«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

2 հունիսի 2003 թ.

Պետական գրանցման թիվ 11203186

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՈՍՏԻԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ   16 մայիսի 2003 թ. N 6-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ   ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ   19 մայիսի 2003 թ. N 361-Ն ք. Երևան

 

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

 

ՈՍՏԻԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆԸ ԽՈՉԸՆԴՈՏՈՂ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԹԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

Ի կատարումն ՀՀ կառավարության 2003 թ. փետրվարի 15-ի «Ոստիկանության բժշկական հաստատության գործունեության և ֆինանսավորման կարգի, ինչպես նաև այդ հաստատության բժշկական ծառայություններից օգտվող մարմինների (ծառայողների) ցանկը հաստատելու մասին» թիվ 113-Ն որոշման 3-րդ կետի պահանջի

 

Հրամայում ենք`

 

1. Հաստատել` «Ոստիկանությունում ծառայությանը խոչընդոտող հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների ցանկը» համաձայն թիվ 1 հավելվածի:

2. Հրամանն ուժի մեջ է մտնում հրապարակման օրվան հաջորդող 10-րդ օրը:

 

Պետ, ոստիկանության գեներալ-լեյտենանտ`

Հ. Հարությունյան

Առողջապահության նախարար`

Ա. Մկրտչյան

 

Հավելված 1 ՀՀ ոստիկանության պետի և ՀՀ առողջապահության նախարարի _____ _________ թիվ ____ -Ն

 

ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԹԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ

 

Ց Ա Ն Կ

Հիվան-դությունների և ֆիզիկական թերություն-ների կարգա-ցուցակի հոդվածը	Փորձաքննվողները Հիվանդությունների և ֆիզիկական թերությունների անվանումները	Քրեական հետախուզության, օպերատիվ և սուրհանդակային ծառայությունների աշխատակիցները, վարորդ աշխատակիցները, ինչպես նաև ՊԱՏ, ՊՊՎ, ՊՎ աշխատակիցները, բացի բացօթյա պայմաններում ծառայություն իրականացնողներից	Օպերատիվ ավտո-մոտորատրանսպորտի վարորդները, ինչպես նաև ՊԱՏ, ՊՊՎ (ՀԿՊ) աշխատակիցները, որոնք իրականացնում են պարեկապահակային ծառայություն բացօթյա պայմաններում	Տնտեսական, բժշկական, ինժեներա-տեխնիկական, օպերատիվ տեխնիկական և նյութա-տեխնիկական զինվորական մատա-կարարման, հատուկ փոխանցումների ապարատների աշխատողները, դասախոսական կազմը	Տեսչական, քննչական, կադրային, ֆինանսապլանային ապարատների աշխատողները, գիտաշխատողները, ինֆորմացիոն-հաշվիչ կենտրոնի աշխատողները
		I սյունակ	II սյունակ	III սյունակ	IV սյունակ
	Հոգեկան խանգարումներ
1	Մտավոր հետամնացություն (մտավոր թերզարգացածության բոլոր ձևերը)	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն
2	Էպիլեպսիա.
	ա)  հաճախակի նոպաների, հոգեկան էկվիվալենտների և անձի արտահայտված փոփոխությունների առկայությամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ)  եզակի, հազվադեպ նոպաների դեպքում, առանց հոգեկան էկվիվալենտների և անձի փոփոխությունների	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի պիտանի են ռազմական ժամանակ
3	Մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզ.
	ա)  խիստ արտահայտված ձևեր, հիվանդության հաճախակի կրկնվող փուլերով կամ ձգձգվող նոպաներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ)  հազվադեպ նոպաներ, լիակատար հոգեկան առողջության երկարատև (մի քանի տարի) ժամանակամիջոցներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
4	Շիզոֆրենիա (մտագարություն)	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
5	Գլխուղեղի օրգանական հիվանդությունների հետևանքով.
	ա)  խիստ արտահայտված կայուն հոգեկան խանգարումների առկայությամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) մնացորդային չափավոր արտահայտված, հոգեկան խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
6	Սուր և քրոնիկ թունավորումներից և վարակիչ հիվանդություններից առաջացած  հոգեկան խանգարումներ.
	ա)  խիստ արտահայտված, կայուն հոգեկան խանգարումների առկայությամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) արտահայտված և երկարատև ասթենիկ վիճակների, անձի պաթոլոգիական փոփոխությունների, նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարումների առկայությամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ)  չափավոր արտահայտված ասթենիկ վիճակներ, նյարդային համակարգի օրգանների ախտահարման երևույթների բացակայությամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
7	Փսիխոպաթիաներ.
	ա) խիստ արտահայտված կամ կայուն հիվանդագին դրսևորումների առկայությամբ, հաճախակի դեկոմպենսացիաներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ)  չափավոր արտահայտված անկայուն կոմպենսացիաներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
8	Նևրոզներ, ռեակտիվ վիճակներ.
	ա) խիստ արտահայտված կամ կայուն հիվանդագին դրսևորումների  առկայությամբ, հաճախակի դեկոմպենսացիաներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ)  չափավոր արտահայտված, բայց երկարատև հիվանդագին դրսևորումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ)  թեթև և կարճատև հիվանդագին դրսևորումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
9	Հոգեկան խանգարումներ ուղեղի վնասվածքների ժամանակ.
	ա)  խիստ արտահայտված հոգեկան խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ)  չափավոր արտահայտված հոգեկան խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) հոգեկան գործունեության լրիվ վերականգնումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը շարային կամ շարքից դուրս ծառայությանը  որոշվում է անհատականորեն
	Նյարդային համակարգի հիվանդություններ և տրավմաների հետևանքներ
10	Գլխուղեղի և ողնուղեղի անոթների հիվանդություններ.
	ա) ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր արտահայտված խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ  պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիաների աննշան խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
11	Կենտրոնական նյարդային համակարգի ինֆեկցիոն (վիրուսային, միկրոբային) և ինֆեկցիոն-աուտոիմուն ալերգիկ հիվանդությունների հետևանքներ, գլխուղեղի և ողնուղեղի օրգանական ախտահարումներ սուր և քրոնիկական ինտոկսիկացիաների և ընդհանուր ինֆեկցիաների ժամանակ, դեմիելինիզացնող հիվանդություններ.
	ա) ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումով կամ պրոցեսի հարաճուն ընթացքով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր արտահայտված խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ)   ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ)  առանձին ցրված օրգանական ախտանիշների առկայության դեպքում, առանց ֆունկցիաների խանգարման	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
	ե)   վիճակ տարած սուր հիվանդությունից հետո, առանց մնացորդային օրգանական երևույթների	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
12	Գլխուղեղի և ողնուղեղի տրավմայի հետևանքներ.
	ա) ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր արտահայտված խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ)   ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ)  տրավմայի հեռակա հետևանքների դեպքում՝ թեթև մնացորդային  երևույթներով, առանց ֆունկցիաների խանգարման	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
	ե)  վիճակ սուր փակ տրավմայից հետո, առանց օրգանական ախտահարման նշանների	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
13	Կենտրոնական նյարդային համակարգի պրոգրեսիվող օրգանական և դեգեներատիվ հիվանդություններ, բնածին անոմալիաներ (զարգացման արատներ), ինչպես նաև  միոպաթիա, միասթենիա և այլն
	ա) ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումով կամ հարաճուն ընթացքով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր արտահայտված խանգարումով  կամ դանդաղ ընթացքով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ)   ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
14	Ծայրամասային նյարդերի տրավմաների հետևանքներ
	ա) ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր արտահայտված խանգարումով	նոր  ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) մնացորդային երևույթների առկայության դեպքում, առանց ծայրանդամի ֆունկցիաների խանգարման	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի  է զինվորական ծառայությանը
15	Ծայրամասային նյարդային համակարգի հիվանդություններ և դրանց հետևանքները
	ա) ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր արտահայտված խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի պիտանի են ռազմական ժամանակ
	դ) մնացորդային երևույթների առկայության դեպքում, առանց ֆունկցիաների խանգարման	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս  որոշվում է անհատականորեն
	Ներքին օրգանների հիվանդություններ
16	Ինֆանտիլիզմ. արտահայտված անբավարար ֆիզիկական զարգացումով (մկանային համակարգի թույլ զարգացում, ենթամաշկային թույլ զարգացում, նեղ կրծքավանդակ,                50 կգ-ից պակաս քաշ, 160 սմ-ից ցածր հասակ):	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն
17	Վիճակ կրած սուր ինֆեկցիոն և պարազիտային հիվանդություններից և ինտոքսիկացիաներից հետո, ժամանակավոր ֆունկցիոնալ խանգարումների առկայության դեպքում:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
18	Քրոնիկ ինֆեկցիոն հիվանդություններ, դժվարությամբ բուժման ենթարկվող (բրուցելյոզ, քրոնիկ դիզենտերիա և այլն).
	ա) ֆունկցիաների խիստ, կայուն խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
19	Էնդոկրին համակարգի և նյութափոխանակային հիվանդություններ.
	ա) ֆունկցիաների զգալի խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիաների աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) վիճակ սուր հիվանդություններից, վնասումներից, վիրահատական միջամտություններից հետո՝ ժամանակավոր ֆունկցիոնալ խանգարումների առկայության դեպքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
20	Արյան սիստեմային հիվանդություններ (անեմիա, ագրանուլոցիտոզ, հեմոբլաստոզ, հեմատոսարկոմա, լիմֆոգրանուլոմատոզ, հեմոռագիկ դիաթեզ և այլն).
	ա) արագ պրոգրեսիվող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) դանդաղ պրոգրեսիվող, արյան բաղադրության զգալի փոփոխություններով և պարբերական սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) դանդաղ պրոգրեսիվող, արյունաստեղծ համակարգի ֆունկցիաների չափավոր խանգարումներով, հազվադեպ սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) մնացորդային երևույթներ արյան սուր ոչ սիստեմային հիվանդություններից հետո,  չափավոր արտահայտված երկրորդային անեմիաներ, լեյկոպենիաներ, տրոմբոցիտոպենիաներ, որոնք չեն պահանջում ստացիոնար բուժում, վիճակ ճառագայթային և ցիտոստատիկ բուժումից հետո	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
21	Կրած սուր կամ քրոնիկ էկզոգեն ինտոքսիկացիաների և ազդեցությունների սրացման հետևանքներ.
	ա) ֆունկցիաների զգալի խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիաների չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) մնացորդային երևույթներ  սուր ինտոքսիկացիաներից և ազդեցություններից հետո, որոնք չեն պահանջում հոսպիտալացում, ժամանակավոր ֆունկցիոնալ խանգարումներ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
22	Թոքերի, պլևրայի, ներկրծքային լիմֆատիկ հանգույցների տուբերկուլոզ (պալարախտ).
	ա) ակտիվ, պրոգրեսիվող, տուբերկուլոզային միկոբակտերիայի արտազատումով կամ քայքայումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ակտիվ, առանց քայքայման և տուբերկուլոզային միկոբակտերիայի արտազատման	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) ակտիվ մարող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) ոչ ակտիվ, ակտիվության նշանների բացակայությամբ 3 տարվա ընթացքում	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն		պիտանի են զինվորական ծառայությանը
23	Մնացորդային երևույթներ կրած տուբերկուլոզային էքսուդատիվ պլևրիտից հետո՝ ստացիոնար բուժման անհրաժեշտության բացակայությամբ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
24	Թոքերի, շնչուղիների, պլևրայի քրոնիկական հիվանդություններ, զարգացման արատներ, սուր հիվանդությունների մնացորդային երևույթներ՝ ոչ տուբերկուլոզային էթիոլոգիայի.
	ա) ֆունկցիայի զգալի խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով և հազվադեպ սրացումներով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն		պիտանի  են զինվորական ծառայությանը
	դ) սուր կամ քրոնիկ հիվանդությունների սրացման հետևանքով առաջացած մնացորդային երևույթներ՝ ստացիոնար բուժման ցուցումների բացակայությամբ, առանց ֆունկցիայի խանգարման	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
25	Բրոնխիալ ասթմա.
	ա) ծանր ձևեր, հաճախակի սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) միջին ծանրության ձևեր	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) թեթև ձևեր, հազվադեպ սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
26	Սրտամկանի, պերիկարդի, կորոնար անոթների փականային ապարատի, աորտայի հիվանդություններ և զարգացման արատներ՝ ընդհանուր կամ կորոնար արյան շրջանառության խանգարումներով ուղեկցվող.
	ա) III աստիճան	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) II աստիճան	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) I աստիճան	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի են ծառայությանը շարքից դուրս  խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) առանց ընդհանուր և կարոնար արյան շրջանառության խանգարման	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
27	Հիպերտոնիկ հիվանդություն.
	ա) III ստադիա	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) II ստադիա	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) I ստադիա	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
28	Նեյրոցիրկուլյատոր դիստոնիա (հիպերտենզիվ, հիպոտենզիվ, սրտային, խառը տիպեր).
	ա) կայուն, խիստ արտահայտված վեգետատիվ անոթային և սրտի ռիթմի խանգարումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	բ) կայուն, չափավոր արտահայտված խանգարումներով:	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն		պիտանի են զինվորական ծառայությանը
29	Վիճակ կրած սուր սիրտանոթային հիվանդություններից հետո, ինչպես նաև արյան շրջանառության կամ սրտի ռիթմի (խանգարումներ) ժամանակավոր խանգարումներ, որոնք չեն պահանջում ստացիոնար բուժում.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
30	Որովայնի խոռոչի օրգանների հիվանդություններ.
	ա) հաճախակի սրացումներով և ֆունկցիայի խիստ խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) միջին ծանրության, ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի  չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) թեթև ընթացքով, առանց ֆունկցիայի խանգարման	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) ժամանակավոր բնույթի, առանց ստացիոնար բուժման անհրաժեշտության	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
31	Երիկամների բորբոքային և դիստրոֆիկ հիվանդություններ.
	ա) ֆունկցիայի խիստ խանգարումներով և կայուն արտահայտված փոփոխություններով	նոր  ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումներով և հաճախակի սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) առանց ֆունկցիայի խանգարման և պարբերական սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի են ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) սուր հիվանդություններից հետո առկա մնացորդային երևույթներ, առանց ստացիոնար բուժման անհրաժեշտության:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
32	Հոդերի, մկանների, ջլերի սեթոզ թաղանթների ինֆեկցիոն, ինֆեկցիոն-ալերգիկ և փոխանակային, դիստրոֆիկ ծագման հիվանդություններ.
	ա) ֆունկցիայի խիստ խանգարումով և կայուն, արտահայտված փոփոխություններով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով և հաճախակի սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի  չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով և հազվադեպ սրացումներով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի են ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	Վիրաբուժական հիվանդություններ
33	Մաշկի սպիներ.
	ա) հաճախ խոցոտվող, կամ շարժումները որոշակի սահմանափակող, կամ հագուստի, կոշիկի և հանդերձանքի կրումը խոչընդոտող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) շարժումները չափավոր սահմանափակող, կամ հագուստի, կոշիկի և հանդերձանքի կրումը որոշակի դժվարեցնող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) շարժումները աննշան սահմանափակող, կամ հագուստի, կոշիկի և հանդերձանքի կրումը աննշան  դժվարեցնող	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
34	Վնասվածքների կամ վիրավորումների և տրավմաների վիրահատական միջամտության հետևանքները.
	ա) ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) ժամանակավոր բնույթի, ստացիոնար բուժում չպահանջող	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
35	Վնասվածքների, բնածին արատների և գանգոսկրերի զարգացման անոմալիաների հետևանքներ, առանց կենտրոնական նյարդային համակարգի օրգանական  ախտահարման նշանների.
	ա) նրա խոռոչում օտար մարմնի, գանգի թաղի ոսկրերի նշանակալի թերության առկայությամբ, փոխարինված կամ չփոխարինված պլաստիկ նյութով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) գանգի թաղի ոսկրերի ոչ մեծ թերության առկայությամբ, չփոխարինված պլաստիկ նյութով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
36	Ողնաշարի հիվանդություններ, զարգացման արատներ, վնասվածքների և հիվանդությունների հետևանքներ
	ա) նշանակալի արտահայտված ֆունկցիայի խիստ խանգարումով կամ արագ զարգացող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) կայուն արտահայտված կամ դանդաղ զարգացող ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ոչ կտրուկ արտահայտված աննշան ֆունկցիայի խանգարումով կամ առանց ֆունկցիայի խանգարման, օբյեկտիվ տվյալների առկայությամբ	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) ժամանակավոր բնույթի, ստացիոնար բուժում չպահանջող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
37	Կոնքի ձևի փոփոխություններ, կապված զարգացման արատների հետ: Վնասվածքների և հիվանդությունների հետևանքներ.
	ա) ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
38	Ոսկրերի, կրճիկների, մկանների, կապանների և հոդերի քրոնիկ հիվանդություններ.
	ա) ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով, հաճախակի սրացումներով կամ պրոգրեսիվող ընթացքով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով, հազվադեպ սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
39	Վնասվածքների հետևանքներ, ոսկրերի, կրճիկների, մկանների, կապանների և հոդերի բնածին թերություններ.
	ա) արտահայտված անատոմիական փոփոխությունների առկայությամբ ֆունկցիայի նշանակալի խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) կայուն փոփոխությունների առկայությամբ, ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) չափավոր արտահայտված ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) տրավմայից կամ վիրահատությունից հետո հենաշարժական ապարատի ֆունկցիայի ժամանակավոր խանգարում, ոչ լրիվ սերտաճած ոսկրային կոշտուկներ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
40	Ծայրանդամի ծռվածություն կամ կարճացում, ֆունկցիայի կամ հագուստի և կոշիկի կրման դժվարացումով.
	ա) ձեռքի կամ ոտքի կարճացում ավելի քան 5 սմ, ոտքերի ծռվածություն ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) ձեռքի կամ ոտքի կարճացում 2-ից 5 սմ ներառյալ, ոտքերի ծռվածություն ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի են ծառայությանը շարքից դուրս  խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ			պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
41	Մեծ հոդերի հնացած կամ սովորույթային հոդախախտեր:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
42	Մատների թերություններ և դաստակի ձևախախտում  ֆունկցիայի խանգարումով.
	ա) նշանակալի աստիճանի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	բ) չափավոր աստիճանի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) աննշան աստիճանի	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
43	Ոտքերի մատների թերություններ.
	ա) երկու ոտքերի բոլոր մատների բացակայություն կամ անզգայացում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) ոտքերի մատների բացակայություն, անզգայացում, անշարժություն, ոտքերի մատների ծռվածություն, քայլքի և կոշիկի կրման չափավոր աստիճանի դժվարացումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ոտքերի մատների բացակայություն, անզգայացում, անշարժություն, ոտքերի մատների ծռվածություն, քայլքի և կոշիկի կրման աննշան  աստիճանի դժվարացումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
44	Ոտնաթաթի ձևախախտում.
	ա) կտրուկ արտահայտված անատոմիական փոփոխություններով, որը դժվարեցնում է քայլքը նշանակալի աստիճանի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) դժվարացնում է քայլքը չափավոր աստիճանի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) դժվարացնում է քայլքը աննշան աստիճանի	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
45	Ծայրանդամների բացակայություն.
	ա) մեկ ստորին ծայրանդամի լրիվ բացակայություն, վերին կամ ստորին ծայրանդամների անդամահատված ծայրատներ տարբեր մակարդակների և տարբեր զուգակցումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) վերին ծայրանդամի կամ ստորին ծայրանդամի բացակայություն, ազդրի ստորին երրորդականի մակարդակին	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) դաստակի կամ ոտնաթաթի բացակայություն	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
46	Լիմֆատիկ հանգույցների և որովայնի խոռոչի օրգանների տուբերկուլոզ.
	ա) քայքայումով և թարախակալումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) առանց քայքայման և թարախակալման	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) ակտիվ դադարող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	դ) ոչ ակտիվ	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
47	Խպիպ.
	ա) մոտ գտնվող օրգանների ֆունկցիաների խանգարում առաջացնող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	բ) հագուստի կրումը դժվարացնող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
48	Չարորակ նորագոյացություններ.
	ա) ենթակա չեն արմատական հեռացման, կամ վարատումներով (մետաստազներ)	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) արմատական հեռացման հետևանքներ առանց վարատումների	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
49	Բարորակ նորագոյացություններ.
	ա) օրգանների ֆունկցիաների կտրուկ խանգարումներ առաջացնող կամ գլխի, իրանի և վերջույթների  շարժումներն արգելակող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) հագուստի, հանդերձանքի կրումը խոչընդոտող կամ օրգանների ֆունկցիաների չափավոր աստիճանի խախտումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
50	Հիվանդություններ և վնասվածքների հետևանքներ՝ գլխավոր, ծայրամասային, զարկերակային, երակային, լիմֆատիկ անոթների և աորտայի.
	ա) արյան շրջանառության ծանր խանգարումների դեպքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) արյան շրջանառության չափավոր խանգարումների դեպքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) արյան շրջանառության աննշան խանգարումների դեպքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի են ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) առանց արյան շրջանառության խանգարման, օբյեկտիվ տվյալների առկայության դեպքում	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
51	Ճողվածքներ՝ աճուկային, ազդրային, հետվիրահատական և այլ.
	ա) կրկնվող կամ քայլքը դժվարացնող, ներքին օրգանների ֆունկցիան խոչընդոտող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	բ) առանց վերը նշված բարդությունների	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
52	ՈՒղիղ աղու արտանկում.
	ա) թեթև  ճիգի ժամանակ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության ժամանակ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
53	Ոչ բնական հետանցք, կղանքային խուղակ, նեղացում, հետանցքի սեղմամկանի անբավարարություն:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
54	Քրոնիկական պարապրոկտիտ, էպիթելային սրբանային անցքեր.
	ա) հաճախակի սրացումներով, կայուն կամ հաճախ բացվող խուղակներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) հազվադեպ սրացումներով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
55	Թութք. հաճախակի արյունահոսությամբ ծանր ձևեր, երկրորդային  սակավարյունությամբ. հաճախ կրկնվող թութքային երակների թրոմբոզ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
56	Միզասեռական օրգանների զարգացման անոմալիաներ, պոլիկիստոզ, նեֆրոպտոզ, միզուղիների և սեռական օրգանների սուր և քրոնիկ հիվանդություններ, միզաքարային հիվանդություն (երիկամների քարեր, միզածորան, միզապարկ, շագանակագեղձ), միզասեռական համակարգի վնասվածքների և վիրահատական միջամտությունների հետևանքներ.
	ա) ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) ֆունկցիայի աննշան խանգարումով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) ժամանակավոր բնույթի, ստացիոնար բուժում չպահանջող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
57	Երիկամների և միզուղիների տուբերկուլոզ.
	ա) ակտիվ, տուբերկուլոզի միկոբակտերիայի արտազատմամբ բոլոր ձևերը կամ քայքայմամբ և ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ակտիվ, առանց տուբերկուլոզի միկոբակտերիայի արտազատմամբ և ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) ակտիվ, հանդարտվող կամ ակտիվության նշանների անհետանալուց հետո մոտ 3 տարի, ֆունկցիայի աննշան խանգարումով կամ առանց խանգարման	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են ծառայությանը շարքից դուրս  խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	դ) ոչ ակտիվ, ակտիվության նշանների բացակայությամբ ավելի քան 3 տարի	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի  են
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
58	Սեռական օրգանների տուբերկուլոզ.
	ա) շագանակագեղձի զարգացող տուբերկուլոզ, հավելումների և ամորձիների  երկկողմանի ախտահարում, քայքայմամբ և խուղակների գոյացմամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) շագանակագեղձի, սերմնաբշտերի,  հավելումների և ամորձիների տուբերկուլոզ, խուղակներով չբարդացված	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են ծառայությանը շարքից դուրս  խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) ոչ ակտիվ, պրոցեսի ակտիվության նշանների բացակայումով 3 տարուց ավելի:	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի են
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
59	Գիշերամիզություն:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
60	Սերմնալարի երակների վարիկոզ լայնացում.
	ա) արյան շրջանառության նշանակալի խանգարմամբ,  ցավային համախտանիշով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	բ) արյան շրջանառության չափավոր խանգարմամբ	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
61	Ամորձու և սերմնալարի թաղանթի ջրգողություն.
	ա) կտրուկ արտահայտված, քայլքը դժվարացնող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	բ) չափավոր արտահայտված	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
62	Որովայնի խոռոչում կամ աճուկային կանալներում  ամորձիների ուշացում:	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	Ականջի և վերին շնչուղիների հիվանդություններ
63	Քրոնիկական թարախային էպիտիմպանիտ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
64	Քրոնիկական թարախային մեզոտիմպանիտ:
	ա) երկկողմանի կամ միակողմանի, որն ուղեկցվում է թմբկախոռոչում գրանուլյացիաներով, քրոնիկ հիպերտրոֆիկ ռինիտով, քրոնիկ դեկոմպենսացված տոնզիլիտով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	բ) միակողմանի, որը չի ուղեկցվում «ա» կետում նշված հիվանդություններով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
65	Կրած օտիտից հետո կայուն մնացորդային երևույթներ (ընդարձակ սպիացած փոփոխություններ, սերտաճումներ թմբկախոռոչում, թմբկաթաղանթի երկկողմանի կամ միակողմանի պերֆորացիա)	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի  չեն	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
66	Արտաքին լսողական անցումի, ականջախեցու կամ հարականջային շրջանի քրոնիկական էկզեմա:	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն			պիտանի  են
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
67	Վեստիբուլյար ապարատի ֆունկցիաների խանգարում.
	ա) կայուն, խիստ արտահայտված վեստիբուլյար-վեգետատիվ խանգարումներ, մեների հիվանդության ախտանիշներով ուղեկցվող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) անկայուն, հազվադեպ կրկնվող, չափավոր արտահայտված վեստիբուլյար-վեգետատիվ խանգարումներ	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	գ) կայուն և խիստ արտահայտված վեստիբուլյար գրգռումների նկատմամբ զգայունություն	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
68	Երկու ականջի կայուն լրիվ խլություն կամ խուլուհամրություն, վկայագրված բուժական հիմնարկների, կազմակերպությունների կամ խուլուհամրերի համար ուսումնական հաստատությունների կողմից	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
69	Լսողության անկում.
	ա) մեկ  ականջի կայուն լրիվ խլություն, մյուս ականջով 2 մ ոչ ավելի հեռավորության վրա շշուկային խոսքի ընկալման դեպքում, ինչպես նաև  երկու ականջի լսողության կայուն նվազում՝ շշուկային խոսքը չի ընկալվում կամ ընկալվում է 1 մ ոչ պակաս հեռավորության վրա	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	բ) մեկ  ականջի կայուն լրիվ խլություն, մյուս ականջով 2-ից 4 մ հեռավորության վրա շշուկային խոսքի ընկալման դեպքում, ինչպես նաև  երկու ականջի լսողության կայուն նվազում մինչև յուրաքանչյուր ականջով շշուկային խոսքի ընկալման աստիճանի 1-ից մինչև 2 մ հեռավորության վրա	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	գ) մեկ  ականջի կայուն լրիվ խլություն, մյուս ականջով 4 մ ավելի հեռավորության վրա շշուկային խոսքի ընկալման դեպքում	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	դ) երկու ականջի լսողության կայուն նվազում, մինչև յուրաքանչյուր ականջով շշուկային խոսքի ընկալման աստիճանի 2-ից 4 մ սահմաններում	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի  չեն	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
70	Ականջի կամ հարքթային խոռոչների բարոֆունկցիաների խիստ կայուն խանգարում:	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
71	Հարքթային խոռոչների քրոնիկական հիվանդություններ.
	ա) պոլիպոզ կամ թարախային, քթի պոլիպների կամ վերին շնչուղիների լորձաթաղանթի խիստ արտահայտված դիստրոֆիայի նշանների առկայությամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	բ) պոլիպոզ կամ թարախային, որոնք չեն ուղեկցվում վերը նշված սինուիտի ընթացքի առանձնահատկություններով	նոր ընդունվողներ
		պիտանի  չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	գ) սինուիտների ոչ թարախային ձևերը (կատարալ, սերոզ, վազոմոտոր և այլն), հայմորյան խոռոչի բուշտ	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
72	Կտրուկ արտահայտված գարշահոտ հարբուխ (օզենա):	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
73	Քրոնիկ դեկոմպենսացված տոնզիլիտ (տոքսիկաալերգիկ, բարդացած):	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
74	Վերին շնչուղիների կամ ականջի գայլախտ, տուբերկուլոզ, կարծրախտություն (սկլերոմա):	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
75	Խոսքի թերություններ.
	ա) բարձր աստիճանի կակազում, որն ընդգրկում է ողջ խոսակցական ապարատը՝ շնչառության խանգարումով և նևրոտիկ կտրուկ դրսևորումներով: Խոսքը սակավըմբռնելի դարձնող թլվատություն	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) չափավոր կակազում կամ թլվատություն, որն  անբավարար հստակության խոսքի պատճառ է հանդիսանում	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
76	Վիճակ սուր վնասվածքներից հետո, ականջի, վերին շնչուղիների հիվանդությունների և վիրահատությունների հետևանքներ, օրգանների ֆունկցիաների ոչ լրիվ վերականգնումով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
	Բերանի խոռոչի և ծնոտի հիվանդություններ
77	Բնածին և ձեռքբերովի թերություններ, դիմածնոտային  օրգանների, հյուսվածքների ձևախախտումներ և հիվանդություններ.
	ա) շնչառության, հոտառության, ծամելու, թքարտադրության ֆունկցիաների կտրուկ խանգարում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) շնչառության, հոտառության, ծամելու, թքարտադրության ֆունկցիաների չափավոր խանգարում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	գ) շնչառության, հոտառության, ծամելու, թքարտադրության ֆունկցիաների աննշան խանգարում	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
78	Ադենտիա (երկրորդային, առաջնային).
	ա) 10 և ավելի ատամների բացակայություն մեկ ծնոտի վրա կամ հանովի պրոթեզներով նրանց փոխարինում, 8 սեղանատամի բացակայություն մեկ ծնոտի վրա, մի կողմից վերին ծնոտի 4 սեղանատամի և մյուս կողմից ստորին ծնոտի  4 սեղանատամի բացակայություն կամ հանովի պրոթեզներով նրանց փոխարինում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
	բ) 4 և ավելի ատամների բացակայություն մեկ ծնոտի վրա կամ 2-րդ կտրիչի բացակայություն, իրար հետևից ժանիքի և 1-ին փոքր սեղանատամի բացակայություն հանովի պրոթեզներով փոխարինելու անհնարինության դեպքում	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
79	Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի, պարոդոնտի և ատամների հիվանդություններ.
	ա) պարոդոնտիտ, ծանր աստիճանի պարոդոնտոզ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
	բ) պարոդոնտիտ, միջին աստիճանի պարոդոնտոզ, ստոմատիտներ, գինգիվիտներ, խեյլիտներ և բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի այլ հիվանդություններ, որոնք բուժման ենթակա չեն	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
80	Դիմածնոտային վնասվածքների, հիվանդությունների և վիրահատությունների հետևանքներ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
	Աչքի և նրա հավելումների հիվանդություններ
81	Կապերի սերտաճում միմյանց հետ, ակնագնդի հետ, որը խանգարում է աչքի շարժումներին կամ տեսողությանը, կոպերի ներանկում կամ թարթիչների աճ դեպի ակնագունդը, որը գրգռում է աչքը. աչքի ֆունկցիան խանգարող կոպերի արտանկում. կոպերի սպիական ձևափոխում կամ դիրքի անբավարարություն, որոնք խանգարում են եղջերենու փակմանը. կայուն լակօֆթալ (վերին կոպի իջեցում. պտոզ).
	ա) երկու աչքի կոպերի դիրքի խիստ արտահայտված անբավարարություն (բացի պտոզից)	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) երկու աչքերի վերին կոպերի զգալի իջեցում կամ կոպերի դիրքի այլ խիստ արտահայտված արատներ մեկ աչքում կամ չափավոր արտահայտված մեկ աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
	գ) մեկ աչքի վերին կոպի կայուն նշանակալի իջեցում կամ կոպի դիրքի անբավարարություն մեկ աչքում վիրահատական բուժման վերաբերյալ ցուցումների բացակայության դեպքում	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
82	Խիստ արտահայտված հաճախակի սրացող խոցային բլեֆարիտներ, ինչպես նաև քրոնիկ կոնյուկտիվիտներ` պտկիկների գերաճող և հյուսվածքի ենթալորձային շերտի ինֆիլտրացիայով.
	ա) չբուժվող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	բ) բուժելի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
83	Մեկ կամ երկու աչքի արցունքատար ապարատի հիվանդության պատճառով չընդհատվող արցունքահոսություն.
	ա) չբուժվող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	բ) բուժելի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
84	Ակնագնդի նյարդի կայուն կատված.
	ա) կայուն դիպլոպիայի առկայությամբ	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն արքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ		պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	բ) առանց դիպլոպիայի, ակնագնդի մկանների հստակ արտահայտված տատանվող սպազմ	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն		պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
85	Աչքի թաղանթների և բեկող միջավայրերի տեսողության ֆունկցիան խախտող քրոնիկ բորբոքային կամ դեգեներատիվ բնույթի հիվանդություններ.
	ա) երկու աչքի խիստ արտահայտված հիվանդության խորացումով կամ հախաճախակի սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) նույնը մեկ աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	գ) մեկ աչքում չափավոր արտահայտված անփոփոխ, հազվադեպ սրացումներով, ընթացքով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
86	Ակոմոդացիայի սպազմ կամ կատված:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
87	Աֆակիա.
	ա) երկու աչքի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) մեկ աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
88	Աչքի կենտրոնում տեղակայված՝ բորբոքային կամ դիստրոֆիկ փոփոխություններ չառաջացնող, օտար մարմին.	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
89	Գլաուկոմա.
	ա) զարգացող և հետագա փուլերում երկու աչքում տարածվող	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) մեկ աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	գ) նախնական փուլում, նախագլաուկոմայի և հիպերտենզիայի փուլում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
90	Ցանցենու շերտազատում ցանկացած բնույթի.
	ա) երկու աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
	բ) մեկ աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն	պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
91	Տեսողական նյարդի ցանկացած բնույթի ապաճում, տեսողական ֆունկցիայի հետզհետե նվազումով.
	ա) երկու աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) մեկ աչքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
92	Տեսողության թուլություն՝ կապված բեկող միջավայրերի կամ ակնահատակի կայուն փոփոխությունների ռեֆրակցիայի անոմալիայի կամ այլ պատճառի (վնասվածք, օրգանական հիվանդություններ և այլն) հետ: Կոռեկցիայի թույլատրելի սահմանները նշված են բացատրությունում.
	ա) ակնագնդի բացակայություն, կամ մեկ աչքի կուրություն, կամ մեկ աչքի տեսողությունը 0.05 և ցածր,  մյուս աչքինը 0.4-ից ցածրի դեպքում, կամ զույգ աչքի տեսողությունը 0.3-ից ցածր	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ակնագնդի բացակայություն, կամ կուրություն մեկ աչքում, կամ տեսողությունը մեկ աչքում 0.05, մյուս աչքինը 0.4 և բարձրի դեպքում, կամ մեկ աչքի սրությունը 0.3, մյուսի 0.3-ից 0.05-ի դեպքում	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	գ) մեկ աչքի տեսողությունը 0.4,            մյուսինը 0.4-ից 0.05	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	դ) մեկ աչքի տեսողությունը 0.05, մյուսինը 0.5 և բարձր	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանի են ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ			պիտանի են զինվորական ծառայությանը
93	Համակցվող շլություն:	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն	պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
94	Գունազգացողության իջեցում.
	ա) դիխրոմազիա, անոմալ տրիխրոմազիա A և B տիպերի	նոր ընդունվողներ
		պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն	պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն		պիտանի են ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ	պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
	բ) անոմալ տրիխրոմազիա C տիպի	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի  են զինվորական ծառայությանը
95	Աչքի ֆունկցիայի ժամանակավոր խանգարումներ վնասվածքների, վիրահատական միջամտության կամ կրած հիվանդությունների հետևանքով, առանց ստացիոնար բուժման անհրաժեշտության.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում շարքային և հրամանատարական կազմ արձակուրդ
	Մաշկային և վեներական հիվանդություններ
96	Մաշկի քրոնիկ, դժվար բուժվող և չբուժվող հիվանդություններ.
	ա) էկզեմայի, նեյրոդեռմիտի տարածված ձևեր, բժշտախտներ (հասարակ, գերաճական, թերթաձև և սեբորեային), բնածին իխթիոզ և իխթիոզանման էրիթրոդեռմիա.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) ռեցիսիվ իխթիոզ, տարածված փսորիազ, տարածված թարախակույտային և խոցային մաշկաբորբեր, սահմանային բայց ոչ հաճախ սրացումներով ընթացող էկզեմաներ, նեյրոդերմիտ: Դյուրինգի մաշկաբորբ, սկավառակային (դիսկոիդ) կարմիր գայլախտ.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը   որոշվում է անհատականորեն
	գ) սահմանային, հազվադեպ կրկնվող էկզեմայի, նեյրոդեռմիտի, փսորիազի, սկավառակային կարմիր գայլախտի սահմանափակ սկլերոդեռմիայի ձևեր.	նոր ընդունվողներ
		պիտանի չեն			պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
		շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
97	Առավելապես մաշկային ծածկույթների ախտահարումով ընթացող շարակցական հյուսվածքի տարածուն հիվանդություններ՝ դերմատոմիոզիտ, սիստեմային կարմիր գայլախտ, տարածված սկլերոդեռմիա.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
98	Տարածված և համապարփակ մազաթափություն և վիտիլիգո.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
99	Տարածված կամ զգալիորեն արտահայտված հիպերկերատոզներ, դիսկերատոզներ և մաշկի այլ նախաքաղցկեղային  վիճակներ, ռենտգեն և ռադիոդեռմիտներ: Ֆոտոդեռմատոզներ.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
100	Մաշկի տարածուն սուր հիվանդություններ, այդ թվում ինֆեկցիոն (մաշկաբորբ, քոս և այլն), ինչպես նաև  սուր դեռմատոզներ կապված սննդային, նյութափոխանակության  խանգարումների, ներվային համակարգի հիվանդությունների (մաշկաբորբ, թունամաշկաբորբ,  եղնջաբորբ) հետ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
101	Բոր:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
102	Մաշկի տուբերկուլոզ:
	ա) տարածուն և այլանդակող ձևեր	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	բ) սահմանափակ ձևեր առանց վիսցերալ արտահայտությունների	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը  որոշվում է անհատականորեն
103	Մաշկի և նրա հավելումների սնկային հիվանդություններ (գոնչ, միկրոսպորիա, տրիխոֆիտիա և այլն):	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
104	Սուր և քրոնիկ միզուկաբորբեր (անկախ իթիոլոգիայից):	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
105	Սիֆիլիս.
	ա) առաջնային, երկրորդային	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
	բ) երրորդային, բնածին	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
	գ) թաքնված	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
106	Մարդու իմունային անբավարարության վիրուսակիրներ (ՄԻԱՎ) և ձեռքբերովի իմունային անբավարարության հիվանդություններ (ՁԻԱՀ)	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
	Կանանց հիվանդություններ
107	Սեռական օրգանների ինֆանտիլիզմ (թերզարգացում) ընդհանուր ֆիզիկական բավարար զարգացումով և առանց ձվարանների ֆունկցիայի խանգարման:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի են զինվորական ծառայությանը
108	Կանացի սեռական օրգանների բարորակ նորագոյացություններ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
109	Միզասեռական և աղիքասեռական խուղակներ:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
110	Կանացի սեռական օրգանների արտանկում կամ շեքի լրիվ պատռվածք, սեղմիչի ամբողջականության խախտումով:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը` հանելով զինվորական հաշվառումից
111	Կանացի սեռական օրգանների իջեցում:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ
		պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն		պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ	պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն
112	Սեռական ֆունկցիայի խանգարումով ուղեկցվող արգանդի սխալ դիրք:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
113	Արգանդի և նրա հավելումների, կոնքային որովայնամզի և բջջանքի քրոնիկ բորբոքային հիվանդություններ (անատոմիական դասավորվածության խախտումով, ինչպես բորբոքման արդյունքում (առաջնային), այնպես էլ հետվիրահատական (երկրորդային) սեռական ֆունկցիայի խանգարումով
	ա) հաճախակի սրացումներով	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
	բ) հազվադեպ սրացումներով.	նոր ընդունվողներ պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն
114	Արգանդի, փողերի, ձվարանների, կոնքի որովայնամզի և բջջանքի սուր բորբոքային հիվանդություններ.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
115	Արգանդի վզիկի էրոզիա, ցերվիցիտներ, էնդոցերվիցիտներ և դրանց զուգակցություն.	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն մինչ առողջացում շարքային և հրամանատարական կազմ ենթակա են բուժման
116	Ձվարանի ֆունկցիայի, դաշտանի կայուն խանգարումներ (ամենորեա, մենորագիա, մետրորագիա, հիպոմենորեա, ալգիդիսմենորեա).	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ
117	Վազոմոտոր ռեակցիաներով, անոթների սպազմով, արյան ճնշման տատանումներով, աղեստամոքսային տրակտի խանգարումներով, հոդերում և մկաններում ցավերով և այլ երևույթներով ուղեկցվող կլիմաքս:	նոր ընդունվողներ պիտանի չեն շարքային և հրամանատարական կազմ պիտանի չեն զինվորական ծառայությանը խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի սահմանափակ պիտանի են ռազմական ժամանակ

