ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

30 հոկտեմբերի 2014 թվականի N 1240-Ն

ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Ղեկավարվելով «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 6-րդ հոդվածի 1-ին մասի 4-րդ կետով` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել՝

1) շշալցված խմելու ջրին ներկայացվող պահանջները` համաձայն N 1 հավելվածի.

2) շշալցված խմելու ջրի որակի և անվտանգության չափորոշիչները` համաձայն N 2 հավելվածի:

2. Սույն որոշումը գործում է մինչև վերահսկողության ենթակա տվյալ ապրանքների վերաբերյալ Եվրասիական տնտեսական միության (ԵՏՄ) Տեխնիկական կանոնակարգի կիրառումը Հայաստանի Հանրապետությունում:

3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ	Հ. Աբրահամյան
2014 թ. նոյեմբերի 12  Երևան

Հավելված N 1  ՀՀ կառավարության 2014 թվականի հոկտեմբերի 30-ի N 1240-Ն որոշման

ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

I. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ

1. Սույն պահանջներով կարգավորվում են մարդկանց սպառման համար նախատեսված խմելու ջրին` տարայավորված շշերում, կոնտեյներներում, փաթեթներում (այսուհետ` շշալցված ջուր), ներկայացվող անվտանգության պահանջների հետ կապված հարաբերությունները:

2. Սույն որոշման գործողությունը չի տարածվում հանքային բնական ջրերի (բուժիչ, բուժիչ-սեղանի հանքային ջրերի) վրա:

3. Սանիտարահամաճարակային և հիգիենիկ պահանջների համապատասխանության նկատմամբ հետազոտությունների անցկացման ժամանակ հնարավոր է տիպային նմուշի (միևնույն արտադրողի կողմից արտադրված միևնույն անվանմամբ պատրաստի արտադրանքի նմուշ՝ արտադրանքի թողարկումը կանոնակարգող տեխնիկական պայմաններին և տեխնոլոգիական հրահանգին համապատասխան) առանձնացումը:

II. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

4. Շշալցված ջրերի արտադրման ու իրացման գործընթացը թույլատրվում է հետևյալ փաստաթղթերի առկայությամբ՝

1) շշալցված խմելու ջրի անվտանգությունը հիմնավորող.

2) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով տրամադրված փաստաթուղթ.

3) սահմանված կարգով հաստատված և համաձայնեցված տեխնիկական պայմանները, տեխնոլոգիական հրահանգը և (կամ) ստանդարտացման փաստաթղթերը:

5. Սինթետիկ նյութերից պատրաստված տարողություններում շշալցված ջրերի պահման ժամկետներն ու ջերմաստիճանային պայմանները պետք է համապատասխանեն պատրաստի արտադրանքի վերաբերյալ նորմատիվ փաստաթղթերում նշված պահանջներին:

6. Չի թույլատրվում շշալցման համար նախատեսված խմելու ջրի մշակման ժամանակ քլոր պարունակող միջոցների կիրառումը. վարակազերծման գերադասելի մեթոդներ են օզոնացումն ու մշակման ֆիզիկական մեթոդները, մասնավորապես, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթումը:

7. Շշալցված ջրեր արտադրողներն ապահովում են շշերի և (կամ) տարաների վարակազերծումը, ինչպես նաև համաճարակային առումով և, ըստ քիմիական կազմի, անվտանգությունը երաշխավորող ջրի վարակազերծումը կամ պահածոյացումը:

8. Թույլատրվում է շշալցման համար օգտագործել Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պահանջներին համապատասխանող տարաներ` հաշվի առնելով դրանցում արտադրանքի առավելագույն պահման ժամկետները:

III. ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻ ՈՐԱԿԻ ԿԱՐԳԵՐԻ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ

9. Կախված աղբյուրից՝ խմելու ջրերը դասակարգվում են`

1) ստորգետնյա ջրաղբյուրից ստացված (արտեզյան, մաքուր աղբյուրի, գրունտային).

2) մակերեսային ջրաղբյուրից ստացված (գետային, լճային, սառցային):

10. Կախված մշակման եղանակից՝ խմելու ջրերը դասակարգվում են`

1) մաքրված կամ հավելյալ մաքրված (ջրատար ցանցից).

2) լավորակված (լրացուցիչ հարստացված կենսականորեն անհրաժեշտ մակրո- և միկրոտարրերով):

11. Կախված կենտրոնական ջրամատակարարման համակարգի ջրերին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջների նկատմամբ բարելավված ջրի որակից, ինչպես նաև լրացուցիչ բժշկակենսաբանական պահանջներից` շշալցված ջրերը դասակարգվում են՝

1) առաջին կարգի` խմելու ջուր (անկախ ստացման աղբյուրից), որն անվտանգ է առողջության համար և՛ համաճարակային, և՛ ճառագայթային առումներով, ամբողջությամբ համապատասխանում է զգայորոշման ցուցանիշների բարձր չափորոշիչներին, ունի անվնաս քիմիական կազմ և կայուն պահպանում է խմելու ջրի բարձր որակը.

2) բարձր կարգի` խմելու ջուր` ինքնուրույն ստորգետնյա ջրաղբյուրներից, հուսալի պաշտպանված կենսաբանական և քիմիական աղտոտումից, որն ունի լավագույն որակ: Առաջին կարգի ջրերի համար բոլոր չափորոշիչների պահպանման ժամանակ բարձր կարգի խմելու ջուրը պետք է բավարարի մարդու ֆիզիոլոգիական կարիքները՝ ըստ հիմնական կենսաբանորեն անհրաժեշտ մակրո- և միկրոտարրերի պարունակության և ավելի խիստ չափորոշիչների` ըստ մի շարք զգայորոշման, ֆիզիկաքիմիական ցուցանիշների ու քիմիական կազմի:

IV. ՇՇԱԼՑՎԱԾ ՋՐԵՐԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

12. Շշալցված ջրերը պետք է համապատասխանեն հիգիենիկ նորմատիվներին՝ արտադրության, փոխադրման, պահման ժամանակ, ինչպես նաև սահմանված ամբողջ պիտանիության ժամկետի ընթացքում:

13. Շշալցված ջրերի անվտանգության պահանջներն են`

1) բարենպաստ զգայորոշման հատկություններ.

2) անվնասակարություն՝ ըստ քիմիական կազմի (հիմնական աղային բաղադրիչների, վտանգավորության I, II և III դասերի ծանր մետաղների, թունավոր ոչ մետաղական տարրերի և հալոգենների, մարդու կողմից ստեղծված և բնական ծագում ունեցող օրգանական նյութերի պարունակություն).

3) համաճարակային առումով խմելու ջրի անվտանգություն (ըստ մանրէաբանական, վիրուսոլոգիական և մակաբուծաբանական ցուցանիշների).

4) ճառագայթային առումով խմելու ջրի անվտանգություն:

14. Շշալցված ջրերի մակրո- և միկրոտարրային կազմի ֆիզիոլոգիական լիարժեքությունը որոշվում է դրա համար սահմանված չափորոշիչներին համապատասխան:

15. Որպես շշալցված ջրերի պահածոյացնող նյութ` թույլատրվում է օգտագործել արծաթ, յոդ, ածխածնի երկօքսիդ:

16. Մանկական սննդի պատրաստման համար նախատեսված շշալցված ջրերը (երեխաների արհեստական կերակրման ժամանակ) պետք է համապատասխանեն նորմատիվային մեծություններին` ըստ բարձր կարգի ջրի հիմնական ցուցանիշների, ինչպես նաև հետևյալ լրացուցիչ պահանջներին`

1) չի թույլատրվում արծաթի, ածխածնի երկօքսիդի օգտագործումը՝ որպես պահածոյացնող նյութ.

2) ֆտորիդ իոնների պարունակությունը չպետք է գերազանցի 1 մգ/լ խտությունը.

3) յոդիդ իոնների պարունակությունը 0,04-0,06 մգ/լ խտության սահմաններում է.

4) մանկական սննդի պատրաստման համար նախատեսված՝ շշալցված ջրի լավորակումը, ըստ յոդի, պարտադիր չէ, քանի որ մանկական սնունդը հիմնականում կարգավորված է ըստ յոդի պարունակության:

V. ՇՇԱԼՑՎԱԾ ՋՐԵՐԻ ՓԱԹԵԹԱՎՈՐՄԱՆԸ, ՄԱԿՆՇՄԱՆԸ, ՓՈԽԱԴՐՄԱՆԸ ԵՎ ՊԱՀՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

17. Խմելու ջուրը լցվում է սննդամթերքի հետ շփման համար նախատեսված նյութերից պատրաստված սպառողական տարաներ:

18. Շշալցված ջրի մակնշումը պարունակում է գործող նորմատիվ իրավական ակտերով սահմանված պահանջներին համապատասխանող տեղեկատվություն: Մանկական սննդի համար նախատեսված՝ շշալցված ջրի մակնշումը պարունակում է տեղեկատվություն շիշը բացելուց հետո ջրի օգտագործման պայմանների մասին:

19. Շշալցված ջրերի պահման և փոխադրման պայմանները համապատասխանում են սահմանված կարգով հաստատված պատրաստի արտադրանքի վերաբերյալ արտադրողի նորմատիվ փաստաթղթերում նշված պահանջներին:

VI. ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻ ԵՎ ԴՐԱ ՀԻՄՔՈՎ ՊԱՏՐԱՍՏՎԱԾ ԸՄՊԵԼԻՔՆԵՐԻ ՃԱՌԱԳԱՅԹԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ

20. Խմելու ջրում ռադիոնուկլիդների պարունակությունը պետք է լինի այնպես, որպեսզի խմելու ջրի սպառման հաշվին բնակչության ճառագայթման տարեկան չափը կազմի 0,1 մԶվ:

21. Խմելու ջրի որակի նախնական գնահատումը, ըստ ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշների, կարող է տրվել ըստ տեսակարար գումարային ալֆա (Ա_α) և բետա (Ա_β) ակտիվության:

22. Եթե Ա_α և Ա_β մեծությունները ցածր են համապատասխանաբար 0,2 և 1 Բկ/կգ չափից, ապա ջրի հետագա հետազոտությունը պարտադիր չէ:

23. Նշված մակարդակները գերազանցելու դեպքում որոշվում է ջրում առանձին ռադիոնուկլիդների պարունակությունը:

24. Ջրում բնական և տեխնածին մի շարք տեսակի ռադիոնուկլիդների առկայություն հայտնաբերելու դեպքում կատարվում է հետևյալ պայմանը` Σ Ա_i / ՆՄ_i ≤1, 
 որտեղ՝

1) Ա_i`-ն ջրում i-ռադիոնուկլիդի տեսակարար ակտիվությունն է.

2) ԲԿ/կգ, ՆՄ_i  `- ն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2014 թվականի հոկտեմբերի 30-ի N 1240-Ն որոշման N 2 հավելվածի N 7 աղյուսակով սահմանված համապատասխան ներգործության մակարդակներն են:

25. Սույն պահանջների 24-րդ կետում նշված դեպքում խմելու ջրի ճառագայթվածության նվազեցման միջոցառումներ չեն իրականացվում:

26. Սույն որոշման 24-րդ կետում նշված պայմանը չկատարելու դեպքում պետք է իրականացվեն խմելու ջրում ռադիոնուկլիդների պարունակության նվազեցման պաշտպանողական բնույթի միջոցառումները:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Դ. Հարությունյան

Հավելված N 2  ՀՀ կառավարության 2014 թվականի հոկտեմբերի 30-ի N 1240-Ն որոշման

Չ Ա Փ Ո Ր Ո Շ Ի Չ Ն Ե Ր

 ՇՇԱԼՑՎԱԾ ԽՄԵԼՈՒ ՋՐԻ ՈՐԱԿԻ ԵՎ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ

1. Խմելու ջրի զգայորոշման հատկությունները որոշվում են N 1 աղյուսակով սահմանված նորմատիվներին, ինչպես նաև նույն աղյուսակով սահմանված ջրի զգայորոշման հատկությունների վրա ազդող հիմնական աղային բաղադրիչների պարունակության նորմատիվներին համապատասխան:

Աղյուսակ N 1

Ցուցանիշները	Չափի միավորը	Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները, ոչ ավելի		Վնասակարության ցուցանիշը (ըստ օրգանիզմի վրա թունավոր ազդեցության` նորմավորված աղային կազմի ցուցանիշներ)
		առաջին կարգի	բարձր կարգի
ՕՐԳԱՆՈԼԵՊԼԻԿ ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉՆԵՐԸ 1) զգայորոշման ցուցանիշները
Հոտ՝ 200C-ում	բալ	0	0	զգբ
Հոտ՝ մինչև 600C տաքացման դեպքում		1	0
Կողմնակի համ	բալ	0	0	զգբ
Գունավորություն	աստիճան	5	5	զգբ
Պղտորություն	ՊՄՖ (պղտորության միավորը՝ ըստ ֆորմազինի)	1,0	0,5	զգբ
Ջրածնային ցուցանիշ (pH), սահմաններում	միավորներ	6,5-8,5	6,5-8,5	զգբ
2) աղային կազմի ցուցանիշները (ըստ ջրի զգայորոշման (զգայորոշման) հատկությունների վրա ազդեցության` աղային կազմի նորմավորված ցուցանիշներ)
Քլորիդներ	մգ/լ	250	150	զգբ
Սուլֆատներ	մգ/լ	250	150	զգբ
Ֆոսֆատներ (PO43- )	մգ/լ	3,5	3,5	զգբ

2. Ըստ քիմիական կազմի` ջրի վնասակարությունը որոշվում է նորմատիվներին համապատասխան՝

1) աղային հիմնական բաղադրիչների պարունակության (N 2 աղյուսակ, «ա» ենթակետ).

2) վտանգավորության I, II և III դասերի ծանր մետաղների պարունակության (N 2 աղյուսակ, «բ» ենթակետ).

3) թունավոր ոչ մետաղական տարրերի և հալոգենների պարունակության (N 2 աղյուսակ, «գ», «դ» ենթակետեր).

4) մարդու կողմից ստեղծված և բնական ծագում ունեցող օրգանական նյութերի պարունակության` ըստ ընդհանրացված և առանձին ցուցանիշների (N 2 աղյուսակ, «ե» ենթակետ):

Աղյուսակ N 2

Ցուցանիշները	Չափի միավորը	Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները՝  ոչ ավելի		Վնասակարության ցուցանիշը (ըստ օրգանիզմի վրա թունավոր ազդեցության` նորմավորված աղային կազմի ցուցանիշները)	Վտանգավորության դասը
1	2	3	4	5	6
ՔԻՄԻԱԿԱՆ ԿԱԶՄԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՉԱՓՈՐՈՇԻՉՆԵՐԸ ա. աղային և գազային կազմի ցուցանիշները (ըստ օրգանիզմի վրա թունավոր ազդեցության` նորմավորված աղային կազմի ցուցանիշները)`
Սիլիկատներ (ըստ Si)	մգ/լ	10	10	ս-թ	2
Նիտրատներ (ըստ NO3-)	մգ/լ	20	5	զգբ	3
Ցիանիդներ (ըստ CN-)	մգ/լ	0,035	0,035	ս-թ	2
Ծծմբաջրածին (H2S)	մգ/լ	0,003	0,003	զգբ	4
բ. թունավոր մետաղներ
Ալյումինիում (Al)	մգ/լ	0,2	0,1	ս-թ	2
Բարիում (Ba)	մգ/լ	0,7	0,1	ս-թ	2
Բերիլիում (Be)	մգ/լ	0,0002	0,0002	ս-թ	1
Երկաթ (Fe, գումարային)	մգ/լ	0,3	0,3	զգբ	3
Կադմիում (Cd, գումարային)	մգ/լ	0,001	0,001	ս-թ	2
Կոբալտ (Co)	մգ/լ	0,1	0,1	ս-թ	2
Լիթիում (Li)	մգ/լ	0,03	0,03	ս-թ	2
Մանգան (Mn)	մգ/լ	0,05	0,05	զգբ	3
Պղինձ (Cu, գումարային)	մգ/լ	1,0	1,0	զգբ	3
Մոլիբդեն (Mo, գումարային)	մգ/լ	0,07	0,07	ս-թ	2
Նատրիում (Na)	մգ/լ	200	20	ս-թ	2
Նիկել (Ni, գումարային)	մգ/լ	0,02	0,02	ս-թ	3
Սնդիկ (Hg, գումարային)	մգ/լ	0,0005	0,0002	ս-թ	1
Սելեն (Se)	մգ/լ	0,01	0,01	ս-թ	2
Արծաթ (Ag)	մգ/լ	0,025	0,0025	ս-թ	3
Կապար (Pb, գումարային)	մգ/լ	0,01	0,005	ս-թ	2
Ստրոնցիում (Sr2+)	մգ/լ	7	7	ս-թ	2
Ծարիր (Sb)	մգ/լ	0.005	0,005	ս-թ	2
Քրոմ (Cr6+)	մգ/լ	0,05	0,03	ս-թ	3
(Zn2+)	մգ/լ	5	3	զգբ	3
գ. թունավոր ոչ մետաղական տարրեր
Բոր (B)	մգ/լ	1	0,3	ս-թ	2
Արսեն (As)	մգ/լ	0,01	0,006	ս-թ	2
Օզոն (մնացորդային օզոնի պարունակության նկատմամբ հսկողությունն իրականացվում է խառնման խցից հետո` 12 րոպեից ոչ պակաս շփման ժամանակահատվածի ապահովմամբ)	մգ/լ	0,1	0,1	զգբ	3
դ. հալոգեններ
Բրոմիդ իոն	մգ/լ	0,2	0,1	ս-թ	2
Քլոր մնացորդային՝ կապված (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է)	մգ/լ	0,1	0,1	զգբ	3
Քլոր մնացորդային՝ ազատ (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է)	մգ/լ	0,05	0,05	զգբ	3
ե. օրգանական աղտոտվածության ցուցանիշները
Պերմանգանատային օքսիդացում	մգO2/լ	3	2	-	-
Ամոնիում և ամոնիում իոն	մգ/լ	0,1	0,25
Նիտրիտներ (ըստ NO2-)	մգ/լ	0,5	0,005	զգբ	2
Օրգանական ածխաջուր	մգ/լ	10	5	-	-
Մակերեսային ակտիվ նյութեր (ՄԱՆ), ամինաակտիվ	մգ/լ	0,05	0,05	զգբ	-
Նավթամթերքներ	մգ/լ	0,05	0,05	զգբ	-
Ֆենոլներ՝ ցնդող (գումարային)	մկգ/լ	0,5	0,5	զգբ	4
Քլորոֆորմ (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է)	մկգ/լ	60	1,0	ս-թ	2
Բրոմոֆորմ (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է)	մկգ/լ	20	1,0	ս-թ	2
Երկբրոմքլորմեթան (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է)	մկգ/լ	10	1,0	ս-թ	2
Բրոմերկքլորմեթան (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է)	մկգ/լ	10	1,0	ս-թ	2
Չորսքլորային ածխաջուր (հետազոտությունը կատարվում է միայն շշալցված ջրից, որի աղբյուրը խմելու ջրի մատակարարման կենտրոնական համակարգերից ստացված խմելու ջուրն է)	մկգ/լ	2,0	1,0	ս-թ	2
Ֆորմալդեհիդ	մկգ/լ	25	25	ս-թ	2
Բենզ(ա)պիրեն	մկգ/լ	0,005	0,001	ս-թ	2
Երկ (2-էթիլհեքսիլ)ֆտալատ	մկգ/լ	6,0	0,1	ս-թ	2
Հեքսաքլորբենզոլ	մկգ/լ	0,2	0,2	ս-թ	2
Լինդան (ՀՔՑՀ-ի ա- իզոմեր)	մկգ/լ	0,5	0,2	ս-թ	1
2,4-Դ	մկգ/լ	1,0	1,0	ս-թ	2
Հեպտաքլոր	մկգ/լ	0,05	0,05	ս-թ	2
ԴԴՏ (իզոմերների գումար)	մկգ/լ	0,5	0,5	ս-թ	2
Ատրազին	մկգ/լ	0,2	0,2	ս-թ	2
Սիմազին	մկգ/լ	0,2	0,2	զգբ	2
զ. թունավորության համալիր ցուցանիշները (հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով` ∑=Պ1/ՍԹԽ1+Պ2/ՍԹԽ2+Պվ/ՍԹԽվ, որտեղ Պ-ն ` շշալցված խմելու ջրում տվյալ նյութի պարունակությունն է` արտահայտված մգ/լ, կամ մկգ/լ ՍԹԽ-ն` շշալցված ջրում այդ նյութի սահմանային թույլատրելի խտությունն է` հաշվի առնելով ջրի կարգը, արտահայտված մգ/լ, կամ մկգ/լ Խորհուրդ տրվող մեծությունը կազմում է ∑<= 1։ )`
Ըստ NO2 և NO3 գումարի	Միավոր-ները	<= 1	<= 1	-	-
Ըստ եռհալոմեթանների գումարի	Միավոր-ները	<= 1	<= 1	-	-

3. Խմելու ջրի որակը գնահատվում է N 3 աղյուսակով սահմանված ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշներին համապատասխան.

 Աղյուսակ N 3

Ցուցանիշները	Չափի միավորը	Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները՝ ոչ ավելի		Վնասակարության ցուցանիշը (նյութի վնասակարության սահմանափակող մեծությունը, ըստ որի սահմանվում են «ս-թ» (սանիտարաթունաբանական) և «զգբ» (զգայորոշման) նորմատիվները)
		առաջին կարգի	բարձր կարգի
Ճառագայթային անվտանգության ցուցանիշներ
Տեսակարար գումարային ալֆա ճառագայթային ակտիվություն	Բկ/լ	0,2	0,2	ճառագայթ.
Տեսակարար գումարային բետա ճառագայթային ակտիվություն	Բկ/լ	1	1	ճառագայթ.

4. Համաճարակային առումով անվտանգությունը որոշվում է մանրէաբանական և մակաբուծաբանական ցուցանիշներին համապատասխան.

Աղյուսակ N 4

Ցուցանիշները	Շշալցված ջրերի որակի նորմատիվները
	առաջին կարգի	բարձր կարգի
1) մանրէաբանական ցուցանիշներ
Մանրէների ընդհանուր թիվը (ՄԸԹ)՝ 370C ջերմաստիճանում	20 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի	20 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի
Մանրէների ընդհանուր թիվը (ՄԸԹ)՝ 220C ջերմաստիճանում	100 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի	100 ԳԱՄ/1 մլ, ոչ ավելի
Ընդհանուր կոլիձև մանրէներ	ԳԱՄ-երի բացակայություն 300 մլ-ում	ԳԱՄ-երի բացակայություն 300 մլ-ում
Ջերմատոլերանտ կոլիձև մանրէներ	ԳԱՄ-երի բացակայություն 300 մլ-ում	ԳԱՄ-երի բացակայություն 300 մլ-ում
Գլյուկոզդրական կոլիձև մանրէներ	ԳԱՄ-երի բացակայություն 300 մլ-ում	ԳԱՄ-երի բացակայություն 300 մլ-ում
Սուլֆիտվերականգնող կլոստրիդիումների սպորներ	ԳԱՄ-երի բացակայություն 20 մլ-ում	ԳԱՄ-երի բացակայություն 20 մլ-ում
Pseudomonas aeruginosa	բացակայություն 1000 մլ-ում	բացակայություն 1000 մլ-ում
2) վիրուսոլոգիական ցուցանիշներ
Կոլիֆագեր	ԳԱՄ-երի բացակայություն  1000 մլ-ում	ԳԱՄ-երի բացակայություն 1000 մլ-ում
3) մակաբուծաբանական ցուցանիշներ
Կրիպտոսպորիդիումների օցիստեր	բացակայություն 50 լ-ում	բացակայություն 50 լ-ում
Լյամբլիաների ցիստեր	բացակայություն 50 լ-ում	բացակայություն 50 լ-ում
Հելմինտների ձվեր	բացակայություն 50 լ-ում	բացակայություն 50 լ-ում

5. Մակրո- և միկրոտարրային կազմի ֆիզիոլոգիական լիարժեքությունը որոշվում է N 5 աղյուսակով սահմանված նորմատիվներին համապատասխան:

Աղյուսակ N 5

Ցուցանիշները	Չափի միավորը	Խմելու ջրի ֆիզիոլոգիական լիարժեքության նորմատիվները, սահմաններում	Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները
			առաջին կարգի	բարձր կարգի
1	2	3	4	5
Ընդհանուր հանքայնացում (չոր մնացորդ)	մգ/լ	100-1000	50-1000	200-500
Կոշտություն	մգ- էկվ/լ	1,5-7	7-ից ոչ ավելի	1,5-7
Հիմնայնություն	մգ- էկվ/լ	0,5-6,5	6,5-ից ոչ ավելի	0,5-6,5
Կալցիում (Ca)	մգ/լ	25-130 (հաշվարկային՝ ելնելեվ 7 մգ-էկվ/լ. առավելագույն թույլատրելի կոշտությունից և հաշվի առնելով մագնեզիումի պարունակության նվազագույն անհրաժեշտ մակարդակը` կալցիումի պարունակության առավելագույն թույլատրելի մակարդակը հաշվարկելիս և հակառակը)	130-ից ոչ ավելի	25-80
Մագնեզիում (Mg)	մգ/լ	5-65 (հաշվարկային՝ ելնելով 7 մգ-էկվ/լ. առավելագույն թույլատրելի կոշտությունից և հաշվի առնելով մագնեզիումի պարունակության նվազագույն անհրաժեշտ մակարդակը` կալցիումի պարունակության առավելագույն թույլատրելի մակարդակը հաշվարկելիս և հակառակը)	65-ից ոչ ավելի	5-50
Կալիում (K)	մգ/լ	-	20-ից ոչ ավելի	2-20
Բիկարբոնատներ (HCO3-)	մգ/լ	30-400	400-ից ոչ ավելի	30-400
Ֆտորիդ-իոն (F)	մգ/լ	0,5-1,5	1,5-ից ոչ ավելի	0,6-1,2
Յոդիդ-իոն (J)	մկգ/լ	10-125	125-ից ոչ ավելի (ջրի յոդացումը ՍԹԽ-ի մակարդակով թույլատրվում է յոդացված աղի հաշվին յոդի պակասի կանխարգելման բացակայության դեպքում` յոդիդ իոնների օրական թույլատրելի չափի պահպանման պայմանով` նկատի ունենալով շրջակա միջավայրից օրգանիզմ մտնող իոնների գումարը)	40-60 ( ջրի յոդացումը 40-60 մկգ/լ մակարդակով թույլատրվում է որպես յոդի պակասի զանգվածային կանխարգելման եղանակ այլ կանխարգելիչ միջոցների կիրառման հետ համատեղ)

6. Որպես պահածոյացնող նյութեր՝ թույլատրվում են N 6 աղյուսակով սահմանված հակազդակները.

Աղյուսակ N 6

Պահածոյացնող նյութերը	Չափի միավորը	Խմելու ջրում սահմանային թույլատրելի խտությունը	Շշալցված խմելու ջրի որակի նորմատիվները, ոչ ավելի
			առաջին կարգի	բարձր կարգի
Արծաթ (Ag)	մգ/լ	0,05	0,025	0,0025
Յոդ (J)	մգ/լ	0,125	0,06	0,06
Ածխածնի երկօքսիդ (CO2 )	%	0,4 (0,4 մգ/լ-ից ավելի պարունակությունը թույլատրվում է սպառողական տարայի վրա ածխածնի երկօքսիդի պարունակությունը նշելու դեպքում)	0,4	0,2

7. Ներգործության մակարդակների (ՆՄ) չափերը (Բկ/կգ), ըստ խմելու ջրում առանձին ռադիոնուկլիդների պարունակության, սահմանված են N 7 աղյուսակով.

Աղյուսակ N 7

Նուկլիդ	ՆՄ,   Բկ/կգ		Նուկլիդ	ՆՄ  Բկ/կգ
H-3	7600		Tc-97	2000
Be-7	4900		Tc-97m	250
C-14	240		Tc-99	210
Na-22	43		Ru-97	910
P-32	57		Ru-103	190
P-33	570		Ru-106	20
S-35	178		Rh-105	370
Cl-36	150		Pd-103	720
Ca-45	190		Ag-105	290
Ca-47	86		Ag-110m	49
Sc-46	91		Ag-111	110
Sc-47	250		Cd-109	69
Sc-48	81		Cd-115	98
V-48	69		Cd-115m	42
Cr-51	3600		In-111	470
Mn-51	1500		In-114m	33
Mn-52	76		Sn-113	190
Mn-53	4600		Sn-125	44
Mn-54	193		Sb-122	81
Fe-55	420		Sb-124	55
Fe-59	76		Sb-125	120
Co-56	55		Te-123m	86
Co-57	650		Te-127	810
Co-58	190		Te-127m	60
Co-60	40		Te-129	2100
Ni-59	2200		Te-129m	46
Ni-63	910		Te-131	1600
Zn-65	35		Te-131m	72
Ge-71	11400		Te-132	36
As-73	530		I-123	650
As-74	110		I-125	9,1
As-76	86		I-126	4,7
As-77	340		I-129	1,3
Se-75	53		I-130	69
Br-82	250		I-131	6,2
Rb-86	49		Cs-129	2300
Sr-85	240		Cs-131	2400
Sr-89	53		Cs-132	270
Sr-90	4,9		Cs-134	7,2
Y-90	51		Cs-135	69
Y-91	57		Cs-136	46
Zr-93	120		Cs-137	11
Zr-95	140		Cs-138	1500
Nb-93m	1100		Ba-131	300
Nb-94	81		Ba-140	53
Nb-95	240		La-140	69
Mo-93	44		Ce-139	530
Mo-99	220		Ce-141	190
Tc-96	120		Ce-143	120
Ce-144	26		Th-231	400
Pr-143	110		Th-232	0,60
Nd-147	120		Th-234	40
Pm-147	530		U-230	2,5
Pm-149	140		U-231	490
Sm-151	1400		U-232	0,42
Sm-153	190		U-233	2,7
Eu-152	98		U-234	2,8
Eu-154	69		U-235	2,9
Eu-155	430		U-236	2,9
Gd-153	510		U-237	180
Tb-160	86		U-238	3,0
Er-169	370		Pa-230	150
Tm-171	1200		Pa-231	0,19
Yb-175	310	Pa-233	160
Ta-182	91	Np-237	1,3
W-181	1800	Np-239	170
W-185	310	Pu-236	1,6
Re-186	91	Pu-237	1400
Os-185	270	Pu-238	0,60
Os-191	240	Pu-239	0,55
Os-193	170	Pu-240	0,55
Ir-190	110	Pu-241	29
Ir-192	98	Pu-242	0,57
Pt-191	400	Pu-244	0,57
Pt-193m	300	Am-241	0,69
Au-198	140	Am-242	460
Au-199	310	Am-242m	0,72
Hg-197	600	Am-243	0,69
Hg-203	72	Cm-242	14
Tl-200	690	Cm-243	0,91
Tl-201	1400	Cm-244	1,1
Tl-202	300	Cm-245	0,65
Tl-204	110	Cm-246	0,65
Pb-203	570	Cm-247	0,72
Pb-210	0,20	Cm-248	0,18
Bi-206	72	Bk-249	240
Bi-207	110	Cf-246	42
Bi-210	110	Cf-248	4,9
Po-210	0,11	Cf-249	0,39
Ra-223	1,4	Cf-250	0,86
Ra-224	2,1	Cf-251	0,38
Ra-225	1,4	Cf-252	1,5
Ra-226	0,49	Cf-253	98
Ra-228	0,20	Cf-254	0,34
Th-227	16	Es-253	22
Th-228	1,9	Es-254	4,9
Th-229	0,28	Es-254m	33
Th-230	0,65

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարար

Դ. Հարությունյան