ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քրեական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)

2019 թվականի փետրվարի 7-ին

ք. Երևանում

դռնբաց դատական նիստում, քննության առնելով ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի՝ 2018 թվականի ապրիլի 23-ի որոշման դեմ Անդրանիկ Վալոդյայի Խաչատրյանի վճռաբեկ բողոքը,

Գործի դատավարական նախապատմությունը.

1. Շիրակի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի (այսուհետ` նաև Առաջին ատյանի դատարան)` 2018 թվականի փետրվարի 22-ի դատավճռով Անդրանիկ Վալոդյայի Խաչատրյանը մեղավոր է ճանաչվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 242-րդ հոդվածի 2-րդ մասով, և նրա նկատմամբ պատիժ է նշանակվել ազատազրկում` 2 (երկու) տարի ժամկետով` տրանսպորտային միջոցներ վարելու իրավունքից զրկելով՝ 2 (երկու) տարի ժամկետով:

2. Առաջին ատյանի դատարանի դատավճռի դեմ ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանի պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքը ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի (այսուհետ` նաև Վերաքննիչ դատարան)` 2018 թվականի ապրիլի 23-ի որոշմամբ թողնվել է առանց քննության` ժամկետանց լինելու պատճառաբանությամբ:

3. Վերաքննիչ դատարանի վերոնշյալ որոշման դեմ վճռաբեկ բողոք է բերել ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը, որը Վճռաբեկ դատարանի` 2018 թվականի սեպտեմբերի 19-ի որոշմամբ ընդունվել է վարույթ:

Դատավարության մասնակիցների կողմից վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը.

4. Առաջին ատյանի դատարանի` 2018 թվականի փետրվարի 22-ի դատավճիռը ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանի պաշտպան Ս.Մկրտչյանը ստացել է 2018 թվականի փետրվարի 28-ին1:

5. Առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտի դեմ պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքն ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը փոստային առաքման միջոցով 2018 թվականի մարտի 21-ին ուղարկել է Առաջին ատյանի դատարան2:

6. Առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտի դեմ պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքն ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը, փոստային առաքման միջոցով, RR253183779AM բեռնային համարով փոստային ծրարի դիմային երեսին առկա դրոշմի համաձայն՝ 2018 թվականի ապրիլի 4-ին ուղարկել է Վերաքննիչ դատարան3: Միևնույն ժամանակ, «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի պաշտոնական կայքէջի համաձայն՝ նշված բեռնային համարով առաքանին հաճախորդից ընդունվել է 2018 թվականի ապրիլի 3-ին4:

7. Վերաքննիչ դատարանը, առանց քննության թողնելով ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանի պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքը, իր դատական ակտը պատճառաբանել է հետևյալ կերպ. «(…) Սույն քրեական գործի նյութերի ուսումնասիրությունից պարզ է դառնում, որ (...) [Ա]ռաջին ատյանի դատարանի (...) դատավճիռը հրապարակվել է 2018թ. փետրվարի 22-ին, որը պաշտպանին տրամադրվել է 2018թ. փետրվարի 28-ին:

2018թ. ապրիլի 7-ին (փոստային ծառայությանն է հանձնվել 2018թ. ապրիլի 4-ին) Վերաքննիչ դատարանում ստացվել է ամբաստանյալ Անդրանիկ Խաչատրյանի պաշտպան Սեդրակ Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքը՝ Առաջին ատյանի դատարանի 2018թ. փետրվարի 22-ի դատավճռի դեմ:

Վերը նշված փաստական հանգամանքների պայմաններում Վերաքննիչ դատարանը գտնում է, որ սույն քրեական գործով բողոքարկման ժամկետը պետք է հաշվարկել առնվազն դատավճիռը պաշտպանի կողմից ստանալու պահից մեկամսյա ժամկետում:

Հիմք ընդունելով այն հանգամանքը, որ դատավճռի օրինակը պաշտպանին տրամադրվել է 2018թ. փետրվարի 28-ին, ապա (...) [Ա]ռաջին ատյանի դատարանի 2018թ. փետրվարի 22-ի դատավճռի բողոքարկման ժամկետն ավարտվում է 2018թ. մարտի 29-ին, ժամը 24.00-ին, մինչդեռ բողոքը փոստային ծառայությանն է հանձնվել 2018թ. ապրիլի 4-ին:

(...) Հաշվի առնելով վերը նշվածը և նկատի ունենալով, որ չ[ի] պահպանվել ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 381-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջը, այն է` վերաքննիչ բողոքը ժամկետանց է, Վերաքննիչ դատարանը գտնում է, որ պաշտպան Սեդրակ Մկրտչյանի կողմից ներկայացված վերաքննիչ բողոքը պետք է թողնել առանց քննության (...)»5։

8. Ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը ներկայացված վճռաբեկ բողոքին կցել է «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի կողմից տրված RR251522298AM բեռնային համարով անդորրագիրը, որի համաձայն՝ վերջինս փոստային առաքման միջոցով 2018 թվականի մարտի 21-ին վերաքննիչ բողոքն ուղարկել է Վերաքննիչ դատարան6: Միևնույն ժամանակ, «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի պաշտոնական կայքէջի համաձայն՝ նշված բեռնային համարով առաքանին հասցեատիրոջը հանձնել չի հաջողվել7:

Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը.

Վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքերի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

9. Բողոքի հեղինակը գտել է, որ Վերաքննիչ դատարանը թույլ է տվել դատական սխալ, այն է` խախտել է ՀՀ Սահմանադրության 61-րդ, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 7-րդ, 8-րդ, 10-րդ, 17-րդ և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածների պահանջները:

Ի հիմնավորումն վերոնշյալի՝ բողոքաբերը նշել է, որ Վերաքննիչ դատարանը, միայն ձևական պահանջներից ելնելով, բողոքը քննության չի առել:

Մասնավորապես, բողոքի հեղինակը փաստարկել է, որ իրականում վերաքննիչ բողոքը ներկայացվել է օրենքով սահմանված մեկամսյա ժամկետի պահպանմամբ, քանի որ վերաքննիչ բողոքն Առաջին ատյանի դատարան է ներկայացվել փոստային առաքման միջոցով 2018 թվականի մարտի 21-ին: Բողոքաբերը գտել է, որ հիշյալ փաստական հանգամանքը Վերաքննիչ դատարանի կողմից ճիշտ չի գնահատվել, որի արդյունքում խաթարվել է արդարադատության բուն էությունը, քանի որ ինքը զրկվել է դատարանի կողմից գործի հրապարակային քննության իրավունքից։

10. Վերոգրյալի հիման վրա բողոք բերած անձը խնդրել է բեկանել Վերաքննիչ դատարանի` 2018 թվականի ապրիլի 23-ի որոշումը` կայացնելով նոր դատական ակտ։

Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.

11. Սույն գործով Վճռաբեկ դատարանի առջև բարձրացված իրավական հարցը հետևյալն է. հիմնավո՞ր են արդյոք ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանի պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքն առանց քննության թողնելու մասին Վերաքննիչ դատարանի հետևությունները:

12. ՀՀ Սահմանադրության 61-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` «Յուրաքանչյուր ոք ունի իր իրավունքների և ազատությունների արդյունավետ դատական պաշտպանության իրավունք»:

ՀՀ Սահմանադրության 63-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` «Յուրաքանչյուր ոք ունի անկախ և անաչառ դատարանի կողմից իր գործի արդարացի, հրապարակային և ողջամիտ ժամկետում քննության իրավունք»:

ՀՀ Սահմանադրության 69-րդ հոդվածի համաձայն` «Հանցանք կատարելու համար դատապարտված յուրաքանչյուր ոք ունի իր նկատմամբ կայացված դատավճռի` օրենքով սահմանված հիմքերով և կարգով վերադաս դատական ատյանի կողմից վերանայման իրավունք»:

ՀՀ Սահմանադրության 78-րդ հոդվածի համաձայն` «Հիմնական իրավունքների և ազատությունների սահմանափակման համար ընտրված միջոցները պետք է պիտանի և անհրաժեշտ լինեն Սահմանադրությամբ սահմանված նպատակին հասնելու համար։ Սահմանափակման համար ընտրված միջոցները պետք է համարժեք լինեն սահմանափակվող հիմնական իրավունքի և ազատության նշանակությանը»։

«Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի (այսուհետ՝ նաև Կոնվենցիա) 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` «Յուրաքանչյուր ոք, (...) նրան ներկայացված ցանկացած քրեական մեղադրանքի առնչությամբ, ունի (...) դատաքննության իրավունք»։

Կոնվենցիային կից թիվ 7-րդ արձանագրության 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` «Քրեական հանցագործություն կատարելու համար դատարանի կողմից դատապարտված յուրաքանչյուր ոք իրավունք ունի, որ իր դատապարտումը կամ դատավճիռը վերանայվի վերադաս դատական ատյանի կողմից: Այդ իրավունքի իրականացումը, ներառյալ դրա իրականացման հիմքերը, կարգավորվում է օրենքով»:

ՀՀ քրեական  դատավարության օրենսգրքի 173-րդ հոդվածի համաձայն` «(…) 3. Ժամկետն օրերով հաշվելիս ժամկետի ընթացքն սկսվում է առաջին օրվա գիշերվա զրո ժամից և վերջանում վերջին օրվա գիշերվա ժամը քսանչորսին: Ժամկետն ամիսներով կամ տարիներով հաշվելիս ժամկետը վերջանում է վերջին ամսվա համապատասխան օրը (…): Եթե ժամկետի լրանալը համընկնում է ոչ աշխատանքային օրվան, ապա ժամկետի վերջին օրը հաշվվում է դրան հաջորդող առաջին աշխատանքային օրը (…):

4. Ժամկետը բաց թողնված չի համարվում, եթե բողոքը կամ այլ փաստաթուղթը փոստին է հանձնված ժամկետը լրանալուց առաջ (...)»:

ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 378-րդ հոդվածի համաձայն` «Վերաքննիչ բողոքը ներկայացվում է վերաքննիչ դատարան, իսկ դրա պատճենը` դատական ակտ կայացրած դատարան (...)»:

13. Արդար դատաքննության իրավունքի բաղկացուցիչ մասը կազմող դատարանի մատչելիության իրավունքի վերաբերյալ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանն արտահայտել է հետևյալ իրավական դիրքորոշումները.

- պետությունը դատարան դիմելու իրավունքից օգտվելու համար կարող է սահմանել որոշակի պայմաններ, պարզապես պետության կողմից կիրառված սահմանափակումները չպետք է այն կերպ կամ այն աստիճանի սահմանափակեն անձի՝ դատարանի մատչելիության իրավունքը, որ վնաս հասցվի այդ իրավունքի բուն էությանը8,

- դատարանի մատչելիության իրավունքի սահմանափակումը Կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասին չի համապատասխանի, եթե այն իրավաչափ նպատակ չի հետապնդում, և եթե կիրառված միջոցների և հետապնդվող նպատակի միջև չկա համաչափության ողջամիտ հարաբերակցություն9,

- ներպետական դատական ատյանները դատավարական կանոնները կիրառելիս պետք է ձեռնպահ մնան դրանց չափազանցված ձևականացումից, որն իր ազդեցությունը կունենա դատավարության արդարացիության վրա10,

- դատարանի մատչելիության իրավունքը խախտվում է, երբ սահմանված կարգավորումները դադարում են ծառայել իրավական որոշակիության և արդարադատության պատշաճ կազմակերպման նպատակներին և վերածվում են իրավասու դատարանի կողմից գործն ըստ էության քննության առնելու խոչընդոտի11:

14. ՀՀ սահմանադրական դատարանը 2018 թվականի հունիսի 19-ի թիվ ՍԴՈ-1420 որոշմամբ դատական մատչելիության իրավունքի վերաբերյալ արտահայտել է հետևյալ իրավական դիրքորոշումները.

- դատավարական որևէ առանձնահատկություն կամ ընթացակարգ չի կարող խոչընդոտել կամ կանխել դատարան դիմելու իրավունքի արդյունավետ իրացման հնարավորությունը, իմաստազրկել ՀՀ Սահմանադրությամբ երաշխավորված դատական պաշտպանության իրավունքը կամ դրա իրացման արգելք հանդիսանալ,

- ընթացակարգային որևէ առանձնահատկություն չի կարող մեկնաբանվել որպես ՀՀ Սահմանադրությամբ երաշխավորված՝ դատարանի մատչելիության իրավունքի սահմանափակման հիմնավորում,

- դատարանի (արդարադատության) մատչելիությունը կարող է ունենալ որոշակի սահմանափակումներ, որոնք չպետք է խաթարեն այդ իրավունքի բուն էությունը,

- դատարան դիմելիս անձը չպետք է ծանրաբեռնվի ավելորդ ձևական պահանջներով,

- իրավական որոշակիության ապահովման պահանջից ելնելով՝ դատարանի մատչելիության իրավունքի իրացման համար անհրաժեշտ որոշակի իմպերատիվ նախապայմանի առկայությունն ինքնին չի կարող դիտվել որպես ՀՀ Սահմանադրությանը հակասող: Այլ հարց է, որ նման նախապայմանը պետք է լինի իրագործելի, ողջամիտ և իր ծանրությամբ չհանգեցնի իրավունքի էության խախտման12:

15. Արդար դատաքննության իրավունքի համատեքստում կարևորելով անձի՝ դատարանի մատչելիության իրավունքը` Վճռաբեկ դատարանն իրավական դիրքորոշումներ է ձևավորել այն մասին, որ այդ իրավունքն ունի բացառիկ նշանակություն անձի իրավունքների պաշտպանության իրավական համակարգում, այն ենթադրաբար խախտված իրավունքների և ազատությունների վերականգնման հիմնական նախապայմանն է, որի միջոցով է կենսագործվում դատարան դիմելու (locus standi) և արդյունավետ իրավական պաշտպանություն հայցելու անձի իրավունքը։ 

Ելնելով վերոնշյալ առանձնահատկությունից` դատական պաշտպանության իրավունքի իրացմանը ներկայացվող ձևական բնույթի կարգավորումները չպետք է այն աստիճան չափազանցվեն (excessive formalism), որ դատական պաշտպանության իրավունքից օգտվելու չափանիշների և պահանջների չպահպանման արդյունքում վրա հասնող իրավական հետևանքն անհամաչափորեն սահմանափակի անձի` դատարանի մատչելիության իրավունքը։ Այսինքն՝ դատական պաշտպանության իրավունքի իրացման հնարավոր սաhմանափակումները չպետք է հանգեցնեն անձի՝ դատարանի մատչելիության և արդար դատաքննության իրավունքների էության խախտման13:

16. Նախորդ կետում արտահայտված իրավական դիրքորոշումների հաշվառմամբ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ վերաքննիչ բողոքարկմանը ներկայացվող ձևական բնույթի չափանիշների և պահանջների չպահպանումը չպետք է այնպես մեկնաբանվի, որ անձի՝ դատարանի մատչելիության իրավունքը ենթարկվի անհամաչափ սահմանափակման՝ հանգեցնելով այդ իրավունքի բուն էության խաթարմանը: Այլ կերպ` բողոքն առանց քննության թողնելու մասին որոշումը պետք է հիմնված լինի վերաքննիչ բողոքարկմանը ներկայացվող ձևական բնույթի չափանիշների և պահանջների պահպանված չլինելու մասին փաստերի բովանդակային գնահատման վրա՝ ապահովելու համար բողոքարկման իրավունքի սահմանափակման և հետապնդվող նպատակի միջև համարժեք հարաբերակցությունը:

17. Սույն գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ՝

- Առաջին ատյանի դատարանի` 2018 թվականի փետրվարի 22-ի դատավճիռը ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանի պաշտպան Ս.Մկրտչյանը ստացել է 2018 թվականի փետրվարի 28-ին14,

- Առաջին ատյանի դատարանի դատական ակտի դեմ պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքն ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը, փոստային առաքման միջոցով, 2018 թվականի մարտի 21-ին ուղարկել է Առաջին ատյանի դատարան15,

- Պաշտպանի վերաքննիչ բողոքն ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը, փոստային առաքման միջոցով, փոստային ծրարի դիմային երեսին առկա դրոշմի համաձայն՝ 2018 թվականի ապրիլի 4-ին ուղարկել է Վերաքննիչ դատարան: Միևնույն ժամանակ, «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի պաշտոնական կայքէջի համաձայն՝ նշված փոստային առաքանին հաճախորդից ընդունվել է 2018 թվականի ապրիլի 3-ին16,

- Վերաքննիչ դատարանը 2018 թվականի ապրիլի 23-ի որոշմամբ պաշտպան Ս.Մկրտչյանի բողոքը թողել է առանց քննության՝ նշելով, որ դատավճռի բողոքարկման ժամկետն ավարտվում է 2018 թվականի մարտի 29-ին` ժամը 24:00-ին, մինչդեռ բողոքը փոստային ծառայությանն է հանձնվել 2018 թվականի ապրիլի 4-ին17,

- Ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը վճռաբեկ բողոքին կից ներկայացրել է փոստային անդորրագիր այն մասին, որ փոստային առաքման միջոցով, 2018 թվականի մարտի 21-ին վերաքննիչ բողոքն ուղարկվել է Վերաքննիչ դատարան, որը, «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի պաշտոնական կայքէջի համաձայն, հասցեատիրոջը հանձնել չի հաջողվել18:

18. Վերլուծելով վերոշարադրյալ փաստական հանգամանքները՝ Վճռաբեկ դատարանը նախ արձանագրում է, որ պաշտպան Ս.Մկրտչյանի կողմից Առաջին ատյանի դատարանի դատավճիռը 2018 թվականի փետրվարի 28-ին ստացած լինելու պարագայում Վերաքննիչ դատարանը, բողոքարկման ժամկետի ավարտ համարելով 2018 թվականի մարտի 29-ը, անտեսել է այն հանգամանքը, որ վերաքննիչ բողոք բերելու ժամկետը դատավճիռը ստանալուն հաջորդող օրվանից՝ 2018 թվականի մարտի 1-ից հաշվարկելու դեպքում այն վերջանում էր 2018 թվականի ապրիլի 1-ին և նկատի ունենալով, որ ժամկետի լրանալը համընկնում էր ոչ աշխատանքային օրվան, ժամկետի վերջին օրը պետք է հաշվվեր դրան հաջորդող առաջին աշխատանքային օրը՝ 2018 թվականի ապրիլի 3-ը19: Ու թեև փոստային ծրարի դիմային երեսին առկա դրոշմի համաձայն` վերաքննիչ բողոքն ուղարկվել է Վերաքննիչ դատարան 2018 թվականի ապրիլի 4-ին, «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի պաշտոնական կայքէջի համաձայն՝ նշված փոստային առաքանին հաճախորդից ընդունվել է (փոստային ծառայությանն է հանձնվել) 2018 թվականի ապրիլի 3-ին20, հետևաբար սույն գործով վերաքննիչ բողոքը ներկայացնելու ժամկետը պարզելու համար Վերաքննիչ դատարանը չպետք է հիմք ընդուներ միայն փոստային ծրարի դիմային երեսին առկա դրոշմի վրա նշված ժամկետը:

⚖19. Վերոգրյալի հաշվառմամբ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ ներկայացված բողոքը ժամկետանց լինելու հիմքով առանց քննության թողնելիս դատարանները, հնարավոր տեխնիկական վրիպակների պատճառով անձի` դատարանի մատչելիության իրավունքի անհարկի սահմանափակումներից խուսափելու նպատակով, պետք է բողոքը փոստային ծառայությանը հանձնելու ժամանակը որոշելիս հիմք ընդունեն ոչ միայն փոստային ծրարի դիմային երեսի վրա առկա դրոշմը, այլ նաև միջոցներ ձեռնարկեն այն ստուգելու ուղղությամբ (բողոքը փոստին հանձնելու օրը կարող է պարզվել փոստային անդորրագրի, «Հայփոստ» ՓԲԸ-ի կայքէջի, համապատասխան հարցում կատարելու և այլ միջոցներով)21։

20. Միաժամանակ Վճռաբեկ դատարանը հարկ է համարում նաև նշել, որ Վերաքննիչ դատարանը հաշվի չի առել այն, որ մինչև վերաքննիչ բողոքարկման ժամկետի ավարտը՝ 2018 թվականի մարտի 21-ին, ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքն ուղարկել է դատական ակտը կայացրած Առաջին ատյանի դատարան, որի պայմաններում ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 378-րդ հոդվածով սահմանված՝ վերաքննիչ բողոքը Վերաքննիչ դատարան ներկայացնելու ձևական պահանջը չպահպանելու հիմքով չպետք է պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքը համարվեր ժամկետանց և թողնվեր առանց քննության: Մասնավորապես, Վճռաբեկ դատարանը փաստում է, որ վերաքննիչ բողոքը դատական ակտը կայացրած դատարան ուղարկվում է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 382-րդ և 383-րդ հոդվածի 2-րդ մասի պահանջների կատարումն ապահովելու նպատակով, այն է՝ ուղարկված վերաքննիչ բողոքի մասին դատավարության մասնակիցներին ծանուցելու, գործը վերաքննիչ բողոքի և դրա վերաբերյալ ստացված պատասխանների հետ Վերաքննիչ դատարան ուղարկելու համար, որի պայմաններում վերաքննիչ բողոքը հասանելի է դառնում Վերաքննիչ դատարանի համար: Նման պայմաններում Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վերաքննիչ բողոքը Վերաքննիչ դատարան ներկայացնելու ձևական պահանջը չպահպանելու հիմքով պաշտպանի բողոքն առանց քննության թողնելը primа facie անհամաչափորեն սահմանափակել է ամբաստանյալի` դատարանի մատչելիության իրավունքը:

21. Հիմք ընդունելով նաև սույն որոշման նախորդ կետում արտահայտված իրավական դիրքորոշումները, Վճռաբեկ դատարանը փաստում է, որ ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը պաշտպանի վերաքննիչ բողոքը Վերաքննիչ դատարան է ուղարկել սահմանված ժամկետում:

22. Բացի այդ, Վճռաբեկ դատարանը փաստում է, որ ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը վճռաբեկ բողոքին կից ներկայացրել է փոստային անդորրագիր, համաձայն որի՝ փոստային առաքման միջոցով դեռևս 2018 թվականի մարտի 21-ին վերաքննիչ բողոքն ուղարկել է Վերաքննիչ դատարան22: Այսինքն՝ ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանը դատական ակտ կայացրած դատարան ուղարկելու հետ մեկտեղ նույն օրը պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքն ուղարկել է նաև Վերաքննիչ դատարան:

23.  Սույն որոշման 18-22-րդ կետերում կատարված վերլուծությունը գնահատելով սույն որոշման 12-16-րդ կետերում վկայակոչված իրավադրույթների և արտահայտված իրավական դիրքորոշումների լույսի ներքո` Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ Վերաքննիչ դատարանի կողմից ժամկետանց լինելու պատճառաբանությամբ ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանի պաշտպան Ս.Մկրտչյանի վերաքննիչ բողոքն առանց քննության թողնելն անհամաչափորեն սահմանափակել է ամբաստանյալի` դատարանի մատչելիության իրավունքը, հաշվի առնելով, որ վերաքննիչ բողոքը ներկայացվել է բողոքարկման ժամկետի պահպանմամբ:

Ուստի, Վճռաբեկ դատարանը եզրահանգում է, որ ամբաստանյալ Ա.Խաչատրյանի պաշտպանի վերաքննիչ բողոքն առանց քննության թողնելու մասին Վերաքննիչ դատարանի հետևությունները հիմնավոր չեն:

25. Ամփոփելով վերոգրյալը՝ Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ սույն գործով Վերաքննիչ դատարանը դատական ակտ կայացնելիս թույլ է տվել քրեադատավարական օրենքի` ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 173-րդ հոդվածի խախտում, որն իր բնույթով էական է, քանի որ ազդել է գործով ճիշտ որոշում կայացնելու վրա, ինչը, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 398-րդ հոդվածի համաձայն, հիմք է Վերաքննիչ դատարանի` 2018 թվականի ապրիլի 23-ի որոշումը բեկանելու և գործը նույն դատարան` նոր քննության ուղարկելու համար:

Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ նոր քննության ընթացքում Վերաքննիչ դատարանը պետք է ըստ էության քննության առնի վերաքննիչ բողոքը:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 162-րդ, 163-րդ, 171-րդ հոդվածներով, «Հայաստանի Հանրապետության դատական օրենսգիրք» Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական օրենքի 11-րդ հոդվածով և Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքի 16-րդ, 39-րդ, 43-րդ, 3611-րդ, 419-րդ, 422-423-րդ հոդվածներով՝ Վճռաբեկ դատարանը

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Անդրանիկ Վալոդյայի Խաչատրյանի վերաբերյալ ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի` 2018 թվականի ապրիլի 23-ի որոշումը բեկանել և գործն ուղարկել նույն դատարան` նոր քննության:

2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում դատական նիստերի դահլիճում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:

_________________________

Նախագահող`	Լ. Թադևոսյան
Դատավորներ`	Հ. Ասատրյան
	Ս. Ավետիսյան
	Ե. Դանիելյան
	Ա. Պողոսյան
	Ս. Օհանյան