Հավելված 2 ՀՀ ոստիկանության պետի և ՀՀ առողջապահության նախարարի _____ _________ թիվ ____-Ն

 

ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԵՎ ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԹԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՑԱՆԿԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԲԱՑԱՏՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

Գ Լ ՈՒ Խ  1

 

ՀՈԳԵԿԱՆ ԽԱՆԳԱՐՈՒՄՆԵՐ

 

1. Սույն կետով նախատեսում է մտավոր թերզարգածության բոլոր ձևերը: Ախտորոշման առումով սակավամտության արտահայտված ձևերը դժվարություններ չեն ներկայացնում: Սակավամտության թեթև ձևերը հարկավոր է տարբերակել նմանատիպ վիճակներից՝ մանկավարժական բարձիթողությունից (երբ մտավոր զարգացումը պայմանավորված է ուսման և դաստիարակության թերություններով), ծանր սոմատիկ հիվանդություններով տառապող հիվանդների երկարատև ասթենիզացիայից (երբ մտավոր զարգացումը ընթանում է որոշակի ուշացումով և դրսևորվում դանդաղ մտածողությամբ, վատ հիշողությամբ, ցրվածությամբ), մանկական տարիքում ի հայտ եկած պրոգրեդիենտ հոգեկան հիվանդություններից:

Հոգեկան ինֆանտիլիզմը հարկ է դիտարկել նաև «Հիվանդությունների ցանկ»-ի 16 կետով: Հոգեկան ինֆանտիլիզմի դրսևորումներով նոր ընդունվողները ճանաչվում են ծառայությանը ոչ պիտանի:

Ձեռք բերովի սակավամտությունը՝ դեմենցիան, դիտարկվում է «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետերով, կախված հիմնական հիվանդության էթիոլոգիայից:

2. Կետը նախատեսում է գենուին էպիլեպսիան մեծ և փոքր նոպաներով, հոգեկան էկվիվալենտներով կամ անձի սպեցիֆիկ փոփոխություններով:

Սիմպտոմատիկ էպիլեպսիան սույն կետին չի վերաբերում և դիտարկվում է ըստ հիմնական հիվանդության էթիոլոգիայի՝ համապատասխան կետով:

Բժշկական փաստաթղթերով հիմնավորված թեկուզ և մեկ էպիլեպտիկ նոպան հիմք է տալիս նոր ընդունվողներին բոլոր սյունակներով ճանաչելու ոչ պիտանի:

Շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց հետազոտության ժամանակ նոպայի առկայությունը պետք է հաստատված լինի բժշկական դիտարկումով: Սիմպտոմատիկ էպիլեպսիայով (գլխուղեղի և նրա թաղանթների ուռուցքի կասկած, էնցեֆալիտ կամ կենտրոնական նյարդային համակարգի այլ օրգանական ախտահարում) հետազոտվողին անհրաժեշտ է ուղարկել նյարդաբանական ստացիոնար, մնացած այլ դեպքերում հետազոտությունը կատարվում է հոգեբուժական ստացիոնարում: Նյարդաբանական ստացիոնարում հոգեբույժի կոնսուլտացիաները պարտադիր են:

Հաճախակի նոպաների (տարին 3-ից ավելի) կամ ցնցումային նոպաների էկվիվալենտների առկայության և պրոգրեսիվող հոգեկան խանգարումների դեպքում հետազոտությունը կատարվում է «ա» կետով:

Եզակի, հազվադեպ (տարին 3-ից ոչ ավելի) առանց էկվիվալենտների նոպաների և էպիլեպսիային բնորոշ հոգեկան փոփոխությունների դեպքում, պիտանելիությունը որոշվում է «բ» կետով:

3. Կետին վերաբերում են մանիակալ-դեպրեսիվ պսիխոզը, ցիկլոտիմիան (կարճատև, երկբևեռ, պսիխոզի աստիճանին չհասնող անձի փոփոխություններով), չպարզաբանված այլ աֆեկտիվ փսիխոզները, այդ թվում և էնդոռեակտիվ դիստիմիան և մելանխոլիան:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում մանիակալ-դեպրեսիվ փսիխոզի խիստ արտահայտված կամ ձգձգվող ձևերը և հաճախակի կրկնվող փուլերով ցիկլոթիմիան: «Բ» ենթակետով շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք կարող են ճանաչվել «պիտանի ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի ռազմական ժամանակ»: Այս դեպքում առաջարկվում է օպերատիվ աշխատակիցներին տեղափոխել ոչ օպերատիվ պաշտոնների:

Շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց ռազմաբժշկական հանձնաժողով ուղարկելը, նույնիսկ լիարժեք ապաքինվելուց հետո, պարտադիր է:

4. Շիզոֆրենիա (մտագարություն) ախտորոշմանը անհրաժեշտ է վերաբերվել բացառիկ զգուշությամբ: Կասկածի բոլոր դեպքերում ստացիոնար հետազոտությունը, բարձր որակավորում ունեցող մասնագետների ներգրավմամբ, պարտադիր է, որովհետև շիզոֆրենիայի նշաններին հաճախ վերաբերում են տվյալ անձի առանձնահատկությունները, բնորոշ բնավորության գծերն ու վարքը, հիմքում չունենալով որևէ հիվանդագին երևույթ:

Շիզոֆրենիայի ախտանիշներին երբեմն սխալ վերագրում են վարակիչ հիվանդություններից և թունավորումներից առաջացած անցողիկ հոգեկան խանգարումները, որոնք հանդիսանում են ինֆեկցիոն-ինտոքսիկացիոն բնույթի փսիխոզներ և դիտվում են «Հիվանդության ցանկի»-ի համապատասխան կետով: Ախտորոշման սխալներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է մեծ ուշադրություն դարձնել հիվանդների սոմատիկ վիճակին և լաբորատոր հետազոտություններին: Երբ տարբերակիչ ախտորոշումը շիզոֆրենիայի և այլ հոգեկան խանգարումների (պարանոիդ վիճակներ, անձի պարանոյալ զարգացում և այլն) միջև դժվարացած է` պետք է կիրառել «Հիվանդության ցանկ»-ի համապատասխան կետերը:

5. Կետը նախատեսում է անոթային հիվանդություններից, գլխուղեղի ուռուցքներից առաջացած փսիխոզներն ու հոգեկան խանգարումները, նախկինում կրած ինտոքսիկացիաների և ուղեղի ինֆեկցիաների մնացորդային երևույթները, կենտրոնական նյարդային համակարգի տարբեր գենեզի դեգեներատիվ և հոգեկան խանգարումներով ընթացող գլխուղեղի այլ օրգանական հիվանդությունները:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում ինտելեկտուալ-մնեստիկ խանգարումներն ու փսիխո-օրգանական տիպի անձի փոփոխությունները:

«Բ» ենթակետին են վերաբերում հուզակամային և էնդոկրին-վեգետատիվ կայուն հոգեկան խանգարումները, որոնք չեն հասնում հոգեկան հիվանդության աստիճանի և չեն կարող դասվել «ա» ենթակետին:

Բացառիկ դեպքերում օպերատիվ ծառայությունների շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք, որոնք չունեն 25 տարվա ծառայության ստաժ, «բ» ենթակետով կարող են ճանաչվել «պիտանի ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ», կադրային ապարատի հետ համաձայնեցնելով և նրանց տեղափոխելով ոչ օպերատիվ աշխատանքի: Դրանց նկատմամբ պոլիկլինիկայի հոգեբույժի կողմից սահմանվում է դինամիկ հսկողություն:

6. Կետը նախատեսում է ինֆեկցիոն և ինտոքսիկացիոն փսիխոզները, ինչպես նաև տարբեր գենեզի սոմատոգեն փսիխոզները: Այդ կետին են վերաբերում ռադիոակտիվ նյութերի ազդեցությամբ պայմանավորված, այլ իոնիզացիոն աղբյուրների ճառագայթումից, հրթիռային վառելանյութի բաղադրիչներից և այլնից առաջացած հոգեկան խանգարումները:

Անամնեզում վերը նշված փսիխոզների առկայությունը, առանց ներքին օրգանների ախտահարման նշանների և նյարդահոգեկան ոլորտի խանգարումների բժշկական փորձաքննության պահին, իրավունք չի տալիս ճանաչելու շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց ոչ պիտանի զին. ծառայությանը. նոր ընդունվողները պիտանի չեն: Այս փսիխոզների բարենպաստ ելքը պետք է հաստատված լինի բուժ. հիմնարկում հետազոտությամբ:

Հետազոտության և բժշկական փորձաքննության փաստաթղթերում պետք է նշվի հիմնական հիվանդությունը, որի հետևանքով առաջացել է հոգեկան խանգարումը:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում արտահայտված կլինիկական դրսևորումներով կամ երկարատև ընթացքով փսիխոտիկ վիճակները:

«Բ» ենթակետին՝ կլինիկական չափավոր արտահայտված փսիխոտիկ վիճակները կամ կրկնակի փսիխոզներից առաջացած անձի պաթոլոգիական փոփոխությունները:

Ալկոհոլի կամ թմրադեղերի չարաշահման հետևանքով սուր փսիխոզ տարած շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց նկատմամբ որոշումը կայացվում է «բ» ենթակետով՝ նույնիսկ հոգեկան գործունեության լիարժեք վերականգնման դեպքում: Հիմնվելով մասնագիտական կլինիկական հետազոտությունների վրա, նույն ենթակետով է որոշում կայացվում քրոնիկական ալկոհոլիզմով (թմրամոլությամբ) տառապող շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց նկատմամբ:

Հոգեկան ոլորտը լիարժեք վերականգնված և նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարման նշանների բացակայությամբ, չափավոր արտահայտված ասթենիկ վիճակով ստացիոնարից դուրս գրված շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց՝ «գ» ենթակետով կարելի է ձևակերպել հիվանդության կապակցությամբ արձակուրդ, բացառությամբ ալկոհոլային (թմրամոլային) փսիխոզ տարած անձանց:

Ալկոհոլի և թմրադեղերի սովորական օգտագործումից վեգետատիվ խանգարումների նշաններով նոր ընդունվողների նկատմամբ կիրառվում է «գ» ենթակետը, իսկ շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց նկատմամբ տվյալ կետի կիրառման հիմքեր չկան:

7. Փսիխոպաթիան, որպես անձի բնածին անոմալիա, բնութագրվում է հոգեկանի և վարքի կայուն աններդաշնակությամբ (դիսոնանս), որի համար էլ այս ախտորոշմանը պետք է մոտենալ հատուկ ուշադրությամբ և զգուշությամբ, բացառելով հիպերախտորոշումը, մանավանդ հիվանդության սահմանային ձևերի դեպքում:

Փսիխոպաթիան ախտորոշելու համար պետք է ունենալ օբյեկտիվ հավաքած և մանրամասն անամնեզ, որից կարելի է եզրակացնել, որ հիվանդությունը կրում է կայուն և երկարատև բնույթ: Անհրաժեշտ է տարբերակել փսիխոպաթիան, որպես անձի բնածին պաթոլոգիա, փսիխոպաթանման վիճակներից, որոնք պատճառականորեն կապված են կոնկրետ ախտահարումների հետ (վնասվածքներ, վարակիչ հիվանդություններ, թունավորումներ և այլն): Փսիխոպաթանման վիճակներով անձինք հետազոտվում են «Հիվանդությունների ցանկ»-ով նախատեսված համապատասխան կետերով: Սույն կետով են դիտարկվում նաև պաթոլոգիական զարգացումով անձինք (պարանոյալ, հայցամոլա-պարանոյալ, կպչուն-վախային և այլն):

Այս կետով շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց բժշկական հետազոտությունը կատարվում է ծառայական և բժշկական բնութագրերի, անձնական գործի մանրազնին ուսումնասիրությունից հետո:

Նոր ընդունվողները պիտանի չեն ծառայությանը անկախ կոմպենսացիայի աստիճանից և տևողությունից:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում արտահայտված, հաճախակի դեկոմպենսացվող և չբուժվող փսիխոպաթիաները, որոնք հիվանդին անաշխատունակ են դարձնում երկար ժամանակով և խոչընդոտում են ծառայական պարտականությունների կատարմանը:

«Բ» ենթակետը նախատեսում է փսիխոպաթիաների չափավոր արտահայտված անկայուն կոմպենսացիայով ձևերը, որոնք դրսևորվում են աֆեկտիվ լիցքաթափումներով, տրամադրության անկայունությամբ, հեշտությամբ զարգացող ռեակտիվ վիճակներով, վեգետատիվ նյարդային համակարգի պարզորոշ անհավասարակշռությամբ, արտաքին միջավայրին հարմարվելու դժվարությամբ:

8. Կետին են վերաբերում բոլոր սուր դրսևորվող վիճակները, որոնք իրենցից ներկայացնում են նևրոտիկ և փսիխոտիկ մակարդակի պատասխան ռեակցիա հոգեկան տրավմաների և անբարենպաստ իրադրությունների նկատմամբ: Սույն կետը ընդգրկում է տարբեր ռեակտիվ փսիխոզներ և վիճակներ՝ աֆեկտիվ-շոկային և դեպրեսիվ փսիխոգեն ռեակցիաներ, ռեակտիվ զառանցական փսիխոզներ, հիստերիկ փսիխոգեն ռեակցիաներ կամ հիստերիկ փսիխոզներ, ինչպես նաև նևրոզներ՝ նևրասթենիա, հիստերիկ և կպչուն վիճակների նևրոզներ: Սույն կետին է վերաբերում անձի նևրոտիկ զարգացումը: Կենտրոնական նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարման (վնասվածքներ, ինֆեկցիաներ, ինտոքսիկացիաներ, անոթային ախտահարումներ) հետևանքով առաջացած նևրոզանման վիճակները դիտվում են հիմնական հիվանդության էթիոլոգիայից ելնելով՝ «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետերով:

Շարքային և հրամանատարական կազմի նևրոզներով տառապող անձինք պետք է ապահովվեն համապատասխան բուժումով և կանխարգելիչ միջոցառումներով: Միայն բուժման և կանխարգելիչ միջոցառումների անարդյունավետության դեպքում կարող է բարձրացվել ծառայությանը պիտանելիության հարցը:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում երկարատև և անբարենպաստ ընթացքով ռեակտիվ փսիխոզները (ռեակտիվ դեպրեսիա, ռեակտիվ պարանոիդ, հիստերիկ տիպի հոգեկան խանգարումներ և այլն):

«Բ» ենթակետը նախատեսում է կարճատև և բարենպաստ ընթացքով ռեակտիվ փսիխոզները և նևրոզները, որոնք արտահայտվում են խիստ դյուրագրգռությամբ կամ հոգեկան ակտիվության իջեցումով, երբ հիվանդագին երևույթները, չնայած անցկացված բուժմանը, կայուն են, մնայուն և դժվարացնում են ծառայական պարտականությունների կատարումը: Որոշումը կայացվում է մեկ ամսից ոչ պակաս անարդյունավետ ստացիոնար բուժումից հետո:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են աննշան արտահայտված նևրոտիկ վիճակները, որոնք բնութագրվում են հիմնականում թեթև և կարճատև էմոցիոնալ-վեգետատիվ խանգարումներով և լավ են ենթարկվում բուժմանը:

Առանձին դեպքերում, ելնելով բուժման նպատակահարմարությունից, կարելի է հատկացնել արձակուրդ հիվանդության կապակցությամբ:

9. Կետը նախատեսում է հոգեկան և նյարդահոգեկան գործունեության խանգարումներ, որոնք առաջացել են գանգի փակ և թափանցող վնասվածքներից հետո (հիշողության, բանականության, հուզակամային ոլորտի խանգարումներ, երկարատև կամ հեշտությամբ առաջացող ասթենիկ վիճակներ):

«Ա» ենթակետին վերաբերում են տրավմատիկ բնույթի խիստ արտահայտված և կայուն հոգեկան փոփոխությունները:

«Բ» ենթակետին՝ ուղեղի վնասվածքից հետո չափավոր արտահայտված հոգեկան խանգարումները, նյարդային համակարգի օրգանական ախտահարման երևույթներով և կլինիկորեն դրսևորված փսիխոպաթանման կամ արտահայտված ասթենիկ վիճակները:

Նորմալ հոգեկան գործունեության լրիվ վերականգնման դեպքում, գանգուղեղի վնասվածք կրած անձինք դիտարկվում են «գ» ենթակետով, շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք ճանաչվում են «պիտանի ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, առաջին աստիճանի սահմանափակ պիտանի ռազմական ժամանակ», ոչ օպերատիվ աշխատանքի տեղափոխումով:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  2

 

ՆՅԱՐԴԱՅԻՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՎ ՏՐԱՎՄԱՆԵՐԻ ՀԵՏԵՎԱՆՔՆԵՐ

 

10. Նկատի են առնված գլխուղեղի և ողնուղեղի անոթային հիվանդությունների բոլոր ձևերը. գլխուղեղի արյան շրջանառության երկարատև խանգարումները՝ գլխուղեղի արյան մատակարարման պրոգրեսիվ վատացումով, դինամիկ խանգարումները՝ գլխուղեղի արյան շրջանառության անցողիկ խանգարման տեսքով և ինսուլտները (հեմոռագիկ և իշեմիկ), ինչպես նաև ողնուղեղի արյան շրջանառության խանգարումները, որոնք իրենց հետ բերում են օջախային արտանկումներ տարբեր տեղակայումներով, համապատասխան ֆունկցիաների խանգարումներով:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են կրկնակի ինսուլտները, նյարդային համակարգի ֆունկցիաների ծանր, կայուն արտանկումները, որոնք առաջացել են գլխուղեղի կամ ողնուղեղի արյան շրջանառության սուր խանգարման հետևանքով, ինչպես նաև քրոնիկական անոթային, ուղեղային երրորդ աստիճանի անբավարարությունը (հեմիպլեգիա, խորը հեմիպարեզներ, մոնոպարեզներ, խոսակցության, հիշողության, մտածողության խանգարումներ, պարկինսոնիզմի երևույթներ, էպիլեպտանման նոպաներ, կոնքի օրգանների ֆունկցիաների խանգարումներ և այլն):

«Բ» ենթակետին վերաբերում են բարեհաջող ընթացքով և չափավոր արտահայտված օջախային արտանկումներով անոթային հիվանդությունների ձևերը: Այս ենթակետին են վերաբերում նաև ուղեղային 2-րդ աստիճանի քրոնիկական անբավարարության երևույթները ուղեղային աթերոսկլերոզի ժամանակ (թուլակամություն, գլխացավեր, գլխապտույտներ, քնի խանգարումներ, ուշագնացության վիճակներ, աշխատունակության իջեցում, էմոցիոնալ-կամային սֆերայի խանգարումներ՝ կենտրոնական նյարդային համակարգի կողմից առանձին կայուն օրգանական նշանների առկայության դեպքում՝ հստակ անիզոռեֆլեքսիա, բբերի թորշոմած ռեակցիա լույսի նկատմամբ, պիրամիդալ ախտանիշներ և այլն): Սրանց թվին են պատկանում նաև ուղեղի արյան շրջանառության խանգարումները հիպերտոնիկ հիվանդության 2-րդ փուլի ժամանակ, ինչպես նաև հաճախակի (տարին 3 անգամ և ավելի) ուղեղի արյան շրջանառության անցողիկ խանգարումները:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են ուղեղի արյան շրջանառության հազվադեպ անցողիկ խանգարումները (տարին 2 անգամից ոչ ավել), որոնք ուղեկցվում են կենտրոնական նյարդային համակարգի կողմից անկայուն օջախային ախտանիշներով (պարեզներ, պարէսթեզիաներ, խոսակցության խանգարումներ, ուղեղիկային երևույթներ), պահպանվում են ոչ ավել քան մեկ օր և անցնում են առանց նյարդային համակարգի ֆունկցիաների խանգարման: Այս ենթակետը ընդգրկում է նաև գլխուղեղի անոթների աթերոսկլերոզի սկզբնական ձևերը, որոնք չեն ուղեկցվում ուղեղի արյան շրջանառության անցողիկ խանգարումներով. հաճախակի նոպաներով միգրենի զանազան ձևերը, ողնուղեղի արյան շրջանառության խանգարման հետևանքները՝ զգացողության ոչ խիստ արտահայտված խանգարման կամ ծայրանդամների աննշան արտահայտված պարեզների ձևով, ողնաշարային զարկերակի համախտանիշը:

Կենտրոնական նյարդային համակարգի խանգարված ֆունկցիաների լրիվ վերականգնման դեպքում, շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց նկատմամբ, որոնք տարել են ուղեղի արյան շրջանառության անցողիկ խանգարում կամ ոչ տրավմատիկ սուբարախնոիդալ արյունազեղում (օջախային արտանկումների բացակայության դեպքում), համապատասխան բուժումից հետո կարելի է կայացնել որոշում հիվանդության կապակցությամբ արձակուրդի անհրաժեշտության մասին: Արձակուրդի ավարտից հետո պիտանելիությունը ծառայությանը շարքում կամ շարքից դուրս որոշվում է անհատականորեն:

Կրկնակի սուբարախնոիդալ արյունազեղումների ժամանակ բժշկական զննումը իրականացվում է ըստ «ա» կամ «բ» ենթակետի:

Գլխուղեղի անոթների անևրիզմայի ժամանակ, որը հանդիսացել է ուղեղի արյան շրջանառության խանգարման պատճառ, շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց զննումը իրականացվում է «ա», «բ» կամ «գ» ենթակետերի համաձայն՝ կախված ուղեղի արյան շրջանառության խանգարման, մնացորդային երևույթների արտահայտվածության աստիճանից և նյարդային համակարգի ֆունկցիաներից:

Գլխուղեղի անոթների անևրիզմայի կապակցությամբ վիրահատված անձանց պիտանելիությունը ծառայությանը գնահատելիս հաշվի են առնվում վիրահատության արմատականությունը, նրա արդյունավետությունը, գանգի հետվիրահատական դեֆեկտի մեծությունը, խանգարված ֆունկցիաների վերականգնման դինամիկան:

Վիրահատական միջամտությունից հետո ըստ առաջին և երկրորդ սյունակների զննվողները համարվում են ոչ պիտանի «ա» կամ «բ» ենթակետով, ինչպես նաև «Հիվանդությունների ցանկ»-ի 35 կետի համապատասխան ենթակետերով: Ըստ երրորդ և չորրորդ սյունակների զննվողների պիտանելիությունը ծառայությանը որոշվում է խիստ անհատականորեն՝ հաշվի առնելով ղեկավարության, բուժող բժշկի կարծիքը, զննվողի տարիքը և այլն:

«Գ» ենթակետին են վերաբերում նաև վեգետատիվ անոթային կրիզները դիստոնիայի համախտանիշի գեներալիզացված (վիսցերալ համակարգերի միաժամանակյա ընդգրկումով) ձևերը, արտահայտված անգիոտրոֆոպաթիաները, վեգետատիվ անոթային կրիզները, որոնք արտահայտվում են սուր սակավարյունությամբ (հասարակ և ցնցումային ուշագնացություններ): Վեգետատիվ անոթային անկայունության ախտորոշումը հաստատվում է միայն այն դեպքերում, երբ նպատակաուղղված հետազոտություններով չեն հայտնաբերվում կենտրոնական և վեգետատիվ նյարդային համակարգերի խանգարումներով ուղեկցվող այլ հիվանդություններ: Ուշագնացություններ ունեցող անձինք (անկախ դրանց հաճախականությունից) պիտանի չեն փոխադրամիջոցներ ղեկավարելու, բարձրության վրա, շարժվող մեխանիզմների և կրակի մոտ աշխատելու:

Մանրակրկիտ ուսումնասիրվում են ծառայության նոր ընդունվողների վերջին 5 տարվա բժշկական փաստա-թղթերը և «գ» ենթակետով որոշում է կայացվում միայն այն դեպքում, երբ կան նախկինում ունեցած գիտակցության կորստի վերաբերյալ հետազոտությունների արդյունքները հաստատող փաստաթղթեր:

Ուղեղային վեգետաանոթային հազվադեպ կրիզներով շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց ծառայության փոփոխության կամ զորացրման ժամանակ ճանաչում են պիտանի շարային կամ շարքից դուրս ծառայությանը անհատականորեն, հաշվի առնելով ծառայության բնույթը և պայմանները:

11. Սույն կետին վերաբերում են առաջնային և երկրորդային էնցեֆալիտները և էնցեֆալոմիելիտները, մենինգիտները, գլխուղեղի և ողնուղեղի կոնտակտային կամ մետաստատիկ բորբոքային պրոցեսները (մենինգակոկային մենինգիտ, շճային մենինգիտներ, պոլիոմիելիտ, տզային և մոծակային վիրուսային էնցեֆալիտներ, ցրված սկլերոզ և այլն), ինչպես նաև նյարդային համակարգի ախտահարումները տուբերկուլոզի, սիֆիլիսի, արյան հիվանդությունների ժամանակ:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են նյարդային համակարգի ծանր հիվանդությունները, որոնք ուղեկցվում են ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումներով. խորը պարալիզներ կամ պարեզներ, արտահայտված պարկինսոնիզմ, արախնոիդիտ՝ ներգանգային ճնշման խիստ բարձրացումով, օպտիկոխիազմալ արախնոիդիտ՝ տեսողության խանգարումով, տարած միելիտի հետևանքներ՝ պարալիզի կամ արտահայտված պարեզի երևույթներով և այլն: Այս ենթակետին է վերաբերում նաև ողնուղեղային չորուկը, պրոգրեսիվող պարալիզը, Էրբի ողնուղեղային սիֆիլիտիկ պարալիզը:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են հիվանդությունների դանդաղ ընթացող քրոնիկական ձևերը (երկրորդային էնցեֆալիտի մնացորդային երևույթներ՝ չափավոր արտահայտված հեմիպարեզով՝ մկանային ուժի իջեցման ձևով, մկանային տոնուսի ոչ մեծ բարձրացումով՝ առանց խոսակցության, հիշողության, քայլվածքի խանգարումների, ուղեղային արախնոիդիտ՝ չափավոր արտահայտված ներգանգային ճնշման բարձրացումով):

Անձինք, որոնք ծառայության ընթացքում տարել են տուբերկուլոզային մենինգիտ, փորձաքննվում են սույն կետի «ա» կամ «բ» ենթակետով:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են նյարդային համակարգի ախտահարման մնացորդային երևույթները առանձին ցրված օրգանական նշանների ձևով, զուգորդված վեգետաանոթային անկայունությամբ և նևրոտիկ երևույթներով, ուղեղային արախնոիդիտը ներգանգային ճնշման ոչ խիստ բարձրացմամբ:

Այս կետի «գ» ենթակետով շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց պիտանելիությունը շարքային կամ շարքից դուրս ծառայությանը` որոշվում է ելնելով ծառայության բնույթից և ծառայողական պարտականությունները կատարելու հնարավորությունից:

«Դ» ենթակետին վերաբերում են նյարդային համակարգի ախտահարումների մնացորդային երևույթները, որոնց ժամանակ լինում են առանձին կայուն ցրված օրգանական նշաններ, առանց ֆունկցիաների խանգարումների (հիպոմիմիա, թեթև անիզոռեֆլեքսիա, կոնվերգենցիայի անբավարարություն և այլն):

«Դ» ենթակետին վերաբերում են տարած սուր շճային մենինգիտից, տզային էնցեֆալիտի մենինգեալ ձևերից, մենինգակոկային ինֆեկցիաների գեներալիզացված ձևերից հետո առաջացած վիճակները (մենինգիտ, մենինգոէնցեֆալիտ, մենինգոկոկցեմիա, խառը ձևեր) և նման այլ դեպքեր, որոնք ավարտվում են լրիվ առողջացմամբ և ողնուղեղային հեղուկի նորմալացումով:

Ոստիկանություն նոր ընդունվողների պիտանելիությունը ծառայությանը ըստ «դ» ենթակետի որոշելիս անհրաժեշտ է հաշվի առնել հիվանդության երկարատևությունը, հիվանդությունից հետո անցած ժամանակը, նյարդահոգեկան որևէ խանգարման առկայությունը կամ բացակայությունը, ծառայության բնույթը:

12. Նկատի են առնված գլխուղեղի և ողնուղեղի տրավմաների մոտակա և հեռակա հետևանքները, կենտրոնական նյարդային համակարգի տրավմատիկ վնասման բարդությունները, ինչպես նաև օդային հարվածային ալիքի ազդեցության հետևանքները:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են տրավմատիկ վնասման հետևանքները գլխուղեղի կամ ողնուղեղի ֆունկցիաների ծանր խանգարումներով (կայուն պարալիզներ կամ խորը պարեզներ առաջացնող ուղեղի սալջարդ, հեմատոմիելիա, սուբդուրալ հեմատոմա և այլն), նաև այն վիճակները, երբ ուղեղանյութի վնասման արդյունքում առաջանում են կեղևային ֆունկցիաների խանգարումներ (աֆազիա, ագնոզիա, ապրաքսիա և այլն): Այս ենթակետին են վերաբերում նաև այն դեպքերը, երբ տրավմայի հետևանքով ուղեղի թաղանթներում առաջանում է պրոցես (տրավմատիկ արախնոիդիտ) բերելով ներգանգային ճնշման կտրուկ բարձրացման, ինչպես նաև հաճախակի էպիլեպտանման նոպաների դեպքերը, որոնք առաջացել են տրավմայից հետո տարբեր ժամկետներում:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են նյարդային համակարգի տրավմայի այն հետևանքները, որոնց ժամանակ օջախային ախտանիշները և ֆունկցիաների խանգարումները չեն հասնում «ա» ենթակետով նկատի առնված արտահայտվածության աստիճանին (ծայրանդամի ֆունկցիան էապես չսահմանափակող պարեզ, չափավոր արտահայտված ուղեղիկային խանգարումներ՝ քայլվածքի ժամանակ անկայունության և նիստագմի ձևով և այլն, տրավմատիկ արախնոիդիտ՝ չափավոր արտահայտված ներգանգային ճնշման բարձրացումով, եզակի էպիլեպտանման նոպաներով և այլն):

«Գ» ենթակետին վերաբերում են գլխուղեղի կամ ողնուղեղի տրավմատիկ վնասման այնպիսի հետևանքները, որոնց ժամանակ նյարդաբանական վիճակի մեջ հայտնաբերվում են օրգանական նշաններ (քիթ-շրթունքային ծալքերի աննշան ասիմետրիա և անիզոռեֆլեքսիա, զգացողության թեթև խանգարումներ և այլն), համակցված վեգետատիվ անոթային անկայունության և տարբեր տիպի նևրոտիկ երևույթների հետ: Այս ենթակետին են վերաբերում նաև գանգի հիմի և թաղի կոտրվածքների հետևանքները՝ ոչ խիստ արտահայտված մնացորդային երևույթների առկայության դեպքում՝ առանց ֆունկցիաների խանգարման և ներգանգային ճնշման աննշան բարձրացումով տրավմատիկ արախնոիդիտները:

«Դ» ենթակետին վերաբերում են տրավմայի հեռակա հետևանքները, որոնց ժամանակ կան միայն առանձին ցրված օրգանական նշաններ և ասթենիզացիայի աննշան երևույթներ՝ առանց կենտրոնական նյարդային համակարգի ֆունկցիաների խանգարման:

«Ե» ենթակետին վերաբերում են սուր տրավմայից հետո առաջացած վիճակները, երբ լինում են դյուրհոգնելիություն, վեգետատիվ անոթային անկայունություն, գերգրգռականություն և այլն:

Այն անձանց վերաբերյալ, որոնք կրել են արտահայտված կլինիկական նշաններով գլխուղեղի ցնցում կամ գլխուղեղի սալջարդ, որպես կանոն կայացվում է որոշում «Կարիք ունի արձակուրդի հիվանդության կապակցությամբ»: Արձակուրդից հետո շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց պիտանելիությունը ծառայությանը որոշվում է անհատականորեն:

Նախկինում գանգուղեղային և ողնուղեղային սուր վնասվածքներ կրած նոր ընդունվողների փորձաքննությունը «գ» ենթակետով իրականացվում է սուր վնասվածքի կամ դրա հեռակա հետևանքները հաստատող բժշկական փաստաթղթերի առկայության դեպքում, ԷԷԳ-ի, ռենտգենոգրամմաների վրա ախտաբանական փոփոխությունների բացակայության պայմանով, ինչպես նաև փսիխոդիագնոստիկ հետազոտության տվյալների հաշվարկով:

Գանգոսկրերի կամ ողնաշարի դեֆեկտների և վնասվածքների դեպքում, բացի 12 կետից, անհրաժեշտ է կիրառել «Հիվանդությունների ցանկ»-ի 35 կամ 36 կետերի համապատասխան ենթակետերը:

13. Նկատի են առնված գլխուղեղի և ողնուղեղի բարորակ ուռուցքները, սիրինգոմիելիան և այլն, նաև նյարդային համակարգի ժառանգական հիվանդությունները:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են իրենց բնույթով ծանր բնածին անոմալիաները (զարգացման արատներ) և նյարդային համակարգի արագ պրոգրեսիվող ընթացքով կամ ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումներով ընթացող հիվանդությունները (ողնուղեղի և գլխուղեղի բարորակ ուռուցքներ, սնուցման խիստ արտահայտված խանգարումներով սիրինգոմիելիա, կողմնային ամիոտրոֆիկ սկլերոզ, միասթենիա, նյարդային ամիոտրոֆիա, ուղեղիկային Պիեռ-Մարի և այլն):

«Բ» ենթակետին վերաբերում են այն հիվանդությունները, որոնց ժամանակ ֆունկցիաների խանգարումները արտահայտված են չափավոր և որոնց բնորոշ է դանդաղ, երկար ժամանակահատվածի (1-2 տարի) ընթացքում զարգացումը (միոպաթիայի դանդաղընթաց ձևերը, դանդաղընթաց սիրինգոմիելիա՝ մկանների աննշան ատրոֆիայով և զգացողության թեթև խանգարումով, կրանիոստենոզ՝ ներգանգային հիպերտենզիայի համախտանիշով և այլն):

«Գ» ենթակետին վերաբերում են նյարդային համակարգի ծայրահեղ դանդաղընթաց հիվանդությունները, երբ օբյեկտիվ ախտանիշները արտահայտված են աննշան չափով (սիրինգոմիելիա՝ զգացողության ոչ խիստ արտահայտված դիսոցիացվող խանգարումով, առանց մկանների ատրոֆիայի և սնուցման խանգարումների, երբ հիվանդության ախտանիշները երկար ժամանակ պահպանվում են նույն վիճակում կամ ծայրահեղ դանդաղ են զարգանում և այլն): Այս ենթակետին է վերաբերում և միոտոնիան:

14. Նկատի են առնված գանգուղեղային և ողնուղեղային, նյարդերի վիրավորումների, տրավմաների հետևանքները:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են նյարդային ցողունների և հյուսակների ծանր տրավմայի կամ վիրավորման հետևանքները՝ շարժողական, զգացողության կամ սնուցման խիստ արտահայտված և կայուն խանգարումների առկայության դեպքում (մկանների խիստ արտահայտված ատրոֆիա՝ բազուկ` 4 սմ-ից ավելի, նախաբազուկ` 3 սմ-ից ավելի, ազդր` 8 սմ-ից ավելի, սրունք` 6 սմ-ից ավելի, կոնտրակտուրաներ, քրոնիկական տրոֆիկ խոցեր, զգացողության խանգարումներ և այլն), ինչպես նաև վնասվածքների այն հետևանքները, որոնք ուղեկցվում են ցավային կայուն համախտանիշով (կաուզալգիա, սուր ցավեր առաջացնող նևրինոմա և այլն):

«Բ» ենթակետին վերաբերում են ծայրամասային հյուսակների և նյարդերի վնասվածքների հետևանքները, որոնց ժամանակ առանձին մկանների կամ մկանախմբերի պարեզի հետևանքով ծայրանդամի հիմնական ֆունկցիան չափավոր խանգարվում է:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են ծայրամասային հյուսակների և նյարդերի վնասվածքների հետևանքները, որոնց ժամանակ ծայրանդամի ֆունկցիան թեթևակի տուժում է, սակայն խիստ արտահայտված չի խանգարվում (մեկ ճաճանչային կամ ծղիկային նյարդի վնասում, երբ իջած է դաստակի տարածիչների ուժը, սահմանափակված է նրա թիկնային ծալումը և այլն):

«Դ» ենթակետին վերաբերում են նյարդերի վնասվածքների հետևանքները, երբ նրանց ֆունկցիաները համարյա ամբողջությամբ վերականգնված են, իսկ եղած թեթև մնացորդային երևույթները՝ զգացողության աննշան արտահայտված խանգարման և վնասված նյարդով նյարդավորվող մկանների ուժի ոչ մեծ թուլացման ձևով, պրակտիկորեն չեն սահմանափակում ծայրանդամի ֆունկցիան:

Առանձին դեպքում, ըստ «դ» ենթակետի, այդ թվում և նյարդային ցողունների վրա վիրահատական միջամտությունից հետո, կարելի է կայացնել որոշում հիվանդության կապակցությամբ արձակուրդի անհրաժեշտության վերաբերյալ: Արձակուրդից հետո պիտանելիությունը ծառայությանը որոշվում է ելնելով ֆունկցիոնալ խանգարումների արտահայտվածության աստիճանից՝ ըստ այս կետի համապատասխան ենթակետերի:

15. Նկատի են առնված գանգուղեղային և ողնուղեղային նյարդերի, ցողունների և հյուսակների բորբոքային հիվանդությունները, ինչպես նաև դրանց երկրորդային բնույթի վնասումները ինտոքսիկացիաների, ողնաշարում, փափուկ հյուսվածքներում փոփոխությունների և այլնի հետևանքով:                                                                             

«Ա» ենթակետին վերաբերում են պոլինևրիտների (պոլինեյրոպաթիաների), բորբոքային և ինտոքսիկացիոն պլեքսիտների հետևանքները, որոնք ուղեկցվում են շարժողության, զգացողության և տրոֆիկայի խիստ արտահայտված խանգարումներով (տես «Հիվանդությունների ցանկ»-ի 14-րդ կետի «ա» ենթակետի բացատրությունը): Այս ենթակետին են վերաբերում հաճախակի կրկնվող (տարվա ընթացքում 2-ից ավել անգամ) և երկարատև (մինչև 4-6 ամիս) ընթացող ռադիկուլիտները, որոնք ուղեկցվում են ծանր և կայուն ցավային համախտանիշով, շարժողական և վեգետատիվ-տրոֆիկ խանգարումներով, ինչպես նաև պլեքսիտները և եռորակ նյարդի նևրալգիայի ծանր ձևերը՝ ամբուլատոր և ստացիոնար անարդյունք բուժման դեպքում:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են ծայրամասային նյարդերի և հյուսակների հիվանդությունները, որոնց ժամանակ հիմնական ֆունկցիան չափավոր խանգարվում է. դիմային նյարդի կայուն պարալիզ (դաստակի ֆունկցիան խանգարված է, ձեռքի վերհակումը սահմանափակ է և այլն): Այս ենթակետին են վերաբերում նաև քրոնիկ, կրկնվող ռադիկուլիտները, պլեքսիտները, նևրիտները, որոնք սրացման շրջանում ուղեկցվում են իրանի հարկադրական դիրքով, նյարդերի ուղղությամբ ցավերով և այլն և պահանջում են հիվանդի ստացիոնար բուժում 2-3 ամիսների ընթացքում:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են ծայրամասային նյարդերի և հյուսակների հիվանդությունները՝ հազվադեպ սրացումներով, առանց զգացողության, շարժողության և տրոֆիկ խանգարումների աճման տենդենցի, ինչպես նաև նախկին սրացումների ոչ խիստ արտահայտված, ծայրանդամի ֆունկցիան և զննվողի աշխատունակությունը էապես չսահմանափակող մնացորդային երևույթները, բուժմանը հեշտ ենթարկվող ոչ խիստ արտահայտված ֆունկցիոնալ խանգարումներով ռեֆլեկտոր, մկանատոնիկ համախտանիշները:

«Դ» ենթակետին վերաբերում են ծայրամասային նյարդերի հիվանդությունների մնացորդային երևույթները՝ զգացողության աննշան խանգարման, ոչ մեծ ատրոֆիայի կամ մկանային ուժի թուլացման ձևով, որոնք ծայրանդամի ֆունկցիան չեն խանգարում և ունեն վերականգնվելու միտում:

Առանձին դեպքերում ծայրամասային նյարդերի քրոնիկ հիվանդությունների սրացումից հետո, ըստ «դ» ենթակետի, կարելի է կայացնել որոշում արձակուրդի անհրաժեշտության վերաբերյալ:

Ողնաշարի շարժունակությունը սահմանափակող և պերիֆերիկ նյարդային համակարգի կողմից երկրորդային խանգարումներ առաջացնող ոսկրամկանային համակարգի վնասումների, ողնաշարում ոսկրային փոփոխությունների առկայության դեպքում կիրառվում են նաև «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետերը:

Ողնաշարի օստեոխոնդրոզի, ոչ նյարդարմատային երևույթների առկայության դեպքում որոշումը կայացվում է 15 կամ 10 կետերին համապատասխան ենթակետերով՝ կախված ցավային մկանատոնիկ ախտանիշների, վեգետա-անոթային կամ նեյրոդիստրոֆիկ փոփոխությունների արտահայտվածությունից:

Դիսկոգեն ռադիկուլիտի կապակցությամբ վիրահատական միջամտությունից հետո, եթե ցավային համախտանիշը վերանում կամ նշանակալի պակասում է, շարժիչ խանգարումները բացակայում են, «դ» ենթակետով կարելի է կայացնել որոշում արձակուրդի անհրաժեշտության վերաբերյալ: Արձակուրդի ավարտից հետո պիտանելիությունը ծառայությանը որոշվում է` կախված ֆունկցիոնալ խանգարումների աստիճանից, «Հիվանդությունների ցանկ»-ի սույն և 36 կետի համապատասխան ենթակետերով:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  3

 

ՆԵՐՔԻՆ ՕՐԳԱՆՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

16. Զննվողի ֆիզիկական զարգացման մակարդակի գնահատականը տրվում է խիստ անհատական՝ ներառելով մկանային համակարգի զարգացման աստիճանը, հասակը և քաշը, կրծքավանդակի շրջագիծը, կեցվածքը (հաշվի առնելով զննվողի տարիքը):

Ծառայությանը նոր ընդունվողները, կրծքավանդակի զգալի դեֆորմացիայով կամ մարմնի այլ մասերի դեֆեկտներով, փորձաքննության են ենթարկվում ըստ համապատասխան հոդվածների:

Կետը ենթադրում է նաև թեթև աստիճանի հոգեկան ինֆանտիլիզմ, որը զուգորդվում է ֆիզիկական թերզարգացածության հետ: Չափավոր արտահայտված հոգեկան ինֆանտիլիզմը, որը զուգորդվում է հոգեկան սֆերայի արտահայտված խանգարումներով (մտավոր հետամնացություն, խարակտերոպաթիաները, կայուն նևրոտիկ ռեակցիաների հանդեպ հակում), երբ դիֆերենցիալ ախտորոշումը դժվարացած է, պետք է դիտել որպես հիմնական հիվանդության արտահայտություն (օլիգոֆրենիա, փսիխոպաթիա, փսիխոգեն ռեակցիա) և համապատասխան որոշում կայացնել N 1, 7 և 8 կետերի հիման վրա:

17. Նախատեսում է վիճակ սուր ինֆեկցիոն, պարազիտային հիվանդություններից, ինտոքսիկացիաներից հետո ժամանակավոր ֆունկցիոնալ խանգարումների առկայությամբ, երբ ստացիոնար բուժման ավարտից հետո հիվանդի մոտ պահպանվում է ընդհանուր ասթենիզացիա, թուլություն, սնուցման խանգարում: Արձակուրդի մասին որոշում ծանր և բարդացած ընթացքով հիվանդությունների ժամանակ տրվում է եզակի դեպքերում, երբ մնացորդային երևույթների կայունությունը գնահատելու և վկայագրվածի աշխատունակության լիարժեք վերականգնման համար անհրաժեշտ է մեկ ամսից ոչ պակաս ժամանակահատված:

Ծառայության նոր ընդունվողները, վիրուսային հեպատիտով հիվանդանալուց հետո, եթե չկան լյարդի ֆունկցիայի խանգարումներ, ճանաչվում են պիտանի ծառայությանը, բայց ոչ պակաս քան ստացիոնար բուժումից 6 ամիս հետո:

Շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց՝ կրած վիրուսային հեպատիտից հետո, անկախ հիվանդության ծանրության աստիճանից, կլինիկական առողջացումից և լյարդի լրիվ ֆունկցիոնալ վերականգնումից հետո, կայացվում է որոշում արձակուրդի վերաբերյալ:

Վիրուսային հեպատիտ կրած աշխատակիցների պիտանելիությունը ռադիոակտիվ նյութերի, իոնիզացնող ճառագայթների աղբյուրների, հրթիռային վառելանյութի կոմպոնենտների և այլ վնասակար նյութերի հետ կապված աշխատանքների համար որոշվում է անհատական՝ կախված լյարդի և ստամոքս-աղիքային տրակտի ֆունկցիոնալ վիճակից:

Ավստրալիական անտիգենի կրումը (հայտնաբերումը) չի սահմանափակում աշխատակիցների պիտանելիությունը:

Նոր ընդունվողները ենթարկվում են մանրակրկիտ հետազոտության լյարդի քրոնիկ, թաքնված ընթացքով հիվանդությունների հայտնաբերման համար:

Վիրուսային հեպատիտ, որովայնային տիֆ, պարատիֆ կրած անձինք լյարդի և ստամոքս-աղիքային համակարգի խանգարումների բացակայության դեպքում, կարող են ընդունվել ուսումնական հաստատություններ ստացիոնար բուժման ավարտից 6 ամիս անց:

18. Նկատի են առնվում քրոնիկ, ռեցիդիվող ընթացքով ինֆեկցիոն հիվանդությունների բուժմանը դժվարությամբ ենթարկվող ձևերը։

«Ա» ենթակետին են վերաբերում հաճախակի կրկնվող բրուցելոզը և բուժման չենթարկվող բրուցելոզային արթրիտները, նևրիտները ֆունկցիայի զգալի խանգարումներով, հաճախակի ռեցիդիվներով մալարիան, բուժման դժվար ենթարկվող դիզենտերիան և այլն։

Բրուցելոզը կարող է ախտահարել բոլոր օրգանները և համակարգերը, ավելի հաճախ` լիմֆատիկ հանգույցները, ոսկրածուծը, փայծաղը («սեպտիկ օջախներ»)։ Օջախային ախտահարումների դեպքում որոշում կայացնելիս հաշվի է առնվում դրանց տեղակայումը։

Նոր ընդունվողների վերաբերյալ, որոնք հիվանդացել են սուր բրուցելոզով, ծառայությանը պիտանելիության մասին որոշում կայացվում է առողջանալուց մեկ տարի անց։

Դրական սերոլոգիական կամ ալերգոլոգիական ռեակցիաների առկայությունը՝ առանց կլինիկական արտահայտությունների, հիմք չի հանդիսանում ծառայությանը ոչ պիտանի ճանաչելու համար։

Որովայնային տիֆի, պարատիֆերի, դիզենտերիայի կայուն բացիլակրության դեպքում նոր ընդունվողները համարվում են ոչ պիտանի ծառայության համար։

Որովայնային տիֆ տարած աշխատակիցների վերաբերյալ առողջացումից հետո կայացվում է որոշում հիվանդության կապակցությամբ արձակուրդի մասին։

«Բ» ենթակետով դիզենտերիայի քրոնիկ ձևերով հիվանդ կամ բացիլակիր աշխատակիցները կարող են ճանաչվել պիտանի ծառայությանը՝ հաշվի առնելով առողջական վիճակը և էպիդեմիոլոգիական անվտանգության ապահովումով աշխատելու հնարավորությունը։

Այլ սուր և քրոնիկ ինֆեկցիոն և պարազիտային հիվանդությունների ժամանակ նոր ընդունվողների ծառայությանը պիտանելիությունը որոշվում է բուժման ավարտից հետո՝ ելնելով օրգանների և համակարգերի ֆունկցիոնալ վիճակից։

19. Աշխատակիցների զննումը (վկայագրումը) կատարվում է միայն ստացիոնար հետազոտումից և բուժումից հետո։

«Ա» ենթակետին են վերաբերում էնդոկրին օրգանների կայուն զգալի արտահայտված խանգարումները՝ պայմանավորված վահանագեղձի հանգուցային կամ դիֆուզ տոքսիկ խպիպով (քաշի իջեցում մինչև 50%, ադինամիա, արտահայտված էկզօֆթալմ, անոթազարկը 120 և ավելի, սրտի ռիթմի խանգարումներ, ԱՇԱ ll և lll աստիճանի, ընդհանուր թիրօքսին 258-270 մմոլ-լ, հիմնական փոխանակության ավելացում 50% և բարձր), ծանր շաքարախտով (գլիկեմիան անոթի՝ 13,7 մմոլ/լ կամ 250 մգ% և ավելի, որի կոմպենսացիայի համար պահանջվում է 60 միավոր և ավելի ինսուլին, ացետոնուրիա, ենթակետով, կայուն ռետինոպաթիա, անգիոպաթիա, գլոմելուրոսկլրոզ)։

Այս ենթակետին են վերաբերում նաև բոլոր ներզատիչ գեղձերի հիվանդություները, որոնք ուղեկցվում են օրգանների և համակարգերի անվերադարձ փոփոխություններով, ֆունկցիաների խիստ արտահայտված խանգարումներով և փոխարինող թերապիայի անարդյունավետությամբ։

«Բ» ենթակետին են վերաբերում կայուն չափավոր արտահայտված խանգարումները՝ պայմանավորված էնդոկրին օրգանների միջին ծանրության հիվանդություններով, երբ համապատասխան բուժման արդյունքում առկա է աշխատունակության աննշան սահմանափակում (միջին ծանրության թիրեոտոքսիկոզ՝ արտահայտված էմոցիոնալ և վեգետատիվ խանգարումներով, քաշի անկումով մինչև 20%, անոթազարկը 110-120, ԱՇԱ l աստիճանի, ընդհանուր թիրօքսինը 245-253 մմոլ-լ, հիմնական փոխանակությունը բարձրացած է 30-50%։ Միջին ծանրության շաքարախտ՝ մինչև 13,7 մմոլ-լ գլիկեմիայով, մինչև 30 գ օրը գլյուկոզուրիայով, երբ ածխաջրային փոխանակության կոնպենսացիան իրականացվում է պերօրալ հաբերի կամ մինչև 60 միավոր ինսուլինի ներմուծումով։ Ացետոնուրիան, կետոզը, դիաբետիկ կոմաները անամնեզում բացակայում են)։

«Գ» ենթակետին են վերաբերում դիֆուզ տոքսիկ խպիպի թեթև անցողիկ ձևերը, որոնք արտահայտվում են թեթև նևրոզանման ախտանիշներով, ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության հանդեպ տոլերանտության իջեցումով. անոթազարկը մինչև 100, քաշի անկումը մինչև 10%, հիմնական փոխանակության բարձրացում 30%.շաքարախտի թեթև ձևերը, որոնց ժամանակ գլիկեմիան օրվա ընթացքում չի գերազանցում 8,9 մմոլ-լ և նորմալանում է դիետայով։ Աշխատունակությունը պահպանված է։

Առաջին աստիճանի ալիմենտար ճարպակալումով (քաշի ավելցուկը կազմում է 10-29%) բոլոր սյունակներով և ll աստիճանի ալիմենտար ճարպակալումով (քաշի ավելցուկը կազմում է 30-49%) 3-րդ, 4-րդ սյունակներով նոր ընդունվողները համարվում են պիտանի ծառայությանը, իսկ 1-ին, 2-րդ սյունակներով պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն։

Առաջին, երկրորդ աստիճանի ճարպակալումով աշխատակիցները ճանաչվում են պիտանի ծառայության համար։

Երրորդ աստիճանի ճարպակալումով (քաշի ավելցուկը 50%-ից ավելի) նոր ընդունվողները և աշխատակիցները փորձաքննվում են «գ» ենթակետի համաձայն։

Այլ ծագման ճարպակալումների ժամանակ պիտանելիությունը որոշվում է կախված հիմնական հիվանդության ծանրության աստիճանից՝ համապատասխան կետերի համաձայն։

«Դ» ենթակետին են վերաբերում սուր թիրեոդիտներից, վիրահատական միջամտություններից հետո առաջացած վիճակները, եթե առկա է էնդոկրին օրգանի ֆունկցիայի վերականգնում բուժումից հետո։

Աշխատակիցների վերաբերյալ արձակուրդի մասին որոշում կայացվում է բացառիկ դեպքերում, երբ աշխատունակության լրիվ վերականգնման համար պահանջվում է մեկ ամսից ոչ պակաս ժամկետ։

20. Նախատեսում է ստացիոնար հետազոտությամբ հաստատված արյան համակարգային հիվանդությունները։

«Ա» ենթակետին վերաբերում են սուր և քրոնիկ լեյկոզները, լիմֆոգրանուլեմատոզը և այլ արագ պրոգրեսիվող արյան և արյունաստեղծ համակարգի հիվանդությունները, երբ առկա է աշխատունակության կայուն կորուստ և բուժման անարդյունավետություն:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են հիվանդությունների դանդաղ պրոգրեսիվող ընթացքը, բուժման բավարար, սակայն անկայուն արդյունավետության դեպքում, երբ առկա է աշխատունակության մասնակի կորուստ։ Աշխատակիցների պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն։

«Գ» ենթակետը վերաբերում է հիվանդությունների դանդաղ պրոգրեսիվող ընթացքին, բուժման երկարատև դրական արդյունքի առկայությամբ, տարվա ընթացքում մեկ անգամից ոչ հաճախ սրացումների, պահպանված աշխատունակության դեպքերում. աշխատակիցները կարող են ճանաչվել պիտանի ծառայությանը շարքից դուրս։

Տարբեր էթիոլոգիաների անեմիաների, լեյկոպենիաների և տրոմբոցիտոպենիաների դեպքում, որոնք կապված չեն արյան սիստեմային հիվանդությունների հետ, սակայն ուղեկցվում են սնուցման իջեցումով, աշխատունակության անկումով՝ աշխատակիցների վերաբերյալ որոշում է կայացվում գ. կամ դ. ենթակետի համաձայն։

«Դ» ենթակետով արձակուրդի վերաբերյալ որոշում է կայացվում միայն այն դեպքերում, երբ աշխատունակության լրիվ վերականգնման և հեմատոլոգիական ցուցանիշների նորմալացման համար պահանջվում է մեկ ամսից ոչ պակաս ժամանակ։

Այս ենթակետով են փորձաքննվում նաև ճառագայթային կամ ցիտոստատիկ բուժումից հետո առողջական ընդհանուր վիճակի խանգարումներ ունեցող աշխատակիցները՝հիվանդության սկզբնական փուլերի ժամանակ։

Բնածին կամ ձեռքբերովի իմունադեֆիցիտային վիճակների դեպքում, որոնք ուղեկցվում են արյունաստեղծ համակարգի և այլ օրգանների ախտահարումներով, պիտանելիությունը որոշվում է օրգանի (համակարգի) ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից ելնելով՝ համապատասխան կետի համաձայն։

Իմունադեֆիցիտային վիճակները հաստատվում են արյան իմունոգլոբուլինների լաբորատոր հետազոտման արդյունքներով։

21. Վերաբերում է հրթիռային վառելանյութի բաղադրիչներով կամ այլ տոքսիկ նյութերով թունավորմանը, էլեկտրամագնիսական դաշտի 0 հիվանդությանը։

Փորձաքննությունը կատարվում է հոսպիտալային բուժման ավարտից հետո։ Աշխատակիցների փորձաքննության ժամանակ հաշվի են առնվում ոչ միայն պերիֆերիկ արյան կազմի փոփոխությունները այլ նաև կլինիկական մյուս արտահայտությունները։

Աննշան մնացորդային երևույթները աշխատակիցների մոտ երկրորդ աստիճանի, իսկ նոր ընդունվողների մոտ առաջին աստիճանի ճառագայթային հիվանդությունից հետո վերաբերում են «գ» ենթակետին։ Սուր ճառագայթային հիվանդություն տարած անձինք, եթե բացակայում են հետևանքները, ճանաչվում են պիտանի զինվորական ծառայությանը, բայց ոչ պիտանի ռադիոակտիվ նյութերի կամ այլ իոնիզացնող ճառագայթների հետ կապված աշխատանքներին՝ կրած հիվանդությունից հետո մեկ տարվա ընթացքում։

Աշխատակիցները, որոնք խաղաղ ժամանակ ստացել են ճառագայթում 25 ԲԷՐ և ավելի դոզայով, ճառագայթման կլինիկական նշանների առկայության դեպքում, անկախ ճառագայթային ռեակցիայի ելքից, ճանաչվում են ոչ պիտանի ռադիոակտիվ նյութերի և այլ իոնիզացնող ճառագայթների հետ կապված աշխատանքների համար։

Այդ նյութերի հետ աշխատողները, որոնց ստացած ճառագայթումը գերազանցում է տարեկան թույլատրելի դոզան 5 անգամ, ուղարկվում են ստացիոնար հետազոտման։ Որոշումը ձևակերպվում է հետևյալ կերպ. «Պիտանի չէ աշխատանքին՝ կապված ռադիոակտիվ նյութերի և այլ իոնիզացնող ճառագայթումների աղբյուրների հետ»։ Կետ 21 «բ» ենթակետի կիրառությամբ։

Երկրորդ և երրորդ աստիճանի էլեկտրամագնիսական դաշտի քրոնիկ ազդեցության համախտանիշի ռեցիդիվի դեպքում՝ անկախ դրական ելքից, փորձաքննվողը ճանաչվում է ոչ պիտանի էլեկտրամագնիսական դաշտերի աղբյուրների հետ կապված աշխատանքների համար։

«Գ» ենթակետին են վերաբերում նաև տարբեր նյութերի տոքսիկաալերգիկ բնույթի ազդեցությունների հետևանքները (անաֆիլակտիկ շոկ, շիճուկային հիվանդություն, դեղորայքային, քիմիական և այլ բնույթի ալերգիաները), երբ բուժուից հետո լրիվ վերականգնվում են ախտահարված օրգանների ֆունկցիաները։

Արձակուրդի մասին որոշում կայացվում է եզակի դեպքերում, երբ խանգարված ֆունկցիայի լրիվ վերականգման համար պահանջվում է 1-2 ամսից ոչ պակաս ժամանակ։ Արձակուրդից հետո պիտանելիությունը որոշվում է կախված ֆունկցիաների վերականգնման աստիճանից։ Վնասակար նյութերի հետ կապված աշխատանքը հակացուցվում է։

Տոքսիկաալերգիկ ազդեցությունների անբարենպաստ ելքի դեպքում պիտանելիությունը զինվորական ծառայությանը և ծառայությանը ըստ մասնագիտության որոշվում է հաշվի առնելով ախտահարված օրգան համակարգի ֆունկցիոնալ վիճակը՝ ըստ համապատասխան կետերի։

22. «Ա» ենթակետին են վերաբերում պրոգրեսիվող ընթացքով թոքային տուբերկուլոզի բոլոր ձևերը և պլևրայի էմպիեման՝ քայքայման պրոցեսի առկայությամբ ու համառ բացիլարտադրությամբ։ Թոքերի և պլևրայի սպիական փոփոխությունները՝ թոքերի և միջնորմի տեղաշարժով, շնչական ֆունկցիաների խանգարումներով։ Վիրահատական միջամտությունների հետևանքները՝ արտաքին շնչական ֆունկցիայի զգալի խանգարումով (թոքային անբավարարություն 2-3-րդ աստիճանի)։ Տուբերկուլոզային բրոնխադենիտի խուղակային ձևը, բրոնխների տուբերկուլոզային ախտահարումները՝ միկոբակտերիայի արտազատումով։ Բրոնխիալ և բրոնխոպլևրալ խուղակները վիրահատական միջամտությունից հետո՝ հաստատված բրոնխոլոգիական կամ ռենտգեն կոնտրաստային հետազոտությամբ։

«Բ» ենթակետին են վերաբերում ստացիոնար հետազոտմամբ հաստատված թոքերի, պլևրայի և ներկրծքային ավշագեղձերի ակտիվ տուբերկուլոզի բոլոր ձևերը, որոնք չեն ուղեկցվում բացիալարտադրությամբ և քայքայման պրոցեսներով։ Ընթանում են չափավոր արտահայտված կլինիկական նշաններով կամ առանց դրանց։ Ռադիկալ վիրահատական միջամտությունների հետևանքները՝ արտաքին շնչական ֆունկցիայի չափավոր խանգարումներով։

«Գ» ենթակետին են վերաբերում ակտիվ մարող տուբերկուլոզը, ակտիվության նշանների աստիճանական անհետացումով և կլինիկառենտգենաբանական տվյալների նորմալացումով ստացիոնար բուժումից հետո։ Բավարար կլինիկական արդյունքով վիրաբուժական միջամտության հետևանքները՝ արտաքին շնչական ֆունկցիայի աննշան խանգարումով կամ առանց դրանց։ «Ա», «բ» և «գ» ենթակետերով ստացիոնար բուժումից հետո աշխատակիցները կարող են ուղարկվել տուբերկուլոզային առողջարաններ։

«Դ» ենթակետին են վերաբերում ոչ ակտիվ տուբերկուլոզը, թոքերում կայուն ռենտգենաբանական փոփոխություններով՝ կալցիանատների, ձգանների, պլևրալ հաստացումների ձևով։ Ինչպես նաև մնացորդային երևույթները հաջող ավարտված անտիբակտերիալ բուժումից, աշխատակիցների մոտ սեգմենտային ռեզեկցիայից, կավերնայի դիաթերմոկոագուլյացիայից հետո։ Նոր ընդունվողները և աշխատակիցները նշված փոփոխություններով չեն ուղարկվում ծառայության հյուսիսային և նրանց հավասարեցված շրջանները։

Քրեակատարողական հիմնարկներ ծառայության նոր ընդունվողների և նշված հիմնարկներ տեղափոխվող աշխատակիցների մոտ պարտադիր կատարվում է տուբերկուլինադիագնոստիկա։ Մանտուի բացասական ռեակցիայի դեպքում նրանք պետք է ենթարկվեն վակցինացիայի և միայն հետվակցինացիոն ալերգիայի ի հայտ գալուց հետո անցնեն ծառայության նշված հիմնարկներում։

Եզակի պետրիֆիկատների առկայությունը թոքերում կամ ներկրծքային ավշագեղձերում չի համարվում սահմանափակող հանգամանք ՀՀ ոստիկանության համակարգ և ուսումնական հաստատություններ ընդունվելու, ինչպես նաև բոլոր կլիմայական գոտիներում ծառայության համար։

23. Էքսուդատիվ պլևրիտի տուբերկուլոզային էթիոլոգիան հաստատվում է ցիտոբիոքիմիական, իմունոլոգիական (բիոլոգիական) հետազոտություններով, նաև պունկցիոն բիոպսիայով։ Բրոնխոլոգիական հետազոտությունը պարտադիր է։

Չոր պլևրիտների տուբերկուլոզային էթիոլոգիան պետք է հասատվի տուբերկուլինադիագնոստիկայով, փորձնական բուժման կուրսով, լաբորատոր հետազոտությունների դինամիկայով։

24. «Ա» ենթակետին են վերաբերում բրոնխա թոքային ապարատի և պլևրայի քրոնիկ հիվանդությունները և զարգացման արատները՝ արտաքին շնչական ֆունկցիայի զգալի խանգարումով, քրոնիկ թոքային սրտով և աշխատունակության խիստ անկումով։ Մեծ վիրահատությունների հետևանքները՝ թոքի կամ բլթի հեռացում, բազմակի վիրաբուժական միջամտություններից հետո երկարատև չփակվող բրոնխիալ խուղակներ։

«Բ» ենթակետին վերաբերում են բրոնխաթոքային ապարատի քրոնիկ հիվանդությունները, վիրաբուժական միջամտությունների հետևանքները (սեգմենտի հեռացում, թորակոպլաստիկա և այլն)՝ արտաքին շնչական ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով։ Երկրորդ փուլի քրոնիկ թոքաբորբը, քրոնիկ դիֆուզ բրոնխիտը (էմֆիզեմայով կամ առանց դրա) հազվադեպ սրացումներով (տարին մեկ անգամից ոչ ավելի), ենթադրում են պիտանելիության անհատական որոշում աշխատակիցների համար։

«Գ» ենթակետին վերաբերում են առաջին փուլի քրոնիկ թոքաբորբը. քրոնիկ սեգմենտար կամ դիֆուզ բրոնխիտը. բրոնխների, թոքերի պլևրայի ոչ տուբերկուլոզային սուր հիվանդությունների մնացորդային երևույթները. թոքի ատիպիկ ռեզեկցիաները (սեգմենտի մասնակի հեռացում, ծայրամասային ռեզեկցիա)՝ արտաքին շնչական ֆունկցիայի աննշան խանգարումով, առանց աշխատունակության կորստի։

«Դ» ենթակետով արձակուրդի որոշում կայացվում է միայն բարդացած սուր թոքաբորբերի դեպքում՝ թարախակալում, պարա և մետապնևմոնիկ էքսուդատիվ պլևրիտներ, ատելեկտազ և այլն։

Սարկոիդոզի ախտորոշումը պետք է հաստատվի հյուսվածաբանական հետազոտությամբ։

Թոքերի քրոնիկ ոչ սպեցիֆիկ հիվանդությունների և այլ հազվադեպ հանդիպող սինդրոմների դեպքում աշխատակիցների պիտանելիությունը որոշվում է «ա» կամ «բ» ենթակետի համաձայն, կախված արտաքին շնչական և այլ օրգանների ֆունկցիաների խանգարման աստիճանից։

 

ԱՂՅՈՒՍԱԿ

 

Արտաքին շնչական ապարատի ֆունկցիայի գնահատման ցուցանիշների

 

Ցուցանիշներ	Նորմա	Շնչական  (թոքային)  անբավարարության  աստիճանը
		I աստիճան (աննշան)	II աստիճան (չափավոր)	III աստիճան (արտահայտված)
1. ԿԼԻՆԻԿԱԿԱՆ՝
1.1  Հևոց	չկա	Մեծ, նախկինում  տանելի  ծանրաբեռնվածության  ժամանակ	Սովորական  ծանրաբեռնվածության  ժամանակ	Մշտական,  հանգստի  ժամանակ
1.2  Շնչառության  հաճախականությունը  մեկ րոպեում՝
հանգստի  վիճակում	16-23	նորմայի  սահմաններում	24-28	28-ից  հաճախ
ֆիզիկական ծանրաբեռնվա-ծությունից  հետո		հաճախանում է  10-12-ով,  չափավոր  ծանրա-բեռնվածությունից  հետո, վերականգնվում  է  արագ (մինչև 5 րոպե)	հաճախանում է 12-16-ով,  աննշան  ծանրա-բեռնվածությունից  հետո, վերականգնվում  է  արագ (մինչև 10 րոպե)	ծանրաբեռնվածությունը  անհնար  է  ծանր  հևոցի  պատճառով
1.3 Ցիանոզ	չկա	թեթև,  ուժեղանում  է  ծանրաբեռնվածությունից  հետո	նկատելի, հաճախ  զգալի	խիստ  արտահայտված, դիֆուզ
1.4  Պուլս	60-80	նորմալ	հաճախացած	զգալի  հաճախ
2.  ԳՈՐԾԻՔԱՅԻՆ՝
2.1   Թթվածնով  հագեցվածությունը (տոկոսներով)	90-ից  ավել	90-85	84-80	80-ից  ցածր
2. 2 Թոքերի  կենսական  տարողությունը  (տոկոսներով)	90-85	84-70	69-50	50-ից  ցածր
2.3  Թոքերի  մաքսիմալ  վենտիլացիա  (տոկոսներով)	85-75	74-55	54-35	35-ից  ցածր
2.4  Խթանված  արտաշնչման  ծավալը  (տոկոսներով)	85-75	74-55	54-35	35-ից  ցածր
2.5  Խթանված  արտաշնչման  ծավալը առաջին  վայրկյանում (տոկոսներով)	70-ից  ավել	69-55	54-40	40-ից  ցածր

 

25. Բրոնխիալ ասթմայի ախտորոշումը դրվում է համալիր ստացիոնար հետազոտումից հետո։

«Ա» ենթակետին վերաբերում է հաճախակի և ծանր շնչահեղձության նոպաներով ընթացող բրոնխիալ ասթման (շաբաթը մեկ անգամ, ասթմատիկ վիճակներով), 2-3-րդ աստիճանի թոքային և սրտային անբավարարությամբ, պարբերաբար ստացիոնար բուժման անհրաժեշտությամբ, հորմոնակախվածությամբ։

«Բ» ենթակետին վերաբերում են բրոնխիալ ասթմայի միջին ծանրության ոչ հաճախակի նոպաներով (ամիսը մեկ անգամ) ձևերը, որոնք հանվում են բրոնխոլիտիկ միջոցների ներարկումով. միջնոպայական շրջանում 1-2-րդ շնչական անբավարարությունը պահպանվում է։

«Գ» ենթակետին են վերաբերում հիվանդության թեթև ձևերը, որոնց բնորոշ են հեղձուկի կարճատև նոպաներ՝ տարին 2-3 անգամ։ Նոպաները հեշտությամբ հանվում են բրոնխոլիտիկ պրեպարատներով, նոպայից դուրս շնչական անբավարարությունը բացակայում է (կամ աննշան է)։

Այս ենթակետին է վերաբերում նաև նախաասթմատիկ վիճակը, որն արտահայտվում է վերին շնչուղիների հաճախակի ինֆեկցիոն հիվանդություններով։ Պարոքսիզմալ հազով և բրոնխիալ անցանելիության խանգարումով ուղեկցվող բրոնխիտը՝ կենցաղային, սննդային, դեղորայքային ալերգիաների ժամանակ, պոլինոզներով և ալերգիկ ռինիտով ուղեկցվող։

Նախաասթմատիկ վիճակը հնարավորության դեպքում պետք է հաստատվի ալերգոլոգի կողմից՝ հստակ հետազոտություններից հետո։

Այն դեպքերում, երբ բրոնխոսպաստիկ սինդրոմները (օբտուրացիոն, էնդոկրին-հումորալ, նևրոգեն, տոքսիկ և այլն) հանդիսանում են այլ հիվանդությունների բարդություններ՝ պիտանելիությունը որոշվում է հիմնական հիվանդության ընթացքից ելնելով, ըստ «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետերի։

Այլ ալերգիկ հիվանդությունների ժամանակ (պոլինոզ, եղնջացան, Կվինկեի այտուց, էոզինոֆիլային ինֆիլտրատներ, ալերգիկ ռինիտներ, դերմատիտներ) փորձաքննությունը կատարվում է «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետի համաձայն՝ ելնելով ախտահարված օրգանի կամ համակարգի ֆունկցիայից։

26. «Ա» ենթակետին են վերաբերում 3-րդ աստիճանի ընդհանուր արյան շրջանառության կամ կորոնար արյան շրջանառության (3-րդ, 4-րդ ֆունկցիոնալ դաս) խանգարումներով ուղեկցվող սիրտ անոթային հիվանդությունները.

■ Սրտի բնածին արատները՝ արտահայտված հեմոդինամիկ խանգարումներով (մեծ և փոքր արյան շրջանառության)

■ Կոմբինացված և համակցված ձեռքբերովի սրտի արատները՝ անկախ հեմոդինամիկայի անբավարարության աստիճանից

■ Աորտայի կոարկտացիան, աորտայի կամ սրտի արհեստական փականների առկայությունը, վիճակները միտրալ կոմիսուրոտոմիայից և աորտա-կորոնար շունտավորումից հետո, տարբեր աստիճանի հեմոդինամիկ խանգարումներով

■ Պերիկարդի տարածուն օբլիտերացիան

■ Կրկնվող էնդոկարդիտները, միոկարդիտները, ինֆեկցիոն էնդոկարդիտները՝ սրտի արատի առաջացումով

■ Սրտի կամ աորտայի անևրիզման

■ Սրտի ռիթմի և հաղորդականության բարդ, կայուն, բուժման դժվար ենթարկվող խանգարումները (նախասիրտ-փորոքային լրիվ պաշարում, պարոքսիզմալ տախիկարդիա, շողացող առիթմիա, փորոքային պոլիտոպ էքստրասիստոլիկ առիթմիա) տարվա ընթացքում 5-6 սրացումներով

■ Սիստեմային անոթային հիվանդություններ (հանգուցային պերիարտերիտ, սիստեմային վասկուլիտներ)։

Սրտի ռիթմի արհեստական վարող ունեցող աշխատակիցները փորձաքննվում են «ա» կամ «բ» ենթակետերին համապատասխան՝ կախված արյան շրջանառության խանգարման աստիճանից։ Առանձին դեպքերում միջին, ավագ և բարձր հրամանատարական կազմի աշխատակիցները, որոնք չեն հասել սահմանային տարիքին, պահպանված աշխատունակության դեպքում, վերոնշյալ հիվանդությունների ժամանակ «բ» կամ «գ» ենթակետով կարող են ճանաչվել պիտանի ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի պատերազմի ժամանակ։

«Բ» ենթակետին են վերաբերում ընդհանուր կամ կորոնար արյան շրջանառության 2-րդ աստիճանի (3-րդ ֆունկցիոնալ դաս) ուղեկցվող սիրտ անոթային հիվանդությունները.

■ Մեկուսացված միտրալ և եռփեղկ փականների ստենոզ, աորտայի ստենոզ, թոքային զարկերակի ստենոզ

■ Կորոնար արյան շրջանառության անբավարարության աստիճանը պետք է հաստատվի ֆունկցիոնալ հետազոտման մեթոդներով կամ դոզավորված ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության փորձերով։

Շարքային և հրամանատարական կազմի աշխատակիցները, որոնք ունեն 1-ին, 2-րդ աստիճանի կորոնար անբավարարություն (1-ին, 2-րդ ֆունկցիոնալ դաս), այդ թվում նաև կրած միոկարդի ինֆարկտից, աորտա-կորոնար շունտավորոիմից հետո սրտի արատների, ռիթմի և հաղորդականության խանգարումների առկայության դեպքում՝ անցկացրած բուժման բարձր արդյունավետության պարագայում, առանձին դեպքերում կարող են ճանաչվել պիտանի ծառայությանը շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ, 1-ին աստիճանի սահմանափակ պիտանի՝ պատերազմի ժամանակ։

«Գ» ենթակետին են վերաբերում ակտիվ ռևմատիզմը, երբ ստացիոնար հետազոտման և բուժման ավարտից հետո (45 օր և ավելի ժամկետում) պահպանվում են սրտի և այլ օրգանների ախտահարման կայուն օբյեկտիվ նշաններ՝ սրտի արատ, սրտի ռիթմի և հաղորդականության խանգարմամբ ուղեկցվող միոկարդիոսկլերոզ։

Այս ենթակետին է վերաբերում նաև միտրալ և մյուս փականների առաջնային պրոլապսը, որն ուղեկցվում է սրտի ռիթմի և հաղորդականության կայուն կամ անցողիկ խանգարումներով, չափավոր հեմոդինամիկ խանգարումով (ԱՇԱ 1-ին աստիճան)։

«Դ» ենթակետը նախատեսում է սրտամկանի հիվանդությունների կայուն կոմպենսացված ելքերը՝ մեկուսացված միտրալ փականի անբավարարությունը, միջնախասրտային միջնորմի աննշան դեֆեկտը, բաց Բոտալյան ծորանը, միտրալ և այլ փականների առաջնային պրոլապսը։

Կրած միոկարդիտները, եթե չեն առաջացրել միոկարդիոսկլերոզ և սրտի ֆունկցիայի խանգարում, չեն խոչընդոտում ծառայությանը և ուսումնական հաստատություններ ընդունվելուն։

Նոր ընդունվողները սրտի բնածին արատներով, մեկուսացված ձեռքբերովի արատներով, եթե առկա է հեմոդինամիկայի չափավոր խանգարում, փորձաքննվում են «բ» ենթակետին, իսկ դրանց բացակայության դեպքում՝ «գ» ենթակետին համապատասխան։

27. «Ա» ենթակետին վերաբերվում է հիպերտոնիկ հիվանդության երրորդ փուլը, արագ պրոգրեսիվող չարորակ ընթացքով կայուն հիպերտոնիան, որոնք ընթանում են կայուն բարձր ճնշումով (հիպոտենզիվ թերապիայի ֆոնի վրա), հաճախակի հիպերտոնիկ կրիզներով (տարվա մեջ երեք և ավելի) և ծառայողական պարտականությունները կատարելու անկարողությամբ։

Հիպերտոնիկ հիվանդության երրորդ փուլը բնութագրվում է զաճ-ի բարձր մակարդակով (դիաստոլիկ 115 մմ/սս և ավելի, սիստոլիկ 210-230 և ավելի)։ Միոկարդի ինֆարկտ կամ ինսուլտ տարած անձանց մոտ զաճ-ի տվյալները կարող են լինել ոչ բարձր։ Կլինիկական պատկերում գերակշռում են սրտի, ուղեղի, երիկամների և ակնահատակի անոթների աթերոսկլերոզով կամ արտերիոլոսկլերոզով պայմանավորված ծանր խանգարումները, որոնք բերում են կայուն փոփոխությունների՝ օրգանների ֆունկցիայի զգալի խանգարումներով և աշխատունակության խիստ անկումով։

Չարորակ հիպերտենզիոն սինդրոմով ընթացող երկրորդային (սիմպտոմատիկ) հիպերտոնիաների ժամանակ աշխատակիցների մոտ կիրառվում է հիմնական հիվանդության կետը, իսկ բուժման անարդյունավետության դեպքում` նաև այս կետի ա) ենթակետը։ Այլ օրգանների ֆունկցիաների խանգարումների առկայության դեպքում կիրառվում են նաև համապատասխան կետերը։

«Բ» ենթակետին է վերաբերում հիպերտոնիկ հիվանդության երկրորդ փուլը՝ բարձր, կայուն զաճ-ով, որը չի նորմալանում առանց պաթոգենետիկ բուժման։ Առկա են ձախ փորոքի միոկարդի հիպերտրոֆիան, ուղեղի արյան շրջանառության դինամիկ խանգարումները, ակնահատակի անոթների փոփոխությունները։

Երկրորդ փուլի հիպերտոնիկ հիվանդության բարենպաստ ընթացքի դեպքում արդյունավետ բուժման և պահպանված աշխատունակության ժամանակ աշխատակիցներին «բ» ենթակետին համապատասխան կարելի է ճանաչել պիտանի շարքից դուրս խաղաղ ժամանակ՝ բոլոր սյունակներով, կախված տարիքից և ծառայության բնույթից։

«Գ» ենթակետին է վերաբերում հիպերտոնիկ հիվանդության առաջին փուլը, որը բնութագրվում է զաճ-ի տրանզիտոր բարձրացումներով մինչև 160/95 մմ/սս և ավելի։ Սրտամկանի, ԿՆՀ-ի կողմից օբյեկտիվ փոփոխությունները բացակայում են, լինում են ակնահատակի անոթների տրանզիտոր փոփոխություններ։

Սիմպտոմատիկ հիպերտոնիաների ժամանակ (երիկամային, էնդոկրին, հեմոդինամիկ, անգիոգեն, նևրոգեն, կանգային), փորձաքննությունը կատարվում է ըստ հիմնական հիվանդության։

28. Նեյրոցիրկուլյատոր դիստոնիան, որպես ընդհանուր նևրոզ՝ անոթային տոնուսի և սիրտ անոթային համակարգի կարգավորման առավել խանգարումներով, բնութագրվում է վեգետատիվ անոթային և զաճ-ի ոչ ադեկվատ ռեակցիայով տարբեր գրգռիչների հանդեպ։

Հիպոտենզիվ տիպի նեյրո-ցիրկուլյատոր դիստոնիան պետք է տարբերակել ֆիզիոլոգիական հիպոտոնիայից առողջ մարդկանց մոտ, որոնք պահպանում են բարձր աշխատունակություն 90/50-100/60 մմ/սս զաճ-ի պայմաններում։ Նրանց պիտանելիությունը չի սահմանափակվում։ ՆՑԴ-ն ախտորոշվում է նյարդաբանի, ակնաբույժի, անհրաժեշտության դեպքում նաև այլ մասնագետների մասնակցությամբ։

Հիպերտենզիվ տիպի ՆՑԴ-ի ախտորոշման ժամանակ անհրաժեշտ է ժխտել երիկամների և վահանագեղձի պաթոլոգիան։

«Ա» ենթակետին վերաբերում են.

Հիպոտենզիվ տիպի ՆՑԴ-ն զարկերակային ճնշման կայուն ֆիքսացիայով 100/60 մմ/սս-ից ցածր, մշտական գանգատների և կայուն խիստ արտահայտված վեգետատիվ անոթային խանգարումների առկայության դեպքում, որոնք բուժման չեն ենթարկվում և բերում են աշխատունակության անկման։

Սրտային տիպի ՆՑԴ-ն, որն արտահայտվում է կայուն կարդիալգիաներով, արտահայտված վեգետատիվ անոթային և կայուն սրտի ռիթմի խանգարումներով (սինուսային տախիկարդիա, հաճախակի պարոքսիզմալ տախիկարդիա, էքստրասիստոլաներ)։

Հիպերտենզիվ տիպի ՆՑԴ-ն (զաճ մինչև 159/94մմ/սս) բնութագրվում է անկայուն զաճ-ով, մշտական գանգատների, կայուն, խիստ արտահայտված վեգետատիվ անոթային խանգարումների առկայությամբ, որոնք բուժման չեն ենթարկվում և սահմանափակում են աշխատունակությունը։

«Բ» ենթակետին են վերաբերում բոլոր տիպերի ՆՑԴ-երը՝ չափավոր արտահայտված խանգարումներով, այդ թվում նաև սրտի ռիթմի անցողիկ խանգարումներով, որոնք չեն սահմանափակում աշխատունակությունը։

Հազվադեպ եզակի հանգստի էքստրասիստոլաները և ֆունկցիոնալ սինուսային առիթմիան՝ առանց կարդիալգիայի, չեն խոչընդոտում ընդունմանը ուսումնական հաստատություն։

Սրտամկանի օրգանական փոփոխությունների հետևանքով առաջացած ռիթմի խանգարումները վերաբերում են 26 կետին։

29. Նախատեսում է վիճակներ կրած ակտիվ ռևմատիզմից՝ առանց արատի ձևավորման, ինֆեկցիոն տոքսիկ միոկարդիտից, ՍԻՀ-ի սուր ձևերից հետո։

Այս կետով աշխատակիցների վերաբերյալ արձակուրդի որոշում է կայացվում հետևյալ հիվանդություններից հետո.

Սուր ռևմատիզմ, ոչ ռևմատիկ միոկարդիտներ, սրտամկանի սուր ինֆարկտ և այլն, երբ վերականգնողական բուժման ավարտի և աշխատունակության վերականգնման համար պահանջվում է ժամկետ մեկ ամսից ավելի։

Սրտի իշեմիկ հիվանդության սրացումից հետո (ստենոկարդիայի ձգձգվող նոպաներ միոկարդի օջախային դիստրոֆիայով, ռիթմի և հաղորդականության անցողիկ խանգարումներով, սրտային անբավարարության անցողիկ ձևերով)։

Հիպերտոնիկ հիվանդության ժամանակ՝ հիպերտոնիկ կրիզներից հետո։

Արձակուրդի վերաբերյալ որոշում կայացվում է այն դեպքերում, երբ կան հիմնավոր տվյալներ, որոնք հիմք են տալիս ենթադրելու, որ արձակուրդի ընթացքում պիտանելիությունը լրիվ կվերականգնվի։ Արձակուրդի ավարտից հետո ծառայությանը պիտանելիությունը որոշվում է ըստ համապատասխան կետերի, ելնելով հիվանդության ելքից։ Սահմանված տարիքին հասած միջին ավագ և բարձր հրամանատարական կազմի ներկայացուցիչները կրած տարածուն ինֆարկտից հետո առաջացած խոշոր օջախային կարդիոսկլերոզի կամ այլ ծանր բարդությունների առկայությամբ, ենթարկվում են փորձաքննության ըստ հ. 26-ի «ա» կամ «բ» ենթակետերի։ Արձակուրդի մասին որոշում չի կայացվում։

30. Նախատեսում է կերակրափողի, ստամոքսի, աղիների, որովայնամզի, լյարդի, լեղապարկի, ենթաստամոքսային գեղձի, փայծաղի հիվանդությունները։

«Ա» ենթակետին վերաբերում են հաճախակի սրացումներով (տարվա մեջ 3-ից ավելի) հիվանդությունները, որոնք ուղեկցվում են քաշի կորստով.

Խոցային հիվանդությունը՝ բարդացած արյունահոսությամբ, պերֆորացիայով (որին հետևում են սրացումները), պենետրացիայով, պիլորոստենոզով՝ վիրահատության հակացուցումների կամ դրանից հրաժարվելու դեպքում.

■ լյարդի ցիրոզը, քրոնիկ պրոգրեսիվող ակտիվ հեպատիտների ծանր ձևերը

■ քրոնիկ պանկրեատիտները ֆունկցիայի խիստ խանգարումով

■ աղիների ծանր քրոնիկ հիվանդությունները ֆունկցիայի խիստ խանգարումով և սնուցման իջեցումով

■ կերակրափողի նեղացումները՝ սիստեմատիկ բուժման անհրաժեշտությամբ

■ կերակրափողի, ստամոքսի, ենթաստամոքսային գեղձի, աղիների մասնահատման, լյարդի անատոմիական մասնահատման հետևանքները

■ ստամոքս-աղիքային անաստամոզը՝ մարսողության զգալի խանգարումով և սնուցման իջեցումով

■ լեղային և պանկրեատիկ խուղակները՝ վիրահատությունից հրաժարվելու դեպքում։

«Բ» ենթակետը նախատեսում է ստամոքս-աղիքային տրակտի քրոնիկ հիվանդությունները՝ տարին 2-ից ավելի սրացումներով կամ սնուցման իջեցումով.

■ քրոնիկ հեպատիտները, պանկրեատիտները ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով

■ քրոնիկ գաստրիտները սեկրետոր և թթվագոյացման ֆունկցիաների խանգարումով

■ աղիների հիվանդությունները ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով և սնուցման իջեցումով, երկարատև սրացումներով

■ 12-մատնյա աղու կոպիտ ձևախախտումը՝ խոցային հիվանդության սուր կամ քրոնիկ ձևերից հետո։ Խոցային հիվանդությունը հիմնավորվում է ռենտգենաբանական կամ էնդոսկոպիկ հետազոտությամբ։

Հիվանդության կրկնվող բնույթը պետք է հաստատվի ամբուլատոր կամ ստացիոնար բուժման տվյալներով։

Այս ենթակետին են վերաբերում նաև մարսողական օրգանների վիրահատական միջամտության հետևանքները՝ նրանց ֆունկցիայի չափավոր խանգարումներով (ստամոքսի մասնահատում, լյարդի ծայրային մասնահատում, աղիների մասնահատում, ենթաստամոքսային գեղձի դրենավորման վիրահատություններ և այլն), հետխոլեցիստեկտոմիկ սինդրոմը, դիաֆրագմալ ճողվածքները, որովայնի խոռոչի կպումային պրոցեսը՝ աղիների անանցանելիության երևույթներով, որոնք կրկնակի վիրահատության անհրաժեշտություն են առաջացնում (կպումային պրոցեսը պետք է հիմնավորվի ռենտգենաբանորեն կամ վիրահատական միջամտությամբ)։

«Գ» ենթակետին են վերաբերում հազվադեպ սրացումներով խոցային հիվանդության թեթև ձևերը, քրոնիկ գաստրիտը՝ տարվա ընթացքում մինչև 2 սրացումներով, ցավային և դիսպեպտիկ սինդրոմով. հազվադեպ սրացումներով թեթև արտահայտված ոչ քարային խոլեցիստիտը. բարորակ և հետհեպատիտային հիպերբիլիռուբինեմիաները. թափածակված խոցի կարումից հետո մնացորդային երևույթները՝ առանց խոցի ռեցիդիվի. ստամոքսի և աղիների ռեզեկցիան ֆունկցիայի աննշան խանգարումով. փայծաղի հեռացումը առանց արյունաստեղծման ֆունկցիայի խանգարման կամ դրա աննշան խանգարումով։

Սելեկտիվ կամ ցողունային վագոտոմիայից հետո, կախված ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից, աշխատակիցների պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն, իսկ նոր ընդունվողները և ուսումնական հաստատություններ ընդունվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի։

Չբարդացած սիմպտոմատիկ խոցերի ժամանակ պիտանելիությունը որոշվում է ըստ հիմնական հիվանդությունների ծանրության։

Ստամոքսի և 12-մատնյա աղու բարդացած սիմպտոմատիկ խոցերի դեպքում նոր ընդունվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի, աշխատակիցների պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն։

Խոցային հիվանդության 5 տարի և ավելի ռեմիսիայի դեպքում՝ ստամոքսի և 12-մատնյա աղու ձևախախտման բացակայությամբ, նոր ընդունվողները ճանաչվում են պիտանի բոլոր սյունակներով։

Բարորակ հիպերբիլիռուբինեմիայի առկայության դեպքում, նոր ընդունվողները և ուսումնական հաստատություններ դիմողները ճանաչվում են պիտանի քրոնիկ հեպատիտի գոյությունը ժխտելուց հետո։

«Գ» ենթակետի համաձայն աշխատակիցների վերաբերյալ արձակուրդի մասին որոշում է կայացվում ստամոքսի, աղիների, լեղապարկի հիվանդությունների կապակցությամբ կատարված վիրահատություններից հետո՝ բարեհաջող ելքի դեպքում։ Արձակուրդի ավարտից հետո պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն։

31. Երիկամային հիվանդությունների կապակցությամբ բոլոր փորձաքննվողների վկայագրումը կատարվում է միայն մանրակրկիտ ամբուլատոր կամ ստացիոնար հետազոտությունից, անհրաժեշտության դեպքում՝ նաև բուժումից հետո։

«Ա» ենթակետին են վերաբերում երիկամների քրոնիկ հիվանդությունները՝ բարդացած 2-րդ կամ 3-րդ աստիճանի քրոնիկ երիկամային անբավարարությամբ (ԽԵԱ)։

«Բ» ենթակետին են վերաբերում երիկամների քրոնիկ հիվանդությունները՝ բարդացած առաջին աստիճանի ԽԵԱ-ով։

■ Առաջին աստիճանի՝ (լատենտ) ԽԵԱ-ն բնութագրվում է ազոտային փոխանակության նորմալ ցուցանիշներով կամ մնացորդային ազոտի անցողիկ բարձրացումով մինչև 0,62 գր/լ, կրեատինինը արյան մեջ` 176,8 մկմոլ և ցածր է, կծիկային ֆիլտրացիայի մակարդակը 50% և ավելի, մեզի տեսակարար կշռի տատանումները 1018-ից ոչ բարձր են։

■ Երկրորդ աստիճանի ԽԵԱ-ն (ազոտեմիկ) բնութագրվում է ազոտեմիայով՝ 0,6-0,9 գ/լ, կրեատինինեմիայով՝ 176,9-884 մկմոլ/լ և կծիկային ֆիլտրացիայի մակարդակով 50-20% նորմայի համեմատ։ Մեզի տեսակարար կշռի տատանումները 1011-1017-ի սահմաններում։

■ Երրորդ աստիճանի ԽԵԱ-ն (ուրեմիկ) բնութագրվում է ազոտեմիայով 1,0 գ/լ, կրեատինինեմիայով 884 մկմոլ/լ-ից բարձր, կծիկային ֆիլտրացիայի մակարդակը 20%-ից ցածր և կայուն իզոստենուրիայով (մեզի տեսակարար կշիռը 1005-1010)։

«Դ» ենթակետով արձակուրդի մասին որոշում է կայացվում միայն սուր գլոմերուլոնեֆրիտից հետո և սուր պիելոնեֆրիտի ձգձգվող, բարդացած ընթացքի դեպքում։

Սուր գլոմերուլոնեֆրիտ տարած նոր ընդունվողները, երեք տարվա ընթացքում բարդությունների բացակայության դեպքում ճանաչվում են պիտանի ըստ 3-րդ, 4-րդ սյունակների։

Երիկամների զարգացման անոմալիաների, երիկամաքարային հիվանդության, երիկամների և միզուղիների տուբերկուլոզի, այլ հիվանդությունների պատճառով առաջացած երիկամների ախտահարման սինդրոմների, ինչպես նաև վնասվածքների և վիրահատական միջամտությունների հետևանքների առկայության դեպքում աշխատակիցների փորձաքննությունը կատարվում է համապատասխան կետերի համաձայն։

32. Նախատեսում է շարակցական հյուսվածքի դիֆուզ հիվանդությունները, այդ թվում` հոդերի, մկանների, շճային թաղանթերի հիվանդությունները (Սիստեմային կարմիր գայլախտ, Սիստեմային սկլերոդերմիա, Ռևմատոիդ արթրիտ, Պոդագրա, Դեֆորմացնող օստեոարթրոզ, Ռևմատիկ պոլիարթրիտ, Բեխտերևի հիվանդություն, Պարբերական հիվանդություն և այլն)։

«Ա» ենթակետին են վերաբերում շարժողական ֆունկցիայի զգալի սահմանափակում և աշխատունակության խիստ անկում առաջացնող կամ վիսցերալ ախտաբանությամբ ուղեկցվող հոդերի կայուն և անվերադարձ փոփոխությունները, ինչպես նաև շարակցական հյուսվածքի պրոգրեսիվող սիստեմային հիվանդությունները (ՍԿԳ, ՍՍ, ՍԴՄ), պարբերական հիվանդության բոլոր ձևերը՝ հաճախակի նոպաներով և ներքին օրգանների ֆունկցիաների զգալի խանգարումով։

«Բ» ենթակետին են վերաբերում հոդերի հիվանդությունների դանդաղ պրոգրեսիվող ձևերը, առանց այլ օրգան համակարգերի ախտահարման և տարվա ընթացքում մեկից ոչ հաճախ սրացումներով, հոդերի չափավոր արտահայտված էքսուդատիվ-պրոլիֆերատիվ փոփոխություններով և ֆունկցիոնալ անբավարարությամբ, որը չի բերում մասնագիտական աշխատունակության անկման։

Այս ենթակետին է վերաբերում նաև պարբերական հիվանդությունը հազվադեպ նոպաներով, առանց ներքին օրգանների ֆունկցիաների խանգարման։

«Գ» ենթակետին են վերաբերում հոդերի սուր ինֆեկցիոն, ինֆեկցիոն ալերգիկ հիվանդությունների հետևանքները՝ նրանց ֆունկցիայի աննշան խանգարումներով և պահպանված աշխատունակությամբ։

Ֆունկցիայի աննշան խանգարումը ենթադրում է հոդի ախտահարման օբյեկտիվ նշանների բացակայություն, ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունից առաջացող անցողիկ ցավային ախտանիշի առկայություն։

Այս ենթակետին են վերաբերում բարորակ ընթացքով ռևմատոիդ արթրիտի սկզբնական ձևերը, ինչպես նաև հոդերի դիստրոֆիկ հիվանդությունները առանց ֆունկցիոնալ անբավարարության։

Արձակուրդի մասին որոշում հոդերի սուր հիվանդություններից հետո կայացվում է բացառիկ դեպքերում՝ հոդի ֆունկցիայի վերականգնման նպատակով։

Հոդերի բորբոքային հիվանդություն կրելուց հետո նոր ընդունվողները համարվում են պիտանի ծառայությանը, եթե 3 տարվա ընթացքում ռեցիդիվներ չեն գրանցվել։

Հոդերի ախտահարումը այլ հիվանդությունների ժամանակ գնահատվում է հիմնական հիվանդության բուժումից հետո՝ կախված ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից։ Հոդերի համակցված ախտահարումների ժամանակ կիրառվում է նաև համապատասխան կետը։

 

Գ Լ ՈՒ Խ  4

 

ՎԻՐԱԲՈՒԺԱԿԱՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

33. Տվյալ կետով որոշումը կայացվում է վիրաբուժական ոչ բավարար բուժման կամ դրանից հրաժարվելու դեպքում:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում տարածված կելոիդները, հիպերտրոֆիկ և ատրոֆիկ սպիները՝ սերտաճած հարակից հյուսվածքներին, հեշտությամբ վնասվող, խոցային կամ հաճախ խոցոտվող, որը բերում է գլխի, իրանի, ծայրանդամների շարժումների սահմանափակման կամ լրիվ անշարժացման և խոչընդոտում է հագուստի, կոշիկի կամ հանդերձանքի կրելուն:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են չխոցոտվող կելոիդները, հիպերտրոֆիկ և ատրոֆիկ սպիները, գլխի, իրանի կամ ծայրանդամների շարժումների չափավոր սահմանափակումներ առաջացնող և հագուստի, կոշիկի կամ հանդերձանքի կրումը չափավոր սահմանափակող:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են այն սպիները, որոնք հակված չեն խոցոտվելու, չեն խանգարում հագուստի, կոշիկի կամ հանդերձանքի կրելուն, բայց աննշան սահմանափակում են գլխի, իրանի և ծայրանդամների շարժումները:

34. Նախատեսում է կրծքավանդակի, որովայնի խոռոչի, փոքր կոնքի, հետորովայնամզային տարածության օրգանների վիրահատական միջամտության կամ վնասվածքների հետևանքները:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են թոքերի, պլևրայի, բրոնխների, միջնորմի վրա վիրահատական միջամտության, տրավմայի և վնասվածքի հետևանքները, շնչառության և հեմոդինամիկայի նկատելի խանգարումով բրոնխիալ խուղակները, որոնք հետևանք են ոչ լիարժեք վիրաբուժական միջամտության. խոշոր (1 սմ և ավել տրամաչափի), ինչպես նաև երկուսից ավել մանր օտար մարմինների առկայությունը, որոնք տեղակայված են թոքարմատի շրջանում, սրտի և մեծ անոթների շրջակայքում, անկախ ֆունկցիայի խանգարման կամ բարդության առկայության: Սրտի պերիկարդի վնասվածքի հետևանքով, օտար մարմինների հեռացումը միջնորմից և մեծ անոթների շրջակայքից:

Նշված անձանց ծառայությանը պիտանելիությունը շարքային և ղեկավար կազմում որոշվում է «ա», «բ» կամ «գ» ենթակետով, կապված արտաքին շնչառության և հեմոդինամիկայի խանգարման աստիճանից:

Կրծքավանդակի, որովայնի խոռոչի, փոքր կոնքի և հետորովայնամզային տարածության օրգանների վնասվածքների կամ վիրաբուժական միջամտությունների հետևանքով առաջացած ֆունկցիայի չափավոր խանգարումների բժշկական զննումը անց է կացվում «բ» ենթակետով, իսկ աննշան խանգարման դեպքում` «գ» ենթակետով: Տրավմայի հետևանքով փայծաղի հեռացման դեպքում, առանց արյունաստեղծ ֆունկցիայի խանգարման, աղիների ոչ մեծ հատվածի մասնահատման, ինչպես նաև աղիների կարելու դեպքում՝ միջին, բարձր և բարձրագույն ղեկավար կազմի անձինք «Հիվանդությունների ցանկ»-ի I, II և III սյունակներով, կարող են ճանաչվել պիտանի զինվորական ծառայությանը:

Թոքային հյուսվածքում մանր բեկորների առկայությունը, առանց բարդությունների, չի սահմանափակում պիտանելիությունը ծառայությանը ոստիկանության մարմիններում և Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ ընդունվելուն:

35. «Ա» ենթակետին վերաբերում են գանգաթաղի ոսկրերի տարբեր չափերի դեֆեկտները թափանցող վերքերից հետո, օտար մարմնի առկայությամբ ուղեղի հյուսվածքում, ինչպես նաև գանգաթաղի դեֆեկտը մինչև 8 սմ²՝ չփոխարինված, և 20 սմ²-ից ավելի, եթե դեֆեկտը փոխարինված է ոսկրային կամ այլ պլաստիկ նյութով:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են գանգաթաղի ոսկրերի դեֆեկտները մինչև 8 սմ²՝ չփոխարինված, և 8-20 սմ²՝ փոխարինված ոսկրով կամ այլ պլաստիկ նյութով, ինչպես նաև գանգաթաղի վաղեմի ներհրված կոտրվածքների առկայությունը: Կենտրոնական ներվային համակարգի ախտահարման ժամանակ լրացուցիչ կիրառվում է 12 կետի համապատասխան ենթակետը:

Հաստատված ախտորոշման դեպքում՝ գանգի հիմի կոտրվածք, նյարդային համակարգի աննշան ախտահարումով կամ դրանց բացակայության դեպքում, որոշումը կայացվում է «հիվանդությունների դասակարգման» 12 կետի «բ» կամ «գ» ենթակետերով:

Եթե ըստ անամնեզի կա գանգաթաղի ոսկրերի ճաք, նյարդային սիմպտոմատիկայի և փսիխիկայի խանգարման բացակայության դեպքում, նշված կետի կիրառումը անհիմն է:

36. «Ա» ենթակետին վերաբերում են բնածին և ձեռքբերովի արատները կամ ողնաշարի ֆիքսված ծռումները, որոնք ուղեկցվում են կրծքավանդակի կտրուկ դեֆորմացիայով, արտաքին շնչառության ֆունկցիայի խանգարումով. ողնաշարի տուբերկուլոզ ակտիվ պրոգրեսիվող ընթացքով, աբսցեսի բարդացումով կամ խուղակներով. օստեոխոնդրոզ և դեֆորմացնով սպոնդիլոզ ողնաշարի բոլոր հատվածներում, միջողնաշարային դիսկերի բարձրության անկումով. ողերի մարմինների սուբխոնդրալ սկլերոզ, բազմաթիվ ծավալուն օստեոֆիտներով, դիսկերի ճողվածքի առկայություն, միջողային հոդերի դեֆորմացնող օստեոարթրոզ, որը զգալի սահմանափակում է ողնաշարի շարժունակությունը.

