ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական գործերով վերաքննիչ դատարանի վճիռ

Քաղաքացիական գործ թիվ 3-1140 (ՎԴ) 2007 թ.

Քաղաքացիական գործ թիվ 06-675, 06-3093/2006 թ.
Նախագահող դատավոր՝	Տ. Սահակյան
դատավորներ՝	Ն. Հովսեփյան
	Ա. Թումանյան

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՀՀ վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան),

	նախագահությամբ	Հ. Մանուկյանի
	մասնակցությամբ դատավորներ	Ա. Մկրտումյանի
		Ս. Սարգսյանի
		Վ. Աբելյանի
		Ս. Անտոնյանի
		Ս. Գյուրջյանի
		Է. Հայրիյանի

2007 թվականի հուլիսի 6-ին

դռնբաց դատական նիստում, քննելով ՀՀ վճռաբեկ դատարանում հավատարմագրված փաստաբան Գեղամ Մարգարյանի միջոցով Էլմիրա Եգանյանի կողմից բերված վճռաբեկ բողոքը ՀՀ քաղաքացիական գործերով վերաքննիչ դատարանի 2006 թվականի նոյեմբերի 1-ի թիվ 06-675, 06-3093 քաղաքացիական գործով կայացված վճռի դեմ` ըստ հայցի Գառնիկ Հարությունյանի ընդդեմ Արամայիս Մխիթարյանի և Էլմիրա Եգանյանի` բնակարանից վտարելու և Արամայիս Մխիթարյանի հայցի ընդդեմ Գառնիկ Հարությունյանի` առուվաճառքի պայմանագիր կնքելուն հարկադրելու պահանջների մասին,

Պ Ա Ր Զ Ե Ց

1. Գործի դատավարական նախապատմությունը.

Դիմելով դատարան՝ Գառնիկ Հարությունյանը պահանջել է Արամայիս Մխիթարյանին և Էլմիրա Եգանյանին վտարել սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող Վանաձոր քաղաքի Նարեկացի 3-րդ փակուղի թիվ 3 տնից:

Դիմելով դատարան` Արամայիս Մխիթարյանը պահանջել է պարտավորեցնել Գառնիկ Հարությունյանին իր հետ կնքելու Վանաձոր քաղաքի Նարեկացի 3-րդ փակուղի թիվ 3 տան առուվաճառքի պայմանագիր:

ՀՀ Լոռու մարզի առաջին ատյանի դատարանի 2005 թվականի հոկտեմբերի 21-ի վճռով Գառնիկ Հարությունյանի հայցը բավարարվել է:

ՀՀ Լոռու մարզի առաջին ատյանի դատարանի 2006 թվականի հուլիսի 11-ի վճռով Արամայիս Մխիթարյանի հայցը մերժվել է:

ՀՀ քաղաքացիական գործերով վերաքննիչ դատարանի 2006 թվականի սեպտեմբերի 15-ի որոշմամբ երկու քաղաքացիական գործերը միացվել են մեկ վարույթում:

ՀՀ քաղաքացիական գործերով վերաքննիչ դատարանի (այսուհետ` Վերաքննիչ դատարան) 2006 թվականի նոյեմբերի 1-ի վճռով Գառնիկ Հարությունյանի հայցը բավարարվել է, իսկ Արամայիս Մխիթարյանի հայցը` մերժվել:

Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել Էլմիրա Եգանյանը` ՀՀ վճռաբեկ դատարանում հավատարմագրված փաստաբան Գ. Մարգարյանի միջոցով:

Վճռաբեկ բողոքին պատասխան չի ներկայացվել:

2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, փաստարկները և պահանջը.

Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքերի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.

1) Վերաքննիչ դատարանը խախտել է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 78-րդ հոդվածը, 118-րդ հոդվածի 2-րդ մասը և 227-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով սահմանված անձի՝ դատաքննությանը մասնակից դարձվելու իրավունքը:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.

«Հայփոստ» փակ բաժնետիրական ընկերության 2007 թվականի ապրիլի 30-ի թիվ 1/ա254 գրության համաձայն` 2006 թվականի սեպտեմբեր և հոկտեմբեր ամիսներին Վանաձոր քաղաքի Նարեկացի 3-րդ փակուղի թիվ 3 տան հասցեով Էլմիրա Եգանյանի անվամբ Վանաձորի թիվ 14 փոստային բաժանմունքը պատվիրված նամակ չի ստացել և նրան չի առաքել:

Վերաքննիչ դատարանը դատական նիստի ժամանակի և վայրի մասին պատշաճ ձևով Էլմիրա Եգանյանին չտեղեկացնելու պայմաններում գործը քննել է նրա բացակայությամբ, անտեսելով, որ ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 118-րդ հոդվածի 2-րդ մասով պատասխանողի բացակայությամբ գործի քննության արգելք չի համարվում դատական նիստի ժամանակի և վայրի մասին պատշաճ ծանուցելու դեպքում պատասխանողի չներկայանալու հանգամանքը:

2) Վերաքննիչ դատարանը խախտել է ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 47-րդ, 48-րդ, 51-րդ, 53-րդ և 218-րդ հոդվածների պահանջները:

Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.

Վերաքննիչ դատարանը, չունենալով որևէ թույլատրելի ապացույց, բազմակողմանի, լրիվ և օբյեկտիվ գնահատման չարժանացնելով գործով ձեռք բերված ապացույցները, հանգել է վեճի սխալ լուծման, ինչպես նաև վճռում չի նշել պարզված գործի հանգամանքները և ապացույցները, որոնց վրա հիմնված են Վերաքննիչ դատարանի հետևություններն այդ հանգամանքների մասին և փաստարկները, որոնցով մերժել է այս կամ այն ապացույցը:

Վերոգրյալի հիման վրա վճռաբեկ բողոք բերած անձը պահանջել է բեկանել Վերաքննիչ դատարանի 2006 թվականի նոյեմբերի 1-ի վճիռը և գործն ուղարկել նույն դատարան` այլ կազմով նոր քննության:

3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը.

Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունի հետևյալ փաստը՝

1) 2006 թվականի նոյեմբերի 1-ի դատական նիստի ժամանակի և վայրի մասին Վերաքննիչ դատարանի կողմից Էլմիրա Եգանյանին պատշաճ ձևով տեղեկացնելու վերաբերյալ գործում որևէ ապացույց առկա չէ:

2) Վերաքննիչ դատարանը գործը քննել է Էլմիրա Եգանյանի բացակայությամբ:

4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը.

Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքերի սահմաններում՝ Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ՝ 

1) բողոքն առաջին հիմքով հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.

Սույն գործով Վերաքննիչ դատարանը, բավարարելով Գառնիկ Հարությունյանի հայցը, վճռել է Արամայիս Մխիթարյանին և Էլմիրա Եգանյանին վտարել Վանաձոր քաղաքի Նարեկացի 3-րդ փակուղի թիվ 3 տնից:

Մինչդեռ Վերաքննիչ դատարանը, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 78-րդ հոդվածի պահանջներին համապատասխան, Էլմիրա Եգանյանին պատշաճ ձևով չի տեղեկացրել դատական նիստի ժամանակի և վայրի մասին, գործը քննել է նրա բացակայությամբ ու վճիռ կայացրել:

Վճռաբեկ դատարանը նախկինում կայացրած իր որոշումներում անդրադարձել և գնահատման առարկա է դարձրել այն դեպքերը, երբ դատարանը գործը քննել է գործին մասնակցող անձանցից որևէ մեկի բացակայությամբ: Մասնավորապես, Վճռաբեկ դատարանը, հիմք ընդունելով ՀՀ Սահմանադրության 19-րդ հոդվածը և «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածը, արձանագրել է կողմերի իրավահավասարության և մրցակցության դատավարական սկզբունքների խախտում և, ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 227-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետով, բեկանել է դատական ակտը (իրավական հիմնավորումները տես Շենգավիթի թաղապետարան ընդդեմ Ալվինա և Լիանա Կազկոներ, Արամ, Ֆրունզ և Նարեկ Մարկոսյաններ, 21.12.2006թ., քաղաքացիական գործ թիվ 3-2236/Ա (բնակելի տարածության օգտագործման իրավունքը փոխհատուցմամբ դադարեցնելու պահանջով) Վճռաբեկ դատարանի որոշումների ընտրանի, հատոր առաջին, էջ 473-476):

Վերը նշվածի հիման վրա Վճռաբեկ դատարանը նպատակահարմար չի համարում կրկին անդրադառնալ նշված իրավական հարցի գնահատականին:

Բացի այդ, այն հանգամանքը, որ սույն գործով Էլմիրա Եգանյանն Արամայիս Մխիթարյանի կինն է, բնակվում են միասին և Էլմիրա Եգանյանը կարող էր փաստացի տեղյակ լինել դատական նիստի ժամանակի և վայրի մասին, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ անգամ նշված պայմանները հիմք չեն Էլմիրա Եգանյանին դատական նիստի ժամանակի և վայրի մասին պատշաճ ծանուցված համարելու համար:

Հետևաբար, Վճռաբեկ դատարանն արձանագրում է, որ դատավարության մասնակցի՝ գործի քննության ժամանակի և վայրի մասին նույնիսկ փաստացի իրազեկվածությունը չի կարող համարվել պատշաճ ծանուցում (Կոլոցցան ընդդեմ Իտալիայի 12.02.1985, Ա89, Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարան):

2) Բողոքի երկրորդ հիմքին Վճռաբեկ դատարանը չի անդրադառնում, քանի որ Վերաքննիչ դատարանը գործը քննել և վճիռ է կայացրել բողոք բերած անձի իրավունքների խախտմամբ, որի հետևանքով բողոք բերած անձի իրավական հիմնավորումները ստորադաս դատարանի քննության առարկա չեն հանդիսացել, հետևաբար, դրանք չեն կարող քննարկվել Վճռաբեկ դատարանի կողմից:

Այսպիսով, վճռաբեկ բողոքի առաջին հիմքի առկայությունը բավարար է, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 227-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 2-րդ կետի համաձայն, Վերաքննիչ դատարանի վճիռը բեկանելու համար:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 236-239-րդ հոդվածներով՝ Վճռաբեկ դատարանը

Ո Ր Ո Շ Ե Ց

1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել ՀՀ քաղաքացիական գործերով վերաքննիչ դատարանի 2006 թվականի նոյեմբերի 1-ի վճիռը և գործն ուղարկել նույն դատարան՝ այլ կազմով նոր քննության:

2. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և ենթակա չէ բողոքարկման:

Նախագահող՝	Հ. Մանուկյան
Դատավորներ՝	Ա. Մկրտումյան
	Ս. Սարգսյան
	Վ. Աբելյան
	Ս. Անտոնյան
	Ս. Գյուրջյան
	Է. Հայրիյան