստանի Հանրապետության արժույթով: Ընդ որում, հաշվետու տարվա սկզբի մնացորդները ցույց են տրվում նախորդ տարվա դեկտեմբերի 31-ի` Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված հաշվարկային փոխարժեքով: Տարվա ընթացքում արտարժույթով դրամական միջոցների հոսքերը ցույց են տրվում տվյալ օրվա Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված հաշվարկային փոխարժեքով: Արտարժույթով դրամական միջոցների, ինչպես նաև արտարժույթով արտահայտված դրամական միջոցների համարժեքների տարեվերջի (հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի) մնացորդները ցույց են տրվում հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջին օրվա` Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի կողմից սահմանված հաշվարկային փոխարժեքով:
Հաշվետվության հոդվածներում դրամական միջոցների հոսքերը ներառում են այդ հոդվածներին վերաբերող տրված կամ ստացված կանխավճարները:
4.1. «Դրամական միջոցների տարեսկզբի մնացորդը» հոդվածում (տող 010) ցույց է տրվում կազմակերպության դրամարկղում և բանկային հաշիվներում դրամական միջոցների և դրամական միջոցների համարժեքների տարեսկզբի մնացորդը:
4.2. «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների դիմաց» հոդվածում (տող 020) ցույց են տրվում արտադրանքի (ապրանքների) վաճառքի, աշխատանքների կատարման և ծառայությունների մատուցման դիմաց ստացված դրամական միջոցները:
Արժեթղթերի շուկայում գործունեություն իրականացնող մասնագիտացված կազմակերպություններն այս հոդվածում ցույց են տալիս արժեթղթերի դիմաց ստացված դրամական միջոցները:
4.3. «Ընթացիկ այլ ակտիվների դիմաց» հոդվածում (տող 030) ցույց են տրվում հումքի, նյութերի, արագամաշ առարկաների և պաշարների այլ տեսակների վաճառքի դիմաց ստացված դրամական միջոցները:
4.4. «Վարձավճարներից, ռոյալթիներից» հոդվածում (տող 040) ցույց են տրվում գործառնական վարձակալությունից և ռոյալթիներից ստացված դրամական միջոցները:
4.5. «Գործառնական այլ գործունեությունից» հոդվածում (տող 050) ցույց են տրվում դրամական միջոցների համարժեքներ հանդիսացող ներդրումներից ստացված տոկոսներից, տույժերից, տուգանքներից, դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի մարումից, նյութական վնասի փոխհատուցումից, այլ գործառնական գործունեությունից, ինչպես նաև անհատույց ստացված դրամական միջոցները:
4.6. «Արտասովոր դեպքերից» հոդվածում (տող 060) ցույց են տրվում արտասովոր դեպքերի և իրադարձությունների հետ կապված դրամական միջոցների մուտքերը (գործառնական գործունեությանը վերաբերող մասով):
4.7. «Ընդամենը գործառնական գործունեությունից մուտքեր» հոդվածում (տող 070) ցույց է տրվում գործառնական գործունեությունից ստացված դրամական միջոցների հանրագումարը (տող 020 + տող 030 + տող 040 + տող 050 + տող 060):
4.8. «Նյութերի ձեռք բերման դիմաց» հոդվածում (տող 080) ցույց են տրվում կազմակերպության գործառնական գործունեության իրականացման նպատակով նյութերի, աճեցվող և բտվող կենդանիների, արագամաշ առարկաների ձեռք բերման դիմաց մատակարարներին վճարված դրամական միջոցները:
4.9. «Ապրանքների ձեռք բերման դիմաց» հոդվածում (տող 090) ցույց են տրվում ապրանքների ձեռք բերման դիմաց մատակարարներին վճարված դրամական միջոցները:
4.10. «Աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման դիմաց» հոդվածում (տող 100) ցույց են տրվում կազմակերպության գործառնական գործունեության նպատակով աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման դիմաց կապալառուներին վճարված դրամական միջոցները:
4.11. «Աշխատակիցներին և նրանց անունից կատարված վճարումներ» հոդվածում (տող 110) ցույց են տրվում կազմակերպության գործառնական գործունեության իրականացման նպատակով աշխատակիցներին դրամական միջոցներով վճարված աշխատավարձը (դրան հավասարեցված վճարումները), ինչպես նաև նրանց անունից կատարված դրամական միջոցների վճարումները (օրինակ` պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարներ, եկամտահարկ, ալիմենտ), բացի այլ հոդվածներում ներառվածներից (օրինակ` հիմնական միջոցների կառուցման համար վճարված):
4.12. «Սոցիալական ապահովագրության և ապահովության նպատակով» հոդվածում (տող 120) ցույց են տրվում գործառնական գործունեությունում զբաղված աշխատողների պարտադիր սոցիալական ապահովագրության և ապահովության նպատակով վճարված դրամական միջոցները, ներառյալ դրանց գծով վճարված տույժերն ու տուգանքները (բացի աշխատակիցների անունից վճարվածների):
4.13. «Վճարումներ բյուջե» հոդվածում (տող 130) ցույց են տրվում կազմակերպության կողմից հարկերի (բացի եկամտահարկից), տուրքերի, դրանց դիմաց հաշվարկված տույժերի, տուգանքների և բյուջե գանձվող այլ վճարների գծով վճարված դրամական միջոցները:
4.14. «Գործառնական այլ գործունեության նպատակով» հոդվածում (տող 140) ցույց են տրվում անհատույց տրված, գործուղման, պայմանագրային պարտավորությունների խախտման համար տույժերի և տուգանքների, դուրս գրված կրեդիտորական պարտքերի մարման և գործառնական այլ գործունեության նպատակով վճարված դրամական միջոցները:
4.15. «Արտասովոր դեպքերից» հոդվածում (տող 150) ցույց են տրվում արտասովոր դեպքերի և իրադարձությունների հետ կապված դրամական միջոցների ելքերը (գործառնական գործունեությանը վերաբերող մասով):
4.16. «Ընդամենը գործառնական գործունեությունից ելքեր» հոդվածում (տող 160) ցույց է տրվում գործառնական գործունեության հետ կապված դրամական միջոցների ելքերի հանրագումարը (տող 080 + տող 090 + տող 100 + տող 110 + տող 120 + տող 130 + տող 140 + տող 150):
4.17. «Գործառնական գործունեությունից դրամական միջոցների զուտ հոսքեր» հոդվածում (տող 170) ցույց է տրվում գործառնական գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքերի և ելքերի տարբերությունը (տող 070 - տող 160): Ընդ որում, եթե տարբերությունը բացասական մեծություն է, ապա այն ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
4.18. «Հիմնական միջոցների, ոչ նյութական և այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքից» հոդվածում (տող 180) ցույց են տրվում հիմնական միջոցների, ոչ նյութական և այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքից ստացված դրամական միջոցները:
4.19. «Այլ կազմակերպության սեփական կապիտալի (բաժնեմասնակցության) գործիքների վաճառքից» հոդվածում (տող 190) ցույց են տրվում այլ կազմակերպությունների սեփական կապիտալի գործիքների (բաժնետոմսեր, բաժնեմասեր, փայեր), ինչպես նաև համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության վաճառքից (բացի այն գործիքներից, որոնք համարվում են դրամական միջոցների համարժեքներ կամ որոնք պահվում են դիլերային կամ առևտրային նպատակներով) ստացված դրամական միջոցները:
4.20. «Այլ կազմակերպության պարտքային արժեթղթերի վաճառքից» հոդվածում (տող 200) ցույց են տրվում այլ կազմակերպությունների պարտքային արժեթղթերի (պարտատոմսեր, մուրհակներ) վաճառքից ստացված դրամական միջոցները, բացի այն գործիքների (արժեթղթերի) վաճառքից ստացված դրամական միջոցների, որոնք համարվում են դրամական միջոցների համարժեքներ կամ որոնք պահվում են դիլերային կամ առևտրային նպատակներով:
4.21. «Այլ կազմակերպության պարտքային արժեթղթերի մարումից» հոդվածում (տող 210) ցույց են տրվում այլ կազմակերպությունների պարտքային արժեթղթերի մարումից (բացի այն գործիքներից, որոնք համարվում են դրամական միջոցների համարժեքներ կամ որոնք պահվում են դիլերային կամ առևտրային նպատակներով) ստացված դրամական միջոցները:
4.22. «Տրամադրված փոխատվությունների վերադարձումից» հոդվածում (տող 220) ցույց են տրվում այլ կազմակերպություններին տրամադրված փոխատվությունների վերադարձումից ստացված դրամական միջոցները:
4.23. «Շահաբաժինների և տոկոսների ստացումից» հոդվածում (տող 230) ցույց են տրվում շահաբաժինների և տոկոսների տեսքով ստացված դրամական միջոցները (բացառությամբ դրամական միջոցների համարժեքներ հանդիսացող ներդրումներից ստացված տոկոսների):
4.24. «Ներդրումային այլ գործունեությունից մուտքեր» հոդվածում (տող 240) ցույց են տրվում ֆյուչերսային, ֆորվարդային, օպցիոն, սվոպ պայմանագրերից (որոնք չեն կնքվել դիլերային կամ առևտրային նպատակներով կամ որոնցից մուտքերը չեն դասակարգվել որպես մուտքեր ֆինանսական գործունեությունից), ինչպես նաև ներդրումային այլ գործունեությունից ստացված դրամական միջոցները:
4.25. «Արտասովոր դեպքերից» հոդվածում (տող 250) ցույց են տրվում արտասովոր դեպքերի և իրադարձությունների հետ կապված դրամական միջոցների մուտքերը (ներդրումային գործունեությանը վերաբերող մասով):
4.26. «Ընդամենը ներդրումային գործունեությունից մուտքեր» հոդվածում (տող 260) ցույց է տրվում ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքերի հանրագումարը (տող 180 + տող 190 + տող 200 + տող 210 + տող 220 + տող 230 + տող 240 + տող 250):
4.27. «Հիմնական միջոցների, ոչ նյութական և այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների համար» հոդվածում (տող 270) ցույց են տրվում հիմնական միջոցների, ոչ նյութական և այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման կամ կառուցման համար վճարված դրամական միջոցները:
4.28. «Այլ կազմակերպության սեփական կապիտալի (բաժնեմասնակցության) գործիքների ձեռք բերումից» հոդվածում (տող 280) ցույց են տրվում այլ կազմակերպությունների սեփական կապիտալի գործիքների ((բաժնետոմսեր, բաժնեմասեր, փայեր), (բացի այն գործիքներից, որոնք համարվում են դրամական միջոցների համարժեքներ կամ որոնք պահվում են դիլերային կամ առևտրային նպատակներով)), ինչպես նաև համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության ձեռք բերման համար վճարված դրամական միջոցները:
4.29. «Պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման համար» հոդվածում (տող 290) ցույց են տրվում այլ կազմակերպությունների պարտքային արժեթղթերի ձեռք բերման համար (բացի այն արժեթղթերից, որոնք համարվում են դրամական միջոցների համարժեքներ կամ որոնք պահվում են դիլերային կամ առևտրային նպատակներով) վճարված դրամական միջոցները:
4.30. «Փոխատվությունների տրամադրումից» հոդվածում (տող 300) ցույց են տրվում այլ կազմակերպություններին փոխատվությունների տրամադրումից դրամական միջոցների ելքերը:
4.31. «Ներդրումային այլ գործունեության նպատակով» հոդվածում (տող 310) ցույց են տրվում ֆյուչերսային, ֆորվարդային, օպցիոն, սվոպ պայմանագրերի դիմաց (որոնք չեն կնքվել դիլերային կամ առևտրային նպատակներով կամ, որոնցից ելքերը չեն դասակարգվել որպես ելքեր ֆինանսական գործունեությունից), ինչպես նաև ներդրումային այլ գործունեության նպատակով վճարված դրամական միջոցները:
4.32. «Արտասովոր դեպքերից» հոդվածում (տող 320) ցույց են տրվում արտասովոր դեպքերի և իրադարձությունների հետ կապված դրամական միջոցների ելքերը (ներդրումային գործունեությանը վերաբերող մասով):
4.33. «Ընդամենը ներդրումային գործունեությունից ելքեր» հոդվածում (տող 330) ցույց է տրվում ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների ելքերի հանրագումարը (տող 270 + տող 280 + տող 290 + տող 300 + տող 310 + տող 320):