III աստիճանի սպոնդիլոլիստեզ կամ ավելի թույլ արտահայտված սպոնդիլոլիստեզ՝ մշտական ցավային սինդրոմով. օտար մարմնի առկայություն ողնուղեղի խոռոչում կամ ոսկրային հյուսվածքում. ողերի մարմինների կոտրվածքի պատճառով ողնաշարի դեֆորմացիա՝ կեցվածքի խանգարումով կամ շարժումների նշանակալի սահմանափակումով:

Այս ենթակետին է վերաբերում նաև վիճակը, հետին լամինէկտոմիայից հետո (երկու և ավելի աղեղի)՝ վնասվածքի կամ հիվանդության, ինչպես նաև ողնաշարի ոչ ստաբիլ կոտրվածքների և հիվանդությունների կապակցությամբ կատարված ֆիքսող վիրահատությունների հետևանքները:

Ողնաշարի վնասվածքի հետևանքով ողնուղեղի վնասման կամ ճզմման երևույթների առկայության դեպքում, լրացուցիչ կիրառվում է «Հիվանդությունների ցանկ»-ի 12 կետը:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են ողնաշարի ակտիվ սահմանափակ տուբերկուլոզը, ինչպես նաև անցյալում տարած տուբերկուլոզի հետևանքները, առանց խուղակների առկայության. տուբերկուլոզի կապակցությամբ կատարված ռադիկալ վիրահատությունների դրական ելքերը՝ ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով. ողնաշարի II աստիճանի օստեոխոնդրոզը. օստեոխոնդրոպատիկ կիֆոզը, II աստիճանի սպոնդիլոլիստեզը, ողնաշարի մարմնի կոտրվածքի հետևանքները, ողնաշարի բնածին և ձեռքբերովի դեֆորմացիաները՝ ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են օստիոխոնդրոզի սկզբնական երևույթները, արտահայտված գոտկային լորդոզը, սպոնդիոլիստեզ I աստիճանի սպոնդիլոլիստեզը, ողնաշարի ձեռքբերովի աննշան ծռումը, ողի մարմնի մեկուսացված կոմպրեսիոն կոտրվածքի հետևանքները՝ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով կամ առանց խանգարման:

«Դ» ենթակետին վերաբերում են ողնաշարի շարժումների ժամանակավոր սահմանափակումը կամ արտահայտված ցավային սինդրոմը կրած տրավմայից, վիրահատությունից, բորբոքային պրոցեսից հետո: Որոշումը կայացվում է հոսպիտալային բուժումից հետո:

Ողնաշարի հիվանդությունների և տրավմաների ժամանակ, որոնք ուղեկցվում են արմատաբնային կամ անոթային համախտանիշով, որոշում է կայացվում միաժամանակ ցանկի 15 և 10 կետերի համապատասխան ենթակետերով:

Փշաձև և միջածիգ ելունների սերտաճած կոտրվածքները՝ առանց ողնաշարի ֆունկցիայի խանգարման, չեն սահմանափակում ծառայությունը և ընդունելությունը ուսումնական հաստատություններ:

37. «Ա» ենթակետով որոշումը կայացվում է կոնքի ոսկրերի արտահայտված դեֆորմացիաների, կեցվածքի և քայլվածքի խանգարումների, ինչպես նաև կոնքի ոսկրերի կոտրվածքների (կոնքի օղի ամբողջականության խախտումով), ներքին օրգանների վնասվածքների (անբավարար վիրաբուժական միջամտությամբ), քացախափոսի կոտրվածքի, ազդրոսկրի գլխիկի կենտրոնական հոդախախտի, կոնքազդրային հոդում անկիլոզի երևույթների առկայության դեպքում:

Կոնքի ոսկրերի դեֆորմացիաները և կոտրվածքի հետևանքները, շարժումների չափավոր սահմանափակումով կոնքազդրային հոդում, ողնաշարում կամ ցավային համախտանիշով փորձաքննվում են «բ» ենթակետով, իսկ շարժումների աննշան սահմանափակման դեպքում «գ» ենթակետով:

Կոնքի առանձին ոսկրերի մեկուսացված սերտաճած կոտրվածքների դեպքում (առանց ֆունկցիայի խանգարման), պիտանելիությունը չի սահմանափակվում:

38. Նախատեսում է հենաշարժողական ապարատի քրոնիկ հիվանդություններ, որոնք առաջացել են սուր և քրոնիկ ինֆեկցիաների, ինչպես նաև օստեոխոնդրոպաթիաների և այլ հիվանդությունների հետևանքով:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են խոշոր ոսկրերի և հոդերի տուբերկուլոզը ակտիվ, պրոգրեսիվող ընթացքով, թարախակույտերով և խուղակներով. բարդացած օստեոմիելիտը՝ սեկվեստրալ խոռոչների առկայությամբ, սեկվեստրներով, երկարատև չբուժվող կամ տարին մեկ, երկու անգամ բացվող խուղակներով. ազդրի գլխիկի օստեոխոնդրոպաթիան (Լեգգ-Կալվե-Պերտես-ի հիվանդությունը) ֆունկցիայի արտահայտված խանգարումով, խոշոր հոդերի արտահայտված դեֆորմացնող օստեոարթրոզը՝ արտահայտված մորֆոլոգիական փոփոխություններով և ֆունկցիոնալ խանգարումներով:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են հոդերի և ոսկրերի սահմանափակ տուբերկուլոզը. տուբերկուլոզի կապակցությամբ վիրաբուժական միջամտության հետևանքները՝ ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով: Խոշոր հոդերից մեկում չափավոր արտահայտված դեֆորմացնող օստեոարթրոզը ցավային ախտանիշով և ֆունկցիայի խանգարումով: Օստեոմիելիտը՝ հազվադեպ սրացումներով (2-3 տարին մեկ անգամ), առաջնային քրոնիկական օստեոմիելիտը, օստեոխոնդրոպաթիաները չավարտված պրոցեսով:

Ավարտված օստեոմիելիտիկ և դիստրոֆիկ պրոցեսներից հետո ծառայությանը պիտանելիությունը որոշվում է` կախված պրոցեսի տեղակայումից, անատոմիական փոփոխություններից և ֆունկցիայի խանգարումից:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են հենաշարժողական ապարատի կրած հիվանդությունների հետևանքները, ավարտված բորբոքային կամ դիստրոֆիկ պրոցեսից հետո՝ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով:

Օստեոմիելիտիկ պրոցեսը համարվում է ավարտված՝ 2 տարուց ոչ պակաս սրացման բացակայության դեպքում, ինչպես նաև սեկվեստրների և սեկվեստրալ խոռոչների բացակայության դեպքում:

39. Ծառայությանը պիտանելիությունը գնահատվում է` կախված հենաշարժական ապարատի անատոմիական և ֆունկցիոնալ խանգարումների արտահայտվածությունից:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են մեծ հոդերի անկիլոզները՝ շարժումների նշանակալի սահմանափակումով կամ պաթոլոգիական շարժումների առկայությամբ, որոնք հետևանք են հիվանդության կամ վնասվածքի:

Մեծ հոդերում ֆունկցիոնալ հարմար դիրքում կամ լավ ֆունկցիոնալ կոմպենսացիայով շարժումների սահմանափակման ժամանակ հետագա ծառայությանը պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն, ըստ «բ» ենթակետի:

«Բ» ենթակետը նախատեսում է խոշոր հոդերում վիրահատական միջամտության կամ վնասվածքների հետևանքներ, շարժումների չափավոր սահմանափակումով՝ բավարար կոմպենսացիայով:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են խոշոր հոդերի վնասվածքների և վիրահատական միջամտության հետևանքները՝ շարժումների աննշան սահմանափակումով, ոսկրերի կոտրվածքներից հետո չհեռացված մետաղական կոնստրուկցիաները՝ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով:

Հենաշարժողական ապարատի վնասվածքից հետո կարող են կայացվել որոշումներ հիվանդության կապակցությամբ արձակուրդ տալու վերաբերյալ:

Կեղծ հոդերի առկայության դեպքում շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք ենթակա են բուժման: Ծառայությանը պիտանելիությունը որոշվում է բուժման արդյունքների հիման վրա: Վիրահատությունից հրաժարվելու դեպքում, ոչ բավարար բուժման արդյունքների առկայությամբ կամ վիրահատության հակացուցումների դեպքում, որոշումը կայացվում է սույն կետի «ա» ենթակետով:

Հոդերում շարժումների ծավալը որոշելիս ելնում են ծայրանդամների ելման դիրքից: Ծայրանդամների տարբեր սեգմենտների համար այն տարբեր է: Ուսային հոդերի համար ելման դիրքը համարվում է, երբ ձեռքը ազատ կախված է իրանին զուգահեռ: Արմնկային հոդի, ճաճանչ-դաստակային, կոնք-ազդրային, ծնկան հոդերի ելման դիրքը համարվում է տարածումը 180^օ, սրունք-թաթային հոդի ելման դիրքը համարվում է, երբ ոտնաթաթը ծնկան հետ կազմում է 90^օ անկյուն:

Հոդերում շարժումների սահմանափակումները գնահատվում են հետևյալ ցուցանիշներով (աստիճաններով).

 

Հոդերի  անվանումը	Շարժումները	Նորմա	Շարժումների  սահմանափակումը
			աննշան	չափավոր	որոշակի
Ուսային  գոտով  ուսային	ծալում	180	115	100	80
	տարածում	40	30	20	15
	զատում	180	115	100	80
Արմնկային	ծալում	40	80	90	100
	տարածում	180	150	140	120
Ճաճանչադաստակային	ծալում	75	35	20-25	15
	տարածում	65	30	20-25	15
	զատում՝
	ճաճանչային	20	10	5	2-3
	ծղիկային	40	25	15	10
Կոնք-ազդրային	ծալում	75	100	110	120
	տարածում	180	170	160	150
	զատում	50	25	20	15
Ծնկային	ծալում	40	60	90	110
	տարածում	180	175	170	160
Սրունք-թաթային	ներբանային  ծալում	130	120	110	100
	թիկնային ծալում (տարածում)	70	75	80	85

 

40. «Ա» ենթակետը նախատեսում է ոտքերի «Օ»-աձև ծռումը, երբ ազդրոսկրերի ներսային կոճերի միջև տարածությունը 20 սմ-ից ավելի է, կամ «X»-աձև ծռումը, երբ սրունքների ներսային պճեղների միջև տարածությունը 15 սմ-ից ավելի է:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են ոտքերի «Օ»-աձև ծռումը, երբ ազդրոսկրերի ներսային կոճերի միջև տարածությունը 12-ից 20 սմ կամ «X»-աձև ծռումը, երբ սրունքների ներսային պճեղների միջև տարածությունը 12-ից 15 սմ է:

Ծայրանդամների ոսկրերի աննշան անկյունային դեֆորմացիան և մինչև 2 սմ կարճացումը ֆունկցիայի պահպանումով, չի սահմանափակում ծառայությանը պիտանելիությունը:

41. Հոդախախտումների կրկնվող բնույթը պետք է հաստատված լինի բուժ. հիմնարկներում:

Սովորութային (պաթոլոգիկ) կամ հնացած հոդախախտերի վիրահատական բուժումից հետո ծառայությանը պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն՝ կախված բուժման արդյունքից: Վիրահատական բուժման անբավարար արդյունքների, վիրահատությունից հրաժարվելու կամ հակացուցումների առկայության դեպքում որոշումը կայացվում է տվյալ կետին համապատասխան ենթակետով կամ կիրառվում է 39 կետը՝ կախված ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից:

42. Նախատեսում է դաստակի բնածին արատներ, վնասվածքի հետևանքներ և հիվանդություններ: Մատի անշարժությունը կամ ջղաձգումը, որը առաջացել է վնասվածքի, ջլի կամ ներվի հիվանդության պատճառով, համարվում է մատի բացակայություն:

«Ա» ենթակետին է վերաբերում մեկ ձեռքի 3 մատների բացակայությունը նախադաստակ-ֆալանգային հոդերի մակարդակին: Մեկ ձեռքի II-V մատների բացակայությունը՝ հիմային ֆալանգի մակարդակին: Մեկ ձեռքի I մատի՝ միջֆալանգային հոդի մակարդակին և II-V մատների միջին ֆալանգային հոդերի մակարդակով բացակայությունը: Երկու ձեռքերի առաջին մատների կամ աջ ձեռքի I-II մատների բացակայությունը նախադաստակ-ֆալանգային հոդերի մակարդակին:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են առաջին և երկրորդ մատների բացակայությունը մեկ ձեռքի վրա նախադաստակ-ֆալանգային հոդի մակարդակին, մեկ ձեռքի առաջին մատի բացակայությունը միջֆալանգային հոդի մակարդակին և II մատի բացակայությունը նախադաստակ-ֆալանգային հոդի մակարդակին: Մեկ ձեռքի 3 մատների բացակայությունը հիմնական ֆալանգների մակարդակին: Երկու ձեռքերի չորս մատների բացակայությունը պրոքսիմալ միջֆալանգային հոդի մակարդակին: Երկու ձեռքերի առաջին մատների բացակայությունը միջֆալանգային հոդերի մակարդակին և II մատի բացակայությունը պրոքսիմալ միջֆալանգային հոդի մակարդակին որևէ ձեռքի վրա:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են աջ ձեռքի I մատի բացակայությունը նախադաստակ-ֆալանգային և միջֆալանգային հոդի մակարդակին: Որևէ ձեռքի 2 մատների բացակայությունը հիմնական ֆալանգների մակարդակին: Որևէ ձեռքի 2 մատի բացակայությունը նախադաստակ-ֆալանգային հոդի մակարդակին կամ մեկ ձեռքի 3 մատների բացակայությունը դիստալ միջֆալանգային հոդերի մակարդակին:

Ձախլիկների մոտ ձախ ձեռքի I և II մատների բացակայությունը նախադաստակ-ֆալանգային հոդի մակարդակին, վերաբերում են սույն կետի «ա» ենթակետին:

Մեկ մատի եղնգային ֆալանգի բացակայությունը, բացառությամբ I և II մատների, չի սահմանափակում ծառայությանը պիտանելիությունը և ընդունելությունը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ:

43. «Ա» ենթակետին վերաբերում են երկու ոտնաթաթերի բոլոր մատների բացակայությունը նախագարշապար-ֆալանգային կամ հիմային ֆալանգների մակարդակին, ինչպես նաև ոտնաթաթի մասնակի բացակայությունը վնասվածքներից, վիրավորումներից, ոսկրա-վերականգնողական վիրահատություններից հետո:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են մեկ ոտքի բոլոր մատների բացակայությունը հիմային ֆալանգների մակարդակին: Երկրորդ-հինգերորդ մատների կամ I և 2 այլ մատների բացակայությունը մեկ ոտքի վրա: Չորս կամ առաջին մատների բացակայությունը երկու ոտքերի վրա, բոլոր մատների բացակայությունը եղնգային ֆալանգների մակարդակին երկու ոտքերի վրա:

«Գ» ենթակետը նախատեսում է մեկ ոտքի առաջին կամ 2 մատների բացակայություն, ջղաձգում կամ անշարժություն: Բոլոր մատների բացակայություն, ջղաձգում կամ անշարժություն եղնգային ֆալանգների մակարդակին՝ մեկ ոտքի վրա:

Ոտքի մատի բացակայություն համարվում է վերջինիս բացակայությունը նախագարշապար-ֆալանգային հոդի մակարդակին: Մատի անշարժացումը համարվում է վերջինիս բացակայություն:

Ոտքի որևէ մատի բացակայությունը (բացի I մատի)՝ առանց ֆունկցիայի խանգարման, չի սահմանափակում ծառայությանը պիտանելիությունը և Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ ընդունելությանը:

44. Նախատեսում է ինչպես բնածին, այնպես էլ ձեռքբերովի ոտնաթաթի դեֆորմացիաներ, ինչպես նաև ֆիքսված հարթաթաթություն, որը առաջանում է ոտքի վալգուսային դեկոմպենսացիայի արդյունքում կամ հետևանք է մանկական և պատանեկան հարթաթաթության՝ ինչը զուտ մկանային տեսակից վերածվել է կապանա-հոդային ձևախախտման:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են ձիանման, կրնկոսկրային, վարուսային, սնամեջ ոտնաթաթը և այլ խիստ արտահայտված բնածին և ձեռք բերովի ոտնաթաթի ձևափոխումները, որոնք ուղեկցվում են ֆունկցիայի խանգարումով, նշանակալի դժվարացնում քայլելը կամ դարձնում անհնար ստանդարտ կոշիկ կրելը: Սնամեջ ոտնաթաթ համարվում է այն դեֆորմացիան, որն ուղեկցվում է հետնամասի սուպինացիայով և առաջամասի պրոնացիայով՝ ներքին և արտաքին բարձր կամարի առկայությամբ (այսպես կոչված շեշտակի ոլորված թաթ): Ոտնաթաթի առջևի մասը փռված է լայն և քիչ առբերված: Նախագարշապարի գլխիկների շրջանում առկա են կոշտուկներ:

«Բ» ենթակետին համապատասխանում են ոտքերի ձևախախտումը, որը չափավոր խանգարում է քայլքը, ինչպես նաև III աստիճանի հարթաթաթությունը, առաջին մատի զատող կոնտրակտուրայով, էկզոստոզով և թեքումով դեպի դուրս:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են ոտնաթաթերի ձևափոխումները, քայլքի աննշան խանգարումով և II աստիճանի հարթաթաթությունը:

Առաջին աստիճանի հարթաթաթությունը չի խոչընդոտում ծառայությանը Ոստիկանությունում և ուսուցմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

Հարթաթաթության աստիճանը որոշելու համար անհրաժեշտ է օգտվել ռենտգենաբանական կամ պոդոմետրիկ հետազոտություններից: Ռենտգենագրաֆիկ հետազոտությամբ ոտնաթաթի պրոֆիլային ռենտգենագրամմայի վրա գծվում է եռանկյունի: Եռանկյունու հիմքը կազմում է գարշապարի առաջին ոսկրի գլխիկից մինչև կրնկոսկրի թումբը տարած գիծը: Կողերը կազմում են գծերը, որոնք տարվում են գարշապարի 1-ին ոսկրի գլխիկից մինչև ներսային պճեղի կատարը և պճեղից մինչև կրնկոսկրի թումբը: Երկայնակի կամարի չափերը որոշվում են նավակասեպաձև հոդի ներքևի եզրից մինչև կրնկոսկրի թմբի կատարը և առաջին գարշապարային ոսկրի գլխիկը տարած գծերով կազմված անկյունով: Նորմայում այդ անկյունը կազմում է 125-130^օ: Կամարի բարձրությունը չափվում է անկյան գագաթից հիմին իջեցված ուղղահայացի երկարությամբ, որը նորմայում հավասար է 39 մմ-ի:

Նորմայում ոտնաթաթի կամարի բարձրությունը 55-60 մմ է, կամարի անկյունը 120^օ:

Առաջին աստիճանի հարթաթաթության դեպքում կամարի անկյունը հավասար է 131-140^օ, կամարի բարձրությունը 35-25 մմ ոսկրերի դեֆորմացիա չի նշվում:

Երկրորդ աստիճանի հարթաթաթության դեպքում կամարի անկյունը հավասար է 141-155^օ, կամարի բարձրությունը 24-17 մմ, վեգոսկրը կարճացած է, երբեմն նկատվում են դեֆորմացնող օստեոարթրոզի երևույթներ վեգանավակային հոդում կամ կապանային ապարատի փոփոխություններ: Կլինիկորեն նշվում է ոտքի ծռում դեպի դուրս, ծանրության կենտրոնի տեղափոխում կրունկի ներսային եզրին, ինչպես նաև սուբյեկտիվ նշաններ (գանգատներ):

Երրորդ աստիճանի հարթաթաթության դեպքում կամարի անկյունը 155^օ-ից ավելին է, կամարի բարձրությունը 17 մմ-ից պակաս, ծանրաբեռնվածությունը ընկնում է վեգոսկրի և կրունկոսկրի առաջնային հատվածի վրա: Միաժամանակ հարթվում է լայնակի կորությունը, առաջանում է առաջին մատի զատում, թաթը թեքվում է դեպի դուրս:

45. Վերջույթի բացակայություն համարվում է ծայրատի առկայությունը բազկի վերին երրորդականի կամ ազդրի վերին երրորդականի մակարդակին: Արատավոր ծայրատի, ինչպես նաև ֆանտոմ ցավերի առկայության դեպքում կիրառվում է սույն կետի «ա» ենթակետը:

Շարքային կամ հրամանատարական կազմի անձինք, որոնք ունեն մասնահատված ծայրատ նախաբազկի կամ կրունկի մակարդակին, փորձաքննվում են սույն կետի «գ» ենթակետով:

Ցանկացած մակարդակի մասնահատված ծայրատի դեպքում, որոնք համարվում են չարորակ նորագոյացությունների կամ անոթային հիվանդությունների (էնդարտերիտ, աթերոսկլերոզ և այլն) հետևանք, որոշումը կայացվում է ըստ «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետերի:

46. Նախատեսում է ծայրամասային, որովայնի խոռոչի լիմֆատիկ հանգույցների, որովայնամզի (տուբերկուլոզային պերիտոնիտ), ստամոքսի, աղիների, լյարդի, փայծաղի տուբերկուլոզ: Ախտորոշումը պետք է հաստատվի պունկտատի հետազոտությամբ, լապարոսկոպիայով, պունկցիոն բիոպսիայով և այլ մեթոդներով:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են լիմֆատիկ հանգույցների արագ զարգացող տուբերկուլոզը քայքայումով, խուղակների առկայությամբ: Ստամոքսի, աղիների, լյարդի և փայծաղի տուբերկուլոզը բարդացումներով, որը բերում է տուբերկուլոզային պերիտոնիտի:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են լիմֆատիկ հանգույցների տուբերկուլոզը առանց քայքայման, հետօպերացիոն վիճակները՝ աղիների, լյարդի և փայծաղի լիմֆատիկ հանգույցների ռադիկալ վիրահատումից հետո, նշված օրգանների ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են լիմֆատիկ հանգույցների ակտիվ մարող տուբերկուլոզը, ինչպես նաև ախտահարված օրգանների սահմանափակ ռադիկալ վիրահատությունից հետո վիճակները՝ ֆունկցիաների աննշան խանգարումով:

«Դ» ենթակետը նախատեսում է լիմֆատիկ հանգույցների ոչ ակտիվ տուբերկուլոզը՝ 5 տարուց ավելի ակտիվության բացակայությամբ. ծայրամասային լիմֆատիկ հանգույցների բուժումից հետո առաջացած սպիները, որոնք չեն խանգարում շարժումներին:

47. Այս կետով փորձաքննվում են էութիրեոդային խպիպով հիվանդ անձինք: Շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք անհրաժեշտության դեպքում ենթարկվում են վիրահատության, որից հետո որոշվում է ծառայությանը պիտանելիությունը: Էնդոկրին փոփոխությունների ժամանակ կիրառվում է սույն ցանկի 19 կետը:

Վահանաձև գեղձի աննշան դիֆուզ մեծացումը չի խոչընդոտում ծառայությանը Ոստիկանությունում և ուսուցմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

48. Սույն կետի «ա» ենթակետը կիրառվում է ոսկրերի և հոդերի (անկախ տարածվածությունից և աստիճանից), ցանկացած այլ օրգանների (մոտակա կամ հեռավոր մետաստազներով) չարորակ նորագոյածությունների ժամանակ, կամ փորձաքննությունից հետո մեկ տարվա ընթացքում ուռուցքների ռեցիդիվների և մետաստազների հայտնաբերման դեպքում:

«Բ» ենթակետը նախատեսում է ներքին օրգանների չարորակ նորագոյածությունները, ստորին շրթունքի կամ մաշկի ուռուցքները՝ ռադիկալ բուժումից հետո, առանց մոտակա կամ հեռավոր մետաստազների:

Ժամանակավոր բնույթի վիրաբուժական միջամտությունների ժամանակ, ծառայության համար բարենպաստ պրոգնոզի դեպքում, ՈԲՀ-ն կայացնում է բուժումը շարունակելու մասին որոշում:

Ստորին շրթունքի կամ մաշկի քաղցկեղի հեռացումից հետո սպիների առկայության դեպքում, առանց մետաստազների՝ շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք պիտանի են ծառայության:

49. Անձինք, որոնց մոտ հայտնաբերված է բարորակ նորագոյացություն, հակացուցումների բացակայության դեպքում, ենթակա են վիրահատական բուժման:

Տվյալ կետը կիրառվում է հակացուցումների առկայության կամ վիրահատությունից հրաժարվելու դեպքում:

Բարորակ նորագոյացությունները՝ լիպոմատոզ, հեմանգիոմաներ, դերմոիդ կիստաներ, խոնդրոմաներ և այլն, որոնք չեն արգելակում ստանդարտ կոշիկի, հագուստի կամ հանդերձանքի կրումը, ստամոքս-աղիքային տրակտի պոլիպները, միզապարկի բարորակ պապիլլոմաները և այլն, որոնք չեն առաջացնում օրգանների ֆունկցիայի խանգարումներ, չեն սահմանափակում շարքային և հրամանատարական կազմի ծառայությանը պիտանելիությունը:

Ծառայության նոր ընդունվողները նշված նորագոյացությունների առկայության դեպքում պիտանի չեն:

50. «Ա» ենթակետին են վերաբերում զարկերակային և զարկերակ-երակային անևրիզմաները. աորտաարտերիիտ, խցանող էնդարտերիիտ կամ ստորին վերջույթի աթերոսկլերոզ III փուլում (գանգրենոզ-նեկրոտիկ), մշտական բնորոշ ցավերով և վերջույթի դիստալ հատվածի այտուցվածությամբ, սրունքների մկանների արտահայտված հիպոտրոֆիայով, երկարատև չբուժվող տրոֆիկ խոցերով, գանգրենայի վերածվելու հակումով. հաճախակի կրկնվող թափառող տրոմբոֆլեբիտը. խորանիստ երակների տրոմբոֆլեբիտի հետևանքները, ինչպես նաև երակների վարիկոզ լայնացումը՝ III աստիճանի քրոնիկ երակային անբավարարության երևույթներով (մշտական այտուցվածություն, տրոֆիկ խոցեր հաճախ թաթերի շրջանում, բարակած պիգմենտացված մաշկի ֆոնի վրա, ենթամաշկային հյուսվածքի պնդացմամբ). լիմֆէդեման (փղախտ) III փուլում, որի դեպքում նշվում է կայուն այտուց, ընդգրկող ամբողջ ծայրանդամը, ֆիբրոզ փոփոխություններ հյուսվածքներում, մաշկի պապիլլոմատոզ, հոդերում շարժումների սահմանափակման հաշվին ծայրանդամի ֆունկցիայի խանգարում:

Չափավոր կոմպենսատոր ենթամաշկային երակների լայնացումը, որը կրած խորանիստ երակների տրոմբոֆլեբիտի արդյունք է և պետք է դիտվի որպես արյան շրջանառության ծանր խանգարում:

Այս ենթակետին են պատկանում նաև վիճակները խոշոր մագիստրալ անոթների վիրահատությունից հետո (աորտա, զստային, ազդրային զարկերակներ և երակներ, սիներակ), արհեստական պրոթեզների և շունտերի կիրառմամբ:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են ստորին վերջույթների անոթների II փուլի խցանող էնդարտերիիտը և աթերոսկլերոզը (իշեմիկ), որի ժամանակ նշվում է ընդմիջվող կաղություն, սրունքի և թաթի մաշկի գունատություն, բարակում և չորություն, եղունգների հաստացում, լայնակի շերտավորում, սրունքների մկանների նկատելի հիպոտրոֆիա, թաթերի մաշկի սառնություն, հետին մեծ ազդրային զարկերակի պուլսացիայի թուլություն, երբեմն բացակայություն, հնարավոր է նստաներվի իշեմիկ նևրիտ. մակերեսային երակների կրկնվող տրոմբոֆլեբիտ. խորանիստ երակների տրոմբոֆլեբիտի հետևանքներ և ենթամաշկային երակների վարիկոզ լայնացում՝ II աստիճանի քրոնիկ երակային անբավարարության երևույթներով (զգացողության բացակայություն և քոր, թաթերի և սրունքների այտուցվածություն, որը չի վերանում գիշերային հանգստից հետո, սրունքի դիստալ հատվածի մաշկի պիգմենտացիա և բարակում). լիմֆէդեմա (փղախտ) II փուլում՝ ամբողջ վերջույթի կայուն արտահայտված այտուց, ենթամաշկային հյուսվածքների ֆիբրոզ փոփոխություններով:

«Գ» ենթակետին պատկանում են ստորին վերջույթների անոթների I փուլի խցանող էնդարտերիիտը, աթերոսկլերոզը, վերջույթի բարձր հոգնածության առկայությամբ, թաթերի մրսկանությամբ, եղանակի փոփոխության հետ կապված անորոշ մկանային ցավերի, ծակծկոցների, այտուցի զգացման առկայությամբ վերջույթներում, ձկնամկանների դողով: Բոլոր այս ախտանիշները մշտական չեն: Օբյեկտիվ նշվում է թաթերի դիստալ հատվածների մաշկի գունատություն և ցիանոզ, մատները շոշափելիս սառն են, հետին մեծ ազդրային զարկերակի անոթազարկը թուլացած: Ռեովազոգրաֆիայի ժամանակ առկա է մագիստրալային զարկերակի երկարատև սպազմ և ցածր ռեոգրաֆիկ ինդեքս:

Այս ենթակետին են պատկանում նաև հազվադեպ կրկնվող մակերեսային երակների տրոմբոֆլեբիտը, խորանիստ երակների տրոմբոֆլեբիտի հետևանքները և ենթամաշկային երակների վարիկոզ լայնացումը՝ I աստիճանի երակային անբավարարության երևույթներով:

«Դ» ենթակետով փորձաքննվում են ենթամաշկային երակների վարիկոզ լայնացումով անձինք տրոֆիկ փոփոխությունների բացակայության դեպքում: Տվյալ դեպքում անհրաժեշտ է անհատական մոտեցում:

Առանձին հատվածներում ենթամաշկային երակների վարիկոզ լայնացումները՝ առանց փոփոխությունների, չեն սահմանափակում ծառայությունը Ոստիկանությունում և ուսուցումը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

Վարիկոզ լայնացումների կամ վնասվածքների կապակցությամբ կատարված վիրահատություններից հետո արյան շրջանառության լրիվ վերականգնման դեպքում ծառայությունը Ոստիկանությունում չի սահմանափակվում:

Ռեյնոյի հիվանդության ժամանակ փորձաքննությունը անց է կացվում սույն կետի «ա», «բ» կամ «գ» ենթակետերով կապված արյան շրջանառության խանգարման աստիճանից:

51. Ճողվածքի առկայության դեպքում Ոստիկանություն ծառայության նոր ընդունվողները, ինչպես նաև շարքային և հրամանատարական կազմը ենթակա են վիրաբուժական միջամտության: Բուժման հաջող ավատից հետո պիտանի են ծառայության:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են հաճախակի ռեցիդիվող ճողվածքները, ինչպես նաև ճողվածքները, որոնք դժվարացնում են քայլելը կամ խանգարում ներքին օրգանների ֆունկցիային՝ վիրաբուժական միջամտության հակացուցումների առկայության կամ վիրահատությունից հրաժարվելու դեպքում:

Աճուկային օղի լայնացումը, առանց ճողվածքի առկայության, չի խոչընդոտում ծառայությանը Ոստիկանությունում, ինչպես նաև ուսուցմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

52. Սույն կետի «ա» ենթակետով նախատեսվում է ուղիղ աղու բոլոր շերտերի արտանկում ներորովայնային ճնշման աննշան բարձրացման դեպքում (հազ, փռշտոց, աննշան ֆիզիկական ծանրաբեռնվածություն): Հետանցքի սֆինկտերի տոնուսը կտրուկ իջած է, առկա է գազերը և կղանքը պահելու անկարողություն: Այս ենթակետին է վերաբերում նաև ուղիղ աղու արտանկման կապակցությամբ կատարված վիրահատությունից հետո ռեցիդիվները:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են ուղիղ աղու այնպիսի արտանկումը, որն առաջանում է ուժեղ լարման ժամանակ: Սֆինկտերի տոնուսը պահպանված է կամ աննշան իջած, առտանկումն ինքնուրույն ուղղվում է: Բարեհաջող վիրաբուժական միջամտությունից հետո շարքային և հրամանատարական կազմը պիտանի է ծառայության:

53. Նախատեսում է այն դեպքերը, երբ ոչ բնական հետանցքը հանդիսանում է վիրահատական միջամտության վերջնական փուլ, ինչպես նաև կղային խուղակների ռեցիդիվները կամ հետանցքի սպիական նեղացումը՝ ոչ բավարար վիրաբուժական միջամտության հետևանքով:

54. Պարապրոկտիտի հաճախակի սրացումներ են համարվում տարեկան երկու անգամից ոչ պակաս և խուղակներով ու թարախակույտերով ուղեկցվող սրացումները: Պոչուկային կիստաների թարախակալման դեպքում (տարեկան 2 և ավելի անգամ) որոշումը կայացվում է «ա» ենթակետով:

Շարքային և հրամանատարական կազմի պիտանելիության հարցը հետագա ծառայության համար դրվում է անհաջող վիրաբուժական միջամտության դեպքերում:

55. Թութքի առկայության դեպքում առաջարկվում է բուժում: Ծառայությանը պիտանելիության հարցը դրվում է թութքի ծանր ձևերի անհաջող վիրաբուժական միջամտության ժամանակ:

Թութքի հաճախակի սրացումներ են համարվում տարին 2-3 անգամ կրկնվող սրացումները, որոնք պահանջում են ստացիոնար բուժում:

Բարեհաջող բուժումից հետո ծառայությունը Ոստիկանությունում, ինչպես նաև Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում ուսուցումը չի սահմանափակվում:

56. Երիկամների զարգացման անոմալիաների դեպքում՝ պոլիկիստոզ, նեֆրոպտոզ, պիտանելիությունը որոշվում է կախված ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից: Մեկ երիկամի բացակայությունը հիվանդության կամ վնասվածքի կապակցությամբ (բացի միզաքարային հիվանդությունից), ենթադրում է շարքային և հրամանատարական կազմի փորձաքննություն սույն կետի «ա» կամ «բ» ենթակետերով, կախված մյուս երիկամի ֆունկցիայից և ծառայության բնույթից:

«Ա» ենթակետին վերաբերում են միզաքարային հիվանդությունը՝ զույգ երիկամների ախտահարումով, բարդացած պիելոնեֆրիտով և հաճախակի սրացումներով. հիդրոնեֆրոզը, նեֆրոգեն հիպերտոնիան՝ էքսկրետոր ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով: Մեկ երիկամի բացակայությունը կապված միզաքարային հիվանդության հետ, III աստիճանի նեֆրոպտոզը, երիկամների կոնքային տեղակայումը, երիկամային անոթների անոմալիաները՝ հաստատված կլինիկորեն, որոնք ուղեկցվում են անոթա-երիկամային արտերիալ հիպերտենզիայով, երիկամային արյունահոսությամբ և այլն. շագանակագեղձի III աստիճանի ադենոման, առնանդամի բացակայությունը, փոշտային կամ շեքային հիպոսպադիաները: Այս ենթակետին են վերաբերում նաև միզուկի վնասման հետևանքները՝ նեղացումները, միզուկի սիստեմատիկ լայնացման (բուժավորման) անհրաժեշտությամբ:

«Բ» ենթակետը նախատեսում է միզաքարային հիվանդությունը՝ երիկամների ֆունկցիայի չափավոր խանգարումով, պայտաձև երիկամը, միզուղիների քրոնիկ հիվանդությունները՝ հաճախակի (տարին 2 անգամից ոչ պակաս) սրացումներով, շագանակագեղձի II աստիճանի ադենոման («մնացորդային մեզի» ախտանիշով, ցիստիտի երևույթներով), II աստիճանի նեֆրոպտոզը, բարորակ նորագոյացությունների կապակցությամբ կատարված վիրաբուժական միջամտության հետևանքները, միզածորանի խուղակը՝ տեղակայված առնանդամի հիմից մինչև միջին մասը ընկած տարածության մեջ:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են երիկամային խիթի հազվադեպ դեպքերը, միզաքարային հիվանդությունը քարերի ինքնուրույն հեռացումով, շագանակագեղձի I աստիճանի ադենոման, միզուղիների քրոնիկ հիվանդությունները հազվադեպ սրացումներով:

Հիպոսպադիան, էպիսպադիան առանց միզարձակման խանգարման, ինչպես նաև երիկամների սալջարդից հետո վիճակը՝ կարճատև արյունամիզությամբ, ամորձու կամ նրա հավելումների հեռացումը՝ ոչ տուբերկուլոզային բնույթի հիվանդության պատճառով, չեն սահմանափակում ծառայությունը Ոստիկանությունում և ուսուցումը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

57. Երիկամների կամ միզուղիների տուբերկուլոզը պետք է հաստատված լինի համալիր կլինիկա-լաբորատոր և գործիքային հետազոտությամբ, այդ թվում բիոպսիայով:

«Ա» ենթակետին վերբերում են միզուղիների, երիկամների, միզածորանների, միզապարկի տարածուն զարգացող տուբերկուլոզը՝ քայքայումով և մանրէաարտազատումով, ինչպես նաև նշված օրգանների տարածուն ռադիկալ վիրահատության հետևանքները:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են միզուղիների ոչ ակտիվ տուբերկուլոզը առանց քայքայման և մանրէաարտազատման, միզուղիների վրա օրգանապահպան վիրահատությունների հետևանքները՝ ֆունկցիայի չափավոր խանգարումներով:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են միզուղիների ակտիվ մարող տուբերկուլոզը կամ բուժված եզակի խոռոչները, երիկամների ավազանների սպիական փոփոխություններով, ինչպես նաև վիրահատական միջամտության հետևանքները՝ ֆունկցիայի աննշան խանգարումով:

Սույն կետով անհրաժեշտ է փորձաքննել նաև հրամանատարական կազմի անձանց, որոնց մոտ բուժման հետևանքով առկա է լիարժեք կլինիկական էֆեկտ՝ հիվանդության հայտնաբերումից 6 ամից ոչ շուտ, եթե այդ ընթացքում անձը գտնվել է անընդմեջ հետազոտման և բուժման պրոցեսում:

«Դ» ենթակետին վերաբերում են միզուղիների ոչ ակտիվ տուբերկուլոզը, առանց ֆունկցիայի խանգարման և ակտիվության բացակայությամբ 2 տարուց ավելի:

58. «Ա» ենթակետով նախատեսվում է շագանակագեղձի և ամորձու հավելումների տարածուն պրոգրեսիվող տուբերկուլոզը՝ քայքայումով, խուղակներով մանրէաարտազատումով, վիճակը կաստրացիայից հետո:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են հավելումների, ամորձու և սերմնածորանների ակտիվ մարող տուբերկուլոզը առանց քայքայման և խուղակների: Վիճակը մեկ կամ երկկողմանի էպիդիդիմէկտոմիայից կամ հեմիկաստրացիայից հետո:

«Գ» ենթակետին վերաբերում են սեռական օրգանի ոչ ակտիվ տուբերկոլյոզը և վիճակը էպիդիդիմէկտոմիայից հետո:

59. Գիշերամիզությամբ տառապող շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք ենթակա են հետազոտման և բուժման: Եթե գիշերամիզությունը հանդիսանում է ներվային կամ միզասեռական ուղիների հիվանդությունների ախտանիշներից մեկը, ապա որոշումը կայացվում է ըստ հիմնական հիվանդության: Գիշերամիզությամբ տառապող անձինք պիտանի չեն ծառայությունը Ոստիկանությունում և ուսուցմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

60. «Ա» ենթակետին վերաբերում են սերմնալարի երակների նշանակալի լայնացումները (երակային հանգույցները իջնում են ամորձու ստորին բևեռից ներքև, ամորձին չափերով փոքրացած է, հաճախ առկա է բորբոքացավային համախտանիշը, կրեմաստերի ռեֆլեքսը բացակայում է):

«Բ» ենթակետին վերաբերում է սերմնալարի երակների չափավոր լայնացումը (լայնացած երակները իջնում են ամորձու վերին բևեռի մակարդակից ներքև, իջած է կրեմաստերի տոնուսը):

Ձախ սերմնալարի երակների աննշան լայնացումը չի սահմանափակում ծառայությունը Ոստիկանությունում և ուսուցումը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

61. Ամորձու կամ սերմնալարերի ջրգողության ժամանակ առաջարկվում է վիրաբուժական միջամտություն: Բարեհաջող վիրահատությունից հետո կամ սերմնալարի ջրգողության փոքր չափսերի դեպքում փորձաքննվողները ճանաչվում են պիտանի հետագա ծառայության:

62. Շարժուն ամորձու առկայության դեպքում (երբ նա գտնվում է աճուկային խողովակում կամ նրա արտաքին բացվածքի մոտ, նկատի ունենալով ամորձու օղակման հնարավորությունը), ինչպես նաև երկկողմանի կրիպտօրխիզմի ժամանակ նոր ընդունվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի ծառայության Ոստիկանությունում:

Մեկ ամորձու առկայությունը որովայնի խոռոչում կամ աճուկային խողովակում, առանց օղակման միտումի, չի խոչընդոտում ծառայությանը Ոստիկանությունում և ուսուցմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  5

 

ԱԿԱՆՋԻ ԵՎ ՎԵՐԻՆ ՇՆՉՈՒՂԻՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

63. Բացի քրոնիկ թարախային էպիտիմպանիտի տիպային ձևից, այս կետին է վերաբերում նաև նշված հիվանդության կապակցությամբ կատարված վիրահատությունից հետո վիրահատական խոռոչի մասնակի էպիդերմիզացիան՝ թարախի, մսամոլման (գրանուլացիա) կամ խոլեստեատոմակերպ զանգվածների առկայությամբ, քանի որ նման դեպքերում ականջում թարախային պրոցեսը, չնայած կատարված վիրահատությանը, չի կարելի համարել ավարտված:

Քրոնիկ էպիտիմպանիտների ժամանակ պետք է առաջարկել վիրահատական բուժում: Շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց, որոնք տարել են ռադիկալ կամ միջին ականջի ռեկոնստրուկտիվ-վերականգնողական վիրահատություն, մոտակա լավ արդյունքներով, տրվում է հիվանդության կապակցությամբ արձակուրդ կամ կարճ ժամկետով ազատում ամբուլատոր բուժման համար:

Թմբկաթաղանթի էպիտիմպանիկ մասում կայուն չոր պերֆորացիայի դեպքում, ինչպես նաև հետվիրահատական խոռոչի լրիվ էպիդերմիզացիայի դեպքում որոշումը կայացվում է «Հիվանդությունների ցանկ»-ի 65 կետով:

64. «Ա» ենթակետին են վերաբերում ոչ միայն այս կետում նշված միակողմանի թարախային մեզոտիմպանիտի բարդությունները, ինչպես նաև նրանց բացակայությամբ, սակայն ոչ բարեհաջող ընթացքով մեզոտիմպանիտը (անաշխատունակությամբ ուղեկցվող սրացումներ տարին 2 անգամ և ավելի):

Այս ենթակետին են պատկանում նաև թմբկաթաղանթի երկկողմանի չոր պերֆորացիաները, որոնք ուղեկցվում են խիստ արտահայտված ատրոֆիկ ռինոֆարինգիտով, քրոնիկ թարախային սինուիտներով, քթի շնչառության կայուն և կտրուկ խանգարումներով, արտահայտված քրոնիկ տոնզիլիտով:

«Հիվանդությունների ցանկ»-ի 63 և 64 կետերում նշված քրոնիկ թարախային օթիտը՝ լսողության ֆունկցիայի աննշան ախտահարումով (աուդիոլոգիկ հետազոտությամբ հաստատված) և առանձին դեպքերում, վեստիբուլյար ապարատի ախտահարման բացակայությամբ, հրամանատարական կազմի անձանց, անհատական կարգով, թույլ է տալիս ճանաչել ծառայությանը պիտանի:

65. Նախատեսում է, այսպես կոչված, չոր միջին ականջաբորբը (օթիտ) կամ միջին ականջի քրոնիկ կատարը՝ լսողության իջեցումով և ականջի բարոֆունկցիայի խանգարումով ուղեկցվող, վիճակը ռադիկալ և ռեկոնստրուկտիվ-վերականգնողական վիրահատությունից հետո՝ պրոցեսի լրիվ դադարումով և հետվիրահատական խոռոչների կայուն, լրիվ էպիդերմիզացիայով:

Ոստիկանություն նոր ընդունվողները թմբկախոռոչի չոր պերֆորացիայով ճանաչվում են ոչ պիտանի ծառայության այն պաշտոններում, որտեղ պահանջվում է լսողական ապարատի նշանակալի լարում (կապի աշխատակիցները և այլն), ինչպես նաև բացօթյա պարեկա-պահակային ծառայություն կրողները:

Նախկին պերֆորացիաների տեղում առաջացած սպիները, հաստացած և կրակալված թմկաթաղանթը՝ լավ պահպանված շարժունությամբ, քիչ վնասված լսողությամբ և առանց ականջի բարոֆունկցիայի խանգարման, հիմք չեն տալիս սույն կետի կիրառմանը:

66. Ստացիոնար պայմաններում բուժման չենթարկվող, արտաքին լսողական անցումի, ականջախեցու, հարականջային հատվածի քրոնիկ կրկնվող էկզեմայով տառապող անձանց հակացուցված է աշխատանքը բոլոր տեսակի հակագազերով և խոսակցական ապարատներով:

67. «Ա» ենթակետին են վերաբերում խիստ արտահայտված մենյերանման հիվանդությունները, ինչպես նաև օրգանական կամ ֆունկցիոնալ բնույթի վեստիբուլյար խանգարումների այլ ծանր ձևերը, որոնք դիտվել են ստացիոնար բուժման ընթացքում կամ հաստատված են մասնագիտացված բժշկական հաստատությունների տեղեկանքներով:

Աշխատանքի բնույթով վեստիբուլյար ապարատի մեծ ծանրաբեռնվածություն պահանջող ծառայություններում, պիտանի կամ ոչ պիտանի լինելու որոշումը կայացվում է էքսպերիմենտալ հետազոտության հիման վրա (կատարվում է վեստիբուլյար-վեգետատիվ զգացողության պարտադիր հետազոտություն), քանի որ վեգետատիվ ռեֆլեքսները կարող են բխել ոչ միայն ականջի լաբիրինթոսից, այլ նաև այլ օրգաններից: Վեստիբուլյար հետազոտման արդյունքները պետք է գնահատել նյարդաբանի հետ համատեղ: Ժամանակավոր բնույթ ունեցող վեստիբուլյար խանգարումների կասկածի ժամանակ, որը հնարավոր է հոգնածության, ինտոքսիկացիաների, սուր հիվանդությունների և այլ դեպքերում, անհրաժեշտ է բազմակողմանի, հաճախ ստացիոնար հետազոտություն:

69. Լսողության իջեցման աստիճանի որոշման ժամանակ անհրաժեշտ է, բացի շշուկով խոսքի սովորական հետազոտությունից, անցկացնել կրկնակի հատուկ հետազոտություն խոսակցական և շշուկային խոսքով, կամերտոններով կամ աուդիոմետրիայով:

Լսողության կայուն իջեցման կասկածի դեպքում, հատկապես բառերի բասային խմբի նկատմամբ, կիրառվում է ականջների փչելով մաքրումը: Լսողության եզակի զննումը բավական չէ զննվողի ցուցումների ճշմարտությունը կամ միատեսակությունը գնահատելու համար:

Մեկ կամ երկու ականջի խլության կասկածի դեպքում կիրառվում են խլության օբյեկտիվ որոշման եղանակները (Բարանիի ճոճանակ, Խիլովի փորձ): Պիտանելիության անհատական գնահատման ժամանակ, անհրաժեշտ է հաշվի առնել շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց աշխատանքի կոնկրետ պայմանները և լսողության ֆունկցիոնալ հետազոտման տվյալները՝ ականջակալներով լսելիության ստուգման ճանապարհով: Կապի էլեկտրա-ակուստիկ միջոցներով աշխատող փորձաքննվողի շարքում կամ շարքից դուրս ծառայության պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն:

Ոստիկանությունում ծառայության ընդունվողները՝ լսողական ապարատի առավել լարվածություն պահանջող պաշտոններում (կապի աշխատողներ և այլն), ինչպես նաև պարեկա-պահակային ծառայության հետ կապված պաշտոններում, պիտանի չեն ծառայության, մեկ կամ երկու ականջի լրիվ խլության կասկածի դեպքում:

70. Ականջի բարոֆունկցիայի հետազոտումը կատարվում է ականջային մանոմետրի օգնությամբ: Հետազոտությունը պետք է կատարվի մի քանի անգամ, որպեսզի հնարավոր լինի դատել ականջի բարոֆունկցիայի կայուն խանգարման մասին, որոշ դեպքերում այն զուգորդելով ականջների փչելով մաքրման հետ:

71. Հարքթային խոռոչների քրոնիկ թարախային հիվանդությունների ախտորոշումը պետք է հաստատվի ռինոսկոպիկ տվյալներով (թարախային արտադրություն), քթի խոռոչների ռենտգենալուսանկարմամբ (երկու պրոյեկցիայով), իսկ վերծնոտային խոռոչի դեպքում՝ բուժհիմնարկում ախտորոշիչ պունկցիա կատարելով:

Հարքթային խոռոչների վիրահատությունից հետո մնացորդային երևույթները (նախաբերանի անցումային ծալքի գծային սպի, վիրահատական խոռոչից դեպի քթի խոռոչ ելանցքի առկայությամբ) արգելք չեն հանդիսանում ծառայությանը Ոստիկանությունում:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում թարախային կամ պոլիպոզ սինուիտները, որոնք ուղեկցվում են վերին շնչուղիների դիստրոֆիայով՝ լորձաթաղանթի ատրոֆիկ կամ հիպերտրոֆիկ պրոցեսներով արտահայտված, ինչպես նաև լորձաթաղանթի պոլիպոզները, քթային շնչառության խանգարումով: Այս ենթակետին են վերաբերում նաև քրոնիկ թարախային և պոլիպոզ սինուիտները առանց զգալի բարդությունների, սակայն հաճախակի սրացումներով և անաշխատունակությամբ ընթացող (տարին 2 անգամից ոչ պակաս), ինչպես նաև թարախային սինուիտները, որոնք ուղեկցվում են խիստ արտահայտված քրոնիկ դեկոմպենսացված տոնզիլիտով:

Այս ենթակետով ծառայությանը ոչ պիտանի լինելու որոշումը կայացվում է միայն քիթ-կոկորդ-ականջաբանի, ինչպես նաև վիրաբույժի մոտ անարդյունավետ բուժման դեպքում:

«Բ» ենթակետին են վերաբերում հարքթային խոռոչների քրոնիկ թարախային կամ պոլիպոզ հիվանդությունները՝ առանց վերին շնչուղիների հյուսվածքների դիստրոֆիայի, անաշխատունակություն առաջացնող հաճախակի սրացումների և ուղեկցող քրոնիկ հիվանդությունների: Նոր ընդունվողները ծառայությանը պիտանի են ճանաչվում հաջող վիրաբուժական բուժումից հետո:

Սույն կետի «գ» ենթակետով հարքթային խոռոչների քրոնիկ ոչ թարախային հիվանդություններով (կատարային, սերոզ, վազոմոտոր և այլ ոչ թարախային սինուիտների ձևերը, հայմորյան խոռոչի բուշտը), ինչպես նաև քթի միջնապատի ծռվածությամբ՝ առանց քթի շնչառական ֆունկցիայի խանգարման նոր ընդունվողների պիտանելիությունը ծառայությանը որոշվում է անհատականորեն, հաշվի առնելով հետագա ծառայության կոնկրետ պայմանները և առանձնահատկությունները:

Վերին շնչուղիների լորձաթաղանթի դիստրոֆիկ պրոցեսները, քթի ֆունկցիայի կտրուկ խանգարումով, հակացուցում են հանդիսանում Ոստիկանության ուսումնական հաստատություն ընդունվելու համար:

Հոտառության խանգարումով նոր ընդունվողները պիտանի չեն ծառայության «Հիվանդությունների ցանկ»-ի II սյունակով նախատեսված պաշտոններում: Հոտառության խանգարումով շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն, սույն կետի «գ» ենթակետին համապատասխան:

Քթի միջնապատի ծռվածությունը՝ թեկուզ և միակողմանի ազատ շնչառությամբ, վերին շնչուղիների լորձաթաղանթի ոչ կայուն սուբատրոֆիկ երևույթները և հայմորյան խոռոչների լորձաթաղանթի հարպատային հաստացումը, եթե ախտորոշիչ պունկցիայի ժամանակ թարախ կամ արտաքիրտ չի ստացվել և հայմորյան խոռոչի անցանելիությունը պահպանված է, խոչընդոտ չեն հանդիսանում Ոստիկանության ուսումնական հաստատություն ընդունվելու համար:

73. Քրոնիկ դեկոմպենսացված տոնզիլիտը քրոնիկ տոնզիլիտի այն տեսակն է, որը բնութագրվում է սրացումներով (տարին 2 անգամից ոչ պակաս), տոնզիլոգեն ինտոքսիկացիաների առկայությամբ (սուբֆեբրիլիտետ, արագ հոգնածություն, թուլություն, տկարություն), բորբոքային պրոցեսի մեջ մերձնշիկային հյուսվածքի, ռեգիոնար ավշահանգույցների ներառմամբ (պարատոնզիլյար թարախակույտ, ռեգիոնար լիմֆադենիտ) և, որպես ինֆեկցիայի և ալերգիայի օջախ այլ օրգանների, համակարգերի (տոնզիլոկարդիալ ախտանիշ, ոչ սպեցիֆիկ պոլիարտրիտ, հեպատոխոլեցիստիտ և այլն) վրա բացասական ազդեցությամբ: Քրոնիկ դեկոմպենսացված տոնզիլիտի օբյեկտիվ նշաններն են՝ նշիկի վրա բահիկով ճնշում գործադրելիս փոսորակներից թարախի կամ կազեոզ խցանների արտահոսքը, քիմային նշիկների վրա կոպիտ սպիների առկայությունը, քիմքի աղեղների հիպերեմիան և այտուցվածությունը և դրանց սերտաճումը նշիկների հետ, ենթաէպիթելային շերտում թարախակալած ֆոլիկուլների առկայությունը, ավշագեղձերի մեծացումը կրծքաանրակապտկային մկանների առջևի եզրագծով: Քրոնիկ տոնզիլիտի միայն այս տեսակն է, որ արգելք է հանդիսանում ծառայությանը Ոստիկանությունում և ուսուցմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

Այլ տեսակների քրոնիկ տոնզիլիտով և հիպերտրոֆիկ նշիկներով անձինք ճանաչվում են պիտանի ծառայությանը Ոստիկանությունում և ուսուցմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

75. Կակազության դեպքում փորձաքննվողը ենթարկվում է հիմնավոր հետազոտության: Փորձագիտական որոշումը կայացվում է նյարդաբանի, հոգեբույժի և օտոլարինգոլոգի կոնսուլտացիաների հիման վրա: Կակազելու արտահայտվածության աստիճանը որոշվում է տարբեր պայմաններում, խոսելու ֆունկցիայի վիճակի դինամիկ հսկողությամբ և գնահատվում է հիվանդության դրսևորման ամենացայտուն պահերով: Փորձագիտական ախտորոշման համար էական նշանակություն ունի հրամանատարության բնութագիրը և ցուցումը այն մասին, թե կակազությունը որքանով է անդրադառնում փորձաքննվողի ծառայողական պարտականությունների կատարման վրա:

«Բ» ենթակետին են վերաբերում կայուն, երկարատև կանոնավոր բուժման չենթարկվող ֆունկցիոնալ ծագումով աֆոնիաները և ձայնային ֆունկցիայի կայուն խանգարումով քրոնիկ հիպերտրոֆիկ լարինգիտները (կոկորդաբորբը): Այս հիվանդություններով տառապող անձինք պետք է ճանաչվեն ոչ պիտանի աշխատանքին, որը կապված է դասախոսությունների հետ Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում և ստորաբաժանումներում:

Չափավոր կակազությունը, որը արտահայտվում է միայն արտասանության ուշացումով, խոսքի սկզբում «սայթաքում»-ով, երբ դարձվածքի մնացած բառերը արտասանվում են ազատ կամ թեթևակի դանդաղացած, առանց բառերի կրկնության չի սահմանափակում ծառայության պիտանելիությունը և ենթակա չէ բուժման։

