«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

18 հունիսի 2014 թ.

Պետական գրանցման թիվ 10014241

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿՈՄԻՏԵԻ ՆԱԽԱԳԱՀ 07 ապրիլի 2014թ. N 55-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ 18 նոյեմբերի 2013թ. N 72-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ 20 մարտի 2014թ.ուղղ. N 60-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ 17 դեկտեմբերի 2013թ. N 234-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ 01 ապրիլի 2014թ. N 230-Ն ք. Երևան

Հ Ա Մ Ա Տ Ե Ղ  Հ Ր Ա Մ Ա Ն

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԵՎ ԱՌԱՆՁԻՆ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՆԵՐԻ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԸ, ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԵՎ ԲԱՑԵՐԻ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑԸ` ԸՍՏ ՄԱԿԱՐԴԱԿՆԵՐԻ, ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԶԵԿՈՒՅՑԻ ՁԵՎԱՉԱՓԸ ԵՎ ԶԵԿՈՒՅՑԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2013 թվականի մայիսի 23-ի նիստի թիվ 20 արձանագրային որոշման հավելված 2-ի 2-րդ բաժնի, 6-րդ կետի, 1-ին ենթակետի պահանջները`

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՆՔ`

1. Հաստատել`

1) Հայաստանի Հանրապետությունում լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման ազգային գործիքները` համաձայն հավելված 1-ի:

2) Հայաստանի Հանրապետությունում լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման և բացերի վերլուծության ժամանակացույցը` ըստ մակարդակների համաձայն հավելված 2-ի:

3) Հայաստանի Հանրապետությունում լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման զեկույցի ներկայացման ընթացակարգը` համաձայն հավելված 3-ի:

4) Հայաստանի Հանրապետությունում լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման զեկույցի ձևաչափը` համաձայն հավելված 4-ի:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ ՄԻՋՈՒԿԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԿՈՄԻՏԵԻ ՆԱԽԱԳԱՀ 07 ապրիլի 2014թ. N 55-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ 18 նոյեմբերի 2013թ. N 72-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲՆԱՊԱՀՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ 20 մարտի 2014թ.ուղղ. N 60-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ 17 դեկտեմբերի 2013թ. N 234-Ն ք. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԳՅՈՒՂԱՏՆՏԵՍՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅԱՆ ՊԵՏ 01 ապրիլի 2014թ. N 230-Ն ք. Երևան

Հավելված 1

Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության Կառավարությանն առընթեր միջուկային անվտանգության պետական կոմիտեի նախագահի 2014թ . ապրիլի 7-ի թիվ 55-Ն

Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարի 2013թ. դեկտեմբերի 17-ի թիվ 234-Ն

Հայաստանի Հանրապետության  առողջապահության նախարարի 2013 թ. նոյեմբերր 18-ի թիվ 72-Ն

Հայաստանի Հանրապետության բնապահպանության նախարարի 2014 թ. մարտի 20-իուղղ. թիվ 60-Ն

Հայաստանի Հանրապետության Գյուղատնտեսության նախարարության սննդամթերքի անվտանգության  պետական ծառայության պետի 2014 թ. ապրիլի 1-ի թիվ 230-Ն   համատեղ հրամանով

ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԵՎ ԱՌԱՆՁԻՆ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՆԵՐԻ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ

 I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման գործիքները (այսուհետ` Գնահատման գործիք) նախատեսված են ազգային լաբորատոր համակարգը և առանձին լաբորատորիաները գնահատելու համար:

2. Գնահատման գործիքները մշակվել են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման գործիքների հիման վրա:

3. Գնահատման գործիքները կիրառելի են տարբեր շահագրգիռ գերատեսչությունների կամ ծրագրերի համար, որոնք գնահատում են լաբորատոր ծառայությունները:

4. Գնահատման գործիքները կարող են օգտագործվել որպես հիմք լաբորատորիաների ինքնագնահատման և արտաքին գնահատման համար:

5. Առանձին գերատեսչություններում լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման համար յուրաքանչյուր շահագրգիռ պետական մարմինների ղեկավարների հրամանով կամ Միջազգային առողջապահական կանոնների հարցերով Ազգային համակարգող մարմնի նախաձեռնությամբ ողջ երկրում (ընտրանքային) շահագրգիռ պետական մարմինների և Ազգային համակարգող մարմնի ղեկավարի համատեղ հրամանով ստեղծվում է գնահատման թիմ և սույն հրամանը հաստատվելուց հետո մեկամսյա ժամկետում կազմակերպվում է սեմինար` գնահատման թիմի անդամների համար:

6. Սեմինարի նպատակն է.

1) մասնակիցներին ներկայացնել գնահատման գործիքները,

2) ներկայացնել գործիքների առավելությունները և սահմանափակումները լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման տեսանկյունից,

3) վերապատրաստել մասնակիցներին ստանդարտացված գնահատման բնագավառում:

7. Լաբորատոր համակարգի գնահատումը իրականացվում է հինգ տարին մեկ անգամ, իսկ յուրաքանչյուր տարի ընտրանքային կարգով իրականացվում է առանձին լաբորատորիաների գնահատում` ըստ մակարդակների /ազգային, մարզային, ենթամարզային/:

8. Գնահատման թիմի կողմից իրականացվում է գնահատման արդյունքում հայտնաբերված բացերի վերլուծություն` համաձայն սույն հրամանով հաստատված հավելված 2-ով սահմանված ժամանակացույցի:

9. Լաբորատոր համակարգի գնահատման գործիքը բաղկացած է 9 մոդուլներից, որոնք ներկայացված են 9 ցուցանիշների տեսքով, իսկ առանձին լաբորատորիաներինը` 13 մոդուլներից, որոնք ներկայացված են 13 ցուցանիշների տեսքով:

10. Ցուցանիշները հաշվառվում են համակարգչային ծրագրի կիրառմամբ` ըստ մի շարք հարցերին տրված պատասխանների: Ընդհանուր գնահատման արդյունքում հաշվարկվում են ընդհանուր ցուցանիշները: Եթե ընդհանուր ցուցանիշի միավորները կազմում են առնվազն 65-85%, դա նշանակում է, որ լաբորատոր համակարգը գործուն է: Առանձին լաբորատորիաների դեպքում լաբորատորիան համարվում է գործուն, եթե ընդհանուր ցուցանիշները կազմում են 85%, ինչը նշանակում է որ վերջինս լավ սարքավորված է, ունի որակի կառավարման արդյունավետ համակարգ և, որպես ախտորոշիչ կամ ռեֆերենս լաբորատորիա, կատարում է իր գործառույթները:

11. Լաբորատոր համակարգի 9 գնահատման մոդուլներն են`

1) Լաբորատորիաների համակարգում և կառավարում` ներառում է հարցեր, որոնք վերաբերում են լաբորատոր համակարգի կազմակերպմանը, ֆինանսավորմանը, սարքավորումների կառավարմանը և մատակարարմանը:

2) Կազմակերպական կառուցվածք` ներառում է լաբորատոր ծառայությունների, բազային լաբորատորիաների, նրանց ցանցային կազմավորումների կազմակերպչական հարցեր:

3) Նորմատիվ իրավական հիմքեր` ներառում է համակարգում գործող լաբորատորիաների գրանցման և լիցենզավորման հարցերը:

4) Որակի կառավարում` ներառում է լաբորատոր որակի ազգային ստանդարտները, տեղեկատվություն որակի համակարգման, ապահովման, որակի արտաքին և ներքին գնահատման ծրագրերի առկայության, նմուշառման և նմուշների տեղափոխման հարցեր:

5) Լաբորատոր տեղեկատվության կառավարում` ներառում է տեղեկատվության հավաքագրման գործընթացի ստանդարտ ձևաչափեր, լաբորատոր տեղեկատվական համակարգի տեղեկատվության փոխանակման հարցեր շահագրգիռ գերատեսչությունների և ստորաբաժանումների հետ, ինչպես նաև վերջիններիս հետ հետադարձ կապը:

6) Լաբորատոր համակարգի ենթակառուցվածք` ներառում է շենքերի, նյութական բազային առնչվող, լաբորատորիաների արդիականացմանը ներկայացվող պահանջները:

7) Մարդկային ռեսուրսներ` ներառում է լաբորատորիաներում կադրային ռեսուրսներով հագեցվածության, նրանց կրթական մակարդակի և պատրաստվածությանը վերաբերող հարցեր:

8) Կենսաբանական ռիսկերի կառավարում` ներառում է ազգային մակարդակով կենսաանվտանգության և կենսաապահովության, կենսաբանական ռիսկերի նույնականացման և դասակարգման, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությունում կենսաանվտանգության նվազագույն պահանջների սահմանման հարցեր:

9) Բացերի վերլուծություն` ներառում է բացերի վերլուծություն, որը նկարագրում է ազգային լաբորատոր համակարգի ուժեղ և թույլ կողմերը:

12. Առանձին լաբորատորիաների 13 մոդուլները հետևյալն են`

1) Շենքի որակ` տվյալ բաժինը գնահատում է լաբորատորիայի շենքային պայմանները, լաբորատորիայում ջրի և էլեկտրականության առկայությունը և շենքային ապահովվածության հարցերը:

2) Նմուշառում, գրանցում և տնօրինում` հավաքագրում է տեղեկատվություն ֆիզիկական և իրավաբանական անձանցից ստացված և/կամ լաբորատորիայում առկա նմուշների որակի մասին, նմուշառման ընթացակարգերի, հետազոտության համար խնդրագրի ձևաթերթիկների առկայության, մատյանների կառավարման, նմուշների փոխադրման վերաբերյալ:

3) Կենսաապահովություն` ներառում է հարցեր, որոնք վերաբերում են կենսաապահովության գործընթացին և փաստաթղթերի վարմանը, թափոնների կառավարմանը, անձնական պաշտպանիչ միջոցների (անհատական պաշտպանիչ արտահագուստ և այլն) առկայությանը և գնահատվող լաբորատորիայի անվտանգությանը:

4) Որակի կառավարում` հետազոտում է լաբորատորիայի ընդհանուր որակի կառավարման գործընթացը` որակի ապահովումը, լաբորատորիայի որակի ապահովման ընթացակարգերը, որակի ներքին և արտաքին հսկողությունը:

5) Հանրային առողջապահական գործառույթներ` գնահատվում են լաբորատորիայի աշխատանքները հիվանդությունների վերահսկման ոլորտում և ընդգրկում են առողջապահության իրավասու մարմիններին գերակա հիվանդությունների զեկուցման գործընթացը, Միջազգային առողջապահական կանոնների մասին գիտելիքները, ամսական զեկույցները և զեկուցման գործընթացը:

6) Պաշարների և սարքավորումների կառավարում` հավաքագրում է տեղեկատվություն ընթացակարգերի, լաբորատորիայում օգտագործվող ռեագենտների և պարագաների վերաբերյալ, դրանց կառավարման, պատրաստման, սարքավորումների խնամքի և չափագրման մասին:

7) Սարքավորումների հասանելիություն` գնահատում է լաբորատորիայում առկա սարքավորումների տոկոսը` համաձայն սարքավորումների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետությունում գործող ստանդարտի պահանջների, և առողջապահական ոլորտում այդ պահանջների մակարդակը:

8) Տվյալների կառավարում` ներառում է հարցեր, որոնք վերաբերում են տվյալների գրանցմանը, հաստատմանը, փոխանցմանը և արդյունքների մասին ծանուցմանը:

9) Լաբորատոր ախտորոշման կարողություններ` հավաքագրում է տեղեկատվություն լաբորատորիայում իրականացվող թեստերի և հետազոտությունների վերաբերյալ: Այն ներառում է հարցեր նմուշառման և դասական կլինիկական լաբորատոր ախտորոշման հնարավորությունների վերաբերյալ:

10) Լաբորատորիայում հասանելի անձնակազմ` տվյալ մոդուլը վերաբերում է ավագ և տեխնիկական անձնակազմի հասանելիությանը:

11) Դասընթացներ և վերահսկողություն` անձնակազմի վերապատրաստում և վերահսկողություն, ուղեցույցների առկայություն:

12) Ֆինանսավորում և մատակարարում` տվյալ մոդուլը վերաբերում է լաբորատոր սարքավորումների և օգտագործվող լաբորատոր պարագաների ֆինանսավորման աղբյուրներին:

13) Բացերի վերլուծություն` ներառում է բացերի վերլուծությունը, որը նկարագրում է առանձին լաբորատորիաների համակարգի դրական և բացասական կողմերը:

13. Հայաստանի Հանրապետությունում լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման ազգային գործիքները ներկայացված են Աղյուսակներ 1-ում և 2-ում:

 II. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԵՎ ԱՌԱՆՁԻՆ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՆԵՐԻ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԻ ՆԵՐԴՐՄԱՆ ՆՊԱՏԱԿԸ

14. Լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման ազգային գործիքների ներդրման նպատակն է.

1) երկրում լաբորատոր համակարգի և առանձին լաբորատորիաների գնահատման գործընթացները մոտարկել միջազգային փորձին,

2) լաբորատոր կարողությունների հզորացմանն ուղղված գործողությունների պլանավորման և իրականացման համար, ազգային մակարդակի պետական մարմիններին և այլ շահագրգիռ կողմերին տրամադրել օբյեկտիվ տեղեկատվություն,

3) ներկայացնել լաբորատորիաների իրավիճակի պարզ և անաչառ նկարագրությունը, որպեսզի բոլոր շահագրգիռ գերատեսչությունները տեղեկատվական հիմք ունենան ռազմավարական պլանավորման և բարեփոխումների վերաբերյալ որոշումների կայացման համար,

4) ներկայացնել լաբորատոր ծառայությունների վերաբերյալ համապատասխան զեկույց, որը կընդգրկի ամբողջ համակարգին և առանձին լաբորատորիաներին վերաբերող դիտարկումները,

5) ներկայացնել լաբորատոր համակարգի տարբեր մակարդակներում գործող ներկայացուցչական լաբորատորիաների համառոտ նկարագիրը,

6) տարբերակել առողջապահական և անասնաբուժական լաբորատոր համակարգերի դրական և բացասական կողմերը,

7) երկրի մակարդակով բարձրացնել լաբորատորիաների աշխատանքի մասին իրազեկվածության մակարդակը:

Աղյուսակ 1

ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾԻՔ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ

ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ

 I. Լաբորատորիաների համակարգում և կառավարում

Ոլորտ, որտեղ կատարվում է գնահատում
Գնահատման ամսաթիվ (օր,ամսաթիվ, տարի)
Գնահատողի/գնահատողների անուն, ազգանուն, հայրանուն և կոնտակտային տվյալներ
Հիմնական հարցվող անձանց ցանկը (անվան, կոնտակտային տվյալների և լիազորությունների մակարդակի նշումով)
Մեկնաբանություններ

N		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքագրում	Այո	Ոչ	Մասամբ	Չի կիրառվում	Այստեղ տեղադրեք հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1.	Համակարգում
1)	Արդյո՞ք համապատասխան գերատեսչությունում առկա է լաբորատորիաների աշխատանքը համակարգող առանձին կամ այլ հարցեր ևս համակարգող մասնագիտացված ստորաբաժանում կամ խումբ:
2)	Եթե այո, նշեք անվանումը, գործունեության շրջանակները, ստորաբաժանման և պատասխանատու անձի (անձանց) կոնտակտային տվյալները:
3)	Արդյո՞ք նշված ստորաբաժանումը կամ խումբը սահմանված է որևէ իրավական ակտով /հրաման և այլն/:
4)	Արդյո՞ք տվյալ ստորաբաժանումն ունի առանձին բյուջե, կամ լաբորատոր ծառայությունների համար սահմանված է առանձին բյուջե:
5)	Արդյո՞ք տվյալ ստորաբաժանումը մշակել է կոնկրետ հիվանդությունների դեմ պայքարի ծրագրերի գործողությունների համակարգման մեխանիզմներ:
6)	Արդյո՞ք տվյալ ստորաբաժանումն ունի հսկողական գործառույթներ պետական համակարգի լաբորատորիաների նկատմամբ:
7)	Արդյո՞ք տվյալ ստորաբաժանումը մասնակցում է հանրային առողջապահական տարբեր հարցերի ուղղությամբ ձևավորված հանձնաժողովներին /իմունականխարգելման, գրիպի և այլն/:
8)	Արդյո՞ք համակարգող ստորաբաժանումը համաձայնեցնում է իր գործողությունները պետական մարմինների և այլ շահագրգիռ կողմերի հետ /վերջին սյունակում նշել ո՞ր/ :
9)	Արդյո՞ք տվյալ ստորաբաժանումն ունի օրենքով սահմանված կարգով հսկողական գործառույթ մասնավոր լաբորատորիաների գործունեության նկատմամբ:
10)	Արդյո՞ք տվյալ ստորաբաժանումը ստանում է օգնություն խորհրդատվական մարմնից (կոմիտեից, հանձնաժողովից):
11)	Եթե «Այո» նշեք այդ մարմնի անվանումը, գործունեության շրջանակները և կազմը:
12)	Առ՞կա է արդյոք լաբորատոր ծառայությունների խնդիրներն ու նպատակները սահմանող պետական քաղաքականություն:
13)	Եթե «Այո», ապա դա վերաբերում է ստորև ներկայացված ենթակետերին:
14)	Լաբորատոր ծառայությունների գործունեության համակարգումը և ղեկավարումը:
15)	Լաբորատոր ծառայությունների կազմակերպական կառուցվածքը:
16)	Լաբորատոր ծառայությունների փորձարարական հզորությունները:
17)	Լաբորատոր ծառայությունների ցանցում միավորվելու մեխանիզմները:
18)	Լաբորատոր ծառայությունների դերը բնակչության առողջության պահպանման մեջ:
19)	Լաբորատոր ծառայությունների նորմատիվային իրավական բազան:
20)	Լաբորատոր ծառայությունների որակի ապահովման համակարգը:
21)	Լաբորատորիաների անձնակազմը:
22)	Լաբորատոր սարքավորումների և րեագենտների գնման և մատակարարման համակարգը:
23)	Լաբորատոր ծառայությունների ֆինանսավորումը:
24)	Արդյո՞ք առկա է առանձին լաբորատոր կարողությունների հզորացման ռազմավարական ծրագիր, կամ այլ ծրագիր, որը ներառում է լաբորատոր ծառայություններին առնչվող ռազմավարական ուղղությունները:
25)	«Այո» կամ «Մասամբ» պատասխանների դեպքում սեղմ նկարագրեք տվյալ ծրագրի հիմնական բաղադրիչները:
26)	Արդյո՞ք ֆինանսավորվում և գործադրվում է լաբորատոր կարողությունների հզորացման ռազմավարական ծրագիրը, կամ այլ ծրագիրը, որը ներառում է լաբորատոր ծառայություններին առնչվող ռազմավարական ուղղությունները:
27)	Արդյո՞ք առկա են լաբորատոր ծառայությունների մշտադիտարկման համար ցուցանիշներ (ռազմավարական ծրագրի մշտադիտարկման շրջանակներում կամ այդ ծրագրից առանձին):
28)	«Այո» կամ «Մասամբ» պատասխանների դեպքում թվարկեք այդ ցուցանիշները:
2.	Ֆինանսավորում
1)	Ինչպե՞ս են ֆինանսավորվում լաբորատոր ծառայությունները ( նշեք քանի տոկոս է կազմում յուրաքանչյուր աղբյուրի համար):
2)	Պետական, հասարակական կամ այլ ապահովագրություն:
3)	Օգտագործման իրավունքներ:
4)	Դոնորներ:
5)	Այլ (նշեք):
6)	Արդյո՞ք առկա է հանրային առողջապահական լաբորատորիաների գործունեության համար հատկացված առանձին բյուջե (ինչպիսի՞ք են տեղեկատվական լաբորատորիաները և ցանցային գործունեությունը):
7)	Արդյո՞ք կատարվել է համապատասխան լաբորատոր մեթոդների և տեխնոլոգիաների ընտրության համար ծախսարդյունավետության վերլուծություն` տեխնիկական և ֆինանսական տեսանկյուններից:
8)	Արդյո՞ք կատարվում է թեստերի կատարման գների կարգավորում:
9)	Եթե «Այո» թեստերի կատարման գների կարգավորումը առաջարկել են՝
10)	Ազգային նորմատիվային դրույթ/օրենսդրություն:
11)	Բժշկական ապահովագրման պետական համակարգ (սոցիալական ապահովում):
12)	Բժշկական ապահովագրման մասնավոր համակարգ:
3.	Սարքավորումների համակարգումը և մատակարարումը
1)	Նկարագրեք պետական լաբորատորիաների համար գնումների համակարգը (համակարգերը) (կենտրոնացված կամ ապակենտրոնացված գնումներ և պահում, մեծածախ գնումներ կամ փոքր քանակներով, մատակարարվող նյութերի որակը, մատակարարողների տեղակայումը և այլն), և ներկայացրեք բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերը:
2)	Նկարագրեք մասնավոր լաբորատորիաների համար գնումների համակարգը (համակարգերը) (կենտրոնացված կամ ապակենտրոնացված գնումներ և պահում, մեծածախ գնումներ կամ փոքր քանակներով, մատակարարվող նյութերի որակը, մատակարարողների տեղակայումը և այլն), և ներկայացրեք բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերը:
3)	Արդյո՞ք կիրառվում են գնումների հատուկ համակարգեր կոնկրետ հիվանդությունների դեմ պայքարի ծրագրերի շրջանակներում (օրինակ` տուբերկուլոզ, մալարիա և այլն):
4)	Արդյո՞ք կան ազգային սկզբունքներ լաբորատոր սարքավորումների նվիրաբերման վերաբերյալ:
5)	Արդյո՞ք ստեղծված են դոնորների հետ համակարգման մեխանիզմներ սարքավորումների նվիրաբերման կամ գնման վերաբերյալ:
6)	Արդյո՞ք պահպանում են դոնոր կազմակերպությունները և գործընկերները (օրինակ` միջազգային կազմակերպությունները, ֆոնդերը) սարքավորումների կամ նյութերի ձեռք բերման վերաբերյալ ազգային օրենսդրության պահանջները:
4. Մեկնաբանություններ

 II. Կազմակերպչական կառուցվածք

N		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքում			Այո	Ոչ			Մա-սամբ		Չի պահանջվում			Այստեղ տեղադրեք հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1. Կառուցվածք
1)	Արդյո՞ք հստակ որոշված է ըստ ենթակայության լաբորատոր ծառայությունների կազմակերպական կառուցվածքը:
2)	Եթե «Այո» նշեք և մեկնաբանեք դրան առնչվող սխեմաներն ու փաստաթղթերը:
3)	Արդյո՞ք լաբորատորիաները կազմակերպված են տարբեր գործառույթներով մեկ բազմամակարդակ համակարգում:
4)	Արդյո՞ք առկա է կլինիկական տեստեր իրականացնող լաբորատորիաների ցանկ (բժշկական կենտրոններում, հիվանդանոցներում, հանրային առողջապահության համակարգում, ուսումնական, գիտահետազոտական և այլ լաբորատորիաներ):
5)	Արդյո՞ք ցանկում ընդգրկված են մասնավոր լաբորատորիաները:
6)	Ի՞նչ տեղեկատվություն է գրանցվում յուրաքանչյուր լաբորատորիայի վերաբերյալ (կոնտակտային տվյալներ, թեստերի կատարման կարողություններ, անձնակազմի քանակական կազմ և այլն):
7)	Կենտրոնական/ազգային/բազային լաբորատորիաներ (նշել քանակը):
8)	Միջանկյալ լաբորատորիաներ (մարզային կամ համայնքային մակարդակ):
9)	Ծայրամասային լաբորատորիաներ (համայնքային կամ ռեֆերենս լաբորատորիաներ):
2. Ռեֆերենս լաբորատորիաներ
1)	Արդյո՞ք գերակա հիվանդությունների կամ բնակչության առողջության համար վտանգների հայտնաբերման համար սահմանված են ռեֆերենս լաբորատորիաներ:
2)	«Այո» կամ «Մասամբ» պատասխանների դեպքում` ներկայացրեք ռեֆերենս լաբորատորիաների ցանկը (օրինակ` տուբերկուլոզ, մարդու իմունային անբավարարության վիրուս /ՄԻԱՎ/):
3)	Ռեֆերենս լաբորատորիաները պաշտոնապես հավատարմագրված են (օրինակ` հրահանգով, նորմատիվային իրավական ակտով):
4)	Արդյո՞ք ռեֆերենս լաբորատորիաները ընդգրկված են հանրային առողջության համար վտանգ ներկայացնող իրադարձությունների/ հիվանդությունների բռնկումների արագ արձագանքման ազգային համակարգում:
5)	Արդյո՞ք ռեֆերենս լաբորատորիաների ներկայացուցիչները մասնակցում են հանրային առողջության համար վտանգ ներկայացնող իրադարձությունների /բռնկումների, համաճարակների և այլն/ պատրաստակամության հարցերով խորհրդակցություններին:
6)	Արդյո՞ք ռեֆերենս լաբորատորիաների ներկայացուցիչները մասնակցում են հանրային առողջության համար վտանգ ներկայացնող իրադարձությունների /բռնկումների, համաճարակների և այլն/ ընթացքում դաշտային հետազոտություններին:
3. Ցանցերի կազմակերպման մեխանիզմներ
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիաները ներգրավված են համընդհանուր լաբորատոր ցանցում կլինիկական թեստեր իրականացնելու համար (հատուկ կամ հաստատող թեստեր, որոնք չեն կատարվում բժշկական օգնության և սպասարկմանը դիմող անձի բնակության վայրում):
2)	«Այո» կամ «Մասամբ» պատասխանի դեպքում նկարագրեք ըստ յուրաքանչյուր ցանցի նշելով` լաբորատորիայի անվանումը և տեսակը, ցանցեր կազմելու մեխանիզմները (հատկապես ցանցի ներսում նմուշների և տվյալների փոխանակման կարգը ), մշակված փաստաթղթերը (ստանդարտ ընթացակարգերը, թեսթերի ալհորիթմներ, հաշվետվողականության ձևեր ) և ֆինասավորման աղբյուրներ:
3)	Արդյո՞ք լաբորատորիաները հանրային առողջապահական կամ վերահսկողության նպատակներով միացված են ցանցերում:
4)	«Այո» կամ «Մասամբ» պատասխանի դեպքում նկարագրեք ըստ յուրաքանչյուր ցանցի` ցանցում ներառված լաբորատորիաների անվանումը և տեսակը, ցանցեր կազմելու մեխանիզմները (հատկապես ցանցի ներսում նմուշների և տվյալների փոխանակման կարգը ), մշակված փաստաթղթերը (ստանդարտ գործընթացները, թեստերի ալհորիթմները, հաշվետվողականության ձևերը ) և ֆինանսավորման աղբյուրները:
5)	Արդյո՞ք մասնավոր լաբորատորիաները ներառված են վերահսկողական ցանցերում:
6)	Եթե «Այո», ապա` արդյո՞ք մասնավոր լաբորատորիաների մասնակցությունը պարտադիր է , սահմանված է օրենսդրությամբ կամ հիմնված է պայմանագրերի վրա:
7)	Արդյո՞ք այդ ցանցերը պաշտոնապես հավատարմագրված են (օրինակ` հրահանգով, որևէ իրավական ակտով):
8)	Արդյո՞ք բազային ցանցերը ընդգրկված են միջազգային ցանցերում:
9)	«Այո» կամ «Մասամբ» պատասխանների դեպքում ներկայացրեք լաբորատորիաների և ցանցերի ցուցակը:
10)	Արդյո՞ք առկա է ցանցի ներսում կամ բոլոր ցանցերի համար լաբորատոր տվյալների հաշվետվության ստանդարտ ձևաչափ:
11)	Արդյո՞ք առկա է նմուշների հավաքման և տեղափոխման համար անհրաժեշտ նյութերի և սարքավորումների պահուստային պաշար (անձնական պաշտպանիչ միջոցներ, նմուշների հավաքման նյութեր, փոխադրամիջոցներ):
12)	Եթե այո, որտե՞ղ են դրանք տեղակայված/պահվում:
13)	Ազգային մակարդակ:
14)	Մարզային մակարդակ:
15)	Համայնքային մակարդակ:
4.Մեկնաբանություններ

 III. Նորմատիվ իրավական հիմքեր

N		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքում	Այո	Ոչ	Մասամբ	Չի պահանջվում	Այստեղ տեղադրեք հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1.Նորմատիվ իրավական հիմքեր
1)	Արդյո՞ք անհրաժեշտ է պետական լաբորատորիաների գրանցում կամ լիցենզավորում:
2)	Արդյո՞ք անհրաժեշտ է մասնավոր լաբորատորիաների գրանցում կամ լիցենզավորում:
3)	Նշեք գրանցման և/կամ լիցենզավորման չափանիշները:
4)	Եթե կիրառելի է` արդյո՞ք գործունեության լիցենզիան տրվում է տեղում նախնական այցից հետո:
5)	Եթե կիրառելի է` արդյո՞ք ժամանակ առ ժամանակ կատարվում է գործունեության լիցենզիայի վերանայում:
6)	Ինչպե՞ս է ապահովվում լիցենզավորման չափանիշների պահպանումը (նկարագրեք տեսչական կամ հսկողական որևէ մեխանիզմ):
2. Արդյո՞ք ենթակա են կարգավորման հետևյալ ոլորտները (լիցենզավորման մեխանիզմների շրջանակներում կամ առանձին )
1)	Լաբորատոր սենյակներ,
2)	Սարքավորում,
3)	Անձնակազմ,
4)	Ին վիտրո /In vitro / ախտորոշման համար բժշկական արտադրանքի հավաստագրում,
5)	Նմուշների տեղափոխում,
6)	Թեսթերի կատարման մեթոդներ,
7)	Տվյալների կառավարում,
8)	Կենսաբանական ռիսկերի կառավարման միջոցներ,
9)	Լաբորատոր էթիկա,
10)	Արդյո՞ք կատարվում է նորմատիվ իրավական ակտերի կանոնավոր փորձաքննություն և վերանայում` ազգային և միջազգային պահանջներին համապատասխանության նպատակով:
3. Մեկնաբանություններ

 IV. Որակի կառավարում`

N		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքում	Այո	Ոչ	Մասամբ	Չի պահանջվում	Այստեղ տեղադրեք հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1. Ազգային ստանդարտացում
1)	Արդյո՞ք առկա է լաբորատորիաների որակի հարցերով պետական մարմին, որն իրականացնում է լաբորատորիաների որակի ազգային ծրագրերի հսկողություն;
2)	Եթե «Այո’», նշեք աշխատակիցների/ պատասխանատու անձանց անունները և կոնտակտային տվյալները:
3)	Նկարագրեք որակի հարցերով գործող ազգային ծրագրերը:
4)	Արդյո՞ք ներդրված են որակի ազգային ստանդարտներ:
5)	«Այո» կամ «Մասամբ» պատասխանների դեպքում` արդյո՞ք նրանք վերաբերվում են հետևյալ ուղղություններին՝
6)	Լաբորատորիայի կազմակերպական կառուցվածք և կառավարում,
7)	Փաստաթղթեր և արխիվներ,
8)	Նմուշների հավաքում և տեղափոխում,
9)	Նմուշնեի մշակման ստանդարտ ընթացակարգեր,
10)	Անձնակազմ և նրա կրթական մակարդակին ներկայացվող պահանջներ,
11)	Կենսաբանական ռիսկերի կառավարում,
12)	Սարքավորումների, րեագենտների, էտալոնային նյութերի, ծախսվող նյութերի կառավարում,
13)	Ռեֆերենս լաբորատորիաների հետ համագործակցություն,
14)	Որակի ներքին հսկողության գործընթացներ,
15)	Որակի արտաքին հսկողության գործընթացներ,
16)	Տվյալների և տեղեկատվության կառավարում,
17)	Արդյո՞ք առկա են համընդհանուր լաբորատոր ցանցերի ստեղծման ավելի հստակ ստանդարտներ:
18)	Արդյո՞ք առկա են յուրաքանչյուր մակարդակի լաբորատորիաների համար նվազագույն սարքավորումների ստանդարտներ:
19)	Արդյո՞ք առկա են յուրաքանչյուր մակարդակի լաբորատորիաների համար անձնակազմի նվազագույն քանակի և որակավորման ստանդարտներ:
20)	Արդյո՞ք առկա են յուրաքանչյուր մակարդակի լաբորատորիաների համար իրականացվող թեստերի և մեթոդների ստանդարտներ:
21)	Նկարագրեք, թե ինչպե՞ս և ու՞մ կողմից են մշակվում նորմերը և ստանդարտները (օրինակ` ստանդարտացման մարմիններ, մասնագիտական միավորումներ, մասնագիտացված ցանցեր, ռեֆերենս լաբորատորիաներ):
2. Որակի գնահատում
1)	Արդյո՞ք առկա են լաբորատորիաների տեսչական հսկողություն իրականացնող մարմիններ:
2)	Եթե «Այո» , նկարագրեք տեսչական մեխանիզմը (պարբերականությունը, գործընթացները, վարչական պատասխանատվության տեսակները և այլն ):
3)	Արդյո՞ք գոյություն ունի լաբորատորիաները հավաստագրող ազգային մարմին (օրինակ` ISO 9001-ի կիրառմամբ):
4)	Եթե «Այո», նշեք անվանումը (անվանումները):
5)	Արդյո՞ք առկա է լաբորատորիաները հավատարմագրող (ակրեդիտացնող ) ազգային մարմին (օրինակ` ISO 15 1891-ի կիրառմամբ):
6)	Եթե «Այո», նշեք անվանումը (անվանումները):
7)	Եթե «Ոչ», արդյո՞ք լաբորատորիան օգտվում է միջազգային ազգային կամ տարածաշրջանային հավատարմագրող մարմինների ծառայություններից:
8)	Եթե «Այո», նշեք անվանումը (անվանումները):
9)	Արդյո՞ք առկա են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից հավատարմագրված լաբորատորիաներ կոնկրետ հիվանդությունների թեստեր կատարելու համար (օրինակ` պոլիոմիելիտ, կարմրուկ, ՄԻԱՎ գենատիպավորում):
10)	Նշեք հավաստագրված կամ հավատարմագրված լաբորատորիաների թիվը և թե ի՞նչ ստանդարտներով է այն իրականացված:
11)	Արդյո՞ք առկա է ազգային փաստաթուղթ, որտեղ շարադրված է ին վիտրո /iո vitro/ ախտորոշման համար բժշկական արտադրանքի (այսինքն գործիքներ և րեագենտներ) գրանցման ընթացակարգ:
12)	Արդյո՞ք առկա է ին վիտրո /in vitro/ ախտորոշման համար բժշկական արտադրանքի (օրինակ րեագենտների) որակավորման կամ գրանցման ազգային մարմին:
13)	Եթե «Այո», տվեք որակավորման և գրանցման ընդհանուր բնութագիրը:
14)	Տեսչական ստուգումներից, հավաստագրումից և հավատարմագրումից բացի արդյո՞ք առկա է հսկողության այլ տեսակ:
15)	«Այո» կամ «մասամբ» պատասխանների դեպքում նկարագրեք հսկողության պլանը և ընթացակարգը (օրինակ` հատուկ ցանցերի միջոցով, ինչպիսիք են տուբերկուլոզի դեմ պայքարի ծրագիրը կամ):
16)	Արդյո՞ք առկա են ստուգաթերթեր կամ հսկողության այլ ընթացակարգեր:
17)	Արդյո՞ք հսկողություն իրականացնելիս յուրաքանչյուր հսկողական միջոցառումից հետո լաբորատորիան ստանում է եզրակացություն:
18)	Արդյո՞ք առկա են լաբորատոր հետազոտությունների որակի բարելավում որոշող ցուցանիշներ:
19)	Թվարկեք այդ ցուցանիշները:
20)	Արդյո՞ք առկա է երկրում որակի արտաքին գնահատման ազգային ծրագիր նշված ոլորտներում՝
ա.	Մանրէաբանություն,
բ.	Վիրուսաբանություն,
գ.	Շճաբանություն,
դ.	Մակաբուծաբանություն,
ե.	Կենսաքիմիա,
զ.	Հեմատոլոգիա,
է.	Պաթոլոգիական անատոմիա,
ը.	Ցիտոգենետիկա,
թ.	Տրանսֆուզիոն բժշկություն:
ժ.	Նկարագրեք որակի արտաքին գնահատման ծրագրի (ծրագրերի) կազմակերպական կառուցվածքը` նշելով յուրաքանչյուրի անվանումը, կոնտակտային անձը (անձանց), տեղավորելով այդ տվյալները մեկ տողի վրա:
ի.	Եթե կիրառելի է` արդյո՞ք պետական լաբորատորիաների համար պարտադիր է մասնակցությունը ազգային որակի արտաքին գնահատման ծրագրին (ծրագրերին):
լ.	Եթե կիրառելի է` արդյո՞ք մասնավոր լաբորատորիաների համար պարտադիր է մասնակցությունը ազգային որակի արտաքին գնահատման ծրագրերին:
խ.	Նշեք ազգային որակի արտաքին գնահատման ծրագրի սխեմաներում մասնակցող պետական լաբորատորիաների տոկոսը:
ծ.	Նշեք ազգային որակի արտաքին գնահատման ծրագրի սխեմաներում մասնակցող սեփական լաբորատորիաների տոկոսը:
կ.	Արդյո՞ք գնահատման անբավարար արդյունքների դեպքում կազմակերպվում են թերությունների վերացման միջոցառումներ:
3.Մեկնաբանություններ

 V. Լաբորատոր տեղեկատվության կառավարում

N		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքում	Այո	Ոչ	Մասամբ	Չի պահանջվում	Այստեղ տեղադրեք հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1. Տեղեկատվության կառավարում
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիաների գործունեությունը համակարգող նախարարությունը կամ համապատասխան գերատեսչությունը կատարում է լաբորատորիաների մասին տվյալների հավաքագրում:
2)	«Այո» կամ «մասամբ» պատասխանի դեպքում նկարագրեք, թե ի՞նչ տեսակի տվյալներ են հավաքագրվում (պատվիրված և/կամ կատարված թեստեր, լոգիստիկայի տվյալներ, գիտական տվյալներ և այլ) և տվյալների հավաքագրման մեխանիզմները:
3)	Արդյո՞ք գոյություն ունեն տվյալների հավաքագրման ստանդարտ ձևեր:
4)	Արդյո՞ք նախարարությունը կամ համապատասխան գերատեսչությունը օգտագործում է լաբորատոր էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգ տվյալների հավաքագրման և վերլուծության համար:
5)	Արդյո՞ք լաբորատոր էլեկտրոնային տեղեկատվական համակարգը կապված է Առողջապահության նախարարության բժշկական տեղեկատվական համակարգի հետ:
6)	Եթե «Այո», նկարագրեք, թե ինչպե՞ս է իրականացվում այդ կապը:
7)	Արդյո՞ք յուրաքանչյուր նախարարության լաբորատորիաների գործունեության համակարգող ստորաբաժանումը փոխտեղեկատվություն է ապահովում այլ գերատեսչությունների ստորաբաժանումների հետ:
8)	«Այո» կամ մասամբ պատասխանի դեպքում նակարագրեք, թե ի՞նչ տվյալներ են և ի՞նչ նպատակով են փոխանակվում:
9)	Արդյո՞ք նախարարության լաբորատորիաների գործունեության համակարգող ստորաբաժանումը ապահովում է հետադարձ կապը լաբորատոր խմբերի հետ:
10)	Եթե «Այո», նկարագրեք տվյալներով փախանակման մեխանիզմները և ընթացակարգերը (օրինակ տեղեկատվական բյուլետեն, վեբ-կայք և այլն ):
2. Մեկնաբանություններ

 VI. Լաբորատոր համակարգի ենթակառուցվածք

		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքում	Այո	Ոչ	Մասամբ	Չի պահանջվում	Այստեղ տեղադրեք բաց հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1.Ենթակառուցվածք
1)	Արդյո՞ք առկա են շենքերին և նյութական բազային ներկայացվող պահանջներ (օրինակ` սառնարանային պահման, հերմետիկության պահանջներ և այլն):
2)	Արդյո՞ք օբյեկտների ենթակառուցվածքը ամբողջությամբ բավարար է ողջ երկրի մակարդակով (այսինքն` ապահովվու՞մ է արդյոք աշխատանքի որակը և անձնակազմի անվտանգությունը):
3)	Արդյո՞ք առկա է լաբորատոր օբյեկտների շինարարության, վերանորոգման կամ արդիականացման ազգային ծրագիր կամ նախագիծ:
4)	Եթե «Այո», նկարագրեք համապատասխան լաբորատորիաները, խնդիրները և ֆինանսավորման աղբյուրները:
2. Մեկնաբանություններ

 VII. Մարդկային ռեսուրսներ

N		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքում	Այո	Ոչ	Մասամբ		Չի պահանջվում	Այստեղ տեղադրեք բաց հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1. Կադրեր
1)	Արդյո՞ք առկա է լաբորատորիաների աշխատակիցների ցուցակ:
2)	Արդյո՞ք բավարար է լաբորատոր անձնակազմի ընդհանուր թվաքանակը առողջապահության պահանջները բավարարելու համար:
3)	Արդյո՞ք համապատասխանում է կարիքներին լաբորատոր անձնակազմի բաշխվածությունը երկրի տարածքով:
4)	Արդյո՞ք համապատասխանում է կարիքներին լաբորատոր անձնակազմի կրթության/պատրաստվածության/փորձի մակարդակը:
5)	Արդյո՞ք համապատասխանում է լաբորատոր անձնակազմի աշխատավարձը կատարած աշխատանքին:
6)	Արդյո՞ք լաբորատոր անձնակազմի մեծամասնությունը կազմում են ազգային կադրերը (ի համեմատություն այլ երկրներից աշխատակիցների):
7)	Արդյո՞ք թողարկված որակյալ կադրերի քանակը համապատասխանում է երկրի պահանջներին:
8)	Արդյո՞ք երկրում կան կենսաբժշկական սարքավորումների որակյալ ինժեներներ/տեխնիկներ (հատուկ լաբորատոր սարքավորումների սպասարկման համար):
9)	Արդյո՞ք հեշտ են պահվում որակյալ աշխատակիցները երկրի լաբորատորիաներում:
10)	Եթե «Ոչ»` թվարկեք դժվարությունները:
11)	Արդյո՞ք կազմակերպված է լաբորատոր անձնակազմի լիցենզավորումը/գրանցումը:
12)	Եթե «Այո»` նշեք լիցենզավորման/գրանցման պահանջները:
13)	Քանի՞ մարդ ունի լինցենզիա/գրանցում որպես լաբորատորիայի աշխատակից:
14)	Եթե կիրառելի է, արդյո՞ք պարտադիր է անընդմեջ կրթությունը/պատրաստումը աշխատանքին թույլտվության տրամադրման համար:
2. Կրթություն
Տրամադրվում է ազգային մակարդակի հատուկ որակավորում
1)	Լաբորատոր տեխնիկներին,
2)	Հետդիպլոմային ուսուցում անցնող պաթոլոգանատոմ-կլինիցիստներին,
3)	Բժշկական մանրէաբանության ոլորտի հետդիպլոմային ուսուցում անցնող մասնագետներին,
4)	Եթե «Այո», նշեք այդ աստիճանի անվանումը (անվանումները) և ուսուցանման համապատասխան ծրագրերը:
5)	Արդյո՞ք պարտադիր է նման որակավորման աստիճանների առկայությունը բժշկական լաբորատորիաներում աշխատելու համար:
6)	Արդյո՞ք առկա են միջգերատեսչական համագործակցության մեխանիզմներ Առողջապահության և Կրթության ու գիտության նախարարությունների մասնակցությամբ ուսումնական ծրագրերի վերանայման և ճշգրտման համար` ելնելով երկրի կարիքներից:
7)	Արդյո՞ք լաբորատորիաների աշխատակիցներն ունեն անընդհատ կրթության/պատրաստման հնարավորություն:
Առկա՞ է արդյոք պարբերաբար կրթության հնարավորություն հետևյալ ոլորտներում.
1)	Նմուշների հավաքում, փաթեթավորում, տեղափոխում,
2)	Լաբորատոր որակի հսկողություն,
3)	Լաբորատոր ախտորոշման նոր մեթոդներ
4)	Տվյալների կառավարում,
5)	Համաճարակաբանական հսկողություն,
6)	Դաշտային համաճարակաբանության և լաբորատոր հետազոտությունների ոլորտում պատրաստման ծրագրեր,
7)	Տեղեկատվություն, որը կիրառելի է լաբորատորիաների համար,
8)	Կենսաբանական ռիսկերի կառավարում,
9)	Լաբորատորիայի կառավարում:
10)	Ինչպե՞ս են իրականացվում ուսուցման դասընթացները (արտադրական ընկերություններ, մասնագիտական միավորումներ, հեռակա ուսուցում, ուղղակի շփում և այլն ):

 VIII. Կենսաբանական ռիսկերի կառավարում

N		Անհրաժեշտ փաստաթղթերի հավաքում	Այո	Ոչ	Մասամբ	Չի պահանջվում	Այստեղ տեղադրեք հարցերի պատասխաններ և/կամ մուտքագրեք ցանկացած լրացուցիչ տեղեկատվություն
1. Կառավարում
1)	Արդյո՞ք առկա է համապատասխան նախարարությունում կենսանվտանգության/կենսապահովության համար պատասխանատու ստորաբաժանում:
2)	Եթե «Այո» նշեք ստորաբաժանման/պատասխանատու անձանց անունները և կոնտակտային տվյալները:
3)	Արդյո՞ք ազգային մակարդակով իրականացվել է կենսաբանական ռիսկերի և ախտածինների նույնականացում, դասակարգում և ցանկի կազմում:
4)	Արդյո՞ք ազգային օրենսդրությունում որոշված են կենսանվտանգության ապահովման միջոցները և նվազագույն պահանջները:
5)	Եթե «Այո», հակիրճ նկարագրեք և ներկայացրեք համապատասխան փաստաթղթեր:
6)	Արդյո՞ք առկա է թափոնների հեռացման և ոչնչացման հատուկ քաղաքականություն կամ կանոնակարգ:
7)	Եթե «Այո», նկարագրեք և ներկայացրեք համապատասխան փաստաթղթեր:
8)	Արդյո՞ք իրականացվում է կենսանվտանգության պահանջների ապահովության գնահատման նպատակով լաբորատորիաների տեսչական ստուգում:
9)	Արդյո՞ք առկա է հատուկ վտանգավոր ախտածինների հետ աշխատելու համար կենսանվտանգության 3-րդ մակարդակի գործող լաբորատորիա:
10)	Եթե «Այո», նշեք գործող լաբորատորիաների թիվը:
11)	Արդյո՞ք կատարվում է նոր օբյեկտների շահագործման պաշտոնական հանձնում:
12)	Արդյո՞ք հնարավոր է կենսանվտանգության պահարանների (ԿԱՊ) հավաստագրումը տեղական հավաստագրման մարմինների կողմից:
13)	Արդյո՞ք առկա է նմուշների փաթեթավորման և տեղափոխման ազգային փաստաթուղթ:
14)	Եթե «Այո» արդյո՞ք սահմանված է նրա պարտադիր կիրառումը օրենսդրությամբ կամ ցուցումով:
15)	Արդյո՞ք կան հատուկ փաթեթավորման տեսակներ (օրինակ` եռաշերտ փաթեթավորումը P620 և P650 պահանջներին համապատասխան):
16)	Եթե «Այո», ինչ աղբյուրներից են (տեղական ներկրողներ, արտասահմանյան ներկրողներ, արտաքին օգնություն):
17)	Արդյո՞ք առկա են և վերանայվում են վարակիչ նյութերի (A և B դասի) տեղափոխման ազգային նորմատիվ իրավական ակտերը:
18)	Արդյո՞ք տեղական փոխադրողներն ապահովում են վարակիչ նյութերի տեղափոխումը սահմանված պահանջներին համապատասխան:
19)	Արդյո՞ք իրականացվում է վարակիչ նյութերի (A և B դասի ) այլ երկրներից մուտք/այլ երկրներ արտահանում:
20)	Արդյո՞ք կենտրոնական/ռեֆերենս լաբորատորիաները ունեն էքսպրես-ծառայություններից օգտվելու հնարավորություն:
21)	Արդյո՞ք նմուշների տեղափոխման համար պատասխանատու անձինք ունեն վարակիչ նյութերի տեղափոխման ոլորտում վերապատրաստման հնարավորություն:
22)	Եթե «Այո», արդյո՞ք նման դասընթացները համապատասխանում են Միացյալ ազգերի կազմակերպության վարակիչ նյութերի տեղափոխման պահանջներին:
23)	Արդյո՞ք բոլոր լաբորատորիաների անձնակազմը ունի արտադրական հիգիենայի/աշխատանքի հիգիենայի ծառայություններից օգտվելու հնարավորություն:
24)	Արդյո՞ք առկա է հատուկ քաղաքականություն լաբորատոր անձնակազմի պատվաստման վերաբերյալ (հեպատիտ B և այլ հիվանդություններ):
25)	Արդյո՞ք լաբորատորիաների անձնակազմը ապահովված է Հայաստանի Հանրապետությունում ընդունված /պարտադիր ճանաչված/ պատվաստանյութերով:
26)	Արդյո՞ք լաբորատորիայի անձնակազմի համար կատարվում է հետվարակային կանխարգելում:
2. Մեկնաբանություններ

IX. ԲԱՑԵՐԻ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

Որո՞նք են ազգային լաբորատոր համակարգի առավել լուրջ կարիքները/թույլ կողմերը:

Գնահատեք բալերով 0-ից (թերությունների բացակայություն) մինչև 5 (լուրջ թերություններ)

Ըստ ստորև նշված կետերի և ներկայացրեք մեկնաբանություններ այն ոլորտների վերաբերյալ, որտեղ արձանագրվել են առավել լուրջ թերություններ (4 և 5 բալ ):

N			Ցուցանիշներ /0, 1, 2, 3, 4, 5/	Մեկնաբանություններ
1)	Լաբորատոր գործունեության իրականացման համար ֆինանսական միջոցներ:
2)	Մարդկային ռեսուրսներ` համապատասխան լաբորատոր անձնակազմի առկայություն և որակավորում:
3)	Սարքավորումների` պահանջներին համապատասխանություն:
4)	Ծախսվող նյութերի և րեագենտների որակ:
5)	Լաբորատորիաների աշխատանքի կոնկրետ մեթոդների վերաբերյալ ազգային ղեկավար սկզբունքներ:
6)	Նմուշների հավաքում:
7)	Նմուշների տեղափոխում:
8)	Լաբորատորիաների պաշտպանվածություն կամ անվտանգություն:
9)	Որակի հսկողություն:
10)	Լաբորատոր ծառայությունների նշանակության ընդունում:
11)	Քաղաքական կամքի առկայություն (լաբորատորիաների վերաբերյալ ազգային քաղաքականություն, բյուջե և այլն ):
12)	Նորմատիվ իրավական հիմունքներ:
13)	Այլ
	Նշեք այլ հարցեր

Աղյուսակ 2

ԱԶԳԱՅԻՆ ԳՈՐԾԻՔ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԱՌԱՆՁԻՆ ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՆԵՐԻ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ

 I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

Տեղեկատվություն	Ցուցանիշ
Երկիր
Քաղաք
Լաբորատորիայի անվանում
Ամսաթիվ
Ազգաբնակչությունը, որին պաշտոնապես սպասարկում է լաբորատորիան
Լաբորատորիայի տնօրենի անունը
Հեռախոս
Էլեկտրոնային հասցե
Պատասխանող 1
Պատասխանող 2
Պատասխանող 3
Գնահատող/գնահատողներ
Այցելություն (մուտքագրվում է տվյալների մենեջերի կողմից)
Լաբորատորիայի տեսակ
Լաբորատորիայի աշխարհագրական դիրքը /GPS/ (կիրառվում է ցուցիչների աշխարհագրական տեղեկատվական համակարգի /GIS/ պատկերման համար)
Բարձրություն
Լայնություն
Երկայնություն
Կենսաապահովության որ մակարդակ (ներ)ում է աշխատում լաբորատորիան (նշեք բոլոր կիրառելի տարբերակները)
Կենսաանվտանգության մակարադակ 1 /BSL1/
Կենսաանվտանգության մակարադակ 2 /BSL2/
Կենսաանվտանգության մակարադակ 2 +/BSL2+/
Կենսաանվտանգության մակարադակ 3 /BSL3/
Նշված լաբորատոր մակարդակից յուրաքանչյուրի համար մուտքագրեք տարեկան ստացվող նմուշների միջին քանակը
Նշեք կիրառելի չէ, եթե չեք կատարում որևէ հետազոտություն նշված դիսցիպլինայի առնչությամբ
Եթե չեք կարող բաժանել տարբեր կարգույթների /կատեգորիաների/, մուտքագրեք 2011 թվականին ստացված ընդհանուր նմուշների թիվն այստեղ՝
Ընդգրկված ուղղությունները
Վարակիչ հիվանդություններ
Մանրէաբանություն
Շճաբանություն
Մակաբուծաբանություն
Վիրուսաբանություն (բացառությամբ շճաբանության)
Մոլեկուլային կենսաբանություն
Հյուսվածքախտաբանություն
Կլինիկական գործունեություն
Արյան նմուշների կենսաքիմիական հետազոտություն
Ընտանի կենդանիների արյան և կաթի շճաբանական հետազոտություններ
Այլ
	Ընդհանուր թիվը

II. ՇԵՆՔԵՐԻ ՈՐԱԿԸ

		Ցուցանիշ
1. Լաբորատոր շինությունների ընդհանուր վիճակ
1)	Հաջորդ 3 հարցերի համար ընտրեք 1-վատ վիճակ, 2-բավարար վիճակ, 3-լավ վիճակ
2)	Տանիքի վիճակ
3)	Հատակների վիճակ
4)	Պատերի վիճակ
2. Ենթակառուցվածքին առնչվող ընդհանուր պահանջներ
1)	Հաջորդ 3 հարցերի համար ընտրեք 1-վատ վիճակ, 2-միջին վիճակ, 3-լավ վիճակ
2)	Պատուհանների և դռների վիճակ
3)	Կահույքի վիճակ
4)	Նստարանների վիճակ
5)	Լուսավորության վիճակ
6)	Օդափոխության վիճակ
7)	Ջեռուցման վիճակ
8)	Օդորակման վիճակ
3.Կենցաղսպասարկման առկայություն
1)	Աշխատանքային ժամերի ո՞ր տոկոսի դեպքում են ապահովված ստորև նշվածները՝
2)	(100% - միշտ, 90%- 1-2 պակաս ամսվա ընթացքում, 70%- 1/շաբաթվա ընթացքում, 50% - 1-ից ավել/շաբաթվա ընթացքում
3)	Էլեկտրականություն
4)	Հոսող ջուր
5)	Գազ
6)	Արդյո՞ք ունեք արտակարգ իրավիճակների համար նախատեսված էլեկտրական գեներատոր կամ ռեզերվային հոսանքի աղբյուր:
7)	Արդյո՞ք հիմնական սարքավորումները ունեն հոսանքի մարտկոց /UPS/:
8)	Եթե հոսանքի մարտկոց /UPS/ չկա, արդյո՞ք հիմնական սարքավորումներն ունեն պաշտպանություն գերլարվածությունից:
4. Լաբորատորիայում առկա սենյակների թիվ
1)	Արդյո՞ք ունեք նշված սենյակների բավարար քանակություն: / թիվը մուտքագրեք ցուցանիշներ սյունակում/:
2)	Նմուշների ընդունման/գրանցման սենյակ
3)	Տեխնիկական սենյակներ (ներառյալ BSL2)
4)	Կենսաբանական 3-րդ մակարդակի լաբորատորիա (BSL3)
5)	Լվացման/վարակազերծման սենյակներ
6)	Պահպանման սենյակներ/սառնարանային սենյակներ
7)	Միջավայրի պատրաստման/վերահսկման սենյակներ
8)	Գրասենյակներ/հանդիպման սենյակներ
9)	Վիվարիում
10)	Ճաշելու սենյակ/անձնակազմի սենյակ
11)	Գիշերային սենյակ, հանդերձարան, լոգասենյակ/զուգարաններ
12)	Արդյո՞ք ունեք նշված սենյակների բավարար քանակություն  /թիվը մուտքագրեք «ցուցանիշներ» սյունակում/:

 III. ՆՄՈՒՇՆԵՐԻ ԳՐԱՆՑՈՒՄ ԵՎ ՏՆՕՐԻՆՈՒՄ

N		Ցուցանիշ
1. Նմուշառման ընթացակարգեր
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիան պատասխանատու է նմուշառման համար:
2)	Եթե այո՝
ա.	Արդյո՞ք առկա են գրավոր/տպված ընթացակարգեր արյան նմուշառման համար;
բ.	Արդյո՞ք առկա են գրավոր/տպված ընթացակարգեր քսուքների նմուշառման համար:
գ.	Արդյո՞ք առկա են սատկած կենդանիների նմուշառման ընթացակարգեր:
դ.	Արդյո՞ք առկա են գրավոր/տպված ընթացակարգեր անասնաբուժական նմուշների նմուշառման համար:
3)	Արդյո՞ք առկա են գրավոր/տպված ընթացակարգեր սննդի/ջրի նմուշառման համար:
4)	Եթե այո՝
ա.	Արդյո՞ք անձնակազմի համար նշված ընթացակարգերը հասանելի են:
2. Հետազոտությունների հայտի ձևաթերթիկ
1)	Արդյո՞ք նմուշները միշտ ստացվում են լաբորատոր հետազոտություն պատվիրելու հայցի ձևաթերթիկի հետ մեկտեղ: (Նայեք օրվա նմուշները)
2)	Եթե այո, արդյո՞ք ձևաթերթիկը պարունակում է հետևյալ դաշտերը՝
3)	Նմուշառման ամսաթիվ,
4)	Նմուշառման ժամանակ,
5)	Ֆերմայի անվանում,
6)	Նմուշի տեսակը,
7)	Կիրառված դեղամիջոցները (եթե այդպիսիք կան),
8)	Տարբերակիչ համարը,
9)	Ախտանշանների ի հայտ գալու ամսաթիվը,
10)	Ֆերմայի գտնվելու վայրը,
11)	Կենդանու ջերմաստիճանը/կլինիկական տվյալները/նախնական ախտորոշում,
12)	Պահանջվող հետազոտությունները:
3. Գրանցամատյանի կառավարում
1)	Արդյո՞ք առկա է ԵԶԱԿԻ տարբերակիչ լաբորատոր համար կամ նմուշների տարբերակման համակարգ:
2)	Արդյո՞ք գրանցմատյանում /LIMS / գրանցում եք հետևյալ տեղեկությունները (լուսանկարում եք)՝
3)	Նմուշառման ամսաթիվ,
4)	Նմուշառման ժամանակ,
5)	Ֆերմայի անվանում,
6)	Տարբերակիչ համար (ինչպես գրանցված է լաբորատոր հայցի ձևաթերթիկում),
7)	Ֆերմայի գտնվելու վայրը,
8)	Կենդանու ջերմաստիճանը/կլինիկական տվյալները/նախնական ախտորոշում,
9)	Նմուշի տեսակը:
4. Նմուշների վերահսկում
1)	Արդյո՞ք կարող եք հեշտությամբ գտնել նախորդ արդյունքը հետևյալ տարբեր մուտքագրումների միջոցով՝
2)	Ըստ նմուշառման ամսաթվի,
3)	Ըստ ընդունման/հետազոտությունների ամսաթվի,
4)	Ըստ նմուշի համարի,
5)	Ըստ ֆերմայի անվանման,
6)	Ըստ արդյունքների (դրական/բացասական):
5. Նմուշների վավերացում և մշակում
1)	Արդյո՞ ք առկա են չափանիշներ արյան նմուշների ընդունման կամ մերժման համար:
2)	Արդյո՞ ք առկա են չափանիշներ քսուքային նմուշների ընդունման կամ մերժման համար:
3)	Արդյո՞ք առկա են կաթի նմուշների ընդունման կամ մերժման չափանիշներ:
4)	Արդյո՞ք առկա են ձվի նմուշների ընդունման կամ մերժման չափանիշներ:
5)	Արդյո՞ ք նշված չափանիշները կիրառվում են:
6)	Արդյո՞ք առկա է սկզբնական նմուշների պահպանման ընթացակարգ, եթե վերջիններս անմիջապես չեն հետազոտվելու:
7)	Արդյո՞ք առկա է փաստաթղթային ընթացակարգ հրատապ նմուշների ստացման, մշակման և զեկուցման համար:
8)	Եթե նմուշը մերժվում է, արդյո՞ք առկա է ֆերմային տեղյակ պահելու ընթացակարգ:
9)	Հստակեցրեք, թե ինչպ՞ես է զգուշացվում ֆերման՝
10)	Արդյո՞ ք առկա են չափանիշներ արյան նմուշների ընդունման կամ մերժման համար:
11)	Արդյո՞ ք առկա են չափանիշներ քսուքի ընդունման կամ մերժման համար:
6. Նմուշների ուղեգրման համակարգ
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիան ուղեգրում է նմուշներն այլ լաբորատորիաներ, եթե տվյալ հետազոտությունը չի կիրառվում:
2)	Արդյո՞ք լաբորատորիան ուղեգրում է շտամները/իզոլյատները այլ լաբորատորիաներ, եթե տվյալ հետազոտությունը չի կիրառվում:
3)	Արդյո՞ք առկա է նմուշների/շտամերի ուղեգրման որևէ ընթացակարգ/չափանիշ:
7. Նմուշների փոխադրում
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիան ունի նմուշների ուղեգրման համապատասխան փաթեթավորումներ:
2)	Արդյո՞ք փոխադրման համար պատասխանատու անձը (անձինք) ուսուցանված են վարակիչ նյութերի փոխադրման պահանջներին:
3)	Ուսուցանված են տեղական կամ ազգային օրենսդրության վերաբերյալ:
4)	Վկայագրված են ըստ միջազգային կանոնակարգերի (ICAO կամ IATA վկայագրում, միայն կենտրոնական լաբորատորիաները):

 IV. ԿԵՆՍԱԱՊԱՀՈՎՈՒԹՅՈՒՆ

N		Ցուցանիշ
1. Շենքերի կենսաապահովություն
1)	Արդյո՞ք վերահսկվում/սահմանափակվում է մուտքը դեպի լաբորատոր տեխնիկական տարածքներ:
2)	Արդյո՞ք վերահսկվում/սահմանափակվում է մուտքը դեպի լաբորատոր անձնակազմի սենյակները/գրասենյակները:
3)	Արդյո՞ք նմուշների ընդունումը կատարվում է լաբորատոր հետազոտությունների սենյակ(ներ)ից տարանջատված սենյակ(ներ)ում:
4)	Արդյո՞ք ոչ տեխնիկական տարածքները հստակ կերպով տարանջատված են տեխնիկական սենյակներից:
5)	Հատկացված տարածքը բավարար է աշխատանքներն առանց որակն ու անձնակազմի անվտանգությունը վտանգելու աշխատանքներ իրականացնելու համար:
6)	Արդյո՞ք առկա է տարանջատում հարակից լաբորատոր հատվածների միջև, որտեղ կատարվում են անհամատեղելի գործողություններ:
2. Անհատական պաշտպանիչ միջոցների առկայություն
1)	Արդյո՞ք ունեք բավարար քանակությամբ
ա.	Ձեռնոցներ,
բ.	Մաքուր լաբորատոր արտահագուստ,
գ.	Վիրաբուժական դիմակներ,
դ	N95 դիմակներ,
ե.	Պաշտպանիչ ձեռնոցներ/ակնոցներ:
3. Անհատական պաշտպանիչ միջոցների կիրառումը
1)	Արդյո՞ք լաբորատոր անձնակազմը կիրառում է նշվածները պատշաճ պահին/ըստ ընթացակարգի ( 1 երբեք, 2 երբեմն, 3 միշտ)՝
ա.	Մաքուր լաբորատոր արտահագուստ,
բ.	Ձեռնոցներ,
գ.	Դիմակներ,
դ	Պաշտպանիչ ակնոցներ,
ե.	Պաշտպանիչ էկրան (նմուշները բացելիս):
զ.	Արդյո՞ք առկա է լաբորատոր արտահագուստի/սպիտակեղենի լվացման կենտրոնական ծառայություն:
4. Արտակարգ իրավիճակների ժամանակ կիրառվող միջոցների առկայություն
ա.	Արդյո՞ք Ձեր լաբորատորիան հագեցված է հետևյալ արտակարգ իրավիճակների անվտանգության միջոցներով՝
բ.	Առաջին բժշկական օգնության հավաքածու,
գ.	Արտակարգ իրավիճակների համար ցնցուղ,
դ	Աչքերի լվացման հավաքածու,
ե.	Թափվածքների համար նախատեսված հավաքածու,
զ.	Կրակմարիչներ,
է.	Կրակի դեմ կիրառվող վերմակներ:
5. Ընթացակարգերի առկայություն
1)	Նշում՝ կենտրոնական մակարդակի համար նշված ընթացակարգերը պետք է նաև համակարգչում լինեն՝ «Այո» նշելու դեպքում
ա.	Ձեռքերի լվացման համար,
բ.	Ախտահարված նյութերի ախտահանման համար,
գ.	Վարակազերծման համար,
դ	Ապակեղենի և սարքավորումների լվացման համար,
ե.	Թափոնների տնօրինման համար,
զ.	Լաբորատորիայի մաքրման համար,
է.	Լաբորատորիայի հետ կապված վնասվածքների համար,
ը.	Հրդեհային իրավիճակների համար,
թ.	Որոշակի վարակիչ գործոններից պաշտպանելու համար:

V. ՈՐԱԿԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄ

		Ցուցանիշ
1. Ընթացակարգերի առկայություն
1)	Արդյո՞ք առկա են ստանդարտ արձանագրություններ կամ ընթացակարգեր ներկման համար:
2)	Արդյո՞ք առկա են ստանդարտ արձանագրություններ կամ ընթացակարգեր շճաբանական հետազոտությունների համար:
3)	Արդյո՞ք առկա են ստանդարտ արձանագրություններ կամ ընթացակարգեր մանրէաբանական ցանքսի համար:
4)	Արդյո՞ք առկա են ստանդարտ արձանագրություններ կամ ընթացակարգեր պոլիմերազային շղթայական րեակցիայի համար:
5)	Արդյո՞ք առկա են ստանդարտ արձանագրություններ կամ ընթացակարգեր վիրուսաբանության համար:
6)	Արդյո՞ք առկա են ստանդարտ արձանագրություններ կամ ընթացակարգեր մակաբուծաբանության համար:
7)	Արդյո՞ք նշված ընթացակարգերը հեշտությամբ հասանելի են անձնակազմի անդամների համար:
2. Ընթացակարգերի որակը
1)	Արդյո՞ք Ձեր ընթացակարգերն ընդգրկում են հաստատման/վերանայման ամսաթիվը:
2)	Արդյո՞ք Ձեր ընթացակարգերն ընդգրկում են տարբերակի համարը:
3)	Արդյո՞ք Ձեր ընթացակարգերը ներառում են հեղինակի և վավերացնողի անունը:
4)	Արդյո՞ք ունեք օրիգինալ ընթացակարգեր և վերջիններիս պատճեները՝ լաբորատոր միավորների համար:
5)	Արդյո՞ք Ձեր ընթացակարգերը ստանդարտացված են (էջագլուխ, էջատակ, համարակալում, ստանդարտացված բովանդակություն):
6)	Արդյո՞ք ենթադրվում է, որ տեխնիկական անձնակազմը պետք է ստորագրի պաշտոնական կիրառման համար նախատեսված ընթացակարգերը:
7)	Արդյո՞ք վերանայում եք Ձեր ընթացակարգերը առնվազն երկու տարին մեկ:
3. Որակի ներքին հսկողություն
1)	Արդյո՞ք ձեր լաբորատորիան ունի որակի հսկողության համար պատասխանատու անձ:
2)	Արդյո՞ք որակի ներքին վերահսկման արդյունքներն ու կատարումը մոնիթորինգի են ենթարկվում և վերահսկվում (գրաֆիկներ, ցուցիչներ):
3)	Պատասխանեք հետևյալ հարցերին՝
4)	Արդյո՞ք ունեք հստակ քաղաքականություն կամ ընթացակարգ որակի ներքին վերահսկում իրականացնելու համար:
5)	Արդյո՞ք կիրառում եք գրանցված շտամեր (Օրինակ՝ Ամերիկյան շտամների հավաքածու) որակի ներքին վերահսկման համար:
6)	Արդյո՞ք կատարում եք ստերիլության հետազոտություններ լաբորատորիայում պատրաստված միջավայրերի յուրաքանչյուր խմբաքանակի նկատմամբ:
7)	Արդյո՞ք կիրառում եք համապատասխան դրական/բացասական հսկիչներ ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ շճաբանական հետազոտության համար:
8)	Արդյո՞ք կիրառում եք համապատասխան դրական/բացասական հսկիչներ ՅՈՒՐԱՔԱՆՉՅՈՒՐ մոլեկուլային կենսաբանության հետազոտության համար:
9)	Արդյո՞ք կիրառում եք հսկիչ սլայդեր՝ ներկման գործողությունները վերահսկելու համար:
10)	Արդյո՞ք հետևում եք որևէ միջազգային նորմերի հակամանրէային դեղորայքի հանդեպ շտամների զգայունությունը որոշելիս:
11)	Արդյո՞ք ունեք ուղղիչ գործողությունների իրականացման որևէ համակարգ կամ մեխանիզմ:
4. Որակի արտաքին գնահատում
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիան մասնակցել է որևէ որակի արտաքին գնահատման ծրագրի (1 անգամ/տարվա ընթացքում, 2 հաջորդական տարիներ)՝
2)	Մակաբուծաբանության ոլորտում,
3)	Մանրէաբանության ոլորտում (ներկում և մանրադիտում),
4)	Հեմատոլոգիայի ոլորտում,
5)	Կենսաքիմիայի ոլորտում,
6)	Շճաբանության ոլորտում,
7)	Մոլեկուլային կենսաբանության ոլորտում,
8)	Վիրուսաբանության ոլորտում,
9)	Խնդրում ենք Ձեր մասնակցության վերաբերյալ մանրամասները տրամադրեք առանձին ֆայլով կամ ստորև տրամադրված փաթեթում:
5. Մեկնաբանություններ

 VI. ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐ

N		Ցուցանիշ
1. Լաբորատորիայի առնչությունը Միջազգային առողջապահական կանոններին
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիան տեղեկացված է Միջազգային առողջապահական կանոնների վերաբերյալ:
2)	Արդյո՞ք լաբորատորիան առնվազն տարին մեկ անգամ կապի մեջ է գտնվում Միջազգային առողջապահական կանոնների (ՄԱԿ)գծով ազգային/լաբորատոր կոնտակտային անձի հետ:
3)	Ե՞րբ է տեղի ունեցել վերջին այցելությունը/հաղորդակցումը Միջազգային առողջապահական կանոնների գծով ազգային կոնտակտային անձի հետ:
4)	Արդյո՞ք ունեք ազգային ռեֆերենս արտասահմանում տեղակայված ռեֆերենս լաբորատորիաների ցանկը, ուր կարող եք ուղեգրել համաճարակաբանական ներուժ ներկայացնող ախտածինները:
2. Կենդանիների արտասովոր մահվան դեպքում հավաքվող տեղեկատվություն
1)	Կենդանու հայտնաբերման ամսաթիվը,
2)	Անհատական տվյալներ,
3)	Հեռախոս, գտնվելու/բնակվելու վայր, այլ կոնտակտային տվյալներ,
4)	Կենդանու տեսակը,
5)	Կենդանիների քանակը,
6)	Տարիքը (մատղաշ, հասուն, ծեր),
7)	Կենդանու(կենդանիների) գտնվելու վայրը,
8)	Որքա՞ն մեծ տարածքի կտրվածքով էին դրանք հայտնաբերվել:
9)	Վնասվածքների նշանները:
10)	Արդյո՞ք կենդանիները նորմալ տեսք ունեն, նիհար են, լավ ուտում են և այլն :
11)	Արդյո՞ք նրանց տեսել են մահվանից առաջ, ինչպես էին վերջիններս իրենց դրսևորում:
3. Մասնակցություն հիվանդությունների համաճարակաբանական հսկողության գործընթացին
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիան մասնակցում է հանրային առողջապահության ոլորտում հետևյալ համաճարակաբանական հսկողության գործընթացներին`
ա.	Սիբիրախտ
բ.	Թռչնագրիպ
գ.	Բրուցելոզ
դ	Էխինակոկոզ
ե.	Լեյշմանիոզ
զ.	Կատաղություն
է.	Քոս (միայն խոշոր եղջերավոր կենդանիների և ոչխարների)
թ.	ՄԻԱԶ, հարուցված արևադարձային ճանճերի թրթուրներից
ժ.	Տուբերկուլոզ
զ.	Թռչունների Նյուքասլյան հիվանդություն
ի.	Աֆրիկյան խոզերի ժանտախտ
լ.	Դասական խոզերի ժանտախտ
խ.	Դաբաղ
ծ.	Վեզիկուլյար ստոմատիտ
կ.	Սուեսկի հիվանդություն
հ.	Յերսինիա սպպ.
ձ.	Քյու տենդ
ղ.	Պարամիքսավիրուս
ճ.	Տուլարեմիա
մ.	Արևմտյան նեղոսի վիրուս (միայն ընտանի կենդանիներ)
յ.	Թռչունների քլամիդիոզ (Պսիտիկոզ, օրնիթոզ)
ն.	Թռչունների էնցեֆալոմիելիտ
շ.	Ընտանի թռչունների որովայնային տիֆ (Salmonella gallinarum) և պուլորոզներ (Salmonella pullorum)
ո.	Միկոպլազմոզ /Mycoplasma gallisepticum/Mycoplasma synoviae/
չ.	Տրանսմիսիվ սպունգանման էնցեֆալոպաթիաներ (այդ թվում տավարի սպունգանման)
պ.	էնցեֆալոպաթիա, քրոնիկ հյուծող հիվանդություն)
ջ.	Ձիերի հպավարակիչ մետրիտ
ռ.	Ձիերի վարակիչ էնցեֆալոմիելիտ
ս.	Ձիերի վարակիչ սակավարյունություն
վ.	Արդյո՞ք լաբորատորիան անդամակցում է որևէ հանձնաժողովի, որը զբաղվում է հանրային առողջապահության իրադարձությունների/բռնկումների կառավարմամբ:
տ.	Արդյո՞ք լաբորատորիան մասնակցում է էնդեմիկ/գերակա հիվանդությունների համաճարակաբանական հսկողությանը:
ր.	Արդյո՞ք նախորդ տարվա ընթացքում լաբորատորիան մասնակցել է բռնկման հետազոտություններին:
ց.	Արդյո՞ք հաստատված են կապեր լաբորատորիայի և հիվանդության վերահսկման միավորի միջև;
ու.	Արդյո՞ք առկա են որոշակի հրահանգներ/ուղեցույցներ հանրային առողջության իրադարձությունների լաբորատոր հետազոտությունների համար:
4. Նմուշառում և առաքում
1)	Արդյո՞ք լաբորատորիան՝ խորհուրդներ է տրամադրում դաշտից նմուշների հավաքագրման և փոխադրման վերաբերյալ:
2)	Արդյո՞ք լաբորատորիան ունի արտակարգ իրավիճակների համար նմուշների հավաքագրման և փոխադրման պաշարներ՝ հանրային առողջության իրադարձությունները հետազոտելու համար:
3)	Եթե ոչ, որքա՞ն արագ կարող են արտակարգ իրավիճակների դեպքում պաշարները հասանելի դառնալ/ձեռք բերվել:
4)	Արդյո՞ք լաբորատորիան դաշտից նմուշներ է ստանում հանրային բռնկումների հետազոտության ժամանակ:
5. Ծանուցում և զեկուցում
1)	Արդյո՞ք առկա է ծանուցման ենթակա հիվանդությունների ցանկ, որոնց մասին լաբորատորիան պարտավոր է հաղորդել:
2)	Արդյո՞ք հաստատված են հսկողության միավորներին հաղորդելու ընթացակարգեր:
3)	Եթե այո, արդյո՞ք առկա է ստանդարտացված ձևաթերթիկ/փաստաթուղթ՝ ծանուցման ենթակա հիվանդությունների կամ այլ իրադարձությունների վերաբերյալ հաղորդելու համար:
4)	Ինչպիսի՞ պայմանների/հետազոտությունների արդյունքների դեպքում եք անմիջապես հաղորդում հսկողության միավորիներին` պատասխանեք այստեղ:
5)	Արդյո՞ք լաբորատորիան հսկողության միավորներին է ուղարկում միավորված տվյալներ շաբաթական/ամսական հիմունքներով:

 VII. ՊԱՇԱՐՆԵՐԻ ԵՎ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄ

N		Ցուցանիշ
1. Պաշարների կառավարում
1)	Արդյո՞ք րեագենտների համար ունեք պաշարների քարտեր/գրանցումներ:
2)	Արդյո՞ք Ձեր պաշարների քարտերում/գրանցումներում նշում եք րեագենտների խմբաքանակի համարը:
3)	Արդյո՞ք պարբերաբար ստուգում եք րեագենտների վերջնաժամկետները:
4)	Արդյո՞ք տարաների և կիտերի վրա նշում եք րեագենտների բացման օրը:
5)	Արդյո՞ք տարին մեկ կատարում եք Ձեր պաշարների գույքագրումը:
6)	Արդյո՞ք կարող եք տեսնել, թե կարևոր րեագենտներից որոնք են ավարտվելու գալիք երեք ամսվա ընթացքում:
7)	Արդյո՞ք Ձեր պաշարները կառավարում եք էլեկտրոնային եղանակով:
8)	Արդյո՞ք ունեք Ձեր պաշարների վերաբերյալ տեղեկատվություն «իրական ժամանակում»:
9)	Արդյո՞ք մոնիթորինգի եք ենթարկում կիրառվող րեագենտների քանակությունը՝ սպառման փոփոխությունները տարբերակելու նպատակով:
10)	Արդյո՞ք ունեք արտակարգ իրավիճակներում կամ բռնկումների արձագանքման ժամանակ նյութերի ժամանակին պատվիրելու համակարգ:
2. Պատվերների կառավարում
1)	Պատվիրելիս՝
2)	Արդյո՞ք ստանում եք այն, ինչ պատվիրել եք, տարբեր պարագաներ պատվիրելիս:
3)	Որքա՞ն է կազմում տեղեկատվության միջին տևողությունը (շաբաթներով) պատվերի և նյութերի ստացման միջև:
3. Ժամկետանց րեագետների կիրառում
1)	Դուք օգտագործու՞մ եք ժամկետանց րեագենտներ (1-յուրաքանչյուր շաբաթ, 2-ամիսը երկու անգամ, 3-ամիսը մեկ, 4-ամեն եռամսյակ, 5-երբեք) Գնահատման ժամանակ ստուգեք դարակները և սառնարանները:
2)	Եթե այո, ապա որո՞նք և ո՞ր դեպքում: Ինչպե՞ս եք վերահսկում այդ րեագենտները:
4. Րեագենտների հասանելիությունը
1)	Պատասխանեք հետևյալ հարցերին` նշելով 1-միշտ, 2-առնվազն շաբաթը մեկ անգամ, 3-առնվազն ամիսը մեկ անգամ, 4-առնվազն տարին մեկ անգամ, 5-երբեք, սովորաբար:
2)	Արդյո՞ք ունեք րեագենտների պակաս Գրամի ներկման եղանակով ներկելու համար:
3)	Արդյո՞ք ունեք րեագենտների պակաս Գիմզայի ներկման եղանակով ներկելու համար:
4)	Արդյո՞ք ունեք րեագենտների պակաս մանրէային ցանքսի համար:
5)	Արդյո՞ք ունեք րեագենտների պակաս մանրէային նույնականացման համար:
6)	Արդյո՞ք ունեք րեագենտների պակաս մոլեկուլյար կենսաբանության համար:
7)	Արդյո՞ք ունեք րեագենտների պակաս շճաբանության համար:
8)	Արդյո՞ք ունեք մանրէաբանության ոլորտում ստանդարտների և վերահսկողության պակաս:
9)	Դուք պարբերաբար ստանու՞մ եք ձիու/ոչխարի/մարդու արյուն` արյան ագար պատրաստելու համար:
5. Սպառողական իրերի հասանելիությունը
1)	Դուք կրկին օգտագործու՞մ եք Ձեր սլայդները:
2)	Դուք կրկին օգտագործու՞մ եք ծայրադիրները:
3)	Դուք կրկին օգտագործու՞մ եք Ձեր դիմակները և գլխարկները:
4)	Դուք կրկին օգտագործու՞մ եք Ձեր ձեռնոցները:
5)	Դուք կրկին օգտագործու՞մ եք Ձեր ապակե կաթոցիչները:

 VIII. ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԻ ՀԱՍԱՆԵԼԻՈՒԹՅՈՒՆ

N		Ցուցանիշ
1. Ջերմաստիճանի դիագրամներ
Հետևյալ հարցերը վերաբերում են կատարյալ, ժամանակակից, լրացրած և պարբերաբար արդիականացվող դիագրամներին
1)	Դուք ունե՞ք ջերմաստիճանի դիագրամ սառնարանների համար:
2)	Դուք ունե՞ք ջերմաստիճանի դիագրամ սառցարանների համար:
3)	Դուք ունե՞ք ջերմաստիճանի դիագրամ թերմոստատների համար:
4)	Դուք ունե՞ք ջերմաստիճանի դիագրամ ավտոկլավների համար:
5)	Չափաբերված ջերմաչափներն օգտագործվու՞մ են սարքավորումների ջերմաստիճանը չափելու համար:
2.Սարքավորումների տեխնիկական սպասարկում
1)	Դուք իրականացնու՞մ եք Ձեր սարքավորումների տեխնիկական սպասարկումը:
2)	Դուք ունե՞ք ամփոփ գրավոր ցուցումներ յուրաքանչյուր սարքավորման համար:
3)	Դուք ունե՞ք տեխնիկական սպասարկման մատյան Ձեր սարքավորման համար:
4)	Դուք ունե՞ք անձնակազմ/հասանելի անձ, որը պատասխանատու է սարքավորումների վերանորոգման համար:
5)	Դուք ունե՞ք տեխնիկական սպասարկման հատուկ ծրագիր/ պայմանագիր Ձեր Կենսաանվտանգության պահարանների համար:
6)	Դուք ունե՞ք տեխնիկական սպասարկման հատուկ պայմանագիր Ձեր օդափոխիչ համակարգի համար (կենտրոնական լաբորատորիաներ):
7)	Դուք ունե՞ք տեխնիկական սպասարման վերաբերյալ պայմանագիր մասնավոր ընկերության հետ:
8)	Դուք ունե՞ք շահագործման մեջ չգտնվող սարքավորման հեռացման ընթացակարգ:
9)	Արդյոք կա՞ որևէ հիմնական սարքավորում, որը ներկայումս անսարք է:
3.Սարքավորումների չափաբերում
1)	Դուք (կամ դրսից ընկերություն) պարբերաբար ստուգու՞մ եք սարքավորումները:
2)	Արդյո՞ք Ձեր մանրադիտակի կենտրոնարկումը կատարվում է ըստ Կոխլերի /Kohler/,
3)	Ավտոմատ կաթոցիչներ (ճշգրտություն, ճշտություն, կրկնելիություն),
4)	pH մետրի ճշգրտությունը և ճշտությունը (բուֆերի/ներկի/միջավայրի պատրաստում):
4.Սարքավորումների ձեռնարկներ և պահեստամասեր
1)	Դուք ունե՞ք սարքավորումների ձեռնարկներ Ձեր սարքավորումների առնվազն 75%-ի համար:
2)	Արդյո՞ք ձեռնարկներն այն լեզվով են, որը սովորաբար կիրառվում է լաբորատորիայում:
3)	Դուք ունե՞ք պահեստամասերի փոքր պաշար (լամպեր, ապահովիչ, զտիչներ, կարճախողովակներ և այլն):
4)	Դուք ունե՞ք պահեստամասերի փոքր պաշար առավել զգայուն սարքավորումների համար:
5.Սարքավորումների մակարդակը
1)	Մուտքագրեք Ձեր լաբորատորիայում եղած գործառնական սարքավորումների թիվը:
2)	Սարքավորումների առկայության ընդհանուր ցուցանիշ (պայմանավորված մակարդակով):
6.Սարքավորումների քանակը Ընդհանուր լաբորատոր սարքավորումներ
1)	Ֆլյուրեսցենտ մանրադիտակ
2)	Սառցարաններ -20° (վերևի մասում սառցարանով սառնարանները հաշվել որպես 1 սարք)
3)	Սառցարաններ -80°
4)	Սառնարաններ
5)	Լուսային մանրադիտակ
6)	Մանրէաբանական օղակի ախտահանիչ
7)	pH մետր
8)	սառեցվող ցենտրիֆուգ
9)	սովորական ցենտրիֆուգ
10)	Խառնիչ սարք
11)	Ջրային թերմոստատ
12)	օքսիմետր
13)	թերմոստատ թթվածնի կենսաբանական պահանջարկի որոշման համար
14)	ծանր մետաղների որոշման համար սարքավորում
15)	ասպիրատոր
16)	մթնոլորտային օդ արտանետվող գազային միացություններում վնասակար նյութերի չափագրման համար սարքավորում:
7.Մաքրում/լվացում/նախապատրաստում
1)	Ավտոկլավներ
2)	Օդաչորանոցներ
3)	Մագնիսական խառնիչ սարք/ջեռուցիչ (միջավայրի պատրաստում)
4)	էլեկտրոնային կշեռք
5)	Ջրի թորիչ սարք/իոնազերծ ջուր
8.Մանրէաբանական ոլորտի հատուկ սարքավորումներ
1)	Հակաբիոտիկների համար սկավառակների բաժանիչներ
2)	Ավտոմատացված հակաբիոտիկների զգայունությունը որոշող անալիզատոր
3)	Արյան ցանքսի ավտոմատացված անալիզատոր
4)	Ածխատու գազի թերմոստատ
5)	Բաժանիչ` ձեռքով կատարվող ցանքսի համար
6)	Թերմոստատներ
7)	կարդացող սարք/կշեռք /McFarland/
8)	II կարգի անվտանգության պահարաններ
9.Շիճուկաբանության ոլորտի հատուկ սարքավորումներ
1)	թերմոստատ /ELISA/
2)	կարդացող սարք /ELISA/
3)	լվացող սարք /ELISA/
4)	Մագնիսական խառնիչ սարք
5)	Միկրոկաթոցիչներ, հավաքածուն` 3 հատ
6)	Իմունային անալիզատոր
10.Վիրուսաբանական ցանքսի սարքավորումներ
1)	Ածխատու գազի թերմոստատներ
2)	Ինվերտային մանրադիտակ
3)	Անվտանգության պահարան II
11.Մոլեկուլյար կենսաբանության ոլորտի սարքավորումներ
1)	Ավտոմատացված սիքվենսավորման սարք
2)	Գել- էլեկտրաֆորեզ
3)	Միկրոկաթոցիչներ, հավաքածուն` 3 հատ
4)	Բարձր արագությամբ աշխատող ցենտրիֆուգ
5)	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիայի բոքս
6)	«Իրական ժամանակում» աշխատող պոլիմերազային շղթայական րեակցիայի անվտանգության պահարան II
7)	Թերմոցիկլեր

 IX. ՖԻՆԱՆՍԱՎՈՐՈՒՄ ԵՎ ՄԱՏԱԿԱՐԱՐՈՒՄ

		Ցուցանիշ
1.Ռեագենտների/ սպառողական ապրանքների ֆինանսավորում
	Արդյո՞ք Ձեր րեագենտների/սպառողական ապրանքների ձեռքբերումը ֆինանսավորվում է հետևյալ աղբյուրներից
1)	Գյուղատնտեսության նախարարություն,
2)	Առողջապահության նախարարություն,
3)	Ծախսերը փոխհատուցելի են,
4)	Ուղղահայաց ծրագրերից որպես օժանդակություն ստացված րեագենտներ/սպառողական ապրանքներ,
5)	Հասարակական կազմակերպություններից, գործընկերներից և գործակալություններից, որպես օժանդակություն ստացված րեագենտներ/սպառողական ապրանքներ,
6)	« Սեփական միջոցներ /արտաբյուջե/»:
2.Սարքավորումներին առնչվող ֆինանսավորում
1)	Արդյո՞ք Ձեր սարքավորումների համար ֆինանսավորումը գալիս է հետևյալ աղբյուրներից՝
2)	Գյուղատնտեսության նախարարություն,
3)	Առողջապահության նախարարություն,
4)	Ծախսերը փոխհատուցելի են,
5)	Ուղղահայաց ծրագրերից, որպես օժանդակություն ստացված սարքավորումներ,
6)	Հասարակական կազմակերպություններից, որպես օժանդակություն ստացված սարքավորումներ:
3. Րեագենտների/ սպառողական ապրանքների տարեկան մատակարարման հետ կապված խնդիրներ
1)	Դուք ունե՞ք րեագենտների և սպառողական ապրանքների ձեռքբերման խնդիրներ
2)	Եթե այո, արդյո՞ք դա հետևյալ պատճառներով է
3)	Սահմանափակ ֆինանսավորում,
4)	Ղեկավարության կողմից հաստատում ստանալու հետ կապված խնդիրներ:
4. Արտակարգ իրավիճակաների ընթացքում կիրառվող րեագենտների և սպառողական ապրանքների մատակարարման խնդիրներ
1)	Դուք ունե՞ք րեագենտների և սպառողական ապրանքների ձեռքբերման խնդիրներ:
2)	Եթե այո, արդյո՞ք դա հետևյալ պատճառներով է՝
ա.	Սահմանափակ ֆինանսավորում,
բ.	Րեագենտներ ստանալու ժամանակը չափազանց երկար է տևում,
գ.	Ղեկավարության կողմից հաստատում ստանալու հետ կապված խնդիրներ:
5.Մարդկային ռեսուրսների ֆինանսավորում
1)	Արդյո՞ք առկա է համապատասխան ֆինանսական միջոցներ` որակավորված անձանց աշխատանքի ընդունելու համար:
2)	Արդյո՞ք աշխատավարձի վճարման համար լաբորատոր թեստերը պետք է վճարովի լինեն:

N		Ցուցանիշ
1.Տվյալների արձանագրում և կառավարում
1)	Դուք գրանցու՞մ ք եք Ձեր լաբորատորիայի բոլոր արդյունքները մատյանում կամ էլեկտրոնային տվյալների բազայում:
2)	Դուք կատարու՞մ եք Ձեր տվյալների հիմնական վերլուծություն (միջին թվաբանական արժեքը, միջին արժեքը, հաճախականությունը):
3)	Դուք պատրաստու՞մ եք աշխատանքների ամսական ամփոփ հաշվետվություն:
4)	Դուք պատրաստու՞մ եք աշխատանքների տարեկան ամփոփիչ հաշվետվություն:
5)	Դուք ուղարկու՞մ եք/քննարկում եք այդ հաշվետվությունները ղեկավարության հետ:
6)	Դուք պարբերաբար ստանու՞մ եք արձագանք Ձեր տվյալների մասին նախարարության մակարդակից և/կամ լիազոր մարմնից:
2.Լաբորատոր հետազոտությունների արդյունքների ձևաթերթիկներ
1)	Արդյո՞ք արդյունքները ներկայացման ձևաչափը ստանդարտացված է:
2)	Եթե այո, ձևաթերթիկը նեռարու՞մ է հետևյալը՝
3)	Ֆերմայի անվանումը,
4)	Նմուշի նույնականացման համարը,
5)	Հետազոտման մեթոդը,
6)	Նմուշը վերցնելու ամսաթիվը,
7)	Նմուշը վերցնելու ժամը,
8)	Նմուշի տեսակը,
9)	Լաբորատորիայի կողմից ստանալու ամսաթիվը,
10)	Լաբորատորիայի կողմից ստանալու ժամը,
11)	Հաշվետվության ներկայացման ամսաթիվը,
12)	Միջազգային միավորներով ներկայացված արդյունքները (որտեղ կիրառելի է):
13)	Նորմալ ստանդարտ սահմանափակումները (որտեղ կիրառելի է):
14)	Մեկնաբանումը (որտեղ կիրառելի է):
15)	Իրավասու անձի ստորագրությունը:
3.Լաբորատոր տվյալների հավաստիությունը
1)	Արդյո՞ք արդյունքները վերանայվում և ստորգրվում են վերահսկող անձի կողմից մինչ դրանց բացթողումը:
2)	Արդյո՞ք կան ընթացակարգեր, որոնցով սահմանվում են անձինք, ում համար հիվանդի տվյալները հասանելի են:
3)	Արդյո՞ք կան ընթացակարգեր, որոնցով սահմանվում են անձինք, որոնք կարող են փոխել հիվանդի տվյալները:
4.Լաբորատոր հետազոտությունների արդյունքների ծանուցման ընթացակարգեր
1)	Արդյո՞ք սահմանված են բժշկին անմիջապես ծանուցելու ընթացակարգերը, երբ հետազոտությունների արդյունքները կրիտիկական են:
5.Տվյալների հաղորդում
1)	Ինչպե՞ս եք հաղորդում Ձեր արդյունքները/տվյլաները՝
2)	Հեռախոսով,
3)	Առձեռն` թղթային,
4)	Ֆաքսով,
5)	Էլեկտրոնային փոստով/Վեբ կայքում մուտքագրելով:
6)	Խնդրում եք համառոտ նշել, թե ինչպես/ում են փոխանցվում տվյալները

 XI. ԼԱԲՈՐԱՏՈՐ ԱԽՏՈՐՈՇՄԱՆ ԿԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

N	Դուք կարո՞ղ եք ԱՅՍՕՐ կատարել հետևյալ աշխատանքները Նշեք "ոչ", եթե կիրառելի չէ Ձեր լաբորատորիայի համար	Ցուցանիշ
1.Նմուշառում և միջավայրերի փոխադրում
1)	Միջավայրի փոխադրման հնարավորություններ
ա.	Կղանքի կոնսերվացում «Քերք Բլեյի» փոխադրամիջոցում,
բ.	Դաբաղի փոխադրման միջավայր,
գ.	Վիրուսների տեղափոխման միջավայրի առկայությունն անհրաժեշտության դեպքում,
դ.	Նմուշների ուղարկում ավելի բարձր մակարդակ (ազգային),
ե.	Նմուշների ուղարկում ավելի բարձր մակարդակ (միջազգային):
2)	Նմուշառման կարողություններ
ա.	Վտանգավոր ախտածինների նմուշառում,
բ.	Կղանք, մեզ, քսուք և այլն (սովորական)
գ.	Սատկած կենդանու նմուշառում:
2.Մանրէային վարակներ
1)	Սիբիրախտ
ա.	Գրամի եղանակով ներկմամբ մանրադիտում,
բ.	Ցանքս/անջատում/տարբերակում,
գ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիայի,
2)	Բրուցելոզ
ա.	Գրամի եղանակով ներկմամբ մանրադիտում,
բ.	Բրուցելոզի համար ցանքս,
գ.	Շճաբանություն Ռայթ-Խեդելսոն,
դ.	Ռոզ Բենգալ,
ե.	Սրվակային ագլյուտինացիա,
զ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա,
է.	Կուլտուրաների պահպանում:
3)	Տուլյարեմիա
ա.	Գրամի եղանակով ներկմամբ մանրադիտում,
բ.	Ցանքս,
գ.	Սրվակային ագլյուտինացիա,
դ.	Իմունաֆերմենտային ռեակցիա /ELISA/
ե.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա իրական ժամանակում /RT PCR/
4)	Տուբերկուլոզ
ա.	Մանրադիտում,
բ.	Ֆլյուորեսցենտային մանրադիտում,
գ.	Լովենշտեյն Ջենսոնի պինդ կուլտուրա,
դ.	հեղուկ կուլտուրա /MGIT/,
ե.	Սովորական պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա,
զ.	Գծային նմուշի փորձ (Հեյնի թեստ),
է.	մեթոդ /DST LJ/:
5)	Ընտանի թռչունների որովայնային տիֆ
ա.	Գրամի եղանակով ներկման մանրադիտում,
բ.	Անջատման և տարբերակման համար կուլտուրա,
գ.	Շճաբանական խմբավորում (հիմնական թեստեր),
դ.	Շճաբանական տիպավորում:
6)	Ձիերի հպավարակիչ մետրիտ
ա.	Գրամի եղանակով ներկում,
բ.	անջատում /CEMO/:
7)	Յերսինիոզ
ա.	Գրամի եղանակով ներկմամբ մանրադիտում,
բ.	Սրվակային ագլյուտինացիա,
գ.	Ցանքս/անջատում/տարբերակում,
դ.	F1 հակածնի հայտնաբերում շճաբանության միջոցով,
ե.	Հակաբիոտիկների նկատմամբ զգայունության ստուգում,
զ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա «իրական ժամանակում» փորձեր (RT-PCR):
3.Վիրուսային վարակներ
1)	Թռչնագրիպ
ա.	Թռչնագրիպի համար պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա,
բ.	Վիրուսային կուլտուրա,
գ.	Իմունաֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն:
2)	Քյու-տենդ
ա.	Հակամարմինների հայտնաբերում իմունոֆլյուորեսցենցիայի մեթոդով,
բ.	Ցանքս,
գ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
3)	Պարամիքսավիրուս /բացառությամբ Նյուքասլի, ներառում է մենանգլավիրուսը/
ա.	Վիրուսային ցանքս,
բ.	Իմունոֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն,
գ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
4)	Կատաղություն
ա.	Հակածնի հայտնաբերում ուղեղի սլայդերով (Ուղղակի ֆլյուորեսցենցիայի հակածին՝ DFA),
բ.	Իրական ժամանակում աշխատող Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
5)	Արևմտյան նեղոսի տենդ
ա.	Իմունաֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն,
բ.	Իմունահիստոքիմիա սլայդերի վրա,
գ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
6)	Թռչունների քլամիդիոզ /Օրնիթզ, պսիտիկոզ/
ա.	Իմունաֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն,
բ.	Իմունահիստոքիմիա սլայդերի վրա (հակածնի հայտնաբերում),
գ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
7)	Թռչունների էնցեֆալոմիելիտ
ա.	Շճաբանություն վիրուսի չեզոքացմամբ,
բ.	Իմունաֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն,
գ.	Վիրուսային կուլտուրա:
8)	Նյուքասլյան էկզոտիկ հիվանդություն
ա.	Իմունաֆլյուորեսցենցիայի ռեակցիա
բ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
9)	Միկոպլազմոզ / միկոպլազմա գալիսեպտիկում/
ա.	Արագացված թեստ՝ ագլյուտինացիա,
բ.	Իմունաֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն,
գ.	Հեմագլյուտինացիայի արգելակման ռեակցիա,
դ.	Սովորական կուլտուրայի անջատում և տարբերակում,
ե.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա,
զ.	Վնասվածքի մանրադիտակային սքրինինգ,
է.	Վիրուսային կուլտուրա:
10)	Խոզերի դասական ժանտախտ
ա.	Հակածինների հայտնաբերում իմունոֆլյուորեսցենտային մեթոդով,
բ.	Հակածինների հայտնաբերում ELISA-ի միջոցով,
գ.	Վիրուսի անջատում ամբողջական արյունից +EDTA,
դ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
11)	Դաբաղ, բշտիկային բերանաբորբ
ա.	Փոխադրման միջավայր՝ ֆոսֆատային բուֆերացված աղային լուծույթ (pH 7.4),
բ.	Իմունոֆլյուորեսցենցիայի ռաեկցիա, հակածնի հայտնաբերում,
գ.	Իմունոֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն,
դ.	Պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
12)	Աուեսկի հիվանդություն
ա.	Հակածինների հայտնաբերում իմունաֆլյուորեսցենցիայի մեթոդով,
բ.	Իմունաֆլյուորեսցենցիա շճաբանություն,
գ.	Շճաբանություն շճաբանական չեզոքացմամբ,
դ.	Շճաբանություն լատեքս-ագլյուտինացիայի թեստի կիրառմամբ,
ե.	Հակածնի հայտնաբերում իմունահիստոքիմիայի միջոցով (ուղեղի/ավշային հանգույցների սլայդեր),
զ.	Հակածինների հայտնաբերում ELISA-ի միջոցով (ուղեղի/ավշային հանգույցների սլայդեր),
է.	Վեստերն բլոթ,
ը.	Էլեկտրոնային մանրադիտում,
թ.	Ողնուղեղային հեղուկի մանրադիտում,
ժ.	Հեմագլյուտինացիայի արգելակում,
Ժա.	Վիրուսի չեզոքացում (PRNT),
Ժբ.	IgM հակամարմինների հայտնաբերում Իմունոֆլյուորեսցենցիայի միջոցով,
Ժգ.	Սատկած կենդանիների ուղեղի մանրադիտում,
Ժդ.	Նյարդաբանական հյուսվածքի իմունոհիստոքիմիա,
Ժե.	Նյարդաբանական հյուսվածքի պոլիմերազային շղթայական ռեակցիա:
13)	Ձիերի վարակիչ սակավարյունություն
ա.	Ագարային գելի վրա իմունադիֆուզիայի (AGID, Coggins) թեստ,
բ.	Իմունաֆլյուորեսցենցիայի թեստ:
Մակաբուծային վարակներ
14)	Էխինակոկոզ, ցիստիցերկոզ, տրիխինելյոզ
ա.	Մանրադիտում,
բ.	Հակածնի հայտնաբերում իմունաֆլյուորեսցենցիայի միջոցով,
գ.	Հակամարմինների հայտնաբերում իմունաֆլյուորեսցենցիայի միջոցով:
15)	Լեյշմանիոզ
ա.	Մանրադիտում,
բ.	Հակածնի հայտնաբերում,
գ.	Հակամարմնի հայտնաբերում իմունաֆլյուորեսցենցիայի միջոցով,
դ.	Ցանքս:
16)	Քոս
ա.	Մաշկի բիոպսիա/մանրադիտում:
17)	Արևադարձային ճանճերի թրթուռներ
ա.	Մաշկի բիոպսիա/մանրադիտում:

 XII. ԼԱԲՈՐԱՏՈՐԻԱՅՈՒՄ ՀԱՍԱՆԵԼԻ ԱՆՁՆԱԿԱԶՄԸ

N		Ցուցանիշ
1.Լաբորատորիայում առկա անձնակազմը
1)	Արդյո՞ք ունեք նշված կատեգորիաներում բավարար քանակությամբ աշխատողներ:
2)	Նշեք թիվը «Ցուցանիշներ» սյունակում:
2.Ավագ անձնակազմ
1)	Մանրէաբան,
2)	Վիրուսաբան,
3)	Մակաբուծաբան,
4)	Սնկաբան,
5)	Քիմիկ,
6)	Արյունաբան:
3.Տեխնիկական անձնակազմ
1)	Լաբորատոր տեխնիկներ:
4.Օժանդակող անձնակազմ
1)	Պահակներ/հավաքարարներ,
2)	Տեխնիկական սպասարկման /լոգիստիկայի/ պատասխանատու/պահեստապետ:

 XIII. ԴԱՍԸՆԹԱՑՆԵՐ ԵՎ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆ

N	Վերահսկողություն	Ցուցանիշ
1)	Արդյո՞ք Ձեր լաբորատորիան վերահսկվում է առնվազն յուրաքանչյուր տարի ավելի բարձր մակարդակի լաբորատորիայի կամ միջազգային փորձագետների կողմից (կենտրոնական լաբորատորիաների համար):
2)	Արդյո՞ք Ձեր լաբորատորիան վերահսկում է ավելի ցածր մակարդակի լաբորատորիաներ:
3)	Դուք ունե՞ք վերահսկողական ստուգաթերտիկ:
4)	Դուք մի՞շտ եք ստանում վերահսկման արդյունքների հաշվետվություն Ձեր լաբորատորիայի վերահսկման դեպքում:
5)	Վերջին վերահսկողության ամսաթիվը:
6)	Վերջին ստացած հաշվետվության ամսաթիվը:
2.	Անձնակազմի ղեկավարում
1)	Դուք ունե՞ք անձնակազմի կրթության և սկզբնական դասընթացների վերաբերյալ ամփոփիչ թերթիկ:
2)	Դուք ունե՞ք աշխատանքի նկարագրություն լաբորատորիայում բոլոր պաշտոնների համար:
3)	Դուք ունե՞ք դասընթացների վերաբերյալ գրանցումներ, որոնք ամփոփ ներկայացնում են անձնակազմի համար անցկացված նախորդ դասընթացները:
4)	Դուք ունե՞ք անձնակազմի կոմպետենտության գնահատման համակարգ:
3.	Մասնակցություն շարունակական դասընթացներին
1)	Վերջին 12 ամսվա ընթացքում արդյո՞ք մեկ կամ ավելի աշխատակից մասնակցել են դասընթացների/ վերապատրաստմանը հետևյալ բնագավառներում՝
ա.	Նմուշառում,
բ.	Նմուշների փաթեթավորում և փոխադրում,
գ.	Լաբորատոր որակի ապահովում,
դ	Լաբորատորիայի կառավարում,
ե.	Առողջապահության ոլորտի մանրէաբանություն,
զ.	Մոլեկուլյար կենսաբանություն,
է.	Սիբիրախտ,
թ.	Թռչնագրիպ,
ժ.	Բրուցելոզ,
զ.	Էխինակոկոզ,
ի.	Լեյշմանիոզ,
լ.	Կատաղություն,
խ.	Քոս,
ծ.	Տուբերկուլոզ,
կ.	Նյուքասլյան հիվանդություն,
հ.	Խոզերի աֆրիկյան տենդ,
ձ.	Խոզերի դասական տենդ,
ղ.	Դաբաղ,
ճ.	Վեզիկուլյար էքզանթեմա,
մ.	Աուեսկի հիվանդություն,
յ.	Յերսինիա,
ն.	Քյու տենդ,
շ.	Պարամիքսավիրուս,
ո.	Տուլարեմիա,
չ.	Արևմտյան Նեղոսի տենդ,
պ.	Թռչնի քլամիդիոզ,
ջ.	Թռչնի էնցեֆալոմիելիտ,
ռ.	Սալմոնելոզ,
ս.	Միկոպլազմոզ,
վ.	Սպունգանման էնցեֆալոպաթիա,
տ.	Ձիերի վարակիչ արգանդի բորբոքում /վարակիչ մեթրիտ/,
ր.	Ձիերի վարակիչ էնցեֆալոմիելիտ
ց.	Ձիերի վարակիչ սակավարունություն
4.	Ուղեցույցերի հասանելիություն
1)	Դուք ունե՞ք ուղեցույցներ հետևյալի ախտորոշման համար՝
ա.	Սիբիրախտ,
բ.	Թռչնագրիպ,
գ.	Բրուցելոզ ,
դ	Էխինակոկոզ,
ե.	Լեյշմանիոզ,
զ.	Կատաղություն,
է.	Քոս,
թ.	Տուբերկուլոզ,
ժ.	Նյուքասլյան հիվանդություն,
զ.	Խոզերի աֆրիկյան ժանտախտ,
ի.	Խոզերի դասական տենդ,
լ.	Դաբաղ,
խ.	Վեզիկուլյար էքզանթեմա,
ծ.	Աուեսկի հիվանդություն,
կ.	Երսինիոզներ,
հ.	Քյու տենդ,
ձ.	Պարամիքսավիրուս,
ղ.	Տուլարեմիա,
ճ.	Արևտյան Նեղոսի տենդ,
մ.	Թռչնի խլամիդիոզ,
յ.	Թռչնի էնցեֆալոմիելիտ,
ն.	Ձիերի վարակիչ սակավարունություն: