ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի որոշում |
Քաղաքացիական գործ թիվ ԵԱԴԴ/1235/02/12 2020 թ. |
Քաղաքացիական գործ թիվ ԵԱԴԴ/1235/02/12 |
|
|
Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՆՈՒՆԻՑ
Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան) հետևյալ կազմով`
նախագահող |
Ռ. Հակոբյան | |
զեկուցող |
Մ. Դրմեյան | |
Ս. Անտոնյան | ||
Վ. Ավանեսյան | ||
Ա. Բարսեղյան | ||
Գ. Հակոբյան | ||
Ս. Միքայելյան | ||
Տ. Պետրոսյան | ||
Է. Սեդրակյան | ||
Ն. Տավարացյան |
2020 թվականի սեպտեմբերի 25-ին
գրավոր ընթացակարգով քննելով Լուսինե Տեր-Կարապետյանի ներկայացուցիչ Նարեկ Գասպարյանի վճռաբեկ բողոքը՝ ըստ հայցի Սիրվարդ Գալստյանի ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի` գումար բռնագանձելու և բռնագանձումը գրվադրված գույքի վրա տարածելու պահանջների մասին, և ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի` շինծու գործարքի անվավերության հետևանքներ կիրառելու պահանջի մասին, քաղաքացիական գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի «Վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու մասին» որոշման նոր հանգամանքի հիմքով վերանայմամբ ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման դեմ,
Պ Ա Ր Զ Ե Ց
1. Գործի դատավարական նախապատմությունը.
Դիմելով դատարան` Սիրվարդ Գալստյանը պահանջել է Լուսինե Տեր-Կարապետյանից հօգուտ իրեն բռնագանձել 8.340.000 ՀՀ դրամ և բռնագանձումը տարածել գրավի առարկա հանդիսացող՝ Երևան քաղաքի Սիլիկյան թաղամասի 12-րդ փողոցի թիվ 6 հասցեում գտնվող տան վրա:
Դիմելով դատարան` Գագիկ Բաղդասարյանը պահանջել է կիրառել շինծու գործարքի անվավերության հետևանքներ:
Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 17.01.2013 թվականի որոշմամբ թիվ ԵԱԴԴ/0774/02/12 և ԵԱԴԴ/1235/02/12 քաղաքացիական գործերը` ըստ հայցի Սիրվարդ Գալստյանի ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ` Գագիկ Բաղդասարյանի` գումար բռնագանձելու և բռնագանձումը գրավադրված գույքի վրա տարածելու պահանջների մասին, և ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի` շինծու գործարքի անվավերության հետևանքներ կիրառելու պահանջի մասին, միացվել են մեկ վարույթում՝ թիվ ԵԱԴԴ/1235/02/12 համարի ներքո։
Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի (դատավոր՝ Ա. Սմբատյան) (այսուհետ` Դատարան) 23.07.2013 թվականի վճռով գործի վարույթն ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի` շինծու գործարքի անվավերության հետևանքներ կիրառելու պահանջի մասին, կարճվել է, իսկ Սիրվարդ Գալստյանի հայցն ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ` Գագիկ Բաղդասարյանի` գումար բռնագանձելու և բռնագանձումը գրավադրված գույքի վրա տարածելու պահանջների մասին, բավարարվել է:
ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի (նախագահող դատավոր՝ Ա. Մկրտչյան, դատավորներ՝ Ի. Վարդանյան, Ն. Բարսեղյան) (այսուհետ` Վերաքննիչ դատարան) 25.10.2013 թվականի որոշմամբ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի և երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է մասնակիորեն՝ որոշվել է. «բեկանել Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճռի եզրափակիչ մասի` Սիրվարդ Գալստյանի հայցն ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի` գումարի բռնագանձման և բռնագանձումը գրավադրված գույքի վրա տարածելու պահանջի մասին բավարարելու, Լուսինե Տեր-Կարապետյանից հօգուտ Սիրվարդ Գալստյանի 20.000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամ բռնագանձելու և բռնագանձումը գրավադրված գույքի` Լուսինե Տեր-Կարապետյանի կողմից 2008 թվականին Սիրվարդ Գալստյանին վաճառված Երևանի Սիլիկյան թաղամասի 12-րդ փողոցի թիվ 6-րդ տան վրա տարածելու, 28.02.2012 թվականից ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 411-րդ հոդվածով սահմանված տոկոսները բռնագանձելու, դատական ծախսերը բաշխելու մասերով, և այդ մասերով փոփոխել` Սիրվարդ Գալստյանի հայցը բավարարել մասնակիորեն` Լուսինե Տեր-Կարապետյանից հօգուտ Սիրվարդ Գալստյանի բռնագանձել 19.300 ԱՄՆ դոլարին բռնագանձման պահին համարժեք ՀՀ դրամ, ինչպես նաև 28.02.2012 թվականից 19.300 ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ հաշվեգրվող ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 411-րդ հոդվածով սահմանված տոկոսները` բռնագանձումը տարածելով գրավադրված գույքի` Երևանի Սիլիկյան թաղամասի 12-րդ փողոցի թիվ 6-րդ տան վրա: (...) Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճիռը մնացած մասով թողնել անփոփոխ՝ օրինական ուժի մեջ»:
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի որոշմամբ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի և Գագիկ Բաղդասարյանի բերած վճռաբեկ բողոքը վերադարձվել է:
Սույն գործով նոր հանգամանքի հիմքով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Լուսինե Տեր-Կարապետյանի ներկայացուցիչը։
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը.