4.34. «Ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների զուտ հոսքեր» հոդվածում (տող 340) ցույց է տրվում ներդրումային գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքերի և ելքերի տարբերությունը (տող 260 - տող 330): Ընդ որում, եթե տարբերությունը բացասական մեծություն է, ապա այն ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
4.35. «Սեփական կապիտալի (բաժնեմասնակցության) գործիքների թողարկումից և վերավաճառքից» հոդվածում (տող 350) ցույց են տրվում կազմակերպության կողմից թողարկված (հետ գնված) բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) վաճառքից (վերավաճառքից) ստացված դրամական միջոցները:
4.36. «Ստացված վարկերից և փոխառություններից» հոդվածում (տող 360) ցույց են տրվում այլ կազմակերպություններից ստացված վարկերից և փոխառություններից դրամական միջոցների մուտքերը:
4.37. «Պարտքային արժեթղթերի թողարկումից» հոդվածում (տող 370) ցույց են տրվում կազմակերպության պարտքային արժեթղթերի (պարտատոմսեր, մուրհակներ) թողարկումից ստացված դրամական միջոցները:
4.38. «Ֆինանսական այլ գործունեությունից մուտքեր» հոդվածում (տող 380) ցույց են տրվում ֆյուչերսային, ֆորվարդային, օպցիոն, սվոպ պայմանագրերից (որոնցից մուտքերը դասակարգվել են որպես մուտքեր ֆինանսական գործունեությունից), ինչպես նաև ֆինանսական այլ գործունեությունից մուտքագրված դրամական միջոցները:
4.39. «Արտասովոր դեպքերից» հոդվածում (տող 390) ցույց են տրվում արտասովոր դեպքերի և իրադարձությունների հետ կապված դրամական միջոցների մուտքերը (ֆինանսական գործունեությանը վերաբերող մասով):
4.40. «Ընդամենը ֆինանսական գործունեությունից մուտքեր» հոդվածում (տող 400) ցույց է տրվում ֆինանսական գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքերի հանրագումարը (տող 350 + տող 360 + տող 370 + տող 380 + տող 390):
4.41. «Սեփական կապիտալի գործիքների հետ գնումից» հոդվածում (տող 410) ցույց են տրվում կազմակերպության կողմից թողարկված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) հետգնման դիմաց վճարած դրամական միջոցները:
4.42. «Ստացված վարկերի և փոխառությունների մարումից» հոդվածում (տող 420) ցույց են տրվում ստացված վարկերի և փոխառությունների մարման համար վճարված դրամական միջոցները:
4.43. «Պարտքային արժեթղթերի մարումից» հոդվածում (տող 430) ցույց է տրվում կազմակերպության կողմից թողարկված պարտքային արժեթղթերի մարման համար վճարած դրամական միջոցները:
4.44. «Վճարված շահաբաժիններ» հոդվածում (տող 440) ցույց են տրվում կազմակերպության կողմից բաժնետերերին (հիմնադիրներին, մասնակիցներին) վճարված շահաբաժինները:
4.45. «Վճարված տոկոսներ» հոդվածում (տող 450) ցույց են տրվում ստացված վարկերի և փոխառությունների գծով վճարված տոկոսները, ներառյալ` ֆինանսական վարձակալության գծով տոկոսային ծախսերը:
4.46. «Ֆինանսական այլ գործունեության նպատակով» հոդվածում (տող 460) ցույց են տրվում ֆինանսական վարձակալության գծով պարտավորությունների մարման, ինչպես նաև ֆյուչերսային, ֆորվարդային, օպցիոն, սվոպ պայմանագրերի (որոնցից ելքերը դասակարգվել են որպես ելքեր ֆինանսական գործունեությունից) և ֆինանսական այլ գործունեության համար վճարված դրամական միջոցները:
4.47. «Արտասովոր դեպքերից» հոդվածում (տող 470) ցույց են տրվում հաշվետու ժամանակաշրջանում արտասովոր դեպքերի և իրադարձությունների հետ կապված դրամական միջոցների ելքերը (ֆինանսական գործունեությանը վերաբերող մասով):
4.48. «Ընդամենը ֆինանսական գործունեությունից ելքեր» հոդվածում (տող 480) ցույց է տրվում ֆինանսական գործունեությունից դրամական միջոցների ելքերի հանրագումարը (տող 410 + տող 420 + տող 430 + տող 440 + տող 450 + տող 460 + տող 470):
4.49. «Ֆինանսական գործունեությունից դրամական միջոցների զուտ հոսքեր» հոդվածում (տող 490) ցույց է տրվում ֆինանսական գործունեությունից դրամական միջոցների մուտքերի և ելքերի տարբերությունը (տող 400 - տող 480): Ընդ որում, եթե տարբերությունը բացասական մեծություն է, ապա այն ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
4.50. «Ընդամենը դրամական միջոցների զուտ հոսքեր գործառնական, ներդրումային և ֆինանսական գործունեություններից» հոդվածում (տող 500) ցույց է տրվում գործառնական, ներդրումային և ֆինանսական գործունեություններից դրամական միջոցների զուտ հոսքերի հանրագումարը (տող 170 + տող 340 + տող 490): Ընդ որում, եթե հանրագումարը բացասական մեծություն է, ապա այն ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
4.51. «Արտարժույթի փոխարժեքային դրական տարբերություն» հոդվածում (տող 510) ցույց է տրվում կազմակերպության դրամարկղում և բանկային հաշիվներում արտարժույթի վերագնահատումից առաջացած փոխարժեքային դրական տարբերությունը:
4.52. «Արտարժույթի փոխարժեքային բացասական տարբերություն» հոդվածում (տող 520) ցույց է տրվում կազմակերպության դրամարկղում և բանկային հաշիվներում արտարժույթի վերագնահատումից առաջացած փոխարժեքային բացասական տարբերությունը:
4.53. «Արտարժույթի փոխարժեքային զուտ տարբերություն» հոդվածում (տող 530) ցույց է տրվում արտարժույթի փոխարժեքային զուտ տարբերությունը (տող 510 - տող 520): Ընդ որում, եթե զուտ տարբերությունը բացասական մեծություն է, ապա այն ցույց է տրվում փակագծերի մեջ:
4.54. «Դրամական միջոցների համարժեքների ձեռք բերումը դրամական միջոցներով» հոդվածում (տող 540) ցույց են տրվում դրամական միջոցների համարժեքների ձեռք բերման դիմաց վճարված դրամական միջոցները:
4.55. «Դրամական միջոցների համարժեքների մարումը դրամական միջոցներով» հոդվածում (տող 550) ցույց են տրվում դրամական միջոցների համարժեքների մարումից ստացված դրամական միջոցները:
4.56. «Մուտքագրվել է դրամարկղ բանկից» հոդվածում (տող 560) ցույց են տրվում կազմակերպության բանկային հաշիվներից (ՀՀ դրամով և արտարժութային) դրամարկղ մուտքագրված դրամական միջոցները (համապատասխանաբար ՀՀ դրամը և արտարժույթը):
4.57. «Հանձնվել է բանկ դրամարկղից» հոդվածում (տող 570) ցույց են տրվում կազմակերպության դրամարկղից (ՀՀ դրամը և արտարժույթը) բանկային հաշիվներ (համապատասխանաբար ՀՀ դրամով և արտարժութային) մուտքագրված դրամական միջոցները:
4.58. «Մուտքագրվել է ոչ կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից» հոդվածում (տող 580) ցույց է տրվում բանկային հաշիվներում ոչ կանխիկ դրամի մուտքագրումն արտարժույթի փոխանակումից:
4.59. «Մուտքագրվել է կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից» հոդվածում (տող 590) ցույց է տրվում արտարժույթի փոխանակումից դրամարկղ մուտքագրված կանխիկ դրամը:
4.60. «Ելքագրվել է ոչ կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից» հոդվածում (տող 600) ցույց է տրվում ձեռք բերված արտարժույթի դիմաց բանկային հաշիվներից ելքագրված ոչ կանխիկ դրամը:
4.61. «Ելքագրվել է կանխիկ դրամ արտարժույթի փոխանակումից» հոդվածում (տող 610) ցույց է տրվում ձեռք բերված արտարժույթի դիմաց դրամարկղից ելքագրված կանխիկ դրամը:
4.62. «Դրամական միջոցների մնացորդը հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա դրությամբ» հոդվածում (տող 620) ցույց են տրվում կազմակերպության դրամարկղում և բանկային հաշիվներում դրամական միջոցների մնացորդները հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին օրվա դրությամբ (տող 010 + տող 500 + տող 530 + տող 540 + տող 550 + տող 560 + տող 570 + տող 580 + տող 590 + տող 600 + տող 610):
5. Ֆինանսական հաշվետվություններին կից ծանոթագրություններ (Ձեվ N 5)
Ֆինանսական հաշվետվություններին կից ծանոթագրություններում (այսուհետ` ծանոթագրություններ) ներկայացվում են`
1. Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներին համապատասխանության մասին հայտարարությունը.
2. հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը`
ա) ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստման համար կիրառված չափման հիմունքները,
բ) հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության յուրաքանչյուր կոնկրետ մոտեցումը, որն անհրաժեշտ է ֆինանսական հաշվետվությունները ճիշտ ընկալելու համար.
3. Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներով պահանջվող տեղեկատվությունների այլ բացահայտումը, որոնք ներկայացված չեն ֆինանսական հաշվետվությունների ձևերում.
4. լրացուցիչ տեղեկատվությունը, որը ներկայացված չէ ֆինանսական հաշվետվությունների ձևերում, սակայն անհրաժեշտ է ճշմարիտ ներկայացման համար:
Ծանոթագրություններում բացահայտվող տեղեկատվությունը, ելնելով հասկանալիության սկզբունքից, ներկայացվում է տեքստի, աղյուսակի և այլ ձևերով, եթե դրանց ներկայացման համար ծանոթագրություններում աղյուսակներ նախատեսված չեն:
5.1. Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներին համապատասխանության մասին հայտարարություն
Ծանոթագրությունների 5.1 բաժնում կազմակերպությունը նշում է, որ իր ֆինանսական հաշվետվությունները պատրաստված են հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներին համապատասխան: Ֆինանսական հաշվետվությունները չեն կարող որակվել հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներին համապատասխանող, եթե դրանք չեն բավարարում կիրառված որևէ ստանդարտի բոլոր պահանջներին:
Այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը ֆինանսական հաշվետվությունները պատրաստելիս շեղվել է հաշվապահական հաշվառման ստանդարտների պահանջներից, այդ փաստը պետք է բացահայտվի` նշելով շեղման պատճառը և բնույթը, ինչպես նաև` կիրառված մոտեցումը:
Երբ տվյալ ստանդարտի հատուկ դրույթների համաձայն հաշվապահական հաշվառման ստանդարտը կիրառվում է մինչև դրա ուժի մեջ մտնելու ամսաթիվը, այդ փաստը պարտադիր պետք է բացահայտվի:
5.2. Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականություն
Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունն այն կոնկրետ սկզբունքներն են, հիմունքները, եղանակները, կանոնները, ձևերը և ընթացակարգերը, որոնք ընդունվում են կազմակերպության կողմից` հաշվապահական հաշվառումը վարելու և ֆինանսական հաշվետվությունները պատրաստելու և ներկայացնելու համար:
Ծանոթագրությունների 5.2 բաժնում կազմակերպությունը նկարագրում է`
ա) ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստման համար կիրառված չափման հիմունքները,
բ) հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության յուրաքանչյուր կոնկրետ մոտեցումը, որն անհրաժեշտ է ֆինանսական հաշվետվությունները ճիշտ ընկալելու համար:
Պետք է նկարագրվեն յուրաքանչյուր ակտիվի և պարտավորության համար կիրառված չափման հիմունքները (սկզբնական արժեք, ընթացիկ արժեք, իրացման արժեք, իրական արժեք, ներկա արժեք և այլն): Երբ ֆինանսական հաշվետվություններում կիրառվում է ավելի քան մեկ չափման հիմունք, բավարար է ներկայացնել ակտիվների և պարտավորությունների դասերը, որոնց նկատմամբ կիրառվել է տվյալ չափման հիմունքը:
Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը, որը բացահայտվում է կազմակերպության կողմից, ներառում է հետևյալները, սակայն չի սահմանափակվում դրանցով.
