ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՖԻՆԱՆՍՆԵՐԻ ԵՎ ԷԿՈՆՈՄԻԿԱՅԻ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
|
29 դեկտեմբերի 2000 թ. ք. Երևան |
N 319 |
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇՎԱՅԻՆ ՊԼԱՆԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Ի կատարումն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի «Հաշվապահական հաշվառման համակարգի բարեփոխումների մասին» N 740 որոշման,
հրամայում եմ`
1. Հաստատել «Կազմակերպությունների ֆինանսատնտեսական գործունեության հաշվապահական հաշվառման հաշվային պլանը»:
2. Սահմանել, որ սույն հաշվային պլանը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի «Հաշվապահական հաշվառման համակարգի բարեփոխումների մասին« N 740 որոշմամբ սահմանված կազմակերպությունների վրա:
3. Սույն հրամանը ուժի մեջ մտնելու պահից ուժը կորցրած ճանաչել 1999 թ. հուլիսի 19-ի ՀՀ ֆինանսների նախարարության N 263 հրամանով հաստատված «Կազմակերպությունների ֆինանսատնտեսական գործունեության հաշվապահական հաշվառման հաշվային պլանը»:
|
Նախարար |
Վ. Խաչատրյան |
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱՏՆՏԵՍԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇՎԱՅԻՆ ՊԼԱՆ
Սույն հաշվային պլանը մշակվել է ի կատարումն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի «Հաշվապահական հաշվառման համակարգի բարեփոխումների մասին» N 740 որոշման, ելնելով Հայաստանի Հանրապետության հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներից, հաշվի առնելով ֆինանսական հաշվետվությունների կազմման և կառավարչական հաշվառման պահանջները:
Սույն հաշվային պլանը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի «Հաշվապահական հաշվառման համակարգի բարեփոխումների մասին» N 740 որոշմամբ սահմանված կազմակերպությունների վրա:
Հաշվային պլանը բաղկացած է երեք բաժնից`
I. Ընդհանուր դրույթներ,
II. Հաշվապահական հաշվառման հաշիվների ցանկ,
III. Հաշվապահական հաշվառման հաշիվների կիրառման հրահանգ:
I բաժնում տրված է հաշվային պլանի ընդհանուր բնութագիրը, գործողության ոլորտը, ֆինանսական հաշվետվությունների նոր ձևերի հետ կապը, ինչպես նաև դասակարգման և կոդավորման հիմունքները:
II բաժնում տրված է հաշվապահական հաշվառման դասերում և խմբերում միավորված առաջին և երկրորդ կարգի հաշիվների ցանկը:
III բաժնում տրված է հաշվապահական հաշվառման հաշիվների կիրառման հրահանգը:
I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
Հաշվապահական հաշվառման հաշվային պլանը կազմակերպության վրա ազդող իրադարձությունների և դրա կողմից իրականացվող գործառնությունների փաստերի` հաշվապահական հաշվառման մեջ գրանցման և խմբավորման սխեմա է:
Հաշվային պլանը կազմված է ըստ տնտեսական բովանդակության դասակարգված հաշիվներից և ներառում է հաշիվների դասեր, հաշիվների խմբեր, առաջին կարգի հաշիվներ (սինթետիկ հաշիվներ) և երկրորդ կարգի հաշիվներ (ենթահաշիվներ):
Հաշվային պլանը ներառում է 9 դաս`
1. Ոչ ընթացիկ ակտիվներ,
2. Ընթացիկ ակտիվներ,
3. Սեփական կապիտալ,
4. Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ,
5. Ընթացիկ պարտավորություններ,
6. Եկամուտներ,
7. Ծախսեր,
8. Կառավարչական հաշվառման հաշիվներ,
9. Արտահաշվեկշռային հաշիվներ:
1-7 դասերն ընդգրկում են ֆինանսական հաշվառման հաշիվները, 8-րդ դասը` կառավարչական հաշվառման և 9-րդ դասը` արտահաշվեկշռային հաշիվները:
Ֆինանսական հաշվառման հաշիվներն օգտագործվում են ֆինանսական հաշվետվություններում արտացոլման ենթակա տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Դրանք բաժանվում են հաշվեկշռային հաշիվների (1-5 դասեր) և գործունեության արդյունքների հաշիվների (6-7 դասեր):
Հաշվեկշռային հաշիվները նախատեսված են կազմակերպության ակտիվների, սեփական կապիտալի և պարտավորությունների հաշվառման համար: Յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում հաշվապահական հաշվեկշռում արտացոլվում են այս հաշիվների (դեբետային կամ կրեդիտային) մնացորդները:
Գործունեության արդյունքների հաշիվները նախատեսված են կազմակերպության եկամուտների և ծախսերի հաշվառման համար: Յուրաքանչյուր հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում այս հաշիվների զուտ շրջանառությունը (դեբետային` ծախսերի գծով և կրեդիտային` եկամուտների գծով), իսկ սահմանված դեպքերում` դրանց տարբերությունը տեղափոխվում է ֆինանսական արդյունքների մասին հաշվետվություն:
Կառավարչական հաշվառման հաշիվները նախատեսված են արտադրական ծախսումների և արտադրանքի, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեքի, ինչպես նաև ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների կառուցման (ստեղծման) և մշակման ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար, որոնք օգտագործվում են կազմակերպությունում կառավարչական որոշումներ ընդունելու նպատակով:
Արտահաշվեկշռային հաշիվները նախատեսված են կազմակերպությանը չպատկանող, բայց ժամանակավորապես նրա տրամադրության կամ օգտագործման տակ գտնվող ակտիվների (գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցներ, պատասխանատու պահպանման, վերամշակման ընդունված ապրանքանյութական արժեքներ, հավատարմագրային պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ, կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ և այլն), պայմանական ակտիվների և պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման, ինչպես նաև առանձին գործառնությունների վերահսկման համար:
Հաշիվների կոդավորումը կառուցված է հետևյալ կերպ`
- հաշիվների դասերը նշված են միանիշ թվով` 1-ից մինչև 9-ը,
- հաշիվների խմբերը նշված են երկնիշ թվով, որոնցից առաջինը ցույց է տալիս դասի ծածկագիրը, իսկ երկրորդը` խմբի համարը,
- առաջին կարգի հաշիվները նշված են եռանիշ թվով, որոնցից առաջին երկուսը ցույց են տալիս խմբի ծածկագիրը, երրորդը` առաջին կարգի հաշվի համարը,
- երկրորդ կարգի հաշիվները նշված են քառանիշ թվով, որոնցից առաջին երեքը ցույց են տալիս առաջին կարգի հաշվի ծածկագիրը, չորրորդը` երկրորդ կարգի հաշվի համարը:
1-5 դասի առաջին կարգի հաշիվները պարտադիր են բոլոր կազմակերպությունների համար, 6-7 դասի առաջին կարգի հաշիվները, կախված կազմակերպությունում գործունեության տարբեր տեսակների (վարձակալական գործունեություն, արժեթղթերի առքուվաճառք) հարաբերական կարևորությունից և կրկնման հաճախականությունից, կարող են փոփոխվել, եթե այդ փոփոխությունը կնպաստի կազմակերպության հիմնական գործունեության, այլ գործառնական գործունեության և ոչ գործառնական գործունեության արդյունքների առավել ճշմարիտ ներկայացմանը: Երկրորդ կարգի բոլոր հաշիվները, ինչպես նաև 8-9 դասի առաջին կարգի հաշիվները օգտագործվում են անհրաժեշտության դեպքում` ելնելով կազմակերպության գործունեության առանձնահատկություններից, ֆինանսական հաշվետվություններում տեղեկատվության բացահայտման պահանջներից, ինչպես նաև վերահսկողության և վերլուծության նպատակներից:
Յուրահատուկ գործառնությունների հաշվառման նպատակով կազմակերպությունները կարող են անհրաժեշտության դեպքում հաշվային պլանում ավելացնել լրացուցիչ առաջին և երկրորդ կարգի հաշիվներ` օգտագործելով հաշիվների ազատ ծածկագրերը: Կազմակերպությունները, իրենց գործունեության բնույթից ելնելով, կարող են փոփոխել նաև երկրորդ կարգի հաշիվները: Լրացուցիչ առաջին կարգի հաշիվների ավելացումները, 6-7 դասի առաջին կարգի հաշիվների, ինչպես նաև երկրորդ կարգի հաշիվների փոփոխությունները պետք է ներկայացվեն հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ:
Հաշվային պլանը ներառում է ակտիվային, պասիվային, ակտիվապասիվային հաշիվներ: 1, 2, 7, 8 դասերի հաշիվները, բացառությամբ պասիվային կարգավորող հաշիվների, ակտիվային են, իսկ 3-6 դասերի հաշիվները, բացառությամբ կարգավորող և ակտիվապասիվային հաշիվների, պասիվային են:
1-8 դասերի հաշիվներում և 9-րդ դասի 92 խմբում (այն նախատեսված է բրոքերային և հավատարմագրային գործունեություն իրականացնող կազմակերպությունների համար) կազմակերպության գործառնությունների և դրա վրա ազդող իրադարձությունների արտացոլումը իրականացվում է կրկնակի գրանցման հիմունքով, իսկ 9-րդ դասի մնացած հաշիվներում` հաշվառման պարզ (միակի գրանցման) համակարգով:
II. ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐԻ ՑԱՆԿ
| Հաշիվն. | I կարգի | II կարգի |
| խմբի | հաշիվն. | հաշիվն. |
| ծածկ. | ծածկ. | ծածկ. |
ԴԱՍ 1. ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ
|
11-12 |
ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՆՅՈՒԹԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | ||
|
111 |
Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ | ||
|
1111 |
Շենքեր | ||
|
1112 |
Կառուցվածքներ | ||
|
1113 |
Փոխանցող հարմարանքներ | ||
|
1114 |
Մեքենաներ և սարքավորումներ | ||
|
1115 |
Տրանսպորտային միջոցներ | ||
|
1116 |
Արտադրական գույք, տնտեսական գույք, գործիքներ | ||
|
1117 |
Բազմամյա տնկարկներ | ||
|
1118 |
Բանող և մթերատու անասուններ | ||
|
1119 |
Այլ հիմնական միջոցներ | ||
|
112 |
Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն | ||
|
1121 |
Շենքերի մաշվածություն | ||
|
1122 |
Կառուցվածքների մաշվածություն | ||
|
1123 |
Փոխանցող հարմարանքների մաշվածություն | ||
|
1124 |
Մեքենաների և սարքավորումների մաշվածություն | ||
|
1125 |
Տրանսպորտային միջոցների մաշվածություն | ||
|
1126 |
Արտադրական գույքի, տնտեսական գույքի, գործիքների մաշվածություն | ||
|
1127 |
Բազմամյա տնկարկների մաշվածություն | ||
|
1128 |
Բանող և մթերատու անասունների մաշվածություն | ||
|
1129 |
Այլ հիմնական միջոցների մաշվածություն | ||
|
|
113 |
Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ | |
|
1131 |
Շահագործման չհանձնված հիմնական միջոցներ | ||
|
1132 |
ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցներ | ||
|
1133 |
Շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական | ||
|
միջոցներ | |||
|
114 |
ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական | ||
|
միջոցների մաշվածություն | |||
|
115 |
Հողամասեր | ||
|
116 |
Բնական ռեսուրսներ | ||
|
117 |
Բնական ռեսուրսների սպառում | ||
|
118 |
Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ | ||
|
1181 |
Կառուցման ընթացքում գտնվող հիմնական միջոցներ | ||
|
1182 |
Տեղակայման ենթակա սարքավորումներ | ||
|
1183 |
Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ | ||
|
1184 |
Կապալառուի կողմից կառուցվող հիմնական միջոցներ | ||
|
119 |
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ | ||
|
121 |
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն | ||
|
122 |
Ներդրումային գույք | ||
|
1221 |
Իրական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույք | ||
|
1222 |
Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույք | ||
|
123 |
Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն | ||
|
124 |
Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում | ||
|
1241 |
Մաշվող հիմնական միջոցների արժեզրկում | ||
|
1242 |
Հողամասերի արժեզրկում | ||
|
1243 |
Բնական ռեսուրսների ւսրժեզրկում | ||
|
1244 |
Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում | ||
|
1245 |
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների | ||
|
արժեզրկում | |||
|
1246 |
Ներդրումային գույքի արժեզրկում | ||
|
13 |
ՈՉ ՆՅՈՒԹԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | ||
|
131 |
Ոչ նյութական ակտիվներ | ||
|
1311 |
Ֆիրմային անուններ | ||
|
1312 |
Հրապարակումների անուններ | ||
|
1313 |
Համակարգչային ծրագրեր | ||
|
1314 |
Լիցենզիաներ և վստահագրեր (ֆրանշիզներ) | ||
|
1315 |
Հեղինակային իրավունքներ | ||
|
1316 |
Արտոնագրեր | ||
|
1317 |
Ծառայությունների մատուցման և շահագործման իրավունքներ | ||
|
1318 |
Բանաձևեր, մոդելներ, նախագծեր, բաղադրատոմսեր և փորձանմուշներ | ||
|
1319 |
Այլ ոչ նյութական ակտիվներ | ||
|
132 |
Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա | ||
|
1321 |
Ֆիրմային անունների ամորտիզացիա | ||
|
1322 |
Հրապարակումների անունների ամորտիզացիա | ||
|
1323 |
Համակարգչային ծրագրերի ամորտիզացիա | ||
|
1324 |
Լիցենզիաների և վստահագրերի (ֆրանշիզների) ամորտիզացիա | ||
|
1325 |
Հեղինակային իրավունքների ամորտիզացիա | ||
|
1326 |
Արտոնագրերի ամորտիզացիա | ||
|
1327 |
Ծառայությունների մատուցման և շահագործման իրավունքների ամորտիզացիա | ||
|
1328 |
Բանաձևերի, մոդելների, նախագծերի, բաղադրատոմսերի և փորձանմուշների ամորտիզացիա | ||
|
1329 |
Այլ ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա | ||
|
133 |
Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ | ||
|
1331 |
Մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվներ | ||
|
1332 |
Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ | ||
|
|
134 |
Գուդվիլ | |
|
|
135 |
Գուդվիլի ամորտիզացիա | |
|
|
136 |
Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում | |
| 1361 | Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում | ||
| 1362 |
Մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում | ||
|
|
|
1363 |
Գուդվիլի արժեզրկում |
|
14-15 |
ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | ||
|
|
141 |
Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ | |
| 1411 |
Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ դուստր ընկերություններում | ||
| 1412 |
Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպություններում | ||
|
|
|
1413 |
Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ համատեղ վերահսկվող միավորներում |
|
|
142 |
Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում | |
| 1421 | Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ դուստր ընկերությունների կանոնադրական կապիտալում | ||
| 1422 |
Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում | ||
|
|
|
1423 |
Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ համատեղ վերահսկվող միավորների կանոնադրական կապիտալում |
|
|
143 |
Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ | |
|
|
144 |
Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր | |
|
|
145 |
Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր | |
|
|
146 |
Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր | |
|
|
147 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով | |
| 1471 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով | ||
| 1472 | Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով | ||
|
|
|
1473 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ֆինանսական վարձակալության գծով |
|
|
148 |
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ | |
|
|
149 |
|
Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն) |
|
|
|
1491 |
Կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեզրկում |
|
1492 |
Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների | ||
|
արժեզրկում (անհավաքագրելիություն) | |||
|
1493 |
Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների անհավաքագրելիություն | ||
|
1494 |
Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների անհավաքագրելիություն | ||
|
1495 |
Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն | ||
|
մուտքերի անհավաքագրելիություն | |||
|
15 |
|
ԱՅԼ ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | |
|
151 |
Հետաձգված հարկային ակտիվներ | ||
|
152 |
Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար | ||
|
153 |
Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ | ||
|
154 |
Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով | ||
|
155 |
Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիա | ||
|
156 |
Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում | ||
|
ԴԱՍ 2. ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | |||
|
21 |
|
ՊԱՇԱՐՆԵՐ | |
|
211 |
Նյութեր | ||
|
2111 |
Հումք և նյութեր | ||
|
|
2112 |
Գնովի կիսապատրաստուքներ, համալրող շինվածքներ և դետալներ | |
|
2113 |
Վառելիք | ||
|
2114 |
Տարա և տարանյութեր | ||
|
|
2115 |
Պահեստամասեր | |
|
2116 |
Շինանյութեր | ||
|
2117 |
Գյուղատնտեսական նշանակության նյութեր | ||
|
2118 |
Վերամշակման հանձնված նյութեր | ||
|
2119 |
Այլ նյութեր | ||
|
212 |
Աճեցվող և բտվող կենդանիներ | ||
|
213 |
Արագամաշ առարկաներ | ||
|
2131 |
Արագամաշ առարկաներ պահեստում | ||
|
2132 |
ժամանակավոր ոչ տիտղոսային կառույցներ | ||
|
214 |
Անավարտ արտադրություն | ||
|
2141 |
Արտադրանքի գծով անավարտ արտադրություն | ||
|
2142 |
Աշխատանքների գծով անավարտ արտադրություն | ||
|
2143 |
Ծառայությունների գծով անավարտ արտադրություն | ||
|
2144 |
Օժանդակ արտադրության գծով անավարտ արտադրություն | ||
|
215 |
Արտադրանք | ||
|
2151 |
Պատրաստի արտադրանք | ||
|
2152 |
Սեփական արտադրության կիսապատրաստուքներ | ||
|
2153 |
Կոնսիգնացիոն և կոմիսիոն հիմունքներով վաճառքի հանձնված արտադրանք | ||
|
2154 |
Առաքված արտադրանք | ||
|
216 |
Ապրանքներ | ||
|
2161 |
Ապրանքներ պահեստում | ||
|
2162 |
Ապրանքներ մանրածախ առևտրում | ||
|
2163 |
Տարա և տարանյութեր | ||
|
2164 |
Կոնսիգնացիոն և կոմիսիոն հիմունքներով վաճառքի հանձնված ապրանքներ | ||
|
2165 |
Առաքված ապրանքներ | ||
|
2166 |
Այլ ապրանքներ | ||
|
217 |
Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն | ||
|
2171 |
Առևտրական հավելագին | ||
|
2172 |
Ավելացված արժեքի հարկ | ||
|
2173 |
Ակցիզային հարկ | ||
|
218 |
Պաշարների արժեքի նվազում | ||
|
2181 |
Նյութերի արժեքի նվազում | ||
|
2182 |
Աճեցվող և բտվող կենդանիների արժեքի նվազում | ||
|
2183 |
Արագամաշ առարկաների արժեքի նվազում | ||
|
2184 |
Անավարտ արտադրանքի արժեքի նվազում | ||
|
2185 |
Արտադրանքի արժեքի նվազում | ||
|
|
2186 |
Ապրանքների արժեքի նվազում | |
|
22 |
|
ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԵՎ ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐ | |
|
221 |
Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով | ||
|
2211 |
Դեբիտորական պարտքեր արտադրանքի, ապրանքների վաճառքների գծով | ||
|
2212 |
Դեբիտորական պարտքեր մատուցած ծառայությունների, կատարած | ||
|
|
աշխատանքների գծով | ||
|
2213 |
Դեբիտորական պարտքեր այլ պաշարների վաճառքների գծով | ||
|
2214 |
Դեբիտորական պարտքեր ֆինանսական ներդրումների վաճառքների գծով | ||
|
2215 |
Դեբիտորական պարտքեր հիմնական միջոցների վաճառքների գծով | ||
|
2216 |
Դեբիտորական պարտքեր այլ վաճառքների գծով | ||
|
222 |
Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով | ||
|
2221 |
Դեբիտորական պարտքեր գործառնական վարձակալության գծով | ||
|
2222 |
Դեբիտորական պարտքեր ստացվելիք շահաբաժինների գծով | ||
|
2223 |
Դեբիտորական պարտքեր սկզբնական արժեքով հաշվառվող պարտքային արժեթղթերի դիմաց ստացվելիք տոկոսների գծով | ||
|
2224 |
Դեբիտորական պարտքեր ապահովագրական հատուցումների գծով | ||
|
2225 |
Դեբիտորական պարտքեր տույժերի, տուգանքների գծով | ||
|
2226 |
Դեբիտորական պարտքեր նյութական վնասի փոխհատուցման գծով | ||
|
2227 |
Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով | ||
|
223 |
Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ | ||
|
224 |
Տրված ընթացիկ կանխավճարներ | ||
|
2241 |
Տրված կանխավճարներ նյութեր ձեռք բերելու համար | ||
|
2242 |
Տրված կանխավճարներ ապրանքներ ձեռք բերելու համար | ||
|
2243 |
Տրված կանխավճարներ աշխատանքներ, ծառայություններ ձեռք բերելու համար | ||
|
2244 |
Այլ նպատակներով տրված ընթացիկ կանխավճարներ | ||
|
225 |
Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով | ||
|
2251 |
Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր շահութահարկի գծով | ||
|
2252 |
Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր ավելացված արժեքի հարկի գծով | ||
|
2253 |
Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր ակցիզային հարկի գծով | ||
|
2254 |
Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր այլ վճարների գծով | ||
|
226 |
Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր | ||
|
227 |
Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով | ||
|
228 |
|
Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով | |
| 2281 | Առհաշիվ տրված գումարներ նյութեր ձեռք բերելու համար | ||
| 2282 | Առհաշիվ տրված գումարներ ապրանքներ ձեռք բերելու համար | ||
| 2283 | Առհաշիվ տրված գումարներ գործուղումների համար | ||
|
2284 |
Այլ նպատակներով առհաշիվ տրված գումարներ | ||
|
229 |
Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր | ||
|
2291 |
Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր աշխատավարձի վճարման գծով | ||
|
2292 |
Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր աշխատակիցների հետ այլ գործառնությունների գծով | ||
|
2293 |
Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր բողոքարկումների գծով | ||
|
2294 |
Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների դիմաց հայտարարված շահաբաժինների գծով | ||
|
23-24 |
|
ԸՆԹԱՑԻԿ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՆԵՐԴՐՈՒՄՆԵՐ | |
|
231 |
Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ | ||
|
232 |
Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ | ||
|
2321 |
Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ | ||
|
2322 |
Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ընթացիկ մաս | ||
|
233 |
|
Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր | |
|
234 |
|
Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս | |
|
235 |
Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք | ||
|
համախառն մուտքեր | |||
|
236 |
Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս | ||
|
237 |
Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս | ||
|
238 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով | ||
|
2381 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ մինչև մարման ժամկետը պահվող | ||
|
կարճաժամկետ ներդրումների գծով | |||
|
2382 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների կարճաժամկետ մասի գծով | ||
|
2383 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ տրամադրված կարճաժամկետ | ||
|
փոխառությունների գծով | |||
|
2384 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի գծով | ||
|
2385 |
Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ֆինանսական վարձակալության կարճաժամկետ մասի գծով | ||
|
239 |
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ | ||
|
241 |
Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում | ||
|
(անհավաքագրելիություն) | |||
|
2411 |
Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում | ||
|
2412 |
Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն) | ||
|
2413 |
Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների | ||
|
|
անհավաքագրելիություն | ||
|
2414 |
Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների կարճաժամկետ մասի անհավաքագրելիություն | ||
|
2415 |
Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների անհավաքագրելիություն | ||
|
2416 |
Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի անհավաքագրելիություն | ||
|
2417 |
Ֆինանսական վարձակալության գծով համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի անհավաքագրելիություն | ||
|
25 |
ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ | ||
|
251 |
|
Դրամարկղ | |
|
2511 |
Ազգային արժույթի դրամարկղ | ||
|
2512 |
Արտարժույթի դրամարկղ | ||
|
2513 |
Սառեցված գումարներ դրամարկղում | ||
|
252 |
Հաշվարկային հաշիվ | ||
|
2521 |
Հաշվարկային հաշիվ | ||
|
2522 |
Սառեցված գումարներ հաշվարկային հաշվում | ||
|
253 |
Արտարժութային հաշիվ | ||
|
2531 |
Արտարժութային հաշիվ երկրի ներսում | ||
|
2532 |
Արտարժութային հաշիվ արտերկրում | ||
|
2533 |
Սառեցված գումարներ արտարժութային հաշվում | ||
|
254 |
Այլ հաշիվներ բանկերում | ||
|
2541 |
Ակրեդիտիվներ | ||
|
|
2542 |
Չեկային գրքույկներ | |
|
2543 |
Այլ հաշիվներ բանկերում | ||
|
255 |
Դրամական միջոցներ ճանապարհին | ||
|
256 |
Դրամական փաստաթղթեր | ||
|
257 |
Դրամական միջոցների համարժեքներ | ||
|
26 |
|
ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | |
|
261 |
Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով | ||
|
ԴԱՍ 3. ՍԵՓԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼ | |||
|
31 |
ԿԱՆՈՆԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼ ԵՎ ԷՄԻՍԻՈՆ ԵԿԱՄՈՒՏ | ||
|
|
311 |
Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ | |
|
3111 |
Հասարակ բաժնետոմսեր | ||
|
3112 |
Արտոնյալ բաժնետոմսեր | ||
|
3113 |
Բաժնեմասեր | ||
| 3114 |
Փայեր | ||
|
312 |
Չվճարված կապիտալ | ||
|
3121 |
Թողարկված և չտեղաբաշխված կապիտալ | ||
|
3122 |
Տեղաբաշխված և չվճարված կապիտալ | ||
|
|
313 |
Հետ գնված կապիտալ | |
|
3131 |
Հետ գնված հասարակ բաժնետոմսեր | ||
|
3132 |
Հետ գնված արտոնյալ բաժնետոմսեր | ||
|
3133 |
Հետ գնված բաժնեմասեր | ||
|
3134 |
Հետ գնված փայեր | ||
|
|
314 |
էմիսիոն եկամուտ | |
|
32 |
ՎԵՐԱԳՆԱՀԱՏՈՒՄԻՑ ԵՎ ՎԵՐԱՉԱՓՈՒՄԻՑ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ | ||
|
321 |
Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ | ||
|
3211 |
Հիմնական միջոցների վերագնահատումից արժեքի աճ | ||
|
3212 |
Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ | ||
|
3213 |
Բնական ռեսուրսների վերագնահատումից արժեքի աճ | ||
|
322 |
Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների՝ իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ | ||
|
3221 |
Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների՝ իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ | ||
|
|
3222 |
Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների՝ իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասներ | |
|
|
323 |
|
Հեջավորման գործիքների՝ իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ |
|
3231 |
Հեջավորման գործիքների՝ իրական արժեքով վերաչափումից շահույթներ | ||
|
3232 |
Հեջավորման գործիքների՝ իրական արժեքով վերաչափումից վնասներ | ||
|
33 |
ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔ | ||
|
331 |
|
Ֆինանսական արդյունք | |
|
3311 |
Գործառնական գործունեությունից ֆինանսական արդյունք | ||
|
3312 |
Ոչ գործառնական գործունեությունից ֆինանսական արդյունք | ||
|
|
3313 |
Արտասովոր դեպքերից ֆինանսական արդյունք | |
| 34 | ՉԲԱՇԽՎԱԾ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՉԾԱԾԿՎԱԾ ՎՆԱՍ) | ||
|
|
341 |
Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում | |
|
3411 |
էական սխալների ուղղման արդյունքում առաջացած ճշգրտում | ||
|
3412 |
Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած ճշգրտում | ||
|
342 |
Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս) | ||
|
343 |
Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս) | ||
|
344 |
Միջանկյալ շահաբաժիններ | ||
|
35 |
ՍԵՓԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼԻ ԱՅԼ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐ | ||
|
|
351 |
Պահուստային կապիտալ | |
|
352 |
Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ | ||
|
|
ԴԱՍ 4. ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ | ||
|
41 |
ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ | ||
|
411 |
Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | ||
|
412 |
Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | ||
|
4121 |
Տրված երկարաժամկետ մուրհակների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | ||
|
4122 |
Տեղաբաշխված երկարաժամկետ պարտատոմսերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | ||
|
4123 |
Այլ երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | ||
|
413 |
Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | ||
|
414 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով | ||
|
4141 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով | ||
|
4142 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ փոխառությունների գծով | ||
|
4143 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր ֆինանսական վարձակալության գծով | ||
|
415 |
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ | ||
|
42 |
ԱՅԼ ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ | ||
|
421 |
Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ | ||
|
422 |
Հետաձգված հարկային պարտավորություններ | ||
|
423 |
Բացասական գուդվիլ | ||
|
424 |
Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա | ||
|
425 |
Ոչ ընթացիկ պահուստներ | ||
|
426 |
Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը | ||
|
427 |
Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս) | ||
|
428 |
Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ | ||
|
|
ԴԱՍ 5. ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ | ||
|
51 |
ՍՏԱՑՎԱԾ ԿԱՐՃԱԺԱՄԿԵՏ ՓՈԽԱՌՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՎԱՐԿԵՐ, | ||
|
ՀԵՋԱՎՈՐՄԱՆ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐ | |||
|
511 |
|
Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | |
|
512 |
Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս | ||
|
513 |
Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ | ||
|
514 |
Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս | ||
| 5141 | Տրված երկարաժամկետ մուրհակների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս | ||
| 5142 | Տեղաբաշխված երկարաժամկետ պարտատոմսերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս | ||
|
5143 |
Այլ երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս | ||
|
515 |
Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս | ||
|
516 |
|
Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով | |
|
|
5161 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով | |
|
5162 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ բանկային վարկերի | ||
|
կարճաժամկետ մասի գծով | |||
|
5163 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր կարճաժամկետ փոխառությունների գծով | ||
|
5164 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի գծով | ||
|
|
5165 |
Չկրած տոկոսային ծախսեր ֆինանսական վարձակալության | |
|
կարճաժամկետ մասի գծով | |||
|
517 |
Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական | ||
|
պարտավորություններ | |||
|
518 |
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ | ||
|
52-53 |
ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԵՎ ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐ | ||
|
|
521 |
Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով | |
|
5211 |
Կրեդիտորական պարտքեր ստացված հումքի, նյութերի գծով | ||
|
5212 |
Կրեդիտորական պարտքեր ապրանքների գնումների գծով | ||
|
5213 |
Կրեդիտորական պարտքեր ստացված ծառայությունների, ընդունված աշխատանքների գծով | ||
|
5214 |
Կրեդիտորական պարտքեր ստացված ֆինանսական ակտիվների գծով | ||
|
5215 |
Կրեդիտորական պարտքեր ստացված հիմնական միջոցների գծով | ||
|
5216 |
Կրեդիտորական պարտքեր այլ գնումների գծով | ||
|
523 |
Ստացված կանխավճարներ | ||
|
5231 |
Ստացված կանխավճարներ վաճառվելիք արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների գծով | ||
|
5232 |
Ստացված կանխավճարներ վաճառվելիք ոչ ընթացիկ ակտիվների գծով | ||
|
5233 |
Ստացված կանխավճարներ գործառնական վարձակալության գծով | ||
|
5234 |
Այլ նպատակներով ստացված կանխավճարներ | ||
|
524 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին | ||
|
5241 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր շահութահարկի գծով | ||
|
5242 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր եկամտահարկի գծով | ||
|
5243 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր ավելացված արժեքի հարկի գծով | ||
|
5244 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր ակցիզային հարկի գծով | ||
|
5245 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր գույքահարկի գծով | ||
|
5246 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր հողի հարկի գծով | ||
|
5247 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մաքսատուրքի գծով | ||
|
5248 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր հարկերի դիմաց հաշվարկված տույժերի, տուգանքների գծով | ||
|
5249 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր այլ պարտադիր | ||
|
վճարների գծով | |||
|
525 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով | ||
|
5251 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր վճարված աշխատավարձի դիմաց հաշվեգրված պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով | ||
|
5252 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր հաշվարկված, բայց չվճարված աշխատավարձի դիմաց հաշվեգրված պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով | ||
|
527 |
Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով | ||
|
5271 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի վճարման գծով | ||
|
5272 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր փոխհատուցելի բացակայությունների գծով | ||
|
5273 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարգևավճարների գծով | ||
|
|
5274 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր ավանդագրված հատուցումների գծով | |
|
528 |
Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով | ||
|
5281 |
Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին առհաշիվ գումարների գծով | ||
|
5282 |
Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով | ||
|
529 |
Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին) | ||
|
531 |
Այլ ընթացիկ պարտավորություններ | ||
|
5311 |
Կրեդիտորական պարտքեր գործառնական վարձակալության գծով | ||
|
|
5312 |
Կրեդիտորական պարտքեր տույժերի, տուգանքների գծով | |
|
5313 |
Կրեդիտորական պարտքեր ապահովագրավճարների գծով | ||
|
5314 |
Կրեդիտորական պարտքեր ձեռք բերված ձեռնարկատիրական գործունեության գծով | ||
|
54 |
ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ | ||
|
|
541 |
Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ | |
|
|
542 |
|
Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով |
|
543 |
Ընթացիկ պահուստներ | ||
|
5431 |
Երաշխիքային վաճառքների գծով ընթացիկ պահուստներ | ||
|
5432 |
Անբարենպաստ պայմանագրերի գծով ընթացիկ պահուստներ | ||
|
5433 |
Տրամադրված երաշխավորությունների և երաշխիքների գծով ընթացիկ պահուստներ | ||
|
5434 |
Ոչ ընթացիկ պահուստների ընթացիկ մաս | ||
|
|
ԴԱՍ 6. ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ | ||
|
61 |
ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ | ||
|
611 |
Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ | ||
|
6111 |
Արտադրանքի վաճառքներից հասույթ | ||
|
6112 |
Ապրանքների վաճառքներից հասույթ | ||
|
6113 |
Աշխատանքների կատարումից հասույթ | ||
|
6114 |
Ծառայությունների մատուցումից հասույթ | ||
|
612 |
Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում | ||
|
6121 |
Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից հասույթի ճշգրտում | ||
|
6122 |
Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, ծառայությունների, աշխատանքների գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում | ||
|
614 |
|
Գործառնական այլ եկամուտներ | |
|
6141 |
Այլ պաշարների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ | ||
|
6142 |
Պաշարների արժեքի փոփոխությունից եկամուտներ, վաճառքների գծով դեբիտորական պարտքերի կորուստների (հնարավոր կորուստների պահուստի) հակադարձումից եկամուտներ | ||
|
|
6143 |
Գործառնական վարձակալությունից եկամուտներ | |
|
6144 |
Եկամուտներ տույժերից, տուգանքներից | ||
|
6145 |
Նյութական վնասի փոխհատուցումից եկամուտներ | ||
|
6146 |
Գործառնական այլ եկամուտներ | ||
|
62 |
ՈՉ ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ | ||
|
621 |
Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ | ||
|
|
6211 |
Հիմնական միջոցների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ | |
|
6212 |
Ոչ նյութական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ | ||
|
|
6213 |
Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ | |
|
6214 |
Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ | ||
|
622 |
Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ | ||
|
623 |
|
Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտներ | |
|
624 |
Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ | ||
|
6241 |
Հիմնական միջոցների վերագնահատումից եկամուտներ | ||
|
6242 |
Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից եկամուտներ | ||
|
|
6243 |
Հիմնական միջոցների գծով արժեզրկման կորստի հակադարձումից եկամուտներ | |
|
6244 |
Ոչ նյութական ակտիվների գծով արժեզրկման կորստի հակադարձումից եկամուտներ | ||
|
6245 |
Ներդրումային գույքի վերաչափումից եկամուտներ | ||
|
625 |
Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ | ||
|
626 |
Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ | ||
|
6261 |
Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ | ||
|
6262 |
Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական պարտավորությունների վերաչափումից եկամուտներ | ||
|
6263 |
Վաճառքի համար մատչելի ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների | ||
|
|
վերաչափումից եկամուտներ | ||
|
6264 |
Ոչ գործառնական հեջավորման գործիքների վերաչափումից եկամուտներ | ||
|
6265 |
Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների գծով արժեզրկման | ||
|
(անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ | |||
|
627 |
Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ | ||
|
6271 |
Շահաբաժիններ | ||
|
6272 |
Տոկոսային եկամուտներ՝ հաշվի առած գործարքի հետ կապված ծախսումները | ||
|
6273 |
Ֆինանսական վարձակալությունից եկամուտներ | ||
|
հաշվի առած գործարքի հետ կապված ծախսումները | |||
|
628 |
Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ | ||
|
629 |
Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ | ||
|
6291 |
Կապակցված կազմակերպությունների շահույթի բաժնեմասը` ներդրումները բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս | ||
|
6292 |
Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ | ||
|
|
գործիքների արժեքի նվազումից եկամուտներ | ||
|
63 |
|
ԱՐՏԱՍՈՎՈՐ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ | |
|
631 |
Արտասովոր եկամուտներ | ||
| 64 |
|
ՆԱԽՈՐԴ ՏԱՐԻՆԵՐԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ | |
|
641 |
Նախորդ տարիների եկամուտներ | ||
|
6411 |
Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից եկամուտներ | ||
|
(էական սխալների ուղղման արդյունքում) | |||
|
6412 |
Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից եկամուտներ (հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների | ||
|
արդյունքում) | |||
|
6413 |
Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից եկամուտներ (էական սխալների ուղղման արդյունքում) | ||
|
6414 |
Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից եկամուտներ | ||
|
|
(հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների | ||
|
արդյունքում) | |||
|
6415 |
Նախորդ տարիների արտասովոր դեպքերից եկամուտներ | ||
|
ԴԱՍ 7. ԾԱԽՍԵՐ | |||
|
71 |
|
ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԾԱԽՍԵՐ | |
|
711 |
|
Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք | |
|
7111 |
Վաճառված արտադրանքի ինքնարժեք | ||
|
7112 |
Վաճառված ապրանքների ինքնարժեք | ||
|
7113 |
Կատարված աշխատանքների ինքնարժեք | ||
|
7114 |
Մատուցված ծառայությունների ինքնարժեք | ||
|
712 |
|
Իրացման ծախսեր | |
|
7121 |
Աշխատանքի վճարման ծախսեր, սոցիալական ապահովագրության վճարներ | ||
|
7122 |
Հիմնական միջոցների մաշվածության, դրանց նորոգման և սպասարկման գծով ծախսեր | ||
|
7123 |
Պահեստում գտնվող արտադրանքի, ապրանքների փաթեթավորման, տարայի, տեսակավորման, պահպանման ծախսեր | ||
|
|
7124 |
Արտադրանքի, ապրանքների իրացման տրանսպորտային և ապահովագրության ծախսեր | |
|
7125 |
Կոմիսիոն և կոնսիգնացիոն վարձատրություն | ||
|
7126 |
Մարկետինգի և գովազդի ծախսեր | ||
|
7127 |
Իրացման այլ ծախսեր | ||
|
713 |
Վարչական ծախսեր | ||
|
7131 |
Աշխատանքի վճարման ծախսեր, սոցիալական ապահովագրության վճարներ | ||
|
7132 |
Հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների մաշվածության (ամորտիզացիայի), դրանց նորոգման և սպասարկման ծախսեր | ||
|
7133 |
Գործուղման և ներկայացուցչական ծախսեր | ||
|
7134 |
Փոստի և հեռահաղորդակցության ծախսեր | ||
|
7135 |
Գրասենյակային և կոմունալ ծախսեր | ||
|
7136 |
Աուդիտորական և խորհրդատվական ծախսեր | ||
|
7137 |
Բանկային ծառայությունների ծախսեր, ապահովագրության ծախսեր | ||
|
7138 |
Չփոխհատուցվող հարկերից ծախսեր | ||
|
7139 |
Վարչական այլ ծախսեր | ||
|
714 |
Գործառնական այլ ծախսեր | ||
|
7141 |
Այլ պաշարների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր | ||
|
7142 |
Պաշարների արժեքի փոփոխությունից ծախսեր, վաճառքների գծով դեբիտորական պարտքերի կորուստների (հնարավոր կորուստների պահուստի) գծով ծախսեր, երաշխիքային սպասարկման և վերանորոգման գծով ծախսեր | ||
|
|
|
7143 |
Գործառնական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների մաշվածության ծախսեր |
|
|
|
7144 |
Ծախսեր տույժերից, տուգանքներից, դատական ծախսեր |
|
|
|
7145 |
Արժեքների պակասորդներ և փչացումից կորուստներ, արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող ծախսեր, |
|
|
|
խոտանված արտադրանքի հետ կապված ծախսեր | |
|
|
|
7146 |
Հետազոտության և մշակման ծախսեր |
|
|
|
7147 |
ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների պահպանման ծախսեր, հիմնական միջոցների լուծարման ծախսեր |
|
|
|
7148 |
Գործառնական այլ ծախսեր |
|
72 |
ՈՉ ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԾԱԽՍԵՐ | ||
|
|
721 |
Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր | |
|
|
|
7211 |
Հիմնական միջոցների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր |
|
|
|
7212 |
Ոչ նյութական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր |
|
|
|
7213 |
Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր |
|
|
|
7214 |
Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր |
|
|
722 |
Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր | |
|
|
723 |
Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր | |
|
|
724 |
Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր | |
|
|
|
7241 |
Հիմնական միջոցների վերագնահատումից ծախսեր |
|
|
|
7242 |
Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից ծախսեր |
|
|
|
7243 |
Հիմնական միջոցների գծով արժեզրկումից կորուստներ |
|
|
|
7244 |
Ոչ նյութական ակտիվների գծով արժեզրկումից կորուստներ |
|
|
|
7245 |
Ներդրումային գույքի վերաչափումից ծախսեր |
|
|
725 |
Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր | |
|
|
726 |
Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելությունից) ծախսեր | |
|
|
|
7261 |
Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր |
|
|
|
7262 |
Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական պարտավորությունների վերաչափումից ծախսեր |
|
|
|
7263 |
Վաճառքի համար մատչելի ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր |
|
|
|
7264 |
Ոչ գործառնական հեջավորման գործիքների վերաչափումից ծախսեր |
|
|
|
7265 |
Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների գծով արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) կորուստներ |
|
|
727 |
Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր | |
|
|
|
7271 |
Վարկերի և փոխառությունների գծով տոկոսային ծախսեր՝ հաշվի առած գործարքի հետ կապված ծախսումները |
|
|
|
7272 |
Ֆինանսական վարձակալության գծով տոկոսային ծախսեր |
|
|
|
7273 |
Ֆինանսական պարտավորությունների ժամկետից շուտ մարման հետ կապված կորուստներ |
|
728 |
Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր | ||
|
729 |
|
Ոչ գործառնական այլ ծախսեր | |
|
|
7291 |
Կապակցված կազմակերպությունների վնասի բաժնեմասը` ներդրումները | |
|
բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս | |||
|
7292 |
Պահուստների զեդչման ազդեցության ճշգրտման հետևանքով առաջացած | ||
|
տոկոսային ծախսեր | |||
|
7293 |
Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածության գծով ծախսեր | ||
|
7294 |
Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ | ||
|
գործիքների արժեքի աճից ծախսեր | |||
|
73 |
ԱՐՏԱՍՈՎՈՐ ԾԱԽՍԵՐ | ||
|
731 |
Արտասովոր ծախսեր | ||
|
74 |
ՆԱԽՈՐԴ ՏԱՐԻՆԵՐԻ ԾԱԽՍԵՐ | ||
|
741 |
Նախորդ տարիների ծախսեր | ||
|
7411 |
Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից ծախսեր | ||
|
|
(էական սխալների ուղղման արդյունքում) | ||
|
7412 |
Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից ծախսեր (հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում) | ||
|
|
7413 |
Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից ծախսեր (էական սխալների ուղղման արդյունքում) | |
|
|
7414 |
Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից ծախսեր (հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության | |
|
փոփոխությունների արդյունքում) | |||
|
7415 |
Նախորդ տարիների արտասովոր դեպքերից ծախսեր | ||
|
75 |
ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ԳԾՈՎ ԾԱԽԱ (ՓՈԽՀԱՏՈՒՑՈՒՄ) | ||
|
751 |
Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում) | ||
|
7511 |
Ընթացիկ հարկի գծով ծախս (փոխհատուցում) | ||
|
|
7512 |
Հետաձգված հարկի գծով ծախս (փոխհատուցում) | |
|
|
ԴԱՍ 8. ԿԱՌԱՎԱՐՉԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐ | ||
|
81 |
ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԾԱԽՍՈՒՄՆԵՐ | ||
|
811 |
Հիմնական արտադրություն | ||
|
8111 |
Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
|
8112 |
Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
|
8113 |
Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | ||
|
8114 |
Ուղղակի արտադրական այլ ծախսումներ | ||
|
8115 |
Օժանդակ արտադրության ծախսումներ | ||
|
|
8116 |
Անուղղակի արտադրական ծախսումներ | |
|
812 |
Օժանդակ արտադրություն | ||
|
8121 |
Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
|
8122 |
Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
|
8123 |
Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | ||
|
8124 |
Օժանդակ արտադրության այլ ուղղակի ծախսումներ | ||
|
8125 |
Անուղղակի արտադրական ծախսումներ | ||
|
813 |
Անուղղակի արտադրական ծախսումներ | ||
|
8131 |
Արտադրական ստորաբաժանումների կառավարչական և սպասարկող անձնակազմի աշխատանքի վճարման ծախսումներ | ||
|
8132 |
Արտադրական ստորաբաժանումների կառավարչական և սպասարկող | ||
|
անձնակազմի սոցիալական ապահովագրության վճարներ | |||
|
8133 |
Արտադրական նշանակության հիմնական միջոցների մաշվածություն | ||
|
8134 |
Արտադրական նշանակության հիմնական միջոցների նորոգման, | ||
|
սպասարկման ծախսումներ | |||
|
|
8135 |
Արտադրական նշանակության ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա | |
|
8136 |
Աշխատանքի պաշտպանության և տեխնիկայի անվտանգության ծախսումներ | ||
|
8137 |
Արտադրական անձնակազմի գործուղման ծախսումներ | ||
|
8138 |
Անուղղակի արտադրական այլ ծախսումներ | ||
|
814 |
Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ | ||
|
8141 |
Խոտան արտադրանք | ||
|
8142 |
Խոտանի ուղղման նյութական ծախսումներ | ||
|
8143 |
Խոտանի ուղղման աշխատանքային ծախսումներ | ||
|
8144 |
Խոտանի ուղղման գծով սոցիալական ապահովագրության վճարներ | ||
|
8145 |
Խոտանի ուղղման այլ ծախսումներ | ||
|
82 |
Ոչ ընթացիկ ակտիվների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ | ||
|
821 |
Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ | ||
|
8211 |
Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
|
8212 |
Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
|
8213 |
Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների | ||
|
|
գծով | ||
|
8214 |
Այլ ուղղակի ծախսումներ | ||
|
8215 |
Անուղղակի ծախսումներ | ||
|
822 |
Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ | ||
|
8221 |
Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
|
8222 |
Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
|
8223 |
Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | ||
|
8224 |
Այլ ուղղակի ծախսումներ | ||
|
8225 |
Անուղղակի ծախսումներ | ||
|
823 |
Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ | ||
|
8231 |
Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
|
8232 |
Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
|
8233 |
Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | ||
|
8234 |
Այլ ուղղակի ծախսումներ | ||
|
8235 |
Անուղղակի ծախսումներ | ||
|
824 |
Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ | ||
| 8241 | Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
| 8242 | Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
| 8243 | Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | ||
| 8244 | Այլ ուղղակի ծախսումներ | ||
|
8245 |
Անուղղակի ծախսումներ | ||
|
825 |
Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ | ||
| 8251 | Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
| 8252 | Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
| 8253 | Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | ||
| 8254 | Այլ ուղղակի ծախսումներ | ||
|
|
8255 |
Անուղղակի ծախսումներ | |
|
826 |
Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ | ||
| 8261 | Ուղղակի նյութական ծախսումներ | ||
| 8262 | Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | ||
| 8263 | Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | ||
| 8264 | Այլ ուղղակի ծախսումներ | ||
|
|
8265 |
Անուղղակի ծախսումներ | |
|
ԴԱՍ 9. ԱՐՏԱՀԱՇՎԵԿՇՌԱՅԻՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐ | |||
|
91 |
ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆԸ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | ||
|
911 |
|
Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցներ | |
|
912 |
Պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքներ | ||
|
913 |
Վերամշակման ընդունված նյութեր | ||
|
914 |
Տեղակայման ընդունված սարքավորումներ | ||
|
915 |
Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ընդունված ապրանքներ | ||
|
916 |
Որպես գրավ պահվող ակտիվներ | ||
|
92 |
ԲՐՈՔԵՐԱՅԻՆ ԵՎ ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԱՐՏԱՀԱՇՎԵԿՇՌԱՅԻՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐ | ||
|
921 |
Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ | ||
|
9211 |
Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող դրամական միջոցներ | ||
|
|
9212 |
Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող արժեթղթեր | |
|
922 |
Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ | ||
|
9221 |
Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն արժեթղթերում ներդրումներ կատարելու համար դրամական միջոցներ | ||
|
9222 |
Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված արժեթղթեր | ||
|
9223 |
Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթեր | ||
|
|
9224 |
Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված (ձեռք բերված) արժեթղթերի իրացումից դրամական միջոցներ | |
|
923 |
Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ | ||
|
9231 |
Դեբիտորական պարտքեր արժեթղթերի վաճառքների գծով | ||
|
9232 |
Դեբիտորական պարտքեր հաշվեգրված տոկոսների գծով | ||
|
9233 |
Դեբիտորական պարտքեր հայտարարված շահաբաժինների գծով | ||
|
9234 |
Տրամադրված փոխառություններ | ||
|
924 |
Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ | ||
|
9241 |
Պարտավորություններ հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն ստացված միջոցների գծով | ||
|
9242 |
Պարտավորություններ կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով | ||
|
925 |
Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք | ||
|
|
926 |
Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ | |
|
9261 |
Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր | ||
|
9262 |
Ստացված փոխառություններ | ||
|
93 |
ՊԱՅՄԱՆԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԱԿՏԻՎՆԵՐ | ||
|
931 |
|
Պայմանական պարտավորություններ | |
|
932 |
Պայմանական ակտիվներ | ||
| 94 |
|
ԱՅԼ ՄԻՋՈՑՆԵՐ ԵՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈէԹՅՈՒՆՆԵՐ | |
|
941 |
Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված դեբիտորական պարտքեր | ||
|
942 |
Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված կրեդիտորական պարտքեր | ||
|
943 |
Չհատուցված հարկային վնաս | ||
|
944 |
Գրավադրված ակտիվներ | ||
|
945 |
Խիստ հաշվառման բլանկներ | ||
|
946 |
Պարբերական և մասնագիտական գրականություն | ||
|
947 |
Շահագործման մեջ գտնվող փոքրարժեք հիմնական միջոցներ և արագամաշ առարկաներ | ||
III. ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՀՐԱՀԱՆԳ
Հաշվապահական հաշվառման հաշիվների կիրառման հրահանգում նկարագրված են հաշվապահական հաշվառման վարման հետ կապված հիմնական մոտեցումները: Նրանում բերված են դասերի, հաշիվների խմբերի, առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվների հակիրճ բնութագրերը, բացահայտված են վերջիններիս կառուցվածքը և նշանակությունը, առավել տարածված գործառնությունների տիպային (ոչ պարտադիր) հաշվապահական թղթակցությունները: Այն գործառնությունները, որոնց հաշվապահական թղթակցությունները սույն բաժնում նախատեսված չեն, կազմակերպությունները դրանց թղթակցությունները կազմում են ինքնուրույն` ելնելով հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներից և սույն հրահանգից: Հաշվապահական հաշվառման հաշիվների նկարագիրն ըստ բաժինների տրված է հաշվային պլանով նախատեսված հաջորդականությամբ:
ԴԱՍ 1 «ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
Այս դասի հաշիվները, բացառությամբ կարգավորող հաշիվների, ակտիվային են և նախատեսված են ոչ ընթացիկ ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 1 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ» դասը իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 11-12 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ», 13 «Ոչ նյութական ակտիվներ», 14 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» և 15 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվներ»:
Ակտիվների` ոչ ընթացիկին վերագրման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում» ստանդարտում:
ԽՈՒՄԲ 11-12 «ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՆՅՈՒԹԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
11-12 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» խումբը իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ», 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն», 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ», 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն», 115 «Հողամասեր», 116 «Բնական ռեսուրսներ», 117 «Բնական ռեսուրսների սպառում», 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ», 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ», 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն», 122 «Ներդրումային գույք», 123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն» և 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում»:
Հաշիվ 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ»
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» հաշիվը նախատեսված է սեփականության իրավունքով կազմակերպությանը պատկանող և շահագործման մեջ գտնվող կամ գործառնական վարձակալության հանձնված (բացի ներդրումային գույքից) մաշվող հիմնական միջոցների առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Հիմնական միջոցների` նյութական ակտիվներին վերագրման, դրանց կազմի, չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է շահագործման կամ գործառնական վարձակալության հանձնված մաշվող հիմնական միջոցների սկզբնական արժեքը, հետագա կապիտալացված ծախսումները, վերագնահատումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված, ֆինանսական վարձակալության հանձնված, ինչպես նաև դուրս գրված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների կամ հիմնական հոտից խոտանված անասունների արժեքը (սկզբնական` հաշվի առած հետագա կապիտալացված ծախսումները և վերագնահատումները), վերագնահատումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է շահագործման և գործառնական վարձակալության հանձնված հիմնական միջոցների (բացի ներդրումային գույքից) արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1111 «Շենքեր», 1112 «Կառուցվածքներ», 1113 «Փոխանցող հարմարանքներ», 1114 «Մեքենաներ և սարքավորումներ», 1115 «Տրանսպորտային միջոցներ», 1116 «Արտադրական գույք, տնտեսական գույք, գործիքներ», 1117 «Բազմամյա տնկարկներ», 1118 «Բանող և մթերատու անասուններ», 1119 «Այլ հիմնական միջոցներ»:
Հիմնական միջոցների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնական միջոցների տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Հիմնական միջոցների մուտքագրում (շահագործման հանձնում) |
|
|
ա) կազմակերպությունում կառուցված (ստեղծված), տեղակայված |
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» |
|
բ) մատակարարներից ձեռք բերված, տեղակայում չպահանջող |
|
|
● երբ ձեռք բերման և շահագործման հանձնման պահերը չեն համընկնում |
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» |
|
● երբ ձեռք բերման և շահագործման հանձնման պահերը համընկնում են |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
գ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից) որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
դ) ֆինանսական վարձակալությամբ ստացվածների նկատմամբ սեփականության իրավունք ձեռք բերելիս |
119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» |
|
ե) նախկինում ֆինանսական վարձակալության տրվածի հետ ընդունում |
146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
զ) ներդրումային գույքի որպես հիմնական միջոց վերադասակարգում |
122 «Ներդրումային գույք» |
|
է) անհատույց ստացված |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
ը) գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկ |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
թ) աճեցվող և բտվող կենդանիները հիմնական հոտ փոխադրելիս |
212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» |
|
ժ) շահագործման մեջ չգտնվողների շահագործման հանձնում |
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» |
|
ժա) այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, |
|
ժբ) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով որպես փոխհատուցում ստացված |
631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
|
2. Տեղակայում չպահանջող և ձեռք բերման պահին շահագործման հանձնված հիմնական միջոցների ձեռք բերման (ստացման) հետ կապված ծախսումների (տրանսպորտային, բեռնման և բեռնաթափման ծախսումներ, չփոխհատուցվող հարկեր, տուրքեր և այլն) արտացոլում |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված |
|
3. Հիմնական միջոցների վրա հետագա ծախսումների կապիտալացում |
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» |
|
4. Հիմնական միջոցների վերագնահատումից արժեքի աճ` |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) |
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Վաճառված (օտարված) հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և կուտակված մաշվածության ու արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում |
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
|
3. Լուծարված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
|
4. Ֆինանսական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
5. Անհատույց տրված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում |
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
|
6. Որպես շնորհ ստացված հիմնական միջոցների հետ վերադարձ |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
7. Հիմնական միջոցի` որպես ներդրումային գույք վերադասակարգում |
122 «Ներդրումային գույք» |
|
8. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
731 «Արտասովոր ծախսեր» |
|
9. Հիմնական հոտի անասունների խոտանում և դրանց հանձնումը բտման` հաշվեկշռային արժեքով |
212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» |
|
10. Շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների արտացոլում հաշվեկշռային արժեքով |
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» |
|
11. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների, հիմնական հոտից խոտանված անասունների, ինչպես նաև օգտագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության գումարների դուրս գրում |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
|
12. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների, հիմնական հոտից խոտանված անասունների, ինչպես նաև օգտագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում |
124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
|
13. Հիմնական միջոցների վերագնահատումից արժեքի նվազում` |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
|
բ) երբ վերագրվում է ծախսերին |
724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
|
14. Հիմնական միջոցների ժամանակավորապես շահագործումից հանում սկզբնական (վերագնահատված) արժեքով |
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» |
|
15. Հիմնական միջոցների պակասորդների և կորուստների արտացոլում |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն»
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը նախատեսված է սեփականության իրավունքով կազմակերպությանը պատկանող շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածության վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Մաշվածության հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են հիմնական միջոցների մաշվածության հաշվեգրված գումարները, վերագնահատումից մաշվածության աճը, նորից շահագործման հանձնված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածությունը, իսկ դեբետում` օտարված, դուրս գրված և օտարման նպատակով պահվող, ֆինանսական վարձակալության տրված, հիմնական հոտից խոտանված անասունների մաշվածության հաշվեգրված գումարների դուրս գրումը, ինչպես նաև վերագնահատումից մաշվածության նվազումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ կազմակերպությունում առկա շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության գումարը: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1121 «Շենքերի մաշվածություն», 1122 «Կառուցվածքների մաշվածություն», 1123 «Փոխանցող հարմարանքների մաշվածություն», 1124 «Մեքենաների և սարքավորումների մաշվածություն», 1125 «Տրանսպորտային միջոցների մաշվածություն», 1126 «Արտադրական գույքի, տնտեսական գույքի, գործիքների մաշվածություն», 1127 «Բազմամյա տնկարկների մաշվածություն», 1128 «Բանող և մթերատու անասունների մաշվածություն», 1129 «Այլ հիմնական միջոցների մաշվածություն»:
Հիմնական միջոցների մաշվածության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնական միջոցների տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածության հաշվեգրում |
543 «Ընթացիկ պահուստներ» |
| 2. Գործառնական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների մաշվածության հաշվեգրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Նորից շահագործման հանձնված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության արտացոլում | 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 4. Հիմնական միջոցների վերագնահատման հետևանքով կուտակված մաշվածության աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
| 5. Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված և վարձակալի սեփականությունը դարձած հիմնական միջոցների մաշվածության արտացոլում | 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 6. Նախորդ ժամանակաշրջաններում պակաս հաշվարկված մաշվածության ուղղում` | |
| ա) երբ այն նվազեցվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների, հիմնական հոտից խոտանված անասունների, ինչպես նաև օգտագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության գումարների դուրս գրում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| 2. Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության արտացոլում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Հիմնական միջոցների վերագնահատման հետևանքով կուտակված մաշվածության նվազում` | 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
| 4. Նախորդ ժամանակաշրջաններում ավել հաշվարկված մաշվածության ուղղում` | |
| ա) երբ այն ավելացվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
|
բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում |
641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» |
Հաշիվ 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ»
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» հաշիվը նախատեսված է սեփականության իրավունքով կազմակերպությանը պատկանող շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է շահագործման չհանձնված, ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների սկզբնական (վերագնահատված) արժեքը, ինչպես նաև շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքը, իսկ կրեդիտում` օտարված, ֆինանսական վարձակալության տրված, որպես ներդրումային գույք վերադասակարգված, շահագործման հանձնված հիմնական միջոցների արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է շահագործման չհանձնված, ժամանակավորապես շահագործումից հանված, ինչպես նաև շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1131 «Շահագործման չհանձնված հիմնական միջոցներ», 1132 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցներ», 1133 «Շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցներ»:
Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնական միջոցների տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Ձեռք բերման (ստացման) պահին շահագործման չհանձնված հիմնական միջոցների մուտքագրում` |
|
|
ա) կազմակերպությունում կառուցված (ստեղծված), տեղակայված |
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» |
|
ը) մատակարարներից ձեռք բերված
|
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
գ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)՝ որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
դ) անհատույց ստացված |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
ե) գույքագրմամբ հայւոնաբերված ավելցուկ |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
զ) նախկինում ֆինանսական վարձակալության տրված ակտիվների հետ ընդունում |
146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
է) այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
ը) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով որպես փոխհատուցում ստացված |
631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
|
2. Ձեռք բերման (ստացման) պահին շահագործման չհանձնված հիմնական միջոցների ձեռք բերման (ստացման) հետ կապված ծախսումների (տրանսպորտային, բեռնման և բեռնաթափման ծախսումներ, չփոխհատուցվող հարկեր, տուրքեր և այլն) արտացոլում
|
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված |
|
3. Հիմնական միջոցների ժամանակավորապես շահագործումից հանում սկզբնական (վերագնահատված) արժեքով |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
|
4. Շահագործումից հանված հիմնական միջոցների վրա հետագա ծախսումների կապիտալացում
|
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» |
|
5. Շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
|
6. Վերագնահատումից արժեքի աճ՝ |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին
|
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվագումը) |
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Հիմնական միջոցների շահագործման հանձնում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
|
2. Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների որպես ներդրումային գույք վերադասակարգում |
122 «Ներդրումային գույք» |
|
3. Վաճառված (օտարված) հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և կուտակված մաշվածության ու արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում |
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
4. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
|
5. Լուծարված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
|
6. Անհատույց տրված հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում |
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
|
7. Որպես շնորհ ստացված հիմնական միջոցների հետ վերադարձ |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
8. ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության գումարների դուրս գրում վաճառքի (օտարման), ֆինանսական վարձակալության տալու դեպքում |
114 «ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
|
9. ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում` վաճառքի (օտարման), ֆինանսական վարձակալության տալու դեպքում |
124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
|
10. Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների վերագնահատումից արժեքի նվազում՝ |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
|
բ) երբ վերագրվում է ծախսերին |
724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
|
11. Ֆինանսական վարձակալության տրված շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
12. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
731 «Արտասովոր ծախսեր» |
|
13. Հիմնական միջոցների պակասորդների և կորուստների արտացոլում |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն»
114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը նախատեսված է սեփականության իրավունքով կազմակերպությանը պատկանող ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածության վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածությունը, վերագնահատումից մաշվածության աճը, իսկ դեբետում` օտարված, ֆինանսական վարձակալության տրված, նորից շահագործման հանձնված հիմնական միջոցների մաշվածության հաշվեգրված գումարների դուրս գրումը, ինչպես նաև վերագնահատումից մաշվածության նվազումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածությունը: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնական միջոցների տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության արտացոլում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 2. Հիմնական միջոցների վերագնահատման հետևանքով կուտակված մաշվածության աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) |
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության գումարների դուրս գրում | 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» |
| 2. Նորից շահագործման հանձնված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության արտացոլում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 3. Հիմնական միջոցների վերագնահատման հետևանքով կուտակված մաշվածության նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) |
724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
Հաշիվ 115 «Հողամասեր»
115 «Հողամասեր» հաշիվը նախատեսված է սեփականության իրավունքով կազմակերպությանը պատկանող հողամասերի (այդ թվում նաև շենքերի և շինությունների տակ գտնվող և բնական ռեսուրսներով հողամասերի) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Հողամասերի` ակտիվների համապատասխան խմբին (հիմնական միջոցների կամ ներդրումային գույքի) վերագրման կարգի, դրանց չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» և ՀՀՀՀՍ 40 «Ներդրումային գույք» ստանդարտներում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերած (ստացված) հողամասերի սկզբնական արժեքը, վերագնահատումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված, ֆինանսական վարձակալության տրված հողամասերի հաշվեկշռային արժեքը, վերագնահատումից արժեքի աճի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հողամասերի արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Հողի բարելավման նպատակով կատարված (մելիորացիայի, չորացման և այլ ծախսումներ) կապիտալ ծախսումները չեն ավելացվում հողամասի արժեքին և հաշվառվում են 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» հաշվում:
15 «Հողամասեր» հաշվին կից կարող են բացվել երկրորդ կարգի հաշիվներ` հողամասեր առանց շինությունների, շինություններով, օգտակար հանածոներով և այլն:
Հողամասերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
115 «Հողամասեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հողամասերի ձեռք բերում |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
| 2. Մասնակիցների (հիմնադիրների) կողմից հողամասի ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 3. Հողամասերի ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, հողի գնահատման, տարածքի մաքրման և հավասարեցման համար վճարում և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 4. Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հողամասերի նկատմամբ սեփականության իրավունքի ձեռք բերում | 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» |
| 5. Ներդրումային գույք դասակարգված հողամասի` որպես հիմնական միջոց վերադասակարգում | 122 «Ներդրումային գույք» |
| 6. Հողամասերի անհատույց ստացում | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| 7. Հողամասերի վերագնահատումից արժեքի աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
115 «Հողամասեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) հողամասերի հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և կուտակված արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի հողամասերի հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և կուտակված արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 3. Որպես շնորհ ստացված հողամասերի հետ վերադարձ | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| 4. Ֆինանսական վարձակալության տրված հողամասերի հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 5. Հողամասերի` որպես ներդրումային գույք վերադասակարգում | 122 «Ներդրումային գույք» |
| 6. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված հողամասերի կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
| 7. Հողամասերի վերագնահատումից արժեքի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
Հաշիվ 116 «Բնական ռեսուրսներ»
116 «Բնական ռեսուրսներ» հաշիվը նախատեսված է սեփականության իրավունքով կազմակերպությանը պատկանող բնական ռեսուրսների (քարի, նավթի, գազի, ոսկու, պղնձի պաշարներ և այլն) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Բնական ռեսուրսների նյութական ակտիվներին վերագրման կարգը, դրանց կազմը և գնահատումն իրականացվում է հաշվապահական հաշվառումը կարգավորող օրենսդրության հիման վրա:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերած բնական ռեսուրսների սկզբնական արժեքը, վերագնահատումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված բնական ռեսուրսների հաշվեկշռային արժեքը, վերագնահատումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է բնական ռեսուրսների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Բնական ռեսուրսների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
116 «Բնական ռեսուրսներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Բնական ռեսուրսների ձեռք բերում | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 2. Հիմնադիրների (մասնակիցների) կողմից բնական ռեսուրսների ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
|
3. Բնական ռեսուրսների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բնական ռեսուրսների գնահատման վճարներ և այլն) արտացոլում |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 4. Բնական ռեսուրսների անհատույց ստացում | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| 5. Բնական ռեսուրսների վերագնահատումից արժեքի աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
116 «Բնական ռեսուրսներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) բնական ռեսուրսների հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և բնական ռեսուրսների կուտակված սպառման ու արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) բնական ռեսուրսների հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և բնական ռեսուրսների կուտակված սպառման արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 3. Որպես շնորհ ստացված բնական ռեսուրսների հետ վերադարձ | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| 4. Վաճառված (օտարված) բնական ռեսուրսների կուտակված սպառման դուրս գրում | 117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» |
| 5. Վաճառված (օտարված) բնական ռեսուրսների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
| 6. Բնական ռեսուրսների վերագնահատումից արժեքի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
Հաշիվ 117 «Բնական ռեսուրսների սպառում»
117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» հաշիվը նախատեսված է սեփականության իրավունքով կազմակերպությանը պատկանող բնական ռեսուրսների սպառման վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Բնական ռեսուրսների սպառման հաշվառումն իրականացվում է հաշվապահական հաշվառումը կարգավորող օրենսդրության հիման վրա:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է սպառված (արդյունահանված) բնական ռեսուրսների հաշվեկշռային արժեքը (սպառման հաշվեգրված գումարը), իսկ դեբետում` օտարված բնական ռեսուրսների կուտակված սպառման գումարների դուրս գրումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա բնական ռեսուրսների սպառման կուտակված գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Բնական ռեսուրսների սպառման վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Բնական ռեսուրսների սպառման հաշվեգրում | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» |
| 2. Բնական ռեսուրսների վերագնահատման հետևանքով կուտակված սպառման աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված) բնական ռեսուրսների կուտակված սպառման դուրս գրում | 116 «Բնական ռեսուրսներ» |
| 2. Բնական ռեսուրսների վերագնահատման հետևանքով կուտակված սպառման նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
Հաշիվ 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ»
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ« հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության կողմից անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների` ավարտուն ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներին վերագրման մոտեցումները, մասնավորապես, նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» և ՀՀՀՀՍ 40 «Ներդրումային գույք» ստանդարտներում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հիմնական միջոցների կառուցման, տեղակայման ենթակա սարքավորումների ձեռք բերման և տեղակայման կուտակվող ծախսումները, ինչպես նաև հետագա կապիտալացվող ծախսումները, իսկ կրեդիտում` շահագործման հանձնված հիմնական միջոցների սկզբնական արժեքը, որպես ներդրումային գույք դասակարգված շինությունների սկզբնական արժեքը, արդեն ճանաչված հիմնական միջոցների կամ ներդրումային գույքի վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումները: Հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների կառուցման (վերափոխման) գծով կուտակված ծախսումները, տեղակայման ենթակա սարքավորումների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1181 «Կառուցման ընթացքում գտնվող հիմնական միջոցներ», 1182 «Տեղակայման ենթակա սարքավորումներ», 1183 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ», 1184 «Կապալառուի կողմից կառուցվող հիմնական միջոցներ»:
Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կառուցվող հիմնական միջոցների օբյեկտների, կատարվող աշխատանքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Հիմնական միջոցների կառուցման գծով կուտակվող ծախսումների արտացոլում |
821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» |
|
2. Հիմնական միջոցների գծով անավարտ հետագա կապիտալացվող ծախսումների արտացոլում |
823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» |
|
3. Տեղակայման ենթակա սարքավորումների մուտքագրում |
|
|
ա) մատակարարներից ձեռք բերված |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
բ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից) որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
գ) անհատույց ստացված |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» • |
|
դ) գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկ |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
ե) այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
4. Տեղակայման ենթակա սարքավորումների ձեռք բերման (ստացման) և տեղակայման հետ կապված ծախսումների (տրանսպորտային, բեռնման և բեռնաթափման ծախսումներ, չփոխհատուցվող հարկեր, տուրքեր և այլն) արտացոլում |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
5. Սարքավորումների տեղակայման հետ կապված ծախսումների արտացոլում |
822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» |
|
6. Կապալառուի կողմից կառուցվող հիմնական միջոցների ավարտուն մասի արտացոլում |
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
7. Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ՝ |
• |
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) |
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Կազմակերպությունում կառուցումը (տեղակայումը) ավարտած հիմնական միջոցների արտացոլում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» |
| 2. Որպես շնորհ ստացված անավարտ ոչ ընթացիկ ակտիվների հետ վերադարձ | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| 3. Ավարտված հիմնական միջոցների` որպես ներդրումային գույք դասակարգում | 122 «Ներդրումային գույք» |
| 4. Հիմնական միջոցների և ներդրումային գույքի վրա հետագա ծախսումների կապիտալացում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 122 «Ներդրումային գույք» |
| 5. Վաճառված (օտարված) անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և կուտակված արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 6. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և կուտակված արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 7. Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
| 8. Շահագործման հանձնված, վաճառված (օտարված) անավարտ ոչ ընթացիկ ակտիվների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
| 9. Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների պակասորդների և կորուստների արտացոլում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ»
119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության կողմից ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների` ակտիվներին վերագրման, դրանց չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների արժեքը, իսկ կրեդիտում` վարձակալի սեփականություն դարձած կամ վարձատուին հետ վերադարձրած հիմնական միջոցների արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է վարձակալված հիմնական միջոցների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
Տնտեսական գործառնությունների Հաշիվների կրեդիտ 2. Ուղղակի ֆինանսական վարձակալությանը վերաբերող ծախսումների (վարձակալական պայմանագրերի շուրջը բանակցելիս և կնքելիս առաջացող և այլն) արտացոլում
բովանդակությունը
1. Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների արտացոլում
413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ»
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով»
251 «Դրամարկղ»
252 «Հաշվարկային հաշիվ»
253 «Արտարժութային հաշիվ»
254 «Այլ հաշիվներ բանկերում»
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով»
119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների նկատմամբ սեփականության իրավունքի ձեռք բերում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» |
| 2. Վարձատուին հետ վերադարձված ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության ու արժեզրկման դուրս գրում | 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
| 3. Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների հետ վերադարձում (հաշվեկշռային արժեքով) | |
| - մինչև ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների (հանած չկրած տոկոսային ծախսերը) մեծությունը | 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» |
|
- ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարները գերազանցող մասով |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն»
121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության կողմից ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածության վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Մաշվածության հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» և ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտներում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածության հաշվեգրված գումարները, իսկ դեբետում` վարձակալի սեփականություն դարձած կամ վարձատուին վերադարձված վարձակալված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության գումարների դուրս գրումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ կազմակերպությունում առկա ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների հաշվեգրված մաշվածության գումարը: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածության հաշվեգրում | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վարձակալի սեփականությունը դարձած ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածության արտացոլում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 2. Վարձատուին հետ վերադարձված ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների կուտակված մաշվածության դուրս գրում | 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» |
Հաշիվ 122 «Ներդրումային գույք»
122 «Ներդրումային գույք» հաշիվը նախատեսված է ներդրումային գույքի առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ներդրումային գույքի ճանաչման, չափման և դասակարգման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 40 «Ներդրումային գույք» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված, կառուցված, որպես ներդրումային գույք վերադասակարգված ներդրումային գույքի սկզբնական արժեքը, հետագա կապիտալացված ծախսումները, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված, ֆինանսական վարձակալության հանձնված, որպես հիմնական միջոց վերադասակարգված ներդրումային գույքի արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ներդրումային գույքի արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
122 «Ներդրումային գույք» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1221 «Իրական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույք», 1222 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույք»:
Ներդրումային գույքի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ գույքի տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
122 «Ներդրումային գույք» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ներդրումային գույքի մուտքագրում | |
| ա) կազմակերպությունում կառուցված | 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» |
| բ) մատակարարներից ձեռք բերված | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
գ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
|
դ) հիմնական միջոցի որպես ներդրումային գույք վերադասակարգում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» |
|
զ) այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 2. Ներդրումային գույքի ձեռք բերման (ստացման) հետ կապված ծախսումների (իրավաբանական ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Ներդրումային գույքի վրա հետագա ծախսումների կապիտալացում | 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» |
| 4. Ներդրումային գույքի` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
122 «Ներդրումային գույք» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ.