76. Տարած հիվանդություններից, վնասվածքներից և վիրահատություններից հետո, շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց, հիվանդության կապակցությամբ արձակուրդ տրամադրելու անհրաժեշտության վերաբերյալ որոշումը կարող է կայացվել ստացիոնար բուժման ավարտից հետո, ընդհանուր վիճակից ելնելով և այն պայմանով, որ հատուկ բուժումը ավարտված է, սակայն հիվանդի աշխատունակության լիարժեք վերականգնման համար պահանջվում է մեկ-երկու ամսից ոչ պակաս ժամանակ:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  6

 

ԲԵՐԱՆԻ ԽՈՌՈՉԻ ԵՎ ԾՆՈՏՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

77. «Ա» ենթակետին են վերաբերում դիմածնոտային շրջանի բնածին և ձեռք բերովի թերությունները և ձևափոխումները, ինչպես նաև ծնոտների, թքագեղձերի, քունքաստործնոտային հոդերի քրոնիկ, հաճախակի սրացող հիվանդությունները՝ բուժման, այդ թվում նաև վիրահատության, դրական արդյունքի բացակայությամբ:

«Բ» ենթակետին են վերաբերում ստորին ծնոտի 4 սմ-ից երկար դեֆեկտները լրիվ կամ մասնակի ռեզեկցիայից հետո, կապված բարորակ նորագոյացությունների հեռացման հետ, փոխարինված տրանսպլանտանտով: Այս ենթակետին են վերաբերում նաև կծման II-III աստիճանի անոմալիաները, ծամողական էֆեկտիվության իջեցումով 60 %-ից պակաս: Ստորին ծնոտի կոնտրակտուրաները, կեղծ հոդերը: Դիմային ներվի ախտահարման հետևանքով ծնոտի մկանների կաթվածը, դիմածնոտային շրջանի ակտինոմիկոզը, ծնոտների քրոնիկական օստեոմիելիտները սեկվեստրալ խոռոչների և սեկվեստորների առկայությամբ։ Նոր ընդունվողները պիտանի չեն, շարքային և հրամանատարական անձնակազմի անձինք ենթակա են բուժման և հետագա փորձաքննության:

Կծվածքի առաջին աստիճանի անոմալիաները՝ ատամնաշարի տեղաշարժումով 5 մմ-ից ոչ պակաս, առանց ծամելու ֆունկցիայի խանգարման, փորձաքննվում են սույն կետի «գ» ենթակետով: Այս ենթակետով են հետազոտվում նաև սույն կետով նախատեսված հիվանդությունները հազվադեպ սրացումներով և ֆունկցիայի աննշան խանգարումով:

Քունքաստործնոտային հոդի հիվանդությունները և վնասվածքների հետևանքները, որոնք ուղեկցվում են ծամելու ֆունկցիայի խանգարումով, փորձաքննվում են սույն ցանկի 38 և 39 կետերով:

79. «Ա» ենթակետին են վերաբերում 5 մմ-ից ավելի խորությամբ պարոդոնտալ գրպանիկով պարոդոնտիտը, ծանր աստիճանի պարոդոնտոզը, երբ ատամները շարժուն են, արմատները բաց, ալվեոլները 2/3-ից ավելի քայքայված, առկա է ցավ, լնդերից արյունահոսություն:

«Բ» ենթակետով փորձաքննվում են միջին աստիճանի պարոդոնտիտով ախտահարված անձինք (նկատվում է լնդերի եզրերի այտուցվածություն, կարմրություն, լնդերը արյունահոսում են), ինչպես նաև միջին աստիճանի պարոդոնտոզը, երբ ընդհանուր ախտահարված ատամների քանակով ծամողական էֆեկտիվությունը կազմում է 12 % և ավելի:

80. Հիվանդության կամ կրած վիրահատության կապակցությամբ արձակուրդի որոշում կայացվում է այն դեպքերում, երբ մասնագիտական բուժումը ավարտված է, սակայն աշխատունակության վերականգնման համար անհրաժեշտ է արձակուրդ մեկ ամսից ոչ պակաս:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  7

 

ԱՉՔԻ ԵՎ ՆՐԱ ՀԱՎԵԼՈՒՄՆԵՐԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

81. Կոպի դիրքի զանազան թերությունների ժամանակ անհրաժեշտ է նկատի ունենալ նաև տեսողական և շարժողական խանգարումների աստիճանը (չափը): Այն դեպքում, երբ կարելի է ակնկալել լավացում վիրաբուժական միջամտությունից հետո, վիրահատությունը պետք է կատարել մինչ փորձագիտական որոշումը: Սույն կետի «բ» և «Գ» ենթակետերին վերաբերում է իսկական պտոզը բնածին կամ ձեռքբերովի, երբ վերին կոպը ծածկում է բբի կեսից ավելին (ճակատային մկանի լարման բացակայության պայմաններում):

82. Սույն կետը նախատեսում է խոցային բլեֆարիտը սպիական վերասերումով և կոպերի եզրերի զգալի մազաթափությամբ, քրոնիկ կոնյունկտիվիտները գերաճով և ենթալորձային հյուսվածքի զգալի արտահայտված ինֆիլտրացիայով, ինչպես նաև կոնյունկտիվային տրախոմատոզ ախտահարումները:

Տրախոմայի կասկածի դեպքում անհրաժեշտ է անցկացնել ակնաբույժի մանրակրկիտ հետազոտություն: Եվ կախված հայտնաբերված բարդություններից և ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից, որոշումը կայացնել սույն ցանկի համապատասխան կետերով:

Գարնանային կատարի դեպքում Ոստիկանություն ծառայության նոր ընդունվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի սույն ցանկի I և II սյունակներով, իսկ III և IV սյունակներով որոշումը կայացվում է անհատականորեն, կախված հիվանդության ընթացքի ծանրությունից և բուժման արդյունավետությունից:

Կեղծ և իսկական պտերիգիումը առանց զարգացման երևույթների՝ կապված աչքի ֆունկցիայի հետ (տեսողության սրություն, տեսադաշտ և այլն) չի խոչընդոտում ծառայությանը Ոստիկանությունում:

Զարգացող իսկական պտերիգիումի առկայության դեպքում Ոստիկանություն նոր ընդունվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի, շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք ենթակա են բուժման, որի արդյունքներով անց է կացվում փորձաքննություն:

83. Արցունքատար ուղիների չբուժվող հիվանդությունների շարքին դասվում են նաև այն հիվանդությունները, որոնք չեն բուժվում ստացիոնար վիրաբուժական միջամտություններից հետո: Նման ախտահարմամբ տառապող անձինք պիտանի չեն ուսուցման Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում:

84. Այս կետի «ա» ենթակետին է վերաբերում ակնակապճի տրավմայի, աչքի մկանի վնասման հետևանքով առաջացած կայուն երկտեսությունը (դիպլոպիա):

85. Այս կետին են վերաբերում աչքերի բոլոր թաղանթների բեկող միջավայրերի դժվար բուժելի կամ անբուժելի տուբերկուլոզային, սիֆիլիտիկ և այլ դեգեներատիվ դիստրոֆիկ ախտահարումներով հիվանդությունները: Պարենխիմատոզ կերատիտը՝ լյուէսային ծագմամբ, փորձաքննվում է «Հիվանդությունների ցանկ»-ի համապատասխան կետով:

«Ա» ենթակետին են վերաբերում այն հիվանդությունները, երբ առկա է ակնհայտ տեսողական ֆունկցիայի պրոգրեսիվող իջեցում և կոնսերվատիվ և վիրաբուժական միջամտությունը անարդյունք է:

Ավարտված պրոցեսի դեպքում հազվադեպ սրացումների ժամանակ ծառայությանը պիտանելիությունը որոշվում է` կախված աչքի ֆունկցիայից:

Տեսադաշտի կայուն նեղացումը, եթե այն վերևից և ներքևից պահպանվել է 45^օ-ից ոչ ավել, վերաբերում է «ա» ենթակետին, իսկ նույնատիպ նեղացումը մեկ աչքում՝ «բ» ենթակետին:

Ցանցենու պիգմենտային դեգեներացիան պիգմենտով կամ առանց դրա, մթնում ադապտացիայի խանգարումով, ախտորոշված ստացիոնարում և հաստատված լաբորատոր գործիքային հետազոտությամբ, անկախ աչքի մյուս ֆունկցիաներից, փորձաքննվում է «ա» ենթակետով:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են քրոնիկ ուվեիտները, որոնք ուղեկցվում են ներակնային ճնշման բարձրացումով (այդ թվում նաև գլաուկոմոցիկլիկ կրիզներ) հաստատված ստացիոնար հետազոտությամբ:

Բացառությամբ կերատոպրոտեզավորումից, մնացած բոլոր օպտիկառեկոնստրուկտիվ վիրահատություններից հետո պիտանելիությունը որոշվում է` կախված ակնագնդի ֆունկցիայից:

Ոսպնյակի ձեռքբերովի փոփոխություններով անձինք, անկախ էթիոլոգիայից և տեսողության սրությունից, պիտանի չեն ուսուցման Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններում, ինչպես նաև Ոստիկանություն ծառայության ընդունման սույն ցանկի II սյունակով նախատեսված պաշտոններում:

Առաջին, երրորդ և չորրորդ սյունակներով որոշումը կայացվում է սույն ցանկի 97 կետով:

Նորագոյացությունների առկայության դեպքում կախված տեսակից կիրառվում են սույն ցանկի 48 կամ 49 կետերը:

Բարորակ նորագոյացության առկայության դեպքում՝ ակնագնդի ֆունկցիայի խանգարումով շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք ենթակա են բուժման, որից հետո կայացվում է համապատասխան որոշում:

86. Ակոմոդացիայի կայուն սպազմի դեպքում փորձաքննությունը անց է կացվում նյարդաբանի, թերապևտի և այլ մասնագետների մասնակցությամբ, որոշումը կայացվում է հիմնական հիվանդության կապակցությամբ:

Ակոմոդացիայի միակողմանի կայուն կաթվածի դեպքում որոշումը կայացվում է` կախված աչքի ֆունկցիայից (տեսողության սրություն, տեսադաշտ և այլն):

Ակոմոդացիայի սպազմը և կաթվածը, անկախ արտահայտման աստիճանից, խոչընդոտում է ընդունմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ:

Աֆակիան մեկ աչքում գնահատվում է որպես երկկողմանի, եթե մյուս աչքում առկա է ոսպնյակի պղտորում, որը իջեցնում է տեսողության սրությունը մինչև 0.4 և ցածր:

Ոսպնյակի հոդախախտը և ենթահոդախախտը գնահատվում է որպես աֆակիա: Օպտիկառեկոնստրուկտիվ վիրահատություններից հետո, շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց պիտանելիությունը որոշվում է` կախված ակնագնդի ֆունկցիայից:

87. Մեկ աչքի ներակնային կորեկցիայի առկայության դեպքում, անկախ տեսողության սրությունից, նոր ընդունվող անձինք I և II սյունակներով պիտանի չեն, III և IV սյունակներով փորձաքննվում են անհատապես:

Շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց պիտանելիությունը I, III և IV սյունակներով որոշվում է անհատապես, իսկ II սյունակով ճանաչվում են ոչ պիտանի:

Նշված պաթոլոգիաներով Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ ընդունվողները ճանաչվում են ոչ պիտանի:

88. Սույն կետին են վերաբերում նաև եղջերենու խորը շերտերում տեղակայված օտար մարմինները, եթե նրանք մասնակիորեն դուրս են գալիս առաջնային խցիկ: Ակնագնդի ներսում օտար մարմնի առկայության դեպքում՝ առանց բորբոքային պրոցեսի, մետալոզի, շարքային և հրամանատարական կազմի պիտանելիությունը շարային կամ ոչ շարային ծառայությանը որոշվում է` կախված աչքի ֆունկցիայից:

89. Գլաուկոմա ախտորոշումը պարտադիր պետք է հաստատված լինի ստացիոնար հետազոտությամբ: Հետագա ծառայության պիտանելիությունը որոշվում է բուժման ավարտից հետո, ելնելով ֆունկցիայի կայունության աստիճանից:

Սույն կետին է վերաբերում նաև երկրորդային գլաուկոման:

90. Շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց, որոնք վիրահատվել են ցանցենու շերտազատման կապակցությամբ, պիտանելիությունը որոշվում է բուժման կուրսի ավարտից հետո՝ կախված տեսողական ֆունկցիայի խանգարման աստիճանից: Ավտոտրանսպորտի վարորդները պիտանի չեն ծառայության խաղաղ ժամանակ:

Ցանցենու ցանկացած բնույթի շերտազատման ժամանակ, պիտանի չեն ընդունման Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ:

91. Սույն կետին է վերաբերում տեսողական ներվի ցանկացած բնույթի ապաճումը:

Նոր ընդունվողները՝ պիտանի չեն, շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց պիտանելիությունը որոշվում է` կախված աչքի տեսողական ֆունկցիայից:

«Բ» ենթակետին վերաբերում են այն դեպքերը, երբ մեկ աչքի տեսադաշտը դրսային կողմից կազմում է 30^օ և ավելի պակաս:

92. Ոստիկանության ծառայություն նոր ընդունվողների տեսողության սրությունը I, III և IV-րդ սյունակներով որոշվում է կորեկցիայով (ապակիներով) և յուրաքանչյուր աչքի տեսողության սրությունը պետք է լինի 0.6-ից ոչ պակաս: Ռեֆրակցիան որոշվում է սկիասկոպիկ մեթոդով:

Ոստիկանությունում ծառայության նոր ընդունվողները 1-ին սյունակով ճանաչվում են ոչ պիտանի, եթե սկիասկոպիայի ժամանակ նրանց մոտ հայտնաբերվում է հեռատեսություն կամ կարճատեսություն 6.0 Դ կամ ցանկացած բնույթի աստիգմատիզմ երկու գլխավոր առանցքներում ռեֆրակցիայի տարբերությամբ 3.0 Դ-ից ավել:

Ոստիկանությունում ծառայության նոր ընդունվող անձինք 2-րդ սյունակով փորձաքննվելիս, առանց կորեկցիայի պետք է ունենան տեսողության սրություն ամեն աչքում 0.6-ից ոչ պակաս, միաժամանակ թույլատրելի հեռատեսություն մինչև 3.0 Դ կամ ցանկացած տեսակի աստիգմատիզմ ռեֆրակցիայի տարբերությամբ երկու գլխավոր առանցքներով ոչ ավել 2.0 Դ-ից: Ռեֆրակցիան որոշվում է սկիասկոպիկ:

Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ ընդունվող անձինք փորձաքննվում են I սյունակով: Տեսողության սրությունը որոշվում է կորեկցիայով և լավագույն աչքում պետք է լինի 1.0-ից ոչ ցածր, վատագույնում՝ 0.6-ից ոչ ցածր: Եթե այդ դեպքում լավագույն աչքում հայտնաբերվել է հեռատեսություն կամ կարճատեսություն 3.0 Դ–ից բարձր կամ ցանկացած տեսակի աստիգմատիզմ երկու գլխավոր առանցքների ռեֆրակցիայի տարբերությամբ 2.0 Դ-ից ավելի, իսկ վատագույն աչքում հայտնաբերվում է հեռատեսություն կամ կարճատեսություն 6.0 Դ-ից ավելի կամ ցանկացած տեսակի աստիգմատիզմ երկու գլխավոր առանցքների ռեֆրակցիայի տարբերությամբ 3.0 Դ-ից ավելի, ճանաչվում են ոչ պիտանի ընդունման համար:

Շարքային և հրամանատարական կազմից I սյունակով Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ ընդունվողների տեսողության սրությունը պետք է լինի կոռեկցիայով 0.6-ից ոչ պակաս յուրաքանչյուր աչքում: Այս դեպքում հեռատեսությունը կամ կարճատեսությունը չպետք է գերազանցի 6,0 Դ-ն: Թույլատրվում է ցանկացած տիպի աստիգմատիզմ երկու գլխավոր առանցքների ռեֆրակցիայի տարբերությունը յուրաքանչյուր աչքում մինչև 3.0 Դ:

Շարքային և հրամանատարական կազմից Ոստիկանության ուսումնական հաստատություն հեռակա ուսուցման ընդունվողները փորձաքննվում են III սյունակով և ճանաչվում են ոչ պիտանի ընդունման՝ անկախ կոռեկցիայով տեսողության սրությունից, եթե սկիասկոպիկ եղանակով հայտնաբերված ամետրոպիան վատագույն աչքում գերազանցում է հետևյալ սահմանները՝ կարճատեսություն 10.0 Դ, հեռատեսություն 6.0 Դ, ցանկացած բնույթի աստիգմատիզմ, երբ երկու գլխավոր առանցքներում ռեֆրակցիայի տարբերությունը գերազանցում է 4.5 Դ:

Երկրորդ սյունակով փորձաքննվող շարքային և հրամանատարական կազմի անձանց տեսողության սրությունը որոշվում է առանց կոռեկցիայի և նրանք ճանաչվում են պիտանի, եթե տեսողության սրությունը 0.6-ից ցածր չէ: Եթե տեսողության սրությունը ցածր է 0.6-ից, նրանք պիտանի չեն ծառայության, այդ ժամանակ կադրային ապարատի համաձայնությամբ որոշվում է պիտանելիությունը ըստ I, III և IV սյունակների:

Առաջին, երրորդ և չորրորդ սյունակներով փորձաքննվող շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք սույն կետի «ա» ենթակետով ճանաչվում են ոչ պիտանի, անկախ կոռեկցիայի և տեսողության սրությունից, եթե լավագույն աչքում ամետրոպիան գերազանցում է հետևյալ սահմանները.

■ հեռատեսություն կամ կարճատեսություն 12 Ժ

■ ցանկացած տեսակի աստիգմատիզմ երկու գլխավոր առանցքների տարբերությամբ 6.0 Ժ-ից ավելի

■ անիզոմետրոպիայի ժամանակ տեսողության սրությունը որոշվում է պրակտիկորեն տանելի կորեկցիայով, ապակիների տարբերությամբ լավագույն և վատագույն աչքերի համար 3.0 Դ-ից ոչ ավել:

Առաջին, երրորդ և չորրորդ սյունակներով Ոստիկանությունում ծառայության ընդունվողների, I և III սյունակներով Ոստիկանության ուսումնական հաստատություն ընդունվողների փորձաքննությունը, եթե նրանց կատարվել է վիրահատություն ռեֆրակցիայի ուղղումով, անց է կացվում` ելնելով աչքի ֆունկցիայից: Երկրորդ սյունակով փորձաքննվողները, անկախ վիրահատության արդյունքներից ճանաչվում են ոչ պիտանի:

Ոստիկանությունում ծառայությունից ազատվելիս բոլոր սյունակներով փորձաքննությունը անց է կացվում համապատասխան «ա», «բ» և «գ» ենթակետերի տեսողության սրությունը կոռեկցիայով որոշելով:

93. Մինչ 30^օ համակցվող շլության ժամանակ ծառայության նոր ընդունվողների պիտանելիությունը որոշվում է անհատապես կապված տեսողության սրությունից, 30^օ-ից բարձրի դեպքում պիտանի չեն ծառայության: Միաժամանակ անհրաժեշտ է ստուգել բինօկուլյար տեսողությունը:

94. Առաջին, երրորդ և չորրորդ սյունակներով դիխրոմազիայով, A և B տիպի տրիխրոմազիայով Ոստիկանություն ծառայության նոր ընդունվողների պիտանելիությունը որոշվում է անհատականորեն: Պիտանի են այն ծառայություններում, որտեղ անհրաժեշտ չէ գույները տարբերելու ունակություն: Նման պաթոլոգիայով անձինք պիտանի չեն որպես վարորդ աշխատակիցներ: C տիպի անոմալ տրիխրոմազիան չի խոչընդոտում ծառայությանը Ոստիկանությունում:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  8

 

ՄԱՇԿԱՅԻՆ ԵՎ ՎԵՆԵՐԱԿԱՆ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

96. «Ա» ենթակետին են վերաբերում հաճախակի սրացումներով ընթացող, դժվար բուժվող էրիթրոդերմիկ, արթրոպատիկ և տարածված փսորիազները:

Տարին մեկ անգամից ոչ հաճախ սրացումով ընթացող տարածուն փսորիազը վերաբերում է «բ» ենթակետին:

Բազմաթիվ կոնգլոբատային ակնեն վերաբերում է քրոնիկ թարախակույտային մաշկաբորբին:

Մաշկային հիվանդությունները համարվում են հաճախ սրացող, եթե տալիս են տարին երկու և ավելի սրացումներ:

Մաշկային հիվանդությունների սահմանափակ ձևի տակ հասկանում ենք տարբեր տեղակայման եզակի ոչ մեծ չափսերի օջախներ:

Ոստիկանությունում ծառայության նոր ընդունվողները, ինչպես նաև Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ դիմորդները, որոնց գլխի և մաշկի երևացող մասերի վրա առկա են օջախային, բայց մեծ թիթեղիկներով փսորիազ, պիտանի չեն:

Եզակի փոքր թիթեղիկներով փսորիազը, վուլգար իխտիոզը (քսերոդերմիա, հասարակ ֆոլիկուլային իխտիոզ), որը հաստատված է բժշկական հետազոտությամբ և գտնվում է լրիվ ռեմիսիայի շրջանում, խոչընդոտ չի համարվում նոր ընդունվողների համար այն ծառայություններում, որտեղ բացառվում են ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխությունները և շփումը գրգռիչ նյութերի հետ։ Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ ընդունվողները համարվում են ոչ պիտանի:

Շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք սահմանափակ ձևերի դեպքում ենթակա են հսկողության:

Սեբորեան չի խոչընդոտում ծառայությանը Ոստիկանությունում և ընդունմանը Ոստիկանության ուսումնական հաստատություններ:

97. Շարակցական հյուսվածքի դիֆուզ հիվանդություններով անձինք, որոնք ուղեկցվում են այլ օրգան սիստեմների ախտահարումներով, փորձաքննվում են սույն ցանկի համապատասխան կետերով:

98. Սահմանափակ օջախային ախտահարումով շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք ճանաչվում են պիտանի շարային կամ ոչ շարային ծառայության` ելնելով ծառայության բնույթից և պայմաններից:

99. Առաջին և երկրորդ սյունակներով փորձաքննվող շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք, որոնց ծառայությունը կապված է անբարենպաստ կլիմայական պայմանների հետ, ֆոտոդերմատոզի առկայության դեպքում ճանաչվում են ոչ պիտանի ծառայության խաղաղ ժամանակ, 2-րդ աստիճանի` սահմանափակ պիտանի ռազմական ժամանակ:

Նախաքաղցկեղային հիվանդությունների դեպքում անհրաժեշտ է դինամիկ հսկողություն:

Մաշկի հիպերկերատոզով տառապող շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք, որոնց ծառայությունը կապված է երկարատև քայլելու հետ ճանաչվում են ծառայության ոչ պիտանի:

100. Քրոնիկ ձևերի անցման դեպքում փորձաքննությունը անց է կացվում ըստ համապատասխան կետերի:

101. Մաշկի տուբերկուլոզի սահմանափակ ձևերով տառապող անձանց անհրաժեշտ է տեղափոխել այնպիսի ծառայություններ, որը բացասական չի անդրադառնա հիվանդության ընթացքի վրա:

102. Անհաջող բուժման դեպքում փորձաքննությունը անց է կացվում «Հիվանդությունների ցանկ»-ի 96 կետի «բ» ենթակետով: Մաշկի և նրա հավելումների ռուբրոֆիթիայի և էպիդերմոֆիթիայի դեպքում Ոստիկանություն ծառայության նոր ընդունվողները պիտանի չեն ծառայության սննդային, մանկական հիմնարկներում և հատուկ օբյեկտներում: Շարքային և հրամանատարական կազմի անձինք ենթակա են բուժման: Օրգան սիստեմների ախտահարման դեպքում փորձաքննությունը անց է կացվում ըստ համապատասխան կետերի:

103. Արյունաստեղծ համակարգի, այլ օրգանների ախտաբանական փոփոխություններով ուղեկցվող, բնածին կամ ձեռքբերովի իմունոդեֆիցիտի դեպքում հետագա ծառայության պիտանելիությունը որոշվում է` կախված օրգանների ախտահարման աստիճանից՝ սույն ցանկի համապատասխան կետերով:

Ախտորոշումը անհրաժեշտ է ճշտել կլինիկական և լաբորատոր հետազոտություններով:

 

Գ Լ ՈՒ Խ  9

 

ԿԱՆԱՆՑ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

 

104. Սեռական սֆերայի ինֆանտիլիզմը համակցված զարգացման հետմանացության կամ օվարիալ-մենստրուացիոն ֆունկցիոնալ խանգարման հետ, փորձաքննության է ենթարկվում համաձայն 19 կամ 16 կետերի:

105. Արգանդի վզիկի կամ խոռոչների պոլիպների դեպքում, ինչպես նաև ձվարանի կիստոմաների ժամանակ, ծառայության պիտանելիությունը որոշվում է պոլիպների հեռացումից կամ համապատասխան վիրաբուժական միջամտությունից հետո: Հիստոլոգիական հետազոտությամբ չարորակ նորագոյացություն հայտնաբերելու դեպքում փորձաքննությունը անց է կացվում 48 կետով: Պոլիպի բարորակության դեպքում կինը ճանաչվում է ծառայության պիտանի:

106. Արգանդի արտանկում է համարվում այն վիճակը, երբ կանգնած (կամ կծկված վիճակում պառկած) դիրքում արգանդն ամբողջությամբ դուրս է գալիս սեռական ճեղքից՝ իր հետևից դուրս գցելով նաև հեշտոցի պատերը: Շեքի լրիվ (III աստիճանի) պատռվածք է համարվում այն պատռվածքը, որի դեպքում շեքի մկանների ամբողջականությունը իսպառ խախտված է, դրանք փոխարինվել են ուղիղ աղիքի պատին անցնող սպիական հյուսվածքով, հետանցքը խորաբացված է, չունի կանոնավոր ուրվագծեր:

107. Արգանդի և հեշտոցի իջեցում է համարվում այն վիճակը, երբ պրկումից սեռական ճեղքը խորը բացվում է և այնտեղից երևում է արգանդի վզիկը, հեշտոցի առջևի և հետևի պատերը, որոնք սակայն, նրա սահմաններից դուրս չեն գալիս:

108. Արգանդի ոչ ճիշտ դիրքը առանց ֆունկցիայի խանգարման չի սահմանափակում ծառայությունը Ոստիկանությունում: Այն դեպքերում, երբ նա ուղեկցվում է մենոռագիայի, փորկապության, սրբոսկրի և փորատակի շրջանի ցավերի հետ, փորձաքննությունը անց է կացվում ըստ համապատասխան կետերի։

109. Նախատեսում է հաճախ սրացող, դժվար բուժվող, երբեմն վիրաբուժական միջամտություն պահանջող բորբոքային պրոցեսներ: Փորձաքննությունը անց է կացվում բուժման արդյունքներով:

110. Նախատեսում է սուր, արագ բուժվող հիվանդություններ: Ռեցիդիվների դեպքում կիրառվում է սույն ցանկի 113 կետը:

111. Դաշտանային ցիկլի խանգարման դեպքում պետք է նկատի ունենալ.

■ յուվենիլ արյունահոսությունները (մինչև 20 տարեկան հասակը), այսինքն՝ դաշտանի երկարաձգվելը մինչև 8 օր, կամ դաշտանից անկախ անընդհատ կրկնվող արյունահոսությունները կամ ֆիզիկական ծանրաբեռնվածության հետևանքով առաջացող արյունահոսությունները

■ ալգոդիսմենորեան, սեռական և հարակից օրգանների ֆունկցիաների արտահայտված խանգարումները, որոնք պայմանավորված են սեռական օրգանների խիստ արտահայտված թերզարգացածությամբ (հեշտոցի ատրեզիա, արգանդի խիստ արտահայտված թերզարգացածություն և այլն)

■ սեռական օրգանների զարգացման անոմալիաները, եթե դրանք առաջացնում են մշտական ցավեր և ուղեկցվում են հեշտոցում կամ արգանդում արյունալի ուռուցքների գոյացմամբ:

Ադ դեպքերում անհրաժեշտ է հետազոտվել ստացիոնարում:

Այն կանայք, որոնց մոտ օվարիալ-մենստրուալ ցիկլի խանգարումները ուղեկցվում են հաճախակի, առատ արյունահոսությամբ, անարդյունավետ բուժման դեպքում ճանաչվում են ծառայության ոչ պիտանի:

Ամենոռեայի երևույթների ժամանակ անհրաժեշտ է պարզել պատճառը:

Հղիության տոքսիկոզի ժամանակ` կախված ինտենսիվությունից կարելի է տալ արձակուրդ հիվանդության կապակցությամբ: