4. 0.38-35 կՎ ԲԱՇԽԻՉ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՑԱՆՑԵՐՈՒՄ ԷԼԵԿՏՐԱԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ԿՈՐՈՒՍՏՆԵՐԻ ՆՎԱԶԵՑՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐ

4.1. Ներդրումների մինչև 1 տարի հետգնման ժամկետ ապահովող միջոցառումներ

4.1.1. Սպառողների շուրջօրյա էլեկտրամատակարարում:

4.1.2. Էլեկտրացանցային ձեռնարկությունների կարգավարական ծառայությունների զինումը համակարգիչներով և համապատասխան մաթեմատիկական ապահովմամբ:

4.1.3. Միաֆազ սպառիչների ցանցերում կատարել բեռնվածքի հավասարաչափ բաշխում ֆազերի միջև:

յուրաքանչյուր 0.38/0.22 կՎ բաշխիչ վահանակում և պահարանում, ենթակայանների 0.4 կՎ, էլեկտրաձողերից հեռացող գծերի վրա ըստ միաֆազ հաշվիչների ցուցմունքների կատարել ֆազերի ամսական միջին բեռնվածքի որոշման հաշվարկներ, ըստ ստացված արդյունքների իրականացնել ֆազերի բեռնվածքի վերաբաշխում: Կորուստների նվազեցման տեսակետից լավագույն արդյունքներ ստանալու համար պետք է կատարվեն առանձին ֆազերի բեռնվածքի գրաֆիկների կամ դրանց բնութագրական (առավելագույն և նվազագույն բեռնվածք) բեռնվածքի չափումներ, արդյունքները օգտագործելով ֆազերի բեռնվածքի վերաբաշխման մեջ:

4.1.4. Ցանցի լարման սեզոնային կարգավորում ուժային տրանսֆորմատորների ելուստների բոլոր տեղափոխումների միջոցով:

4.1.5. Բոլոր էլեկտրական հեղուսային միացումներում զսպանակավոր տափօղակների (մեջդիրների) պարտադիր կիրառում: Այս միացությունների կանխարգելիչ ձգումների պարբերական անցկացում:

4.1.6. Քառալար էլեկտրական ցանցերում չեզոք լարի միացումների առանձնահատուկ ջանասիրությամբ կատարում ուժային տրանսֆորմատորներից մինչև միաֆազ սպառիչ շղթայի ողջ երկարությամբ:

Նշված միջոցառումների համար անհրաժեշտ է պատրաստել հետևյալ ելակետային տվյալները.

Տարբեր տեսակի էլեկտրական սպառիչների տարվա տարբեր եղանակների համար բեռնվածքի գրաֆիկների, դրանց անհավասարաչափության գործակիցների ստացում և կուտակում տեղեկատու բանկի մեջ:

Սնող 6-35 կՎ ենթակայաններից մինչև 0.38 կՎ լարման միաֆազ և եռաֆազ սպառիչների միջև եղած ցանցում կատարել ֆազերի պիտակավորում: Պիտակավորել 0.38-10 կՎ օդային և մալուխային գծեր, նշելով երկարությունները և հաղորդալարերի և մալուխների տեսակները:

6-35 կՎ էլեկտրահաղորդման գծերում ֆազային հոսանքների մեծությունների որոշում առավելագույն բեռնվածքի ժամերին:

4.2. Ներդրումների 1 տարուց ավելի հետգնման ժամկետ ապահովող միջոցառումներ

4.2.1. Բնակչության (բնակարանների) գազամատակարարման վերականգնումը գազային անհատական հաշվիչների տեղադրումով կպայմանավորի բաշխիչ ցանցերի էլեկտրաէներգիայի կորուստների իջեցում բեռնվածքի և նրա գրաֆիկների հարթեցման շնորհիվ:

4.2.2. Օրվա ժամերով, ըստ հզորության և էներգիայի տարբերակված բազմասակագնային համակարգի կիրառումը բոլոր տեսակի բաժանորդների համար, կպայմանավորի բեռնվածքի օրական գրաֆիկների հարթեցում, հետևապես` ցանցում կորուստների նվազեցում:

4.2.3. 6-10/0.4 կՎ լարման տրանսֆորմատորների փոխարինում համապատասխան հզորության տրանսֆորմատորներով:

Հնարավոր են հետևյալ եղանակները.