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ներդրումային գույքի` որպես հիմնական միջոց վերադասակարգում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» |
| 2. Վաճառված (օտարված) ներդրումային գույքի հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական արժեքի և կուտակված մաշվածության ու արժեզրկման տարբերություն կամ իրական արժեք) դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 3. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) ներդրումային գույքի հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 4. Ֆինանսական վարձակալության տրված ներդրումային գույքի հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 5. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով ներդրումային գույքի հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 731 «Արտասովոր ծախսեր» |
| 6. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի կուտակված մաշվածության դուրս գրում | 123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն» |
| 7. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված ներդրումային գույքի կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
| 8. Ներդրումային գույքի` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
Հաշիվ 123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն»
123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն» հաշիվը նախատեսված է սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածության վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Մաշվածության հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 40 «Ներդրումային գույք» և ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» ստանդարտներում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածության հաշվեգրված գումարները, իսկ դեբետում` օտարված, ֆինանսական վարձակալության տրված սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի կուտակված մաշվածության դուրս գրումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ կազմակերպությունում առկա սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի կուտակված մաշվածության գումարը: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ներդրումային գույքի տեսակների, հաշվառման (միատիպ) խմբերի, առանձին գույքային օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածության հաշվեգրում | |
| ա) երբ ներդրումային գույքը հանձնված է գործառնական վարձակալության | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| բ) երբ ներդրումային գույքը պահվում է դրա արժեքի աճից եկամտի ստացման նպատակով | 729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր» |
123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի կուտակված մաշվածության գումարների դուրս գրում | 122 «Ներդրումային գույք» |
Հաշիվ 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում»
124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշիվը նախատեսված է ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկման վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկման գումարների որոշման (գնահատման), դրանց ճանաչման և հակադարձման հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 36 «Արժեզրկումից կորուստներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ճանաչված արժեզրկման գումարները, իսկ դեբետում` օտարված, ֆինանսական վարձակալության տրված ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների կուտակված արժեզրկման գումարների դուրս գրումը, ինչպես նաև նախկինում ճանաչված արժեզրկման գումարների հակադարձումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների կուտակված արժեզրկման գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1241 «Մաշվող հիմնական միջոցների արժեզրկում», 1242 «Հողամասերի արժեզրկում», 1243 «Բնական ռեսուրսների արժեզրկում», 1244 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում», 1245 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների արժեզրկում», 1246 «Ներդրումային գույքի արժեզրկում»:
Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկման վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում (այդ թվում` ֆինանսական վարձակալության տալուց հիմնական միջոցների հաշվեկշռային արժեքի և վարձակալությունում զուտ ներդրումների դրական տարբերությունը) | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված), ֆինանսական վարձակալության տրված, շահագործումից հանված և օտարման նպատակով պահվող, վարձատուին հետ վերադարձված և անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների կուտակված արժեզրկման գումարների դուրսգրում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» 122 «Ներդրումային գույք» |
| 2. Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկման հակադարձում | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
ԽՈՒՄԲ 13 «ՈՉ ՆՅՈՒԹԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
13 «Ոչ նյութական ակտիվներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ», 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա», 133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ», 134 «Գուդվիլ», 135 «Գուդվիլի ամորտիզացիա» և 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում»:
Հաշիվ 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ»
131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությանը պատկանող ոչ նյութական ակտիվների (բացառությամբ գուդվիլի, բացասական գուդվիլի և անավարտ ոչ նյութական ակտիվների) առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ակտիվների` ոչ նյութականին վերագրման, դրանց կազմի, չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 38 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերած (ստացված), ներստեղծված ոչ նյութական ակտիվների սկզբնական արժեքը, հետագա կապիտալացված ծախսումները, վերագնահատումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված ոչ նյութական ակտիվների արժեքը (սկզբնական` հաշվի առած հետագա կապիտալացված ծախսումները և վերագնահատումները), վերագնահատումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ոչ նյութական ակտիվների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1311 «Ֆիրմային անուններ», 1312 «Հրապարակումների անուններ», 1313 «Համակարգչային ծրագրեր», 1314 «Լիցենզիաներ և վստահագրեր (ֆրանշիզներ)», 1315 «Հեղինակային իրավունքներ», 1316 «Արտոնագրեր», 1317 «Ծառայությունների մատուցման և շահագործման իրավունքներ», 1318 «Բանաձևեր, մոդելներ, նախագծեր, բաղադրատոմսեր և փորձանմուշներ», 1319 «Այլ ոչ նյութական ակտիվներ»:
Ոչ նյութական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առանձին օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ոչ նյութական ակտիվների մուտքագրում` | |
| ա) կազմակերպությունում ներստեղծված | 133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» |
| բ) մատակարարներից ձեռք բերված | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| գ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| դ) անհատույց ստացված | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| ե) այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 1. Ոչ նյութական ակտիվների վրա հետագա ծախսումների կապիտալացում | 133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» |
| 2. Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամտին (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի (սկզբնական (վերագնահատված) արժեքի և կուտակված մաշվածության ու արժեզրկման տարբերություն) դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Որպես շնորհ ստացված ոչ նյութական ակտիվների հետ վերադարձ | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| 3. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) ոչ նյութական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 4. Վաճառված (օտարված) ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրում | 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» |
| 5. Վաճառված (օտարված) ոչ նյութական ակտիվների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
| 6. Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
Հաշիվ 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա»
132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա« հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությանը պատկանող ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիայի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ամորտիզացիայի հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 38 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիայի հաշվեգրված գումարները, իսկ դեբետում` օտարված ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիայի դուրս գրումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիայի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1321 «Ֆիրմային անունների ամորտիզացիա», 1322 «Հրապարակումների անունների ամորտիզացիա», 1323 «Համակարգչային ծրագրերի ամորտիզացիա», 1324 «Լիցենզիաների և վստահագրերի (ֆրանշիզների) ամորտիզացիա», 1325 «Հեղինակային իրավունքների ամորտիզացիա», 1326 «Արտոնագրերի ամորտիզացիա», 1327 «Ծառայությունների մատուցման և շահագործման իրավունքների ամորտիզացիա», 1328 «Բանաձևերի, մոդելների, նախագծերի, բաղադրատոմսերի և փորձանմուշների ամորտիզացիա», 1329 «Այլ ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա»:
Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիայի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առանձին օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիայի հաշվեգրում | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» 713 «Վարչական ծախսեր» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատման հետևանքով կուտակված ամորտիզացիայի աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամտին | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
| 3. Նախորդ ժամանակաշրջաններում պակաս հաշվարկված ամորտիզացիայի ուղղում` | |
| ա) երբ այն նվազեցվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» |
132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ոչ նյութական ակտիվների կուտակված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրում | 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» |
| 2. Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատման հետևանքով կուտակված ամորտիզացիայի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
| 3. Նախորդ ժամանակաշրջաններում ավել հաշվարկված ամորտիզացիայի ուղղում` | |
| ա) երբ այն ավելացվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» |
133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ»
133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությունում մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվների, ինչպես նաև ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Անավարտ ոչ նյութական ակտիվների` ավարտուն ոչ նյութական ակտիվներին վերագրման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 38 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվների արժեքը, ինչպես նաև ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումները, իսկ կրեդիտում` ավարտուն ոչ նյութական ակտիվ ճանաչված ծախսումները, արդեն ճանաչված ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող ծախսումները: Հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է անավարտ ոչ նյութական ակտիվների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1331 «Մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվներ», 1332 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ»:
Անավարտ ոչ նյութական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կատարվող աշխատանքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ոչ նյութական ակտիվների մշակման գծով կուտակվող ծախսումների արտացոլում | 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումների արտացոլում | 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» |
133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Կազմակերպությունում ներստեղծված ոչ նյութական ակտիվների օգտագործման հանձնում | 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» |
| 2. Ոչ նյութական ակտիվների վրա հետագա ծախսումների կապիտալացում | 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» |
| 3. Մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվները օգտագործման հանձնելիս կուտակված արժեզրկման գումարների դուրս գրում | 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
Հաշիվ 134 «Գուդվիլ»
134 «Գուդվիլ» հաշիվը նախատեսված է իրենից ձեռք բերում ներկայացնող ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման ընթացքում առաջացող գուդվիլի (ձեռքբերման արժեքի և ձեռքբերված որոշելի ակտիվների և պարտավորությունների իրական արժեքում ձեռք բերողի բաժնեմասի դրական տարբերություն) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Գուդվիլի հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է գուդվիլի սկզբնական արժեքը, իսկ կրեդիտում դուրս գրված գուդվիլի արժեքը: Հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է գուդվիլի արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Գուդվիլի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ձեռք բերված ձեռնարկատիրական գործունեությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
134 «Գուդվիլ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Ձեռքբերողի առանձին ֆինանսական հաշվետվություններում ձեռքբերումից առաջացող գուդվիլի արտացոլում | 156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում» |
134 «Գուդվիլ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Գուդվիլի կուտակված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրում | 135 «Գուդվիլի ամորտիզացիա» |
| 2. Գուդվիլի կուտակված արժեզրկման գումարների դուրս գրում | 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» |
Հաշիվ 135 «Գուդվիլի ամորտիզացիա»
135 «Գուդվիլի ամորտիզացիա» հաշիվը նախատեսված է գուդվիլի ամորտիզացիայի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Գուդվիլի ամորտիզացիայի հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են գուդվիլի ամորտիզացիայի հաշվեգրված գումարները, իսկ դեբետում` գուդվիլի կուտակված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է գուդվիլի կուտակված ամորտիզացիայի գումարը` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Գուդվիլի ամորտիզացիայի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ձեռք բերված ձեռնարկատիրական գործունեությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
135 «Գուդվիլի ամորտիզացիա» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| Գուդվիլի ամորտիզացիայի հաշվեգրում | 713 «Վարչական ծախսեր» |
135 «Գուդվիլի ամորտիզացիա» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Գուդվիլի կուտակված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրում | 134 «Գուդվիլ» |
136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում»
136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշիվը նախատեսված է ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկման վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկման գումարների որոշման (գնահատման), դրանց ճանաչման և հակադարձման հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 36 «Արժեզրկումից կորուստներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են ոչ նյութական ակտիվների ճանաչված արժեզրկման գումարները, իսկ դեբետում` օտարված, դուրս գրված ոչ նյութական ակտիվների կուտակված արժեզրկման գումարների դուրսգրումը, ինչպես նաև նախկինում ճանաչված արժեզրկման գումարների հակադարձումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա ոչ նյութական ակտիվների կուտակված արժեզրկման գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1361 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում», 1362 «Մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում», 1363 «Գուդվիլի արժեզրկում»:
Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկման վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ոչ նյութական ակտիվների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկման արտացոլում | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ավարտուն և անավարտ ոչ նյութական ակտիվների կուտակված արժեզրկման գումարների դուրս գրում | 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» |
| 2. Դուրս գրված գուդվիլի կուտակված արժեզրկման գումարների դուրս գրում | 134 «Գուդվիլ» |
| 3. Ոչ նյութական ակտիվների և գուդվիլի արժեզրկման հակադարձում | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
ԽՈՒՄԲ 14 «ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
14 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ», 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում», 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ», 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր», 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր», 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր», 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով», 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» և 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)»:
Հաշիվ 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ»
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» հաշիվը նախատեսված է կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Կապակցված կազմակերպություններում ներդրումների` բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 27 «Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ և դուստր ընկերություններում ներդրումների հաշվառում», ՀՀՀՀՍ 28 «Ասոցիացված կազմակերպություններում ներդրումների հաշվառում» և ՀՀՀՀՍ 31 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության արտացոլումը ֆինանսական հաշվետվություններում» ստանդարտներում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքը, արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքը, ինչպես նաև արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1411 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ դուստր ընկերություններում», 1412 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպություններում», 1413 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ համատեղ վերահսկվող միավորներում»:
Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների ձեռք բերում | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 2. Ներդրումների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 4. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների ձեռք բերում այլ ակտիվների հետ փոխանակման միջոցով | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 5. Կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների վերադասակարգում որպես բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ | 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» |
| 6. Այլ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգում որպես բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ` հաշվեկշռային արժեքով | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 7. Կապակցված կազմակերպությունների շահույթի բաժնեմասի արտացոլումը | 629 «Այլ ոչ գործառնական եկամուտներ» |
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ոչ ընթացիկ ներդրումների հաշվեկշռային արժեքի դուրսգրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների վերադասակարգում որպես կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ | 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» |
| 3. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների վերադասակարգումը այլ ֆինանսական ակտիվների` հաշվեկշռային արժեքով | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 4. Կապակցված կազմակերպությունների վնասի բաժնեմասի արտացոլումը | 729 «Այլ ոչ գործառնական ծախսեր» |
| 5. Հայտարարված շահաբաժինների չափով ներդրման հաշվեկշռային արժեքի նվազեցում | 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» |
| 6. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
Հաշիվ 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում»
142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» հաշիվը նախատեսված է կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Կապակցված կազմակերպություններում ներդրումները սկզբնական արժեքով հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 27 «Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ և դուստր ընկերություններում ներդրումների հաշվառում», ՀՀՀՀՍ 28 «Ասոցիացված կազմակերպություններում ներդրումների հաշվառում» և ՀՀՀՀՍ 31 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության արտացոլումը ֆինանսական հաշվետվություններում» ստանդարտներում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքը, իսկ կրեդիտում` օտարված ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1421 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ դուստր ընկերությունների կանոնադրական կապիտալում», 1422 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ ասոցիացված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում», 1423 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ համատեղ վերահսկվող միավորների կանոնադրական կապիտալում»:
Կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում մասնակցության արժեթղթերի ձեռք բերում, որոնք հաշվառվում են սկզբնական արժեքով | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 2. Ներդրումների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում մասնակցության արժեթղթերի ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 4. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում մասնակցության արժեթղթերի ձեռք բերում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 5. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների վերադասակարգում որպես կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
| 6. Այլ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը որպես սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումներ` հաշվեկշռային արժեքով | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ոչ ընթացիկ ներդրումների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումների վերադասակարգում որպես բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
| 3. Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումների վերադասակարգումը այլ ֆինանսական ակտիվների` հաշվեկշռային արժեքով | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 4. Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
Հաշիվ 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ»
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական ակտիվների` որպես վաճառքի համար մատչելի դասակարգման, դրանց ճանաչման, չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ֆինանսական ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերում |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
2. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
3. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից) որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
4. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ստացում |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
5. Այլ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը որպես վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ հաշվեկշռային արժեքով |
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
|
6. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների իրական արժեքով վերչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամուտներին |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
|
7. Վաճառքի համար մատչելի իրական արժեքով վերաչափվող պարտքային արժեթղթերի գծով տոկոսային եկամուտների հաշվեգրում |
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» |
|
8. Վաճառքի համար մատչելի պարտքային արժեթղթերի արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Վաճառված (օտարված) վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
2. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը այլ ֆինանսական ակտիվների` հաշվեկշռային արժեքով |
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
|
3. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ընթացիկ մասի տեղափոխում |
232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
4. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում |
|
|
ա)–երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների՝ իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
|
բ) երբ վերագրվում է ծախսերին |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
|
5. Վաճառքի համար մատչելի իրական արժեքով վերաչափվող պարտքային արժեթղթերի գծով հաշվեգրված տոկոսային եկամուտների և հիմնական գումարի մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
6. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարների դուրս գրում |
149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
|
7. Վաճառքի համար մատչելի պարտքային արժեթղթերի արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 144 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր»
144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը նախատեսված է մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական ակտիվների` որպես մինչև մարման ժամկետը պահվող դասակարգման, դրանց ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը« ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը, իսկ կրեդիտում` օտարված, մարված մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների հաշվեկշռային արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ներդրումների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
144 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների ձեռք բերում
|
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
2. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
3. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով մինչև մարման ժամկետը պահվող Երկարաժամկետ ներդրումների ստացում |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
4. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարժամկետ ներդրումների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի արտացոլում |
147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
|
5. Այլ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը որպես մինչմարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումներ` հաշվեկշռային արժեքով |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
6. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով դուրս գրված անհուսալի երկարաժամկետ պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
|
7. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
144 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Վաճառված (օտարված) մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում |
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
2. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների մարում՝ ժամկետից շուտ |
|
|
- փաստացի ստացված գումարի չափով |
251 «Դրամարկղ» |
|
- հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի ստացված գումարի դրական տարբերության չափով |
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» |
|
3. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների վերադասակարգումը այլ ֆինանսական ակտիվների` հաշվեկշռային արժեքով |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
4. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի տեղափոխում |
234 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» |
|
5. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
|
6. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով կուտակված անհավաքագրելիության գումարների դուրս գրում |
149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
|
7. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով անհուսալի երկարաժամկետ պարտքերի դուրս գրում |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
|
8. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերությունների ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր»
145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը նախատեսված է տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական ակտիվների` որպես տրամադրված փոխառություն դասակարգման, դրանց ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը, իսկ կրեդիտում` օտարված, մարված երկարաժամկետ փոխառությունների հաշվեկշռային արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխառուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Երկարաժամկետ փոխառությունների տրամադրում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի արտացոլում | 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 3. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով դուրս գրված անհուսալի երկարաժամկետ պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Փոխառությունների գծով պահանջի իրավունքի զիջում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
2. Փոխառությունների մարում` ժամկետից շուտ |
|
| - փաստացի ստացված գումարի չափով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| - հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի ստացված գումարի դրական տարբերության չափով | 627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» |
| 3. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» |
| 4. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում | 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 5. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով կուտակված անհավաքագրելիության գումարների դուրս գրում | 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 6. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով անհուսալի երկարաժամկետ պարտքերի դուրս գրում | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
|
7. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր»
146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը նախատեսված է ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի ճանաչման, դրանց չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը, իսկ կրեդիտում` դրանց մարումը, դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարձակալների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալության տրված ակտիվների դիմաց վարձակալի պարտքերի (վարձակալությունում զուտ ներդրումների) արտացոլումը` | |
| - վարձակալության տրված ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը (այն չափով, որքանով այն չի գերազանցում վարձակալությունում զուտ ներդրումների մեծությունը) չգերազանցող մեծության չափով | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 122 «Ներդրումային գույք» |
| - վարձակալության տրված ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի մեծությունը գերազանցող մասը | 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 2. Ֆինանսական վարձակալությունից ստացվելիք համախառն մուտքերի գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի արտացոլում | 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 3. Ֆինանսական վարձակալության գծով դուրս գրված անհուսալի երկարաժամկետ պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ պարտքի մարում` ժամկետից շուտ |
|
|
ա) երբ վարձակալության տրված ակտիվների սեփականության իրավունքը անցնում է վարձակալին |
|
|
- փաստացի ստացված (ստացվելիք) գումարի չափով |
251 «Դրամարկղ» |
|
- հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի ստացված (ստացվելիք) գումարի դրական տարբերության չափով |
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումները) ծախսեր» |
|
բ) երբ վարձակալության տրված ակտիվների սեփականության իրավունքը չի անցնում վարձակալին |
|
|
- փաստացի ստացված գումարի չափով |
251 «Դրամարկղ» |
|
- հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի ստացված (ստացվելիք) գումարի ու չերաշխավորված մնացորդային արժեքի հանրագումարի դրական տարբերության չափով |
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
2. Ֆինանսական վարձակալության տրված ակտիվների հետ ընդունում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
|
3. Ֆինանսական վարձակալության գծով համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի տեղափոխում |
237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» |
|
4. Ֆինանսական վարձակալության գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
|
5. Ֆինանսական վարձակալության գծով կուտակված անհավաքագրելիության գումարների դուրս գրում |
149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
|
6. Ֆինանսական վարձակալության գծով անհուսալի երկարաժամկետ պարտքերի դուրս գրում |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
|
7. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով»
147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշիվը նախատեսված է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի (ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի և դրանց զեղչված արժեքի տարբերությունը) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ընդ որում, չվաստակած ֆինանսական եկամտի գումարը որոշելիս գործարքի հետ կապված ծախսումները հանվում են: Չվաստակած ֆինանսական եկամտի, ինչպես նաև գործարքի հետ կապված ծախսումների որոշման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» և ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտներում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամուտը, իսկ դեբետում` գործարքի հետ կապված ծախսումները, ինչպես նաև չվաստակած ֆինանսական եկամտի հաշվեգրումը եկամուտներին: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է չվաստակած ֆինանսական եկամտի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1471 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով», 1472 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով», 1473 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ֆինանսական վարձակալության գծով»:
Ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխառուների, վարձակալների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
Չվաստակած ֆինանսական եկամտի արտացոլում |
144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Գործարքի հետ կապված ծախսումների արտացոլում |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
2. Չվաստակած ֆինանսական եկամտի հաշվեգրում եկամուտներին |
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» |
| 3. Երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի վերադասակարգում որպես կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամուտ | 238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 4. Օտարված, մարված, վերադասակարգված ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
Հաշիվ 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ»
148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական ակտիվների` որպես հեջավորման գործիք դասակարգելու, դրանց ճանաչման, չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը« ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված, իրագործված որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հեջավորման գործիքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերում | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 2. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ստացում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 4. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերածվելը ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած կրեդիտային մնացորդի չափով) | 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 5. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերածվելը ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած դեբետային մնացորդի չափով) | 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 6. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամուտներին | 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
|
7. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Հեջավորման գործիքների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 3. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգում որպես ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ | 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 4. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 5. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 6. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)»
149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշիվը նախատեսված է ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարների որոշման (գնահատման), դրանց ճանաչման կամ հակադարձման հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» և ՀՀՀՀՍ 36 «Արժեզրկումից կորուստներ» ստանդարտներում:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների գծով ճանաչված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարները, իսկ դեբետում` օտարված, մարված, վերադասակարգված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների գծով կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարների դուրս գրումը, նախկինում ճանաչված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարների հակադարձումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների գծով կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 1491 «Կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում ոչ ընթացիկ ներդրումների արժեզրկում», 1492 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)», 1493 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների անհավաքագրելիություն», 1494 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների անհավաքագրելիության», 1495 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի անհավաքագրելիություն»:
Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն) | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Օտարված, մարված, վերադասակարգված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) դուրս գրում | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) վերադասակարգում որպես ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն) | 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 3. Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձում | 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
ԽՈՒՄԲ 15 «ԱՅԼ ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
15 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ», 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար», 153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ոչ ընթացիկ ակտիվներ», 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով», 155 «Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիա» և 156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում»:
Հաշիվ 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ»
151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է նվազեցվող (հանվող) ժամանակավոր տարբերությունների, չօգտագործված հարկային վնասը և զեղչերը հաջորդ ժամանակաշրջաններ տեղափոխելու հետևանքով առաջացած շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 12 «Շահութահարկ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է շահութահարկի գծով առաջացած հետաձգված հարկային ակտիվների գումարը, իսկ կրեդիտում` մարված հետաձգված հարկային ակտիվների գումարը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Հետաձգված հարկային ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առաջացման ուղղությունների և մարման ժամկետների:
151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների արտացոլում` | |
| ա) երբ վերագրվում է ֆինանսական արդյունքներին | 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» |
| բ) երբ ճանաչվում է սեփական կապիտալում | 322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների մարում | 751 «Շահութահարկի գծով ծախս(փոխհատուցում)» |
| 2. Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների հաշվանցում հետաձգված հարկային պարտավորությունների հաշվին | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
| 3. Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների նվազեցում ֆինանսական գործիքների արժեքի աճի հետևանքով (երբ վերաչափումից արժեքի աճը հակադարձում է նախկին վերաչափումից արժեքի նվազումը) | 322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
Հաշիվ 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար»
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» հաշիվը նախատեսված է ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար կատարված կանխավճարների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է տրված կանխավճարների գումարները, իսկ կրեդիտում ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերումը կամ այլ մարում: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար տրված կանխավճարների մնացորդը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռքբերման համար տրված կանխավճարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ մատակարարների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար կատարված կանխավճարներ |
251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ. 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Արտարժույթով տրված կանխավճարների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտների արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Կանխավճարների դիմաց ստացված ոչ ընթացիկ ակտիվներ | |
| - առանց անուղղակի հարկերի | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| - անուղղակի հարկեր | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 2. Ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար տրված կանխավճարների հետ վերադարձ | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 3. Ոչ ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար տրված կանխավճարների դուրս գրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 4. Կրեդիտորական պարտքերի մարում տրված կանխավճարների հաշվին | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 5. Արտարժույթով տրված կանխավճարների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ»
153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվների և դրանց գծով հատույցի, ակտուարային շահույթների և վնասների ճանաչման ու չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 19 «Աշխատակիցների հատուցումներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է պլանի ակտիվներին փոխանցվող ակտիվների գումարը, դրանց գծով ակնկալվող հատույցը, ակտուարային շահույթը, իսկ կրեդիտում` սահմանված հատուցումների պլաններից վճարված հատուցումները, ակտուարային վնասը:
Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առանձին պլանների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Սահմանված հատուցումների պլաններին մասհանումներ |
251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| 2. Պլանների ակտիվների գծով ակնկալվող հատույցի արտացոլում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| 3. Պլանների ակտիվների գծով ակտուարային շահույթի (պլանների ակտիվների գծով ակնկալվող և փաստացի հատույցների բացասական տարբերությունը) արտացոլում | 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» |
153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Սահմանված հատուցումների պլաններից վճարված հատուցումներ | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» |
| 2. Պլանների ակտիվների գծով ակտուարային վնասի (պլանների գծով ակնկալվող և փաստացի հատույցների դրական տարբերությունը) արտացոլում | 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» |
Հաշիվ 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով»
154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» հաշիվը նախատեսված է հաշվետու ժամանակաշրջանում կատարված, բայց մեկ տարուց ավելի ժամանակաշրջաններին վերաբերող ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Մասնավորապես, այս հաշվում կարող են արտացոլվել լեռնանախապատրաստական աշխատանքների հետ կապված ծախսումները, հողի բարելավման ծախսումները և վարձակալված հիմնական միջոցների վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսումները:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում են կուտակվող հետաձգված ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դրանց դուրս գրումը, վաճառքը (օտարումը): Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Լեռնանախապատրաստական աշխատանքների, հողի բարելավման գծով կատարված ծախսումների արտացոլում | 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների արժեզրկման հակադարձում | 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» |
154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Դուրս գրված, վաճառված (օտարված) հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Դուրս գրված, վաճառված (օտարված) հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների կուտակված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրում | 155 «Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիա» |
| 3. Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների արժեզրկման արտացոլում | 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» |
Հաշիվ 155 «Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիա»
155 «Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիա« հաշիվը նախատեսված է հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիայի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիայի հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 4 «Մաշվածության հաշվառում» ստանդարտում: Մասնավորապես, այս հաշվում կարող են արտացոլվել լեռնանախապատրաստական աշխատանքների հետ կապված ծախսումների, հողի բարելավման ծախսումների և վարձակալված հիմնական միջոցների վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսումների ամորտիզացիան:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիայի հաշվեգրումը, իսկ դեբետում` դուրս գրված, վաճառված (օտարված) ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիայի հաշվեգրված գումարների դուրս գրումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների հաշվեգրված ամորտիզացիայի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիայի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
155 «Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիա» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիայի արտացոլում | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» |
155 «Հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների ամորտիզացիա» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Դուրս գրված, վաճառված (օտարված) հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների կուտակված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրում | 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» |
Հաշիվ 156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում»
156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում» հաշիվը օգտագործվում է իրենից ձեռքբերում ներկայացնող ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման արտացոլման նպատակով:
Հաշվի դեբետում արտացոլվում է ձեռքբերված ձեռնարկատիրական գործունեության պարտավորությունները (իրական արժեքով), ձեռքբերումից առաջացած բացասական գուդվիլը, ձեռքբերված ձեռնարկատիրական գործունեության դիմաց վճարվելիք գումարները, իսկ կրեդիտում` ձեռքբերված ձեռնարկատիրական գործունեության ակտիվները (իրական արժեքով), ձեռքբերումից առաջացած դրական գուդվիլը: Այս հաշիվը փակվում է և մնացորդ չի ունենում:
156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ձեռք բերվող ձեռնարկատիրական գործունեության պարտավորությունների արտացոլում` իրական արժեքով | Թղթակցում է պարտավորությունները հաշվառող համապատասխան հաշիվների հետ |
| 2. Ձեռք բերումից առաջացող բացասական գուդվիլի արտացոլում | 423 «Բացասական գուդվիլ» |
| 3. Ձեռք բերման դիմաց վճարվելիք գումարների արտացոլում | 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ձեռք բերվող ձեռնարկատիրական գործունեության ակտիվների արտացոլում` իրական արժեքով | Թղթակցում է ակտիվները հաշվառող համապատասխան հաշիվների հետ |
| 2. Ձեռք բերումից առաջացող գուդվիլի արտացոլում | 134 «Գուդվիլ» |
ԴԱՍ 2 «ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
Այս դասի հաշիվները, բացառությամբ կարգավորող հաշիվների, ակտիվային են և նախատեսված են ընթացիկ ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 2 «Ընթացիկ ակտիվներ» դասն իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 21 «Պաշարներ», 22 «Գործառնական և այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր», 23-24 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումներ», 25 «Դրամական միջոցներ» և 26 «Այլ ընթացիկ ակտիվներ»:
Ակտիվների` ընթացիկին վերագրման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում» ստանդարտում:
ԽՈՒՄԲ 21 «ՊԱՇԱՐՆԵՐ»
21 «Պաշարներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 211 «Նյութեր», 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ», 213 «Արագամաշ առարկաներ», 214 «Անավարտ արտադրություն», 215 «Արտադրանք», 216 «Ապրանքներ», 217 «Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն» և 218 «Պաշարների արժեքի նվազում»:
Ակտիվների` պաշարներին վերագրման, դրանց կազմի, չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 2 «Պաշարներ» ստանդարտում, իսկ անավարտ կառուցման աշխատանքների ճանաչման և չափման մոտեցումները` ՀՀՀՀՍ 11 «Կառուցման պայմանագրեր» ստանդարտում:
Հաշիվ 211
«Նյութեր» 211 «Նյութեր» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությանը պատկանող նյութերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) և կազմակերպությունում արտադրված նյութերի սկզբնական արժեքը, իսկ կրեդիտում` արտադրական, վարչական, իրացման և այլ նպատակներով օգտագործելու համար դուրս գրված, ինչպես նաև օտարված նյութերի արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է նյութերի արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
211 «Նյութեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2111 «Հումք և նյութեր», 2112 «Գնովի կիսապատրաստուքներ, համալրող շինվածքներ և դետալներ», 2113 «Վառելիք», 2114 «Տարա և տարանյութեր», 2115 «Պահեստամասեր», 2116 «Շինանյութեր», 2117 «Գյուղատնտեսական նշանակության նյութեր», 2118 «Վերամշակման հանձնված նյութեր» և 2119 «Այլ նյութեր»:
Նյութերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պահպանման տեղի, նյութերի տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
211 «Նյութեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Նյութերի մուտքագրում` | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» |
| ա) մատակարարներից ձեռք բերված | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| բ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| գ) կազմակերպությունում արտադրված | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| դ) անհատույց ստացված | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
| ե) հիմնական միջոցների լուծարումից ստացված | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| զ) արտադրության թափոններ | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| է) պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների որպես նյութեր վերադասակարգում | 215 «Արտադրանք» |
| ը) գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկ | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| թ) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով` որպես փոխհատուցում ստացված | 631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
| 2. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված նյութերի մուտքագրում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 3. Նյութերի ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (տրանսպորտային, բեռնման և բեռնաթափման ծախսումներ, չփոխհատուցվող հարկեր, տուրքեր և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 4. Նախորդ ժամանակաշրջաններում նյութերի գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն ավելացվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» |
211 «Նյութեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Արտադրական, վարչական, իրացման և այլ նպատակներով օգտագործելու համար դուրս գրված նյութերի արժեքի արտացոլումը | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Վաճառված (օտարված) նյութերի արժեքի դուրս գրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) նյութերի արժեքի դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 4. Հիմնական միջոցների օտարման ժամանակ օգտագործվող նյութերի արժեքի դուրս գրում | 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 5. Անհատույց տրված նյութերի հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում | 728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
| 6. Որպես շնորհ ստացված նյութերի հետ վերադարձ | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
| 7. Նյութերի պակասորդների և կորուստների արտացոլումը | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 8. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով նյութերի արժեքի դուրս գրում | 731 «Արտասովոր ծախսեր» |
| 9. Նախորդ ժամանակաշրջաններում նյութերի գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն նվազեցվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» |
Հաշիվ 212 «Աճեցվող ԵՎ բտվող կենդանիներ»
212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությանը պատկանող աճեցվող և բտվող կենդանիների (աճեցվող և բտվող մատղաշ կենդանիներ, թռչուններ, գազաններ, ճագարներ, մեղվաընտանիքներ, և այլն, ինչպես նաև իրացման համար հիմնական հոտից խոտանված հասուն կենդանիներ) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված), հիմնական հոտից խոտանված և բտման հանձնված, ծնաճից ստացված աճեցվող և բտվող կենդանիների սկզբնական արժեքը, ինչպես նաև մատղաշ կենդանիների քաշաճի արժեքը, իսկ կրեդիտում` օտարված, մորթված, հիմնական հոտ փոխադրված կենդանիների արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է աճեցվող և բտվող կենդանիների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Աճեցվող և բտվող կենդանիների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կենդանիների խնամքի վայրի, դրանց տեսակների, սեռի, տարիքային խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
212 «Աճեցվող ԵՎ բտվող կենդանիներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Աճեցվող և բտվող կենդանիների մուտքագրում | |
| ա) այլ անձանցից ձեռք բերված | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| բ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| գ) ծնաճից ստացված | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| դ) անհատույց ստացված | 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
| ե) հիմնական հոտից խոտանված և բտման հանձնված | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| զ) գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկ | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| է) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով` որպես փոխհատուցում ստացված | 631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
| 2. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված կենդանիների մուտքագրում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 3. Կենդանիների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (տրանսպորտային, բեռնման և բեռնաթափման ծախսումներ, չփոխհատուցվող հարկեր, տուրքեր և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 4. Մատղաշ կենդանիների քաշաճի արտացոլում | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
212 «Աճեցվող ԵՎ բտվող կենդանիներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Աճեցվող և բտվող կենդանիների փոխադրումը հիմնական հոտ | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| 2. Վաճառված (օտարված) աճեցվող և բտվող կենդանիների արժեքի դուրս գրում | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 3. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի օտարված աճեցվող և բտվող կենդանիների արժեքի դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 4. Կենդանիների մորթի (սպանդի) դեպքում արժեքի արտացոլում | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 5. Ընկած (սատկած) և հարկադրաբար մորթված կենդանիների արժեքի արտացոլում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 6. Գույքագրմամբ հայտնաբերված աճեցվող և բտվող կենդանիների պակասորդների և կորուստների արտացոլումը | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 7. Որպես շնորհ ստացված աճեցվող և բտվող կենդանիների հետ վերադարձ | 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
| 8. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով աճեցվող և բտվող կենդանիների արժեքի դուրս գրում | 731 «Արտասովոր ծախսեր» |
Հաշիվ 213 «Արագամաշ առարկաներ»
213 «Արագամաշ առարկաներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությանը պատկանող արագամաշ առարկաների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) և կազմակերպությունում պատրաստված արագամաշ առարկաների սկզբնական արժեքը, իսկ կրեդիտում` արտադրական, վարչական, իրացման և այլ նպատակներով օգտագործելու համար դուրս գրված, ինչպես նաև օտարված արագամաշ առարկաների արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է արագամաշ առարկաների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
213 «Արագամաշ առարկաներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2131 «Արագամաշ առարկաներ պահեստում», 2132 «Ժամանակավոր ոչ տիտղոսային կառույցներ»:
Արագամաշ առարկաների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրանց պահպանման տեղի, համասեռ առարկաների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
213 «Արագամաշ առարկաներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Արագամաշ առարկաների մուտքագրում` | |
| ա) մատակարարներից ձեռք բերված | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| բ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| գ) կազմակերպությունում պատրաստված | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| դ) անհատույց ստացված | 541 «շնորհներին վերաբերող հետաձգված եկամուտներ» |