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
Սույն գործով առկա է նոր հանգամանք։
Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանել է հետևյալ փաստարկներով.
Սույն քաղաքացիական գործով Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման իրավական հիմքը հանդիսացել է թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործի շրջանակներում 28.02.2012 թվականին կայացված վճիռը: Միայն տվյալ վճիռն է հիմք հանդիսացել շինծու գործարքի անվավերության հետևանքներ կիրառելու համար՝ հիփոթեքի և գրավի կանոններ կիրառելով կնքված առուվաճառքի պայմանագրի նկատմամբ, ինչն էլ իր հերթին հիմք է ծառայել հիփոթեքի գումարի բռնագանձման համար: ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 15.02.2018 թվականի որոշմամբ բեկանվել է թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործի շրջանակներում 28.02.2012 թվականին կայացված վճիռը և գործն ուղարկվել է նույն դատարան՝ ամբողջ ծավալով նոր քննության: Հետևաբար առկա է թիվ ԵԱԴԴ/1235/02/12 քաղաքացիական գործով Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման բեկանման իրավական նախադրյալը։
Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը պահանջել է ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի «Վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու մասին» որոշումը նոր հանգամանքի հիմքով վերանայման արդյունքում բեկանել Վերաքննիչ դատարանի 25․10․2013 թվականի որոշումը և գործն ուղարկել ընդհանուր իրավասության դատարան՝ ամբողջ ծավալով նոր քննության։
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.
1) Թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով՝ ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի, երրորդ անձինք Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, ՀՀ ԱՆ «Աջափնյակ» նոտարական տարածքի նոտար Գոռ Դիլոյանի` շինծու գործարքն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, Երևանի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 28.02.2012 թվականի վճռով (օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ) հայցը բավարարվել է՝ որպես շինծու գործարք անվավեր է ճանաչվել 08.12.2008 թվականին Լուսինե Հենրիկի Տեր-Կարապետյանի, որի անունից հանդես է եկել հայցվոր Գագիկ Բաղդասարյանը, և Սիրվարդ Գալստյանի միջև կնքված անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը, և դրա նկատմամբ կիրառվել են փոխառության և հիփոթեքի պայմանագրերին վերաբերող կանոնները (հատոր 1-ին, գ.թ. 8-10):
2) Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճռով գործի վարույթն ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի` շինծու գործարքի անվավերության հետևանքներ կիրառելու պահանջի մասին, կարճվել է, իսկ Սիրվարդ Գալստյանի հայցն ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի` գումար բռնագանձելու և բռնագանձումը գրավադրված գույքի վրա տարածելու պահանջների մասին, բավարարվել է՝ հիմք ընդունելով Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով 28.02.2012 թվականին օրինական ուժի մեջ մտած վճիռը (հատոր 1-ին, գ.թ. 181-185):
3) Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշմամբ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի և երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է մասնակիորեն՝ Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճիռը մասնակիորեն բեկանվել և փոփոխվել է` Սիրվարդ Գալստյանի հայցն ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի` գումարի բռնագանձման և բռնագանձումը գրավադրված գույքի վրա տարածելու պահանջների մասին, բավարարվել է մասնակիորեն` Լուսինե Տեր-Կարապետյանից հօգուտ Սիրվարդ Գալստյանի բռնագանձվել է 19.300 ԱՄՆ դոլարին բռնագանձման պահին համարժեք ՀՀ դրամ, ինչպես նաև 28.02.2012 թվականից 19.300 ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ հաշվեգրվող ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 411-րդ հոդվածով սահմանված տոկոսները` բռնագանձումը տարածելով գրավադրված գույքի` Երևանի Սիլիկյան թաղամասի 12-րդ փողոցի թիվ 6-րդ տան վրա: Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճիռը մնացած մասով թողնվել է անփոփոխ: Վերաքննիչ դատարանը որպես վերաքննիչ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստ արձանագրել է Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով 28.02.2012 թվականին օրինական ուժի մեջ մտած վճիռը (հատոր 2-րդ, գ.թ. 39-42):
4) ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի որոշմամբ Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման դեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի և Գագիկ Բաղդասարյանի կողմից բերված վճռաբեկ բողոքը վերադարձվել է (հատոր 2-րդ, գ.թ. 70-73):
5) Թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 15.02.2018 թվականի որոշմամբ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է՝ Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 28.02.2012 թվականին կայացրած վճիռը բեկանվել է, և գործն ուղարկվել է Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարան՝ նոր քննության (ներկայացվել է վճռաբեկ բողոքին կից):
6) Թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի 30.05.2019 թվականի վճռով (օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ) Գագիկ Բաղդասարյանի հայցն ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի, երրորդ անձինք Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, ՀՀ ԱՆ «Աջափնյակ» նոտարական տարածքի նոտար Գոռ Դիլոյանի` շինծու գործարքն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, մերժվել է, իսկ վեճի առարկայի նկատմամբ ինքնուրույն պահանջ ներկայացնող երրորդ անձ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի հայցը (ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 313-րդ հոդվածով նախատեսված, այն է` մեկ կողմի ներկայացուցչի մյուս կողմի հետ չարամիտ համաձայնությամբ կնքված լինելու հիմքով, անվավեր ճանաչել 08.12.2008 թվականին Գագիկ Բաղդասարյանի և Սիրվարդ Գալստյանի միջև կնքված և առուվաճառքի պայմանագրի ձևակերպում ստացած գործարքը և կիրառել նույն հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված անվավերության հետևանքներ) բավարարվել է՝ անվավեր է ճանաչվել 08.12.2008 թվականին Գագիկ Բաղդասարյանի և Սիրվարդ Գալստյանի միջև կնքված և առուվաճառքի պայմանագրի ձևակերպում ստացած գործարքը և կիրառվել է անվավերության հետևանքներ, այն է` վճռվել է Լուսինե Տեր-Կարապետյանին վերադարձնել Երևան քաղաքի Սիլիկյան թաղամասի 12-րդ փողոցի թիվ 6-րդ տունը (ներկայացվել է վճռաբեկ բողոքին կից):
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.
Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործով վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելը պայմանավորված է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 394-րդ հոդվածի 1-ին մասի 2-րդ կետով և նույն հոդվածի 3-րդ մասի 2-րդ կետով նախատեսված հիմքի առկայությամբ, այն է` առերևույթ առկա է մարդու իրավունքների և ազատությունների հիմնարար խախտում` պայմանավորված նոր հանգամանքի առկայությամբ, որը հիմնավորվում է ստորև ներկայացված պատճառաբանություններով:
ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 415-րդ հոդվածի համաձայն՝ նոր երևան եկած կամ նոր հանգամանքներով կարող են վերանայվել առաջին ատյանի դատարանի և վերաքննիչ դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած այն դատական ակտերը, որոնք ենթակա են բողոքարկման, վճարման կարգադրությունները, ինչպես նաև Վճռաբեկ դատարանի` վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու, այն առանց քննության թողնելու, վճռաբեկ բողոքը վարույթ ընդունելը մերժելու մասին և վճռաբեկ բողոքի քննության արդյունքով կայացված որոշումները:
ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 416-րդ հոդվածի 2-րդ մասի համաձայն՝ նոր երևան եկած կամ նոր հանգամանքներով վերաքննիչ և Վճռաբեկ դատարանների՝ օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտերը վերանայում է Վճռաբեկ դատարանը:
ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 419-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետի համաձայն` նոր հանգամանքները հիմք են դատական ակտի վերանայման համար, եթե բեկանվել է այն դատական ակտը, դատավճիռը, կամ ընդունման պահից անվավեր է ճանաչվել այն վարչական ակտը, որը հիմք է ծառայել տվյալ դատական ակտի կայացման համար:
ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 417-րդ հոդվածի 1-ին մասի 1-ին կետի համաձայն` նոր երևան եկած կամ նոր հանգամանքներով դատական ակտի վերանայման բողոք ներկայացնելու իրավունք ունեն գործին մասնակցող անձինք և նրանց իրավահաջորդները, եթե վիճելի կամ դատական ակտով հաստատված իրավահարաբերությունը թույլ է տալիս իրավահաջորդություն:
ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 420-րդ հոդվածի 1-ին մասի 6-րդ կետի համաձայն` նոր երևան եկած կամ նոր հանգամանքներով դատական ակտի վերանայման բողոք կարող է բերվել երեք ամսվա ընթացքում, որի հաշվարկը սկսվում է՝ նույն օրենսգրքի 419-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետով նախատեսված դեպքում՝ այն դատական կամ վարչական ակտի օրինական ուժի մեջ մտնելու օրվանից, որով վերացվել է համապատասխան դատական ակտը, դատավճիռը կամ վարչական ակտը:
ՀՀ սահմանադրական դատարանը, 31.05.2013 թվականի թիվ ՍԴՈ-1099 և 18.09.2013 թվականի թիվ ՍԴՈ-1114 որոշումներում անդրադառնալով նոր հանգամանքների հիմքով դատական ակտերի վերանայման ինստիտուտին, արտահայտել է այն իրավական դիրքորոշումը, որ տվյալ ինստիտուտի սահմանադրաիրավական բովանդակությունը հանգում է նրան, որ դրա միջոցով ապահովվում է խախտված սահմանադրական և (կամ) կոնվենցիոն իրավունքների վերականգնումը: Վերջինս, իրավական պետության հիմնարար սկզբունքներից ելնելով, պահանջում է խախտման արդյունքում տուժողի համար առաջացած բացասական հետևանքների վերացում, ինչն իր հերթին պահանջում է հնարավորինս վերականգնել մինչև իրավախախտումը գոյություն ունեցած վիճակը (restitutio in integrum): Այն դեպքում, երբ անձի սահմանադրական և (կամ) կոնվենցիոն իրավունքը խախտվել է օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտով, այդ իրավունքի վերականգնման նպատակով մինչև իրավախախտումը գոյություն ունեցած վիճակի վերականգնումը ենթադրում է տվյալ անձի համար այնպիսի վիճակի ստեղծում, որը գոյություն է ունեցել տվյալ դատական ակտի բացակայության պայմաններում: Այսինքն՝ խնդրո առարկա դեպքում խախտված իրավունքի վերականգնումը հնարավոր է ապահովել համապատասխան դատական ակտի իրավական ուժը կորցնելու պարագայում: Բացի այդ, ՀՀ սահմանադրական դատարանը նշել է նաև, որ նոր հանգամանքի հիմքով դատական ակտի վերանայումն անխուսափելիորեն պետք է ipso facto հանգեցնի հակասահմանադրական նորմ կիրառած դատական ակտի և կոնվենցիոն իրավունքի խախտում թույլ տված դատական ակտի բեկանմանը:
Ելնելով վերը նշված իրավանորմերի համալիր վերլուծությունից և վերոգրյալ իրավական դիրքորոշումներից՝ Վճռաբեկ դատարանը եզրահանգում է, որ դատական ակտը նոր հանգամանքի հիմքով վերանայելու համար անհրաժեշտ պայման է հանդիսանում այն դատական ակտի, դատավճռի բեկանումը կամ վարչական ակտի անվավեր ճանաչումը, որը հիմք է հանդիսացել տվյալ դատական ակտը կայացնելու համար: Հետևաբար դատական ակտի կայացման համար կանխորոշիչ նշանակություն ունեցող դատական ակտի, դատավճռի բեկանման կամ վարչական ակտի անվավեր ճանաչման պայմաններում, տվյալ դատական ակտը ենթակա է նոր հանգամանքի հիմքով վերանայման, որն անխուսափելիորեն պետք է հանգեցնի վերջինիս բեկանմանը՝ բացառելով դրա օրինական ուժի մեջ թողնելու հնարավորությունը:
Սույն գործի փաստական հանգամանքների համաձայն՝ Երևանի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի, երրորդ անձինք Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, ՀՀ ԱՆ «Աջափնյակ» նոտարական տարածքի նոտար Գոռ Դիլոյանի` շինծու գործարքն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, 28.02.2012 թվականին օրինական ուժի մեջ մտած վճռով հայցը բավարարվել է՝ որպես շինծու գործարք անվավեր է ճանաչվել 08.12.2008 թվականին Լուսինե Հենրիկի Տեր-Կարապետյանի, որի անունից հանդես է եկել հայցվոր Գագիկ Բաղդասարյանը, և Սիրվարդ Գալստյանի միջև կնքված անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը, և դրա նկատմամբ կիրառվել են փոխառության և հիփոթեքի պայմանագրերին վերաբերող կանոնները:
Սույն գործով Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճռով գործի վարույթն ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի` շինծու գործարքի անվավերության հետևանքներ կիրառելու պահանջի մասին, կարճվել է, իսկ Սիրվարդ Գալստյանի հայցն ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի` գումար բռնագանձելու և բռնագանձումը գրավադրված գույքի վրա տարածելու պահանջների մասին, բավարարվել է՝ հիմք ընդունելով թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 28.02.2012 թվականին օրինական ուժի մեջ մտած վճիռը:
Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշմամբ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի և երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է մասնակիորեն՝ Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճիռը մասնակիորեն բեկանվել և փոփոխվել է` Սիրվարդ Գալստյանի հայցն ընդդեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, երրորդ անձ Գագիկ Բաղդասարյանի` գումարի բռնագանձման և բռնագանձումը գրավադրված գույքի վրա տարածելու պահանջների մասին, բավարարվել է մասնակիորեն` Լուսինե Տեր-Կարապետյանից հօգուտ Սիրվարդ Գալստյանի բռնագանձվել է 19.300 ԱՄՆ դոլարին բռնագանձման պահին համարժեք ՀՀ դրամ, ինչպես նաև 28.02.2012 թվականից 19.300 ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ հաշվեգրվող ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 411-րդ հոդվածով սահմանված տոկոսները` բռնագանձումը տարածելով գրավադրված գույքի` Երևանի Սիլիկյան թաղամասի 12-րդ փողոցի թիվ 6-րդ տան վրա: Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճիռը մնացած մասով թողնվել է անփոփոխ: Վերաքննիչ դատարանը սույն որոշմամբ որպես վերաքննիչ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստ արձանագրել է թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 28.02.2012 թվականին օրինական ուժի մեջ մտած վճիռը, որը հիմք է ծառայել Վերաքննիչ դատարանի տվյալ որոշման կայացման համար:
ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի որոշմամբ Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման դեմ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի և Գագիկ Բաղդասարյանի կողմից բերված վճռաբեկ բողոքը վերադարձվել է:
Թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 15.02.2018 թվականի որոշմամբ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի վերաքննիչ բողոքը բավարարվել է՝ Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 28.02.2012 թվականին կայացրած վճիռը բեկանվել է, և գործն ուղարկվել է Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարան՝ նոր քննության։ Թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի 30.05.2019 թվականին օրինական ուժի մեջ մտած վճռով Գագիկ Բաղդասարյանի հայցն ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի, երրորդ անձինք Լուսինե Տեր-Կարապետյանի, ՀՀ ԱՆ «Աջափնյակ» նոտարական տարածքի նոտար Գոռ Դիլոյանի` շինծու գործարքն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, մերժվել է, իսկ վեճի առարկայի նկատմամբ ինքնուրույն պահանջ ներկայացնող երրորդ անձ Լուսինե Տեր-Կարապետյանի հայցը բավարարվել է՝ անվավեր է ճանաչվել 08.12.2008 թվականին Գագիկ Բաղդասարյանի և Սիրվարդ Գալստյանի միջև կնքված և առուվաճառքի պայմանագրի ձևակերպում ստացած գործարքը և կիրառվել անվավերության հետևանքներ, այն է` վճռվել է Լուսինե Տեր-Կարապետյանին վերադարձնել Երևան քաղաքի Սիլիկյան թաղամասի 12-րդ փողոցի թիվ 6-րդ տունը:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք բերած անձը որպես նոր հանգամանք վկայակոչել է թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 15.02.2018 թվականին կայացված որոշումը։
Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն քաղաքացիական գործով Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման հիմքում դրված է Երևան քաղաքի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 28.02.2012 թվականի թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով կայացրած վճիռը, որը ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 15.02.2018 թվականի որոշմամբ բեկանվել է, և գործն ուղարկվել է նոր քննության: Այսինքն՝ բեկանվել է այն դատական ակտը, որը դրված է Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման հիմքում: Դեռ ավելին, թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով նոր քննության արդյունքում առկա է թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի 30.05.2019 թվականի վճիռը (օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտ):
Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի «Վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու մասին» որոշումը նոր հանգամանքի հիմքով վերանայման արդյունքում Վերաքննիչ դատարանի 25․10․2013 թվականի որոշումը բեկանելու և գործը նոր քննության ուղարկելու՝ բողոք բերած անձի պահանջը ենթակա է բավարարման, քանի որ Վերաքննիչ դատարանի վերը նշված որոշման հիմքում դրվել է այն նույն փաստական հիմքը, ինչ Երևանի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով 28.02.2012 թվականի վճռում, այն է՝ «Երևանի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով ըստ հայցի Գագիկ Բաղդասարյանի ընդդեմ Սիրվարդ Գալստյանի, երրորդ անձինք` Լուսինե Տեր-Կարապետյան, ՀՀ ԱՆ «Աջափնյակ» նոտարական տարածքի նոտար Գոռ Դիլոյան` շինծու գործարքն անվավեր ճանաչելու պահանջի մասին, 28.02.2012 թվականի օրինական ուժի մեջ մտած վճռով հայցը բավարարվել է. որպես շինծու գործարք անվավեր է ճանաչվել 08.12.2008 թվականին Լուսինե Հենրիկի Տեր-Կարապետյանի, որի անունից հանդես է եկել հայցվոր Գագիկ Բաղդասարյանը, և Սիրվարդ Գալստյանի միջև կնքված անշարժ գույքի առուվաճառքի պայմանագիրը և դրա նկատմամբ կիրառվել են փոխառության և հիփոթեքի պայմանագրերին վերաբերող կանոնները»։
Հետևաբար, հիմք ընդունելով վերոգրյալը` Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ թե´ Դատարանի 23.07.2013 թվականի վճռի և թե´ Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշման հիմքում դրված՝ թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով Երևանի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանի 28.02.2012 թվականի վճիռն այլևս օրինական ուժի մեջ չէ, ինչը հիմք է ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի «Վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու մասին» որոշումը նոր հանգամանքի հիմքով վերանայելու համար։
Հիմք ընդունելով վերոգրյալը` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ թիվ ԵԱԴԴ/0330/02/11 քաղաքացիական գործով ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 15.02.2018 թվականի կայացված որոշումը նոր հանգամանք է ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի «Վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու մասին» որոշման վերանայման հիմք:
Այսպիսով, վճռաբեկ բողոքի նշված հիմքի առկայությունը Վճռաբեկ դատարանը դիտում է բավարար`ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 419-րդ հոդվածի 1-ին մասի 5-րդ կետի ուժով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի «Վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու մասին» որոշումը վերանայելու և Վերաքննիչ դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշումը բեկանելու համար:
Հաշվի առնելով վերը շարադրված հիմնավորումները և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 405-րդ, 406-րդ, 408-րդ և 427-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը
Ո Ր Ո Շ Ե Ց
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել։ Նոր հանգամանքի հիմքով վերանայել ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական և վարչական պալատի 18.12.2013 թվականի «Վճռաբեկ բողոքը վերադարձնելու մասին» որոշումը։
2. Բեկանել ՀՀ վերաքննիչ քաղաքացիական դատարանի 25.10.2013 թվականի որոշումը և գործն ուղարկել Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարան՝ նոր քննության։
3. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում կայացման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող |
Ռ. Հակոբյան |
Զեկուցող |
Մ. Դրմեյան |
Ս. Անտոնյան | |
Վ. Ավանեսյան | |
Ա. Բարսեղյան | |
Գ. Հակոբյան | |
Ս. Միքայելյան | |
Տ. Պետրոսյան | |
Է. Սեդրակյան | |