ա) նյութական և ոչ նյութական ակտիվների ճանաչում և մաշվածություն (ամորտիզացիա),
բ) պաշարների գնահատում,
գ) հասույթների ճանաչում,
դ) վարձակալություն,
ե) դրամական միջոցների և դրանց համարժեքների սահմանում,
զ) փոխառության ծախսումներ,
է) կառուցման պայմանագրեր,
ը) ներդրումային գույք,
) ֆինանսական գործիքներ և ներդրումներ,
ժ) հետազոտության և զարգացման ծախսումներ,
ժա) համախմբման սկզբունքներ, ներառյալ դուստր ընկերությունների և ասոցիացված կազմակերպությունների,
ժբ) ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ,
ժգ) համատեղ ձեռնարկումներ,
ժդ) հարկեր, ներառյալ հետաձգված հարկերը,
ժե) պահուստներ,
ժզ) արտարժույթի փոխարկում և հեջավորում,
ժէ) պետական շնորհներ:
5.3. Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներով պահանջվող` ֆինանսական հաշվետվությունների ձևերում չներկայացված տեղեկատվության բացահայտում
5.3.1. Ընդհանուր բնույթի բացահայտումներ
5.3.1.1 Հաշվետվությունների ներկայացման հիմունքներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) կազմակերպության գործառնությունների բնույթի և նրա հիմնական գործունեության նկարագրությունը,
բ) մայր կազմակերպության և խմբի գլխավոր մայր կազմակերպության անվանումը,
գ) արդյոք ֆինանսական հաշվետվությունները վերաբերում են մեկ կազմակերպության, թե` կազմակերպությունների խմբին,
դ) աշխատողների թվաքանակը ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ, կամ միջին թվաքանակը` ժամանակաշրջանի համար:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտի` ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման ֆինանսական հաշվետվություններում պետք է կատարվեն հետևյալ բացահայտումներն այն ժամանակաշրջանի համար, որի ընթացքում տեղի է ունեցել միավորումը.
ա) միավորվող կազմակերպությունների անվանումները և նկարագրությունները,
բ) միավորման հաշվառման մեթոդը,
գ) հաշվառման նպատակների համար` միավորման ուժի մեջ մտնելու ամսաթիվը,
դ) ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման արդյունքում առաջացած ցանկացած գործունեություն, որը միավորը որոշել է օտարել:
5.3.1.2. Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխություն
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտի, երբ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունն էական ազդեցություն է ունենում ընթացիկ կամ ներկայացված որևէ նախորդող ժամանակաշրջանի վրա կամ կարող է էական ազդեցություն ունենալ հաջորդ ժամանակաշրջանների վրա, կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) եթե ընտրված է հիմնական մոտեցումը`
● փոփոխության պատճառները,
● ճշգրտումից առաջացած գումարն ընթացիկ և ներկայացված յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանի համար,
● համեմատելի տեղեկատվության մեջ ընդգրկված ժամանակաշրջաններին նախորդող ժամանակաշրջանների հետ կապված ճշգրտումից առաջացած գումարը,
● այն փաստը, որ համեմատելի տեղեկատվությունը վերաներկայացվել է, կամ նշում այն մասին, որ դրա կատարելն անիրագործելի է.
բ) եթե ընտրված է թույլատրելի այլընտրանքային մոտեցումը`
● փոփոխության պատճառները,
● ճշգրտումից առաջացած գումարը, որը ճանաչված է ընթացիկ ժամանակաշրջանի զուտ շահույթում կամ վնասում,
● ճշգրտումից առաջացած գումարը, որը ներառված է յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանում, որի համար ներկայացված է կանխատեսական տեղեկատվություն, և ճշգրտումից առաջացած գումարը, որը վերաբերում է ֆինանսական հաշվետվություններում ներառված ժամանակաշրջաններին նախորդողներին: Եթե լրացուցիչ կանխատեսական տեղեկատվության ներկայացումն անիրագործելի է, այդ փաստը պետք է բացահայտվի:
5.3.1.3. Էական սխալներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտի` էական սխալների ուղղման համար պետք է կատարվեն հետևյալ բացահայտումները.
ա) եթե ընտրված է հիմնական մոտեցումը`
● էական սխալի բնույթը,
● ուղղման գումարն` ընթացիկ ժամանակաշրջանի և ներկայացված նախորդող յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանի համար,
● ուղղման գումարը, որը վերաբերում է այն ժամանակաշրջաններին, որոնք նախորդում են համեմատելի տեղեկատվություն պարունակող ժամանակաշրջաններին,
● այն փաստը, որ համեմատելի տեղեկատվությունը վերահրապարակվել է, կամ ցուցումն այն մասին, որ նման տեղեկատվության վերաներկայացումն անիրագործելի է:
բ) եթե ընտրված է թույլատրելի այլընտրանքային մոտեցումը`
● էական սխալի բնույթը,
● ուղղման գումարը, որը ճանաչված է ընթացիկ ժամանակաշրջանի զուտ շահույթում կամ վնասում,
● ուղղման գումարը, որը ընդգրկված է յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանում, որի համար ներկայացված է կանխատեսական տեղեկատվություն և ուղղման գումարը, որը վերաբերում է կանխատեսական տեղեկատվության ընդգրկված ժամանակաշրջաններին նախորդող ժամանակաշրջաններին: Եթե կանխատեսական տեղեկատվության ներկայացումն անիրագործելի է, այդ փաստը պետք է բացահայտվի:
5.3.1.4. Ընդհատված գործառնություն
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտի` յուրաքանչյուր ընդհատված գործառնության համար պետք է կատարվեն հետևյալ բացահայտումները`
ա) ընդհատված գործառնության բնույթը,
բ) ընդհատման ուժի մեջ մտնելու օրը` հաշվառման նպատակներով,
գ) ընդհատման եղանակը (վաճառք կամ հրաժարում),
դ) ընդհատումից առաջացած շահույթը կամ վնասը և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը, որն օգտագործվում է շահույթը կամ վնասը չափելու համար,
ե) հասույթը, շահույթը կամ վնասը, որը գոյանում է հաշվետու ժամանակաշրջանի սովորական գործունեությունից և ներկայացվում է յուրաքանչյուր նախորդ ժամանակաշրջանի համապատասխան գումարների հետ միասին:
5.3.1.5. Փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման գնահատումներում
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի հաշվառման գնահատման փոփոխության բնույթն ու գումարը, որոնք էական ազդեցություն ունեն ընթացիկ ժամանակաշրջանում, կամ որոնք էական ազդեցություն կարող են ունենալ հաջորդող ժամանակաշրջաններում: Եթե դա անիրագործելի է գումարի չափը որոշելու համար, այս փաստը պետք է բացահայտվի:
5.3.1.6. Կապակցված կողմերի բացահայտում
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 24 «Կապակցված կողմերի բացահայտում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի`
ա) վերահսկողության առկայության դեպքում կապակցված կողմերի փոխհարաբերությունները` անկախ կապակցված կողմերի միջև գործարքների կատարման փաստից,
բ) եթե կապակցված կողմերի միջև կայացել են գործարքներ` կապակցված կողմերի փոխհարաբերությունների բնույթը, ինչպես նաև գործարքների տեսակները և տարրերը, որոնք անհրաժեշտ են ֆինանսական հաշվետվությունները հասկանալու համար, ներառյալ`
● գործարքների ծավալի ցուցանիշը` գումարային տեսքով կամ հարաբերական մեծությամբ,
● չմարված հոդվածները` գումարով կամ հարաբերական մեծությամբ,
● գնային քաղաքականությունը:
Միևնույն բնույթի հոդվածները կարող են բացահայտվել միասնաբար, բացի այն դեպքերից, երբ անհրաժեշտ է առանձին բացահայտում` հաշվետու կազմակերպության ֆինանսական հաշվետվությունների վրա կապակցված կողմերի փոխհարաբերությունների ազդեցությունը հասկանալու համար:
5.3.1.7. Պայմանական դեպքեր և պարտավորություններ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 10 «Հաշվապահական հաշվեկշռի ամսաթվից հետո տեղի ունեցող դեպքեր» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացման համար վավերացման ամսաթիվը և, թե ում կողմից են դրանք վավերացվել: Եթե կազմակերպության սեփականատերերը կամ այլոք իրավասու են ներկայացնելուց հետո փոփոխել ֆինանսական հաշվետվությունները` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի այդ փաստը:
բ) հաշվապահական հաշվեկշռի ամսաթվից հետո տեղի ունեցած չճշգրտող դեպքի յուրաքանչյուր նշանակալի դասի մասին հետևյալ տեղեկատվությունը (եթե հաշվապահական հաշվեկշռի ամսաթվից հետո չճշգրտող դեպքերն այնքան կարևոր են, որ դրանց չբացահայտումը կազդեր ֆինանսական հաշվետվություններն օգտագործողների` ճիշտ գնահատումներ կատարելու և որոշումներ ընդունելու կարողության վրա)`
● դեպքի բնույթը,
● դրա ֆինանսական հետևանքի գնահատումը կամ այդպիսի գնահատում կատարելու անհնարինության մասին հայտարարություն:
5.3.1.8. Անընդհատություն
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում» ստանդարտի` երբ ղեկավարությունը, իր գնահատումներն անելիս, տեղյակ է իրադարձություններին կամ պայմաններին վերաբերող էական անորոշություններին, որոնք կարող են նշանակալի կասկածներ հարուցել կազմակերպության հետագա գործունեության վերաբերյալ, այդ անորոշությունները պետք է բացահայտվեն: Երբ ֆինանսական հաշվետվությունները չեն պատրաստվում կազմակերպության գործունեության անընդհատության հիման վրա, ապա այս փաստը պետք է բացահայտվի` այն հիմունքների հետ միասին, որոնցով պատրաստվել են ֆինանսական հաշվետվությունները, ինչպես նաև պետք է բացահայտվի այն պատճառը, թե ինչու կազմակերպությունը չի համարվում անընդհատ գործող:
5.3.2. Հաշվապահական հաշվեկշռին կից ծանոթագրություններ
5.3.2.1. 1-ին` «Հիմնական միջոցներ» աղյուսակում ցույց է տրվում կազմակերպության շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների (տող 010-093), շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների (տող 110-130) և հողամասերի (տող 150-152)` ըստ հիմնական միջոցների դասերի`
● 3-րդ սյունակում` մաշվածության դրույքը (տոկոսը),
● 4-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը,
● 5-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության, արժեզրկումից կուտակված կորուստների ավելացումը,
● 6-րդ սյունակում` հիմնական միջոցների վերագնահատումից հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության ավելացումը,
● 7-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության, արժեզրկումից կուտակված կորուստների նվազեցումը,
● 8-րդ սյունակում` հիմնական միջոցների վերագնահատումից հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության նվազեցումը,
● 9-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը:
Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը որոշվում է որպես դրանց արժեքի (հաշիվ 111 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցներ») և կուտակված մաշվածության (հաշիվ 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն») ու արժեզրկումից կուտակված կորուստների (հաշիվ 122 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցներին վերաբերող մասով)) հանրագումարի տարբերություն:
100 տողում ցույց է տրվում շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը (տող 010 + տող 020 + տող 030 + տող 040 + տող 050 + տող 060 + տող 070 + տող 080 + տող 090):
101 տողում ցույց է տրվում շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների արժեքը (տող 011 + տող 021 + տող 031 + տող 041 + տող 051 + տող 061 + տող 071 + տող 081 + տող 091):
102 տողում ցույց է տրվում շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածությունը (տող 012 + տող 022 + տող 032 + տող 042 + տող 052 + տող 062 + տող 072 + տող 082 + տող 092):
103 տողում ցույց են տրվում շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների արժեզրկումից կուտակված կորուստները (տող 013 + տող 023 + տող 033 + տող 043 + տող 053 + տող 063 + տող 073 + տող 083 + տող 093):
Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը որոշվում է որպես դրանց արժեքի (հաշիվ 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ») և կուտակված մաշվածության (հաշիվ 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն») ու արժեզրկումից կուտակված կորուստների (հաշիվ 122 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներին վերաբերող մասով)) հանրագումարի տարբերություն:
140 տողում ցույց է տրվում շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը (տող 110 + տող 120 + տող 130):
141 տողում ցույց է տրվում շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների արժեքը (տող 110 + տող 121 + տող 130):
142 տողում ցույց է տրվում շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածությունը (տող 122):
143 տողում ցույց են տրվում շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների արժեզրկումից կուտակված կորուստները (տող 123):
Հողամասերի հաշվեկշռային արժեքը որոշվում է որպես դրա արժեքի (հաշիվ 115 «Հողամասեր») և արժեզրկումից կուտակված կորուստների (հաշիվ 122 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (հողամասերին վերաբերող մասով)) տարբերություն:
150 տողում ցույց է տրվում հողամասերի հաշվեկշռային արժեքը:
151 տողում ցույց է տրվում հողամասերի արժեքը:
152 տողում ցույց են տրվում հողամասերի արժեզրկումից կուտակված կորուստները:
160 տողում ցույց է տրվում հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը (տող 100 + տող 140 + տող 150):
161 տողում ցույց է տրվում հիմնական միջոցների արժեքը (տող 101 + տող 141 + տող 151):
162 տողում ցույց է տրվում հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածությունը (տող 102 + տող 142):
163 տողում ցույց են տրվում հիմնական միջոցների արժեզրկումից կուտակված կորուստները (տող 103 + տող 143 + տող 152):