| ե) գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկ | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| 2. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված արագամաշ առարկաների մուտքագրում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 3. Արագամաշ առարկաների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (տրանսպորտային, բեռնման և բեռնաթափման ծախսումներ, չփոխհատուցվող հարկեր, տուրքեր և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 4. Նախորդ ժամանակաշրջաններում արագամաշ առարկաների գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն ավելացվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» |
213 «Արագամաշ առարկաներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵվյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Արտադրական, վարչական, իրացման և այլ նպատակներով օգտագործելու համար դուրս գրված արագամաշ առարկաների արժեքի արտացոլում | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Վաճառված (օտարված) արագամաշ առարկաների արժեքի դուրսգրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի օտարված արագամաշ առարկաների արժեքի դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 4. Գույքագրմամբ հայտնաբերված արագամաշ առարկաների պակասորդների և կորուստների արտացոլումը | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 5. Որպես շնորհ ստացված արագամաշ առարկաների հետ վերադարձ | 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
| 6. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով արագամաշ առարկաների արժեքի դուրսգրում | 731 «Արտասովոր ծախսեր» |
| 7. Նախորդ ժամանակաշրջաններում արագամաշ առարկաների գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն նվազեցվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» |
Հաշիվ 214 «Անավարտ արտադրություն»
214 «Անավարտ արտադրություն» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության անավարտ արտադրանքի, աշխատանքների և ծառայությունների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ անավարտ արտադրանքի, աշխատանքների և ծառայությունների գումարը, իսկ կրեդիտում` հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում այդ գումարի դուրսգրումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է անավարտ արտադրանքի, աշխատանքների և ծառայությունների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
214 «Անավարտ արտադրություն» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2141 «Արտադրանքի գծով անավարտ արտադրություն», 2142 «Աշխատանքների գծով անավարտ արտադրություն», 2143 «Ծառայությունների գծով անավարտ արտադրություն», 2144 «Օժանդակ արտադրության գծով անավարտ արտադրություն»:
Անավարտ արտադրության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտադրությունների, աշխատանքների և ծառայությունների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
214 «Անավարտ արտադրություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ անավարտ արտադրության արժեքի արտացոլում | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 2. Գույքագրմամբ հայտնաբերված անավարտ արտադրության ավելցուկի մուտքագրում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
214 «Անավարտ արտադրություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբի դրությամբ անավարտ արտադրության արժեքի տեղափոխում կառավարչական հաշվառման հաշիվներ | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 2. Գույքագրմամբ հայտնաբերված անավարտ արտադրության պակասորդների և կորուստների արտացոլումը | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով անավարտ արտադրության արժեքի դուրս գրում | 731 «Արտասովոր ծախսեր» |
| 4. Վաճառված (օտարված) անավարտ արտադրության արժեքի դուրս գրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 5. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) անավարտ արտադրանքի արժեքի դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
Հաշիվ 215 «Արտադրանք»
215 «Արտադրանք» հաշիվը նախատեսված է պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների ինքնարժեքը, իսկ կրեդիտում` վաճառված (օտարված) արտադրանքի արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
215 «Արտադրանք» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2151 «Պատրաստի արտադրանք», 2152 «Սեփական արտադրության կիսապատրաստուքներ», 2153 «Կոնսիգնացիոն և կոմիսիոն հիմունքներով վաճառքի հանձնված արտադրանք», 2154 «Առաքված արտադրանք»:
Արտադրանքի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պահպանման տեղի, արտադրանքի տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
215 «Արտադրանք» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների մուտքագրումը | |
| ա) հիմնական արտադրությունից | 811 «Հիմնական արտադրություն» |
| բ) օժանդակ արտադրությունից | 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| գ) խոտանի շտկումից | 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» |
| 2. Գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկի մուտքագրում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| 3. Վաճառված պատրաստի արտադրանքի հետ վերադարձ (ինքնարժեքով) | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 4. Նախորդ ժամանակաշրջաններում արտադրանքի գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն ավելացվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» |
215 «Արտադրանք» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների արժեքի դուրս գրում | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի վաճառված (օտարված) արտադրանքի արժեքի դուրս գրում | 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 3. Խոտանված պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների հետ վերադարձումը արտադրություն` խոտանը շտկելու նպատակով | 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» |
| 4. Անհատույց տրված պատրաստի արտադրանքի հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում | 728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
| 5. Պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների վերադասակարգումը որպես նյութեր հետագայում սեփական կարիքների համար օգտագործելու նպատակով | 211 «Նյութեր» |
| 6. Գույքագրմամբ հայտնաբերված պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների պակասորդների և կորուստների արտացոլումը | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 7. Երաշխիքային վաճառքի դեպքում ապրանքների փոխարինում | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» |
| 8. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով պատրաստի արտադրանքի, սեփական արտադրության կիսապատրաստուքների արժեքի դուրս գրում | 731 «Արտասովոր ծախսեր» |
| 9. Նախորդ ժամանակաշրջաններում արտադրանքի գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն նվազեցվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» |
Հաշիվ 216 «Ապրանքներ»
216 «Ապրանքներ» հաշիվը նախատեսված է ապրանքների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) ապրանքների սկզբնական արժեքը, մանրածախ առևտրում` նաև վաճառքի գնի և ձեռք բերման արժեքի տարբերությունը (նպատակահարմարության դեպքում), իսկ կրեդիտում` վաճառված (օտարված) ապրանքների արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ապրանքների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
216 «Ապրանքներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2161 «Ապրանքներ պահեստում», 2162 «Ապրանքներ մանրածախ առևտրում», 2163 «Տարա և տարանյութեր», 2164 «Կոնսիգնացիոն և կոմիսիոն հիմունքներով վաճառքի հանձնված ապրանքներ», 2165 «Առաքված ապրանքներ», 2166 «Այլ ապրանքներ»:
Ապրանքների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պահպանման տեղերի, տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
216 «Ապրանքներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ապրանքների մուտքագրում | |
| ա) մատակարարներից ձեռք բերված | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| բ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| գ) անհատույց ստացված | 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
| դ) գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկ | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| ե) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերցման նպատակով` որպես փոխհատուցում ստացված | 631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
| 2. Վաճառված ապրանքների հետ վերադարձ (ինքնարժեքով) | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 3. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով ստացված ապրանքների մուտքագրում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 4. Ապրանքների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (տրանսպորտային, բեռնման և բեռնաթափման ծախսումներ, չփոխհատուցվող հարկեր, տուրքեր և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 5. Մանրածախ առևտրում ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության արտացոլում | 217 «Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն» |
| 6. Կոնսիգնացիոն և կոմիսիոն հիմունքներով վաճառքի հանձնված ապրանքների արտացոլում | 216 «Ապրանքներ» |
| 7. Նախորդ ժամանակաշրջաններում ապրանքների գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն ավելացվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում |
641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» |
216 «Ապրանքներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ապրանքների արժեքի դուրս գրում | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
|
2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի օտարված ապրանքների արժեքի դուրս գրում |
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
| 3. Անհատույց տրված ապրանքների հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում | 728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
| 4. Գույքագրմամբ հայտնաբերված ապրանքների պակասորդների և կորուստների արտացոլում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 5. Երաշխիքային վաճառքի դեպքում ապրանքների փոխարինում | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» |
| 6. Որպես շնորհ ստացված ապրանքների հետ վերադարձ | 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
| 7. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով ապրանքների արժեքի դուրս գրում | 731 «Արտասովոր ծախսեր» |
| 8. Մանրածախ առևտրի օբյեկտից կազմակերպության պահեստ ապրանքների հետ վերադարձի դեպքում առևտրային հավելագնի ճշգրտում | 217 «Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն» |
| 9. Նախորդ ժամանակաշրջաններում ապրանքների գծով կատարված էական սխալների ուղղում և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արտացոլում | |
| ա) երբ այն նվազեցվում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
| բ) երբ ներառվում է հաշվետու տարվա ֆինանսական արդյունքներում | 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» |
Հաշիվ 217 «Ապրանքների վաճառքի գնի ԵՎ ինքնարժեքի տարբերություն»
217 «Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն» հաշիվը նախատեսված է մանրածախ առևտրում ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության (առևտրական հավելագին, անուղղակի հարկեր) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերությունը, ինչպես նաև իրացված ապրանքներին բաժին ընկնող տարբերության գումարը` ճշտանցման եղանակով, իսկ դեբետում` վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության ճշգրտումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է մանրածախ առևտրում ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
217 «Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2171 «Առևտրական հավելագին», 2172 «Ավելացված արժեքի հարկ», 2173 «Ակցիզային հարկ»:
Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ապրանքների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
217 «Ապրանքների վաճառքի գնի ԵՎ ինքնարժեքի տարբերություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Մանրածախ առևտրում ստացված ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության արտացոլում | 216 «Ապրանքներ» |
| 2. Իրացված ապրանքներին բաժին ընկնող վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության արտացոլում` ճշտանցման եղանակով | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 3. Գույքագրմամբ հայտնաբերված ապրանքների պակասորդներին և կորուստներին բաժին ընկնող վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերության արտացոլում` ճշտանցման եղանակով (եթե պակասորդները և կորուստները արտացոլվում են վաճառքի գներով) | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
217 «Ապրանքների վաճառքի գնի ԵՎ ինքնարժեքի տարբերություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Մանրածախ առևտրի օբյեկտից կազմակերպության պահեստ ապրանքների հետ վերադարձի դեպքում առևտրային հավելագնի ճշգրտում | 216 «Ապրանքներ» |
Հաշիվ 218 «Պաշարների արժեքի նվազում»
218 «Պաշարների արժեքի նվազում» հաշիվը նախատեսված է պաշարների արժեքի նվազման վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է պաշարների ինքնարժեքի` մինչև իրացման զուտ արժեք իջեցումները, իսկ դեբետում` այդ իջեցումների գումարների հակադարձումները: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա պաշարների արժեքի նվազման գումարները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
218 «Պաշարների արժեքի նվազում» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2181 «Նյութերի արժեքի նվազում», 2182 «Աճեցվող և բտվող կենդանիների արժեքի նվազում», 2183 «Արագամաշ առարկաների արժեքի նվազում», 2184 «Անավարտ արտադրանքի արժեքի նվազում», 2185 «Արտադրանքի արժեքի նվազում», 2186 «Ապրանքների արժեքի նվազում»:
Պաշարների արժեքի նվազման վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պաշարների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
218 «Պաշարների արժեքի նվազում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Պաշարների արժեքի նվազման արտացոլում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
218 «Պաշարների արժեքի նվազում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Նախկինում ճանաչված նվազումների հակադարձում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
ԽՈՒՄԲ 22 «ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԵՎ ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ԴԵԲԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐ»
22 «Գործառնական և այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր« խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով», 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով», 223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ», 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ», 225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով», 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր», 227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով«, 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» և 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր»:
Գործառնական և այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի կազմի, ձևավորման և դուրս գրման մոտեցումները նկարագրված են, մասնավորապես, ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում», ՀՀՀՀՍ 11 «Կառուցման պայմանագրեր», ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն», ՀՀՀՀՍ 18 «Հասույթ» և ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտներում:
Հաշիվ 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով»
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» հաշիվը նախատեսված է վաճառքի գներով (ներառյալ անուղղակի հարկերը) արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների, այլ պաշարների, ֆինանսական ներդրումների, հիմնական միջոցների և այլ ակտիվների վաճառքների գծով դեբիտորական պարտքերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է վերը նշված գործառնություններից առաջացող դեբիտորական պարտքերի գումարը, իսկ կրեդիտում` այդ պարտքերի մարումները, դուրս գրումները: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է վաճառքների գծով ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2211 «Դեբիտորական պարտքեր արտադրանքի, ապրանքների վաճառքների գծով», 2212 «Դեբիտորական պարտքեր մատուցած ծառայությունների, կատարած աշխատանքների գծով», 2213 «Դեբիտորական պարտքեր այլ պաշարների վաճառքների գծով», 2214 «Դեբիտորական պարտքեր ֆինանսական ներդրումների վաճառքների գծով», 2215 «Դեբիտորական պարտքեր հիմնական միջոցների վաճառքների գծով», 2216 «Դեբիտորական պարտքեր այլ վաճառքների գծով»:
Վաճառքների գծով դեբիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դեբիտորների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված ակտիվների (աշխատանքների, ծառայությունների) գծով դեբիտորական պարտքերի արտացոլում` | |
| - բաց թողնման գներով (առանց անուղղակի հարկերի) | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| - անուղղակի հարկեր | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» 542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների դիմաց պարտքերի արտացոլում | 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտներ» |
|
3. Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
|
4. Վաճառքների գծով դուրս գրված անհուսալի դեբիտորական պարտքերի հակադարձում (երբ անհուսալի դեբիտորական պարտքերի մեծության չափով ուղղակիորեն նվազեցվում է դեբիտորական պարտքի գումարը) |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Դրամական միջոցների ստացում որպես պարտքերի մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների արժեքների արտացոլում |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» |
|
- անուղղակի հարկեր |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
3. Վաճառված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների գների իջեցումների արտացոլում՝ |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» |
|
- անուղղակի հարկեր |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
4. Ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի մարում, հաշվանցում (եթե դա թույլատրվում է ՀՀ հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներով) |
|
|
ա) մատակարարների և կապալառուների հանդեպ ունեցած կրեդիտորական պարտքերի հաշվին (փոխադարձ պահանջարկների գրանցման ճանապարհով հաշվարկների իրականացման դեպքում) |
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
բ) ստացված կանխավճարների հաշվին |
523 «Ստացված կանխավճարներ» |
|
գ) աշխատակիցների աշխատավարձից պահումների հաշվին (կազմակերպությունից ձեռք բերված ապրանքների և ծառայությունների դիմաց) |
527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
|
5. Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
|
6. Վաճառքների գծով անհուսալի դեբիտորական պարտքերի դուրս գրում |
|
|
ա) հնարավոր կորուստների պահուստի հաշվին |
223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» |
|
բ) ուղղակիորեն՝ ժամանակաշրջանի ծախսերի հաշվին |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով»
222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» հաշիվը նախատեսված է գործառնական վարձակալության, ստացվելիք շահաբաժինների (բացի բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներից ստացվելիք շահաբաժիններից), սկզբնական արժեքով հաշվառվող պարտքային արժեթղթերի դիմաց ստացվելիք տոկոսների, ապահովագրական հատուցումների, տույժերի, տուգանքների, նյութական վնասի փոխհատուցման և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է վերը նշված գործառնություններից առաջացող դեբիտորական պարտքերի գումարը, իսկ կրեդիտում` այդ պարտքերի մարումը, դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպության այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2221 «Դեբիտորական պարտքեր գործառնական վարձակալության գծով», 2222 «Դեբիտորական պարտքեր ստացվելիք շահաբաժինների գծով», 2223 «Դեբիտորական պարտքեր սկզբնական արժեքով հաշվառվող պարտքային արժեթղթերի դիմաց ստացվելիք տոկոսների գծով», 2224 «Դեբիտորական պարտքեր ապահովագրական հատուցումների գծով», 2225 «Դեբիտորական պարտքեր տույժերի, տուգանքների գծով», 2226 «Դեբիտորական պարտքեր նյութական վնասի փոխհատուցման գծով», 2227 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով»:
Այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դեբիտորների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Դեբիտորական պարտքերի արտացոլում` | |
| - առանց անուղղակի հարկերի | |
| ա) գործառնական վարձակալության գծով | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| բ) ստացվելիք շահաբաժինների, ինչպես նաև սկզբնական արժեքով հաշվառվող պարտքային արժեթղթերի դիմաց ստացվելիք տոկոսների գծով | 627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» |
| գ) ապահովագրական հատուցումների գծով | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
| ե) տույժերի, տուգանքների գծով | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| զ) նյութական վնասի փոխհատուցման գծով (այդ թվում` կազմակերպության աշխատակիցների կողմից ընդունված, կամ նրանցից դատավճռով գանձման ենթակա պակասորդները) | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| - անուղղակի հարկեր | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» 542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
| 4. Այլ եկամուտների գծով դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի հակադարձում (երբ անհուսալի դեբիտորական պարտքերի մեծության չափով ուղղակիորեն նվազեցվում է դեբիտորական պարտքի գումարը) | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Դեբիտորական պարտքերի մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| 2. Աշխատավարձից պահումներ նյութական վնասի փոխհատուցման համար | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
| 4. Այլ եկամուտների գծով անհուսալի դեբիտորական պարտքերի դուրս գրում` | |
| ա) հնարավոր կորուստների պահուստի հաշվին | 223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» |
| բ) ուղղակիորեն` ժամանակաշրջանի ծախսերի հաշվին | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
223 «Վաճառքների ԵՎ այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ»
223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» հաշիվը նախատեսված է վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստի առկայության, ձևավորման և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են պահուստին կատարվող մասհանումները, իսկ դեբետում` անհուսալի ճանաչված դեբիտորական պարտքերի դուրս գրումները, հակադարձումները, ինչպես նաև մնացորդի ճշգրտումները: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է պահուստի չօգտագործված մնացորդը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դեբիտորների, ձևավորման ժամկետների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
223 «Վաճառքների ԵՎ այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետեվյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստին մասհանումներ | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
223 «Վաճառքների ԵՎ այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստի հաշվին անհուսալի դեբիտորական պարտքերի դուրս գրում | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» |
| 2. Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստի ճշգրտում և հակադարձում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
Հաշիվ 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ»
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» հաշիվը նախատեսված է ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար մատակարարներին (կապալառուներին) տրված կանխավճարների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է տրված կանխավճարների գումարները, իսկ կրեդիտում` ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերումը կամ այլ մարում: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար տրված կանխավճարների մնացորդը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2241 «Տրված կանխավճարներ նյութեր ձեռք բերելու համար», 2242 «Տրված կանխավճարներ ապրանքներ ձեռք բերելու համար», 2243 «Տրված կանխավճարներ աշխատանքներ, ծառայություններ ձեռք բերելու համար», 2244 «Այլ նպատակներով տրված ընթացիկ կանխավճարներ»:
Տրված ընթացիկ կանխավճարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ մատակարարների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար մատակարարներին (կապալառուներին) տրված կանխավճարներ | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Արտարժույթով տրված կանխավճարների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Կանխավճարների դիմաց ստացված ընթացիկ ակտիվների և ծառայությունների արտացոլում` | |
| առանց անուղղակի հարկերի | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» |
| ԱԱՀ | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
| ակցիզային հարկ | 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 2. Գնումների գծով և այլ կրեդիտորական պարտքերի մարում (հաշվանցում) տրված կանխավճարների հաշվին | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 3. Ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար տրված կանխավճարների հետ վերադարձ | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 4. Ընթացիկ ակտիվների ձեռք բերման համար տրված կանխավճարների դուրս գրում (երբ կանխավճարների դիմաց ստացվելիք ակտիվների և ծառայությունների ստացումը դառնում է անհավանական) | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 5. Արտարժույթով տրված կանխավճարների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով»
225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» հաշիվը նախատեսված է հարկերի, տուրքերի և այլ պարտադիր վճարների գծով բյուջեի հետ կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում բյուջե կատարված կանխավճարները, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ բյուջեի նկատմամբ ունեցած գերավճարը, իսկ կրեդիտում` բյուջեի նկատմամբ կարճաժամկետ պարտավորությունների մարումը կանխավճարների, գերավճարի հաշվին, ինչպես նաև բյուջեից գերավճարի հետ ստացումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հարկերի և այլ պարտադիր վճարների գծով բյուջեի հետ կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2251 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր շահութահարկի գծով», 2252 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր ավելացված արժեքի հարկի գծով», 2253 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր ակցիզային հարկի գծով», 2254 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր այլ վճարների գծով»:
Բյուջեի գծով կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հարկերի և այլ պարտադիր վճարների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի ընթացքում բյուջե կատարված կանխավճարներ | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում բյուջեի նկատմամբ ունեցած գերավճարի արտացոլում | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ բյուջեի գծով ընթացիկ պարտավորությունների մարում կանխավճարների, գերավճարների հաշվին | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
| 2. Բյուջեից գերավճարի հետ ստացում | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
Հաշիվ 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր»
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» հաշիվը նախատեսված է ձեռք բերված (ստացված) ակտիվների (աշխատանքների, ծառայությունների) գծով հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկերի գումարների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) ակտիվների (աշխատանքների, ծառայությունների) գծով հարկային հաշիվներում առկա և հաշվանցվող (փոխհատուցվող) ԱԱՀ-ի գումարները, ինչպես նաև անհուսալի դեբիտորական պարտքերի դուրս գրումից` նախկինում որպես պարտավորություն հաշվեգրված ԱԱՀ-ի փոխհատուցումը, իսկ կրեդիտում` բյուջեի նկատմամբ կարճաժամկետ պարտավորությունների մարումը, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ մնացորդի (գերավճարի)` որպես բյուջեի գծով դեբիտորական պարտքի արտացոլումը: Այս հաշիվը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մնացորդ չի ունենում:
Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ձեռք բերված (ստացված) ակտիվների (աշխատանքների, ծառայությունների) գծով հաշվանցվող (փոխհատուցվող) ԱԱՀ-ի գումարների արտացոլում, երբ ձեռք բերման (ստացման) և հաշվանցման (փոխհատուցման) պահերը | |
| - համընկնում են | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| - չեն համընկնում | 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 2. Անհուսալի դեբիտորական պարտքերի դուրս գրումից` նախկինում որպես պարտավորություն հաշվեգրված ԱԱՀ-ի փոխհատուցում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| 3. Գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների արժեքում և գների իջեցումից առաջացած գումարներում ներառված ԱԱՀ-ի արտացոլում | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 251 «Դրամարկղ» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 4. Ակտիվների (աշխատանքների, ծառայությունների) փոխանակման դեպքում ԱԱՀ գումարների հաշվանցում | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հաշվանցման ենթակա ԱԱՀ-ի դիմաց բյուջեի նկատմամբ կարճաժամկետ պարտավորությունների մարում | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա գումարի մնացորդի` որպես բյուջեի գծով դեբիտորական պարտք արտացոլում | 225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» |
Հաշիվ 227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով»
227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության աշխատակիցների պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով հաշվարկների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով գերավճարը, իսկ կրեդիտում` սոցիալական ապահովագրության մարմինների հետ հաշվարկների հաշվանցումը և սոցիալական ապահովագրության մարմինների կողմից պարտավորությունների մարումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում սոցիալական ապահովագրության մարմինների նկատմամբ ունեցած գերավճարի արտացոլում | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Սոցիալական ապահովագրության մարմինների կողմից պարտավորությունների մարում | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| 2. Գերավճարի հաշվին սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով պարտքերի մարում | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտադիր սոցիալական պարտքեր ապահովագրության գծով» |
Հաշիվ 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով»
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» հաշիվը նախատեսված է առհաշիվ տրված գումարների գծով ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է առհաշիվ տրված գումարների գծով դեբիտորական պարտքերը, իսկ կրեդիտում` հաշվետու անձանց կողմից ծախսված գումարները, ինչպես նաև այդ պարտքերի հետ վերադարձումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է առհաշիվ տրված գումարների գծով ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2281 «Առհաշիվ տրված գումարներ նյութեր ձեռք բերելու համար», 2282 «Առհաշիվ տրված գումարներ ապրանքներ ձեռք բերելու համար», 2283 «Առհաշիվ տրված գումարներ գործուղումների համար», 2284 «Այլ նպատակներով առհաշիվ տրված գումարներ»:
Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում յուրաքանչյուր աշխատողի գծով կրեդիտային մնացորդ առաջանալու դեպքում այն ձևակերպվում է որպես ընթացիկ կրեդիտորական պարտք:
Առհաշիվ տրված գումարների գծով ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ յուրաքանչյուր աշխատողի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Առհաշիվ գումարների տրամադրում |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերու- թյուններից եկամտի արտացոլում
|
625 «Փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտ»
|
|
3. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում յուրաքանչյուր աշխատակցի` առհաշիվ գործառնությունների գծով կրեդիտային մնացորդի ձևակերպումը որպես ընթացիկ կրեդիտորական պարտք |
528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով» |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Ծախսված (օգտագործված) առհաշիվ գումարների արտացոլում ըստ ուղղությունների՝ |
|
|
ա) ակտիվների ձեռք բերում |
211 «Նյութեր» |
|
բ) ակտիվների ձեռք բերման (ստացման) հետ կապված ծախսումների արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| գ) առհաշիվ տրված գումարների ծախսագրում |
712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| դ) առհաշիվ անձանց կողմից գնված ակտիվների (աշխատանքների, ծառայությունների) գծով փոխհատուցման ենթակա անուղղակի հարկերի արտացոլում | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում յուրաքանչյուր աշխատակցի գծով կրեդիտային մնացորդի ձևակերպում | 528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
|
4. Առհաշիվ տրված գումարների հետ վերադարձում |
251 «Դրամարկղ» |
Հաշիվ 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր»
229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» հաշիվը նախատեսված է աշխատանքի վարձատրության և աշխատակիցների հետ այլ գործառնությունների գծով դեբիտորական պարտքերի, բողոքարկումների գծով դեբիտորական պարտքերի, բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների դիմաց հայտարարված շահաբաժինների գծով դեբիտորական պարտքերի, ինչպես նաև այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է վերը նշված գործառնություններից առաջացող դեբիտորական պարտքերի գումարը, իսկ կրեդիտում` այդ պարտքերի մարումը, դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպության այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2291 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր աշխատավարձի վճարման գծով», 2292 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր աշխատակիցների հետ այլ գործառնությունների գծով», 2293 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր բողոքարկումների գծով», 2294 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների դիմաց հայտարարված շահաբաժինների գծով»:
Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ յուրաքանչյուր աշխատակիցների, դեբիտորների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Աշխատակիցների` կազմակերպությանն ունեցած դեբիտորական պարտքերի արտացոլում (այն դեպքում, երբ կազմակերպությունը հատուցում է այլ առևտրային կազմակերպություններին իր աշխատակիցների ունեցած պարտքը) | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Տրամադրված բնակարանային կոմունալ ծառայությունների դիմաց անձնակազմի դեբիտորական պարտքերի արտացոլում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում յուրաքանչյուր աշխատողի աշխատավարձի գծով գերավճարի տեղափոխում | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| 4. Բողոքարկումների գծով դեբիտորական պարտքերի արտացոլում | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 5. Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումների դիմաց հայտարարված շահաբաժինների գծով դեբիտորական պարտքերի արտացոլում | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
| 6. Ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ պարտքի ժամկետից շուտ մարման դեպքում ստացվելիք գումարների արտացոլում | 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 7. Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Աշխատակիցների գծով դեբիտորական պարտքերի մարում | |
| ա) աշխատավարձից պահումների միջոցով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| բ) աշխատակիցների մուծումների հաշվին | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| 2. Բողոքարկումների գծով դեբիտորական պարտքերի մարում | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| Արտարժույթով արտահայտված դեբիտորական պարտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
|
3. Անհուսալի դեբիտորական պարտքերի դուրս գրում |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
ԽՈՒՄԲ 23-24 «ԸՆԹԱՑԻԿ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՆԵՐԴՐՈՒՄՆԵՐ»
23-24 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումներ« խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ», 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ», 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր», 234 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս», 235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր», 236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս», 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս», 238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով», 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» և 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)»:
Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների ճանաչման, չափման, ներկայացման, դասակարգման մոտեցումները նկարագրված են, մասնավորապես, ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում», ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն», ՀՀՀՀՍ 32 «Ֆինանսական գործիքներ. բացահայտումը և ներկայացումը» և ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտներում:
Հաշիվ 231 «ԱռԵՎտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ»
231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված, մարված առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների արժեքը, արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ֆինանսական ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
231 «ԱռԵՎտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերում
|
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» |
|
2. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում
|
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
3. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից) որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
4. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների ստացում
|
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
5. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
|
6. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ • ֆինանսական պարտավորությունների վերածվելը ֆինանսական ակտիվների հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած դեբետային մնացորդի չափով) |
517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» |
|
7. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ ֆինանսական ակտիվների վերածվելը ֆինանսական պարտավորությունների հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած կրեդիտային մնացորդի չափով) |
517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» |
|
8. Այլ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը որպես առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ հաշվեկշռային արժեքով
|
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
|
9. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
231 «ԱռԵՎտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ֆինանսական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դուրսգրում | 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 3. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 4. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ գործիքների իրագործումը` այլ ֆինանսական ակտիվներ ձեռք բերելու (վաճառելու) նպատակով | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
| 5. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը այլ ֆինանսական ակտիվների` հաշվեկշռային արժեքով |
141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
| 6. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 7. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ»
232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2321 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ», 2322 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ընթացիկ մաս»:
Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ֆինանսական ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերում |
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» |
|
2. Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում • |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
3. Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից)՝ որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
4. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ստացում |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
5. Այլ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը որպես վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ՝ հաշվեկշռային արժեքով |
144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
6. Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ընթացիկ մասի տեղափոխում |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
7. Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների՝ իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների՝ իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամուտներին |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
|
8. Վաճառքի համար մատչելի իրական արժեքով վերաչափվող պարտքային արժեթղթերի գծով տոկոսային եկամուտների հաշվեգրում |
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» |
|
9. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Վաճառված (օտարված) վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դուրսգրում |
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
2. Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը այլ ֆինանսական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքով |
144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
3. Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
|
բ) երբ վերագրվում է ծախսերին |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
|
4. Վաճառքի համար մատչելի իրական արժեքով վերաչափվող պարտքային արժեթղթերի գծով հաշվեգրված տոկոսային եկամուտների մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
5. Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) դուրս գրում |
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
|
6. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 233 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր»
233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը նախատեսված է մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը, իսկ կրեդիտում` օտարված, մարված մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների հաշվեկշռային արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ներդրումների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
233 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների ձեռք բերում |
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» |
|
2. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
3. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների ստացում
• |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
4. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի արտացոլում |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
|
5. Այլ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգումը որպես մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումներ` հաշվեկշռային արժեքով |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
6. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով դուրս գրված անհուսալի պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
|
7. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
233 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Վաճառված (օտարված) մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների հաշվեկշռային արժեքի դուրսգրում |
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
3. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների վերադասակարգումը այլ ֆինանսական ակտիվների՝ հաշվեկշռային արժեքով |
231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
|
4. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
|
5. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով կուտակված անհավաքագրելիության դուրս գրում |
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
|
6. Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով անհուսալի պարտքերի դուրս գրում |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր |
|
7. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 234 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս»
234 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը նախատեսված է մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) կարճաժամկետ մասի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասը, իսկ կրեդիտում` մարված, օտարված մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի հաշվեկշռային արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ներդրումների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
234 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 2. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումներից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով դուրս գրված անհուսալի պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
234 «ՄինչԵՎ մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների կարճաժամկետ մասի մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների օտարում` հաշվեկշռային արժեքով |
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 3. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումներից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 4. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումներից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով կուտակված անհավաքագրելիության դուրս գրում |
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 5. Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումներից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով անհուսալի պարտքերի դուրս գրում |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր |
|
6. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր»
235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը նախատեսված է տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը, իսկ կրեդիտում` մարված, օտարված կարճաժամկետ փոխառությունների հաշվեկշռային արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխառուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Կարճաժամկետ փոխառությունների տրամադրում |
251 «Դրամարկղ» |
| 2. Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի արտացոլում |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 3. Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով դուրս գրված անհուսալի պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների պահանջի իրավունքի զիջում |
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 3. Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 4. Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով կուտակված անհավաքագրելիության դուրս գրում |
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 5. Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով անհուսալի պարտքերի դուրս գրում |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր |
|
6. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս»
236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը նախատեսված է տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) կարճաժամկետ մասի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասը, իսկ կրեդիտում` մարված, օտարված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի հաշվեկշռային արժեքը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխառուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 2. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառություններից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով դուրս գրված անհուսալի պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի պահանջի իրավունքի զիջում |
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 3. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառություններից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 4. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառություններից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով կուտակված անհավաքագրելիության դուրս գրում |
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 5. Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառություններից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով անհուսալի պարտքերի դուրս գրում |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր |
|
6. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս»
237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը նախատեսված է ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր ստացվելիք մուտքերի անվանական (չզեղչված) արժեքը) կարճաժամկետ մասի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասը, իսկ կրեդիտում` դրանց մարումը, դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարձակալների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 2. Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասին վերաբերող դուրս գրված անհուսալի պարտքերի հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի մարում |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Ֆինանսական վարձակալության տրված ակտիվների հետ ընդունում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| 3. Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասին վերաբերող չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 4. Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասին վերաբերող կուտակված անհավաքագրելիության դուրս գրում |
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 5. Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասին վերաբերող պարտքերի դուրս գրում |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
|
6. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով»
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշիվը նախատեսված է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի (ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի և դրանց զեղչված արժեքի տարբերությունը) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ընդ որում, չվաստակած ֆինանսական եկամտի գումարը որոշելիս գործարքի հետ կապված ծախսումները հանվում են:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամուտը, իսկ դեբետում` գործարքի հետ կապված ծախսումները, ինչպես նաև չվաստակած ֆինանսական եկամտի հաշվեգրումը եկամուտներին: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է չվաստակած ֆինանսական եկամտի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2381 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով», 2382 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների կարճաժամկետ մասի գծով», 2383 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով», 2384 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի գծով», 2385 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ֆինանսական վարձակալության կարճաժամկետ մասի գծով»:
Ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխառուների, վարձակալների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Չվաստակած ֆինանսական եկամտի արտացոլում | 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 2. Երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով չվաստակած եկամտի վերադասակարգումը որպես կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամուտ | 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Գործարքի հետ կապված ծախսումների արտացոլում •
|
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով»
|
|
2. Չվաստակած ֆինանսական եկամտի հաշվեգրում եկամուտներին |
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» |
|
3. Օտարված, մարված, վերադասակարգված ֆինանսական ակտիվների գծով չվաստակած ֆինանսական եկամտի մնացորդի դուրս գրում |
233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
Հաշիվ 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ»
239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ձեռք բերված (ստացված) որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` օտարված, իրագործված որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հեջավորման գործիքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերում |
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
2. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
3. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների ստացում |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
4. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերադասակարգում որպես ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ |
148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
5. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերածվելը ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների՝ հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած դեբետային մնացորդի չափով) |
518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
|
6. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերածվելը ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած կրեդիտային մնացորդի չափով) |
518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
|
7. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ՝ |
|
|
ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
|
բ) երբ վերագրվում է եկամուտներին |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
|
8. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառված (օտարված) որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դուրսգրում | 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 2. Հեջավորման գործիքների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 3. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում` |
|
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին |
323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 4. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների կուտակված արժեզրկման դուրս գրում | 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 5. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)»
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշիվը նախատեսված է ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների գծով ճանաչված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարները, իսկ դեբետում` օտարված, մարված, վերադասակարգված ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների գծով կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարների դուրս գրումը, ինչպես նաև նախկինում ճանաչված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարների հակադարձումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կազմակերպությունում առկա ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների գծով կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2411 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում», 2412 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)», 2413 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների անհավաքագրելիություն», 2414 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների կարճաժամկետ մասի անհավաքագրելիություն», 2415 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների անհավաքագրելիություն», 2416 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի անհավաքագրելիություն», 2417 «Ֆինանսական վարձակալության գծով համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի անհավաքագրելիություն»:
Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն) | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 2. Երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվներից ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մասի գծով արժեզրկման (անհավաքագրելիության) տեղափոխում | 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Օտարված, մարված, վերադասակարգված ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների կուտակված արժեզրկման (անհավաքագրելիության) դուրսգրում | 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 234 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
2. Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձում |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
ԽՈՒՄԲ 25 «ԴՐԱՄԱԿԱՆ ՄԻՋՈՑՆԵՐ»
25 «Դրամական միջոցներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 251 «Դրամարկղ», 252 «Հաշվարկային հաշիվ», 253 «Արտարժութային հաշիվ», 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում», 255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին», 256 «Դրամական փաստաթղթեր» և 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ»:
Այս խմբի հաշիվներում հաշվառումը վարվում է դրամաշրջանառությունը կարգավորող օրենսդրությանը համապատասխան:
Հաշիվ 251 «Դրամարկղ»
251 «Դրամարկղ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությունների դրամարկղերում ազգային արժույթով և արտարժույթով դրամական միջոցների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է կազմակերպության դրամարկղ մուտք եղած դրամական միջոցները, իսկ կրեդիտում` դրամարկղից ելք եղած դրամական միջոցները: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է դրամարկղում առկա դրամական միջոցների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
251 «Դրամարկղ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2511 «Ազգային արժույթի դրամարկղ», 2512 «Արտարժույթի դրամարկղ», 2513 «Սառեցված գումարներ դրամարկղում»:
Դրամարկղի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արժույթների, դրամարկղերի գտնվելու վայրերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
251 «Դրամարկղ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Դրամական միջոցների մուտքագրում դրամարկղ՝ |
|
|
ա) բանկային հաշիվներից |
252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
|
բ) դեբիտորական պարտքերի մարումից |
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
|
գ) ակտիվների (ծառայությունների, աշխատանքների) վաճառքներից առանց դեբիտորական պարտքի ձևավորման. |
|
|
- վաճառքի գներով (առանց անուղղակի հարկերի) |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
դ) այլ եկամուտներից (գործառնական վարձակալություն, նյութական վնասի փոխհատուցում, տույժեր, տուգանքներ և այլն) առանց դեբիտորական պարտքի ձևավորման. |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
ե) կանխավճարների ստացումից |
523 «Ստացված կանխավճարներ» |
|
զ) տրված կանխավճարների հետ վերադարձումից |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
է) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)՝ որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
