«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

20 նոյեմբերի 2014 թ.

Պետական գրանցման թիվ 05014526

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

«ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՌԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐԸ, ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՐՁԱՆԱԳՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂ ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՈՒՄ ՉՀԱՄԱՐՎՈՂ ԴԵՊՔԵՐՆ ՈՒ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ» ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ 4/17-Ը ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 20-րդ հոդվածի «ե» կետը, «Իրավական ակտերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 16-րդ հոդվածը և «Արժեթղթերի շուկայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 171-րդ հոդվածի 3-րդ մասը` Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհուրդը որոշում է.

1. Հաստատել «Գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշները, գնային չարաշահման դեպքերի արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքները և գնային չարաշահում չհամարվող դեպքերն ու գործողությունները» սահմանող կանոնակարգ 4/17-ը` համաձայն սույն որոշման Հավելվածի (կցվում է):

2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

ՀՀ կենտրոնական բանկի նախագահ	Ա. Ջավադյան
2014 թ. հոկտեմբերի 24 Երևան

Հավելված Հաստատված է ՀՀ կենտրոնական բանկի խորհրդի 2014 թվականի հոկտեմբերի 21-ի թիվ 288-Ն որոշմամբ

ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ 4/17

ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՌԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐԸ, ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՐՁԱՆԱԳՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂ ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՈՒՄ ՉՀԱՄԱՐՎՈՂ ԴԵՊՔԵՐՆ ՈՒ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

ԳԼՈՒԽ 1. ԿԱՐԳԱՎՈՐՄԱՆ ԱՌԱՐԿԱՆ

1. Սույն կանոնակարգը սահմանում է «Արժեթղթերի շուկայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 171-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով սահմանված գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշները և գնային չարաշահման դեպքերի արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքների առավել մանրամասն նկարագրությունը և 3-րդ մասի 2-րդ կետով սահմանված այն դեպքերը կամ գործողությունները, որոնք գնային չարաշահում չեն համարվում:

ԳԼՈՒԽ 2. ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2. Սույն կանոնակարգում օգտագործված հասկացություններն ունեն հետևյալ իմաստը.

1) Օրենք՝ «Արժեթղթերի շուկայի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը,

2) գնային չարաշահման դեպքի առկայության չափանիշ է համարվում` Օրենքի 171-րդ Հոդվածի 2-րդ մասով սահմանված գնային չարաշահման գործողությունների քայլերի տրամաբանությունն ու հաջորդականությունը նկարագրող հնարավոր սխեման,

3) պատվեր է համարվում Օրենքի 159-րդ Հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերով սահմանված արժեթղթերով գործարքների կնքման նպատակով ներկայացվող հանձնարարականը, ինչպես նաև ներդրումային ծառայություն մատուցող անձի կարգադրությունը, հանձնարարությունը, հայտը կամ առաջարկը,

4) առևտրային համակարգ է համարվում էլեկտրոնային եղանակով արժեթղթերի հրապարակային առևտրի կազմակերպման, անցկացման և դրա հետ կապված տեղեկատվության մշակման և պահպանման համար կարգավորվող շուկայի օպերատորի կողմից օգտագործվող տեխնիկական, ծրագրային և այլ միջոցների համախումբը,

5) երկար դիրք է համարվում այն իրավիճակը, երբ անձը ձեռք է բերել տվյալ դասի արժեթղթերը (տիրապետում է տվյալ դասի արժեթղթերի) կամ կնքել է այնպիսի գործարք, որի համաձայն անձն իրավունք ունի կամ պարտավոր է նախապես համաձայնեցված գնով ձեռք բերել տվյալ դասի արժեթղթերը և անձի համար տնտեսապես շահավետ է այդ արժեթղթերի գների աճը,

6) կարճ դիրք է համարվում այնպիսի իրավիճակը, երբ անձն իրականացրել է կարճ վաճառք (փոխառնված արժեթղթերի վաճառք) կամ կնքել է այնպիսի գործարք, որի համաձայն անձն իրավունք ունի կամ պարտավոր է նախապես համաձայնեցված գնով վաճառել տվյալ դասի արժեթղթեր և անձի համար տնտեսապես շահավետ է այդ արժեթղթերի գների նվազումը,

7) շուկա ստեղծող՝ ներդրումային ծառայություններ մատուցող անձ, որը համաձայն կարգավորվող շուկայի օպերատորի կանոնների, կարգավորվող շուկայում շրջանառվող որևէ դասի արժեթղթի իրացվելիությունն ապահովելու նպատակով իրականացնում է շարունակական երկկողմանի գնանշումներ և իր անունից և իր հաշվին կնքում է տվյալ դասի արժեթղթերով գործարքներ,

8) թողարկող՝ այն թողարկողը, որի որևէ դասի արժեթղթի համար ներդրումային ծառայություններ մատուցող անձը շուկա ստեղծող է,

9) գնանշում՝ արժեթղթերով գործարքներ կնքելու նպատակով կարգավորվող շուկայի առևտրային համակարգում արժեթղթերի գնման կամ վաճառքի գնի հայտարարումը,

10) երկկողմանի գնանշում՝ արժեթղթերով գործարքներ կնքելու նպատակով կարգավորվող շուկայի առևտրային համակարգում արժեթղթերի առնվազն մեկ գնման և մեկ վաճառքի գնի միաժամանակյա հայտարարումը,

11) առևտրային նստաշրջան՝ օրվա այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում կարգավորվող շուկայի առևտրային համակարգում կարգավորվող շուկայի օպերատորի կանոններով սահմանված կարգով իրականացվում է արժեթղթերի առևտուրը,

12) սպրեդ՝ շուկա ստեղծողի կողմից առևտրային համակարգում ներկայացված գնման և վաճառքի հայտերում նշված գների կամ դրանց համարժեք եկամտաբերությունների տարբերությունը, որը հաշվարկվում է կարգավորվող շուկայի օպերատորի կողմից սահմանված կարգով։

(2-րդ կետը լրաց. 11.09.20 թիվ 149-Ն)

3. Սույն կանոնակարգում օգտագործված այլ հասկացություններն ունեն Օրենքում կիրառվող իմաստը:

ԳԼՈՒԽ 3. ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՌԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐԸ, ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՐՁԱՆԱԳՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂ ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆԵՐԸ ԵՎ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՈՒՄ ՉՀԱՄԱՐՎՈՂ ԴԵՊՔԵՐՆ ՈՒ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

4. Գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշները, գնային չարաշահման դեպքերի արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքները և գնային չարաշահում չհամարվող դեպքերը սահմանվում են սույն կանոնակարգի 1-3 Հավելվածներով:

5. Գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշներ և գնային չարաշահման դեպքերի արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքներ կարող են լինել սույն կանոնակարգի 1-3 Հավելվածներով սահմանված չափանիշների և արձանագրման հանգամանքների համակցությունները կամ սույն կանոնակարգի 1-3 Հավելվածներով չսահմանված այլ չափանիշներ:

6. Կենտրոնական բանկը սույն կանոնակարգի 1-3 Հավելվածներով սահմանված գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշների և գնային չարաշահման դեպքերի արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքների, ինչպես նաև գնային չարաշահում չհամարվող դեպքերի ու գործողությունների իրավաչափությունը գնահատելիս, ի թիվս այլ հանգամանքների, հաշվի է առնում հետևյալ հանգամանքների առկայությունը`

1) գործարքը կամ գործարքի կնքման պատվերն իրականացվել է` հաշվի առնելով շուկայի արդար և արդյունավետ գործունեության չափանիշները,

2) գործարքը կնքող կամ գործարքի կնքման պատվեր տված անձի գործողություններով այլ անձանց համար չի նվազել գործարքներ կնքելու հնարավորությունը կամ չի պատճառվել վնաս, կամ իրեն բարենպաստ ուղղությամբ չի փոփոխվել կամ պահպանվել այն արժեթղթի գինը, որի գծով անձն ունի երկար կամ կարճ դիրք,