Աղյուսակի 160 տողի 4-րդ և 9-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 010 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.2.2. 2-րդ` «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» աղյուսակում ցույց է տրվում կազմակերպության ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների (տող 170-203), ըստ դասերի`
● 3-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը,
● 4-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված մաշվածության, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը:
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը որոշվում է որպես դրա արժեքի (հաշիվ 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ») և կուտակված մաշվածության (հաշիվ 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն») ու արժեզրկումից կուտակված կորուստների (հաշիվ 122 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներին վերաբերող մասով)) հանրագումարի տարբերություն:
210 տողում ցույց է տրվում ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը (տող 170 + տող 180 + տող 190 + տող 200):
211 տողում ցույց է տրվում ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների արժեքը (տող 171 + տող 181 + տող 191 + տող 201):
212 տողում ցույց է տրվում ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածությունը (տող 172 + տող 182 + տող 192 + տող 202):
213 տողում ցույց են տրվում ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների արժեզրկումից կուտակված կորուստները (տող 173 + տող 183 + տող 193 + տող 203):
Աղյուսակի 210 տողի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 020 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.2.3. 3-րդ` «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» աղյուսակում ցույց է տրվում կառուցման ընթացքում գտնվող հիմնական միջոցների (տող 220), տեղակայման ենթակա սարքավորումների (տող 230) և հիմնական միջոցների վրա հետագա կապիտալացվող ծախսումների (տող 240)`
● 3-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ մնացորդը,
● 4-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ավելացումը,
● 5-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում նվազեցումը,
● 6-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ մնացորդը:
250 տողում ցույց է տրվում ընդամենը անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվները (տող 220 + տող 230 + տող 240):
Աղյուսակի 250 տողի 3-րդ և 6-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 030 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.2.4. 4-րդ` «Գուդվիլ» աղյուսակում ցույց է տրվում գուդվիլի`
● 3-րդ սյունակում` ամորտիզացիայի ժամանակաշրջանը,
● 4-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը,
● 5-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների ընդամենը ավելացումը,
● 6-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ճանաչված լրացուցիչ գուդվիլից հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների աճը,
● 7-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում որոշելի ակտիվների և պարտավորությունների արժեքի հետագա որոշման կամ փոփոխության հետևանքով գուդվիլի հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների աճը,
● 8-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների ընդամենը նվազումը,
● 9-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ապաճանաչված գուդվիլից հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների նվազումը,
● 10-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում որոշելի ակտիվների և պարտավորությունների արժեքի հետագա որոշման կամ փոփոխության հետևանքով գուդվիլի հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների նվազումը,
● 11-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը:
Գուդվիլի հաշվեկշռային արժեքը (տող 260) որոշվում է որպես դրա արժեքի` տող 261 (1313 «Ֆիրմայի գին (գուդվիլ)» երկրորդ կարգի հաշիվ) և կուտակված ամորտիզացիայի` տող 262 (1323 «Ֆիրմայի գնի (գուդվիլի) ամորտիզացիա» երկրորդ կարգի հաշիվ) ու արժեզրկումներից կուտակված կորուստների` տող 263 (հաշիվ 122 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (գուդվիլին վերաբերող մասով)) հանրագումարի տարբերություն:
5.3.2.5. 5-րդ` «Բացասական գուդվիլ» աղյուսակում ցույց է տրվում բացասական գուդվիլի`
● 3-րդ սյունակում` ամորտիզացիայի (եկամուտ ճանաչելու) ժամանակաշրջանը,
● 4-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի և ամորտիզացված (եկամուտ ճանաչված) բացասական գուդվիլի գումարը,
● 5-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, ամորտիզացիայի (եկամուտ ճանաչելու) ընդամենը ավելացումը,
● 6-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ճանաչված լրացուցիչ բացասական գուդվիլից հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի և ամորտիզացված (եկամուտ ճանաչված) բացասական գուդվիլի աճը,
● 7-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում որոշելի ակտիվների և պարտավորությունների արժեքի հետագա որոշման կամ փոփոխության հետևանքով հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի և ամորտիզացված (եկամուտ ճանաչված) բացասական գուդվիլի աճը,
● 8-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, ամորտիզացիայի (եկամուտ ճանաչելու) ընդամենը նվազումը,
● 9-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ապաճանաչված բացասական գուդվիլից հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի և ամորտիզացված (եկամուտ ճանաչված) բացասական գուդվիլի նվազումը,
● 10-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում որոշելի ակտիվների և պարտավորությունների արժեքի հետագա որոշման կամ փոփոխության հետևանքով բացասական գուդվիլի հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի և ամորտիզացված (եկամուտ ճանաչված) բացասական գուդվիլի նվազումը,
● 11-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, եկամուտ ճանաչված բացասական գուդվիլի մնացորդը:
Բացասական գուդվիլի հաշվեկշռային արժեքը (տող 270) որոշվում է որպես արժեքի (տող 271) և եկամուտ ճանաչված բացասական գուդվիլի (տող 272) տարբերություն:
Աղյուսակի 270 տողի 4-րդ և 11-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 050 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.2.6. 6-րդ` «Ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումներ» աղյուսակում ցույց է տրվում ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների`
● 3-րդ սյունակում` ամորտիզացիայի դրույքը,
● 4-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը,
● 5-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի աճը,
● 6-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում վերականգնված ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների աճը: Երբ ավելացումը վերաբերում է այն ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումներին, որոնք 4-րդ սյունակում չունեն մնացորդներ (հաշվեկշռից դուրս են գրված)` լրացվում են 280, 281 և 282 տողերը: Երբ ավելացումը կատարվում է արժեզրկումից կորուստների վերականգնումից` լրացվում են 280, 282 և 283 տողերը, ընդ որում` 283 տողի գումարը ցույց է տրվում փակագծերում:
● 7-րդ սյունակում`
- 280 տողում` ժամանակաշրջանի ընթացքում որպես ծախս ճանաչված ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների գումարը,
- 282 տողում` ժամանակաշրջանի ընթացքում հաշվարկված ամորտիզացիան, որը ճանաչվել է որպես ծախս,
- 283 տողում` ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների արժեքի իջեցումից ժամանակաշրջանի ընթացքում ճանաչված ծախսը (արժեզրկումից կորուստը),
● 8-րդ սյունակի 280 և 282 տողերում` ժամանակաշրջանի ընթացքում հաշվարկված ամորտիզացիան, որը ներառվել է այլ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքում,
● 9-րդ սյունակում` օտարված, այդ թվում` դուրս գրված ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների հաշվեկշռային արժեքը, արժեքը, կուտակված ամորտիզացիան, արժեզրկումից կուտակված կորուստները,
● 10-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա վերջի դրությամբ ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը:
Ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների հաշվեկշռային արժեքը որոշվում է որպես արժեքի` տող 281 (հաշիվ 134 «Ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումներ») և կուտակված ամորտիզացիայի` տող 282 (հաշիվ 135 «Ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների ամորտիզացիա») ու արժեզրկումներից կուտակված կորուստների` տող 283 (136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումներին վերաբերող մասով)) հանրագումարի տարբերություն:
5.3.2.7. 7-րդ` «Այլ ոչ նյութական ակտիվներ» աղյուսակում ցույց է տրվում ոչ նյութական ակտիվների (բացառությամբ գուդվիլի և ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների) ըստ դասերի`
● 3-րդ սյունակում` ամորտիզացիայի դրույքը,
● 4-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը,
● 5-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների աճը,
● 6-րդ սյունակում` հաշվետու ժամանակաշրջանում ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների նվազումը,
● 7-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ այլ ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի, արժեքի, կուտակված ամորտիզացիայի, արժեզրկումից կուտակված կորուստների մնացորդը:
Այլ ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը որոշվում է որպես արժեքի (հաշիվ 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» (բացառությամբ 1313 «Ֆիրմայի գին (գուդվիլ)» երկրորդ կարգի հաշվի)) և կուտակված ամորտիզացիայի` (հաշիվ 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» (բացառությամբ 1323 «Ֆիրմայի գնի (գուդվիլի) ամորտիզացիա» երկրորդ կարգի հաշվի) ու արժեզրկումից կուտակված կորուստների (հաշիվ 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կորուստներ» (բացառությամբ գուդվիլի և ակտիվ ճանաչված զարգացման ծախսումների)) հանրագումարի տարբերություն:
360 տողում ցույց է տրվում ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը (տող 290 + տող 300 + տող 310 + տող 320 + տող 330 + տող 340 + տող 350):
361 տողում ցույց է տրվում ոչ նյութական ակտիվների արժեքը (տող 291 + տող 301 + տող 311 + տող 321 + տող 331 + տող 341 + տող 351):
362 տողում ցույց է տրվում ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիան (տող 292 + տող 302 + տող 312 + տող 322 + տող 332 + տող 342 + տող 352):
363 տողում ցույց են տրվում ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկումից կուտակված կորուստները (տող 293 + տող 303 + տող 313 + տող 323 + տող 333 + տող 343 + տող 353):
Աղյուսակների 260, 280 և 360 տողերի 4-րդ սյունակների գումարների հանրագումարը պետք է համապատասխանի «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 040 տողի 3-րդ սյունակի գումարին, իսկ 260 տողի 11-րդ, 280 տողի 10-րդ և 360 տողի 7-րդ սյունակների գումարների հանրագումարը պետք է համապատասխանի «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 040 տողի 4-րդ սյունակի գումարին:
5.3.2.8. 8-րդ` «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ` հաշվառված «բաժնեմասնակցության մեթոդով»» աղյուսակում ցույց է տրվում ըստ կապակցված կազմակերպությունների «բաժնեմասնակցության մեթոդով» հաշվառված ոչ ընթացիկ ներդրումների (հաշիվ 141 «Ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կողմերի կանոնադրական կապիտալում»)`
● 3-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ մնացորդը,
● 4-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ մնացորդը:
400 տողում ցույց է տրվում 370, 380 և 390 տողերի հանրագումարը:
Աղյուսակի 400 տողի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 060 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.2.9. 9 -րդ` «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» աղյուսակի 410 տողում ցույց է տրվում կազմակերպության երկարաժամկետ բանկային վարկերի (հաշիվ 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկեր»), 420 տողում` երկարաժամկետ փոխառությունների (հաշիվ 412 «Երկարաժամկետ փոխառություններ»), 430 տողում` երկարաժամկետ պարտավորություններ ֆինանսական վարձակալության գծով (հաշիվ 413 «Երկարաժամկետ պարտավորություններ ֆինանսական վարձակալության գծով»)`
● 3-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ մնացորդը,
● 4-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ մնացորդը:
Աղյուսակի 410 և 420 տողերի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 360 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին, իսկ 430 տողի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարները` 370 տողի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.2.10. 10-րդ` «Ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» աղյուսակի 440 տողում ցույց է տրվում կազմակերպության կարճաժամկետ բանկային վարկերի (հաշիվ 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկեր»), 450 տողում` կարճաժամկետ փոխառությունների (հաշիվ 513 «Կարճաժամկետ փոխառություններ»), 460 տողում` երկարաժամկետ բանկային վարկերի կարճաժամկետ մասի (հաշիվ 512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի կարճաժամկետ մաս») և 470 տողում` երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի (հաշիվ 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մաս»)`
● 3-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ մնացորդը,
● 4-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ մնացորդը:
480 տողում ցույց են տրվում ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների գումարը (տող 440 + տող 450 + տող 460 + տող 470):
Աղյուսակի 440 և 450 տողերի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 410 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին, իսկ 460 և 470 տողերի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարները` 420 տողի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.2.11. 11-րդ` «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք բյուջեին» աղյուսակում ցույց է տրվում շահութահարկի (տող 490), եկամտահարկի (տող 500), ավելացված արժեքի հարկի (տող 510), ակցիզային հարկի (տող 520), գույքահարկի (տող 530), հողի հարկի (տող 540), մաքսատուրքի (տող 550), հաստատագրված վճարների (տող 560), այլ պարտադիր վճարների (տող 570), տույժերի (տող 580), տուգանքների (տող 590)`
● նախորդ տարվա վերջի դրությամբ մնացորդը,
● հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ մնացորդը:
600 տողում ցույց է տրվում ընդամենը կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքը բյուջեին (հաշիվ 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտք բյուջեին») (տող 490 + տող 500 + տող 510 + տող 520 + տող 530 + տող 540 + տող 550 + տող 560 + տող 570 + տող 580 + տող 590):
Աղյուսակի 600 տողի 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարները պետք է համապատասխանեն «Հաշվապահական հաշվեկշիռ» (Ձև N 1) 460 տողի համապատասխանաբար 3-րդ և 4-րդ սյունակների գումարներին:
5.3.3. Արտահաշվեկշռային հաշիվներ
5.3.3.1. 12-րդ` «Արտահաշվեկշռային հաշիվներ» աղյուսակի 610 տողում ցույց է տրվում գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցների (հաշիվ 911 «Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցներ»), 620 տողում` պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքների (հաշիվ 921 «Պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքներ»), 630 տողում` վերամշակման ընդունված նյութերի (հաշիվ 922 «Վերամշակման ընդունված նյութեր»), 640 տողում` տեղակայման ընդունված սարքավորումների (հաշիվ 923 «Տեղակայման ընդունված սարքավորումներ»), 650 տողում` հանձնուրդի (կոմիսիայի) և հանձնարարության (կոնսիգնացիայի) պայմանագրերով ընդունված ապրանքների (հաշիվ 924 «Հանձնուրդի (կոմիսիայի) և հանձնարարության (կոնսիգնացիայի) պայմանագրերով ընդունված ապրանքներ»), 660 տողում` հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցների (հաշիվ 931 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ»), 670 տողում` հանձնուրդի (կոմիսիայի) և հանձնարարության (կոնսիգնացիայի) պայմանագրերով ընդունված միջոցների (հաշիվ 932 «Հանձնուրդի (կոմիսիայի) և հանձնարարության (կոնսիգնացիայի) պայմանագրերով ընդունված միջոցներ»), 680 տողում` դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի (հաշիվ 941 «Դուրս գրված դեբիտորական պարտքեր»), 690 տողում` դուրս գրված կրեդիտորական պարտքերի (հաշիվ 942 «Դուրս գրված կրեդիտորական պարտքեր»), 700 տողում պարտավորությունների և ստացվելիք վճարումների ապահովման (հաշիվ 943 «Պարտավորությունների և ստացվելիք վճարումների ապահովում»), 710 տողում` ստանձնած պարտավորությունների և վճարումների ապահովման (հաշիվ 944 «Ստանձնած պարտավորությունների և վճարումների ապահովում»), 720 տողում` չհատուցված հարկային վնասի (հաշիվ 945 «Չհատուցված հարկային վնաս»), 730 տողում` խիստ հաշվառման բլանկների (հաշիվ 951 «Խիստ հաշվառման բլանկներ»), 740 տողում` պարբերական և մասնագիտական գրականության (հաշիվ 952 «Պարբերական և մասնագիտական գրականություն») և 750 տողում` շահագործման մեջ գտնվող արագամաշ առարկաների (հաշիվ 953 «Շահագործման մեջ գտնվող արագամաշ առարկաներ»)`
● 3-րդ սյունակում` նախորդ տարվա վերջի դրությամբ մնացորդը,
● 4-րդ սյունակում` հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) վերջի դրությամբ մնացորդը:
5.3.4. Հաշվապահական հաշվեկշռին կից ծանոթագրությունների այլ բացահայտումներ
5.3.4.1. Հիմնական միջոցներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) հիմնական միջոցների սեփականության իրավունքի սահմանափակումների առկայությունը և գումարները, այդ թվում` նաև պարտավորությունների ապահովության երաշխիք հանդիսացողներինը,
բ) հիմնական միջոցների ձեռք բերման պայմանագրային պարտավորությունների գումարը:
Երբ հիմնական միջոցների միավորները ֆինանսական հաշվետվություններում արտացոլվում են վերագնահատված արժեքով, պետք է բացահայտվի նաև հետևյալ տեղեկատվությունը`
ա) հիմունքը, որը կիրառվել է ակտիվները վերագնահատելու համար,
բ) վերագնահատման ուժի մեջ մտնելու օրը,
գ) գնահատման գծով անկախ փորձագետ ներգրավված լինել կամ չլինելը,
դ) գործակիցների բնույթը, որոնք կիրառվել են վերագնահատման արժեքը որոշելիս,
ե) հիմնական միջոցների յուրաքանչյուր դասի հաշվեկշռային արժեքը, որը կներառվեր ֆինանսական հաշվետվություններում, եթե ակտիվներն արտացոլված լինեին սկզբնական արժեքով,
զ) վերագնահատման արդյունքում առաջացած արժեքի աճը և հաշվետու ժամանակաշրջանում դրա փոփոխությունները, ինչպես նաև բաժնետերերի միջև մնացորդի բաշխման ցանկացած սահմանափակում:
Կազմակերպությունը կարող է բացահայտել նաև հետևյալը`
ա) դեռևս օգտագործման մեջ գտնվող, բայց լրիվ մաշված հիմնական միջոցների համախառն հաշվեկշռային արժեքը,
բ) հիմնական միջոցների իրական արժեքը, եթե կիրառվում է գնահատման հիմնական մոտեցումը, և եթե իրական արժեքն էապես տարբերվում է հաշվեկշռային արժեքից:
5.3.4.2. Գուդվիլ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) եթե գուդվիլն ամորտիզացվում է ավելի քան քսան տարվա ընթացքում` պատճառները, թե ինչու է գուդվիլի օգտակար ծառայության ժամկետը գերազանցում քսան տարին: Այս պատճառները ներկայացնելիս կազմակերպությունը պետք է նկարագրի այն գործոնը (գործոնները), որն էական դեր է խաղացել գուդվիլի օգտակար ծառայության ժամկետը որոշելիս,
բ) եթե գուդվիլը չի ամորտիզացվում գծային հիմունքով` օգտագործվող հիմունքը և պատճառը, թե ինչու է տվյալ հիմունքն ավելի նպատակահարմար, քան գծայինը,
գ) ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվության տողային հոդվածները, ուր ներառված է գուդվիլի ամորտիզացիան:
5.3.4.3. Բացասական գուդվիլ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) ապագայում ակնկալվող կորուստների և ծախսերի նկարագրությունը, գումարը և ժամկետը` այն չափով, որով բացասական գուդվիլը վերաբերում է ձեռք բերողի ապագա վնասների և ծախսերի ակնկալումներին, որոնք որոշված են ձեռք բերողի պլանում և կարող են արժանահավատորեն չափվել, բայց որոնք չեն ներկայացնում որոշելի պարտավորություններ ձեռք բերման ամսաթվի դրությամբ:
բ) ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվության այն տողային հոդվածները, որտեղ բացասական գուդվիլը ճանաչվում է եկամուտ:
5.3.4.4. Ներդրումներ` հաշվառված «բաժնեմասնակցության մեթոդով»
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 27 «Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ և դուստր ընկերություններում ներդրումների հաշվառում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններում ներառված դուստր ընկերությունների ցանկը, ներառյալ` դրանց անվանումները, գրանցման կամ գործունեության ծավալման երկիրը, բաժնեմասի մեծությունը կամ ձայների քանակը, եթե այն տարբեր է բաժնեմասի մեծությունից,
բ) դուստր ընկերությունների չհամախմբման պատճառները,
գ) մայր կազմակերպության հարաբերությունների բովանդակությունն այն դուստր ընկերությունների հետ, որտեղ մայր կազմակերպությունը դուստր ընկերությունների միջոցով ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն չի տնօրինում ձայների քանակի կեսից ավելին,
դ) այն ընկերությունների անվանումները, որտեղ մայր կազմակերպությունը դուստր ընկերությունների միջոցով ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն տնօրինում է ձայների կեսից ավելին, որոնք սակայն չեն հանդիսանում դուստր ընկերություններ` դրանց նկատմամբ վերահսկման իրավունքի բացակայության պատճառով,
ե) դուստր ընկերությունների ձեռք բերման և օտարման ազդեցությունը հաշվետվության ամսաթվի դրությամբ ֆինանսական վիճակի, հաշվետու ժամանակաշրջանի գործունեության արդյունքների, ինչպես նաև նախորդ ժամանակաշրջանի համապատասխան գումարների վրա,
զ) մայր կազմակերպության առանձին ֆինանսական հաշվետվություններում դուստր ընկերություններում կատարված ներդրումների հաշվառման մեթոդը,
է) դուստր ընկերության կողմից մայր կազմակերպության հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը չկիրառելու փաստը` նշելով համախմբված ֆինանսական հաշվետվությունների այն հոդվածների մասնաբաժինը, որոնց նկատմամբ չի կիրառվել միևնույն հաշվապահական հաշվառման քաղաքականությունը,
ը) համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ չներկայացնելու պատճառները, ինչպես նաև իր սեփական ֆինանսական հաշվետվություններում դուստր ընկերությունների արտացոլման հիմունքները:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 28 «Ասոցիացված կազմակերպություններում ներդրումների հաշվառում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) նշանակալի ասոցիացված կազմակերպությունների ցանկը և նկարագիրը, ներառյալ իր բաժնեմասը և ձայնի իրավունք տվող բաժնետոմսերի ընդհանուր քանակում իր բաժինը, եթե դրանք տարբեր են,
բ) այդ ներդրումների հաշվառման համար օգտագործված մեթոդները:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 31 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության արտացոլումը ֆինանսական հաշվետվություններում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) համատեղ ձեռնարկումներում ձեռնարկողի մասնակցությանը վերաբերող ցանկացած ներդրումային պարտավորություններ, ինչպես նաև իր բաժինը ցանկացած ներդրումային պարտավորություններում, որոնք առաջացել են այլ ձեռնարկողների հետ միասին,
բ) համատեղ ձեռնարկումներում ներդրումային պարտավորությունների իր բաժինը,
գ) նշանակալի համատեղ ձեռնարկումներում ձեռնարկողի մասնակցությունների ցանկը և նկարագիրը, և համատեղ վերահսկվող միավորների սեփական կապիտալում մասնակցության տոկոսը:
դ) համատեղ ձեռնարկումներում իր մասնակցության հետ կապված ընթացիկ և ոչ ընթացիկ ակտիվներից, ընթացիկ և ոչ ընթացիկ պարտավորություններից, եկամուտներից և ծախսերից յուրաքանչյուրի համախառն գումարը, երբ ձեռնարկողը, որը ներկայացնում է համատեղ վերահսկվող միավորներում իր մասնակցությունը` օգտագործելով համամասնական համախմբման տող առ տող հաշվետվական ձևը կամ բաժնեմասնակցության մեթոդը,
ե) ցանկացած պայմանական պարտավորություն, որն առաջացրել է ձեռնարկողը` կապված համատեղ ձեռնարկումում իր մասնակցության հետ, ինչպես նաև իր բաժինը յուրաքանչյուր պայմանական պարտավորությունում, որն առաջացրել է այլ ձեռնարկողների հետ միասին,
զ) համատեղ ձեռնարկման պայմանական պարտավորությունների իր բաժինը, որի համար ինքը պայմանականորեն պատասխանատու է,
է) այն պայմանական պարտավորությունները, որոնք առաջանում են, որովհետև ձեռնարկողը պայմանականորեն պատասխանատու է համատեղ ձեռնարկման այլ ձեռնարկողների պարտավորությունների համար:
5.3.4.5. Այլ ոչ ընթացիկ ներդրումներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 25 «Ներդրումներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) շուկայական (հեշտ իրացվելի) ներդրումների շուկայական արժեքը, եթե դրանք չեն հաշվառվում շուկայական արժեքով,
բ) ներդրումային գույքի իրական արժեքը, եթե դրանք հաշվառվում են որպես երկարաժամկետ ներդրումներ և չեն արտացոլվում իրական արժեքով,
գ) նշանակալի սահմանափակումները ներդրումների իրացման կամ եկամուտների բաշխման և օտարումից մուտքերի վրա,
դ) վերագնահատված արժեքով արտացոլված երկարաժամկետ ներդրումների վերջին վերագնահատման ամսաթիվը, վերագնահատման հիմունքը և անկախ գնահատողի մասնակցության փաստը,
ե) մասնագիտացված ներդրումային կազմակերպությունների ներդրումների պորտֆելի վերլուծությունը:
5.3.4.6. Ֆինանսական վարձակալությունում զուտ ներդրումներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) վարձակալությունում ընդհանուր համախառն ներդրումների գումարի և նվազագույն վարձավճարների գծով ընդհանուր դեբիտորական պարտքի ներկա արժեքի համադրումը հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ, ինչպես նաև վարձակալությունում ընդհանուր համախառն ներդրումները և նվազագույն վարձավճարների գծով դեբիտորական պարտքի ներկա արժեքը հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ` հետևյալ յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանի համար.
I. ոչ ուշ, քան մեկ տարի,
II. մեկ տարուց հետո, բայց ոչ ուշ, քան հինգ տարի,
III. հինգ տարուց հետո.
բ) չվաստակած ֆինանսական եկամուտը,
գ) վարձատուին հասանելիք չերաշխավորված մնացորդային արժեքները,
դ) չհավաքագրվող նվազագույն վարձավճարների ծածկման համար կուտակված պահուստները,
ե) եկամուտներում ճանաչված պայմանական ռենտաները,
զ) վարձատուի նշանակալի վարձակալական պայմանագրերի ընդհանուր նկարագրությունը:
5.3.4.7. Հետաձգված հարկային ակտիվ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 12 «Շահութահարկ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի հետաձգված հարկային ակտիվի գումարը և դրա ճանաչումը հիմնավորող փաստի բնույթը, երբ`
ա) հետաձգված հարկային ակտիվի իրացումը (օգտագործումը) կախված է առկա հարկվող ժամանակավոր տարբերությունների մարումից (վերացումից) առաջացող շահույթը գերազանցող ապագա հարկվող շահույթից,
բ) կազմակերպությունը վնաս է կրել ընթացիկ կամ նախորդ ժամանակաշրջանում այն հարկային դաշտում, որին վերաբերում է հետաձգված հարկային ակտիվը:
5.3.4.8. Պաշարներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 2 «Պաշարներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) պաշարների ընդհանուր հաշվեկշռային արժեքը,
բ) իրացման զուտ արժեքով պաշարների հաշվեկշռային արժեքը,
գ) տնտեսական գործունեության հանգամանքները կամ իրադարձությունները, որոնք բերել են պաշարների մասնակի դուրս գրված գումարների վերականգնման,
դ) որպես պարտավորությունների երաշխիք գրավ դրված պաշարների հաշվեկշռային արժեքը:
5.3.4.9. Ընթացիկ ներդրումներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 25 «Ներդրումներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի նաև շուկայական (հեշտ իրացվելի) ներդրումների շուկայական արժեքը, եթե դրանք չեն հաշվառվում շուկայական արժեքով:
5.3.4.10. Երկարաժամկետ պարտավորություններ ֆինանսական վարձակալության գծով
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) ընդհանուր նվազագույն վարձավճարների և դրանց ներկա արժեքի համադրումը` հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ: Բացի այդ, կազմակերպությունը պետք է բացահայտի ընդհանուր նվազագույն վարձավճարները հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ և դրանց ներկա արժեքը հետևյալ յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանի համար.
I. ոչ ուշ, քան մեկ տարի,
II. մեկ տարուց հետո, բայց ոչ ուշ, քան հինգ տարի,
III. հինգ տարուց հետո.
բ) ժամանակաշրջանի եկամուտների կազմում ճանաչված պայմանական ռենտաները,
գ) չեղյալ չհայտարարվող ենթավարձակալություններից ակնկալվող ապագա ընդհանուր նվազագույն վարձավճարները հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ,
դ) վարձակալի նշանակալի վարձակալական պայմանագրերի ընդհանուր նկարագրությունը, ներառյալ հետևյալ կետերը.
I. պայմանական ռենտաների որոշման հիմքերը,
II. նորացման կամ գնման օպցիոնների առկայությունն ու պայմանները, ինչպես նաև սահող գների վերաբերյալ (էսկալացիոն դրույթ) վերապահումը,
III. վարձակալական պայմանագրով նախատեսված սահմանափակումները, ինչպիսիք են շահաբաժիններին, լրացուցիչ պարտքին և հետագա վարձակալությանը վերաբերողները:
Բացի վերը թվարկված ըստ հոդվածների բացահայտումներից, կազմակերպությունը պետք է բացահայտի նաև հետևյալ ընդհանուր բնույթի բացահայտումները.
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) կազմակերպության գործունեության կառուցվածքի փոփոխումը և դրա հետ կապված ծախսումների ֆինանսավորմանն ուղղված պահուստների չօգտագործված մնացորդի դուրս գրումը,
բ) պահուստների չօգտագործված մնացորդների այլ դուրսգրումներ:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտի` գործառնական վարձակալության առումով կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
վարձակալի մոտ`
ա) չեղյալ չհայտարարվող գործառնական վարձակալությունների շրջանակներում ապագա ընդհանուր նվազագույն վարձավճարները հետևյալ ժամանակաշրջաններից յուրաքանչյուրի համար`
I. ոչ ուշ, քան մեկ տարի,
II. մեկ տարուց հետո, բայց ոչ ուշ, քան հինգ տարի,
III. հինգ տարուց հետո.
բ) չեղյալ չհայտարարվող ենթավարձակալություններից ակնկալվող ապագա ընդհանուր նվազագույն վարձավճարները հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ,
գ) տվյալ ժամանակաշրջանի եկամուտների կազմում ճանաչված վարձակալական և ենթավարձակալական վճարները` առանձին ներկայացնելով նվազագույն վարձավճարների, պայմանական ռենտաների և ենթավարձակալական վճարների գումարները,
դ) վարձակալի նշանակալի վարձակալական պայմանագրերի ընդհանուր նկարագրությունը, ներառյալ հետևյալ կետերը`
I. պայմանական ռենտաների որոշման հիմքերը,
II. նորացման կամ գնման օպցիոնների առկայությունն ու պայմանները, ինչպես նաև սահող գների վերաբերյալ (էսկալացիոն դրույթ) վերապահումը,
III. վարձակալական պայմանագրով նախատեսված սահմանափակումները, ինչպիսիք են շահաբաժիններին, լրացուցիչ պարտքին և հետագա վարձակալությանը վերաբերողները.
վարձատուի մոտ`
ա) ակտիվների յուրաքանչյուր դասի համար համախառն հաշվեկշռային արժեքը, կուտակված մաշվածությունը և արժեզրկումից կուտակված կորուստները հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ`
I. ժամանակաշրջանի եկամուտներում ճանաչված մաշվածությունը,
II. ժամանակաշրջանի եկամուտներում ճանաչված արժեզրկումից կորուստները,
III. ժամանակաշրջանի եկամուտներում վերականգնված (չեղյալ ճանաչված) արժեզրկումից կորուստները.
բ) չեղյալ չհայտարարվող գործառնական վարձակալության շրջանակներում ընդհանուր ապագա նվազագույն վարձավճարները հետևյալ յուրաքանչյուր ժամանակաշրջանի համար`
I. ոչ ուշ, քան մեկ տարի,
II. մեկ տարուց հետո, բայց ոչ ուշ, քան հինգ տարի,
III. հինգ տարուց հետո.
գ) եկամուտներում ճանաչված ընդհանուր պայմանական ռենտաները,
դ) վարձատուի նշանակալի վարձակալական պայմանագրերի ընդհանուր նկարագրությունը:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 20 «Պետական շնորհների հաշվառում և պետական օգնության բացահայտում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) պետական շնորհների բնույթն ու չափը, որոնք ճանաչված են ֆինանսական հաշվետվություններում, և պետական օգնության այլ ձևերը, որոնցից կազմակերպությունն ուղղակիորեն օգտվել է,
բ) ճանաչված պետական օգնությանն ուղեկցող չկատարված պայմանները և այլ պայմանավորվածությունները:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 21 «Արտարժույթի փոխանակման փոխարժեքի փոփոխությունների հետևանքները» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում առաջացած փոխարժեքային տարբերությունների գումարը, որը ներառված է ակտիվի հաշվեկշռային արժեքի մեջ` համաձայն թույլատրելի այլընտրանքային մոտեցման:
Կազմակերպությունը բացահայտում է նաև փոխանակման փոխարժեքի փոփոխության ազդեցությունն արտարժույթով դրամային հոդվածների կամ արտերկրյա ստորաբաժանման ֆինանսական հաշվետվությունների վրա, երբ այդ փոփոխությունը տեղի է ունենում հաշվապահական հաշվեկշռի ամսաթվից հետո, և եթե այդ փոփոխությունը այնքան կարևոր է, որ դրա չբացահայտումը բացասաբար կազդի ֆինանսական հաշվետվություններն օգտագործողների ճիշտ գնահատումների և ճիշտ որոշումներ կայացնելու վրա (տես` ՀՀՀՀՍ 10 «Հաշվապահական հաշվեկշռի կազմման ամսաթվից հետո տեղի ունեցած չնախատեսված դեպքեր և իրադարձություններ»):
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտի` ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման վերաբերյալ, որը բաժնեմասերի (շահերի) միացում է, պետք է կատարվեն հետևյալ լրացուցիչ բացահայտումները (այն ժամանակաշրջանի համար, որի ընթացքում տեղի է ունեցել բաժնեմասերի (շահերի) միացում).
ա) թողարկված բաժնետոմսերի նկարագրությունը և քանակը` յուրաքանչյուր կազմակերպության ձայնի իրավունք տվող բաժնետոմսերի տոկոսային հարաբերակցության հետ միասին, որոնք փոխանակվել են բաժնեմասերի (շահերի) միացման նպատակով,
բ) յուրաքանչյուր կազմակերպության կողմից ներդրված ակտիվների և պարտավորությունների գումարները:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 23 «Փոխառության ծախսումներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) հաշվետու ժամանակաշրջանում կապիտալացված փոխառության ծախսումների գումարը,
բ) կապիտալացման դրույքը, որը կիրառվում է փոխառության ծախսումների կապիտալացման ենթակա գումարը որոշելիս:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 32 «Ֆինանսական գործիքներ. բացահայտումը և ներկայացումը» ստանդարտի` կազմակերպությունը ֆինանսական ակտիվների, ֆինանսական պարտավորությունների և սեփական կապիտալի գործիքների յուրաքանչյուր դասի գծով, անկախ նրանից` դրանք ճանաչված են, թե` չճանաչված, պետք է բացահայտի.
ա) ֆինանսական գործիքների չափի և բնույթի մասին տեղեկատվություն, ներառյալ այն նշանակալի պայմանները, որոնք կարող են ազդել դրամական միջոցների ապագա հոսքերի գումարների, ժամկետների և որոշակիության վրա,
բ) ֆինանսական ակտիվների և ֆինանսական պարտավորությունների` ինչպես ճանաչված, այնպես էլ չճանաչված, յուրաքանչյուր դասի համար տեղեկատվություն տոկոսադրույքի ռիսկին իր ենթարկվածության մասին, այդ թվում`
● պայմանագրով նախատեսված տոկոսադրույքի վերանայման կամ մարման ամսաթվերը` կախված նրանից, թե որն է ավելի վաղ,
● գործող (փաստացի) տոկոսադրույքները, եթե դրանք կիրառվում են.
գ) ֆինանսական ակտիվների` ինչպես ճանաչված, այնպես էլ չճանաչված, յուրաքանչյուր դասի համար տեղեկատվություն պարտքային ռիսկերին իր ենթարկվածության վերաբերյալ, այդ թվում`
● այն գումարը, որը հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ լավագույնս է ներկայացնում պարտքային ռիսկին կազմակերպության առավելագույն ենթարկվածությունը, առանց հաշվի առնելու ցանկացած գրավի իրական արժեքը` այն դեպքերում, երբ մյուս կողմերին չի հաջողվում կատարել ֆինանսական գործիքներով նախատեսված իրենց պարտականությունները,
● պարտքային ռիսկերի նշանակալի կենտրոնացումները.
դ) ֆինանսական ակտիվների և ֆինանսական պարտավորությունների` ինչպես ճանաչված, այնպես էլ չճանաչված, յուրաքանչյուր դասի համար տեղեկատվություն դրանց իրական արժեքի վերաբերյալ (երբ տեղեկատվությունը ժամանակին լինելու կամ դրա ստացման համար անհրաժեշտ ծախսումների սահմանափակումների պատճառով գործնականում հնարավոր չէ բավարար արժանահավատությամբ որոշել ֆինանսական ակտիվի կամ ֆինանսական պարտավորության իրական արժեքը, ապա այդ փաստը պետք է բացահայտվի դիտարկվող ֆինանսական գործիքի հիմնական բնութագրերի վերաբերյալ տեղեկատվության հետ միասին, որոնք անմիջական առնչություն ունեն դրա իրական արժեքի հետ),
ե) երբ կազմակերպությունը մեկ կամ մի քանի ֆինանսական ակտիվներ հաշվառում է մի գումարով, որը գերազանցում է դրանց իրական արժեքը, ապա`
● առանձին ակտիվների կամ այդ առանձին ակտիվների համապատասխան խմբերի հաշվեկշռային արժեքը և իրական արժեքը,
● հաշվեկշռային արժեքը չնվազեցնելու պատճառները, ներառյալ այն փաստարկները, որոնք հիմք են տալիս կառավարման մարմիններին համոզված լինելու, որ այդ հաշվեկշռային արժեքը կփոխհատուցվի.
զ) այն դեպքերում, երբ կազմակերպությունը հաշվառում է ֆինանսական գործիքը որպես կանխատեսվող ապագա գործարքների հետ կապված ռիսկերի հետ`
● կանխատեսվող գործարքների նկարագրությունը, ներառյալ այն ժամանակահատվածը, երբ դրանք ակնկալվում է, որ կկատարվեն,
● հեջավորման գործիքների նկարագրությունը,
● ցանկացած հետաձգված կամ չճանաչված շահույթի (այլ եկամտի) կամ կորստի գումարը և որպես եկամուտ կամ ծախս ճանաչելու ակնկալվող ժամանակը:
5.3.5. Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրություններ
5.3.5.1. 13-րդ` «Գործառնական այլ գործունեությունից եկամուտ և ծախս» աղյուսակում ցույց է տրվում ընթացիկ այլ ակտիվների (շարունակվող գործունեության) վաճառքից (օտարումից) (տող 760), գործառնական վարձակալության տրված հիմնական միջոցներից (տող 770), տույժերից, տուգանքներից (տող 780), դուրս գրված դեբիտորական պարտքերից և դրանց մարումից (տող 790), դուրս գրված կրեդիտորական պարտքերից և դրանց մարումից (տող 800), արժեքների պակասորդներից և փչացումից կորուստներից և դրանց փոխհատուցումից (տող 810), պաշարների արժեքի փոփոխությունից (տող 820), ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների վերագնահատումից (տող 830), ոչ ընթացիկ ակտիվների արժեզրկումից և արժեզրկման վերականգնումից (տող 840), ոչ ընթացիկ ակտիվների վերագնահատումից (տող 850), հետազոտության և զարգացման ծախսերից (տող 860), արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող ծախսերից (տող 870), խոտանված արտադրանքի հետ կապված ծախսերից (880), դատական ծախսերից (տող 890), ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների պահպանման ծախսերից (տող 900), հիմնական միջոցների լուծարման ծախսերից (տող 910) և այլ եկամուտներից ու ծախսերից (տող 920) նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի)`
● համապատասխանաբար 3-րդ և 6-րդ սյունակներում` եկամուտը (613-614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» հաշվի զուտ կրեդիտային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 4-րդ և 7-րդ սյունակներում` ծախսը (716-717 «Գործառնական այլ ծախսեր» հաշվի զուտ դեբետային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 5-րդ և 8-րդ սյունակներում` արդյունքը (5-րդ սյունակում` 3-րդ և 4-րդ, իսկ 8-րդ սյունակում` 6-րդ և 7-րդ սյունակների գումարների տարբերությունը):
Աղյուսակի 930 տողում ցույց է տրվում նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) եկամտի, ծախսի և արդյունքի հանրագումարը (տող 760 + տող 770 + տող 780 + տող 790 + տող 800 + տող 810 + տող 820 + տող 830 + տող 840 + տող 850 + տող 860 + տող 870 + տող 880 + տող 890 + տող 900 + տող 910 + տող 920):
5.3.5.2. 14-րդ` «Այլ ոչ գործառնական գործունեությունից եկամուտ և ծախս» աղյուսակում ցույց է տրվում հիմնական միջոցների վաճառքից (օտարումից) (տող 940), ոչ ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների վաճառքից (օտարումից) (տող 950), ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների վաճառքից (օտարումից) (տող 960), ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքից (օտարումից) (տող 970), գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքից (օտարումից) (տող 980), փոխարժեքային տարբերություններից (տող 990), շնորհ և անհատույց ստացված ակտիվներից (տող 1000), ֆինանսական ներդրումներից (տող 1010), ֆինանսական վարձակալությունից (տող 1020) և ոչ գործառնական այլ գործունեությունից (տող 1030) նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի)`
● համապատասխանաբար 3-րդ և 6-րդ սյունակներում` եկամուտը (621 «Հիմնական միջոցների վաճառքից (օտարումից) եկամուտներ», 622 «Ֆինանսական ներդրումների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ», 623 «Ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ», 624 «Գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքից (օտարումից) եկամուտ», 625 «Փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտ», 626 «Անհատույց ստացված ակտիվներից եկամուտ», 627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ», 629 «Ֆինանսական վարձակալությունից եկամուտ» հաշիվների զուտ կրեդիտային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 4-րդ և 7-րդ սյունակներում` ծախսը (721 «Հիմնական միջոցների վաճառքի (օտարման) ծախսեր», 722 «Ֆինանսական ներդրումների վաճառքի (օտարման) ծախսեր», 723 «Ոչ ընթացիկ այլ ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր», 724 «Գործունեության ընդհատման հետ կապված ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր», 725 «Փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» հաշիվների զուտ դեբետային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 5-րդ և 8-րդ սյունակներում` արդյունքը (5-րդ սյունակում` 3-րդ և 4-րդ, իսկ 8-րդ սյունակում` 6-րդ և 7-րդ սյունակների տարբերությունը):
Աղյուսակի 1040 տողում ցույց է տրվում նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) եկամտի, ծախսի և արդյունքի հանրագումարը (տող 940 + տող 950 + տող 960 + տող 970 + տող 980 + տող 990 + տող 1000 + տող 1010 + տող 1020 + տող 1030):
5.3.5.3. 15-րդ` «Արտասովոր դեպքերից շահույթ (վնաս)» աղյուսակի 1050-1070 տողերում (տողերի ցուցանիշների անվանումները լրացվում է կազմակերպության կողմից` ելնելով արտասովոր հոդվածի էականությունից) ցույց է տրվում արտասովոր դեպքերից` ըստ յուրաքանչյուր արտասովոր հոդվածի, նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի)`
● համապատասխանաբար 3-րդ և 6-րդ սյունակներում` եկամուտը (631 «Արտասովոր եկամուտներ» հաշվի կրեդիտային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 4-րդ և 7-րդ սյունակներում` ծախսը (731 «Արտասովոր ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 5-րդ և 8-րդ սյունակներում` արդյունքը (5-րդ սյունակում` 3-րդ և 4-րդ, իսկ 8-րդ սյունակում` 6-րդ և 7-րդ սյունակների տարբերությունը):
1080 տողում ցույց է տրվում նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) եկամտի, ծախսի և արդյունքի հանրագումարը (տող 1050 + տող 1060 + տող 1070):
5.3.5.4. 16-րդ` «Էական սխալից` արդյունք» աղյուսակի 1090-1120 տողերում (տողերի ցուցանիշների անվանումները լրացվում է կազմակերպության կողմից` կապված էական սխալի բնույթից և գումարից) ցույց է տրվում էական սխալի արդյունքի ըստ յուրաքանչյուր էական սխալի հոդվածի` նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի)`
● 3-րդ սյունակում` «Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվության» (Ձև N 2) այն տողը, որում ներառված է էական սխալը,
● համապատասխանաբար 4-րդ և 7-րդ սյունակներում` եկամուտը (641 «Հաշվետու տարում հայտնաբերված նախորդ տարիների եկամուտներ» հաշվի կրեդիտային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 5-րդ և 8-րդ սյունակներում` ծախսը (741 «Հաշվետու տարում հայտնաբերված նախորդ տարիների ծախսեր» հաշվի դեբետային շրջանառությունը),
● համապատասխանաբար 6-րդ և 9-րդ սյունակներում` արդյունքը (6-րդ սյունակում` 4-րդ և 5-րդ, իսկ 9-րդ սյունակում` 7-րդ և 8-րդ սյունակների տարբերությունը):
1130 տողում ցույց է տրվում նախորդ տարվա և հաշվետու տարվա (ժամանակաշրջանի) եկամտի, ծախսի և արդյունքի հանրագումարը (տող 1090 + տող 1100 + 1110 + 1120):
5.3.6. Ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրությունների այլ բացահայտումներ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի հաշվետու ժամանակաշրջանի համար յուրաքանչյուր բաժնետոմսին բաժին ընկնող հայտարարված կամ առաջարկված շահաբաժնի գումարը:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 2 «Պաշարներ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) դուրս գրված գումարների ցանկացած վերականգնված գումարը, որը ճանաչվում է որպես եկամուտ տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանում,
բ) պաշարներին վերաբերող ծախսումները, որոնք ճանաչվել են որպես ծախս հաշվետու ժամանակաշրջանում և դասակարգվել են ըստ գործառույթների,
գ) եկամուտներին համապատասխանող գործառնական գործունեության վրա կատարված ծախսումները, որոնք ճանաչվել են որպես ծախս հաշվետու ժամանակաշրջանում և դասակարգվել են ըստ բնույթի:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 11 «Կառուցման պայմանագրեր» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) հաշվետու ժամանակաշրջանում որպես հասույթ ճանաչված պայմանագրի հասույթի գումարը,
բ) հաշվետու ժամանակաշրջանում որպես ծախս ճանաչված պայմանագրի ծախսումների գումարը,
գ) այն մեթոդները, որոնք օգտագործվել են հաշվետու ժամանակաշրջանում որպես հասույթ ճանաչված պայմանագրի հասույթի գումարը որոշելիս,
դ) այն մեթոդները, որոնք օգտագործվել են ընթացքի մեջ գտնվող պայմանագրային աշխատանքների ավարտի աստիճանը որոշելիս,
ե) հաշվապահական հաշվեկշռի ամսաթվի դրությամբ ընթացքում գտնվող պայմանագրերի համար`
● մինչև տվյալ ամսաթիվը կրած ծախսումների և ճանաչված շահույթի (հանած ճանաչված վնասները) ընդհանուր գումարը,
● ստացված կանխավճարների գումարը,
● պահումների գումարը:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 12 «Շահութահարկ» ստանդարտի` հարկի գծով ծախսի (եկամտի (փոխհատուցման)) խոշոր բաղադրիչները պետք է բացահայտվեն առանձնացված: Հարկի գծով ծախսի (եկամտի (փոխհատուցման)) բաղադրիչները կարող են ներառել`
ա) ընթացիկ հարկի գծով ծախսը (եկամուտը (փոխհատուցումը)),
բ) տվյալ ժամանակաշրջանում ճանաչված` նախորդ ժամանակաշրջանների ընթացիկ հարկի ցանկացած ճշգրտումները,
գ) հետաձգված հարկի գծով ծախսի (եկամտի (փոխհատուցման)) գումարը` կապված ժամանակավոր տարբերությունների ձևավորման և մարման (վերացման) հետ,
դ) հետաձգված հարկի գծով ծախսի (եկամտի (փոխհատուցման)) գումարը` կապված հարկերի դրույքների փոփոխության կամ նոր հարկերի ուժի մեջ մտնելու հետ,
ե) նախկինում չճանաչված հարկային վնասից, հարկային զեղչից կամ նախորդող ժամանակաշրջանի ժամանակավոր տարբերությունից առաջացած օգուտի գումարը, որն օգտագործվում է ընթացիկ հարկի գծով ծախսը կրճատելու համար,
զ) նախկինում չճանաչված հարկային վնասից, հարկային զեղչից կամ նախորդող ժամանակաշրջանի ժամանակավոր տարբերությունից առաջացած օգուտի գումարը, որն օգտագործվում է հետաձգված հարկի գծով ծախսը կրճատելու համար,
է) հետաձգված հարկային ակտիվի մասնակի դուրսգրումից կամ նախորդ դուրսգրման վերականգնումից առաջացած հետաձգված հարկի գծով ծախսը կամ եկամուտը (փոխհատուցումը),
ը) հարկի գծով ծախսի (եկամտի (փոխհատուցման)) գումարը` կապված հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ տեղի ունեցած այն փոփոխությունների և էական սխալների հետ, որոնք ներառված են տվյալ ժամանակաշրջանի զուտ շահույթի կամ վնասի հաշվարկի մեջ` ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտում բերված թույլատրելի այլընտրանքային մոտեցմանը համապատասխան:
Առանձին պետք է բացահայտվի նաև հետևյալը`
ա) հարկի գծով ծախսը (եկամուտը (փոխհատուցումը)), որը վերաբերում է տվյալ ժամանակաշրջանում ճանաչված արտասովոր հոդվածներին,
բ) հարկի գծով ծախսի (եկամտի (փոխհատուցման)) և հաշվապահական շահույթի միջև փոխկապակցվածության բացատրությունը` հետևյալ երկու եղանակներից մեկի կամ երկուսի միջոցով`
I. հարկի գծով ծախսի (եկամտի (փոխհատուցման)) և հաշվապահական շահույթի ու հարկի կիրառվող դրույքի (դրույքների) արտադրյալի արդյունքի թվային համադրում` բացահայտելով նաև հարկի կիրառվող դրույքը (դրույքները) հաշվարկելու հիմքերը, կամ`
II. հարկի գործող միջին դրույքի և հարկի կիրառվող դրույքի թվային համադրում` բացահայտելով նաև հարկի կիրառվող դրույքը (դրույքները) հաշվարկելու հիմքերը.
գ) նախորդ ժամանակաշրջանի համեմատությամբ հարկի կիրառվող դրույքի (դրույքների) փոփոխությունների բացատրությունը,
դ) նվազեցվող (հանվող) ժամանակավոր տարբերությունների, չօգտագործված հարկային վնասների և չօգտագործված հարկային զեղչերի գումարները (և ուժի մեջ լինելու ժամկետները, եթե կան այդպիսի ժամկետներ), որոնց համար հաշվեկշռում չի ճանաչվել որևէ հետաձգված հարկային ակտիվ,
ե) դուստր ընկերություններում ու ասոցիացված կազմակերպություններում ներդրումների կամ համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցությունների հետ կապված ժամանակավոր տարբերությունների համախառն գումարը, որոնց համար հետաձգված հարկային պարտավորություններ չեն ճանաչվել,
զ) ժամանակավոր տարբերության յուրաքանչյուր տեսակի և չօգտագործված հարկային վնասների ու չօգտագործված հարկային զեղչերի յուրաքանչյուր տեսակի գծով`
I. հաշվեկշռում ճանաչված հետաձգված հարկային ակտիվների և պարտավորությունների գումարը` յուրաքանչյուր ներկայացված ժամանակաշրջանի համար,
II. ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությունում ճանաչված հետաձգված հարկի գծով ծախսի կամ եկամտի (փոխհատուցման) գումարը, եթե այն հստակորեն չի երևում հաշվեկշռում ճանաչված գումարների փոփոխություններից.
ը) ընդհատված գործառնությունների հետ կապված հարկի գծով ծախսերը, որոնք վերաբերում են`
I. ընդհատման արդյունքում առաջացող շահույթին կամ վնասին,
II. տվյալ ժամանակաշրջանում սովորական գործունեությունից շահույթին կամ վնասին` այդ ընդհատված գործառնության գծով` յուրաքանչյուր ներկայացված նախորդ ժամանակաշրջանի համապատասխան ժամանակահատվածի գումարների հետ միասին:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 18 «Հասույթ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում ճանաչված հասույթների ցանկացած կարևոր խմբի գումարը, ներառյալ` հետևյալ աղբյուրներից հասույթները.
I. ապրանքների վաճառք,
II. ծառայությունների մատուցում,
III. տոկոսներ,
IV. ռոյալթիներ,
V. շահաբաժիններ.
բ) հասույթների յուրաքանչյուր կարևոր խմբի մեջ ներառված գումարները, որոնք առաջացել են ապրանքների և ծառայությունների փոխանակումից:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 21 «Արտարժույթի փոխանակման փոխարժեքի փոփոխությունների հետևանքները» ստանդարտի` երբ նշանակալի արտերկրյա ստորաբաժանման դասակարգման մեջ առաջանում է փոփոխություն, կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) դասակարգման փոփոխության էությունը,
բ) փոփոխության պատճառը,
գ) ազդեցությունը ներկայացված յուրաքանչյուր նախորդ ժամանակաշրջանի զուտ շահույթի կամ վնասի վրա, եթե դասակարգման փոփոխությունը տեղի ունենար ներկայացված ամենավաղ ժամանակաշրջանի սկզբում:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտի` ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման վերաբերյալ, որը բաժնեմասերի (շահերի) միացում է, (այն ժամանակաշրջանի համար, որի ընթացքում տեղի է ունեցել բաժնեմասերի (շահերի) միացում), կազմակերպությունը պետք է բացահայտի յուրաքանչյուր կազմակերպության վաճառքից հասույթները, գործառնական այլ գործունեությունից ստացվող հասույթները, արտասովոր հոդվածները և զուտ շահույթը կամ վնասը մինչև միավորման ամսաթիվը, որոնք ընդգրկված են միավորված կազմակերպության ֆինանսական հաշվետվություններում ցույց տրվող զուտ շահույթների կամ վնասների մեջ:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 36 «Արժեզրկումից կորուստներ» ստանդարտի` ակտիվների յուրաքանչյուր դասի գծով կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությունում տվյալ ժամանակաշրջանի ընթացքում ճանաչված արժեզրկումից կորուստների գումարը, ինչպես նաև ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվության տողային հոդվածը (հոդվածները), որտեղ ներառված են արժեզրկումից կորուստները,
բ) ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվությունում տվյալ ժամանակաշրջանի ընթացքում ճանաչված արժեզրկումից կորուստների հակադարձման գումարը, ինչպես նաև ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվության տողային հոդվածը (հոդվածները), որտեղ ներառված են արժեզրկումից կորուստների հակադարձումները:
5.3.7. Սեփական կապիտալում փոփոխությունների մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրություններ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) բաժնետիրական կապիտալի յուրաքանչյուր դասի գծով`
I. բաժնետոմսերի հայտարարված քանակը,
II. թողարկված և լրիվ վճարված բաժնետոմսերի, ինչպես նաև թողարկված, սակայն լրիվ չվճարված բաժնետոմսերի քանակը,
III. բաժնետոմսերի անվանական արժեքը, կամ նշում այն մասին, որ բաժնետոմսերը չունեն անվանական արժեք,
IV. տարվա սկզբի և տարվա վերջի դրությամբ շրջանառության մեջ գտնվող բաժնետոմսերի քանակը,
V. տվյալ դասի հետ կապված իրավունքները, արտոնությունները և սահմանափակումները, ներառյալ շահաբաժինների բաշխման և սեփական կապիտալի փոխհատուցման սահմանափակումը,
VI. կազմակերպության բաժնետոմսերը, որոնք պահվում են իր իսկ կազմակերպության կողմից, կամ դուստր ընկերությունների, կամ ասոցիացված կազմակերպությունների կողմից,
VII. օպցիոն և վաճառքի պայմանագրերով թողարկման համար պահուստավորված բաժնետոմսերը, ներառյալ ժամկետները և գումարները.
բ) սեփական կապիտալում յուրաքանչյուր պահուստի բնույթի և նպատակի նկարագրությունը,
գ) պարտավորությունների կազմում ներառվող (կամ չներառվող) գումարը` երբ շահաբաժիններն առաջադրվել, սակայն պաշտոնապես չեն հաստատվել վճարման համար,
դ) կումուլյատիվ (կուտակման) արտոնյալ բաժնետոմսերի գծով ցանկացած չճանաչված շահաբաժինների գումարը:
Կազմակերպությունը, որը չունի բաժնետիրական կապիտալ, օրինակ` ընկերակցությունը, պետք է բացահայտի վերը նշված պահանջներին համարժեք տեղեկատվություն` ցույց տալով ժամանակաշրջանի ընթացքում բաժնեմասնակցության (կանոնադրական կապիտալում մասնակցության) յուրաքանչյուր դասում փոփոխությունները, ինչպես նաև բաժնեմասնակցության (կանոնադրական կապիտալում մասնակցության) յուրաքանչյուր դասի հետ կապված իրավունքները, արտոնությունները և սահմանափակումները:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 12 «Շահութահարկ» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի նաև ընթացիկ և հետաձգված հարկերի համախառն գումարը, որը վերաբերում է սեփական կապիտալին դեբետագրված կամ կրեդիտագրված հոդվածներին:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 21 «Արտարժույթի փոխանակման փոխարժեքի փոփոխությունների հետևանքները» ստանդարտի` երբ նշանակալի արտերկրյա ստորաբաժանման դասակարգման մեջ առաջանում է փոփոխություն, կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) դասակարգման փոփոխության էությունը,
բ) փոփոխության պատճառը,
գ) դասակարգման փոփոխության ազդեցությունը սեփական կապիտալի վրա:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 21 «Արտարժույթի փոխանակման փոխարժեքի փոփոխությունների հետևանքները» ստանդարտի` զուտ փոխարժեքային տարբերությունները, որոնք դասակարգվում են որպես սեփական կապիտալ կամ նրա բաղկացուցիչ, և այդպիսի փոխարժեքային տարբերությունների գումարները` հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում և վերջում:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտի` ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման համար, որը համարվում է ձեռք բերում` պետք է տրվեն հետևյալ բացահայտումները այն ժամանակաշրջանի համար, որի ընթացքում տեղի է ունեցել ձեռք բերումը.
ա) ձեռք բերված ձայնի իրավունք տվող բաժնետոմսերի տոկոսը,
բ) ձեռք բերման արժեքը և վճարված (վճարվելիք) կամ որոշակի հանգամանքներից կախված վճարվելիք գնման փոխհատուցման նկարագրությունը:
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 36 «Արժեզրկումից կորուստներ» ստանդարտի` ակտիվների յուրաքանչյուր դասի գծով կազմակերպությունը պետք է բացահայտի.
ա) տվյալ ժամանակաշրջանի ընթացքում ուղղակիորեն սեփական կապիտալում ճանաչված արժեզրկումից կորուստների գումարը,
բ) տվյալ ժամանակաշրջանի ընթացքում ուղղակիորեն սեփական կապիտալում ճանաչված արժեզրկումից կորուստների հակադարձումների գումարը:
5.3.8. Դրամական միջոցների հոսքերի մասին հաշվետվությանը կից ծանոթագրություններ
Համաձայն ՀՀՀՀՍ 7 «Հաշվետվություն դրամական միջոցների հոսքերի մասին» ստանդարտի` կազմակերպությունը պետք է բացահայտի դրամական միջոցների և դրանց համարժեքների էական գումարների մնացորդները, որոնք առկա են կազմակերպության հաշիվներում և մատչելի չեն խմբի օգտագործման համար` այդ բացահայտումներն ուղեկցելով ղեկավարության մեկնաբանություններով:
Լրացուցիչ տեղեկատվությունը կարող է անհրաժեշտ լինել օգտագործողներին` տվյալ կազմակերպության ֆինանսական վիճակի և իրացվելիության մասին պատկերացում կազմելու համար: Նման տեղեկատվության բացահայտումը` կազմակերպության ղեկավարության մեկնաբանության հետ, խրախուսելի է և կարող է ներառել.
ա) չօգտագործված փոխառությունների գումարը, որը կարող է առկա լինել ապագա գործունեության համար և կարգավորել կազմակերպության պարտավորությունները` նշելով այդ փոխառությունների օգտագործման հետ կապված բոլոր սահմանափակումները,
բ) գործառնական, ներդրումային և ֆինանսական գործունեության յուրաքանչյուր տեսակից գոյացող դրամական միջոցների հոսքերի հանրագումարը, որը վերաբերում է համատեղ կազմակերպություններում բաժնեմասնակցությանը, և որի վերաբերյալ հաշվետվությունը ներկայացվում է համամասնական համախմբման մեթոդով,
գ) դրամական միջոցների հոսքերի հանրագումարը, որը ներկայացնում է գործառնական հզորությունների ավելացում, առանձին այն դրամական միջոցների հոսքերից, որն անհրաժեշտ է այդ հզորությունները պահպանելու համար:
5.4. Լրացուցիչ տեղեկատվության բացահայտում
Այս բաժնում կազմակերպությունը բացահայտում է սույն հրահանգում չներառված այլ տեղեկատվությունները, որոնք անհրաժեշտ են ֆինանսական հաշվետվությունների ճշմարիտ ներկայացման համար:
Գրանցված է
Հայաստանի Հանրապետության
արդարադատության նախարարության կողմից
27 դեկտեմբերի 1999 թ.
Պետական գրանցման թիվ 11899171
Փոփոխող ակտ | Համապատասխան ինկորպորացիան | |
---|---|---|
28.02.2008, N 146-Ն | 11.04.2008, N 433 |
Փոփոխող ակտ | Համապատասխան ինկորպորացիան |
---|