ը) տեղաբաշխված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և անվանական արժեքի դրական տարբերությունից (էմիսիոն եկամուտ) |
314 «էմիսիոն եկամուտ» |
|
թ) որպես սեփական կապիտալի գործիք դասակարգված ածանցյալ գործիքների տեղաբաշխումից |
352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյաւ գործիքներ» |
|
ժ) ներդրումների մարումից |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
ժա) փոխառություններից |
412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
ժբ) վարկերի ստացումից |
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
ժգ) հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) վաճառքից |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
|
ժդ) անհատույց ստացումից |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
ժե) դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի մարումից՝ |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
ժզ) գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկից |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
ժէ) ճանապարհին գտնվող դրամական միջոցների ստացումից |
255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» |
|
ժթ) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով՝ որպես փոխհատուցում ստացված |
631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
|
2. Արտարժույթով դրամական միջոցների փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
251 «Դրամարկղ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Դրամական միջոցների մուտքագրումը բանկային հաշիվներ |
252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
|
2. Կրեդիտորական պարտքերի մարում՝ |
|
|
ա) աշխատակիցներին |
527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
|
բ) գնումների գծով |
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
գ) բանկային վարկերի, փոխառությունների և ֆինանսական վարձակալության գծով •
|
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
դ) այլ գործառնությունների գծով |
517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» |
|
ե) ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի պարտավորությունների գծով պարտավորության մարման գումարի և հաշվեկշռային արժեքի դրական տարբերության չափով |
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
|
3. Գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների դիմաց վճարում |
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» |
|
4. Ակտիվների ձեռք բերման նպատակով կանխավճարների տրամադրում |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
5. Ստացված կանխավճարների հետ վերադարձում |
523 «Ստացված կանխավճարներ» |
|
6. Աշխատավարձի գծով կանխավճարների, առհաշիվ գումարների, փոխառությունների տրամադրում աշխատակիցներին |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
7. Շահաբաժինների վճարում մասնակիցներին (հիմնադիրներին) |
529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին) |
|
8. Փոխառությունների տրամադրում |
145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
9. Ձեռք բերված ակտիվների, ստացված ծառայությունների, ինչպես նաև դրանց ձեռք բերման (ստացման) հետ կապված ծախսումների վճարում՝ |
|
|
- առանց ԱԱՀ-ի և ակցիզային հարկի • • •
|
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
|
|
239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
- ԱԱՀ |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
- ակցիզային հարկ |
261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
|
10. Բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) հետ գնում |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
|
11. Դրամարկղից վճարում այն ծառայությունների համար, որոնք վերագրված են ծախսերին և ծախսումներին |
|
|
- առանց ԱԱՀ-ի և ակցիզային հարկի |
712 «Իրացման ծախսեր» |
|
- ԱԱՀ |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
12. Սահմանված հատուցումների պլաններին մասհանումներ |
153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
|
13. Կազմակերպության հաշվարկային կամ այլ հաշիվներ մուտքագրելու համար (սակայն դեռևս չմուտքագրված) բանկերի, փոստային բաժանմունքների դրամարկղեր կամ խնայդրամարկղեր մուտքագրված դրամական միջոցներ |
255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» |
|
14. Դրամական միջոցների անհատույց տրամադրում |
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
|
15. Որպես շնորհ ստացված դրամական միջոցների հետ վերադարձ |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
16. Գույքագրմամբ հայտնաբերված պակասորդի արտացոլում |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
|
17. Արտասովոր (արտակարգ) դեպքերի և իրադարձությունների հետևանքով կանխիկ դրամական միջոցների կորստի արտացոլում |
731 «Արտասովոր ծախսեր» |
|
18. Արտարժույթով դրամական միջոցների փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
|
19. Արտարժույթի փոխանակման հետ կապված ծախսեր (փոխանակման փոխարժեքի և հաշվարկային փոխարժեքի տարբերությունից) |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 252 «Հաշվարկային հաշիվ»
252 «Հաշվարկային հաշիվ» հաշիվը նախատեսված է բանկում` կազմակերպության հաշվարկային հաշվում ազգային արժույթով դրամական միջոցների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հաշվարկային հաշիվ մուտք եղած դրամական միջոցները, իսկ կրեդիտում` ելք եղած դրամական միջոցները: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հաշվարկային հաշվում առկա դրամական միջոցների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
252 «Հաշվարկային հաշիվ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2521 «Հաշվարկային հաշիվ«, 2522 «Սառեցված գումարներ հաշվարկային հաշվում»: Հաշվարկային հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ բանկերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
252 «Հաշվարկային հաշիվ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
Դրամական միջոցների մուտքագրում հաշվարկային հաշիվ` |
|
|
ա) դրամարկղից և այլ հաշիվներից |
251 «Դրամարկղ» |
|
բ) դեբիտորական պարտքերի մարումից |
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
|
գ) ակտիվների (ծառայությունների, աշխատանքների) վաճառքներից առանց դեբիտորական պարտքի ձևավորման. |
|
|
- վաճառքի գներով (առանց անուղղակի հարկերի) |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
դ) այլ եկամուտներից (գործառնական վարձակալություն, նյութական վնասի փոխհատուցում, տույժեր, տուգանքներ և այլն)՝ առանց դեբիտորական պարտքի ձևավորման. |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
ե) բյուջեի կողմից գերավճարի մարումից |
225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» |
|
զ) սոցիալական ապահովագրության մարմինների կողմից գերավճարի մարումից |
227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
|
Է) կանխավճարների ստացումից |
523 «Ստացված կանխավճարներ» |
|
ը) տրված կանխավճարների հետ վերադարձումից |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
թ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
ժ) տեղաբաշխված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և անվանական արժեքի դրական տարբերությունից (Էմիսիոն եկամուտ) |
314 «էմիսիոն եկամուտ» |
|
ժա) որպես սեփական կապիտալի գործիք դասակարգված ածանցյալ գործիքների տեղաբաշխումից |
352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» |
|
ժբ) ներդրումների մարումից |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
ժգ) փոխառություններից |
412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
ժդ) վարկերի ստացումից |
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
ժե) հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) վաճառքից |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
|
ժզ) անհատույց ստացումից |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
|
ժէ) դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի մարումից |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
ժը) ճանապարհին գտնվող դրամական միջոցների ստացումից |
255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» |
|
ժթ) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով` որպես փոխհատուցում ստացված |
631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
252 «Հաշվարկային հաշիվ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Դրամական միջոցների մուտքագրումը դրամարկղ և այլ հաշիվներ |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Կրեդիտորական պարտքերի մարում՝ |
|
|
ա) գնումների գծով |
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
բ) բյուջեի գծով |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
գ) սոցիալական ապահովագրության գծով
|
525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
|
ե) բանկային վարկերի, փոխառությունների և ֆինանսական վարձակալության գծով |
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
զ) այլ պարտավորությունների գծով |
517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» |
|
ե) ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի պարտավորությունների գծով պարտավորության մարման գումարի և հաշվեկշռային արժեքի դրական տարբերության չափով |
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
|
3. Գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների դիմաց վճարում |
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» |
|
4. Ակտիվների ձեռք բերման նպատակով կանխավճարների տրամադրում |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
5. Ստացված կանխավճարների հետ վերադարձում |
523 «Ստացված կանխավճարներ» |
|
6. Առհաշիվ տրված գումարներ |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
7. Աշխատավարձ և աշխատակիցներին տրամադրված փոխառություններ |
229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» |
|
8. Շահաբաժինների վճարում մասնակիցներին (հիմնադիրներին) |
529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին) |
|
9. Բյուջե վճարված կանխավճարներ |
225 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» |
|
10. Փոխառությունների տրամադրում |
145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
11. Ձեռք բերված ակտիվների, ստացված ծառայությունների, ինչպես նաև դրանց ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների վճարում` |
|
|
- առանց ԱԱՀ-ի և ակցիզային հարկի
|
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» |
|
- ԱԱՀ |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
- ակցիզային հարկ |
261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
|
12. Բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) հետ գնում |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
|
13. Հաշվարկային հաշվից վճարում այն ծառայությունների համար, որոնք վերագրված են ծախսերին և ծախսումներին |
|
|
- առանց ԱԱՀ-ի
|
712 «Իրացման ծախսեր» |
| - ԱԱՀ |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
14. Սահմանված հատուցումների պլաններին մասհանումներ |
153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
|
15. Դրամական միջոցների անհատույց տրամադրում |
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
|
16. Շնորհների վերադարձում` |
|
|
- չմարված (դեռևս եկամուտ չճանաչված) մասը |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
- չմարված (դեռևս եկամուտ չճանաչված) մնացորդը գերազանցող գումարով |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
|
17. Արտարժույթի փոխանակման հետ կապված ծախսեր (փոխանակման փոխարժեքի և հաշվարկային փոխարժեքի տարբերությունից) |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր»
|
Հաշիվ 253 «Արտարժութային հաշիվ»
253 «Արտարժութային հաշիվ» հաշիվը նախատեսված է Հայաստանի Հանրապետության և արտերկրի բանկերում կազմակերպության արտարժութային հաշիվներում դրամական միջոցների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Արտարժույթով գործարքների կատարման և փոխարժեքային տարբերությունների արտացոլման հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 21 «Արտարժույթի փոխանակման փոխարժեքի փոփոխությունների հետևանքները» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է արտարժութային հաշիվ մուտք եղած դրամական միջոցները, իսկ կրեդիտում` ելք եղած դրամական միջոցները: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է արտարժութային հաշվում առկա դրամական միջոցների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
253 «Արտարժութային հաշիվ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2531 «Արտարժութային հաշիվ երկրի ներսում», 2532 «Արտարժութային հաշիվ արտերկրում», 2533 «Սառեցված գումարներ արտարժութային հաշվում»:
Արտարժութային հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ բանկերի, արտարժույթների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
253 «Արտարժութային հաշիվ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Դրամական միջոցների մուտքագրում արտարժութային հաշիվ՝ |
|
|
ա) դրամարկղից և այլ հաշիվներից |
251 «Դրամարկղ» |
|
բ) դեբիտորական պարտքերի մարումից |
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
|
գ) ակտիվների (ծառայությունների, աշխատանքների) վաճառքներից` առանց դեբիտորական պարտքի ձևավորման. |
|
|
- վաճառքի գներով (առանց անուղղակի հարկերի) |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
դ) այլ եկամուտներից (գործառնական վարձակալության, նյութական վնասի փոխհատուցում, տույժեր, տուգանքներ և այլն)` առանց դեբիտորական պարտքի ձևավորման. |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
ե) կանխավճարների ստացումից |
523 «Ստացված կանխավճարներ» |
|
զ) տրված կանխավճարների հետ վերադարձումից |
162 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
է) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
|
ը) տեղաբաշխված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և անվանական արժեքի դրական տարբերությունից (էմիսիոն եկամուտ) |
314 «էմիսիոն եկամուտ» |
|
թ) որպես սեփական կապիտալի գործիք դասակարգված ածանցյալ գործիքների տեղաբաշխումից |
352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» |
|
ժ) ներդրումների մարումից
• •
|
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
|
ժա) փոխառություններից
|
412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
ժբ) վարկերի ստացումից
|
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
ժգ) հետ գնված բաժնետոմսերի բաժնեմասերի, փայերի) վաճառքից |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
|
ժդ) անհատույց ստացումից |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
ժե) դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի մարումից |
|
|
- առանց անուղղակի հարկերի |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
|
- անուղղակի հարկեր |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
|
ժզ) ճանապարհին գտնվող դրամական միջոցների ստացումից |
255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» |
|
ժէ) արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով՝ որպես փոխհատուցում ստացված |
631 «Արտասովոր եկամուտներ» |
|
2. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ գործիքների իրագործումը` արտարժույթ ձեռք բերելու նպատակով |
231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
|
3. Փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
253 «Արտարժութային հաշիվ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Դրամական միջոցների մուտքագրումը դրամարկղ և այլ հաշիվներ |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Կրեդիտորական պարտքերի մարում` |
|
|
ա) գնումների գծով |
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
բ) բանկի վարկերի, փոխառությունների և ֆինանսական վարձակալության գծով |
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
գ) այլ պարտավորությունների գծով |
517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» |
|
դ) ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի պարտավորությունների գծով՝ պարտավորության մարման գումարի և հաշվեկշռային արժեքի դրական տարբերության չափով |
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» |
|
3. Գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների դիմաց վճարում |
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» |
|
4. Ակտիվների ձեռք բերման նպատակով կանխավճարների տրամադրում |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» |
|
5. Առհաշիվ տրված գումարներ |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
|
6. Ստացված կանխավճարների հետ վերադարձում |
523 «Ստացված կանխավճարներ» |
|
7. Շահաբաժինների վճարում մասնակիցներին (հիմնադիրներին) |
529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» |
|
8. Փոխառությունների տրամադրում |
145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
|
9. Ձեռք բերված ակտիվների, ստացված ծառայությունների, ինչպես նաև դրանց ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների վճարում |
|
|
- առանց ԱԱՀ-ի և ակցիզային հարկի
|
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
|
- ԱԱՀ |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
- ակցիզային հարկ |
261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
|
10. Բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) հետ գնում |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
|
11. Սրտարժութային հաշվից վճարում այն ծառայությունների համար, որոնք վերագրված են ծախսերին և ծախսումներին |
|
|
- առանց ԱԱՀ-ի
|
712 «Իրացման ծախսեր» |
|
- ԱԱՀ |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
12. Սահմանված հատուցումների պլաններին մասհանումներ |
153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
|
13. Դրամական միջոցների անհատույց տրամադրում• |
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» |
|
14. Շնորհների վերադարձում |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» |
|
15. Փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
|
16. Արտարժույթի փոխանակման հետ կապված ծախսերի արտացոլում (փոխանակման փոխարժեքի և հաշվարկային փոխարժեքի տարբերությունից) |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում»
254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» հաշիվը նախատեսված է Հայաստանի Հանրապետության և արտերկրի բանկերում` կազմակերպության ակրեդիտիվներում, չեկային (վճարագիր) գրքույկներում և այլ հաշիվներում ազգային արժույթով և արտարժույթով դրամական միջոցների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում են մուտք եղած դրամական միջոցները, իսկ կրեդիտում` ելք եղած դրամական միջոցները: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է այլ հաշիվներում առկա դրամական միջոցների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
254 «Այլ հաշիվներ բանկերում« հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 2541 «Ակրեդիտիվներ», 2542 «Չեկային գրքույկներ», 2543 «Այլ հաշիվներ բանկերում»: Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ բանկերի, արժույթների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Դրամական միջոցների մուտքագրում բանկային այլ հաշիվներ | |
|
ա) դրամարկղից, հաշվարկային և արտարժութային հաշիվներից (ակրեդիտիվներ, չեկային գրքույկներ, ապառիկ (կրեդիտային) և մագնիսային քարտեր և այլն) |
251 «Դրամարկղ» |
|
բ) դեբիտորական պարտքերի մարումից |
221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| գ) վարկերի ստացումից | 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| դ) մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
| ե) տեղաբաշխված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և անվանական արժեքի դրական տարբերության արտացոլում |
314 «էմիսիոն եկամուտ» |
| զ) հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) վաճառքից |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
| է) անհատույց ստացումից |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
| 2. Արտարժութային միջոցների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Դրամական միջոցների մուտքագրումը դրամարկղ, հաշվարկային և արտարժութային հաշիվներ |
251 «Դրամարկղ» |
|
2. Կրեդիտորական պարտքերի մարում` |
|
|
ա) գնումների գծով |
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
բ) բանկային վարկերի գծով |
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
|
3. Ձեռք բերված ակտիվների, ստացված ծառայությունների, ինչպես նաև դրանց ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների վճարում` |
|
|
- առանց ԱԱՀ-ի և ակցիզային հարկի
|
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
|
- ԱԱՀ |
226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
- ակցիզային հարկ |
261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
|
4. Որպես շնորհ ստացված դրամական միջոցների հետ վերադարձ |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
|
5. Սահմանված հատուցումների պլաններին մասհանումներ |
153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
|
6. Արտարժութային միջոցների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
Հաշիվ 255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին»
255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» հաշիվը նախատեսված է ճանապարհին գտնվող ազգային արժույթով և արտարժույթով դրամական միջոցների, այսինքն` կազմակերպության հաշվարկային կամ այլ հաշիվներ մուտքագրելու համար (սակայն դեռևս չմուտքագրված) խնայողական բանկ, փոստային բաժանմունքներ մուտքագրված դրամական միջոցների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում են ճանապարհին գտնվող դրամական միջոցները, իսկ կրեդիտում` համապատասխան հաշիվներ մուտք եղած դրամական միջոցները: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ճանապարհին գտնվող դրամական միջոցների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արժույթի տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
Ճանապարհին գտնվող դրամական միջոցների արտացոլում |
228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
|
Ճանապարհին գտնվող դրամական |
252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
Հաշիվ 256 «Դրամական փաստաթղթեր»
256 «Դրամական փաստաթղթեր» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության դրամարկղում գտնվող դրամական փաստաթղթերի (փոստային նամականիշեր, վճարված տրանսպորտային տոմսեր, հանգստյան տների և առողջարանների ուղեգրեր և այլն) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում են մուտք եղած դրամական փաստաթղթերը, իսկ կրեդիտում` դրանց ելքագրումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է դրամական փաստաթղթերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Դրամական փաստաթղթերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փաստաթղթերի տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
256 «Դրամական փաստաթղթեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Դրամական փաստաթղթերի ձեռք բերում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր անձնակազմի հետ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
|
2. Գույքագրմամբ հայտնաբերված դրամական փաստաթղթերի ավելցուկի մուտքագրում |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
256 «Դրամական փաստաթղթեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Դրամական փաստաթղթերի օգտագործում | 713 «Վարչական ծախսեր» 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 2. Գույքագրմամբ հայտնաբերված դրամական փաստաթղթերի պակասորդի արտացոլում |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ»
257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» հաշիվը նախատեսված է դրամական միջոցների համարժեքների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական ակտիվների` որպես դրամական միջոցների համարժեքներ դասակարգման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 7 «Հաշվետվություն դրամական միջոցների հոսքերի մասին» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է դրամական միջոցների համարժեքների ձեռք բերումը, իսկ կրեդիտում` դրանց օտարումը, մարումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է դրամական միջոցների համարժեքների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Դրամական միջոցների համարժեքների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրամական միջոցների համարժեքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Դրամական միջոցների համարժեքների ձեռք բերում | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 2. Դրամական միջոցների համարժեքների ձեռք բերման հետ կապված ծախսումների (միջնորդավճարներ, բանկային ծառայությունների դիմաց վճար և այլն) արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Դրամական միջոցների համարժեքների ստացում մասնակիցներից (հիմնադիրներից)` որպես ներդրում կանոնադրական կապիտալում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 4. Այլ ակտիվների հետ փոխանակման կարգով դրամական միջոցների համարժեքների ստացում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» |
|
5. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Դրամական միջոցների համարժեքների մարում |
251 «Դրամարկղ» |
| 2. Վաճառված դրամական միջոցների համարժեքների հաշվեկշռային արժեքի դուրսգրում | 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
|
3. Արտարժույթով արտահայտված մուտքերի գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
ԽՈՒՄԲ 26 «ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
26 «Այլ ընթացիկ ակտիվներ» խումբն իր մեջ ներառում է 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» հաշիվը:
Հաշիվ 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով»
261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» հաշիվը նախատեսված է հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա այն անուղղակի հարկերի գծով ընթացիկ ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար, որոնց հաշվանցման (փոխհատուցման) պահը հետաձգված է:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում են անուղղակի հարկերի գծով առաջացած ընթացիկ ակտիվների գումարը, իսկ կրեդիտում` դրանց դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հարկերի գծով ընթացիկ ակտիվների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Հետաձգված հարկերի գծով ընթացիկ ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առաջացման, դուրս գրման ժամկետների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ձեռք բերված (ստացված) ակտիվների, ծառայությունների, աշխատանքների գծով հարկային հաշիվներում առկա և հաշվանցվող (փոխհատուցվող) ԱԱՀ-ի գումարների արտացոլում, երբ ձեռք բերման (ստացման) և հաշվանցման (փոխհատուցման) պահերը չեն համընկնում |
152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
|
2. Ձեռք բերված (ստացված) ակտիվների, |
224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» |
261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. ԱԱՀ-ի գծով ընթացիկ ակտիվների դուրս գրում | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
|
2. Ակցիզային հարկի գծով ընթացիկ ակտիվների դուրս գրում |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
ԴԱՍ 3 «ՍԵՓԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼ»
Այս դասի հաշիվները, բացառությամբ կարգավորող և ակտիվապասիվային հաշիվների, պասիվային են և նախատեսված են սեփական կապիտալի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 3 «Սեփական կապիտալ» դասն իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 31 «Կանոնադրական կապիտալ և էմիսիոն եկամուտ», 32 «Վերագնահատումից և վերաչափումից տարբերություններ», 33 «Ֆինանսական արդյունք», 34 «Չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» և 35 «Սեփական կապիտալի այլ հոդվածներ»:
ԽՈՒՄԲ 31 «ԿԱՆՈՆԱԴՐԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼ ԵՎ ԷՄԻՍԻՈՆ ԵԿԱՄՈՒՏ»
31 «Կանոնադրական կապիտալ և էմիսիոն եկամուտ« խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ», 312 «Չվճարված կապիտալ», 313 «Հետ գնված կապիտալ» և 314 «Էմիսիոն եկամուտ»:
Հաշիվ 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ»
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության կանոնադրական կապիտալի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Կանոնադրական կապիտալի ձևավորման կարգը կարգավորվում է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ և կազմակերպության հիմնադիր փաստաթղթերով:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են կազմակերպության կանոնադրական կապիտալը և դրա հետագա ավելացումները, իսկ դեբետում` նվազեցումները: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կանոնադրական կապիտալի մեծությունը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3111 «Հասարակ բաժնետոմսեր», 3112 «Արտոնյալ բաժնետոմսեր», 3113 «Բաժնեմասեր», 3114 «Փայեր»:
Կանոնադրական կապիտալի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ մասնակիցների (հիմնադիրների) և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Կանոնադրական կապիտալի ձևավորում` |
|
| ա) դրամական միջոցներով |
251 «Դրամարկղ» |
| բ) այլ ակտիվներով | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
| 2. Կանոնադրական կապիտալի հետագա ավելացում` | |
| ա) երբ ավելացման (տեղաբաշխման) և ներդրման (վճարման) պահերը չեն համընկնում | 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| բ) երբ ավելացման (տեղաբաշխման) և ներդրման (վճարման) պահերը համընկնում են` | |
| - դրամական միջոցներով |
251 «Դրամարկղ» |
| - այլ ակտիվներով կամ պարտավորությունների մարմամբ |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| 3. Կանոնադրական կապիտալի ավելացում սեփական կապիտալի այլ տարրերի հաշվին | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» 351 «Պահուստային կապիտալ» |
| 4. Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների իրագործում | 352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
Կանոնադրական կապիտալի նվազեցում` |
|
| ա) հետ գնված և շրջանառությունից հանված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) հաշվին | 313 «Հետ գնված կապիտալ» |
| բ) թողարկված, բայց չտեղաբաշխված բաժնետոմսերի հաշվին | 312 «Չվճարված կապիտալ» |
|
գ) նախորդ տարիների վնասի ծածկման նպատակով |
342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
Հաշիվ 312 «Չվճարված կապիտալ»
312 «Չվճարված կապիտալ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության չվճարված կապիտալի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է մասնակիցների (հիմնադիրների) պարտքը կազմակերպության կապիտալում ներդրումների գծով, ինչպես նաև բաժնետիրական ընկերությունների թողարկած, բայց չտեղաբաշխված բաժնետոմսերի անվանական արժեքը, իսկ կրեդիտում` այդ պարտքի մարումը, չմարված պարտքերի կամ թողարկված, բայց չտեղաբաշխված բաժնետոմսերի հաշվին կապիտալի նվազեցումը: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մասնակիցների (հիմնադիրների) պարտքը կազմակերպության կապիտալում ներդրումների գծով և տեղաբաշխված, բայց չվճարված բաժնետոմսերի անվանական արժեքը: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
312 «Չվճարված կապիտալ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3121 «Թողարկված և չտեղաբաշխված կապիտալ», 3122 «Տեղաբաշխված և չվճարված կապիտալ»:
Չվճարված կապիտալի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ մասնակիցների (հիմնադիրների) և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
312 «Չվճարված կապիտալ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Բաժնետիրական ընկերությունների կողմից |
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
| 2. Հետ գնված բաժնետոմսերի վաճառք, երբ վաճառքի և վճարման պահերը չեն համընկնում |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
| 3. Տեղաբաշխված, բայց չվճարված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և անվանական արժեքի դրական տարբերության արտացոլում |
314 «Էմիսիոն եկամուտ» |
|
4. Հետ գնված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և |
314 «Էմիսիոն եկամուտ» |
312 «Չվճարված կապիտալ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Կապիտալում ներդրումների գծով մասնակիցների (հիմնադիրների) պարտքերի մարում |
|
| ա) դրամական միջոցներով |
251 «Դրամարկղ» |
| բ) այլ ակտիվներով | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» |
| 2. Կանոնադրական կապիտալի նվազեցում թողարկված, բայց չտեղաբաշխված բաժնետոմսերի հաշվին | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
Հաշիվ 313 «Հետ գնված կապիտալ»
313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշիվը նախատեսված է մասնակիցներից (հիմնադիրներից) հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է մասնակիցներից (հիմնադիրներից) հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) արժեքը, իսկ կրեդիտում` դրանց մարումը և վերավաճառքը: Հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3131 «Հետ գնված հասարակ բաժնետոմսեր», 3132 «Հետ գնված արտոնյալ բաժնետոմսեր», 3133 «Հետ գնված բաժնեմասեր», 3134 «Հետ գնված փայեր»:
Հետ գնված կապիտալի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
Հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) արտացոլում` գնման գնով |
251 «Դրամարկղ» |
313 «Հետ գնված կապիտալ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը Հաշիվների դեբետ 251 «Դրամարկղ» 251 «Դրամարկղ»
1. Շրջանառությունից հանված և մարված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) արտացոլում`
- մինչև անվանական արժեքը
311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ»
- անվանական արժեքը գերազանցող մասը
314 «Էմիսիոն եկամուտ»
2. Հետ գնված բաժնետոմսերի վաճառք, երբ վաճառքի և վճարման պահերը համընկնում են`
ա) երբ վաճառքի գինը բարձր է հետգնման գնից` հետգնման գնով
252 «Հաշվարկային հաշիվ»
253 «Արտարժութային հաշիվ»
254 «Այլ հաշիվներ բանկերում»
բ) երբ վաճառքի գինը ցածր է հետգնման գնից`
- վաճառքի գնով
252 «Հաշվարկային հաշիվ»
253 «Արտարժութային հաշիվ»
254 «Այլ հաշիվներ բանկերում»
- վաճառքի գնի և հետգնման գնի բացասական տարբերության չափով
314 «Էմիսիոն եկամուտ»
3. Հետ գնված բաժնետոմսերի վաճառք, երբ վաճառքի և վճարման պահերը չեն համընկնում`
ա) երբ վաճառքի գինը բարձր է հետգնման գնից` հետգնման գնով
312 «Չվճարված կապիտալ»
բ) երբ վաճառքի գինը ցածր է հետգնման գնից`
- վաճառքի գնով
312 «Չվճարված կապիտալ»
- վաճառքի գնի և հետգնման գնի բացասական տարբերության չափով
314 «Էմիսիոն եկամուտ»
Հաշիվ 314 «Էմիսիոն եկամուտ»
314 «Էմիսիոն եկամուտ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության էմիսիոն եկամտի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է տեղաբաշխված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և անվանական արժեքի դրական տարբերությունը, իսկ դեբետում` բացասական տարբերությունը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է: Դեբետային մնացորդի առաջացման դեպքում այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Էմիսիոն եկամտի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
314 «Էմիսիոն եկամուտ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Տեղաբաշխված բաժնետոմսերի վաճառքի |
|
| ա) երբ տեղաբաշխման և վճարման պահերը համընկնում են |
251 «Դրամարկղ» |
| բ) երբ տեղաբաշխման և վճարման պահերը չեն համընկնում | 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 2. Հետգնված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և հետգնման գնի դրական տարբերության արտացոլում` | |
| ա) երբ վաճառքի և վճարման պահերը համընկնում են |
251 «Դրամարկղ» |
| բ) երբ վաճառքի և վճարման պահերը չեն համընկնում | 312 «Չվճարված կապիտալ» |
314 «Էմիսիոն եկամուտ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված բաժնետոմսերի վաճառքի գնի և հետգնման գնի բացասական տարբերության արտացոլում |
313 «Հետ գնված կապիտալ» |
| 2. Հետ գնված և շրջանառությունից հանված ու մարված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) անվանական արժեքը գերազանցող մասով էմիսիոն եկամտի նվազեցում | 313 «Հետ գնված կապիտալ» |
ԽՈՒՄԲ 32 «ՎԵՐԱԳՆԱՀԱՏՈՒՄԻՑ ԵՎ ՎԵՐԱՉԱՓՈՒՄԻՑ ՏԱՐԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»
32 «Վերագնահատումից և վերաչափումից տարբերություններ« խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ», 322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» և 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ»:
Հաշիվ 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ»
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» հաշիվը նախատեսված է հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար (եթե կազմակերպությունն ընտրել է հիմնական միջոցները, բնական ռեսուրսները և ոչ նյութական ակտիվները վերագնահատված արժեքով հաշվառելու քաղաքականություն): Հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 16 «Հիմնական միջոցներ» և ՀՀՀՀՍ 38 «Ոչ նյութական ակտիվներ» ստանդարտներում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճը, իսկ դեբետում` այդ աճի նվազումը, վերագրումը չբաշխված շահույթին: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3211 «Հիմնական միջոցների վերագնահատումից արժեքի աճ», 3212 «Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ», 3213 «Բնական ռեսուրսների վերագնահատումից արժեքի աճ»:
Հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
|
1. Հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| 2. Ակտիվների վերագնահատումից արժեքի նվազման դեպքում կուտակված մաշվածության (ամորտիզացիայի) գումարի նվազեցում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» |
| 3. Ակտիվների վերագնահատումից արժեքի նվազման (նախկինում ճանաչված վերագնահատումից արժեքի աճի հակադարձման) հետևանքով հետաձգված հարկային պարտավորության նվազում | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
321 «Ոչ ընթացիկ նյութական ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
|
1. Ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի նվազման արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| 2. Ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի դեպքում կուտակված մաշվածության (ամորտիզացիայի) գումարի ավելացում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» |
| 3. Ակտիվների մաշվածությանը (ամորտիզացիային) զուգընթաց, ինչպես նաև օտարվող ակտիվներին վերաբերող` վերագնահատումից արժեքի աճի վերագրումը չբաշխված շահույթին | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
| 4. Ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի հետևանքով հետաձգված հարկային պարտավորության առաջացում | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
Հաշիվ 322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ ԵՎ վնասներ»
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» հաշիվը նախատեսված է վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների (բացի հեջի հաշվառման նպատակներով որպես հեջավորված հոդված նախատեսված վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվներից` իրական արժեքի հեջի դեպքում)` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների և վնասների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար (եթե կազմակերպությունն ընտրել է վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթները և վնասները սեփական կապիտալում ճանաչելու քաղաքականություն): Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների և վնասների հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթները, չիրացված վնասների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին, իսկ դեբետում` վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասները, չիրացված շահույթների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին: Այս հաշվի կրեդիտային մնացորդն իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթները, իսկ դեբետային մնացորդը` չիրացված վնասները: Դեբետային մնացորդի դեպքում այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3221 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ», 3222 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասներ»:
Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների և վնասների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ ԵՎ վնասներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների արտացոլում | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 3. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 4. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից` իրական արժեքով արժեքի նվազման հետևանքով հետաձգված հարկային ակտիվի առաջացում | 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
|
5. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազման հետևանքով հետաձգված հարկային պարտավորության նվազում (երբ վերաչափումից նվազումը հակադարձում է նախկին վերաչափումից արժեքի աճը) |
422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ ԵՎ վնասներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասների արտացոլում | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 3. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճի հետևանքով հետաձգված հարկային պարտավորության առաջացում |
422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
| 4. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճի հետևանքով հետաձգված հարկային ակտիվի նվազում (երբ վերաչափումից աճը հակադարձում է նախկին վերաչափումից արժեքի նվազումը) |
151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
Հաշիվ 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ ԵՎ վնասներ»
323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» հաշիվը նախատեսված է դրամական հոսքերի հեջի ժամանակ որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ֆինանսական ակտիվների` որպես արդյունավետ հեջ որոշված մասի գծով իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների և վնասների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների և վնասների հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթները, չիրացված վնասների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին և դրանց ներառումը ակտիվների կամ պարտավորությունների սկզբնական արժեքում, եթե հեջավորված կայուն պարտավորվածությունը կամ կանխատեսված գործարքը հանգեցնում է ակտիվի կամ պարտավորության ճանաչմանը, իսկ դեբետում` որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասները, չիրացված շահույթների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին և դրանց ներառումը ակտիվների կամ պարտավորությունների սկզբնական արժեքում, եթե հեջավորված կայուն պարտավորվածությունը կամ կանխատեսված գործարքը հանգեցնում է ակտիվի կամ պարտավորության ճանաչմանը: Այս հաշվի կրեդիտային մնացորդը իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթները, իսկ դեբետային մնացորդը` չիրացված վնասները: Դեբետային մնացորդի դեպքում այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3231 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ», 3232 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասներ»:
Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների և վնասների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ ԵՎ վնասներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների արտացոլում | 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 2. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից(անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 3. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասների ներառումը ակտիվների և պարտավորությունների սկզբնական արժեքում | Թղթակցում է ակտիվները և պարտավորությունները հաշվառող համապատասխան հաշիվների հետ |
| 4. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազման հետևանքով հետաձգված հարկային ակտիվի առաջացում | 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
| 5. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազման հետևանքով հետաձգված հարկային պարտավորության նվազում (երբ վերաչափումից նվազումը հակադարձում է նախկին վերաչափումից արժեքի աճը) | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ ԵՎ վնասներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված վնասների արտացոլում | 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 2. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին | 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 3. Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների ներառումը ակտիվների և պարտավորությունների սկզբնական արժեքում | Թղթակցում է ակտիվները և պարտավորությունները հաշվառող համապատասխան հաշիվների հետ |
| 4. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճի հետևանքով հետաձգված հարկային պարտավորության առաջացում | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
| 5. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճի հետևանքով հետաձգված հարկային ակտիվի նվազում (երբ վերաչափումից աճը հակադարձում է նախկին վերաչափումից արժեքի նվազումը) | 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
ԽՈՒՄԲ 33 «ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔ»
33 «Ֆինանսական արդյունք» խումբն իր մեջ ներառում է 331 «Ֆինանսական արդյունք» հաշիվը:
Հաշիվ 331 «Ֆինանսական արդյունք»
331 «Ֆինանսական արդյունք» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության հաշվետու տարվա գործունեության ֆինանսական արդյունքի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Կազմակերպության գործունեության ֆինանսական արդյունքը (շահույթ կամ վնաս) ներառում է արտադրանքի (ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների) իրացումից, գործառնական այլ գործունեությունից, ոչ գործառնական գործունեությունից, արտասովոր դեպքերից, հաշվետու տարում հայտնաբերված նախորդ տարիների եկամուտներն ու ծախսերը, շահութահարկի գծով ծախսը:
Հաշվի կրեդիտում արտացոլվում են կազմակերպության գործունեության եկամուտները, ինչպես նաև զուտ վնասի դուրս գրումը, իսկ դեբետում` ծախսերը և զուտ շահույթի դուրս գրումը: Այս հաշիվը տարեվերջի մնացորդ չի ունենում: Հաշվետու տարվա զուտ արդյունքը տեղափոխվում է 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշվին:
331 «Ֆինանսական արդյունք» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3311 «Գործառնական գործունեությունից ֆինանսական արդյունք», 3312 «Ոչ գործառնական գործունեությունից ֆինանսական արդյունք», 3313 «Արտասովոր դեպքերից ֆինանսական արդյունք»:
331 «Ֆինանսական արդյունք» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ կուտակված եկամուտների արտացոլում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտներ» 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» 627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» 628 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ» 629 «Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ» 631 «Արտասովոր եկամուտներ» 641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» |
| 2. Շահութահարկի գծով փոխհատուցման արտացոլում (երբ հաշվետու տարվա արդյունքներով առաջացել է հարկի գծով փոխհատուցում) | 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» |
| 3. Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ վնասի տեղափոխում | 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» |
331 «Ֆինանսական արդյունք» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հաշվետու տարվա վերջի դրությամբ կուտակված ծախսերի հավաքագրում ըստ կազմակերպության գործունեության տեսակների |
711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթի տեղափոխում | 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» |
ԽՈՒՄԲ 34 «ՉԲԱՇԽՎԱԾ ՇԱՀՈՒՅԹ (ՉԾԱԾԿՎԱԾ ՎՆԱՍ)»
34 «Չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում», 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)», 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» և 344 «Միջանկյալ շահաբաժիններ»:
Հաշիվ 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում»
341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» հաշիվը նախատեսված է նախորդ ժամանակաշրջաններին վերաբերող գործառնությունների գծով հաշվետու ժամանակաշրջանում հայտնաբերված էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած ճշգրտումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար (եթե կազմակերպությունն ընտրել է այնպիսի քաղաքականություն, ըստ որի էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքները ճշգրտում են չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդը): Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած ճշգրտման գումարը, որը պետք է ավելացվի չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին, իսկ դեբետում` էական սխալների ուղղման և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած ճշգրտման գումարը, որը պետք է նվազեցվի չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից: Այս հաշվի դեբետային և կրեդիտային շրջանառությունների տարբերությունը հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում դուրս է գրվում` ճշտելով չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդը: Էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների հետևանքով առաջացող գումարները պետք է արտացոլվեն հաշվետու ժամանակաշրջանի հաշվետվությունում` ճշտելով չբաշխված շահույթի և համապատասխան հաշվեկշռային հաշիվների սկզբնական մնացորդները: Համեմատելի տեղեկատվությունը պետք է ներկայացվի, քանի դեռ դա իրագործելի է:
341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 3411 «Էական սխալների ուղղման արդյունքում առաջացած ճշգրտում», 3412 «Հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած ճշգրտում»:
341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Նախորդ ժամանակաշրջաններին վերաբերող գործառնությունների գծով հաշվետու ժամանակաշրջանում հայտնաբերված էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած ճշգրտման արտացոլում, որոնք պետք է ավելացվեն չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդին |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 2. Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտման հետևանքով առաջացած շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային ակտիվների արտացոլում, երբ այդ հետևանքը ճշգրտում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդը | 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
| 3. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ դեբետային և կրեդիտային շրջանառությունների դրական տարբերության դուրս գրում (չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդի նվազեցում) | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Նախորդ ժամանակաշրջաններին վերաբերող գործառնությունների գծով հաշվետու ժամանակաշրջանում հայտնաբերված էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած ճշգրտման արտացոլում, որոնք պետք է նվազեցվեն չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդից | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» և ակտիվներն ու պարտավորությունները հաշվառող այլ համապատասխան հաշիվներ |
| 2. Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտման հետևանքով առաջացած շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների արտացոլում, երբ այդ հետևանքը ճշգրտում է չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդը | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
| 3. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջի դրությամբ դեբետային և կրեդիտային շրջանառությունների բացասական տարբերության դուրս գրում (չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդի ավելացում) | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
Հաշիվ 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)»
342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշիվը նախատեսված է նախորդ տարիների չբաշխված շահույթի (չծածկված վնասի) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է նախորդ տարվա չբաշխված շահույթը, ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի` չբաշխված շահույթին վերագրումը, նախորդ տարիների վնասների ծածկումը պահուստային կապիտալի հաշվին, իսկ դեբետում` չբաշխված շահույթի օգտագործումը, նախորդ տարվա չծածկված վնասը: Այս հաշվի կրեդիտային մնացորդն իրենից ներկայացնում է հաշվետու ամսաթվի դրությամբ նախորդ տարիների չբաշխված շահույթը, իսկ դեբետային մնացորդը` չծածկված վնասը: Դեբետային մնացորդի դեպքում այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Նախորդող տարվա զուտ շահույթի տեղափոխում | 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» |
| 2. Հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի` չբաշխված շահույթին վերագրումը | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» |
| 3. Նախորդ տարիների վնասների ծածկումը պահուստային կապիտալի հաշվին | 351 «Պահուստային կապիտալ» |
| 4. Կանոնադրական կապիտալի նվազեցում` նախորդ տարիների վնասների ծածկման նպատակով | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
| 5. Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդի ավելացում (էական սխալների ուղղման և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում) | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Նախորդող տարվա զուտ վնասի տեղափոխում | 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» |
| 2. Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթի հաշվին` | |
| ա) պահուստային կապիտալին հատկացումներ | 351 «Պահուստային կապիտալ» |
| բ) շահաբաժինների հայտարարում | 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» |
| գ) կանոնադրական կապիտալի ավելացում | 311 «Կանոնադրական կապիտալ» |
| 3. Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթի սկզբնական մնացորդի նվազեցում (էական սխալների ուղղման և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում) | 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
Հաշիվ 343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)»
343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշիվը նախատեսված է հաշվետու տարվա զուտ շահույթի (վնասի) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է հաշվետու տարվա զուտ շահույթը, ինչպես նաև զուտ վնասի տեղափոխումը, իսկ դեբետում` հաշվետու տարվա զուտ վնասը, ինչպես նաև զուտ շահույթի տեղափոխումը: Այս հաշվի կրեդիտային մնացորդն իրենից ներկայացնում է հաշվետու տարվա զուտ շահույթը, իսկ դեբետային մնացորդը` զուտ վնասը: Դեբետային մնացորդի դեպքում այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հաշվետու տարվա զուտ շահույթի արտացոլում | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
| 2. Նախորդող տարվա զուտ վնասի տեղափոխում | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
343 «Հաշվետու տարվա զուտ շահույթ (վնաս)» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հաշվետու տարվա զուտ վնասի արտացոլում | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
| 2. Նախորդող տարվա զուտ շահույթի տեղափոխում | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
Հաշիվ 344 «Միջանկյալ շահաբաժիններ»
344 «Միջանկյալ շահաբաժիններ» հաշիվը նախատեսված է հաշվետու տարվա ընթացքում հայտարարված միջանկյալ շահաբաժինների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հայտարարված միջանկյալ շահաբաժինների գումարը, իսկ կրեդիտում` հաշվետու տարվա արդյունքներով հայտարարված շահաբաժինների մարումը միջանկյալ շահաբաժինների հաշվին: Այս հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է հայտարարված միջանկյալ շահաբաժինների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
Հայտարարված միջանկյալ շահաբաժինների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ մասնակիցների (հիմնադիրների) և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
344 «Միջանկյալ շահաբաժիններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Միջանկյալ շահաբաժինների հայտարարում | 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» |
344 «Միջանկյալ շահաբաժիններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու տարվա արդյունքներով շահաբաժինների հայտարարումից հետո հայտարարված միջանկյալ շահաբաժինների դուրս գրում | 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» |
ԽՈՒՄԲ 35 «ՍԵՓԱԿԱՆ ԿԱՊԻՏԱԼԻ ԱՅԼ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐ»
35 «ՍԵփական կապիտալի այլ հոդվածներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 351 «Պահուստային կապիտալ» և 352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ»:
Հաշիվ 351 «Պահուստային կապիտալ»
351 «Պահուստային կապիտալ» հաշիվը նախատեսված է օրենսդրությամբ սահմանված պահուստային կապիտալի ձևավորման և օգտագործման վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է պահուստային կապիտալին հատկացումները, իսկ դեբետում` օգտագործումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է պահուստային կապիտալի չօգտագործված մնացորդը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Պահուստային կապիտալի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
351 «Պահուստային կապիտալ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Պահուստային կապիտալին կատարվող հատկացումներ | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
351 «Պահուստային կապիտալ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Պահուստային կապիտալի օգտագործում` | |
| - վնասների ծածկման նպատակով | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» |
| - շահաբաժինների վճարման նպատակով | 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» |
| - կանոնադրական կապիտալի ավելացման նպատակով | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
Հաշիվ 352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ»
352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» հաշիվը նախատեսված է որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների (րայթեր, բաժնետոմսերի օպցիոններ և վարանտներ, բաղադրյալ պարտքային գործիքում պարունակվող բաժնետոմսերի փոխարկման իրավունքներ և այլն) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է տեղաբաշխված որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների արժեքը, դրանց արժեքի աճը, իսկ դեբետում` իրագործումը, արժեքի նվազումը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների մնացորդը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ածանցյալ գործիքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների տեղաբաշխում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների արժեքի աճի արտացոլում | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների իրագործում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» |
| 2. Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների արժեքի նվազման արտացոլում | 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
ԴԱՍ 4 «ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»
Այս դասի հաշիվները, բացառությամբ կարգավորող և ակտիվապասիվային հաշիվների, պասիվային են և նախատեսված են ոչ ընթացիկ պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 4 «Ոչ ընթացիկ պարտավորություններ» դասն իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 41 «Երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորություններ» և 42 «Այլ ոչ ընթացիկ պարտավորություններ»:
