ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ԱԽ-3-Ո-2

 2013 թ.

ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ

ՀԵՏԵՎՅԱԼ ԿԱԶՄՈՎ`

նախագահությամբ`	Ա. Մկրտումյանի
մասնակցությամբ` ԱԽ անդամներ	Վ. Աբելյանի, Գ. Բադիրյանի, Ռ. Բարսեղյանի, Կ. Բաղդասարյանի, Մ. Մարտիրոսյանի, Գ. Խանդանյանի, Ա. Խաչատրյանի, Ա. Թումանյանի, Մ. Մակյանի, Հ. Փանոսյանի, Ս. Օհանյանի
մասնակցությամբ` դատավոր	Յու. Բաղդասարյանի
քարտուղարությամբ`	Շ. Վարդանյանի

2013 թվականի հունվարի 18-ին Երևան քաղաքում` դռնփակ նիստում, քննարկելով ՀՀ Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Յու. Բաղդասարյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը,

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթը.

Արդարադատության խորհրդի կարգապահական հանձնաժողովի (այսուհետ նաև` Կարգապահական հանձնաժողով) 11.12.2012թ. թիվ N-Կ-2-9/2012թ. որոշմամբ ՀՀ Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի (այսուհետ` Դատարան) դատավոր Յու. Բաղդասարյանի նկատմամբ կարգապահական վարույթ հարուցելու առիթ է հանդիսացել ՀՀ վճռաբեկ դատարանի նախագահի 07.12.2012թ. թիվ Ե-7854 գրությունը` հասցեագրված Կարգապահական հանձնաժողովին:

2.Կարգապահական խախտման վերաբերյալ Կարգապահական հանձնաժողովի եզրակացությունը.

Ըստ եզրակացության`

«Դատարանի կողմից 17.03.2012թ. կայացված «Կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելու և գրավ կիրառելու մասին միջնորդությունները քննելու մասին» որոշմամբ բավարարվել է ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Կոտայքի քննչական բաժնի հատկապես կարևոր գործերով ավագ քննիչի ներկայացրած միջնորդությունը և թիվ 20106312 քրեական գործով մեղադրյալ Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանի /ծնված 09.03.1967թ. գ. Էլառ, հայ, ՀՀ քաղաքացի, 8-ամյա կրթությամբ, չի աշխատում, նախկինում չդատված, ամուսնացած, ըստ իր հայտարարության` խնամքին ունի 1,6 տարեկան երեխա, հաշվառված և բնակվում է Աբովյան քաղաքի Կոտայքի փողոցի 71 տանը/ նկատմամբ որպես խափանման միջոց է ընտրվել կալանավորում 2 /երկու/ ամիս ժամկետով: Կալանքի սկիզբը հաշվվել է ձերբակալման պահից` 15.03.2012թ-ից: Մեղադրյալ Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանի միջնորդությունը` գրավ կիրառելու մասին, ճանաչվել է անթույլատրելի և մերժվել է:

Այնուհետև Դատարանի կողմից 10.05.2012թ. և 10.07.2012թ. կայացված «Կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու միջնորդությունը քննության առնելու մասին» որոշումներով բավարարվել են ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Կոտայքի քննչական բաժնի հատկապես կարևոր գործերով ավագ քննիչի միջնորդությունները, և Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացվել է երկուական ամիսներով` մինչև 15.09.2012թ.:

Բացի այդ, Դատարանի կողմից 10.09.2012թ. կայացված «Կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու և կալանքից գրավով ազատելը թույլատրելի ճանաչելու և գրավ կիրառելու մասին միջնորդությունները քննության առնելու մասին» որոշմամբ կրկին բավարարվել է ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Կոտայքի քննչական բաժնի հատկապես կարևոր գործերով ավագ քննիչի միջնորդությունը, Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացվել է ևս 2 ամիս ժամկետով` մինչև 15.11.2012թ.: Պաշտպանի միջնորդությունը` կալանքից գրավով ազատելը թույլատրելի ճանաչելու և գրավով կիրառելու մասին, մերժվել է:

Դատական ակտի պատճառաբանության մեջ նշվել է, որ «Դատարանը նման եզրահանգման է գալիս` առաջին հերթին նկատի ունենալով այն հանգամանքը, որ առկա է ողջամիտ ենթադրություն մեղադրյալի առնչակցությանը նախաքննության մարմնի կողմից նրան մեղսագրվող հանցագործությանը և ՀՀ քրեական օրենսգրքի 135-րդ հոդվածի համաձայն` առկա են կալանավորումը որպես խափանման միջոց ընտրելու հիմքերը և պայմանները, այն է` մեղադրյալը, մնալով ազատության մեջ, կարող է թաքնվել քրեական վարույթն իրականացնող մարմնից, կատարել քրեական օրենքով չթույլատրված արարք, խուսափել քրեական պատասխանատվությունից և նշանակված պատիժը կրելուց, խոչընդոտել նախաքննության մարմնի գործողություններին, դատավարությանը մասնակցող անձանց վրա անօրինական ազդեցություն գործադրելու ճանապարհով, ինչպես նաև խոչընդոտել դատարանի դատավճռի կատարմանը»:

Վերը նշված որոշման դեմ 13.09.2012թ. վերաքննիչ բողոք է ներկայացրել պաշտպանը` խնդրելով դատական ստուգման ենթարկել այն, և Սուրեն Ստեփանյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց կալանքը գրավով փոխարինելը ճանաչել թույլատրելի:

ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի կողմից /նախագահող դատավոր` Մ. Պետրոսյան/ 28.09.2012թ. կայացված որոշմամբ պաշտպանի վերաքննիչ բողոքը մերժվել է, սակայն Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու վերաբերյալ քննիչի միջնորդությունը բավարարելու և պաշտպանի միջնորդությունը` մեղադրյալին կալանքից գրավով ազատելը անթույլատրելի ճանաչելու վերաբերյալ Դատարանի 10.09.2012թ. որոշումը վերացվել է, և Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանը ազատվել է կալանքից:

Այսպիսով, Ս. Ստեփանյանը ձերբակալվել է 15.03.2012թ.: 17.03.2012թ. Ս.Ստեփանյանին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասով, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 1-ին մասով, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 268-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով, որոնք բոլորը միջին ծանրության հանցագործություններ են: Նրա նկատմամբ որպես խափանման միջոց է ընտրվել կալանքը, որը հետագայում հաջորդաբար երկարացվել է 10.05.2012թ., 10.07.2012թ. որոշումներով` յուրաքանչյուր անգամ երկու ամիս` մինչև 15.09.2012թ.: 10.09.2012թ. որոշմամբ որպես խափանման միջոց ընտրված կալանքը ևս երկու ամսով երկարացվել է մինչև 15.11.2012թ. այն պարագայում, երբ մեղադրյալը 15.09.2012թ. դրությամբ արդեն վեց ամիս կալանքի տակ է եղել:

Կարգապահական հանձնաժողովն արձանագրում է, որ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն` քրեական գործով մինչդատական վարույթում մեղադրյալին կալանքի տակ պահելու ժամկետը, հաշվի առնելով գործի առանձնակի բարդությունը, Դատարանի կողմից կարող է երկարացվել մինչև 6 ամիս, իսկ բացառիկ դեպքերում, երբ անձը մեղադրվում է ծանր կամ առանձնապես ծանր հանցագործություն կատարելու մեջ՝ մինչև 12 ամիս: Կալանքի տակ պահելու ժամկետի հետագա երկարացումն արգելվում է, բացառությամբ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 139-րդ հոդվածի առաջին մասով նախատեսված դեպքերի, այն է` «(...) եթե մեղադրյալն ու նրա պաշտպանը չեն հասցնում ծանոթանալ գործի նյութերին, ապա մեղադրյալին կալանքի տակ պահելու ժամկետը (...) կարող է երկարաձգվել մինչև գործի նյութերին մեղադրյալի ու նրա պաշտպանի ծանոթանալը և դատախազի կողմից գործը դատարան ուղարկելը»:

Կարգապահական հանձնաժողովը գտնում է, որ 10.09.2012թ. «Կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու և կալանքից գրավով ազատելը թույլատրելի ճանաչելու և գրավ կիրառելու մասին միջնորդությունները քննության առնելու մասին» որոշմամբ Դատարանն իրավասու չէր կալանքի ժամկետը երկարացնել ևս 2 ամսով` մինչև 15.11.2012թ., քանի որ մեղադրյալի ձերբակալման օրվանից սկսած` անձի կալանքի տակ գտնվելու ժամկետի վեց ամիսը լրանում էր 15.09.2012թ., իսկ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 4-րդ մասի պահանջի համաձայն` միջին ծանրության հանցանքների մեջ մեղադրվող անձի կալանքի տակ պահելու ժամկետը չի կարող գերազանցել 6 ամիսը: Հարկ է նշել նաև, որ տվյալ պարագայում բացակայում է ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված բացառությունը, քանի որ կալանքի ժամկետի երկարացման համար հիմք է հանդիսացել նաև ոչ թե մեղադրյալի կամ պաշտպանի կողմից գործի նյութերին ծանոթանալու հանգամանքը, այլ գործով դեռևս դատաբժշկական հանձնաժողովային փորձաքննության եզրակացությունը ստացված չլինելու հանգամանքը:

Այսպիսով, Կարգապահական հանձնաժողովը փաստում է, որ մինչև ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի կողմից Դատարանի 10.09.2012թ. որոշման վերացումը և Ս. Ստեփանյանին կալանքից ազատելը, վերջինս 13 օր ապօրինի գտնվել է կալանքի տակ:

Վերոգրյալի հիման վրա Կարգապահական հանձնաժողովը գտնում է, որ Դատարանի կողմից թույլ է տրվել դատավարական օրենքի նորմի ակնհայտ և կոպիտ խախտում, որն էլ ՀՀ դատական օրենսգրքի 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետի ուժով դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հիմք է հանդիսանում:

Կարգապահական հանձնաժողովը գտնում է, որ դատական ակտը, որը պարունակում է նյութական կամ դատավարական օրենքի նորմի խախտում, չի կարող կայացվել դատավորի մեղքի բացակայությամբ: Տվյալ պարագայում դատավորի մեղավորությունն առկա է, քանի որ նա չի դրսևորել բավարար ուշադրություն և շրջահայացություն, որի արդյունքում չեն պահպանվել արդարության և օրինականության սկզբունքները և թույլ է տրվել դատավարական օրենքի նորմի ակնհայտ և կոպիտ խախտում»:

3. Դատավորի բացատրությունում բերված փաստարկները Կարգապահական հանձնաժողովի կողմից հարուցված կարգապահական վարույթի վերաբերյալ.

Դատավոր Յու. Բաղդասարյանը Կարգապահական հանձնաժողովին ներկայացրել է բացատրություն, որում մասնավորապես նշել է.

«Ձեր կողմից հարուցված կարգապահական վարույթի կապակցությամբ բացատրություն եմ տալիս այն մասին, որ ես ամբողջությամբ համաձայն եմ Ձեր եզրահանգումներին:

Իրոք, իմ կողմից թույլ է տրվել ակնհայտ և կոպիտ դատավարական խախտում, որի պատճառով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 235-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 268-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով մեղադրյալ Ս. Ստեփանյանը 13 օր ապօրինի գտնվել է կալանքի տակ, որի համար հայցում եմ Ձեր ներողամտությունը:

Նշված խախտումը իմ կողմից դիտավորությամբ թույլ չի տրվել, այլ այն պայմանավորված է եղել գործերի ծանրաբեռնվածությամբ և ժամանակի սղությամբ:

Միաժամանակ ինձ թյուրիմացության մեջ է գցել այն հանգամանքը, որ նախաքննության մարմնի /ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Կոտայքի մարզի քննչական բաժնի ՀԿԳ քննիչ, ոստիկանության փոխգնդապետ` Մ. Կիրակոսյան/ միջնորդության մեջ նշվել է, որ Սամվել Ստեփանյանի կողմից Անդրանիկ Գյուլբուդաղյանին, ըստ դատաբժշկական փորձաքննության թիվ 30/հ եզրակացության, պատճառվել է առողջության ծանր վնաս, որպես կյանքին վտանգ սպառնացող, որն ըստ հետևանքի ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 1-ին մասի հատկանիշներ է պարունակում, ինչը դասվում է ծանր հանցագործությունների շարքին և ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի համաձայն` կալանքի ժամկետը կարող է երկարացվել մինչև մեկ տարի, սակայն նախաքննության մարմինը մեղադրանքը չի փոխել, և դատարան է ներկայացվել միջնորդություն` Սուրեն Ստեփանյանի կալանքի ժամկետը երկարացնելու համար, որի նկատմամբ մեղադրանք է առաջադրվել վերը նված հոդվածներով, որոնք ՀՀ քրեական օրենսգրքի 19-րդ հոդվածի համաձայն դասվում են միջին ծանրության հանցագործությունների շարքին, որոնցով կալանքի ժամկետը կարող է երկարացվել մինչև 6 ամիս ժամկետով:

Հետագայում մեղադրյալ Սուրեն Ստեփանյանին ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասով առաջադրված մեղադրանքը փոխվել է, և նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 112-րդ հոդվածի 1-ին մասով և մյուս հոդվածներով, և քրեական գործը գտնվում է դատաքննության փուլում:

Այնուհանդերձ, ընդունում եմ, որ իմ կողմից թույլ է տրվել սխալ, որի համար հայցում եմ Ձեր ներողամտությունը»:

4. Կարգապահական պատասխանատվության հարցի քննության համար էական նշանակություն ունեցող փաստերը.

Խորհուրդը հիմք է ընդունում արձանագրված հետևյալ փաստերը.

1) 2012թ. մարտի 15-ին Սուրեն Ստեփանյանը ձերբակալվել է, 2012թ. մարտի 17-ին վերջինիս մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 235-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 268-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով:

2) Դատարանի կողմից 17.03.2012թ. կայացված «Կալանավորումը որպես խափանման միջոց կիրառելու և գրավ կիրառելու մասին միջնորդությունները քննելու մասին» որոշմամբ բավարարվել է ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Կոտայքի քննչական բաժնի հատկապես կարևոր գործերով ավագ քննիչի ներկայացրած միջնորդությունը, և թիվ 20106312 քրեական գործով մեղադրյալ Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է ընտրվել կալանավորումը 2 /երկու/ ամիս ժամկետով: Կալանքի սկիզբը հաշվվել է ձերբակալման պահից` 15.03.2012թ-ից:

3) Դատարանի կողմից 10.05.2012թ. և 10.07.2012թ. կայացված «Կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու միջնորդությունը քննության առնելու մասին» որոշումներով բավարարվել են ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Կոտայքի քննչական բաժնի հատկապես կարևոր գործերով ավագ քննիչի միջնորդությունները, և Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը յուրաքանչյուր անգամ երկարացվել է երկու ամիս ժամկետով` մինչև 15.09.2012թ.:

4) Դատարանի կողմից 10.09.2012թ. կայացված «Կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու և կալանքից գրավով ազատելը թույլատրելի ճանաչելու և գրավ կիրառելու մասին միջնորդությունները քննության առնելու մասին» որոշմամբ դարձյալ բավարարվել է Սուրեն Ստեփանյանի կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու վերաբերյալ ՀՀ ոստիկանության ՔԳՎ Կոտայքի քննչական բաժնի հատկապես կարևոր գործերով ավագ քննիչի միջնորդությունը (որը պայմանավորված չի եղել Սուրեն Ստեփանյանի կամ նրա պաշտպանի կողմից գործի նյութերին ծանոթանալու հետ), որի արդյունքում Սուրեն Ստյոպայի Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացվել է ևս 2 ամիս ժամկետով` մինչև 15.11.2012թ.:

5) Դատարանի 10.09.2012թ. որոշման դեմ 13.09.2012թ. վերաքննիչ բողոք է ներկայացրել պաշտպանը` խնդրելով դատական ստուգման ենթարկել այն, և Սուրեն Ստեփանյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց կալանքը գրավով փոխարինելը ճանաչել թույլատրելի:

6) ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի 28.09.2012թ. որոշմամբ պաշտպանի վերաքննիչ բողոքը մերժվել է, սակայն Սուրեն Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու վերաբերյալ քննիչի միջնորդությունը բավարարելու և պաշտպանի միջնորդությունը` մեղադրյալին կալանքից գրավով ազատելը անթույլատրելի ճանաչելու վերաբերյալ Դատարանի 10.09.2012թ. որոշումը վերացվել է, և Սուրեն Ստեփանյանն ազատվել է կալանքից:

5. Խորհրդի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.

Քննարկելով Դատարանի դատավոր Յու. Բաղդասարյանին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը, լսելով Կարգապահական հանձնաժողովի անդամի զեկույցը, դատավորի բացատրությունը, ուսումնասիրելով վարույթի նյութերը և հետազոտելով ապացույցները` Խորհուրդը գտնում է, որ ներկայացված միջնորդությունը ենթակա է բավարարման հետևյալ պատճառաբանությամբ.

ՀՀ Սահմանադրության 16-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի անձնական ազատության և անձեռնմխելիության իրավունք: Մարդուն կարելի է ազատությունից զրկել կամ նրա ազատությունը սահմանափակել միայն օրենքով սահմանված դեպքերում և կարգով:

Օրինականության սկզբունքն ամրագրող ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 7-րդ հոդվածի համաձայն` «1. Հետաքննության մարմինը, քննիչը, դատախազը, դատարանը, ինչպես նաև քրեական դատավարությանը մասնակցող այլ անձինք պարտավոր են պահպանել Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությունը, սույն օրենսգիրքը և մյուս օրենքները:

2. Ոչ ոք չի կարող քրեական գործով ձերբակալվել, խուզարկվել, կալանավորվել, դատապարտվել, ենթարկվել բերման և դատավարական հարկադրանքի այլ միջոցների, ինչպես նաև իրավունքների ու ազատությունների այլ սահմանափակումների այլ կերպ, քան օրենքով սահմանված հիմքերով և կարգով»:

ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 11-րդ հոդվածի 1-ին և 2-րդ մասերի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի ազատության և անձեռնմխելիության իրավունք: Ոչ ոք չի կարող արգելանքի վերցվել և պահվել անազատության մեջ այլ կերպ, քան սույն օրենսգրքով նախատեսված հիմքերով և կարգով:

Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի նախադեպային իրավունքում անձի ազատության իրավունքի երաշխավորման նպատակ է համարվում ազատությունից կամայականորեն զրկելուց անձի իրավական պաշտպանությունը (տե´ս Թիմուրտաշն ընդդեմ Թուրքիայի գործով 13.06.2000թ. վճռի 103-րդ կետը, Բազորկինան ընդդեմ Ռուսաստանի գործով 27.07.2006թ. վճռի 146-րդ կետը, Կլիֆտն ընդդեմ Միացյալ Թագավորության գործով 13.07.2010թ. վճռի 62-րդ կետը):

Անձի ազատության իրավունքի նշանակության և իրավական արժեքի վերաբերյալ ՀՀ վճռաբեկ դատարանը 31.10.2008թ. թիվ ԱՎԴ/0022/06/08 քրեական գործով կայացված որոշման 18-րդ կետում հայտնել է հետևյալ իրավական դիրքորոշումը. «(...) Անձի ազատության և անձնական անձեռնմխելիության իրավունքը մարդու այլ հիմնական իրավունքների հետ մեկտեղ ՀՀ Սահմանադրությամբ ճանաչվում է անօտարելի և բարձրագույն արժեք (...): Ուստի մարդու այդ հիմնական իրավունքի սահմանափակման իրավաչափության երաշխիքները կանոնակարգող իրավադրույթները մեկնաբանելիս անհրաժեշտ է ելնել մարդու իրավունքները հարգելու, մարդու իրավունքների սահմանափակման միջոցով հիմնական իրավունքը բովանդակազրկելու անթույլատրելիության սկզբունքներից»:

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` ըստ բնույթի և հանրության համար վտանգավորության աստիճանի` հանցագործությունները դասակարգվում են` ոչ մեծ ծանրության, միջին ծանրության, ծանր և առանձնապես ծանր հանցագործությունների:

Հիշյալ հոդվածի 3-րդ մասի համաձայն` դիտավորությամբ կատարված այն արարքները, որոնց համար սույն օրենսգրքով նախատեսված առավելագույն պատիժը չի գերազանցում հինգ տարի ժամկետով ազատազրկումը, ինչպես նաև անզգուշությամբ կատարված այն արարքները, որոնց համար սույն օրենսգրքով նախատեսված առավելագույն պատիժը չի գերազանցում տասը տարի ժամկետով ազատազրկումը, համարվում են միջին ծանրության հանցագործություններ:

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասի սանկցիան որպես պատիժ նախատեսում է կալանք` մեկից երեք ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկում` առավելագույնը երեք տարի ժամկետով:

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 235-րդ հոդվածի 1-ին մասի սանկցիան որպես պատիժ նախատեսում է կալանք` առավելագույնը երեք ամիս ժամկետով, կամ ազատազրկում` առավելագույնը երեք տարի ժամկետով:

ՀՀ քրեական օրենսգրքի 268-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետի սանկցիան որպես պատիժ նախատեսում է ազատազրկում` առավելագույնը երեք տարի ժամկետով:

Խորհուրդը, ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասը, 235-րդ հոդվածի 1-ին մասը և 268-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետը համադրելով ՀՀ քրեական օրենսգրքի 19-րդ հոդվածի հետ, արձանագրում է, որ մեջբերված հոդվածներում նախատեսված արարքները, ըստ բնույթի և հանրության համար վտանգավորության աստիճանի, փաստորեն, հանդիսանում են միջին ծանրության հանցագործություններ:

ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 1-ին մասի համաձայն` մեղադրյալին կալանքի տակ պահելու ժամկետը հաշվվում է ձերբակալելիս անձին փաստացի արգելանքի վերցնելու պահից:

ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 138-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն` քրեական գործով մինչդատական վարույթում մեղադրյալին կալանքի տակ պահելու ժամկետը, հաշվի առնելով գործի առանձնակի բարդությունը, դատարանի կողմից կարող է երկարացվել մինչև 6 ամիս, իսկ բացառիկ դեպքերում, երբ անձը մեղադրվում է ծանր կամ առանձնապես ծանր հանցագործություն կատարելու մեջ` մինչև 12 ամիս: Կալանքի տակ պահելու ժամկետի հետագա երկարացումն արգելվում է, բացառությամբ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 139-րդ հոդվածի առաջին մասով նախատեսված դեպքերի, այն է` «(...) եթե մեղադրյալն ու նրա պաշտպանը չեն հասցնում ծանոթանալ գործի նյութերին, ապա մեղադրյալին կալանքի տակ պահելու ժամկետը (...) կարող է երկարաձգվել մինչև գործի նյութերին մեղադրյալի ու նրա պաշտպանի ծանոթանալը և դատախազի կողմից գործը դատարան ուղարկելը»:

Վերոգրյալի արդյունքում Խորհուրդն արձանագրում է, որ այն դեպքերում, երբ անձին մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 235-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 268-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով և վերջինիս նկատմամբ որպես խափանման միջոց ընտրվել է կալանքը, ապա նրա կալանքի տակ գտնվելու ժամկետը, բացառությամբ ՀՀ քրեական դատավարության 139-րդ հոդվածի առաջին մասով նախատեսված դեպքի, ՀՀ քրեական դատավարության 138-րդ հոդվածի 4-րդ մասի իրավադրույթների ուժով չի կարող գերազանցել 6 ամիսը:

Գործի նյութերի ուսումնասիրությունից երևում է, որ Սուրեն Ստեփանյանը ձերբակալվել է 2012թ. մարտի 15-ին, 2012թ. մարտի 17-ին վերջինիս մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քրեական օրենսգրքի 113-րդ հոդվածի 1-ին մասով, 235-րդ հոդվածի 1-ին մասով և 268-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով: Դատարանի 17.03.2012թ. որոշմամբ Սուրեն Ստեփանյանի նկատմամբ որպես խափանման միջոց է ընտրվել կալանքը, որը հետագայում հաջորդաբար երկարացվել է 10.05.2012թ. և 10.07.2012թ. որոշումներով` յուրաքանչյուր անգամ երկու ամիս ժամկետով` մինչև 15.09.2012թ.: Դատարանի 10.09.2012թ. որոշմամբ Սուրեն Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացնելու վերաբերյալ ներկայացված միջնորդությունը (որը պայմանավորված չի եղել նրա կամ նրա պաշտպանի կողմից գործի նյութերին ծանոթանալու հետ) դարձյալ բավարարվել է, և Սուրեն Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացվել է ևս երկու ամսով` մինչև 15.11.2012թ.:

Պաշտպանության կողմի վերաքննիչ բողոքի հիման վրա դատական ստուգման ենթարկելով Դատարանի 10.09.2012թ. որոշումը` ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանը 28.09.2012թ. որոշմամբ վերացրել է այն և Սուրեն Ստեփանյանին ազատել կալանքից:

Վերոգրյալի հիման վրա Խորհուրդը փաստում է, որ միջին ծանրության հանցագործությունների կատարման մեջ մեղադրվող Սուրեն Ստեփանյանը անազատության մեջ է գտնվել 2012թ. մարտի 15-ից, և նրան կալանքի տակ պահելու օրենքով սահմանված թույլատրելի ժամկետը լրանում էր 2012թ. սեպտեմբերի 15-ին: Անտեսելով վերը նշված օրենսդրական պահանջը` Դատարանն իր 10.09.2012թ. որոշմամբ բավարարել է քննիչի միջնորդությունը և Ս. Ստեփանյանին կալանքի տակ պահելու ժամկետը երկարացրել ևս երկու ամիս ժակետով` մինչև 15.11.2012թ.: Պաշտպանության կողմի վերաքննիչ բողոքի հիման վրա ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանը 28.09.2012թ. որոշմամբ վերացրել է Դատարանի 10.09.2012թ. որոշումը և Սուրեն Ստեփանյանին ազատել կալանքից: Արդյունքում Սուրեն Ստեփանյանը կալանքի տակ է գտնվել 6 ամիս 13 օր` թույլատրելի ժամկետից 13 օրով ավելի:

Վերոգրյալի հիման վրա Խորհուրդը գտնում է, որ Դատարանի կողմից խախտվել են ՀՀ Սահմանադրության 16-րդ հոդվածի, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 7-րդ և 11-րդ հոդվածների պահանջները, որի հետևանքով Սուրեն Ստեփանյանը 13 օր ապօրինի գտնվել է անազատության մեջ:

Այսպիսով, Խորհուրդը գտնում է, որ արդարադատություն իրականացնելիս Դատարանի դատավոր Յու. Բաղդասարյանը թույլ է տվել դատավարական օրենքի նորմերի ակնհայտ և կոպիտ խախտումներ, որոնք ՀՀ դատական օրենսգրքի 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետի ուժով դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հիմք են հանդիսանում:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ դատական օրենսգրքի 111-րդ, 161-րդ հոդվածներով, 153-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով, 157-րդ հոդվածի 1-ին մասի 3-րդ կետով` Խորհուրդը

Ո Ր Ո Շ Ե Ց

1. Արդարադատության խորհրդի կարգապահական հանձնաժողովի միջնորդությունը բավարարել: ՀՀ Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի դատավոր Յու. Բաղդասարյանին հայտարարել խիստ նկատողություն` զուգորդված մեկ տարի ժամկետով աշխատավարձի քսանհինգ տոկոսից զրկելով:

 2. Որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման:

Արդարադատության խորհրդի անդամներ`

Վ. Աբելյան Ռ. Բարսեղյան Կ. Բաղդասարյան Ա. Թումանյան Ա. Խաչատրյան Գ. Խանդանյան Գ. Բադիրյան Մ. Մարտիրոսյան