3) գործարքը կնքող անձը շուկա ստեղծող է, որը գործում է սույն կանոնակարգի Հավելված 4-ի պահանջներին և կարգավորվող շուկայի օպերատորի կողմից սահմանված շուկա ստեղծողի գործունեության վերաբերյալ կանոնին համապատասխան, որն առնվազն ներառում է․

ա. շուկա ստեղծողի կարգավիճակի շնորհման, կասեցման և դադարեցման հիմքերը և կարգը, ներառյալ՝ վաղաժամկետ դադարեցման դեպքում շուկայի օպերատորին տեղեկացման կարգը,

բ. շուկա ստեղծողի կողմից երկկողմանի գնանշման ապահովման կարգն ու պայմանները, շուկա ստեղծողի սպրեդի չափը և հաշվարկման կարգը,

գ. շուկա ստեղծողի գործունեությանը ներկայացվող պահանջները, սահմանափակումները և արտոնությունները,

դ. շուկա ստեղծողի և նրա գործունեության նկատմամբ սահմանված պահանջների և սահմանափակումների պահպանման և վերահսկման կարգը,

ե. շուկա ստեղծողի գործունեության պատասխանատվությունը՝ իր գործունեության նկատմամբ սահմանված պահանջների խախտման համար։

(6-րդ կետը լրաց. 11.09.20 թիվ 149-Ն)

7. Սույն կանոնակարգի իմաստով արժեթղթերով կնքված գործարքի էական քանակի կամ ծավալի գնահատման համար ուղղորդիչ է համարվում տվյալ արժեթղթով մեկ առևտրային օրվա ընթացքում կնքվող գործարքների շուկայական միջին օրական քանակի կամ ծավալի 20 % և ավելի քանակը կամ ծավալը:

8. Սույն կանոնակարգի իմաստով արժեթղթի գնի էական փոփոխությունը, արժեթղթի գնից ոչ օրինաչափ շեղումը գնահատելու համար ուղղորդիչ է համարվում արժեթղթի շուկայական միջին գնից 10 % շեղումը:

(հավելվածը լրաց. 11.09.20 թիվ 149-Ն)

Հավելված 1

«Գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշները,

դրանց արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքները

 և գնային չարաշահում չհամարվող դեպքերն ու գործողությունները»

սահմանող կանոնակարգ 4/17-ի

ՕՐԵՆՔԻ 171-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾԻ 2-ՐԴ ՄԱՍԻ 1-ԻՆ ԵՎ 2-ՐԴ ԿԵՏԵՐՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՌԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐ, ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՐՁԱՆԱԳՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂ ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆԵՐ ԵՎ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՈՒՄ ՉՀԱՄԱՐՎՈՂ ԴԵՊՔԵՐ ՈՒ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հավելված 2

«Գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշները,

դրանց արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքները

 և գնային չարաշահում չհամարվող դեպքերն ու գործողությունները»

սահմանող կանոնակարգ 4/17-ի

ՕՐԵՆՔԻ 171-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾԻ 2-ՐԴ ՄԱՍԻ 3-ՐԴ ԿԵՏՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՌԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐ, ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՐՁԱՆԱԳՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂ ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆԵՐ ԵՎ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՈՒՄ ՉՀԱՄԱՐՎՈՂ ԿԱԶՄՈՂ ԴԵՊՔԵՐ ՈՒ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հավելված 3

«Գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշները,

դրանց արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքները

 և գնային չարաշահում չհամարվող դեպքերն ու գործողությունները»

սահմանող կանոնակարգ 4/17-ի

ՕՐԵՆՔԻ 171-ՐԴ ՀՈԴՎԱԾԻ 2-ՐԴ ՄԱՍԻ 4-ՐԴ ԿԵՏՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՌԿԱՅՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓԱՆԻՇՆԵՐ, ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՄԱՆ ԴԵՊՔԵՐԻ ԱՐՁԱՆԱԳՐՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂ ՀԱՆԳԱՄԱՆՔՆԵՐ ԵՎ ԳՆԱՅԻՆ ՉԱՐԱՇԱՀՈՒՄ ՉՀԱՄԱՐՎՈՂ ԴԵՊՔԵՐ ՈՒ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

Հավելված 4 «Գնային չարաշահման դեպքերի առկայության չափանիշները, դրանց արձանագրման համար հիմք հանդիսացող հանգամանքները և գնային չարաշահում չհամարվող դեպքերն ու գործողությունները» սահմանող Կանոնակարգ 4/17-ի

ՇՈՒԿԱ ՍՏԵՂԾՈՂԻ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՆՎԱԶԱԳՈՒՅՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

1. Շուկա ստեղծողը պարտավոր է իր, որպես շուկա ստեղծողի, գործառույթների շրջանակներում՝

1) առևտրային նստաշրջանի ընթացքում ապահովել երկկողմանի գնանշման անընդհատությունը մրցակցային գներով,

2) երկկողմանի գնանշման հայտերը ներկայացնել մասնակի բավարարման պայմանով,

3) երկկողմանի գնանշման հայտերը ներկայացնել իր անունից և իր հաշվին,

4) իր և թողարկողի միջև առկա՝ շուկա ստեղծողի պարտավորությունների կատարման հետ կապված ցանկացած տեսակի համաձայնության կամ պայմանավորվածության մասին տեղեկատվությունը բացահայտել կարգավորվող շուկայի օպերատորին՝ բացառությամբ օրենքով պահպանվող գաղտնիքի։

2. Սույն Հավելվածի 1-ին կետի իմաստով երկկողմանի գնանշումը համարվում է՝

1) մրցակցային գներով, երբ առքի և վաճառքի գնանշումները կատարվել են կարգավորվող շուկայի օպերատորի կանոնով սահմանված սպրեդի սահմաններում,

2) անընդհատությունն ապահոված, երբ երկկողմանի գնանշումն առևտրային համակարգում առկա է եղել կարգավորվող շուկայի օպերատորի կանոնով սահմանված ժամանակահատվածում։

3. Շուկա ստեղծողը իր կարգավիճակի վաղաժամկետ դադարեցման դեպքում պարտավոր է դադարեցումից առնվազն 30 օր առաջ տեղեկացնել կարգավորվող շուկայի օպերատորին այդ մասին։

4. Շուկա ստեղծողն իրավունք ունի փոփոխել երկկողմանի գնանշումը կարգավորվող շուկայի օպերատորի կանոնով սահմանված սպրեդի սահմաններում։

5. Կարգավորվող շուկայի օպերատորն իր կանոններով կարող է սահմանել սույն Հավելվածի 1-ին կետով սահմանված պահանջներից բացառություններ, եթե շուկա ստեղծողի կողմից իր անունից և իր հաշվին կնքված գործարքների ընդհանուր ծավալը գերազանցում է կարգավորվող շուկայի օպերատորի կանոնով սահմանված չափը։

6. Կարգավորվող շուկայի օպերատորն իր կանոններով կարող է շուկա ստեղծողի համար սահմանել սույն Հավելվածի 1-ին կետով նախատեսված պարտականությունների կատարումից բացառություններ՝ Օրենքի 80-րդ հոդվածի 3-րդ մասով սահմանված արտակարգ դեպքերում, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված արտակարգ իրավիճակներում։

7. Յուրաքանչյուր դասի արժեթղթերի գծով շուկա ստեղծողի վերաբերյալ տեղեկատվությունը պետք է հասանելի լինի կարգավորվող շուկայի օպերատորի ինտերնետային կայքում, այդ թվում՝ սույն Հավելվածի 1-ին կետի 4-րդ ենթակետով և 3-րդ կետով սահմանված տեղեկատվությունը։

(հավելվածը լրաց. 11.09.20 թիվ 149-Ն)