Պարտավորությունների` ոչ ընթացիկին վերագրման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում« ստանդարտում:
ԽՈՒՄԲ 41 «ԵՐԿԱՐԱԺԱՄԿԵՏ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»
41 «Երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորություններ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ», 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ», 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ», 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» և 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ»:
Հաշիվ 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ»
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը նախատեսված է Հայաստանի Հանրապետության և արտերկրի բանկերից ստացված երկարաժամկետ (հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մեկ տարուց ավել մարման ժամկետ ունեցող) վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր վճարումների անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական պարտավորությունների ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ» ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ստացված երկարաժամկետ վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարները, իսկ դեբետում` դրանց մարումը կամ կարճաժամկետ մասի տեղափոխումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարկատուների, մարման ժամկետների, առանձին վարկերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Բանկային վարկերի ստացում դրամական միջոցներով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| 2. Բանկային վարկերի ստացում, որոնք անմիջապես ուղղվում են կրեդիտորական պարտքերի մարմանը կամ դեբիտորական պարտքերի առաջացմանը | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով չկրած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» |
| 2. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի մարում` ժամկետից շուտ` | |
| - փաստացի վճարված գումարի չափով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| - հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի վճարված գումարի բացասական տարբերության չափով | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 3. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով չկրած տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ»
412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը նախատեսված է երկարաժամկետ (հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մեկ տարուց ավել մարման ժամկետ ունեցող) փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր վճարումների անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական պարտավորությունների ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ստացված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարները, իսկ դեբետում` դրանց մարումը կամ կարճաժամկետ մասի տեղափոխումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 4121 «Տրված երկարաժամկետ մուրհակների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ», 4122 «Տեղաբաշխված երկարաժամկետ պարտատոմսերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ», 4123 «Այլ երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ»:
Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխատուների, մարման ժամկետների, առանձին փոխառությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Փոխառությունների ստացում դրամական միջոցներով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Փոխառությունների ստացում, որոնք անմիջապես ուղղվում են կրեդիտորական պարտքերի մարմանը | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» |
| 2. Փոխառությունների մարում (պարտատոմսերի հետ գնում) ժամկետից շուտ | |
| - փաստացի վճարված գումարի չափով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| - հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի վճարված գումարի բացասական տարբերության չափով | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 3. Կանոնադրական կապիտալի հետագա ավելացում` պարտավորությունների մարմամբ | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 4. Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 5. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ»
413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը նախատեսված է ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք գումարների ճանաչման, չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարները, իսկ դեբետում` դրանց մարումը, դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարձատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների արտացոլում (իրական արժեքով կամ նվազագույն վարձավճարների ներկա արժեքով, եթե վերջինս ավելի ցածր է) | 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» |
| 2. Ֆինանսական վարձակալության գծով չկրած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» |
| 2. Ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ պարտքերի մարում` ժամկետից շուտ | |
| - փաստացի վճարված (վճարվելիք) գումարի չափով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| - հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի վճարված գումարի բացասական տարբերության չափով | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 3. Ֆինանսական վարձակալության գծով չկրած տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 4. Վարձակալած հիմնական միջոցների վերադարձում վարձատուին | 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» |
| 5. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով»
414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշիվը նախատեսված է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի (ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների և դրանց զեղչված արժեքի տարբերությունը) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ընդ որում, չկրած տոկոսային ծախսերի գումարը որոշելիս գործարքի հետ կապված ծախսումները (բացառությամբ ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորության գծով գործարքի հետ կապված ծախսումների) գումարվում են: Ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի, ինչպես նաև գործարքի հետ կապված ծախսումների որոշման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը« և ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն« ստանդարտներում:
Հաշիվն ակտիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերը, ինչպես նաև գործարքի հետ կապված ծախսումները, իսկ կրեդիտում` չկրած տոկոսային ծախսերի հաշվեգրումը ծախսերին: Հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 4141 «Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով», 4142 «Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ փոխառությունների գծով», 4143 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ֆինանսական վարձակալության գծով»:
Ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարկատուների, փոխատուների, վարձատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵվյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Չկրած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Գործարքի հետ կապված ծախսումների արտացոլում (բացառությամբ ֆինանսական վարձակալության գծով չկրած տոկոսային ծախսերի) | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Չկրած տոկոսային ծախսերի հաշվեգրում ծախսերին | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 2. Չկրած տոկոսային ծախսերի կապիտալացում | 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» |
| 3. Երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի վերադասակարգում որպես կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսեր | 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 4. Մարված ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
Հաշիվ 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ»
415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը նախատեսված է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ֆինանսական պարտավորությունների ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված և ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորության վերածված ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ դեբետում` մարված որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հեջավորման գործիքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերածվելը ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած կրեդիտային մնացորդի չափով) | 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերածվելը ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած դեբետային մնացորդի չափով) | 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 3. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերադասակարգում որպես ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ | 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 3. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամուտներին | 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
ԽՈՒՄԲ 42 «ԱՅԼ ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»
42 «Այլ ոչ ընթացիկ պարտավորություններ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ», 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ», 423 «Բացասական գուդվիլ», 424 «Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա», 425 «Ոչ ընթացիկ պահուստներ», 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը», 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» և 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ»:
Հաշիվ 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ»
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» հաշիվը նախատեսված է ակտիվներին վերաբերող շնորհների (որպես շնորհ ստացված ոչ ընթացիկ ակտիվների, ինչպես նաև դրանց գնման, կառուցման կամ այլ կերպ ձեռք բերման նպատակով ստացված ակտիվների) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ակտիվներին վերաբերող շնորհների հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 20 «Պետական շնորհների հաշվառում և պետական օգնության բացահայտում» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ակտիվներին վերաբերող շնորհների գումարը, իսկ դեբետում` դրանց վերագրումը հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է ակտիվներին վերաբերող շնորհների եկամուտ չճանաչված մասը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ակտիվներին վերաբերող շնորհների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրանց առաջացման և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Շնորհների ստացում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 211 «Նյութեր» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Շնորհների վերադարձում` չմարված (դեռևս եկամուտ չճանաչված) մնացորդի հաշվին | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 211 «Նյութեր» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| 2. Հետաձգված եկամուտների վերագրումը հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին | 628 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ» |
Հաշիվ 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ»
422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» հաշիվը նախատեսված է հարկվող ժամանակավոր տարբերությունների հետևանքով առաջացած շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների որոշման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 12 «Շահութահարկ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է շահութահարկի գծով առաջացած հետաձգված հարկային պարտավորությունների գումարը, իսկ դեբետում` դրանց մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Հետաձգված հարկային պարտավորությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առաջացման ուղղությունների, մարման ժամկետների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների արտացոլում` | |
| ա) երբ վերագրվում է ֆինանսական արդյունքներին | 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» |
| բ) երբ ճանաչվում է սեփական կապիտալում | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» 322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» 341 «Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտում» |
422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների մարում | 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» |
| 2. Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների հաշվանցում հետաձգված հարկային ակտիվների հաշվին | 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
| 3. Շահութահարկի գծով հետաձգված հարկային պարտավորությունների նվազեցում ակտիվների արժեքի նվազման հետևանքով (երբ վերագնահատումից և վերաչափումից արժեքի նվազումը հակադարձում է նախկին վերաչափումից արժեքի աճը) | 321 «Ոչ ընթացիկ նյութական և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճ» 322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
Հաշիվ 423 «Բացասական գուդվիլ»
423 «Բացասական գուդվիլ» հաշիվը նախատեսված է իրենից ձեռք բերում ներկայացնող ձեռնարկատիրական գործունեության միավորման ընթացքում առաջացող բացասական գուդվիլի (ձեռքբերման արժեքի և ձեռքբերված որոշելի ակտիվների և պարտավորությունների իրական արժեքում ձեռք բերողի բաժնեմասի բացասական տարբերություն) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Բացասական գուդվիլի հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է բացասական գուդվիլի սկզբնական արժեքը, իսկ դեբետում` դուրս գրված բացասական գուդվիլի արժեքը: Հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է բացասական գուդվիլի արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Բացասական գուդվիլի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ձեռք բերված ձեռնարկատիրական գործունեությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
423 «Բացասական գուդվիլ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Ձեռքբերումից առաջացող բացասական գուդվիլի արտացոլում | 156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում» |
423 «Բացասական գուդվիլ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Բացասական գուդվիլի կուտակված ամորտիզացիայի դուրս գրում | 424 «Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա» |
Հաշիվ 424 «Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա»
424 «Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա» հաշիվը նախատեսված է բացասական գուդվիլի ամորտիզացիայի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիայի հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 22 «Ձեռնարկատիրական գործունեության միավորումներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում են բացասական գուդվիլի ամորտիզացիայի հաշվեգրված գումարները, իսկ կրեդիտում` բացասական գուդվիլի հաշվեգրված ամորտիզացիայի գումարների դուրս գրումը: Հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է բացասական գուդվիլի հաշվեգրված ամորտիզացիայի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիայի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ձեռք բերված ձեռնարկատիրական գործունեությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
424 «Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիայի հաշվեգրում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
424 «Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| Բացասական գուդվիլի կուտակված ամորտիզացիայի դուրս գրում | 423 «Բացասական գուդվիլ» |
Հաշիվ 425 «Ոչ ընթացիկ պահուստներ»
425 «Ոչ ընթացիկ պահուստներ» հաշիվը նախատեսված է որպես պարտավորություն ճանաչվող ոչ ընթացիկ պահուստների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ոչ ընթացիկ պահուստների ճանաչման, չափման և օգտագործման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 37 «Պահուստներ, պայմանական պարտավորություններ և պայմանական ակտիվներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ճանաչված ոչ ընթացիկ պահուստների գումարը, զեղչման ազդեցության ճշգրտումը, իսկ դեբետում` դրանց տեղափոխումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է ոչ ընթացիկ պահուստների մնացորդը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ոչ ընթացիկ պահուստների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առանձին պահուստների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
425 «Ոչ ընթացիկ պահուստներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Երաշխիքային վաճառքի գծով սպասարկման և վերանորոգման ծախսերի համար ստեղծված ոչ ընթացիկ պահուստի ճանաչում (ներկա (զեղչված) արժեքով) | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 2. Հիմնական միջոցների ապատեղակայման և քանդման, ինչպես նաև տեղանքի վերականգնման և նմանատիպ գնահատված այլ ծախսումների համար ստեղծված ոչ ընթացիկ պահուստի ճանաչում (ներկա (զեղչված) արժեքով) | 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 3. Ոչ ընթացիկ պահուստների զեղչման ազդեցության ճշգրտման հետևանքով առաջացած տոկոսային ծախսեր | 729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր» |
425 «Ոչ ընթացիկ պահուստներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Ոչ ընթացիկ պահուստների ընթացիկ մասի տեղափոխում | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» |
Հաշիվ 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը»
426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» հաշիվը նախատեսված է սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության (ներկա (զեղչված) արժեքով) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Սահմանված հատուցումների պլանների հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 19 «Աշխատակիցների հատուցումներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ընթացիկ ծառայության արժեքը (ընթացիկ ժամանակաշրջանում աշխատակիցների կողմից ծառայություններ մատուցելու հետևանքով պարտականության ներկա արժեքի աճը), տոկոսների արժեքը (հատուցումների վճարման ժամկետը մոտենալու հետևանքով պարտականության ներկա արժեքի աճը), անցյալ ծառայության արժեքի դրական աճը` երաշխավորված և չերաշխավորված հատուցումների գծով, պարտականության գծով ակտուարային վնասների գումարը, իսկ դեբետում` սահմանված հատուցումների պլաններից վճարված հատուցումների գումարը, անցյալ ծառայության արժեքի բացասական աճը` երաշխավորված և չերաշխավորված հատուցումների գծով, պարտականության գծով ակտուարային շահույթների գումարը:
Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պլանների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ընթացիկ ծառայության արժեքի, տոկոսների արժեքի, անցյալ ծառայության արժեքի դրական աճի (երաշխավորված հատուցումների գծով) արտացոլում | 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Անցյալ ծառայության արժեքի դրական աճի արտացոլում` չերաշխավորված հատուցումների գծով | 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 3. Պարտականության գծով ակտուարային վնասների արտացոլում | 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» |
426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Սահմանված հատուցումների պլաններից վճարված հատուցումների արտացոլում | 153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
| 2. Անցյալ ծառայության արժեքի բացասական աճի արտացոլում (երաշխավորված հատուցումների գծով) | 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 3. Անցյալ ծառայության արժեքի բացասական աճի արտացոլում` չերաշխավորված հատուցումների գծով | 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 4. Պարտականության գծով ակտուարային շահույթների արտացոլում | 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» |
Հաշիվ 427 «ԴեռԵՎս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)»
427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» հաշիվը նախատեսված է սահմանված հատուցումների պլանների ներքո պարտականության գծով դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների և վնասների, ինչպես նաև պլանների ակտիվների գծով դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների և վնասների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Սահմանված հատուցումների պլանների ներքո պարտականության գծով դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների և վնասների, ինչպես նաև պլանների ակտիվների գծով դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների և վնասների որոշման և դրանց ճանաչման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 19 «Աշխատակիցների հատուցումներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, կարգավորող: Կրեդիտում արտացոլվում է սահմանված հատուցումների պլանների ներքո պարտականության գծով դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների գումարը և պլանների ակտիվների գծով դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների գումարը, ճանաչված ակտուարային վնասների գումարը, իսկ դեբետում` դեռևս չճանաչված ակտուարային վնասների գումարը, ճանաչված ակտուարային շահույթների գումարը:
Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների և վնասների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պլանների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
427 «ԴեռԵՎս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Սահմանված հատուցումների պլանների ներքո պարտականության գծով ակտուարային շահույթների արտացոլում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» |
| 2. Պլանների ակտիվների գծով ակտուարային շահույթների արտացոլում | 153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
| 3. Դեռևս չճանաչված ակտուարային վնասների ճանաչում | 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
427 «ԴեռԵՎս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Սահմանված հատուցումների պլանների ներքո պարտականության գծով ակտուարային վնասների արտացոլում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» |
| 2. Պլանների ակտիվների գծով ակտուարային վնասների արտացոլում | 153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
| 3. Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթների ճանաչում | 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
Հաշիվ 428 «ԴեռԵՎս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ»
428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» հաշիվը նախատեսված է չերաշխավորված հատուցումների գծով դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Անցյալ ծառայության արժեքի աճի որոշման և ճանաչման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 19 «Աշխատակիցների հատուցումներ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, կարգավորող: Կրեդիտում արտացոլվում է դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի բացասական աճը, չճանաչված դրական աճի ճանաչումը, իսկ դեբետում` դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի դրական աճը, չճանաչված բացասական աճի ճանաչումը:
Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պլանների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
428 «ԴեռԵՎս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Անցյալ ծառայության արժեքի բացասական աճի արտացոլում` չերաշխավորված հատուցումների գծով | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» |
| 2. Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի դրական աճի ճանաչում | 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
428 «ԴեռԵՎս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Անցյալ ծառայության արժեքի դրական աճի արտացոլում` չերաշխավորված հատուցումների գծով | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» |
| 2. Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի բացասական աճի ճանաչում | 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
ԴԱՍ 5 «ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»
Այս դասի հաշիվները, բացառությամբ կարգավորող հաշիվների, պասիվային են և նախատեսված են ընթացիկ պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 5 «Ընթացիկ պարտավորություններ» դասը իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 51 «Ստացված կարճաժամկետ փոխառություններ և վարկեր, հեջավորման գործիքներ», 52-53 «Գործառնական և այլ ընթացիկ կրեդիտորական պարտքեր» և 54 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ»:
Պարտավորությունների` ընթացիկին վերագրման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 1 «Ֆինանսական հաշվետվությունների ներկայացում» ստանդարտում:
ԽՈՒՄԲ 51 «ՍՏԱՑՎԱԾ ԿԱՐՃԱԺԱՄԿԵՏ ՓՈԽԱՌՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՎԱՐԿԵՐ, ՀԵՋԱՎՈՐՄԱՆ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐ»
51 «Ստացված կարճաժամկետ փոխառություններ և վարկեր, հեջավորման գործիքներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ», 512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս», 513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ», 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս», 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս», 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով», 517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» և 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ»:
Հաշիվ 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ»
511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը նախատեսված է Հայաստանի Հանրապետության և արտերկրի բանկերից ստացված կարճաժամկետ (հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մեկ տարուց պակաս մարման ժամկետ ունեցող) վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր վճարումների անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական պարտավորությունների ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ստացված կարճաժամկետ վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարները, իսկ դեբետում` դրանց մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կարճաժամկետ վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարկատուների, մարման ժամկետների, առանձին վարկերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Բանկային վարկերի ստացում դրամական միջոցներով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| 2. Բանկային վարկերի ստացում, որոնք անմիջապես ուղղվում են կրեդիտորական պարտքերի մարմանը կամ դեբիտորական պարտքերի առաջացմանը | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով չկրած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Կարճաժամկետ բանկային վարկերի մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| 2. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս»
512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը նախատեսված է երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի (երկարաժամկետ բանկային վարկերի այն մասը, որի մարման ժամկետը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մեկ տարուց պակաս է) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասը, իսկ դեբետում` դրանց մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարկատուների, մարման ժամկետների, առանձին վարկերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն վարկերի գումարների կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| 2. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի ժամկետից շուտ մարման արտացոլում (կարճաժամկետ մասի գծով)` | |
| - փաստացի վճարված գումարի չափով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| - հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի վճարված գումարի բացասական տարբերության չափով | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 3. Երկարաժամկետ բանկային վարկերի մասի գծով չկրած կարճաժամկետ տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր կարճաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների գծով» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ»
513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը նախատեսված է կարճաժամկետ (հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մեկ տարուց պակաս մարման ժամկետ ունեցող) փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների (տոկոսների և հիմնական գումարի գծով բոլոր վճարումների անվանական (չզեղչված) արժեքը) առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում են ստացված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարները, իսկ դեբետում` դրանց մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխատուների, մարման ժամկետների, առանձին փոխառությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Փոխառությունների ստացում դրամական միջոցներով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Փոխառությունների ստացում, որոնք անմիջապես ուղղվում են կրեդիտորական պարտքերի մարմանը | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական և փոխառությունների գծով» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Կարճաժամկետ փոխառությունների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Կանոնադրական կապիտալի հետագա ավելացում` պարտավորությունների մարմամբ | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս»
514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը նախատեսված է երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի (երկարաժամկետ փոխառությունների այն մասը, որի մարման ժամկետը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մեկ տարուց պակաս է) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասը, իսկ դեբետում` դրանց մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5141 «Տրված երկարաժամկետ մուրհակների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս», 5142 «Տեղաբաշխված երկարաժամկետ պարտատոմսերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս», 5143 «Այլ երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս»:
Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ փոխատուների, փոխառությունների ժամկետների, առանձին փոխառությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Երկարաժամկետ փոխառությունների ժամկետից շուտ մարման արտացոլում (կարճաժամկետ մասի գծով)` | |
| - փաստացի վճարված գումարի չափով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| - հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի վճարված գումարի բացասական տարբերության չափով | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 3. Կանոնադրական կապիտալի հետագա ավելացում` պարտավորությունների մարմամբ | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 4. Երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի գծով չկրած տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր կարճաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների գծով» |
| 5. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս»
515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը նախատեսված է ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների ճանաչման, չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասը, իսկ դեբետում` դրանց մարումը, դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարձատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի տեղափոխում | 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մասի մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ պարտքերի մարում` ժամկետից շուտ (կարճաժամկետ մասի գծով) | |
| - փաստացի վճարված (վճարվելիք) գումարի չափով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| - հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի վճարված գումարի բացասական տարբերության չափով | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 3. Ֆինանսական վարձակալության կարճաժամկետ մասի գծով չկրած տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր կարճաժամկետ բանկային վարկերի և փոխառությունների գծով» |
| 4. Վարձակալված հիմնական միջոցների վերադարձում վարձատուին | 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» |
| 5. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով»
516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշիվը նախատեսված է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի (ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների և դրանց զեղչված արժեքի տարբերությունը) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար, ընդ որում չկրած տոկոսային ծախսերի գումարը որոշելիս գործարքի հետ կապված ծախսումները (բացառությամբ ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորության գծով գործարքի հետ կապված ծախսումների) գումարվում են: Եթե կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների զեղչման ազդեցությունը էական չէ կամ դրանց ստացումը և մարումը կատարվելու են միևնույն հաշվետու ժամանակաշրջանում, ապա կազմակերպությունները, տոկոսային ծախսը հաշվեգրելիս, կարող են զեղչման ազդեցությունը հաշվի չառնել: Ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի, ինչպես նաև գործարքի հետ կապված ծախսումների որոշման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» և ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն» ստանդարտներում:
Հաշիվն ակտիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերը, իսկ կրեդիտում` չկրած տոկոսային ծախսերի հաշվեգրումը ծախսերին: Հաշվի մնացորդը դեբետային է և իրենից ներկայացնում է ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Այն դասի ընդհանուր գումարում ներառվում է բացասական նշանով:
516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5161 «Չկրած տոկոսային ծախսեր կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով», 5162 «Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ բանկային վարկերի կարճաժամկետ մասի գծով», 5163 «Չկրած տոկոսային ծախսեր կարճաժամկետ փոխառությունների գծով», 5164 «Չկրած տոկոսային ծախսեր երկարաժամկետ փոխառությունների կարճաժամկետ մասի գծով», 5165 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ֆինանսական վարձակալության կարճաժամկետ մասի գծով»:
Ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարկատուների, փոխատուների, վարձատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Չկրած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| 2. Գործարքի հետ կապված ծախսումների արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 3. Երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսերի վերադասակարգում որպես կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով չկրած տոկոսային ծախսեր | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Չկրած տոկոսային ծախսերի հաշվեգրում ծախսերին | 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» |
| 2. Չկրած տոկոսային ծախսերի կապիտալացում | 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 3. Ժամկետից շուտ մարված երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների կարճաժամկետ մասի գծով չկրած տոկոսային ծախսերի մնացորդի դուրս գրում | 512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» |
Հաշիվ 517 «ԱռԵՎտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ»
517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը նախատեսված է առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ֆինանսական պարտավորությունների` որպես առևտրական նպատակներով պահվող դասակարգման, դրանց ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորության վերածված ֆինանսական ակտիվների արժեքը, «կարճ վաճառքի» իրականացման դեպքում վաճառված արժեթղթերը առաքելու պարտավորությունը, դրանց` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ դեբետում` մարված առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորությունների արժեքը, դրանց` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորությունների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորությունների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
517 «ԱռԵՎտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ ֆինանսական ակտիվների վերածվելը ֆինանսական պարտավորությունների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած կրեդիտային մնացորդի չափով) | 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ ֆինանսական պարտավորությունների վերածվելը ֆինանսական ակտիվների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած դեբետային մնացորդի չափով) | 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 3. «Կարճ վաճառքի» արտացոլում (երբ կազմակերպությունը վաճառում է դեռևս իր տնօրինության տակ չգտնվող արժեթղթեր) | 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» |
| 4. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 5. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
517 «ԱռԵՎտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորությունների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում | 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ»
518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը նախատեսված է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ֆինանսական պարտավորությունների ճանաչման և չափման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված և ընթացիկ ֆինանսական պարտավորության վերածված ֆինանսական ակտիվների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ դեբետում մարված որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների արժեքը, իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների արժեքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հեջավորման գործիքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վերածվելը ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած կրեդիտային մնացորդի չափով) | 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերածվելը ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների` հաշվետու ամսաթվի դրությամբ (իրական արժեքով վերաչափումից առաջացած դեբետային մնացորդի չափով) | 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
| 3. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների վերադասակարգում որպես ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ | 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 4. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի աճ` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
| բ) երբ վերագրվում է ծախսերին | 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» |
| 5. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից արժեքի նվազում` | |
| ա) երբ վերագրվում է սեփական կապիտալին | 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
| բ) երբ վերագրվում է եկամուտներին | 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
ԽՈՒՄԲ 52-53 «ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԵՎ ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ԿՐԵԴԻՏՈՐԱԿԱՆ ՊԱՐՏՔԵՐ»
52-53 «Գործառնական և այլ ընթացիկ կրեդիտորական պարտքեր» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով», 523 «Ստացված կանխավճարներ», 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին», 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով», 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով», 528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով», 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» և 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ»:
Հաշիվ 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով»
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» հաշիվը նախատեսված է հումքի, նյութերի, ապրանքների, ծառայությունների, աշխատանքների, ֆինանսական ակտիվների, հիմնական միջոցների և այլ ակտիվների գնումների գծով կրեդիտորական պարտքերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է վերը նշված գործառնություններից առաջացող կրեդիտորական պարտքերի գումարը, իսկ դեբետում` այդ պարտքերի մարումները, դուրս գրումները: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է գնումների գծով կրեդիտորական պարտքերի գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5211 «Կրեդիտորական պարտքեր ստացված հումքի, նյութերի գծով», 5212 «Կրեդիտորական պարտքեր ապրանքների գնումների գծով», 5213 «Կրեդիտորական պարտքեր ստացված ծառայությունների, ընդունված աշխատանքների գծով», 5214 «Կրեդիտորական պարտքեր ստացված հիմնական միջոցների գծով», 5215 «Կրեդիտորական պարտքեր ստացված ֆինանսական ակտիվների գծով», 5216 «Կրեդիտորական պարտքեր այլ գնումների գծով»:
Գնումների գծով կրեդիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կրեդիտորների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ձեռք բերված ակտիվների, ստացված ծառայությունների, ընդունված աշխատանքների գծով պարտքերի արտացոլում` | |
| - առանց անուղղակի հարկերի |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| - անուղղակի հարկեր | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 2. Բողոքարկումների գծով դեբիտորական պարտքերի արտացոլում | 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» |
| 3. Տրամադրված բնակարանային կոմունալ ծառայությունների դիմաց անձնակազմի դեբիտորական պարտքերի արտացոլում | 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված կրեդիտորական պարտքերի փոխարժեքային տարբերությունից` ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Գնումների գծով կրեդիտորական պարտքերի մարում` | |
| ա) դրամական միջոցներով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
| բ) վարկերով և փոխառություններով | 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» |
| գ) փոխադարձ պարտավորությունների հաշվանցմամբ | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» |
| 2. Գնումների գծով կրեդիտորական պարտքերի զիջում | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| 3. Կանոնադրական կապիտալի հետագա ավելացում` պարտավորությունների մարմամբ | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
| 4. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի պարտավորությունների հաշվեկշռային արժեքի և մարված արժեքի տարբերության արտացոլում | 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտներ» |
| 5. Բողոքարկումների գծով դեբիտորական պարտքի մարում | 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» |
| 6. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից` եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 523 «Ստացված կանխավճարներ»
523 «Ստացված կանխավճարներ» հաշիվը նախատեսված է գնորդներից և պատվիրատուներից արտադրանքի, ապրանքների, այլ ակտիվների մատակարարման, ինչպես նաև աշխատանքների, ծառայությունների մատուցման և գործառնական վարձակալության համար ստացված կանխավճարների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է վերը նշված գործառնությունների համար ստացված կանխավճարների գումարը, իսկ դեբետում` դրանց մարումը կամ դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է ստացված կանխավճարների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
523 «Ստացված կանխավճարներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5231 «Ստացված կանխավճարներ վաճառվելիք արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների գծով», 5232 «Ստացված կանխավճարներ վաճառվելիք ոչ ընթացիկ ակտիվների գծով», 5233 «Ստացված կանխավճարներ գործառնական վարձակալության գծով», 5234 «Այլ նպատակներով ստացված կանխավճարներ»:
Ստացված ընթացիկ կանխավճարների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կրեդիտորների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
523 «Ստացված կանխավճարներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ստացված կանխավճարների արտացոլում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Արտարժույթով արտահայտված կրեդիտորոկան պարտքերի փոխարժեքային տարբերությունից ծախսի արտացոլում | 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
523 «Ստացված կանխավճարներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ստացված կանխավճարների մարում վաճառված ակտիվներով, մատուցված ծառայություններով` | |
| - առանց անուղղակի հարկերի | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտներ» |
| - անուղղակի հարկեր | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
| 2. Ստացված կանխավճարների հաշվին ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի հաշվանցում | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| 3. Ստացված ընթացիկ կանխավճարների հետ վերադարձ | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 4. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» |
Հաշիվ 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին»
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» հաշիվը նախատեսված է հարկերի, տուրքերի, բյուջե վճարվող այլ պարտադիր վճարների, ինչպես նաև դրանց գծով տույժերի, տուգանքների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է բյուջեի նկատմամբ առաջացած կարճաժամկետ պարտավորությունների գումարը, իսկ դեբետում` այդ պարտավորությունների մարումը, ինչպես նաև անուղղակի հարկերի գծով հաշվանցվող գումարները: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է բյուջեին ունեցած կրեդիտորական պարտքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Դեբետային մնացորդի առաջացման դեպքում այն ձևակերպվում է որպես բյուջեի գծով դեբիտորական պարտք:
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5241 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր շահութահարկի գծով», 5242 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր եկամտահարկի գծով», 5243 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր ավելացված արժեքի հարկի գծով», 5244 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր ակցիզային հարկի գծով», 5245 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր գույքահարկի գծով», 5246 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր հողի հարկի գծով», 5247 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մաքսատուրքի գծով», 5248 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր հարկերի դիմաց հաշվարկված տույժերի, տուգանքների գծով», 5249 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր այլ պարտադիր վճարների գծով»:
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Բյուջեի գծով ընթացիկ պարտավորությունների արտացոլում` | |
| ա) շահութահարկի գծով | |
| - երբ հարկի վճարումը չի հետաձգվել | 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» |
| - երբ իրացման դիմաց վճարումը ստացվել է (երբ հարկի վճարման ժամկետը հետաձգվել էր մինչև իրացման դիմաց վճարի ստացումը) | 542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» |
| բ) եկամտահարկի գծով` | |
| - աշխատավարձից | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| - այլ տիպի գործառնություններից | 211 «Նյութեր» 216 «Ապրանքներ» |
| գ) ավելացված արժեքի հարկի գծով` | |
| - երբ հարկի վճարումը չի հետաձգվել | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 523 «Ստացված կանխավճարներ» |
| - երբ իրացման դիմաց վճարումը ստացվել է (այն ապրանքների և ծառայությունների համար, որոնց ԱԱՀ-ի պարտավորության ծագման պահը որոշվում է դրանց դիմաց վճարման պահով) | 542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» |
| դ) ակցիզային հարկի գծով | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| ե) հողի հարկի և գույքահարկի գծով | 713 «Վարչական ծախսեր» |
| զ) մաքսատուրքի գծով |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| է) հաստատագրված վճարի գծով | 713 «Վարչական ծախսեր» |
| ը) այլ պարտադիր վճարների գծով |
713 «Վարչական ծախսեր» |
| 2. Հարկային նպատակներով կրեդիտորական պարտքերի դուրս գրումից` նախկինում հաշվանցված ԱԱՀ-ի որպես պարտավորություն ձևակերպում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Հարկերի գծով հաշվարկված տույժերի և տուգանքների հաշվեգրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 4. Ակտիվների (աշխատանքների, ծառայությունների) փոխանակման դեպքում ԱԱՀ գումարների հաշվանցում | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
| 5. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում բյուջեի գերավճարի վերադասակարգում | 225 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» |
524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վճարումներ բյուջեին կարճաժամկետ պարտավորությունների դիմաց | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| 2. Հաշվանցվող ԱԱՀ-ի գումարների արտացոլում | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
| 3. Հաշվանցվող ակցիզային հարկի գումարների արտացոլում | 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 4. Կանխավճարների հաշվին ընթացիկ պարտավորությունների մարում | 225 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր բյուջեի գծով» |
Հաշիվ 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով»
525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հաշիվը նախատեսված է պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների (ինչպես աշխատավարձից պահվող, այնպես էլ գործատուի կողմից վճարվող), ինչպես նաև դրանց գծով տույժերի, տուգանքների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով առաջացած կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքերի գումարը, իսկ դեբետում` այդ պարտքերի մարումը, ինչպես նաև աշխատակիցներին վճարված կամ վճարման ենթակա անաշխատունակության և այլ սոցիալական նպաստները: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով կրեդիտորական պարտքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Դեբետային մնացորդի առաջացման դեպքում այն ձևակերպվում է որպես դեբիտորական պարտք:
525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5251 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր վճարված աշխատավարձի դիմաց հաշվեգրված պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով», 5252 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր հաշվարկված, բայց չվճարված աշխատավարձի դիմաց հաշվեգրված պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ աշխատակիցների, ստորաբաժանումների, ծախսային ուղղությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Աշխատանքի վարձատրությանն ուղղվող միջոցների նկատմամբ հաշվարկված սոցիալական ապահովագրության վճարների արտացոլում ըստ նշանակության | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 543 «Ընթացիկ պահուստներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր» 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսերի արտացոլում» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Աշխատանքի վարձատրությանն ուղղվող միջոցներից պահված սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով պարտքի արտացոլում | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| 3. Պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով հաշվարկված տույժերի, տուգանքների արտացոլում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 4. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում գերավճարի տեղափոխում | 227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Սոցիալական ապահովագրության գծով կարճաժամկետ պարտքերի մարում | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| 2. Աշխատակիցներին վճարված կամ վճարման ենթակա անաշխատունակության կամ այլ սոցիալական նպաստների արտացոլում | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| 3. Գերավճարի հաշվին սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով պարտքի մարում | 227 «Կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
Հաշիվ 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի ԵՎ աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով»
527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության աշխատակիցներին աշխատավարձի և այլ կարճաժամկետ հատուցումների, օրինակ` փոխհատուցելի բացակայությունների (արձակուրդ, ժամանակավոր անաշխատունակություն և այլն) դիմաց հատուցումներ, պարգևավճարների գծով հատուցումներ, աշխատակիցների բուժսպասարկում, բնակարանով և ավտոմեքենայով ապահովում, անվճար կամ մասնակի վճարումով ապրանքներ կամ ծառայություններ և այլն) գծով կրեդիտորական պարտքերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է աշխատակիցներին աշխատավարձի և այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով առաջացած կրեդիտորական պարտքերի գումարը, իսկ դեբետում` այդ պարտքերի մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է աշխատակիցներին աշխատավարձի և այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով կրեդիտորական պարտքերը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ: Դեբետային մնացորդի առաջացման դեպքում այն ձևակերպվում է որպես դեբիտորական պարտք:
527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5271 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի վճարման գծով», 5272 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր փոխհատուցելի բացակայությունների գծով», 5273 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարգևավճարների գծով, 5274 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր ավանդագրված հատուցումների գծով»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ աշխատակիցների, ստորաբաժանումների, ծախսային ուղղությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի ԵՎ աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Աշխատանքի վարձատրությանն ուղղվող միջոցների արտացոլում ըստ նշանակության | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 543 «Ընթացիկ պահուստներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքի (օտարման) ծախսեր» 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսերի արտացոլում» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում գերավճարի տեղափոխում | 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» |
527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի ԵՎ աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Աշխատավարձի վճարում` | |
| ա) դրամական միջոցներով | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| բ) բնամթերքով | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| 2. Աշխատանքի վարձատրությանն ուղղվող միջոցներից հատկացումներ` | |
| ա) եկամտահարկի գծով | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
| բ) սոցիալական ապահովագրության գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| գ) կատարողական թերթիկներով | 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| դ) աշխատակիցների` ապառիկ գնված ապրանքների, փոխառությունների գծով կազմակերպության նկատմամբ ունեցած պարտքերի մարման համար | 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» |
| ե) աշխատակիցների կողմից կազմակերպությունից ձեռք բերված ապրանքների և ծառայությունների դիմաց դեբիտորական պարտքերի մարման համար | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| զ) նյութական վնասի փոխհատուցման համար | 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» |
| 3. Կանխավճար աշխատավարձի հաշվին | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
Հաշիվ 528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով»
528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով կրեդիտորական պարտքերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է առհաշիվ անձանց գծով, ինչպես նաև աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով կրեդիտորական պարտքերի գումարը, իսկ դեբետում` այդ պարտքերի մարումը, վերաձևակերպումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով կրեդիտորական պարտքը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5281 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին առհաշիվ գումարների գծով», 5282 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ աշխատակիցների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում յուրաքանչյուր աշխատողի` առհաշիվ գործառնությունների գծով կրեդիտային մնացորդի ձևակերպումը որպես ընթացիկ կրեդիտորական պարտք | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
528 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատակիցներին այլ գործառնությունների գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում յուրաքանչյուր աշխատողի` առհաշիվ գործառնությունների գծով կրեդիտային մնացորդի վերաձևակերպում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
Հաշիվ 529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)»
529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության մասնակիցների (հիմնադիրների) հետ կանոնադրական կապիտալում մասնակցության դիմաց ստացվող եկամուտների (շահաբաժինների) գծով կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է հայտարարված շահաբաժինների (այդ թվում միջանկյալ) գումարը, իսկ դեբետում` այդ պարտքերի մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է հայտարարված և չվճարված շահաբաժինների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ մասնակիցների (հիմնադիրների) և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հայտարարված շահաբաժինների գումարների արտացոլում` | |
| ա) հաշվետու տարվա արդյունքներով | 342 «Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ (չծածկված վնաս)» 351 «Պահուստային կապիտալ» |
| բ) միջանկյալ շահաբաժիններ գծով | 344 «Միջանկյալ շահաբաժիններ» |
529 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր մասնակիցներին (հիմնադիրներին)» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Շահաբաժինների վճարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Հաշվետու տարվա արդյունքներով շահաբաժինների հայտարարումից հետո հայտարարված միջանկյալ շահաբաժինների դուրս գրում | 344 «Միջանկյալ շահաբաժիններ» |
| 3. Կազմակերպության բաժնետոմսերով շահաբաժինների վճարում | 311 «Կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալ» 312 «Չվճարված կապիտալ» |
Հաշիվ 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ»
531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության այլ ընթացիկ պարտավորությունների, մասնավորապես, գործառնական վարձակալության, տույժերի և տուգանքների (բացառությամբ հարկերի, պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճարների և այլ պարտադիր վճարների գծով հաշվարկված տույժերի և տուգանքների), ապահովագրավճարների գծով ընթացիկ պարտավորությունների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է հաշվեգրված պարտավորությունների գումարը, իսկ դեբետում` այդ պարտավորությունների մարումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է այլ ընթացիկ պարտավորությունների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5321 «Կրեդիտորական պարտքեր գործառնական վարձակալության գծով», 5312 «Կրեդիտորական պարտքեր տույժերի, տուգանքների գծով», 5313 «Կրեդիտորական պարտքեր ապահովագրավճարների գծով», 5314 «Կրեդիտորական պարտքեր ձեռք բերված ձեռնարկատիրական գործունեության գծով»:
Այլ ընթացիկ պարտավորությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կրեդիտորների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Այլ ընթացիկ պարտավորությունների հաշվեգրում` | |