• թերբեռնված (մինչև 10-20%) տրանսֆորմատորի փոխարինումը փոքր հզորության տրանսֆորմատորով, ապահովելով վերջինիս բեռնվածքը 70%-ից մինչև 100%:
• թերբեռնված (մինչև 15-30%) տրանսֆորմատորի փոխարինումը երկու տրանսֆորմատորով, երբ վերջիններիս գումարային անվանական հզորությունը օգտագործվում է 70%-ից մինչև 100% և ավելի բեռնվածքի դեպքում, երբ որոշ ցածր բեռնվածքի ռեժիմներում աշխատում է մեկ տրանսֆորմատորը, իսկ մյուսն անջատվում է:
• ցանցային ձեռնարկությունում ստեղծվում է տրանսֆորմատորների պահուստային կազմ, որ անհրաժեշտության դեպքում օգտագործվի գործողների փոխարինման համար:

4.2.4. Բաշխիչ 0.38-35 կՎ լարման ցանցերի նորացում:

4.2.5. Էլեկտրաէներգիայի հաշվառքի և իրացման խնդիրների ավտոմատացված համակարգի ներդրում և կիրառում:

ՕԳՏԱԳՈՐԾՎԱԾ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՑԱՆԿ

1. Железко Ю.С.	Выбор мероприятий по снижению потерь электроэнергии в электрическиx сетяx. М., Энергоатомиздат, 1989.
2. Поспелов Г.Е.,	Сыг Н.М. Потери мощности и энергии в электрическиx сетяx. М., Энергоиздат, 1981
3. Инструкция	по учету и анализу теxнологического расxода электрической энергии на передачу по электрическим сетям энергосистем и энергообъединений: И3470-030-87.М., Союзтеxэнерго, 1987.
4. Нормирование	потерь энергии и мощности в Ереванскиx электросетяx 0,38-6(10) кВ на переxодный период. Отчет о НИР. ГП “Институт Энергетики”, 94 стр., Ереван, 1996г.

Հավելված 1 Բաշխիչ էլեկտրական ցանցերում էլեկտրաէներգիայի կորուստների հաշվարկի Հրահանգի

0.38-35 կՎ ԲԱՇԽԻՉ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՑԱՆՑԵՐՈՒՄ ԷԼԵԿՏՐԱԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ԿՈՐՈՒՍՏՆԵՐԻ ՀԱՇՎԱՐԿԻ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՀԱՄԱԼԻՐ

Ա. ԾՐԱԳՐԱՅԻՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄ

Սույն հրահանգում բերված էլեկտրացանցերում էլեկտրաէներգիայի կորուստների և հաշվեկշռի հաշվարկի մեթոդների կիրառման և կորուստների նվազեցման միջոցառումների որոշման համար հանձնարարվում են հետևյալ ալգորիթմները և ծրագրերը.

1. Էլեկտրացանցային ձեռնարկությունների 0.38-35 կՎ լարման բաշխիչ ցանցերի տեղեկատու բանկի ստեղծում:

2. 0.38-35 կՎ լարման բաշխիչ ցանցերում հոսանքի միջին արժեքի հաշվարկը լրիվ և ոչ լրիվ ելակետային տվյալներով:

3. 0.38-35 կՎ լարման բաշխիչ ցանցերում հոսանքի առավելագույն արժեքի հաշվարկը լրիվ և ոչ լրիվ ելակետային տվյալներով:

4. 6(10) կՎ լարման բաշխիչ ցանցի օպտիմալ սխեմայի որոշումը և հաշվարկը:

5. 0.38-35 կՎ լարման բաշխիչ էլեկտրական ցանցերում էլեկտրաէներգիայի կորուստների հաշվեկշռի հաշվարկը:

Բ. ԾՐԱԳՐԵՐԻ ԱՆՈՏԱՑԻԱՆԵՐ

1-ԻՆ ԾՐԱԳԻՐ: 0.38-35 կՎ լարման ցանցերի տեղեկատու բանկ:

Ծրագրով կատարվում են հետևյալ գործողությունները.

1. 0.38-35 կՎ լարման էլեկտրական ցանցի միագիծ սխեմայի ելակետային տվյալների գրառում, ինչպես նաև.

ձևավորվում են ցանցի բոլոր տոպոլոգիական հանգույցների ցուցակները ըստ բոլոր սնող ենթակայանների հաղորդաձողերի, բաշխիչ կետերի, տրանսֆորմատորային և գործարանային ենթակայանների, ցանցի բաժանման կետերի,

ձևավորվում է յուրաքանչյուր հանգույցի պարունակությունը (ուժային տրանսֆորմատոր, բաժանիչ, անջատիչ, ապահովիչ, հոսանքի տրանսֆորմատոր և այլն),

ձևավորվում են տոպոլոգիական ծառի ճյուղերը, դրանց աշխատանքային վիճակը (աշխատանքի մեջ, պահեստում, անջատված ծայրը և այլն),

ձևավորվում է յուրաքանչյուր ճյուղի պարունակությունը (մալուխային կամ օդային հաղորդման գիծ, դրա երկարությունը, նյութի տեսակը, զուգահեռ գծեր, բաժանիչ, անջատիչ, հոսանքի տրանսֆորմատոր, ապահովիչ և այլն):

2. Տեղեկատու բանկի տվյալների ճշտում, փոփոխություն:

3. Տեղեկատու բանկի տվյալներում սխալների հայտնաբերում, այդ թվում.

• ցանցում կոնտուրի առկայություն,
• «կախված», առանց սնման հանգույցներ,
• գրառման կրկնություն,
• հանգույցի և ճյուղի գրառման անհամապատասխանություն:

4. 0.38-35 կՎ լարման ցանցում էլեկտրասնման ուղղության սխեմայի կառուցվածքի (տոպոլոգիական ծառ) ստացում, մասնավորապես.

ծառի համարի և ճյուղի թվաքանակի հիշում,

էլեկտրասնման ուղղության գլխամասային ճյուղից սկսած ողջ ծառի ճյուղերի հաջորդական գրառում, ըստ ծառում ճյուղի տոպոլոգիական գրաված դիրքի,

անջատված ճյուղերի ցուցակի ստացում, որում նշված են ճյուղի անջատված ծայրը, այդ ճյուղով կապվող ծառերի համարները:

5. 0.38-35 կՎ լարման ցանցում էլեկտրասնման ուղղության տեղամասի սխեմային կառուցվածքի (տոպոլոգիայի) կառուցում, դրա ճյուղերի հաջորդական գրառում ըստ տոպոլոգիական դիրքի և դիտարկվող ծառի գլխամասային ճյուղի գրառում:

6. 0.38-35 կՎ էլեկտրացանցի յուրաքանչյուր ծառի հանգույցների ցուցակի կազմում, հանգույցներում միացված բոլոր առաջնային շղթայի տարրերի գրառումով:

7. 0.38-35 կՎ լարման էլեկտրացանցի յուրաքանչյուր ծառի ճյուղերի ցուցակի կազմում, ճյուղերում տեղակայված բոլոր առաջնային շղթայի տարրերի գրառումով:

8. Մալուխային էլեկտրահաղորդման գծերի տվյալների ձևավորում.

• տվյալ ճյուղի վթարման տվյալների (ճյուղի անվանում, վթարի ամիս, ամսաթիվ, ժամ) գրառում,
• տվյալ ճյուղի վթարի տեղի հայտնաբերման տվյալների գրառում,
• տվյալ ճյուղի աշխատունակության վերականգնման տվյալների (ամիս, ամսաթիվ, ժամ) գրառում,
• տվյալ ճյուղի փորձարկման տվյալների (ամիս, ամսաթիվ, ժամ) գրառում,
• վերականգնված ճյուղի աշխատանքը վերսկսելու, ինչպես նաև ճյուղի ծայրերից հողանցումների հանելու մասին տվյալների (ամիս, ամսաթիվ, ժամ) գրառում:

9. Սարքավորման (էլեկտրակայանքի) տեսակի գրառումը և դրա գտնելը.

• կազմել բոլոր տեսակի սարքավորումների և էլեկտրակայանքների տեղեկատուներ,
• տեղեկատու բանկում յուրաքանչյուր նշված սարքավորման տողում գրառել տեսակի համարը ըստ տեղեկատվում զբաղեցրած տեղի,
• էլեկտրացանցի տվյալ բաղադրամասում սարքավորման տեսակի արձանագրում:

10. «Տեղեկատու բանկ» ծրագիրը հնարավորություն է տալիս.

• տեղեկատու ծրագրում մտցնել առանձին ցանցային ձեռնարկությունների տվյալները,
• առանձին ցանցային ձեռնարկությունների տվյալների միացումը որպես մեկ միասնական տվյալների բանկ,
• ցանցային ձեռնարկության տեղեկատու բանկից ցանցի առանձին մասերի տվյալների առանձնացում, այսինքն ցանցի յուրաքանչյուր առանձին մասի համար տեղեկատու բանկի ստեղծում:

2-ՐԴ ԾՐԱԳԻՐ: 0.38-35 կՎ էլեկտրացանցի հանգուցային հոսանքների միջին արժեքների հաշվարկի համար պակաս տվյալների մոտավոր որոշում ըստ էլեկտրասնման տվյալ ուղղության կազմի և տոպոլոգիական կառուցվածքի, ինչպես նաև էլեկտրահաշվիչների ցուցմունքների և հզորության գործակիցների մասին հայտնի տվյալների:

Հանգույցների հոսանքների որոշված միջին արժեքներով հաշվվում են տվյալ ուղղության բոլոր ճյուղերի հոսանքների միջին արժեքները:

3-ՐԴ ԾՐԱԳԻՐ: Որոշվում են տվյալ սնման ուղղության տարրերի հոսանքների առավելագույն արժեքները ելնելով ուղղության կազմի, տոպոլոգիայի, բնութագրական օրերին, ժամերին և հանգույցներում կատարած առավելագույն հոսանքների չափումների արդյունքներից:

4-րդ ԾՐԱԳԻՐ: Կատարվում է էլեկտրական 6-10 կՎ ցանցի բաժանման կետերի «օպտիմալ» տեղերի որոշում, հաշվարկվում է բաժանման կետերի «օպտիմալացումից» սպասվող էլեկտրաէներգիայի կորուստի նվազեցման մեծությունը:

Ծրագիրն աշխատում է հաշվի առնելով խնդրի բոլոր հնարավոր տեխնիկական և ռեժիմային սահմանափակումները:

5-րդ ԾՐԱԳԻՐ: 0.38 կՎ լարման էլեկտրացանցում էլեկտրաէներգիայի կորուստների հաշվարկ:

Ելակետային տվյալներն են.

• 6-10/0.4 կՎ բաշխիչ տրանսֆորմատորի 0.4 կՎ լարման էլեկտրաձողերից հեռացող յուրաքանչյուր էլեկտրահաղորդման գծից (ֆիդերից) սնվող ցանցի միագիծ էլեկտրական սխեման յուրաքանչյուր տարրի բոլոր պարամետրերով,
• նշված գծով (ֆիդերով) հաղորդված էլեկտրաէներգիայի քանակը դիտարկվող հաշվարկային ժամանակահատվածում:

Դիտարկվող ցանցում (ցանցերում) կատարվում է էլեկտրաէներգիայի կորուստի հաշվարկ: Տվյալ տրանսֆորմատորից սնվող մի քանի ցանցերի առկայության դեպքում ծրագրով հաշվվում է բոլոր ցանցերում տեղի ունեցող գումարային կորուստի արժեքը:

6-ՐԴ ԾՐԱԳԻՐ: 6-10 կՎ լարման էլեկտրացանցի ուղղության (ծառի) բաշխիչ տրանսֆորմատորներից սնվող 0.38 կՎ լարման էլեկտրացանցում էլեկտրաէներգիայի կորուստների հաշվարկ:

Ելակետային տվյալներն են.

• տվյալ ուղղության բոլոր 6-10/0.4 կՎ լարման տրանսֆորմատորների և դրանցից հեռացող էլեկտրահաղորդման գծերով (ֆիդերներով) սնվող 0.38 կՎ էլեկտրացանցերի միագիծ էլեկտրական սխեմաները և դրանց տարրերի պարամետրերը,
• նշված բոլոր էլեկտրահաղորդման գծերով (ֆիդերներով) հաղորդված էլեկտրաէներգիայի քանակները ըստ գծերի դիտարկվող հաշվարկային ժամանակահատվածում:

Կատարվում է 0.38 կՎ լարման էլեկտրացանցում էլեկտրաէներգիայի կորուստների հաշվարկ: Ըստ ստացված արդյունքների որոշվում են ցանցի կորուստները այն ուղղություններում, որոնց տվյալները թերի են:

7-ՐԴ ԾՐԱԳԻՐ: 0.38-35 կՎ լարման էլեկտրացանցերում էլեկտրաէներգիայի կորուստների ամփոփիչ հաշվարկ:

Ելակետային տվյալներն են.

• 0.38-35 կՎ լարման էլեկտրացանցի ճյուղերի բոլոր պարամետրերը, որ պահվում են տեղեկատու բանկում,
• դիտարկվող հաշվարկային ժամանակահատվածում ցանց գլխամասային տարրերով և բաշխիչ 6-10/0.4 կՎ լարման տրանսֆորմատորները ցածր լարման մասով հաղորդված էլեկտրաէներգիաների քանակները:

Ծրագրով հաշվարկվում և արտատպվում է.

• էլեկտրաէներգիայի կորուստները ցանցի բոլոր ուժային տրանսֆորմատորներում (պարապ ընթացքի և բեռնվածքի),
• էլեկտրաէներգիայի կորուստները ցանցի բոլոր էլեկտրահաղորդման գծերում,
• էլեկտրաէներգիայի առևտրային կորուստները,
• էլեկտրաէներգիայի կորուստների ամփոփ տվյալները դիտարկվող ցանցում հաշվարկային ժամանակահատվածի ընթացքում,
• էլեկտրահաղորդման գծերի և տրանսֆորմատորների գերբեռնման բացահայտում և գրանցում,
• անվանական լարումից անթույլատրելի շեղում ունեցող հանգույցների բացահայտում և գրանցում:

Հավելված 2 Բաշխիչ էլեկտրական ցանցերում էլեկտրաէներգիայի կորուստների հաշվարկի Հրահանգի

0.38-35 կ Վ ԲԱՇԽԻՉ ԷԼԵԿՏՐԱԿԱՆ ՑԱՆՑԵՐՈՒՄ ԷԼԵԿՏՐԱԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ԿՈՐՈՒՍՏՆԵՐԻ ՀԱՇՎՄԱՆ ԱԼԳՈՐԻԹՄԻ ԲԼՈԿ-ՍԽԵՄԱ