| ա) գործառնական վարձակալության գծով | |
| - առանց ԱԱՀ-ի | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| - ԱԱՀ | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» 261 «Ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված հարկերի գծով» |
| բ) ապահովագրավճարների գծով | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 712 «Իրացման ծախսեր» 713 «Վարչական ծախսեր» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| գ) գնորդներից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների դիմաց | 612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
| դ) կատարողական թերթիկներով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| 2. Հաշվարկված տույժերի ու տուգանքների արտացոլում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Հետ գնված բաժնետոմսերի (բաժնեմասերի, փայերի) վճարման դիմաց պարտավորության արտացոլում (գնման գնով) | 313 «Հետ գնված կապիտալ» |
| 4. Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռք բերման դիմաց վճարվելիք գումարների արտացոլում | 156 «Ձեռնարկատիրական գործունեության ձեռքբերում» |
| 5. Ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ պարտքերի ժամկետից շուտ մարման դեպքում վճարվելիք գումարների արտացոլում | 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» |
| 6. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից` ծախսի արտացոլում | 725 «Փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» |
531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Այլ ընթացիկ պարտավորությունների մարում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» |
| 2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի պարտավորությունների հաշվեկշռային արժեքի և մարված արժեքի տարբերության արտացոլում | 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտներ» |
| 3. Արտարժույթով արտահայտված վճարումների գծով փոխարժեքային տարբերություններից եկամտի արտացոլում | 625 «Փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտ» |
ԽՈՒՄԲ 54 «ԱՅԼ ԸՆԹԱՑԻԿ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»
54 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» խումբը իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ», 542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» և 543 «Ընթացիկ պահուստներ»:
Հաշիվ 541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ»
541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» հաշիվը նախատեսված է եկամուտներին վերաբերող շնորհների (շնորհներ, որոնք չեն հանդիսանում ակտիվներին վերաբերող շնորհներ) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Եկամուտներին վերաբերող շնորհների հաշվապահական հաշվառման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 20 «Պետական շնորհների հաշվառում և պետական օգնության բացահայտում» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է եկամուտներին վերաբերող շնորհների գումարը, իսկ դեբետում` դրանց վերագրումը հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է դեռևս եկամուտ չճանաչված եկամուտներին վերաբերող շնորհների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Եկամուտներին վերաբերող շնորհների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրանց առաջացման ուղղությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Եկամուտներին վերաբերող շնորհների ստացում | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
541 «Եկամուտներին վերաբերող շնորհներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Եկամուտներին վերաբերող շնորհների վերագրումը հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
| 2. Շնորհների վերադարձում` չմարված (դեռևս եկամուտ չճանաչված) մնացորդի հաշվին | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» |
Հաշիվ 542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով»
542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» հաշիվը նախատեսված է հաշվարկված հարկերի գծով ընթացիկ պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար, որոնց վճարման ժամկետը հետաձգվել է մինչև դրանց հետ կապված իրացումից հասույթի ստացումը:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է հետաձգված հարկերի գծով առաջացած ընթացիկ պարտավորությունների գումարը, իսկ դեբետում` դրանց դուրս գրումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է հետաձգված հարկերի գծով ընթացիկ պարտավորությունների գումարը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
Հետաձգված հարկերի գծով ընթացիկ պարտավորությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հարկերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, մատուցված ծառայությունների, կատարված աշխատանքների գծով հարկային հաշիվներում առկա ԱԱՀ-ի գումարների արտացոլում, երբ իրացման և հարկային պարտավորությունների առաջացման պահերը չեն համընկնում | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» |
| 2. Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, մատուցված ծառայությունների, կատարված աշխատանքների գծով շահութահարկի գումարների արտացոլում, երբ հարկի վճարման ժամկետը հետաձգվել է մինչև իրացման դիմաց վճարի ստացման ժամանակաշրջանը | 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» |
542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| ԱԱՀ-ի և շահութահարկի գծով ընթացիկ պարտավորությունների արտացոլում | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
Հաշիվ 543 «Ընթացիկ պահուստներ»
543 «Ընթացիկ պահուստներ» հաշիվը նախատեսված է որպես պարտավորություն ճանաչվող ընթացիկ պահուստների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ընթացիկ պահուստների ճանաչման, չափման և օգտագործման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 37 «Պահուստներ, պայմանական պարտավորություններ և պայմանական ակտիվներ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ճանաչված ընթացիկ պահուստների գումարը, ոչ ընթացիկ պահուստների ընթացիկ մասը, իսկ դեբետում` դրանց օգտագործումը: Այս հաշվի մնացորդը կրեդիտային է և իրենից ներկայացնում է ընթացիկ պահուստների մնացորդը հաշվետու ամսաթվի դրությամբ:
543 «Ընթացիկ պահուստներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 5431 «Երաշխիքային վաճառքների գծով ընթացիկ պահուստներ», 5432 «Անբարենպաստ պայմանագրերի գծով ընթացիկ պահուստներ», 5433 «Տրամադրված երաշխավորությունների և երաշխիքների գծով ընթացիկ պահուստներ», 5434 «Ոչ ընթացիկ պահուստների ընթացիկ մաս»:
Ընթացիկ պահուստների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առանձին պահուստների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
543 «Ընթացիկ պահուստներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ընթացիկ պահուստների ճանաչում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 2. Ոչ ընթացիկ պահուստների ընթացիկ մասի տեղափոխում | 425 «Ոչ ընթացիկ պահուստներ» |
| 3. Ոչ ընթացիկ պահուստների ընթացիկ մասի գծով զեղչման ազդեցության ճշգրտում | 729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր» |
543 «Ընթացիկ պահուստներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Ընթացիկ պահուստների օգտագործում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
ԴԱՍ 6 «ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ»
Այս դասի հաշիվները, բացառությամբ կարգավորող հաշիվների, պասիվային են և նախատեսված են կազմակերպության գործառնական գործունեությունից եկամուտների, ոչ գործառնական եկամուտների, արտասովոր դեպքերից եկամուտների, հաշվետու տարում հայտնաբերված նախորդ տարիների եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 6 «Եկամուտներ» դասն իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 61 «Գործառնական գործունեությունից եկամուտներ», 62 «Ոչ գործառնական եկամուտներ», 63 «Արտասովոր եկամուտներ» և 64 «Նախորդ տարիների եկամուտներ»:
Այս դասի հաշիվները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մնացորդ չեն ունենում:
ԽՈՒՄԲ 61 «ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ»
61 «Գործառնական գործունեությունից եկամուտներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ», 612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» և 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ»:
Գործառնական գործունեությունից եկամուտների ճանաչման, չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են, մասնավորապես, ՀՀՀՀՍ 11 «Կառուցման պայմանագրեր» և ՀՀՀՀՍ 18 «Հասույթ» ստանդարտներում:
Հաշիվ 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ»
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» հաշիվը նախատեսված է արտադրանքի և ապրանքների իրացումից, աշխատանքների կատարումից ու ծառայությունների մատուցումից ստացված հասույթի (առանց անուղղակի հարկերի) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ստացված հասույթի գումարը, իսկ դեբետում` հետ վերադարձումների և գների իջեցումների հետ կապված հասույթի ճշգրտումը և արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6111 «Արտադրանքի վաճառքներից հասույթ», 6112 «Ապրանքների վաճառքներից հասույթ», 6113 «Աշխատանքների կատարումից հասույթ», 6114 «Ծառայությունների մատուցումից հասույթ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտադրանքի (ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների) տեսակների, ստորաբաժանումների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթի արտացոլում` | |
| ա) դեբիտորական պարտքերի առաջացմամբ | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| բ) դրամական միջոցներով անմիջական վճարման դեպքում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 255 «Դրամական միջոցներ ճանապարհին» |
| գ) պարտավորությունների մարմամբ | 523 «Ստացված կանխավճարներ» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| դ) այլ ակտիվների հետ փոխանակմամբ | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» |
611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում վաճառված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում | 612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում հասույթի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից ԵՎ գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում»
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» հաշիվը նախատեսված է իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից, ինչպես նաև իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների գների իջեցումից հասույթի ճշգրտման վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, կարգավորող: Մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների արժեքը` վաճառքի գներով (առանց անուղղակի հարկերի), ինչպես նաև իրացված արտադրանքի, ապրանքների, ծառայությունների, աշխատանքների գների իջեցման գումարը (առանց անուղղակի հարկերի), իսկ կրեդիտում` հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում հասույթի ճշգրտումը:
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6121 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից հասույթի ճշգրտում», 6122 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, ծառայությունների, աշխատանքների գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից ԵՎ գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հետ վերադարձումից և գների իջեցումից առաջացած գումարների արտացոլում` | |
| ա) դեբիտորական պարտքերի նվազեցմամբ | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| բ) դրամական միջոցներով վճարմամբ | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| գ) կրեդիտորական պարտքերի ձևավորմամբ | 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
612 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների հետ վերադարձումից ԵՎ գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հետ վերադարձումից և գների իջեցումից հասույթի ճշգրտում | 611 «Արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացումից հասույթ» |
Հաշիվ 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ»
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է գործառնական այլ եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է գործառնական այլ եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6141 «Այլ պաշարների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ», 6142 «Պաշարների արժեքի փոփոխություններից եկամուտներ, վաճառքների գծով դեբիտորական պարտքերի կորուստների (հնարավոր կորուստների պահուստի) հակադարձումից եկամուտներ», 6143 «Գործառնական վարձակալությունից եկամուտներ», 6144 «Եկամուտներ տույժերից, տուգանքներից», 6145 «Նյութական վնասի փոխհատուցումից եկամուտներ», 6146 «Գործառնական այլ եկամուտներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Այլ պաշարների իրացումից հասույթի արտացոլում` | |
| ա) դրամական միջոցներով անմիջական վճարման դեպքում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| բ) դեբիտորական պարտքի առաջացմամբ | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| գ) պարտավորությունների մարմամբ | 523 «Ստացված կանխավճարներ» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| դ) այլ ակտիվների հետ փոխանակմամբ | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» |
| 2. Գործառնական վարձակալությունից եկամտի արտացոլում (առանց անուղղակի հարկերի) | 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» |
| 3. Եկամուտներ տույժերից, տուգանքներից | 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 4. Դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի կորուստների (հնարավոր կորուստների պահուստի) հակադարձումից և մարումից եկամտի արտացոլում | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» 223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 5. Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստի չօգտագործված մնացորդի դուրս գրում | 223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» |
| 6. Անհուսալի դեբիտորական պարտքերի դուրս գրումից` նախկինում որպես պարտավորություն հաշվեգրված ԱԱՀ-ի փոխհատուցումից ծախսի ճշգրտում | 226 «Հաշվանցման (փոխհատուցման) ենթակա անուղղակի հարկեր» |
| 7. Գնումների գծով կրեդիտորական պարտքերի զիջումից եկամտի արտացոլում | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 8. Նյութական վնասի փոխհատուցումից եկամտի արտացոլում | 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» 251 «Դրամարկղ» |
| 9. Ապահովագրական հատուցումից եկամտի արտացոլում | 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» |
| 10. Պաշարների արժեքի իջեցման գումարների հակադարձումից եկամտի արտացոլում | 218 «Պաշարների արժեքի նվազում» |
| 11. Գույքագրմամբ հայտնաբերված ավելցուկից եկամտի արտացոլում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 214 «Անավարտ արտադրություն» 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» 251 «Դրամարկղ» 256 «Դրամական փաստաթղթեր» |
| 12. Հիմնական միջոցների լուծարումից ստացված պիտանի նյութերի մուտքագրում | 211 «Նյութեր» |
| 13. Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվների գծով ակնկալվող հատույցի արտացոլում | 153 «Սահմանված հատուցումների պլանների ակտիվներ» |
| 14. Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա | 424 «Բացասական գուդվիլի ամորտիզացիա» |
| 15. Եկամուտներին վերաբերող շնորհների վերագրումը հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին | 614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» |
614 «Գործառնական այլ եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում գործառնական այլ եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԽՈՒՄԲ 62 «ՈՉ ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ»
62 «Ոչ գործառնական եկամուտներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ», 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ», 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտներ», 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ», 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ», 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ», 627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ», 628 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ» և 629 «Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ»:
Ոչ գործառնական եկամուտների ճանաչման, չափման և գնահատման մոտեցումները նկարագրված են, մասնավորապես, ՀՀՀՀՍ 17 «Վարձակալություն», ՀՀՀՀՍ 18 «Հասույթ», ՀՀՀՀՍ 20 «Պետական շնորհների հաշվառում և պետական օգնության բացահայտում», ՀՀՀՀՍ 21 «Արտարժույթի փոխանակման փոխարժեքի փոփոխությունների հետևանքները», ՀՀՀՀՍ 27 «Համախմբված ֆինանսական հաշվետվություններ և դուստր ընկերություններում ներդրումների հաշվառում», ՀՀՀՀՍ 28 «Ասոցիացված կազմակերպություններում ներդրումների հաշվառում», ՀՀՀՀՍ 31 «Համատեղ ձեռնարկումներում մասնակցության արտացոլումը ֆինանսական հաշվետվություններում», ՀՀՀՀՍ 36 «Ակտիվների արժեզրկում», ՀՀՀՀՍ 39 «Ֆինանսական գործիքներ. ճանաչումը և չափումը» ստանդարտներում:
Հաշիվ 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ»
621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է շարունակվող գործունեության ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտների (առանց անուղղակի հարկերի) վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6211 «Հիմնական միջոցների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ», 6212 «Ոչ նյութական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ», 6213 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ», 6214 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ոչ ընթացիկ ակտիվների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից հասույթի արտացոլում` | |
| ա) դեբիտորական պարտքերի առաջացմամբ | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| բ) դրամական միջոցներով անմիջական վճարման դեպքում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| գ) պարտավորությունների մարմամբ | 523 «Ստացված կանխավճարներ» |
| դ) այլ ակտիվների հետ փոխանակմամբ | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 216 «Ապրանքներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» |
| 2. Ֆինանսական վարձակալությունում զուտ ներդրման և ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի դրական տարբերության չափով | 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ գործիքների (օրինակ` վաճառքի օպցիոնի) իրագործումը` ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ վաճառելու նպատակով (ճշգրտում է ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից եկամուտները) | 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ»
622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից հասույթի արտացոլում` | |
| ա) դեբիտորական պարտքերի առաջացմամբ | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| բ) դրամական միջոցներով անմիջական վճարման դեպքում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| գ) պարտավորությունների մարմամբ | 523 «Ստացված կանխավճարներ» |
| դ) այլ ակտիվների հետ փոխանակմամբ | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» |
622 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Առևտրական նպատակներով պահվող ածանցյալ գործիքների (օրինակ` վաճառքի օպցիոնի) իրագործումը` ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ վաճառելու նպատակով (ճշգրտում է ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից եկամուտները) | 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ»
623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների (հիմնական միջոցներ, անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ, պաշարներ և այլն) վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դրա դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից հասույթի արտացոլում` | |
| ա) դեբիտորական պարտքերի առաջացմամբ | 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» |
| բ) դրամական միջոցներով անմիջական վճարման դեպքում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| գ) պարտավորությունների մարմամբ | 523 «Ստացված կանխավճարներ» |
| 2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի հիմնական միջոցների լուծարումից ստացված նյութերի մուտքագրումից եկամուտների արտացոլում | 211 «Նյութեր» |
| 3. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի պարտավորությունների մարումից եկամուտների արտացոլում | 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
623 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ»
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից (վերագնահատումից) եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դրանց դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6241 «Հիմնական միջոցների վերագնահատումից եկամուտներ», 6242 «Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից եկամուտներ», 6243 «Հիմնական միջոցների գծով արժեզրկման կորստի հակադարձումից եկամուտներ», 6244 «Ոչ նյութական ակտիվների գծով արժեզրկման կորստի հակադարձումից եկամուտներ», 6245 «Ներդրումային գույքի վերաչափումից եկամուտներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վերագնահատվող (վերաչափվող) ակտիվների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի արտացոլում (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» |
| 2. Ներդրումային գույքի` իրական արժեքով վերաչափումից եկամուտների արտացոլում | 122 «Ներդրումային գույք» |
| 3. Հիմնական միջոցների, ոչ նյութական ակտիվների, գուդվիլի, բնական ռեսուրսների, ներդրումային գույքի, հետաձգված ծախսերի գծով ոչ ընթացիկ ակտիվների արժեզրկման կորստի հակադարձումից եկամուտների արտացոլում | 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» |
624 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի աճի դեպքում կուտակված մաշվածության (ամորտիզացիայի) գումարի աճ (այն չափով, որքանով վերականգնում է նախորդ վերագնահատումներից նախապես ծախս ճանաչված նվազումը) | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 114 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից և վերաչափումից եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ»
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է արտարժույթով դրամային հոդվածների վերահաշվարկումից առաջացած եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից առաջացած եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դրա դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտարժույթների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Արտարժույթով դրամային հոդվածների վերահաշվարկումից եկամուտների արտացոլումը |
143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» |
625 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից առաջացած եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից ԵՎ արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ»
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից, ինչպես նաև արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դրա դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6261 «Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ», 6262 «Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական պարտավորությունների վերաչափումից եկամուտներ», 6263 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից եկամուտներ», 6264 «Ոչ գործառնական հեջավորման գործիքների վերաչափումից եկամուտներ», 6265 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների գծով արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ֆինանսական գործիքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից ԵՎ արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների և պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից եկամուտների արտացոլում | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» 517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 2. Ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտների արտացոլում | 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 234 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 3. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների և հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին | 322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» 323 «Հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
626 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից ԵՎ արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկման (անհավաքագրելիության) հակադարձումից եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ»
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է ֆինանսական ներդրումներից (բացի բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներից) եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ֆինանսական ներդրումներից հաշվեգրված եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` եկամուտների ճշգրտումը, դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6271 «Շահաբաժիններ», 6272 «Տոկոսային եկամուտներ` հաշվի առած գործարքի հետ կապված ծախսումները», 6273 «Ֆինանսական վարձակալությունից եկամուտներ` հաշվի առած գործարքի հետ կապված ծախսումները»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ֆինանսական ներդրումների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հայտարարված շահաբաժինների, հաշվեգրված տոկոսների (այդ թվում` չվաստակած ֆինանսական եկամտի ամորտիզացիան) արտացոլում | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 238 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով» |
| 2. Տրված փոխառությունների և մինչև մարման ժամկետը պահվող ներդրումների գծով ժամկետից շուտ մարման դեպքում հաշվեկշռային արժեքից ավել ստացված գումարների արտացոլում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
627 «Ֆինանսական ներդրումներից եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Տրված փոխառությունների և մինչև մարման ժամկետը ներդրումների գծով ժամկետից շուտ մարման դեպքում հաշվեկշռային արժեքից պակաս ստացված գումարների գծով եկամտի ճշգրտում | 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
Հաշիվ 628 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ»
628 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, մասնավորապես, կրեդիտում արտացոլվում է ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտը, իսկ դեբետում` դրա դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ակտիվներին վերաբերող շնորհների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
628 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Ակտիվներին վերաբերող շնորհների վերագրումը հաշվետու ժամանակաշրջանի եկամուտներին | 421 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներ» |
628 «Ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ակտիվներին վերաբերող շնորհներից եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 629 «Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ»
629 «Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է ոչ գործառնական այլ եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է կապակցված կազմակերպությունների շահույթի բաժնեմասը` ներդրումները բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս, ոչ գործառնական այլ եկամուտների գումարը, իսկ կրեդիտում` դրա դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
629 «Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6291 «Կապակցված կազմակերպությունների շահույթի բաժնեմասը` ներդրումները բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս», 6292 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների արժեքի նվազումից եկամուտներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
629 «Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Կապակցված կազմակերպությունների շահույթի բաժնեմասի արտացոլումը` ներդրումները բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
| 2. Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների արժեքի նվազման արտացոլում | 352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» |
629 «Ոչ գործառնական այլ եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ գործառնական այլ եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԽՈՒՄԲ 63 «ԱՐՏԱՍՈՎՈՐ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ»
63 «Արտասովոր եկամուտներ» խումբն իր մեջ ներառում է 631 «Արտասովոր եկամուտներ» առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվը:
Հաշիվ 631 «Արտասովոր եկամուտներ»
631 «Արտասովոր եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է արտասովոր դեպքերի (տարերային աղետներ, քաղաքական ցնցումներ և այլ արտակարգ իրադարձություններ) արդյունքում առաջացած կորուստների դիմաց որպես փոխհատուցում ստացված եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Եկամուտների` որպես արտասովոր դասակարգման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է հաշվեգրված արտասովոր եկամուտների գումարը, իսկ դեբետում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Արտասովոր եկամուտների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտասովոր դեպքերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
631 «Արտասովոր եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Արտասովոր դեպքերի հետևանքների վերացման նպատակով որպես փոխհատուցում ստացված շնորհներից եկամտի արտացոլում (այնքանով, որքանով փոխհատուցում է կրած վնասները) | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 216 «Ապրանքներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
| 2. Արտասովոր դեպքերի հետևանքով ստացված ապահովագրական հատուցումներից եկամտի արտացոլում | 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» |
631 «Արտասովոր եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում արտասովոր եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԽՈՒՄԲ 64 «ՆԱԽՈՐԴ ՏԱՐԻՆԵՐԻ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐ»
64 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» խումբն իր մեջ ներառում է 641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» հաշիվը:
Հաշիվ 641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ»
641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» հաշիվը նախատեսված է նախորդ ժամանակաշրջաններին վերաբերող գործառնությունների գծով հաշվետու ժամանակաշրջանում հայտնաբերված էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած նախորդ տարիների եկամուտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար (եթե կազմակերպությունը ընտրել է այնպիսի քաղաքականություն, ըստ որի էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքները ներառվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի ֆինանսական արդյունքներում): Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտում:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է էական սխալների ուղղման և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած նախորդ տարիների եկամուտների գումարը, որը ներառվում է տվյալ տարվա ֆինանսական արդյունքում, իսկ դեբետում` դրա դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 6411 «Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից եկամուտներ (էական սխալների ուղղման արդյունքում)», 6412 «Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից եկամուտներ (հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում)», 6413 «Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից եկամուտներ (էական սխալների ուղղման արդյունքում)», 6414 «Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից եկամուտներ (հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում)», 6415 «Նախորդ տարիների արտասովոր դեպքերից եկամուտներ»:
641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանում հայտնաբերված էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած նախորդ տարիների եկամուտների արտացոլում, որոնք ներառվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի ֆինանսական արդյունքներում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» և ակտիվներն ու պարտավորությունները հաշվառող այլ համապատասխան հաշիվներ |
641 «Նախորդ տարիների եկամուտներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում հաշվետու տարում հայտնաբերված նախորդ տարիների եկամուտների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԴԱՍ 7 «ԾԱԽՍԵՐ»
Այս դասի հաշիվներն ակտիվային են և նախատեսված են գործառնական գործունեության ծախսերի, ոչ գործառնական ծախսերի, արտասովոր դեպքերից ծախսերի, նախորդ տարիների ծախսերի և շահութահարկի գծով ծախսի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 7 «Ծախսեր» դասն իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 71 «Գործառնական գործունեության ծախսեր», 72 «Ոչ գործառնական ծախսեր», 73 «Արտասովոր ծախսեր», 74 «Նախորդ տարիների ծախսեր» և 75 «Շահութահարկի գծով ծախս»:
Այս դասի հաշիվները հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մնացորդ չեն ունենում:
ԽՈՒՄԲ 71 «ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԾԱԽՍԵՐ»
71 «Գործառնական գործունեության ծախսեր» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք», 712 «Իրացման ծախսեր», 713 «Վարչական ծախսեր» և 714 «Գործառնական այլ ծախսեր»:
Հաշիվ 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք»
711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» հաշիվը նախատեսված է վաճառված արտադրանքի, ապրանքների, կատարված աշխատանքների, մատուցված ծառայությունների ինքնարժեքի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեքը, իսկ կրեդիտում` գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների ինքնարժեքը և իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեքի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7111 «Վաճառված արտադրանքի ինքնարժեք», 7112 «Վաճառված ապրանքների ինքնարժեք», 7113 «Կատարված աշխատանքների ինքնարժեք», 7114 «Մատուցված ծառայությունների ինքնարժեք»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտադրանքի (ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների) տեսակների, ստորաբաժանումների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Իրացված արտադրանքի, ապրանքների աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեքի արտացոլում | 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 2. Վաճառքի գներով հաշվառված իրացված ապրանքների ինքնարժեքի արտացոլում` | |
| - վաճառքի գին | 216 «Ապրանքներ» |
| - վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն (ճշտանցում) | 217 «Ապրանքների վաճառքի գնի և ինքնարժեքի տարբերություն» |
711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Գնորդների կողմից հետ վերադարձված արտադրանքի, ապրանքների մուտքագրում | 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում իրացված արտադրանքի (ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների) ինքնարժեքի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 712 «Իրացման ծախսեր»
712 «Իրացման ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների իրացման հետ կապված ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է իրացման ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
712 «Իրացման ծախսեր« հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7121 «Աշխատանքի վճարման ծախսեր, սոցիալական ապահովագրության վճարներ», 7122 «Հիմնական միջոցների մաշվածության, դրանց նորոգման և սպասարկման գծով ծախսեր», 7123 «Պահեստում գտնվող արտադրանքի, ապրանքների փաթեթավորման, տարայի, տեսակավորման, պահպանման ծախսեր», 7124 «Արտադրանքի, ապրանքների իրացման տրանսպորտային և ապահովագրության ծախսեր», 7125 «Կոմիսիոն և կոնսիգնացիոն վարձատրություն», 7126 «Մարկետինգի և գովազդի ծախսեր», 7127 «Իրացման այլ ծախսեր»:
Իրացման ծախսերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ իրացված արտադրանքի (ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների) տեսակների, ստորաբաժանումների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
712 «Իրացման ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Աշխատանքի վճարման, սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով ծախսերի արտացոլում | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| 2. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի արտացոլում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 3. Հիմնական միջոցների մաշվածության ծախսերի արտացոլում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 4. Հիմնական միջոցների նորոգման և սպասարկման գծով ծախսերի արտացոլում | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 5. Հիմնական միջոցների գործառնական վարձակալության ծախսերի արտացոլում | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 6. Պահեստում գտնվող արտադրանքի, ապրանքների փաթեթավորման, տարայի, տեսակավորման գծով նյութական ծախսերի արտացոլում | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| 7. Արտադրանքի, ապրանքների պահպանության և վաճառքի տրանսպորտային ծախսերի արտացոլում | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 8. Ապահովագրության գծով ծախսերի արտացոլում | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 9. Կոմիսիոն և կոնսիգնացիոն վարձատրության, մարկետինգի և գովազդի ծախսերի արտացոլում | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 10. Առհաշիվ գումարների գծով ծախսերի արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
712 «Իրացման ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում իրացման ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 713 «Վարչական ծախսեր»
713 «Վարչական ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է վարչական (կազմակերպության համար ընդհանուր նշանակության այլ պայմանական հաստատուն) ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է վարչական ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
713 «Վարչական ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7131 «Աշխատանքի վճարման ծախսեր, սոցիալական ապահովագրության վճարներ», 7132 «Հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների մաշվածության (ամորտիզացիայի), դրանց նորոգման և սպասարկման ծախսեր», 7133 «Գործուղման և ներկայացուցչական ծախսեր», 7134 «Փոստի և հեռահաղորդակցության ծախսեր», 7135 «Գրասենյակային և կոմունալ ծախսեր», 7136 «Աուդիտորական և խորհրդատվական ծախսեր», 7137 «Բանկային ծառայությունների ծախսեր, ապահովագրության ծախսեր», 7138 «Չփոխհատուցվող հարկերից ծախսեր», 7139 «Վարչական այլ ծախսեր»:
713 «Վարչական ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Աշխատանքի վճարման, սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով ծախսերի արտացոլում | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| 2. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի արտացոլում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 3. Հիմնական միջոցների մաշվածության և ոչ նյութական ակտիվների ու գուդվիլի ամորտիզացիայի ծախսերի արտացոլում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» 135 «Գուդվիլի ամորտիզացիա» |
| 4. Հիմնական միջոցների նորոգման և սպասարկման ծախսերի արտացոլում | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 5. Հիմնական միջոցների գործառնական վարձակալության ծախսերի արտացոլում | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 6. Գործուղման և ներկայացուցչական ծախսերի արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 256 «Դրամական փաստաթղթեր» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 7. Փոստի և հեռահաղորդակցության ծախսերի արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 256 «Դրամական փաստաթղթեր» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» |
| 8. Գրասենյակային և կոմունալ ծախսերի արտացոլում |
211 «Նյութեր» |
| 9. Աուդիտորական, խորհրդատվական և բանկային ծառայությունների ծախսերի, ապահովագրության ծախսերի արտացոլում | 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 10. Չփոխհատուցվող հարկերի գծով ծախսերի արտացոլում | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
713 «Վարչական ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում իրացման ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 714 «Գործառնական այլ ծախսեր»
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է գործառնական այլ ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է գործառնական այլ ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7141 «Այլ պաշարների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր», 7142 «Պաշարների արժեքի փոփոխությունից ծախսեր, վաճառքների գծով դեբիտորական պարտքերի կորուստների (հնարավոր կորուստների պահուստի) գծով ծախսեր, երաշխիքային սպասարկման և վերանորոգման գծով ծախսեր», 7143 «Գործառնական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների մաշվածության ծախսեր», 7144 «Ծախսեր տույժերից, տուգանքներից, դատական ծախսեր», 7145 «Արժեքների պակասորդներ և փչացումից կորուստներ, արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող ծախսեր, խոտանված արտադրանքի հետ կապված ծախսեր», 7146 «Հետազոտության և մշակման ծախսեր», 7147 «Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների պահպանման ծախսեր, հիմնական միջոցների լուծարման ծախսեր», 7148 «Գործառնական այլ ծախսեր»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված) այլ պաշարների ինքնարժեքի արտացոլում | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 214 «Անավարտ արտադրություն» |
| 2. Պաշարների արժեքի նվազումից ծախսի արտացոլում | 218 «Պաշարների արժեքի նվազում» |
| 3. Գործառնական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների մաշվածության ծախսերի արտացոլում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն» |
| 4. Տույժերից, տուգանքներից ծախսերի, դատական ծախսերի արտացոլում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
| 5. Հարկերի գծով հաշվարկված տույժերի և տուգանքների հաշվեգրում | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
| 6. Արժեքների պակասորդների և փչացումից կորուստների արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
| 7. Արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող ծախսերի դուրս գրում | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» |
| 8. Խոտանված արտադրանքի հետ կապված ծախսերի արտացոլում | 811 «Հիմնական արտադրություն» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» |
| 9. Երաշխիքային սպասարկման և վերանորոգման ծախսերի արտացոլում | 543 «Ընթացիկ պահուստներ» |
| 10. Գործառնական դեբիտորական պարտքերի կորուստների գծով ծախսերի արտացոլում (երբ դեբիտորական պարտքերը դուրս են գրվում ուղղակիորեն) | 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» 223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
| 11. Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստին մասհանումներ | 223 «Վաճառքների և այլ եկամուտների գծով դեբիտորական պարտքերի հնարավոր կորուստների պահուստ» |
| 12. Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումների սկզբնական արժեքը չավելացնող մասի` ժամանակաշրջանի ծախս ճանաչումը (նյութերի, աշխատուժի և այլ ծախսումների` նորմալ մակարդակից բարձր ծախսումները) | 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» |
| 13. Հետազոտության ծախսումների, ինչպես նաև մշակման չկապիտալացվող ծախսումների դուրս գրումը որպես ժամանակաշրջանի ծախս | 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» |
| 14. Հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների վրա կատարվող հետագա ծախսումների չկապիտալացվող մասի դուրս գրումը որպես ժամանակաշրջանի ծախս |
823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» |
| 15. Այլ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ստեղծման ծախսումների, ինչպես նաև դրանց վրա կատարվող հետագա ծախսումների չկապիտալացվող մասի դուրս գրումը որպես ժամանակաշրջանի ծախս | 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» |
| 16. Ժամանակավորապես շահագործումից հանված հիմնական միջոցների պահպանման ծախսերի արտացոլում | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| 17. Հիմնական միջոցների լուծարման ծախսերի արտացոլում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| 18. Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների հետ վերադարձման դեպքում հաշվեկշռային արժեքի և վճարվելիք համախառն գումարների դրական տարբերության արտացոլում | 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցներ» |
| 19. Հարկային նպատակներով կրեդիտորական պարտքերի դուրս գրումից` նախկինում հաշվանցված ԱԱՀ-ի որպես պարտավորություն ձևակերպում | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
| 20. Հանգստյան տների և առողջարանների ուղեգրերի ծախս ճանաչում | 256 «Դրամական փաստաթղթեր» |
| 21. Առհաշիվ գումարների գծով ծախսերի արտացոլում | 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» |
| 22. Եկամուտներին վերաբերող շնորհների վերադարձում` չմարված (դեռևս եկամուտ չճանաչված) մնացորդը գերազանցող գումարով | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
714 «Գործառնական այլ ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում գործառնական այլ ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԽՈՒՄԲ 72 «ՈՉ ԳՈՐԾԱՌՆԱԿԱՆ ԾԱԽՍԵՐ»
72 «Ոչ գործառնական ծախսեր» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր», 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր», 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր», 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր», 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր», 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր», 727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր», 728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» և 729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր»:
Հաշիվ 721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր»
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) հետ կապված ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7211 «Հիմնական միջոցների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր», 7212 «Ոչ նյութական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր», 7213 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր», 7214 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ոչ ընթացիկ ակտիվների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ոչ ընթացիկ ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» 142 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ոչ ընթացիկ ներդրումներ կապակցված կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում» 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» |
| 2. Ոչ ընթացիկ ակտիվների օտարման հետ կապված ծախսերի արտացոլում | 211 «Նյութեր» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| 3. Ֆինանսական վարձակալության գծով երկարաժամկետ պարտքի մարում ժամկետից շուտ (հաշվեկշռային արժեքի և փաստացի ստացված (ստացվելիք) գումարի դրական տարբերության չափով) | 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» |
721 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր»
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) հետ կապված ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում |
231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» |
| 2. «Կարճ վաճառքի» արտացոլում (երբ կազմակերպությունը վաճառում է դեռևս իր տնօրինության տակ չգտնվող արժեթղթեր) | 517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 3. Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների օտարման հետ կապված ծախսերի արտացոլում | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
722 «Ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ԵՎ պարտավորությունների մարումների ծախսեր»
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների (հիմնական միջոցներ, անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ, պաշարներ և այլն) վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների հետ կապված ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) և պարտավորությունների մարումների ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ԵՎ պարտավորությունների մարումների ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վաճառված (օտարված) ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի և օտարման հետ կապված ծախսերի արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 214 «Անավարտ արտադրություն» 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» |
| 2. Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի պարտավորությունների մարումներից ծախսերի արտացոլում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
723 «Ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքների (օտարումների) ԵՎ պարտավորությունների մարումների ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ընդհատվող գործառնությանը վերագրելի ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից) և պարտավորությունների մարումներից ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր»
724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից (վերագնահատումից) ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դրանց դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7241 «Հիմնական միջոցների վերագնահատումից ծախսեր», 7242 «Ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից ծախսեր», 7243 «Հիմնական միջոցների գծով արժեզրկումից կորուստներ», 7244 «Ոչ նյութական ակտիվների գծով արժեզրկումից կորուստներ», 7245 «Ներդրումային գույքի վերաչափումից ծախսեր»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վերագնահատվող (վերաչափվող) ակտիվների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի նվազման արտացոլում (երբ այդ նվազումը վերագրվում է ծախսերին) | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 115 «Հողամասեր» 116 «Բնական ռեսուրսներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» |
| 2. Ներդրումային գույքի` իրական արժեքով վերաչափումից ծախսերի արտացոլում | 122 «Ներդրումային գույք» |
| 3. Հիմնական միջոցների, ոչ նյութական ակտիվների, գուդվիլի, բնական ռեսուրսների, ներդրումային գույքի, հետաձգված ծախսերի գծով արժեզրկման կորստի արտացոլում | 124 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների արժեզրկում» 136 «Ոչ նյութական ակտիվների արժեզրկում» 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» |
724 «Ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ԵՎ ոչ նյութական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հիմնական միջոցների, բնական ռեսուրսների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից արժեքի նվազման դեպքում կուտակված մաշվածության (ամորտիզացիայի) գումարի նվազեցում (երբ վերագնահատումից նվազումը վերագրվում է ծախսերին) |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների և ոչ նյութական ակտիվների վերագնահատումից և վերաչափումից ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր»
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է արտարժույթով դրամային հոդվածների վերահաշվարկումից առաջացած ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից առաջացած ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտարժույթների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Արտարժույթով դրամային հոդվածների վերահաշվարկումից ծախսերի արտացոլումը | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 152 «Կանխավճարներ ոչ ընթացիկ ակտիվներ ձեռք բերելու համար» 221 «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» 222 «Դեբիտորական պարտքեր այլ եկամուտների գծով» 224 «Տրված ընթացիկ կանխավճարներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 229 «Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 234 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 251 «Դրամարկղ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 254 «Այլ հաշիվներ բանկերում» 257 «Դրամական միջոցների համարժեքներ» 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» 511 «Կարճաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 513 «Կարճաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 523 «Ստացված կանխավճարներ» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» |
725 «Արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում արտարժույթի փոխարժեքային տարբերություններից առաջացած ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից ԵՎ արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր»
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից ծախսերի, ինչպես նաև արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) կորուստների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից և արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7261 «Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր», 7262 «Առևտրական նպատակներով պահվող ոչ գործառնական ֆինանսական պարտավորությունների վերաչափումից ծախսեր», 7263 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ գործառնական ֆինանսական ակտիվների վերաչափումից ծախսեր», 7264 «Ոչ գործառնական հեջավորման գործիքների վերաչափումից ծախսեր», 7265 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների գծով արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) կորուստներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ֆինանսական գործիքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից ԵՎ արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Ֆինանսական ակտիվների և պարտավորությունների` իրական արժեքով վերաչափումից ծախսերի արտացոլում | 143 «Վաճառքի համար մատչելի ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 148 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 231 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական ակտիվներ» 232 «Վաճառքի համար մատչելի ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 239 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական ակտիվներ» 415 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ոչ ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» 517 «Առևտրական նպատակներով պահվող ֆինանսական պարտավորություններ» 518 «Որպես հեջավորման գործիք նախատեսված ընթացիկ ֆինանսական պարտավորություններ» |
| 2. Ֆինանսական ակտիվների արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) կորուստների արտացոլում | 144 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 145 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 149 «Ոչ ընթացիկ ֆինանսական ակտիվների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» 233 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող կարճաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 234 «Մինչև մարման ժամկետը պահվող երկարաժամկետ ներդրումների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 235 «Տրամադրված կարճաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքեր» 236 «Տրամադրված երկարաժամկետ փոխառությունների գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք համախառն մուտքերի կարճաժամկետ մաս» 241 «Ընթացիկ ֆինանսական ներդրումների արժեզրկում (անհավաքագրելիություն)» |
| 3. Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների և հեջավորման գործիքների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթների վերագրումը ֆինանսական արդյունքներին |
322 «Վաճառքի համար մատչելի ֆինանսական ակտիվների` իրական արժեքով վերաչափումից չիրացված շահույթներ և վնասներ» |
726 «Ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից ԵՎ արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ գործառնական ֆինանսական գործիքների վերաչափումից ծախսերի, արժեզրկումից (անհավաքագրելիությունից) կորուստների դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 727 «Վարկերի ԵՎ փոխառությունների գծով ծախսեր»
727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է ստացված վարկերի և փոխառությունների հետ կապված չկապիտալացվող ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ստացված վարկերի և փոխառությունների գծով չկապիտալացվող ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
727 «Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7271 «Վարկերի և փոխառությունների գծով տոկոսային ծախսեր` հաշվի առած գործարքի հետ կապված ծախսումները», 7272 «Ֆինանսական վարձակալության գծով տոկոսային ծախսեր», 7273 «Ֆինանսական պարտավորությունների ժամկետից շուտ մարման հետ կապված կորուստներ»:
Վարկերի և փոխառությունների գծով ծախսերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ վարկերի, փոխառությունների և վարձակալությունների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
727 «Վարկերի ԵՎ փոխառությունների գծով ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Վարկերի, փոխառությունների և ֆինանսական վարձակալության գծով չկրած տոկոսային ծախսերի ամորտիզացիա | 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» |
| 2. Ստացված վարկերի, փոխառությունների, ֆինանսական վարձակալության գծով պարտավորության ժամկետից շուտ մարման դեպքում հաշվեկշռային արժեքից ավել վճարված գումարների արտացոլում | 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» |
727 «Վարկերի ԵՎ փոխառությունների գծով ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ստացված վարկերի, փոխառությունների, ֆինանսական վարձակալության գծով պարտավորության` ժամկետից շուտ մարման դեպքում հաշվեկշռային արժեքից պակաս վճարված գումարների գծով ծախսի ճշգրտում | 411 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 412 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարներ» 512 «Երկարաժամկետ բանկային վարկերի գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 514 «Երկարաժամկետ փոխառությունների գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն գումարների կարճաժամկետ մաս» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում վարկերի, փոխառությունների և ֆինանսական վարձակալության գծով ծախսի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր»
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է անհատույց տրված ակտիվների հաշվեկշռային արժեքը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ անհատույց տրված ակտիվների խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Անհատույց տրված ակտիվների հաշվեկշռային արժեքի արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
728 «Անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում անհատույց տրված ակտիվների գծով ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր»
729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է ոչ գործառնական այլ ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է կապակցված կազմակերպությունների վնասի բաժնեմասը` ներդրումները բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս, պահուստների զեղչման ազդեցության ճշգրտման հետևանքով առաջացած տոկոսային ծախսերի, ոչ գործառնական այլ ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7291 «Կապակցված կազմակերպությունների վնասի բաժնեմասը` ներդրումները բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս», 7292 «Պահուստների զեղչման ազդեցության ճշգրտման հետևանքով առաջացած տոկոսային ծախսեր», 7293 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածության գծով ծախսեր», 7294 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների արժեքի աճից ծախսեր»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպության կողմից հաստատված ուղղությունների:
729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Կապակցված կազմակերպությունների վնասի բաժնեմասի արտացոլումը` ներդրումները բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառելիս | 141 «Բաժնեմասնակցության մեթոդով հաշվառվող ներդրումներ» |
| 2. Ոչ ընթացիկ պահուստների, ինչպես նաև ոչ ընթացիկ պահուստների ընթացիկ մասի զեղչման ազդեցության ճշգրտման հետևանքով առաջացած տոկոսային ծախսերի արտացոլում | 425 «Ոչ ընթացիկ պահուստներ» 543 «Ընթացիկ պահուստներ» |
| 3. Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածության ծախսերի արտացոլում | 123 «Սկզբնական արժեքով հաշվառվող ներդրումային գույքի մաշվածություն» |
| 4. Ակտիվներին վերաբերող շնորհների վերադարձում` չմարված (դեռևս եկամուտ չճանաչված) մնացորդը գերազանցող գումարով | 252 «Հաշվարկային հաշիվ» |
| 5. Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքների արժեքի աճի արտացոլում | 352 «Որպես սեփական կապիտալի գործիքներ դասակարգված ածանցյալ գործիքներ» |
729 «Ոչ գործառնական այլ ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ոչ գործառնական այլ ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԽՈՒՄԲ 73 «ԱՐՏԱՍՈՎՈՐ ԾԱԽՍԵՐ»
73 «Արտասովոր ծախսեր» խումբն իր մեջ ներառում է 731 «Արտասովոր ծախսեր« առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվը:
Հաշիվ 731 «Արտասովոր ծախսեր»
731 «Արտասովոր ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է արտասովոր դեպքերի (տարերային աղետներ, քաղաքական ցնցումներ և այլ արտակարգ իրադարձություններ) արդյունքում առաջացած կորուստների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Ծախսերը որպես արտասովոր դասակարգելու մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հաշվեգրված արտասովոր ծախսերի գումարը, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
Արտասովոր ծախսերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտասովոր դեպքերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
731 «Արտասովոր ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Արտասովոր ծախսերի արտացոլում |
111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» |
731 «Արտասովոր ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում արտասովոր ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԽՈՒՄԲ 74 «ՆԱԽՈՐԴ ՏԱՐԻՆԵՐԻ ԾԱԽՍԵՐ»
74 «Նախորդ տարիների ծախսեր» խումբն իր մեջ ներառում է 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվը:
Հաշիվ 741 «Նախորդ տարիների ծախսեր»
741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» հաշիվը նախատեսված է նախորդ ժամանակաշրջաններին վերաբերող գործառնությունների գծով հաշվետու ժամանակաշրջանում հայտնաբերված էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած նախորդ տարիների ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար (եթե կազմակերպությունն ընտրել է այնպիսի քաղաքականություն, ըստ որի էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքները ներառվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի ֆինանսական արդյունքներում): Նախորդ տարիների ֆինանսական արդյունքների ճշգրտման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 8 «Հաշվետու ժամանակաշրջանի զուտ շահույթ կամ վնաս, էական սխալներ և փոփոխություններ հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության մեջ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է էական սխալների ուղղման և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած նախորդ տարիների ծախսերի գումարը, որը ներառվում է տվյալ տարվա ֆինանսական արդյունքում, իսկ կրեդիտում` դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7411 «Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից ծախսեր (էական սխալների ուղղման արդյունքում)», 7412 «Նախորդ տարիների գործառնական գործունեությունից ծախսեր (հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում)», 7413 «Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից ծախսեր (էական սխալների ուղղման արդյունքում)», 7414 «Նախորդ տարիների ոչ գործառնական գործունեությունից ծախսեր (հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում)», 7415 «Նախորդ տարիների արտասովոր դեպքերից ծախսեր»:
741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանում հայտնաբերված էական սխալների ուղղումների և հաշվապահական հաշվառման քաղաքականության փոփոխությունների արդյունքում առաջացած նախորդ տարիների ծախսերի արտացոլում, որոնք ներառվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի ֆինանսական արդյունքներում | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 215 «Արտադրանք» 216 «Ապրանքներ» և ակտիվներն ու պարտավորությունները հաշվառող այլ համապատասխան հաշիվներ |
741 «Նախորդ տարիների ծախսեր» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում հաշվետու տարում հայտնաբերված նախորդ տարիների ծախսերի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԽՈՒՄԲ 75 «ՇԱՀՈՒԹԱՀԱՐԿԻ ԳԾՈՎ ԾԱԽՍ (ՓՈԽՀԱՏՈՒՑՈՒՄ)»
75 «Շահութահարկի գծով ծախս» խումբն իր մեջ ներառում է 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվը:
Հաշիվ 751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)»
751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» հաշիվը նախատեսված է շահութահարկի գծով ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Շահութահարկի գծով ծախսերի հաշվարկման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 12 «Շահութահարկ» ստանդարտում:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է ընթացիկ և հետաձգված հարկի գծով ծախսը, իսկ կրեդիտում` հետաձգված հարկի գծով փոխհատուցումը, դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին:
751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 7511 «Ընթացիկ հարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)», 7512 «Հետաձգված հարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)»:
751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Շահութահարկի գծով ծախսի արտացոլում` | |
| ա) ընթացիկ հարկի մասով | 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» |
| բ) հետաձգված հարկի մասով` | |
| - երբ մարվում է հետաձգված հարկային ակտիվը | 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
| - երբ առաջանում է հետաձգված հարկային պարտավորություն | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
| գ) երբ հարկի վճարման ժամկետը հետաձգվել է մինչև իրացման դիմաց վճարի ստացման ժամանակաշրջանը | 542 «Ընթացիկ պարտավորություններ հետաձգված հարկերի գծով» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում շահութահարկի գծով փոխհատուցման մնացորդի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
751 «Շահութահարկի գծով ծախս (փոխհատուցում)» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հետաձգված հարկի մասով շահութահարկի գծով փոխհատուցման արտացոլում | |
| ա) երբ առաջանում է հետաձգված հարկային պարտավորությունը | 151 «Հետաձգված հարկային ակտիվներ» |
| բ) երբ մարվում է հետաձգված հարկային պարտավորությունը | 422 «Հետաձգված հարկային պարտավորություններ» |
| 2. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում շահութահարկի գծով ծախսի մնացորդի դուրս գրումը ֆինանսական արդյունքին | 331 «Ֆինանսական արդյունք» |
ԴԱՍ 8 «ԿԱՌԱՎԱՐՉԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐ»
Այս դասի հաշիվներն ակտիվային են և նախատեսված են արտադրական, ոչ ընթացիկ ակտիվների կառուցման (ստեղծման), դրանց վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումների ինչպես նաև կառավարչական հաշվառման այլ օբյեկտների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 8 «Կառավարչական հաշվառման հաշիվներ» դասն իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 81 «Արտադրական ծախսումների հաշիվներ» և 82 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ»:
Այս դասի հաշիվները հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում փակվում են հաշվեկշռային հաշիվներով և հաշվետու ամսաթվի դրությամբ մնացորդ չեն ունենում:
ԽՈՒՄԲ 81 «ԱՐՏԱԴՐԱԿԱՆ ԾԱԽՍՈՒՄՆԵՐԻ ՀԱՇԻՎՆԵՐ»
81 «Արտադրական ծախսումների հաշիվներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 811 «Հիմնական արտադրություն», 812 «Օժանդակ արտադրություն», 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» և 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ»:
Հաշիվ 811 «Հիմնական արտադրություն»
811 «Հիմնական արտադրություն» հաշիվը նախատեսված է արտադրանքի արտադրության, աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման վրա կատարված արտադրական ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում անավարտ արտադրության մնացորդը, հաշվետու ժամանակաշրջանում արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) արտադրության վրա կատարված ուղղակի ծախսումները, ինչպես նաև անուղղակի արտադրական ծախսումները, օժանդակ արտադրության ծախսումները (հիմնական արտադրությանը վերաբերող մասով), իսկ կրեդիտում` թողարկված արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) փաստացի ինքնարժեքը, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում տեղափոխվող անավարտ արտադրության ինքնարժեքը:
811 «Հիմնական արտադրություն» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8111 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8112 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8113 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8114 «Ուղղակի արտադրական այլ ծախսումներ», 8115 «Օժանդակ արտադրության ծախսումներ», 8116 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) տեսակների, ստորաբաժանումների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
811 «Հիմնական արտադրություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում հաշվեկշռային հաշվից անավարտ արտադրության մնացորդի տեղափոխում | 214 «Անավարտ արտադրություն» |
| 2. Արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) արտադրության վրա կատարված ծախսումների արտացոլում` | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) ուղղակի արտադրական այլ ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ե) օժանդակ արտադրության ծախսումներ | 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| զ) անուղղակի արտադրական ծախսումներ | 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» |
811 «Հիմնական արտադրություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Թողարկված արտադրանքի մուտքագրում` ինքնարժեքով | 215 «Արտադրանք» |
| 2. Իրացված աշխատանքների, ծառայությունների դուրս գրում` ինքնարժեքով | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 3. Ծնաճից ստացված կենդանիների, ինչպես նաև մատղաշ կենդանիների քաշաճի մուտքագրում` ինքնարժեքով | 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» |
| 4. Հիմնական արտադրությունում խոտանված (չվերականգնվող) արտադրանքի դուրս գրում` ինքնարժեքով | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 5. Կազմակերպությունում պատրաստված նյութերի, արագամաշ առարկաների մուտքագրում` ինքնարժեքով | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| 6. Արտադրական թափոնների մուտքագրում` հնարավոր օգտագործման գներով | 211 «Նյութեր» |
| 7. Արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող մասի դուրս գրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 8. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 9. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում անավարտ արտադրության մնացորդի տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշվին | 214 «Անավարտ արտադրություն» |
Հաշիվ 812 «Օժանդակ արտադրություն»
812 «Օժանդակ արտադրություն» հաշիվը նախատեսված է օժանդակ արտադրության ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում անավարտ օժանդակ արտադրության մնացորդը, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանում օժանդակ արտադրության ծախսումները, իսկ կրեդիտում` օժանդակ արտադրությունում թողարկված արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) փաստացի ինքնարժեքը, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում տեղափոխվող անավարտ օժանդակ արտադրության ինքնարժեքը:
812 «Օժանդակ արտադրություն» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8121 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8122 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8123 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8124 «Օժանդակ արտադրության այլ ուղղակի ծախսումներ», 8125 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) տեսակների, ստորաբաժանումների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
812 «Օժանդակ արտադրություն» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հաշվետու ժամանակաշրջանի սկզբում հաշվեկշռային հաշվից անավարտ արտադրության մնացորդի տեղափոխում | 214 «Անավարտ արտադրություն» |
| 2. Արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) արտադրության վրա կատարված ծախսումների արտացոլում` | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) ուղղակի արտադրական այլ ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ե) անուղղակի արտադրական ծախսումներ | 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» |
812 «Օժանդակ արտադրություն» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Թողարկված արտադրանքի մուտքագրում` ինքնարժեքով | 215 «Արտադրանք» |
| 2. Իրացված աշխատանքների, ծառայությունների դուրս գրում` ինքնարժեքով | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 3. Ծնաճից ստացված կենդանիների, ինչպես նաև մատղաշ կենդանիների քաշաճի մուտքագրում` ինքնարժեքով | 212 «Աճեցվող և բտվող կենդանիներ» |
| 4. Օժանդակ արտադրությունում խոտանված (չվերականգնվող) արտադրանքի դուրս գրում` ինքնարժեքով | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 5. Օժանդակ արտադրությունում պատրաստված նյութերի, արագամաշ առարկաների մուտքագրում` ինքնարժեքով | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| 6. Օժանդակ արտադրության արտադրանքի օգտագործումը հիմնական արտադրությունում, ինչպես նաև ոչ ընթացիկ ակտիվների կառուցման (ստեղծման) նպատակով |
811 «Հիմնական արտադրություն» |
| 7. Օժանդակ արտադրության արտադրական թափոնների մուտքագրում` հնարավոր օգտագործման գներով | 211 «Նյութեր» |
| 8. Օժանդակ արտադրության արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող մասի դուրս գրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 9. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 9. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում անավարտ արտադրության մնացորդի տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշվին | 214 «Անավարտ արտադրություն» |
Հաշիվ 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ»
813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է հիմնական և օժանդակ արտադրության գծով անուղղակի ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանում արտադրանքի (աշխատանքների, ծառայությունների) արտադրության վրա կատարված անուղղակի ծախսումները, իսկ կրեդիտում` այդ ծախսումների վերագրումը հիմնական և (կամ) օժանդակ արտադրությանը:
813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8131 «Արտադրական ստորաբաժանումների կառավարչական և սպասարկող անձնակազմի աշխատանքի վճարման ծախսումներ», 8132 «Արտադրական ստորաբաժանումների կառավարչական և սպասարկող անձնակազմի սոցիալական ապահովագրության վճարներ», 8133 «Արտադրական նշանակության հիմնական միջոցների մաշվածություն», 8134 «Արտադրական նշանակության հիմնական միջոցների նորոգման, սպասարկման ծախսումներ», 8135 «Արտադրական նշանակության ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա», 8136 «Աշխատանքի պաշտպանության և տեխնիկայի անվտանգության ծախսումներ», 8137 «Արտադրական անձնակազմի գործուղման ծախսումներ», 8138 «Անուղղակի արտադրական այլ ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ծախսումների հոդվածների, ստորաբաժանումների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Անուղղակի արտադրական ծախսումների արտացոլում` | |
| ա) նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) արտադրական ստորաբաժանումների կառավարչական և սպասարկող անձնակազմի աշխատանքի վճարման ծախսումներ | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) արտադրական ստորաբաժանումների կառավարչական և սպասարկող անձնակազմի սոցիալական ապահովագրության վճարներ | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) արտադրական նշանակության հիմնական միջոցների մաշվածության և ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիայի ծախսումներ | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» |
| ե) արտադրական նշանակության հիմնական միջոցների նորոգման, սպասարկման ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| զ) անուղղակի արտադրական այլ ծախսումներ |
117 «Բնական ռեսուրսների սպառում» |
813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Անուղղակի արտադրական ծախսումների վերագրում` | |
| ա) հիմնական արտադրությանը | 811 «Հիմնական արտադրություն» |
| բ) օժանդակ արտադրությանը | 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| գ) խոտանի շտկմանը | 814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» |
| 2. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 3. Անուղղակի արտադրական ծախսումների սովորական (նորմալ) մակարդակը գերազանցող մասի դուրս գրում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
Հաշիվ 814 «Խոտան ԵՎ դրա շտկման ծախսումներ»
814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է առաքված, իրացված արտադրանքի, աշխատանքների խոտանի և դրա շտկման վրա կատարված ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, մասնավորապես, դեբետում արտացոլվում է խոտանի ինքնարժեքը և խոտանի շտկման վրա կատարված ծախսումները, իսկ կրեդիտում` շտկված արտադրանքի մուտքագրումը (հիմնական և օժանդակ արտադրությունում տվյալ արտադրանքի համար ձևավորված արտադրական ինքնարժեքով) և խոտանի շտկման ծախսումների` արտադրական ինքնարժեքի նորմալ մակարդակը գերազանցող մասի ծախս ճանաչումը:
814 «Խոտան և դրա շտկման ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8141 «Խոտան արտադրանք», 8142 «Խոտանի ուղղման նյութական ծախսումներ», 8143 «Խոտանի ուղղման աշխատանքային ծախսումներ», 8144 «Խոտանի ուղղման գծով սոցիալական ապահովագրության վճարներ», 8145 «Խոտանի ուղղման այլ ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ խոտանի տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
814 «Խոտան ԵՎ դրա շտկման ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Խոտան արտադրանքի հետ վերադարձում` | |
| - առաքված | 215 «Արտադրանք» |
| - իրացված | 711 «Իրացված արտադրանքի, ապրանքների, աշխատանքների, ծառայությունների ինքնարժեք» |
| 2. Խոտանի շտկման վրա կատարված ծախսումներ | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ» |
814 «Խոտան ԵՎ դրա շտկման ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Շտկված արտադրանքի մուտքագրում հիմնական և օժանդակ արտադրություն տվյալ արտադրանքի համար ձևավորված արտադրական ինքնարժեքով | 215 «Արտադրանք» |
| 2. Խոտանի շտկման ծախսումների` արտադրական ինքնարժեքի նորմալ մակարդակը գերազանցող մասի ծախս ճանաչում | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
ԽՈՒՄԲ 82 «ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐԻ ԿԱՌՈՒՑՄԱՆ (ՍՏԵՂԾՄԱՆ) ԾԱԽՍՈՒՄՆԵՐ»
82 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ», 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ», 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ», 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ», 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» և 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ»:
Հաշիվ 821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ»
821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) վրա կատարվող ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանում հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) վրա կատարված ծախսումները, իսկ կրեդիտում` ավարտուն հիմնական միջոցների ինքնարժեքը, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում տեղափոխվող անավարտ հիմնական միջոցների ինքնարժեքը:
821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8211 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8212 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8213 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8214 «Այլ ուղղակի ծախսումներ», 8215 «Անուղղակի ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կառուցվող հիմնական միջոցների օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հիմնական միջոցների կառուցման վրա կատարված ծախսումների արտացոլում` | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) այլ ուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ե) անուղղակի ծախսումներ | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 132 «Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիա» 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
821 «Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ավարտուն հիմնական միջոցների մուտքագրում` ինքնարժեքով | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 122 «Ներդրումային գույք» |
| 2. Հիմնական միջոցների կառուցման (ստեղծման) ծախսումների սկզբնական արժեքը չավելացնող մասի` ժամանակաշրջանի ծախս ճանաչումը (նյութերի, աշխատուժի և այլ ծախսումների` նորմալ մակարդակից բարձր ծախսումները) | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 4. Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների մնացորդի տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշվին | 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» |
Հաշիվ 822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ»
822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է սարքավորումների տեղակայման ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանում կատարված սարքավորումների տեղակայման ծախսումները, իսկ կրեդիտում` այդ ծախսումների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշիվ:
822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8221 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8222 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8223 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8224 «Այլ ուղղակի ծախսումներ», 8225 «Անուղղակի ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ տեղակայման ենթակա սարքավորումների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Սարքավորումների տեղակայման ծախսումների արտացոլում | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) այլ ուղղակի ծախսումներ | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 524 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր բյուջեին» 531 «Այլ ընթացիկ պարտավորություններ» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
| ե) անուղղակի ծախսումներ | 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների մաշվածություն» 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» 228 «Ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր առհաշիվ տրված գումարների գծով» 251 «Դրամարկղ» 252 «Հաշվարկային հաշիվ» 253 «Արտարժութային հաշիվ» 414 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» 516 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ամորտիզացված արժեքով հաշվառվող կարճաժամկետ ֆինանսական պարտավորությունների գծով» 521 «Կրեդիտորական պարտքեր գնումների գծով» 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» 812 «Օժանդակ արտադրություն» |
822 «Սարքավորումների տեղակայման ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 2. Սարքավորումների տեղակայման ծախսումների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշիվ | 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» |
Հաշիվ 823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ»
823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է հիմնական միջոցների և ներդրումային գույքի վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանում կատարված հիմնական միջոցների և ներդրումային գույքի վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումները, իսկ կրեդիտում` այդ ծախսումների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշիվ, ժամանակաշրջանի ծախս ճանաչումը:
823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8231 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8232 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8233 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8234 «Այլ ուղղակի ծախսումներ», 8235 «Անուղղակի ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնական միջոցների (ներդրումային գույքի) օբյեկտների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Հիմնական միջոցների և ներդրումային գույքի վրա կապիտալացվող ծախսումների արտացոլում | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) այլ ուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ե) անուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
823 «Հիմնական միջոցների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հիմնական միջոցների և ներդրումային գույքի վրա չկապիտալացվող ծախսումների` ժամանակաշրջանի ծախս ճանաչումը | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 2. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 3. Հիմնական միջոցների և ներդրումային գույքի վրա կապիտալացվող ծախսումների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշիվ | 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ» 113 «Շահագործման մեջ չգտնվող հիմնական միջոցներ» 118 «Անավարտ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվներ» 122 «Ներդրումային գույք» |
Հաշիվ 824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ»
824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանում ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման վրա կատարված ծախսումները, իսկ կրեդիտում` ավարտուն ոչ նյութական ակտիվների ինքնարժեքը, ծախս ճանաչված ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման (հետազոտության և մշակման) ծախսումները, ինչպես նաև հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում տեղափոխվող մշակման ընթացքում գտնվող ոչ նյութական ակտիվների ինքնարժեքը:
824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8241 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8242 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8243 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8244 «Այլ ուղղակի ծախսումներ», 8245 «Անուղղակի ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ոչ նյութական ակտիվների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումների արտացոլում` | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) այլ ուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ե) անուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
824 «Ոչ նյութական ակտիվների ներստեղծման ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ավարտուն ոչ նյութական ակտիվների մուտքագրում` ինքնարժեքով | 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» |
| 2. Հետազոտության ծախսումների դուրս գրումը որպես ժամանակաշրջանի ծախս | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 3. Մշակման չկապիտալացվող ծախսումների դուրս գրումը որպես ժամանակաշրջանի ծախս | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 4. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 5. Անավարտ ոչ նյութական ակտիվների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշվին | 133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» |
Հաշիվ 825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ»
825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանում կատարված ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումները, իսկ կրեդիտում` այդ ծախսումների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշիվ, ժամանակաշրջանի ծախս ճանաչումը:
825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8251 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8252 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8253 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8254 «Այլ ուղղակի ծախսումներ», 8255 «Անուղղակի ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ոչ նյութական ակտիվների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող ծախսումների արտացոլում | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) այլ ուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ե) անուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
825 «Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Ոչ նյութական ակտիվների վրա չկապիտալացվող ծախսումների դուրս գրումը որպես ժամանակաշրջանի ծախս | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
| 2. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 3. Ոչ նյութական ակտիվների վրա կապիտալացվող ծախսումների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշվին | 131 «Ոչ նյութական ակտիվներ» 133 «Անավարտ ոչ նյութական ակտիվներ» |
Հաշիվ 826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ»
826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» հաշիվը նախատեսված է այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման վրա կատարվող ծախսումների, ինչպես նաև այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հաշվետու ժամանակաշրջանում այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վրա կատարված հետագա ծախսումները (օրինակ` լեռնանախապատրաստական աշխատանքների հետ կապված ծախսումները, հողի բարելավման ծախսումները, վարձակալած հիմնական միջոցների վրա կատարված կապիտալ բնույթի ծախսումները), իսկ կրեդիտում` դրանց տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշիվ և ժամանակաշրջանի ծախս ճանաչումը:
826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 8261 «Ուղղակի նյութական ծախսումներ», 8262 «Ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով», 8263 «Ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով», 8264 «Այլ ուղղակի ծախսումներ», 8265 «Անուղղակի ծախսումներ»:
Այս հաշվի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ակտիվների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների վրա կատարվող ծախսումների արտացոլում` | |
| ա) ուղղակի նյութական ծախսումներ | 211 «Նյութեր» 213 «Արագամաշ առարկաներ» |
| բ) ուղղակի ծախսումներ աշխատանքի վճարման գծով | 527 «Կրեդիտորական պարտքեր աշխատավարձի և աշխատակիցների այլ կարճաժամկետ հատուցումների գծով» |
| գ) ուղղակի ծախսումներ սոցիալական ապահովագրության վճարների գծով | 525 «Կարճաժամկետ կրեդիտորական պարտքեր պարտադիր սոցիալական ապահովագրության գծով» |
| դ) այլ ուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
| ե) անուղղակի ծախսումներ |
112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների մաշվածություն» |
826 «Այլ ոչ ընթացիկ ակտիվների ստեղծման ծախսումներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Այլ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ստեղծման ծախսումների, ինչպես նաև դրանց վրա կապիտալացվող հետագա ծախսումների տեղափոխումը հաշվեկշռային հաշվին | 154 «Ոչ ընթացիկ ակտիվներ հետաձգված ծախսերի գծով» |
| 2. Հետաշխատանքային հատուցումների պլանների գծով ծախսերի ճշգրտում | 426 «Սահմանված հատուցումների պլանների գծով պարտականության ներկա արժեքը» 427 «Դեռևս չճանաչված ակտուարային շահույթ (վնաս)» 428 «Դեռևս չճանաչված անցյալ ծառայության արժեքի աճ» |
| 3. Այլ ոչ ընթացիկ նյութական ակտիվների ստեղծման ծախսումների, ինչպես նաև դրանց վրա կատարվող հետագա ծախսումների չկապիտալացվող մասի դուրս գրումը որպես ժամանակաշրջանի ծախս | 714 «Գործառնական այլ ծախսեր» |
ԴԱՍ 9 «ԱՐՏԱՀԱՇՎԵԿՇՌԱՅԻՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐ»
Այս դասի հաշիվները նախատեսված են կազմակերպությանը չպատկանող, բայց ժամանակավորապես նրա տրամադրության, օգտագործման տակ գտնվող (գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցներ, պատասխանատու պահպանման, վերամշակման ընդունված ապրանքանյութական արժեքներ, հավատարմագրային պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ, կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ և այլն) ակտիվների, պայմանական ակտիվների և պարտավորությունների, այլ միջոցների և պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: 9 «Արտահաշվեկշռային հաշիվներ» դասն իր մեջ ներառում է հետևյալ խմբերը` 91 «Կազմակերպությանը չպատկանող ակտիվներ», 92 «Բրոքերային և հավատարմագրային կառավարման գործունեության արտահաշվեկշռային հաշիվներ», 93 «Պայմանական պարտավորություններ և ակտիվներ» և 94 «Այլ միջոցներ և պարտավորություններ»:
Այս դասի հաշիվների հաշվապահական հաշվառումը տարվում է պարզ (միակի գրանցման) համակարգով, բացառությամբ 92 խմբի, որտեղ հաշվառումը տարվում է կրկնակի գրանցման համակարգով:
ԽՈՒՄԲ 91 «ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆԸ ՉՊԱՏԿԱՆՈՂ ՈՉ ԸՆԹԱՑԻԿ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
91 «Կազմակերպությանը չպատկանող ակտիվներ» խումբը իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 911 «Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցներ», 912 «Պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքներ», 913 «Վերամշակման ընդունված նյութեր», 914 «Տեղակայման ընդունված սարքավորումներ», 915 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ընդունված ապրանքներ» և 916 «Որպես գրավ պահվող ակտիվներ»:
Հաշիվ 911 «Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցներ»
911 «Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցներ» հաշիվը նախատեսված է վարձակալի կողմից գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցների առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցները հաշվառվում են վարձակալական պայմանագրերում նշված արժեքով:
Գործառնական վարձակալությամբ ընդունված հիմնական միջոցների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնական միջոցների խմբերի, վարձատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 912 «Պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքներ»
912 «Պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության կողմից պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքների առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Այս հաշվում արտացոլվում են`
- ի պահ ընդունված ապրանքանյութական արժեքները,
- մատակարարներից ապրանքանյութական արժեքների ստացումը, որոնց գծով կազմակերպությունը հրաժարվել է դրանց ստացումից և վճարումից (պայմանագրի պայմաններին անհամապատասխանության պատճառով),
- մատակարարներից ապրանքանյութական արժեքների ստացումը, որոնք պայմանագրով չեն պատվիրված և նախատեսված,
- մատակարարներից չվճարված ապրանքանյութական արժեքների ստացումը, որոնց օգտագործումը հետաձգված է մինչև դրանց դիմաց վճարման կատարումը:
Պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքները հաշվառվում են այն գներով, որոնք նախատեսված են ապրանքների ստացման կամ վճարման փաստաթղթերով, պայմանագրերով, ընդունման-հանձնման ակտերով, իսկ դրանց բացակայության դեպքում` հաշվարկային գներով:
Պատասխանատու պահպանման ընդունված ապրանքանյութական արժեքների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպությունների, ապրանքանյութական արժեքների տեսակների, պահպանման վայրերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 913 «Վերամշակման ընդունված նյութեր»
913 «Վերամշակման ընդունված նյութեր» հաշիվը նախատեսված է պատվիրատուի` վերամշակման ընդունված նյութերի, որոնք չեն վճարվել մթերող կազմակերպության կողմից, առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Նյութերը հաշվառվում է պայմանագրերով նախատեսված կամ հաշվարկային գներով:
Նյութերի վերամշակման կամ լրացուցիչ մշակման ծախսերը արտացոլվում են ծախսերի (ծախսումների) հաշվառման հաշիվներում:
Վերամշակման ընդունված նյութերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պատվիրատուների, նյութերի տեսակների, դրանց գտնվելու վայրի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 914 «Տեղակայման ընդունված սարքավորումներ»
914 «Տեղակայման ընդունված սարքավորումներ« հաշիվը նախատեսված է կապալառու կազմակերպությունների կողմից տեղակայման համար պատվիրատուներից ստացված սարքավորումների առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Այն հաշվառվում է սարքավորումների ստացման փաստաթղթերում նշված գներով, իսկ դրանց բացակայության դեպքում` հաշվարկային գներով:
Տեղակայման ընդունված սարքավորումների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրանց տեսակների, պատվիրատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 915 «Կոմիսիայի ԵՎ կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ընդունված ապրանքներ»
915 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ընդունված ապրանքներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպությունների կողմից կոմիսիայի (հանձնուրդի) և կոնսիգնացիայի (հանձնարարության) պայմանագրերով ընդունված ապրանքների առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Այն հաշվառվում է վաճառքի գներով:
Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ընդունված ապրանքների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ կազմակերպությունների, ապրանքների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 916 «Որպես գրավ պահվող ակտիվներ»
916 «Որպես գրավ պահվող ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է որպես գրավ պահվող ակտիվների առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Որպես գրավ պահվող ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ ակտիվների տեսակների, գրավատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
ԽՈՒՄԲ 92 «ԲՐՈՔԵՐԱՅԻՆ ԵՎ ՀԱՎԱՏԱՐՄԱԳՐԱՅԻՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆ ԱՐՏԱՀԱՇՎԵԿՇՌԱՅԻՆ ՀԱՇԻՎՆԵՐ»
92 «Բրոքերային և հավատարմագրային կառավարման գործունեության արտահաշվեկշռային հաշիվներ» խումբը իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ», 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ», 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ», 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ», 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» և 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ»:
Հաշիվ 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ»
921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» հաշիվը նախատեսված է հավատարմագրային կառավարիչների, բրոքերային գրասենյակների, ֆոնդային բորսաների կողմից հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցների (դրամական միջոցներ, արժեթղթեր) առկայության ու շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրից ստացված միջոցները, վերաչափումից արժեքի աճը, իսկ կրեդիտում` հետ վերադարձված, վաճառված միջոցները, վերաչափումից արժեքի նվազումը:
921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 9211 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող դրամական միջոցներ», 9212 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող արժեթղթեր»:
Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնադիրների (հաճախորդների), միջոցների տեսակների, արժեթղթերը թողարկողների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրից ստացված միջոցների արտացոլում | 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» |
| 2. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ստացված միջոցների վերադասակարգում | 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 3. Հիմնադրի միջոցներից տրամադրված փոխառությունների մարում | 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» |
| 4. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթերի գծով կրեդիտորական պարտքերի արտացոլում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 5. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրի համար փոխառությունների ստացում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 6. Հիմնադրի արժեթղթերի վաճառքից ստացված դրամական միջոցների արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
| 7. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրից ընդունված միջոցների վերաչափումից արժեքի աճի արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրից ստացված միջոցների հետ վերադարձ | 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» |
| 2. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրից ստացված միջոցների վերադասակարգում | 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 3. Հիմնադրի միջոցներից տրամադրված փոխառությունների արտացոլում | 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» |
| 4. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթերի գծով կրեդիտորական պարտքերի մարում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 5. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրի համար ստացված փոխառությունների մարում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 6. Վաճառված` հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրից ստացված միջոցների արժեքի արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
| 7. Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն հիմնադրից ստացված միջոցների վերաչափումից արժեքի նվազման արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 922 «Կոմիսիայի ԵՎ կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ»
922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» հաշիվը նախատեսված է կոմիսիայի (հանձնուրդի) և կոնսիգնացիայի (հանձնարարության) պայմանագրերի համաձայն ստացված դրամական միջոցների և արժեթղթերի, ինչպես նաև դրանց ներդրումից և իրացումից ստացված դրամական միջոցների ու արժեթղթերի և առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ստացված միջոցները, իսկ կրեդիտում` դրանց հետ վերադարձը, վաճառքը:
922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 9221 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն արժեթղթերում ներդրումներ կատարելու համար դրամական միջոցներ», 9222 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված արժեթղթեր», 9223 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթեր», 9224 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված (ձեռք բերված) արժեթղթերի իրացումից դրամական միջոցներ»:
Կոմիսիայի (հանձնուրդի) և կոնսիգնացիայի (հանձնարարության) պայմանագրերով ստացված միջոցների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հաճախորդների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
922 «Կոմիսիայի ԵՎ կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հաճախորդից ստացված միջոցների արտացոլում | 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» |
| 2. Հավատարմագրային պայմանագրի համաձայն ստացված միջոցների վերադասակարգում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» |
| 3. Հիմնադրի միջոցներից տրամադրված փոխառությունների մարում | 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» |
| 4. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթերի գծով կրեդիտորական պարտքերի արտացոլում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 5. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հաճախորդի համար փոխառությունների ստացում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 6. Հաճախորդի արժեթղթերի վաճառքից ստացված դրամական միջոցների արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
922 «Կոմիսիայի ԵՎ կոնսիգնացիայի պայմանագրերով ընդունված միջոցներ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հաճախորդից ստացված միջոցների հետ վերադարձ | 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» |
| 2. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հաճախորդից ստացված միջոցների վերադասակարգում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» |
| 3. Հաճախորդի միջոցներից տրամադրված փոխառությունների արտացոլում | 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» |
| 4. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթերի գծով կրեդիտորական պարտքերի մարում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 5. Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հաճախորդի համար ստացած փոխառությունների մարում | 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» |
| 6. Վաճառված` կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հաճախորդից ստացված միջոցների արժեքի արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ ԵՎ բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր ԵՎ տրամադրված փոխառություններ»
923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» հաշիվը նախատեսված է հավատարմագրային կառավարման և բրոքերային գործունեության արդյունքում առաջացած դեբիտորական պարտքերի և տրամադրված փոխառությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվային է, դեբետում արտացոլվում է հավատարմագրային կառավարման և բրոքերային գործունեության արդյունքում առաջացած դեբիտորական պարտքերի և տրամադրված փոխառությունների գումարը, իսկ կրեդիտում` դրանց մարումը:
923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 9231 «Դեբիտորական պարտքեր արժեթղթերի վաճառքների գծով», 9232 «Դեբիտորական պարտքեր հաշվեգրված տոկոսների գծով», 9233 «Դեբիտորական պարտքեր հայտարարված շահաբաժինների գծով», 9234 «Տրամադրված փոխառություններ»:
Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքերի և տրամադրված փոխառությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնադիրների (հաճախորդների), դեբիտորների, փոխառուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ ԵՎ բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր ԵՎ տրամադրված փոխառություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Արժեթղթերի վաճառքի գծով դեբիտորական պարտքի արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
| 2. Հիմնադրին (հաճախորդին) պատկանող արժեթղթերի գծով հաշվեգրված տոկոսների և հայտարարված շահաբաժինների գծով դեբիտորական պարտքերի արտացոլում | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
| 3. Հիմնադրի (հաճախորդի) միջոցներից տրամադրված փոխառությունների արտացոլում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ ԵՎ բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր ԵՎ տրամադրված փոխառություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| Հավատարմագրային կառավարման և բրոքերային գործունեության արդյունքում առաջացած դեբիտորական պարտքերի և տրամադրված փոխառությունների մարում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
Հաշիվ 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ»
924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» հաշիվը նախատեսված է հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվը պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորությունների գումարը, իսկ կրեդիտում` դրանց հետ վերադարձը:
924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 9241 «Պարտավորություններ հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն ստացված միջոցների գծով», 9242 «Պարտավորություններ կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով»:
Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնադիրների (հաճախորդների), նրանց կողմից ներդրված միջոցների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
924 «Հավատարմագրային կառավարման ԵՎ կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորությունների արտացոլում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 2. Հիմնադրի (հաճախորդի) շահույթների դուրս գրումը | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
924 «Հավատարմագրային կառավարման ԵՎ կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների հետ վերադարձ | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 2. Հիմնադրի (հաճախորդի) շահույթների դուրս գրումը | 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» |
Հաշիվ 925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք»
925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» հաշիվը նախատեսված է հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով հիմնադրի (հաճախորդի) եկամուտների և ծախսերի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն ակտիվապասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով եկամուտները, վնասի դուրս գրումը, իսկ դեբետում` ծախսերը, շահույթի դուրս գրումը:
Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունքի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրանց առաջացման ուղղությունների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների վաճառքից եկամուտների արտացոլում | |
| ա) դրամական միջոցներով անմիջապես ստացման դեպքում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| բ) դեբիտորական պարտքի ձևավորմամբ | 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» |
| 2. Հաշվեգրված տոկոսների, հայտարարված շահաբաժինների գծով եկամտի արտացոլում | 923 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած դեբիտորական պարտքեր և տրամադրված փոխառություններ» |
| 3. Հավատարմագրային պայմանագրի համաձայն ստացված միջոցների վերաչափումից շահույթների արտացոլում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 4. Հիմնադրի (հաճախորդի) վնասների դուրս գրումը | 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» |
925 «Հիմնադրի (հաճախորդի) ֆինանսական արդյունք» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների վաճառքից ծախսերի արտացոլում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 2. Հավատարմագրային պայմանագրի համաձայն ստացված միջոցների վերաչափումից վնասների արտացոլում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 3. Հիմնադրի (հաճախորդի) շահույթների դուրս գրումը | 924 «Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցների գծով պարտավորություններ» |
Հաշիվ 926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ ԵՎ բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր ԵՎ ստացված փոխառություններ»
926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» հաշիվը նախատեսված է հավատարմագրային կառավարման և բրոքերային գործունեության արդյունքում առաջացած կրեդիտորական պարտքերի և ստացված փոխառությունների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հաշիվն պասիվային է, կրեդիտում արտացոլվում է հավատարմագրային կառավարման և բրոքերային գործունեության արդյունքում առաջացած կրեդիտորական պարտքերի և ստացված փոխառությունների գումարը, իսկ կրեդիտում` դրանց մարումը:
926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր և ստացված փոխառություններ» հաշվին կից կարող են բացվել հետևյալ երկրորդ կարգի հաշիվները` 9261 «Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր», 9262 «Ստացված փոխառություններ»:
Հավատարմագրային կառավարմամբ և բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքերի և ստացված փոխառությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ հիմնադիրների (հաճախորդների), կրեդիտորների, փոխատուների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ ԵՎ բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր ԵՎ ստացված փոխառություններ» հաշիվը կրեդիտով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների դեբետ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթերի գծով կրեդիտորական պարտքերի արտացոլում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 2. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հիմնադրի (հաճախորդի) համար փոխառությունների ստացում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
926 «Հավատարմագրային կառավարմամբ ԵՎ բրոքերային գործունեությամբ առաջացած կրեդիտորական պարտքեր ԵՎ ստացված փոխառություններ» հաշիվը դեբետով թղթակցում է հետԵՎյալ հաշիվների հետ
|
Տնտեսական գործառնությունների բովանդակությունը |
Հաշիվների կրեդիտ |
| 1. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ձեռք բերված արժեթղթերի գծով կրեդիտորական պարտքերի մարում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
| 2. Հավատարմագրային կառավարման և կոմիսիայի ու կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն հիմնադրի (հաճախորդի) համար ստացված փոխառությունների մարում | 921 «Հավատարմագրային կառավարման պայմանագրի համաձայն կառավարվող միջոցներ» 922 «Կոմիսիայի և կոնսիգնացիայի պայմանագրերի համաձայն ստացված միջոցներ» |
ԽՈՒՄԲ 93 «ՊԱՅՄԱՆԱԿԱՆ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ԱԿՏԻՎՆԵՐ»
93 «Պայմանական պարտավորություններ և ակտիվներ» խումբը իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի հաշիվները` 931 «Պայմանական պարտավորություններ» և 932 «Պայմանական ակտիվներ»:
Հաշիվ 931 «Պայմանական պարտավորություններ»
931 «Պայմանական պարտավորություններ» հաշիվը նախատեսված է պայմանական պարտավորությունների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Պայմանական պարտավորությունների սահմանման և բացահայտման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 37 «Պահուստներ, պայմանական պարտավորություններ և պայմանական ակտիվներ» ստանդարտում:
Պայմանական պարտավորությունների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պայմանական պարտավորությունների:
Հաշիվ 932 «Պայմանական ակտիվներ»
931 «Պայմանական ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է պայմանական ակտիվների վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Պայմանական ակտիվների սահմանման և բացահայտման մոտեցումները նկարագրված են ՀՀՀՀՍ 37 «Պահուստներ, պայմանական պարտավորություններ և պայմանական ակտիվներ» ստանդարտում:
Պայմանական ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ պայմանական ակտիվների:
ԽՈՒՄԲ 94 «ԱՅԼ ՄԻՋՈՑՆԵՐ ԵՎ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ»
94 «Այլ միջոցներ և պարտավորություններ» խումբն իր մեջ ներառում է հետևյալ առաջին կարգի (սինթետիկ) հաշիվները` 941 «Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված դեբիտորական պարտքեր», 942 «Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված կրեդիտորական պարտքեր», 943 «Չհատուցված հարկային վնաս», 944 «Գրավադրված ակտիվներ», 945 «Խիստ հաշվառման բլանկներ», 946 «Պարբերական և մասնագիտական գրականություն» և 947 «Շահագործման մեջ գտնվող փոքրարժեք հիմնական միջոցներ և արագամաշ առարկաներ»:
Հաշիվ 941 «Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված դեբիտորական պարտքեր»
941 «Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված դեբիտորական պարտքեր» հաշիվը նախատեսված է հարկային օրենսդրության համաձայն դուրս գրված (հարկային օրենսդրության համաձայն ծախս ճանաչված) դեբիտորական պարտքերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված դեբիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ յուրաքանչյուր պարտապանի, պարտքերի գոյացման ժամկետի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 942 «Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված կրեդիտորական պարտքեր»
942 «Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված կրեդիտորական պարտքեր» հաշիվը նախատեսված է հարկային օրենսդրության համաձայն դուրս գրված (հարկային օրենսդրության համաձայն եկամուտ ճանաչված) կրեդիտորական պարտքերի առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Հարկային հաշվառման նպատակներով դուրս գրված կրեդիտորական պարտքերի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ յուրաքանչյուր կրեդիտորի, պարտքերի գոյացման ժամկետի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 943 «Չհատուցված հարկային վնաս»
943 «Չհատուցված հարկային վնաս» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության չհատուցված հարկային վնասի (հաշվետու ժամանակաշրջանում հարկման առումով ճանաչված և հաջորդ հաշվետու ժամանակաշրջանի հարկվող շահույթի հաշվարկում ներառվող վնաս) առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Այն կարգավորվում է հարկային օրենսդրությամբ:
Չհատուցված հարկային վնասի վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ առաջացման ժամանակաշրջանների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 944 «Գրավադրված ակտիվներ»
944 «Գրավադրված ակտիվներ» հաշիվը նախատեսված է կազմակերպության կողմից ստանձնած պարտավորությունների ապահովման նպատակով գրավադրված ակտիվների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Գրավադրված ակտիվների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ գրավադրված ակտիվների տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
Հաշիվ 945 «Խիստ հաշվառման բլանկներ»
945 «Խիստ հաշվառման բլանկներ» հաշիվը նախատեսված է պահպանության տակ գտնվող և առհաշիվ տրվող խիստ հաշվառման բլանկների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Այդպիսի բլանկներից են անդորրագրային գրքույկները, հավատարմագրերը, տոմսերը և այլն: Խիստ հաշվառման բլանկներին վերաբերող փաստաթղթերի ցանկը, դրանց պահպանման և օգտագործման կարգը սահմանվում է համապատասխան նորմատիվ փաստաթղթերով:
Խիստ հաշվառման բլանկների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրանց տեսակների և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
946 «Պարբերական ԵՎ մասնագիտական գրականություն»
946 «Պարբերական և մասնագիտական գրականություն» հաշիվը նախատեսված է որպես ծախս ճանաչված և դեռևս օգտագործման մեջ գտնվող պարբերական և մասնագիտական գրականության առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար: Այդպիսի գրականության շարքին են դասվում պաշտոնական և գերատեսչական նորմատիվ ակտերի տեղեկագրերը, մասնագիտական ամսագրերը, դասագրքերը և այլն:
Պարբերական և մասնագիտական գրականության վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ համապատասխան գրականության և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
947 «Շահագործման մեջ գտնվող փոքրարժեք հիմնական միջոցներ ԵՎ արագամաշ առարկաներ»
947 «Շահագործման մեջ գտնվող փոքրարժեք հիմնական միջոցներ և արագամաշ առարկաներ» հաշիվը նախատեսված է շահագործման մեջ գտնվող և որպես ծախս ճանաչված փոքրարժեք հիմնական միջոցների և արագամաշ առարկաների առկայության և շարժի վերաբերյալ տեղեկատվության ընդհանրացման համար:
Շահագործման մեջ գտնվող փոքրարժեք հիմնական միջոցների և արագամաշ առարկաների վերլուծական հաշվառումը տարվում է ըստ դրանց պահպանման տեղի, համասեռ խմբերի և կազմակերպության կողմից հաստատված այլ ուղղությունների:
ԳՐԱՆՑՎԱԾ է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ
22 հունվարի 2001 թ.
ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ թիվ 11801024