040.0155.16.03.99

«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
16 մարտի 1999 թ.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

16 մարտի 1999 թվականի N 154
քաղ. Երևան

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՈՌՈԳՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ 1999-2005 ԹՎԱԿԱՆՆԵՐԻ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՎԻՃԱԿԻ ԲԱՐԵԼԱՎՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ԾՐԱԳԻՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի «Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգում կառուցվածքային բարեփոխումների և «Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի մասին» N 741 որոշմանը համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագիրը (կցվում է):

2. Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարությանը` Համաշխարհային բանկի հետ վարել բանակցություններ` Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրի իրականացման համար տրամադրված վարկի շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրով նախատեսված «Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության համակարգում ռադիոկապի, համակարգչային ցանցի ներդրման, հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտների անցման և Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման վարկային ծրագրում չընդգրկված ոռոգման համակարգերի ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնման և նորերի կառուցման միջոցառումների իրականացման համար պահանջվող ֆինանսական ապահովվածության հարցերը լուծելու շուրջ:

3. Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությանը, Հայաստանի Հանրապետության գյուղատնտեսության նախարարությանը`

ա) Համաշխարհային բանկի, միջազգային կազմակերպությունների և դոնոր երկրների հետ վարել բանակցություններ` Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրով նախատեսված չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգումն ապահովող` 2000-2005 թվականներին և հետագա 5 տարում իրականացվելիք միջոցառումների, «Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության գործունեության ֆինանսական աուդիտի ֆինանսական ապահովվածության հարցը լուծելու համար, և Հայաստանի Հանրապետության պետական ներդրումների միջին ժամկետ ունեցող ծրագրում ընդգրկել իրականացվող միջոցառումներն ու դրանց ֆինանսավորման աղբյուրները.

բ) յուրաքանչյուր տարի մինչև սեպտեմբերի 1-ը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատմանը ներկայացնել «Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության հաջորդ տարվա ֆինանսատնտեսական գործունեության ծրագիրը, որը պետք է ներառի նախորդ տարվա գործունեության մասին հաշվետվությունը և աուդիտի եզրակացությունը:

4. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում 1999 թվականի մարտի 16-ից:

Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ

Ա. Դարբինյան

Հաստատված է ՀՀ կառավարության 1999 թվականի մարտի 16-ի N 154 որոշմամբ

Ծ Ր Ա Գ Ի Ր

Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների

Վճարովի ջրօգտագործման տարիներին` 1991-1993 թվականներին, տնտեսական շրջափակման, կենտրոնացված նյութատեխնիկական մատակարարումների վերացման, ռուբլու արժեզրկման, իսկ 1994-1997 թվականներին ոռոգման ջրի մատակարարման ոչ ճիշտ սակագնային քաղաքականության, էլեկտրաէներգիայի սակագների շեշտակի բարձրացման, ջրի վարձի գանձման մեխանիզմի անկատարության, ջրի վարձի ոչ լրիվ վճարման (գերակշիռ մասը բնեղենով և պարտապան ջրօգտագործողների մատուցած աշխատանքային ծառայությունների միջոցով մարման) հետևանքով ոռոգման համակարգերի ձեռնարկությունները տարեցտարի ընկել են ծանր ֆինանսական վիճակի մեջ: Ձեռնարկություններում մի կողմից առաջացել են ջրի վարձի անհուսալի դեբիտորական պարտքեր, իսկ մյուս կողմից` խոշոր չափերի հասնող ներքին և արտաքին կրեդիտորական պարտքեր` էլեկտրաէներգիայի արժեքի, հարկային պարտավորությունների, սոցիալական ապահովության պարտադիր վճարումների և աշխատողներին աշխատավարձի վճարման գծով:

I. Ծրագրի նպատակները եվ խնդիրները

1.1. Ոռոգման համակարգի ֆինանսական վիճակը

Ձեռնարկությունները ֆինանսական ճգնաժամից դուրս բերելու և դրանք կենսունակ տնտեսավարող սուբյեկտներ դարձնելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը, սկսած 1997 թվականի հոկտեմբերից, ձեռնամուխ է եղել Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգում իրականացնելու կառուցվածքային բարեփոխումներ և պարտքերի վերաձևակերպման միջոցով աստիճանաբար կայունացնելու Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի ֆինանսական վիճակը:

Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի փետրվարի 26-ի «Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի բարեփոխումների ծրագրի և «Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության համակարգի ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների մասին» N 117 որոշմամբ ճյուղում իրականացված կառուցվածքային բարեփոխումների արդյունքում հանրապետության ոռոգման համակարգում ստեղծվեցին տնտեսավարող սուբյեկտներ: Մի կողմից` ստեղծվեցին մայր և միջտնտեսային ոռոգման համակարգերը շահագործող, ջրային օբյեկտներից ջրառ իրականացնող, ոռոգման ջուրը մինչև ներտնտեսային ոռոգման համակարգերի գլխամասերը փոխադրող ոռոգման համակարգերի պետական փակ բաժնետիրական ընկերություններ` ջրամատակարարներ, իսկ մյուս կողմից` Հայաստանի Հանրապետության համայնքների սեփականությունը հանդիսացող ներտնտեսային (ներհամայնքային) ոռոգման համակարգերը շահագործող ջրօգտագործողների սպառողական ընկերություններ և ջրօգտագործողների սպառողական կոոպերատիվներ (այսուհետև` ՋՍԸ-ներ, ՋՍԿ-ներ), որոնք ջրի հանձնման-ստացման դիտակետերում (ներտնտեսային ոռոգման համակարգերի գլխամասերում) ջրամատակարարներից ստանում (գնում) են ոռոգման ջուրը, տեղափոխում և բաշխում են ընկերության (կոոպերատիվի) փայատեր ջրօգտագործողներին: Ջրամատակարարների և ՋՍԸ-ների, ՋՍԿ-ների իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանվել են Հայաստանի Հանրապետությունում ոռոգման ջրի մատակարարման, օգտագործման, հաշվառման և հաշվետվության կանոններով:

Ճյուղային կառուցվածքային բարեփոխումներին զուգահեռ, Հայաստանի Հանրապետության կառավարության նշված որոշման հանձնարարականներին համապատասխան, վերաձևակերպվեցին ջրատնտեսական համակարգերի դուստր ձեռնարկությունների և լուծարված ներտնտեսային ջրատնտեսական համակարգերի դուստր ձեռնարկությունների նախորդ տարիների գործունեության հետևանքով առաջացած` էներգամատակարարների նկատմամբ ունեցած պարտքերը և Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի նկատմամբ ունեցած հարկային պարտավորությունները:

Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունը 1998 թվականի օգոստոսի 28-ի N 06/PC-98 վարկային պայմանագրով «Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերությանը (այսուհետև` «Ոռոգում» ՊՓԲԸ) հատկացրել է 7432,7 մլն դրամ երկարաժամկետ վարկեր` էներգամատակարարների նկատմամբ նախորդ տարիներին առաջացած պարտքերը մարելու համար: Մատակարարների հարկային հաշիվների մարման շնորհիվ առաջացած ակտիվային հարկային պարտավորությունների հաշվին ոռոգման համակարգի դուստր ձեռնարկությունների և լուծարված ներտնտեսային ջրատնտեսական համակարգերի դուստր ձեռնարկությունների (այսուհետև` ՆՋՀԴՁ-ներ) հաշվեկշիռներից «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի հաշվեկշռին փոխանցված (հաշվեգրված) հարկային պարտավորությունները սահմանված կարգով հաշվանցմամբ մարելու համար անհրաժեշտ է Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ն ազատել տույժերից:

Լուծված չէ Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի դուստր ձեռնարկությունների նախորդ տարիների գործունեության հետևանքով առաջացած և լուծարված ՆՋՀԴՁ-ներից, որպես իրավահաջորդի նրանց հանձնված, սոցիալական ապահովության վճարումների 397,4 մլն դրամ ապառքների և դրանց չվճարման համար հաշվարկված 1630,7 մլն դրամ տույժերի հարցը:

Տարբեր կազմակերպություններից վերցված փոխառու միջոցների հաշվին, Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի ձեռնարկությունները հաշվանցմամբ մարել են 1994-1996 թվականներին սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց առաջացած պարտքը` հետագայում ոռոգման ջրի վարձի գանձումների հաշվին վճարելու պայմանով, սակայն ջրի վարձը ոչ լրիվ և բնեղենով ստանալու պատճառով փոխառու պարտքերից դեռևս չի վճարվել 240,5 մլն դրամ: Միջոցների բացակայության պատճառով չի վճարվել նաև 1995-1997 թվականներին հաշվարկված աշխատավարձից 297,9 մլն դրամ, իսկ լեռնային գոտիների ոռոգման համակարգերում` նաև 1998 թվականին հասանելիք աշխատավարձից 23,3 մլն դրամ:

1998 թվականին մատակարարվող ոռոգման ջրի սակագինը սահմանվել է առանց նշված պարտքերի, ընդ որում, ոռոգման ջրի վարձի 80 տոկոսի գանձման դեպքում հնարավոր է լինում ծածկել միայն 1998 թվականին ոռոգման համակարգի շահագործման ուղղակի ծախսերը, իսկ նախորդ տարվա ոռոգման ջրի վարձի պարտքերի գանձումը դադարեցվել է դեռևս 1998 թվականի հունվարից, հետևաբար փոխառու և աշխատավարձի պարտքերի վճարման համար չկան անհրաժեշտ միջոցների աղբյուրներ:

Ամբողջությամբ լուծված չէ 1998 թվականին ոռոգման համակարգերում ծախսված էլեկտրաէներգիայի դիմաց վճարման հարցը, որի հետևանքով 1998 թվականի գործունեությունից առաջանում են նոր պարտքեր` շուրջ 3670 մլն դրամի չափով: Բացի դրանից, շուրջօրյա աշխատող ջրհան կայաններում (երկտարիֆ հաշվիչների բացակայության պատճառով) գիշերային ժամերին սպառված էլեկտրաէներգիայի նկատմամբ գիշերային սակագները չկիրառելու հետևանքով ոռոգման համակարգի դուստր ձեռնարկությունների 1998 թվականին ծախսած էլեկտրաէներգիայի արժեքն էներգամատակարարներն ավելի են հաշվարկել շուրջ 620,0 մլն դրամով:

Ոռոգման համակարգի հաշվեկշռում 1998 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ հաշվառվում են 5126,4 մլն դրամ դեբիտորական պարտքեր, որոնցից 4872,5 մլն դրամնն առաջացել է 1993-1997 թվականների ոռոգման ջրի վարձի չվճարումներից, որոնք, որպես անհուսալի պարտքեր, հաշվապահական հաշվառման կանոնադրության համաձայն, ենթակա են դուրսգրման:

1.2. Ֆինանսական վիճակի կայունացման միջոցառումները

Դեբիտորական պարտքերի մարման ուղղությամբ կատարվող աշխատանքները կզուգակցվեն կրեդիտորական պարտքերի վերաձևակերպման (հետձգման), հարկային պարտավորությունների և սոցիալական վճարումների կատարման արտոնությունների սահմանման, նոր երկարատև վարկերի հատկացման միջոցառումների իրականացմանը: Այսպես`

1.2.1. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կընդունվեն`

«Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերության դուստր ձեռնարկություններին սոցիալական ապահովության վճարումների կատարման արտոնություն սահմանելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը, որով «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի դուստր ձեռնարկությունները կազատվեն Հայաստանի Հանրապետության սոցիալական ապահովագրության պետական հիմնադրամին 1998 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ չվճարած պարտքերից և մինչև նշված օրենքն ուժի մեջ մտնելը հաշվարկված ու չվճարված տույժերից.

«Ոռոգում» պետական փակ բաժնետիրական ընկերությանը հարկային արտոնություն սահմանելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքը, որով «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ն կազատվի իր հաշվեկշռին փոխանցված (հաշվեգրված) տույժերից:

1.2.2. Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի N 741 որոշման 7-րդ կետի «գ» ենթակետում տրված հանձնարարականին համապատասխան մինչև 1999 թվականի հունիսի 1-ը Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության և «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի միջև կնքված վարկային պայմանագրով որպես Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության պարտքեր կվերաձևակերպվեն`

ոռոգման համակարգի դուստր ձեռնարկություններում 1998 թվականին ոռոգման նպատակով սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց առաջացած պարտքերը` ճշգրտված փոխադարձ հաշվարկների ստուգման տարեկան ակտերով.

1994-1996 թվականներին սպառված էլեկտրաէներգիայի դիմաց առաջացած պարտքի վճարման համար «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի կողմից այլ կազմակերպություններից վերցված փոխառու 240,5 մլն դրամ պարտքերը:

1.2.3. 1998 թվականի դեկտեմբերի 31-ի դրությամբ էներգամատակարարների հետ փոխադարձ հաշվարկների ստուգման տարեկան ակտերով կվերահաշվարկվեն ոռոգման համակարգերում շուրջօրյա ռեժիմով աշխատած բարձր լարման էլեկտրական հոսանք սպառող ջրհան կայաններում ծախսված էլեկտրաէներգիայի մեկ երրորդի չափով` գիշերային ժամերի համար սահմանված սակագներով: Առաջացած տարբերությունը դուրս կգրվի էներգամատակարար ընկերությունների 1998 թվականի հասույթների հաշվին:

1.2.4. «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի 1998 թվականի տարեկան հաշվետվություններով ոռոգման համակարգերում աշխատանքի վարձատրության գծով հաշվարկված և չվճարված պարտքերը կճշգրտվեն 1999 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ, և պարտքերի մարման նպատակով մինչև 1999 թվականի ոռոգման շրջանի սկիզբը (Արարատյան հարթավայրում` մինչև 1999 թվականի մարտի 20-ը, նախալեռնային գոտում և Շիրակի հարթավայրում` մինչև մարտի 25-ը, լեռնային գոտում` մինչև ապրիլի 1-ը), Հայաստանի Հանրապետության ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության կողմից «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ին կհատկացվի երկարաժամկետ բյուջետային վարկ` տարեկան 1 տոկոս տոկոսադրույքով, վարկի և տոկոսագումարի մարումն սկսելով 2004 թվականից` 5 տարվա ընթացքում հավասար մասերով:

II. Ոռոգման համակարգի գործունեության բարելավման միջոցառումները

2.1 Տեխնիկական միջոցառումները

Ոռոգման համակարգի գործունեությունը և կառավարումը բարելավելու, շահագործման ծախսերը կրճատելու, մեխանիկական եղանակով ջրամատակարարումն ինքնահոս եղանակով փոխարինելու, ոռոգման ջրի կորուստները կրճատելու, հաշվառումը բարելավելու և ինքնածախսածածկումն ապահովելու նպատակով 1999-2005 թվականներին կիրականացվեն հետևյալ համալիր տեխնիկական միջոցառումները`

2.1.1. Ինքնահոս եղանակով ոռոգման համակարգերի իշխման տակ գտնվող, 1998 թվականի ծրագրում չընդգրկված հողատարածությունների 1999-2002 թվականներին աստիճանաբար ակտիվ գյուղատնտեսական շրջանառության մեջ ընդգրկում (հավելված N 1).

2.1.2. Համաշխարհային բանկի վարկի հաշվին իրականացվող Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրով նախատեսված`

ա) «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ջրհան կայանների կողմից սպասարկվող հողատարածությունները 1998-2000 թվականներին ինքնահոս եղանակով ջրամատակարարման փոխադրում` ըստ ժամանակացույցի (հավելված N 2).

բ) 1999-2000 թվականներին Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում ընդգրկված «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնման և նորերի կառուցման միջոցառումների իրականացում (հավելված N 3).

գ) «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ջրհան կայաններում գիշերային և ցերեկային ժամերին սպառվող էլեկտրաէներգիայի առանձին-առանձին հաշվառման համար 1999-2000 թվականներին երկտարիֆ հաշվառիչների տեղադրում (հավելված N 4).

2.1.3. Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման երկրորդ վարկային ծրագրով նախատեսված ջրային հատվածի զարգացման 2001-2005 թվականների միջոցառումների իրականացում (հավելված N 5).

2.1.4. Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրի իրականացման համար Համաշխարհային բանկի տրամադրած վարկերի, սպասվելիք գրանտների և այլ ինվեստիցիաների հաշվին`

ա) Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում չընդգրկված «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնում և նորերի կառուցում (հավելված N 6).

բ) «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում 1999 թվականին համակարգչային ցանցի ներդրում և «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի կողմից իրականացվող հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտներին անցում (հավելված N 7).

գ) «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում 1999-2000 թվականներին ռադիոկապի ներդրում (հավելված N 8).

դ) ոռոգելի հողերի 1998 թվականի գույքագրման արդյունքներով որոշված չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգումն ապահովող 2000-2005 թվականների և հետագա հինգ տարվա միջոցառումների իրականացում (հավելված N 9):

2.2 Կառուցվածքային բարեփոխումները

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերի դուստր ձեռնարկությունների տնտեսական գործունեության արդյունքներով` խաչաձև սուբսիդավորումները վերացնելու, շահագործման համար նախատեսված ծախսերի չափաքանակների գերածախսեր թույլ չտալու, ֆինանսական միջոցներն առավել արդյունավետ օգտագործելու, հարկային պարտավորությունները և սոցիալական ապահովության վճարումները ժամանակին կատարելու, համակարգում կենտրոնացված ներդրումների քաղաքականություն իրականացնելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1999 թվականի փետրվարի 9-ի N 64 որոշմանը համապատասխան մինչև 1999 թվականի մարտի 1-ը վերակազմակերպվել են «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի բոլոր դուստր ձեռնարկությունները և ընդգրկվել «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի համակարգում, որպես մասնաճյուղեր: Հայաստանի Հանրապետության Սյունիքի, Գեղարքունիքի, Տավուշի և Լոռու մարզերում «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի մասնաճյուղերը կազմակերպվել են` ելնելով ոռոգման համակարգերում ոռոգման ջրի կառավարման տարածքային նպատակահարմարությունից:

2.3 Սակագնային քաղաքականությունը

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերի կողմից Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ՋՍԸ-ներին, ՋՍԿ-ներին մատակարարվող ոռոգման ջրի սակագները 1999-2005 թվականներին կսահմանվեն` ելնելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 26-ի N 741 որոշմամբ սահմանված ծախսածածկման ցուցանիշներից այն հաշվով, որ 2004 թվականին ոռոգման ջրի սակագնի ծախսածածկման ցուցանիշը կկազմի 100 տոկոս:

Ոռոգման համակարգերի շահագործման ծախսերի հաշվարկների հիմքում կդրվեն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի փետրվարի 26-ի N 117 որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգերի բարեփոխումների ծրագրի քառամիասնական հիմնադրույթները, սույն ծրագրի տեխնիկական միջոցառումները և կառուցվածքային բարեփոխումները:

Ոռոգման համակարգը շահագործող անձնակազմի աշխատավարձի բարձրացումը կզուգակցվի կառավարման գործունեության բարելավման, անձնակազմի թվի նվազեցման և աշխատանքի ինտենսիվության բարձրացման հետ:

1999 թվականից սկսած` ելնելով ոռոգման ջրի մատակարարման համար պահանջվող շահագործման ծախսերի չափից, ինչպես նաև հաշվի առնելով աշխարհագրական, հողակլիմայական, հողի բնական բերրիության առանձնահատկությունները կսահմանվեն ըստ ջրատնտեսական համակարգերի (ջրաղբյուրների) սպառողների գոտիների տարբերակված սակագներ:

Ելնելով նույն հողակլիմայական պայմաններում գտնվող ջրօգտագործող գյուղացիական և գյուղացիական կոլեկտիվ տնտեսությունների համար գյուղատնտեսական մթերքների արտադրության հավասար պայմաններ ստեղծելու անհրաժեշտությունից` ոռոգման համակարգերը կբաժանվեն երեք սակագնային գոտու`

առաջին գոտում կընդգրկվեն Արարատյան հարթավայրի ոռոգման համակարգերը.

երկրորդ գոտում կընդգրկվեն նախալեռնային գոտու և Շիրակի հարթավայրի ոռոգման համակարգերը.

երրորդ գոտում կընդգրկվեն լեռնային և սահմանամերձ գոտիների ոռոգման համակարգերը:

Հաշվի առնելով Ջրվեժ-Ձորաղբյուր-Նուռնուս ամառանոցային տարածքի ոռոգման համակարգերի շահագործման առանձնահատկությունները` այդ տարածաշրջանում 1999-2005 թվականներին աստիճանաբար կսահմանվեն ինքնածախսածածկումն ապահովող սակագներ:

Հայաստանի Հանրապետության համայնքներում ստեղծված ՋՍԸ-ների և ՋՍԿ-ների կազմում ընդգրկված փայատերերը ոռոգման ջրի վարձը և ներտնտեսային (ներհամայնքային) ոռոգման համակարգերի շահագործման, տեխնիկական վերազինման և նշված ՋՍԸ-ների ու ՋՍԿ-ների տնտեսական ծախսերի կատարման համար փայավճարներն անձամբ վճարում են իրենց բնակավայրում գտնվող Հայփոստի կամ Հայխնայբանկի տեղական բաժանմունքում` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1999 թվականի փետրվարի 19-ի N 79 որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետությունում ոռոգման ջրի մատակարարման, օգտագործման, հաշվառման և հաշվետվության կանոններին համապատասխան:

2.4. Ֆինանսական հոսքերի կարգավորումը

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերի մասնաճյուղերի կողմից Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ՋՍԸ-ներին, ՋՍԿ-ներին, այլ ջրօգտագործողներին ոռոգման ջրի մատակարարումը և սահմանված սակագներով հաշվարկված ոռոգման ջրի վարձի ստացումը կատարվում են պայմանագրային կարգով` ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1999 թվականի փետրվարի 19-ի N 79 որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետությունում ոռոգման ջրի մատակարարման, օգտագործման, հաշվառման և հաշվետվության կանոններով:

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերի մասնաճյուղերի մատակարարած ոռոգման ջրի վարձի, կատարած աշխատանքների ու մատուցած ծառայությունների հասույթի հավաքագրումը և ֆինանսական հոսքերի կարգավորումը 1999 թվականից սկսած իրականացվում են բացառապես հայկական դրամով, Հայաստանի Հանրապետության բանկերի միջոցով, Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի վերահսկողությամբ և նրա սահմանած կարգի համաձայն:

Ոռոգման համակարգերի մատակարարած ոռոգման ջրի, կատարած աշխատանքների և մատուցած ծառայությունների դիմաց Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ՋՍԸ-ները, ՋՍԿ-ները, այլ ջրօգտագործողները վճարումները կատարում են հայկական դրամով, ջրամատակարարի հետ կնքված պայմանագրում նշված Հայփոստի կամ Հայխնայբանկի տեղական բաժանմունքներում:

Հայաստանի Հանրապետության համապատասխան բանկի (նախկին շրջանների կտրվածքով) բաժանմունքներում բացվում են «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի հաշվարկային հաշվի տարանցիկ հաշիվներ, իսկ «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի մասնաճյուղերի համար` ընթացիկ հաշիվներ` մասնաճյուղի գտնվելու բնակավայրի համապատասխան բանկի բաժանմունքում:

Ֆինանսական հոսքերի կարգավորումը հնարավորություն կտա իրականացնելու`

դրամական հոսքերի կանխատեսում և վերահսկում.

ջրօգտագործողների վճարած ոռոգման ջրի վարձի կանխիկ գումարների դրամարկղացում` Հայաստանի Հանրապետության բանկերի միջոցով.

մատակարարված ոռոգման ջրի իրացման հասույթի նպատակային օգտագործում և ոռոգման համակարգի շահագործման նվազագույն ծախսերի ապահովում.

ոռոգման համակարգի ներքին և արտաքին պարտքերի կառավարում.

հին պարտքերի մարման և նոր պարտքերի չառաջացման միջոցառումների իրականացում:

Դրամական հոսքերի վերահսկողության, ինչպես նաև կառավարելիության աստիճանը բարձրացնելու, սակագների հաշվարկները կատարելու, ֆինանսական հաշվետվությունները կազմելու և ֆինանսական վերլուծությունները կատարելու նպատակով Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգերի վերականգնման ծրագրի իրականացման համար տրամադրված վարկի հաշվին անհրաժեշտ է`

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ում և դրա մասնաճյուղերում իրականացնել անցումը հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտներին համապատասխան.

հաշվապահական հաշվառման համակարգչային համակարգն ապահովել համապատասխան ծրագրերով և դրանք ներդնել համակարգում, որը հնարավորություն կտա կազմելու ֆինանսական թափանցելի հաշվետվություններ ու կատարելու համապատասխան վերլուծություններ:

2.5 Հասույթի ստացման ապահովումը

Հայաստանի Հանրապետության համայնքների ՋՍԸ-ներին, ՋՍԿ-ներին, այլ ջրօգտագործողներին մատակարարված ոռոգման ջրի և տվյալ տարվա ծրագրով նախատեսված ծախսածածկման վարձի հավաքագրման ցուցանիշն ապահովելու նպատակով «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի մասնաճյուղերի տնօրենների հետ կկնքվեն կարճաժամկետ կամ միջին ժամկետի պայմանագրեր հետևյալ սկզբունքների անվերապահ ապահովմամբ`

սահմանված ժամկետներում ՋՍԸ-ների, ՋՍԿ-ների և այլ ջրօգտագործողների հետ պայմանագրերի կնքումը.

սահմանված ժամկետներում նշված պայմանագրում նախատեսված կանխավճարի հավաքագրման ապահովումը բանկային համակարգի միջոցով.

ոռոգման շրջանի սկզբին ոռոգման համակարգերի պատրաստականության ապահովումը.

Հայաստանի Հանրապետությունում ոռոգման ջրի մատակարարման, օգտագործման, հաշվառման և հաշվետվության կանոններին համապատասխան հաստատված ջրօգտագործման պլան-ժամանակացույցով ոռոգման ջրի մատակարարման ու սահմանված սակագներով հաշվարկված հասույթի վճարման ցուցանիշի ապահովումը.

ոռոգման ջրի կորուստների նվազեցումը.

շահագործման ծախսերի սահմանված չափաքանակների պահպանումը.

ջրհան կայաններում նախատեսված էլեկտրաէներգիայի չափաքանակների պահպանումը, մղվող և տրվող ոռոգման ջրի ծավալների ապահովումը:

Նշված պայմանագրերում հստակորեն սահմանվում են «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի մասնաճյուղերի տնօրենների առջև դրված խնդիրները, վարձատրության և խրախուսման կարգը` ելնելով ծրագրով (ջրօգտագործման պլան-ժամանակացույցով) նախատեսված համապատասխան ծավալով ոռոգման ջրի մատակարարումից, մատակարարված ոռոգման ջրի վարձի հավաքագրման ցուցանիշից, նախատեսված և փաստացի մատակարարված ոռոգման ջրի ծավալի, նախատեսված և փաստացի կատարված ծախսերի և ոռոգման ջրի վարձի հավաքագրման ցուցանիշների հարաբերակցությունից, հաշվետվությունները սահմանված ժամկետում ներկայացնելուց և այլ ցուցանիշներից:

Հավելված N 1 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

Ժ Ա Մ Ա Ն Ա Կ Ա Ց ՈՒ Յ Ց

Ինքնահոս եղանակով ոռոգման համակարգերի իշխման տակ գտնվող, 1998 թվականի ծրագրում չընդգրկված հողատարածությունների 1999-2002 թվականներին աստիճանաբար ակտիվ գյուղատնտեսական շրջանառության մեջ ընդգրկման

NN ը/կ	Մարզի և սպասարկող ՈՀՇՄ-ի անվանումները	1998 թ. ինքնահոս եղանակով չոռոգվող հողատա- րածությունները (հա)	Նախատեսվում է ոռոգել` ըստ տարիների
			1999 թ.		2000 թ.		2001 թ.		2002 թ.
			հողատա- րածությունը (հա)	մատակա- րարվող ոռոգման ջրի ծավալը (հազ. խոր. մ)	հողատա- րածությունը (հա)	մատակա- րարվող ոռոգման ջրի ծավալը (հազ. խոր. մ)	հողատա- րածությունը (հա)	մատակա- րարվող ոռոգման ջրի ծավալը (հազ. խոր. մ)	հողատա- րածությունը (հա)	մատակա- րարվող ոռոգման ջրի ծավալը (հազ. խոր. մ)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
1.	ԱՐԱԳԱԾՈՏՆԻ	1560	500	1700	500	1700	560	1904	-	-
	այդ թվում`
	ա) Արզնի-Շամիրամի ջրանցքի	107	107	430	-	-	-	-	-	-
	բ) Ապարան-Արագածի	1453	393	1270	500	1700	560	1904	-	-
2.	ԱՐԱՐԱՏԻ
	Արտաշատի ջրանցքի	1300	300	2760	400	3680	600	5520	-	-
3.	ՇԻՐԱԿԻ
	Շիրակի ջրանցքի	9450	2000	8400	2500	10500	3000	12600	1950	8210
4.	ԿՈՏԱՅՔԻ	1530	500	2000	500	2000	530	2136	-	-
	այդ թվում`
	ա) Կոտայքի ջրանցքի	886	250	1200	300	1360	336	1516	-	-
	բ) Հրազդանի	644	250	800	200	640	194	620	-	-
5.	ՏԱՎՈՒՇԻ	880	200	1140	300	1710	380	2170	-	-
	այդ թվում`
	ա) Իջևանի	300	100	570	100	570	100	570	-	-
	բ) Նոյեմբերյանի	-	-	-	-	-	-	-	-	-
	գ) Տավուշի	580	100	570	200	1140	280	1600	-	-
6.	ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՔԻ	3350	800	2720	1200	4080	1350	4590	-	-
	այդ թվում`
	ա) Վարդենիս-Ճամբարակի	2117	500	1700	600	2040	1017	3458	-	-
	բ) Գավառ-Սևանի	417	100	340	200	680	117	398	-	-
7.	ԼՈՌՈՒ	3680	1000	4000	1000	4000	1680	6720	-	-
	այդ թվում`
	ա) Ստեփանավան-Տաշիրի	856	200	600	200	600	456	1368	-	-
	բ) Թումանյանի	2159	600	2600	600	2600	959	4292	-	-
	գ) Սպիտակ-Գուգարքի	665	200	800	200	800	265	1060	-	-
8.	Սյունիքի	1180	300	1200	400	1600	480	1920	-	-
	այդ թվում`
	ա) Կապան-Մեղրու	297	77	385	100	500	120	600	-	-
	բ) Գորիսի	593	153	560	200	730	240	880	-	-
	գ) Սիսիանի	290	70	255	100	370	120	440	-	-
9.	ԵՐԵՎԱՆ ՔԱՂԱՔ
	Երևանի	500	200	1680	200	1680	100	840	-	-
	Ընդամենը	23430	5800	25600	7000	30950	8680	38400	1950	8210

Հավելված N 2 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

Ժ Ա Մ Ա Ն Ա Կ Ա Ց ՈՒ Յ Ց

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ջրհան կայանների կողմից սպասարկվող հողատարածությունները 1998-2000 թվականներին ինքնահոս եղանակով ջրամատակարարման փոխադրման

Մարզերի և ջրհան կայանների անվանումները	Աշխատանքի ավարտման տարեթիվը	Ըստ նախագծի մեխանիկականից ինքնահոս եղանակով ջրամատակարարման փոխադրվող հողատարածությունը (հա)	1998 թվականի ծրագրով նախատեսվել է
			ոռոգելի հողատա- րածությունը (հա)	ծախսվելիք էլեկտրաէներգիայի չափաքանակը (հազ.կՎտ.ժ)
1	2	3	4	5
ԼՈՌՈՒ
Կաթնաջրի	1999	80	-	-
Պառնիի	1999	65	-	-
Շիրակամուտի	1999	21	21	30
Գեղասարի	1999	130	120	128
ընդամենը` 200 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար
ԱՐՄԱՎԻՐԻ
Հոկտեմբերյանի N 2	2000	2134	823	2469
Հուշակերտի N 2	2000	785	785	855
ընդամենը` 1300 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար
Ռանչպարի 1-ին և 2-րդ աստիճանների	2000	4000	4000	21800 (կապված Որոտան-Արփա թունելի շինարարությունն ավարտելու հետ)
ԱՐԱՐԱՏԻ
Սիսավանի	2000	386	109	553
Այգեզարդի	2000	80	25	182
Նոր ուղու	2000	30	45	170
Մեծ Վեդու	2000	660	615	1825
Վեդու N 1	2000	100	80	170
Վեդու N 2	2000	160	50	118
Վեդու N 3	2000	72	72	512
Վեդու N 4	2000	28	30	64
Գոռավանի	2000	450	260	2450
ընդամենը` 1480 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար
Մխչյանի 1-ին և 2-րդ աստիճանների (Արտաշատի ջրանցքի դոտացիայի մասով)	2000	10530	10196	41400 (կապված Որոտան-Արփա թունելի շինարարությունն ավարտելու հետ)
ԱՐԱԳԱԾՈՏՆԻ
Քասախ-Էջմիածնի	2000	2103	900	655
Նոր Գեղիի NN 1, 2 (հին), NN 1, 2 (նոր), NN 3, 4, 5, 6, 7	1998	810	679	1921
Եղվարդի N 1	1998	165	160	198
ընդամենը` 977 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար
ՎԱՅՈՑ ՁՈՐԻ
Մալիշկայի N 1	2000	35	35	710
Մալիշկայի N 2	2000	168	65	110
Մալիշկայի N 3	2000	144	69	400
Եղեգնաձորի N 1	2000	90	25	80
ընդամենը` 1000 հազ.  ԱՄՆ-ի դոլար
Ամբողջը` 5457 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար

_________

Ծանոթագրություն: 1998-2000 թվականներին 1998 թվականի ծրագրով նախատեսված 19254 հեկտար հողատարածության ջրամատակարարման մեխանիկական եղանակը կփոխարինվի ինքնահոս եղանակով, որի շնորհիվ կտնտեսվի 77160 հազ. կՎտ.ժ էլեկտրաէներգիա, այդ թվում` ըստ տարիների`

1999 թ. 2000 թ. 2001 թ.

893 հա 141 հա 18274 հա

2119 հազ. կՎտ.ժ 158 հազ. կՎտ.ժ 74883 հազ. կՎտ.ժ

    

Հավելված N 3 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

Մ Ի Ջ Ո Ց Ա Ռ ՈՒ Մ Ն Ե Ր

1999-2000 թվականներին Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում ընդգրկված «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնման եվ նորերի կառուցման

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ջրաչափական աշխատանքներ իրականացնելու նպատակով ժամանակին կառուցվել, տեղադրվել են և մասամբ գոյություն ունեն հիմնականում բետոնե կոնստրուկցիաներ` Յարցևի, Պարշալի, Վենտուրի, Չիպոլետի տիպի ջրաչափական կառուցվածքներ, որոնց ընդհանուր թվից միայն 6-7 տոկոսում են տեղադրված եղել ջրի հորիզոնի ավտոմատ գրանցման սարքեր (լիմնիգրաֆ):

Ջրաչափական դիտակետերի մի մասն էլ չափաբերված հուներ են, որոնք յուրաքանչյուր տարի` ոռոգման շրջանի սկզբում և ընթացքում ենթակա են չափաբերման: Առանց բացառության, ոչ մի ջրաչափական դիտակետում տեղադրված չէ (նախկինում չի եղել) որևիցե ավտոմատ չափիչ, գրանցող հոսքաչափ:

Առկա շուրջ 2448 տարբեր տիպի ջրաչափական կառուցվածքներից մոտավորապես 60-70 տոկոսը կամ իրենց տեխնիկական վիճակով, կամ էլ հիդրավլիկական ռեժիմով չի համապատասխանում ջրաչափության պահանջներին: Դրանց զգալի մասը խաթարված կամ կիսաքանդ վիճակում է:

Հողի սեփականության և վճարողի ջրօգտագործման պայմաններում փոփոխվել է նաև ջրաբաշխման, ջրտուքի կետերի տեղադրվածությունը, և զգալի չափով մեծացել է դրանց քանակի ավելացման պահանջը 1998 թվականի ընթացքում: Մի շարք խոշոր ոռոգման համակարգերում Համաշխարհային բանկի հաշվին Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրի շրջանակներում ԾԻԳ-ի, նախագծային կազմակերպությունների և ոռոգման համակարգերը շահագործող ընկերությունների (ձեռնարկությունների) մասնագետների ուժերով կատարվել է գործող ջրաչափական կառուցվածքների, ջրառի և ջրտուքի կետերի տեխնիկական վիճակի զննում:

Զննման արդյունքներով կազմվել է դրանց վերականգնման ծրագիրը: ԾԻԳ-ի կողմից ութ համակարգի համար կազմվել են դրանց վերականգնման նախագծերը, և մինչև 1999 թվականի ոռոգման շրջանի սկիզբը պետք է իրականացվի դրանց շինարարությունը (աղյուսակը կցվում է):

Աղյուսակ

1999-2000 թվականներին Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում ընդգրկված «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնումն ու նորերի կառուցումն ըստ մասնաճյուղերի

Մասնաճյուղերի անվանումները	Ընդամենը ներդրվող գումարը (հազ. ԱՄՆ-ի դոլար)	Վերականգնվող ջրաչափական կառուցվածքների թիվը (հատ)	Նոր կառուցվող ջրաչափական կառուցվածքների թիվը (հատ)
Արզնի-Շամիրամի ջրանցքի ՈՀՇՄ	230,0	26	216
Արմավիրի ջրանցքի ՈՀՇՄ	45,0	12	53
Արտաշատի ջրանցքի ՈՀՇՄ	280,0	117	190
Թալինի ջրանցքի ՈՀՇՄ	370,0	112	100
Կոտայքի ջրանցքի ՈՀՇՄ	65,0	14	71
Շիրակի ջրանցքի ՈՀՇՄ	100,0	11	163
Սպիտակ-Գուգարքի ՈՀՇՄ	60,0	6	58
Ստորին Հրազդանի ջրանցքի ՈՀՇՄ	80,0	17	47
Ընդամենը	1230,0	315	898

Հավելված N 4 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ջրհան կայաններում գիշերային-ցերեկային ժամերին սպառվող էլեկտրաէներգիայի առանձին-առանձին հաշվառման համար 1999-2000 թվականների երկտարիֆ հաշվառիչների տեղադրումը

Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ բարձր լարման էլեկտրաէներգիայի սպառողներին գիշերային ժամերին (23.00 - 7.00) էլեկտրաէներգիայի սպառման համար Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկայի հանձնաժողովի 1997 թվականի օգոստոսի 1-ի N 6 որոշմամբ սահմանված զեղչ սակագները, էլեկտրաէներգիայից օգտվելու կանոններին համապատասխան, կարող են կիրառվել երկտարիֆ հաշվառիչների սահմանված կարգով տեղակայման դեպքում, նախատեսվում է`

1. Համաշխարհային բանկի հանձնախմբի 1998 թվականի սեպտեմբերի 21-ից մինչև հոկտեմբերի 5-ը Հայաստանի Հանրապետություն այցելության արդյունքների մասին հուշագրի 2.4 կետի համաձայն առաջին փուլով (մինչև 1999 թվականի ոռոգման շրջանի սկիզբը) լուծել բարձր լարման էլեկտրաէներգիայի շուրջօրյա ռեժիմով աշխատող և ոչ շուրջօրյա ռեժիմով աշխատող` ամսական 100 հազ. կՎտ. ժ և ավելի էլեկտրաէներգիա սպառող ջրհան կայանների կողմից գիշերային և ցերեկային ժամերին սպառվող էլեկտրաէներգիայի առանձին-առանձին հաշվառման հարցը:

Բարձր լարման էլեկտրաէներգիա սպառող ջրհան կայաններում պահանջվում է 252 երկտարիֆ հաշվառիչ:

2. Երկրորդ փուլով (մինչև 2000 թվականի ոռոգման շրջանի սկիզբը) նախատեսվում է լուծել բոլոր այն ոչ շուրջօրյա ռեժիմով աշխատող ջրհան կայաններում երկտարիֆ հաշվառիչների տեղադրումը, որոնց տարեկան սպառած էլեկտրաէներգիայի ծախսը չի գերազանցում 100 հազ. կՎտ. ժամը:

Նշված ջրհան կայաններում պահանջվում է 31 երկտարիֆ հաշվառիչ:

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի համակարգի ջրհան կայաններում գիշերային և ցերեկային ժամերին սպառվող էլեկտրաէներգիայի առանձին-առանձին հաշվառման համար 1999-2000 թվականներին ըստ մասնաճյուղերի և տարիների տեղադրվող երկտարիֆ հաշվառիչների թիվը ներկայացված է սույն հավելվածի աղյուսակում (կցվում է):

Աղյուսակ

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի համակարգի ջրհան կայաններում գիշերային եվ ցերեկային ժամերին սպառվող էլեկտրաէներգիայի առանձին-առանձին հաշվառման համար 1999-2000 թվականներին ըստ մասնաճյուղերի եվ տարիների տեղադրվող երկտարիֆ հաշվառիչների թիվը

Ոռոգման համակարգերի մասնաճյուղերի անվանումները	Ըստ հոսանքի լարման` հաշվառիչների թիվը (հատ)		Ընդամենը (հատ)	այդ թվում`			Ըստ տարիների տեղադրումը
	6000-10000 կՎտ	35000 կՎտ		շուրջօրյա ռեժիմով աշխատող ջրհան կայաններ	ոչ շուրջօրյա ռեժիմով աշխատող 100 հազ. և ավելի կՎտ.ժ ծախսող ջրհան կայաններ	ոչ շուրջօրյա ռեժիմով աշխատող մինչև 100 հազ. կՎտ.ժ ծախսող ջրհան կայաններ	1999 թ.	2000 թ.
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Ապարան-Արագածի ՈՀՇՄ	4	-	4	3	1	-	3	1
Արզնի-Շամիրամի ջրանցքի ՈՀՇՄ	3	2	5	3	2	-	3	2
Արմավիրի ջրանցքի ՈՀՇՄ	5	2	7	3	4	-	7	-
Արտաշատի ջրանցքի ՈՀՇՄ	80	4	84	64	18	2	83	1
Արփայի ՈՀՇՄ	20	5	25	11	9	5	20	5
Գավառ-Սևանի ՈՀՇՄ	5	1	6	3	3	-	6	-
Գորիսի ՈՀՇՄ	4	-	4	1	3	-	2	2
Երևանի ՈՀՇՄ	2	-	2	1	1	-	2	-
Թալինի ջրանցքի ՈՀՇՄ	36	-	36	36	-	-	36	-
Թումանյանի ՈՀՇՄ	2	1	3	2	-	1	3	-
Իջևանի ՈՀՇՄ	8	1	9	4	3	2	7	2
Կապան-Մեղրու ՈՀՇՄ	5	-	5	2	2	1	4	1
Կոտայքի ջրանցքի ՈՀՇՄ	8	-	8	3	5	-	8	-
Հրազդանի ՈՀՇՄ	2	-	2	-	2	-	2	-
Մարտունու ՈՀՇՄ	5	1	6	3	3	-	4	2
Նոյեմբերյանի ՈՀՇՄ	7	2	9	4	2	3	9	-
Շիրակի ջրանցքի ՈՀՇՄ	3	3	6	1	4	1	4	2
Ջրվեժ-Ձորաղբյուրի ՈՀՇՄ	2	-	2	-	2	-	2	-
Սիսիանի ՈՀՇՄ	6	1	7	2	1	4	7	-
Սպիտակ-Գուգարքի ՈՀՇՄ	4	2	6	-	6	-	6	-
Ստեփանավան-Տաշիրի ՈՀՇՄ	1	-	1	-	1	-	-	1
Ստորին Հրազդանի ջրանցքի	6	2	8	6	2	-	6	2
Վարդենիս-Ճամբարակի ՈՀՇՄ	2	-	2	-	-	2	2	-
Տավուշի ՈՀՇՄ	6	2	8	3	3	2	6	2
ընդամենը	226	29	255	155	77	23	232	23
պահուստային	24	4	28	16	8	4	20	8
Ամբողջը	250	33	283	171	85	27	252	31

_______

Ծանոթագրություն: Նախնական գնահատմամբ ներդրվող գումարը կազմում է 100 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար:

Հավելված N 5 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

Մ Ի Ջ Ո Ց Ա Ռ ՈՒ Մ ն ե ր

2001-2005 թվականներին Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման երկրորդ վարկային ծրագրով նախատեսված ջրային սեկտորի զարգացման

Ոռոգման համակարգերի վերականգնման ծրագրով իրականացվող աշխատանքները շարունակելու նպատակով ԾԻԳ-ի գրասենյակում նախապատրաստվում է երկրորդ վարկային ծրագիրը: Ներկայումս ավարտվել են ծրագրի տեխնիկական մասի մշակումները, և կատարվում են ուսումնասիրություններ բնապահպանական և սոցիոլոգիական հարցերի ուղղությամբ: Ի տարբերություն առաջին ծրագրի, որի նպատակը ոռոգման համակարգերի քայքայման կանխումը և աշխատունակության ապահովումն է ոռոգման 8 համակարգում, երկրորդ ծրագրի խնդիրներն են`

ծրագրի ընդգրկման տարածքների ընդլայնումը.

ոռոգման համակարգերի կառուցվածքների հուսալիության բարձրացումը.

ֆիլտրացիոն կորուստների նվազեցումը.

Արարատյան հարթավայրի գրունտային ջրերի մակարդակի կանոնավորումը.

մեխանիկական եղանակով ոռոգվող տարածքների նվազեցումը.

պատվարների կայունության ապահովումը.

ջրաապահովության բարձրացումը.

շահագործման ծախսերի կրճատումը.

հուսալի բերքատվության ապահովումը և ավելացումը:

Ծրագիրը բաղկացած է հետևյալ ենթածրագրերից`

I. Ոռոգման և դրենաժային համակարգերի վերականգնում (մայր, միջտնտեսային և III կարգի ջրանցքներ) և վերակառուցում,

II. Արարատյան հարթավայրի դրենաժային համակարգի վերականգնում,

III. Մեխանիկական եղանակով ոռոգման փոխարինումը ինքնահոս եղանակով ոռոգմամբ,

IV. Արաքս գետի վրա գտնվող Արմավիրի ջրանցքի գլխամասային հիդրոհանգույցի վերակառուցում,

V. Պատվարների վերականգնում:

I. Ոռոգման եվ դրենաժային համակարգերի վերականգնումԸ ԵՎ ՎԵՐԱԿԱՌՈՒՑՈՒՄԸ

Մայր, միջտնտեսային եվ III կարգի ջրանցքների վերականգնումը

Ոռոգման համակարգերի վերականգնման առաջին ծրագրով կատարվող աշխատանքները ներառում են այնպիսի միջոցառումներ, որոնց իրականացումը թելադրված էր համակարգի փլուզում թույլ չտալու անհրաժեշտությամբ:

Այս ենթածրագրով նախատեսվում է շարունակել ջրանցքների վերականգնումը` հաշվի առնելով, որ դրանց տեխնիկական վիճակը շարունակում է անկում ապրել, միաժամանակ շեշտը դնելով ջրանցքներից ջրի կորուստների նվազեցման և դրա շնորհիվ ոռոգելի հողերի ջրաապահովության ավելացման վրա:

Ենթածրագրի նախապատրաստման ընթացքում կատարված զննումներից և հիդրոմետրիական չափումներից պարզվել է, որ ոռոգման համակարգերում գումարային կորուստը կազմում է 400-500 մլն խոր. մետր: Նախատեսվում է վերականգնողական աշխատանքների արդյունքում այդ կորուստները պակասեցնել մոտավորապես 170 մլն խոր. մետրով:

Ենթածրագրում նախատեսվել Է նաև III կարգի ջրանցքների վերականգնում, որի իրականացումը կբարելավի ջրօգտագործողների ջրաապահովումը, ոռոգման ջրի արդյունավետ օգտագործումը, կտնտեսվի 120 մլն խոր. մետր ջուր, որը կնպաստի ջուր սպառողներին մատակարարվող ոռոգման ջրի սակագնի իջեցմանը:

II. Արարատյան հարթավայրի դրենաժային համակարգի վերականգնումԸ

Արարատյան հարթավայրի գերխոնավ հողերի տարածքները 1990-1996 թվականներին 18,8 հազ. հեկտարից դարձել է 27,7 հազ., ջրակալած բնակավայրերի թիվը 30-ից` 78, նկատվում է կրկնակի աղակալման գործընթաց: Վերջին տարիներին նշված տարածքներում տարածվել է մալարիա հիվանդությունը, վատացել են բնակավայրերի սոցիալ-տնտեսական պայմանները:

Նշված բացասական երևույթի հիմնական պատճառներն են`

հորիզոնական դրենաժային համակարգի ոչ պատշաճ շահագործումը,

ուղղաձիգ դրենաժի անգործությունը,

վերամղիչ ջրհան կայանների թերի աշխատանքը,

շատրվանող հորերի տեխնիկական անսարքությունը,

կոլեկտորադրենաժային համակարգի վրա կառուցված ապօրինի դիմհարները:

Ենթածրագրի շրջանակներում ուսումնասիրվել է բոլոր կառուցվածքների տեխնիկական վիճակը, և մշակվել են համապատասխան միջոցառումներ դրենաժային համակարգի վերականգնման ու վերակառուցման համար: Հատկապես ուշադրություն է դարձվել հիմնական կոլեկտորների վերակառուցման (խորացման) հարցին, որը կապված է փակ դրենաժային համակարգի աշխատանքի հուսալիության, էլեկտրաէներգիայի տնտեսման և բաց համակարգի չորացման նորմայի հնարավոր մեծացման հետ: Նախատեսվող աշխատանքներն են`

բաց հորիզոնական կոլեկտորադրենաժային համակարգի մաքրում և խորացում,

փակ հորիզոնական դրենաժի մաքրում և վերականգնում,

վերամղիչ 4 ջրհան կայանի վերականգնում և մնացած 6-ի լուծարում,

կոլեկտորների վրա կառուցված դիմհարների վերացում և այդ դիմհարների միջոցով ջրվող տարածքների ոռոգում,

ուղղաձիգ դրենաժների վերականգնում և ստացված ջրերի օգտագործում` ոռոգման նպատակների համար,

շատրվանող 120 հողի տեխնիկական վիճակի բարելավում, ջրերի ռացիոնալ օգտագործում և 76 հորի լուծարում,

կոլեկտորների ջրի բազայի վրա կառուցված ոռոգման 10 ջրհան կայանի վերակառուցում:

Ենթածրագրի իրականացումը կտա հետևյալ արդյունքները`

27,7 հազ. հեկտար գերխոնավ հողերի մելիորատիվ վիճակի բարելավում, լրացուցիչ 52,5 մլն խոր. մետր ջրի ստացում` ուղղաձիգ դրենաժների վերականգնումից և շատրվանող հողերի տեխնիկական վիճակի բարելավումից,

տարեկան 8,8 մլն կվտ.ժ էլեկտրաէներգիայի տնտեսում` վերամղիչ ջրհան կայանների լուծարումից,

բերքատվության ավելացում,

բնակավայրերի սանիտարական վիճակի բարելավում և մալարիա հիվանդության վերացման համար պայմանների ստեղծում:

III. Մեխանիկական եղանակով ոռոգման փոխարինումը ինքնահոս եղանակով ոռոգմամբ

Հանրապետությունում դիտարկվել է մեխանիկական եղանակով ոռոգվող հողատարածքների հիմնական մասը, և ուսումնասիրվել է 50 սխեմա: Տեխնիկական և տնտեսական վերլուծությունը ցույց է տվել, որ ներկայացված սխեմաներից միայն 15-ն է արժանի ուշադրության, որոնք և ընդգրկված են սույն ծրագրում:

Նշված 15 սխեման ընդգրկում է 13645 հեկտար ոռոգվող հողատարածքներ, սակայն փաստացի ոռոգվում է միայն 5294 հեկտարը, որի նպատակով տարեկան ծախսվում է 31,08 մլն կՎտ.ժ էլեկտրաէներգիա:

Ծրագրի իրականացումը կտա հետևյալ արդյունքները`

նախկինում մեխանիկական եղանակով ոռոգվող 8351 հեկտար հողատարածքների ջրամատակարարումն ինքնահոս եղանակով,

էլեկտրաէներգիայի խնայողություն` 75,4 մլն կՎտ.ժ,

ոռոգման հուսալիության բարձրացում,

եկամտաբեր մշակաբույսերի մշակում,

շահագործման ծախսերի նվազեցում,

առանձին շրջաններից բնակչության տեղաշարժի նվազեցում:

IV. Արաքս գետի վրա գտնվող Արմավիրի ջրանցքի գլխամասային հիդրոհանգույցի վերակառուցումը

Ենթածրագրի նպատակներն են` բարձրացնել Արմավիրի մարզի շուրջ 35 հազ. հեկտար հողերի ջրաապահովությունը, շուրջ 1200 հեկտար երկրորդական աղակալած հողերի լվացումը, 5300 հեկտար աղազերծված հողերի գարնանային կանխարգելիչ լվացումը, էլեկտրաէներգիայի տնտեսումը, շահագործման պայմանների բարելավումը և Թուրքիայի Հանրապետության հետ կնքված միջպետական պայմանագրի համաձայն ջրառի հավասար պայմանների ստեղծումը: Թուրքիայի Հանրապետությունն իր կողմի վերակառուցման աշխատանքներն արդեն կատարել է և Արաքս գետից փաստացի վերցնում է 53 մ3)վրկ ջուր:

Ծրագրի իրականացումը կտա հետևյալ արդյունքները`

Արաքս գետից տարեկան լրացուցիչ ջրառ 106,28 մլն խոր. մետր, որից 55,83-ը ոռոգման, 50,45 մլն խոր. մետրը` աղակալած հողերի գարնանային լվացման նպատակով,

Բերքաշատի ՀԷԿ-ի դրվածքային հզորության ապահովում և լրացուցիչ տարեկան շուրջ 0,86 մլն կՎտ.ժ էլեկտրաէներգիայի արտադրում,

գարնան ամիսներին` Մեծամոր գետի վրա կառուցված 3 ջրհան կայանի սպասարկման տակ գտնվող հողերի ինքնահոս եղանակով ոռոգում,

ջրանցքի շահագործման ծախսերի կրճատում 0,035 մլն ԱՄՆ-ի դոլարի չափով, տարեկան 3,01 մլն կՎտ.ժ էլեկտրաէներգիայի տնտեսում:

V. Պատվարների վերականգնումը

Ենթածրագրի հիմնական նպատակն է` ուսումնասիրել առավել մեծ վտանգ ներկայացնող և կարևորություն ունեցող 23 պատվարը և մշակել միջոցառումներ դրանց ընդհանուր անվտանգության բարձրացման համար:

Ենթածրագրում դիտարկվող հարցերն են`

1. Պատվարների կայունությունը

Հայաստանի Հանրապետությունում ընդունված են սեյսմակայուն շինարարության նոր նորմեր: Այս պատճառով անհրաժեշտ է կատարել պատվարների կայունության վերագնահատում:

Վերագնահատման ընթացքում հաշվի են առնվելու միկրոսեյսմաշրջանցման տվյալները և շինարարության ժամանակ թույլ տրված շեղումները նախագծերից: Անհրաժեշտության դեպքում կնախատեսվի պատվարների շեպերի վերակառուցում:

2. Հեղեղային ջրհեռների թողունակության ճշգրտումը և վերակառուցումը

Ուսումնասիրվող պատվարների մի մասի համար հեղեղային ջրհեռների թողունակությունը բավարար չէ նախագծով նախատեսված ելքերի հեռացման համար: Նախատեսվում է դաշտային հետազոտությունների հիման վրա ճշգրտել գոյություն ունեցող ջրհեռների փաստացի թողունակությունը և իրականացնել դրանց վերակառուցումը` 0,01 տոկոս հեղեղային ելքերի ապահովմանը համապատասխան:

Նախնական գնահատմամբ վերակառուցման կարիք ունեն 15 պատվարի ջրհեռներ:

3. Կառուցվածքների տեխնիկական վիճակի և ֆիլտրացիոն ռեժիմի բարելավումը

Երկարատև շահագործման և միջոցների բացակայության պատճառով խիստ վատացել է կառուցվածքների տեխնիկական վիճակը:

Նախատեսվում է դաշտային ուսումնասիրությունների հիման վրա ճշտել կառուցվածքների փաստացի վիճակը և պարզել գոյություն ունեցող թերությունները (նստվածքներ, ճաքեր, թեքվածություններ, սպառնալի չափերի հասած քայքայվածություն և այլն):

Միաժամանակ անհրաժեշտ է ուսումնասիրել և վերացնել ֆիլտրացիոն ելքերի օջախները, որոնց հետևանքով ոչ միայն առաջանում են ջրի կորուստներ, այլև կարող են սպառնալի հետևանքներ ունենալ պատվարների կայունության համար:

4. Պատվարների փլուզման հետևանքով առաջացած արտակարգ իրավիճակներում գործողության պլանների մշակումը

Ենթածրագրով նախատեսվում է կատարել պատվարների փլուզման դեպքում աղետալի հեղեղման զննումների հաշվարկներ և կազմել արտակարգ իրավիճակներում գործողության պլաններ` այդ գոտիների բնակչության անվտանգության ապահովման համար:

Տնտեսական եվ ֆինանսական վերլուծություն

Ծրագրի բաղադրիչների և օբյեկտների միջև առաջնայնության որոշման համար կատարվել է համապատասխան տնտեսական ու ֆինանսական վերլուծություն` Համաշխարհային բանկի կողմից առաջարկված մեթոդով:

Ֆերմերային տնտեսությունների կողմից մշակաբույսերի մշակման համար կատարված ծախսերը և օգուտները որոշվում են հարցումների միջոցով, որոնք հիմք են հանդիսացել օբյեկտների ընտրության համար:

Ոռոգման համակարգերի վերականգնման ծրագիրը շարունակելու նպատակով նախատեսված է ծրագրի նախապատրաստման II փուլում մշակել շուրջ 10 մլն ԱՄՆ-ի դոլարի արժողությամբ շինմոնտաժային աշխատանքների մրցութային փաստաթղթեր:

Կից ներկայացվում են ծրագրի իրականացման համար անհրաժեշտ կապիտալ ներդրումները և սպասվելիք արդյունքները:

Էլեկտրաէներգիայի ծախսի հաշվարկներում ընդունված է ամբողջ ջրհան կայանների սպասարկման տակ գտնվող հողատարածքի ոռոգման համար անհրաժեշտ ջրի քանակը:

Արարատյան հարթավայրի կոլեկտորադրենաժային համակարգի վերականգնում

Ցուցանիշները	Միավորը	Ընդամենը	այդ թվում` ըստ տարիների
			2001	2002	2003	2004	2005
Կապիտալ ներդրումներ	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	11.8	1.11	2.37	2.57	3.43	2.32
Գերխոնավ հողերի մելիորատիվ վիճակի բարելավում	հազ. հա	27.7	3.5	6.3	6.5	7.1	4.3
Լրացուցիչ ջրառ խորքային և արտեզյան հորերից	մլն խոր.մ	52.5	8.5	11.3	12.7	17.5	2.5
Էլեկտրաէներգիայի խնայում ջրհան կայանների լուծարումից	մլն կՎտ.ժ	8.8	0	1.3	1.8	3.6	2.1

Արաքս գետի վրա գտնվող Արմավիրի ջրանցքի գլխամասային հիդրոհանգույցի վերակառուցում

Ցուցանիշները	Միավորը	Ընդամենը	այդ թվում` ըստ տարիների
			2001	2002	2003	2004	2005
Կապիտալ ներդրումներ	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	2.43	1	1.43
Էլեկտրաէներգիայի խնայում	մլն կՎտ.ժ	3.01			3.01
6700 հա հողերի մելիորատիվ վիճակի բարելավում*	հազ. հա	6.7			1.200 5.500
Շահագործման ծախսերի կրճատում	մլն ԱՄՆ-ի դոլար				0.035

* Պահանջվում է 6700 հեկտարից 1200 հեկտար երկրորդական աղակալած հողերի 4-ամյա լվացում, իսկ 5500 հեկտար գարնանային ոռոգման նորմայի ավելացում 1,5 անգամ 8 տարի շարունակ:

Մեխանիկական եղանակով ոռոգման փոխարինումը ինքնահոս եղանակով ոռոգմամբ

Ցուցանիշները	Միավորը	Ընդամենը	այդ թվում` ըստ տարիների
			2001	2002	2003	2004	2005
1	2	3	4	5	6	7	8
Կապիտալ ներդրումներ	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	23.66	4.42	4.89	4.5	5.04	4.81
Նախկինում մեխանիկական եղանակով ոռոգվող հողատարածքների փոխարինումը ինքնահոս ոռոգմամբ	հազ. հա	13.645	2.526	1.3	2.065	2.3	5.457
Էլեկտրաէներգիայի խնայում	մլն կՎտ.ժ	75.4	11.2	8.7	15.9	16.4	23.2
Շահագործման ծախսերի կրճատում	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	0.257	0.047	0.024	0.039	0.043	0.103

Պատվարների անվտանգությունը

Ցուցանիշները	Միավորը	Ընդամենը	այդ թվում` ըստ տարիների
			2001	2002	2003	2004	2005
Կապիտալ ներդրումներ` պատվարների անվտանգության ապահովման համար	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	24.32	2.13	2.82	5.06	10.59	3.71
Կապիտալ ներդրումներ` պատվարների շահագործման համար	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	1.14	0.12	0.19	0.35	0.20	0.29
Պատվարների շահագործման կազմակերպում	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	0.55	0.20	0.35	-	-	-

Մայր եվ միջտնտեսային ջրանցքների վերականգնում

Ցուցանիշները	Միավորը	Ընդամենը	այդ թվում` ըստ տարիների
			2001	2002	2003	2004	2005
Կապիտալ ներդրումներ	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	23.00	2.90	4.10	5.80	5.10	5.10
Ընդգրկված հողատարածքներ	հազ. հա	151.00	19.70	26.30	39.40	32.80	32.80
Ջրի խնայողություն	մլն խոր. մ	170.00	22.20	29.50	44.30	37.00	37.00

III կարգի ջրանցքների վերականգնում

Ցուցանիշները	Միավորը	Ընդամենը	այդ թվում` ըստ տարիների
			2001	2002	2003	2004	2005
Կապիտալ ներդրումներ	մլն ԱՄՆ-ի դոլար	20.00	1.50	3.00	5.50	5.50	4.50
Ընդգրկված հողատարածքներ	հազ. հա	100.00	7.50	15.00	27.50	27.50	22.50
Ջրի խնայողություն	մլն խոր. մ	120.00	9.00	18.00	33.00	33.00	27.00

 

Հավելված N 6 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

1999-2000 թվականների Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում չընդգրկված «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնումն ու նորերի կառուցումը

Ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ անհրաժեշտ է նաև Հայաստանի Հանրապետության 1999-2000 թվականների ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում չընդգրկված` ոռոգման համակարգերում մնացած ջրաչափական կառուցվածքները վերակառուցել և նորերը կառուցել, որոնց համար նախնական գնահատմամբ պահանջվում է 1714 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար:

Անհրաժեշտ է Համաշխարհային բանկի հետ վարել բանակցություններ` ծրագրված ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնումը և նորերի կառուցումը Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում ընդգրկելու նպատակով (աղյուսակը կցվում է):

Բացի դրանից, առաջնահերթ և չլուծված խնդիր է ջրաչափական դիտակետերում ավտոմատ չափիչ և գրանցող հոսքաչափերի տեղադրումը: Առանց այդպիսի սարքավորումների հնարավոր չէ լիարժեք ձևով իրականացնել վճարովի ջրօգտագործման պահանջներին համապատասխան ջրաչափություն, ջրի հաշվառում, ջրի մատակարարում-գնում:

Նպատակահարմար է Համաշխարհային բանկի հանձնախմբի առաջիկա հանդիպման ժամանակ քննարկվող հարցերի հետ միաժամանակ առաջնահերթ քննարկել նաև ավտոմատ չափիչ, գրանցող հոսքաչափերի ձեռքբերման և տեղադրման հարցը:

Աղյուսակ

1999-2000 թվականների Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի վերականգնման ծրագրում չընդգրկված «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ջրաչափական կառուցվածքների վերականգնումն ու նորերի կառուցումը

Ոռոգման համակարգերի շահագործման մասնաճյուղերի անվանումները	Վերականգնվող ջրաչափական կառուցվածքները		Նոր կառուցվող ջրաչափական կառուցվածքները
	թիվը (հատ)	գումարը (հազ. ԱՄՆ-ի դոլար)	թիվը (հատ)	գումարը (հազ. ԱՄՆ-ի դոլար)
Ապարան-Արագածի	30	22	20	28
Արզնի-Շամիրամի ջրանցքի	364	248	-	-
Արմավիրի ջրանցքի	191	130	7	10
Արտաշատի ջրանցքի	166	110	-	-
Արփայի	120	80	20	30
Գավառ-Սևանի	43	31	6	9
Գորիսի	25	17	5	7
Երևանի	12	10	-	-
Թալինի ջրանցքի	136	93	33	50
Թումանյանի	127	90	20	27
Իջևանի	80	56	3	4
Կապան-Մեղրու	10	7	2	3
Կոտայքի ջրանցքի	36	25	-	-
Հրազդանի	13	10	3	5
Մարտունու	48	35	6	9
Նոյեմբերյանի	125	90	4	6
Շիրակի ջրանցքի	159	111	-	-
Ջրվեժ-Ձորաղբյուրի	6	5	-	-
Սիսիանի	15	11	3	5
Սպիտակ-Գուգարքի	57	41	-	-
Ստեփանավան-Տաշիրի	90	63	15	20
Ստորին Հրազդանի ջրանցքի	183	132	-	-
Վարդենիս-Ճամբարակի	47	34	8	12
Տավուշի	50	34	3	4
Ընդամենը	2133	1485	158	229

Հավելված N 7 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

Մ Ի Ջ Ո Ց Ա Ռ ՈՒ Մ Ն Ե Ր

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում 1999 թվականին համակարգչային ցանցի ներդրման եվ «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի կողմից իրականացվող հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտներին անցնելու

Համակարգչային ցանցի ստեղծման նպատակն ու խնդիրներն են` մի կողմից, մասնաճյուղերից պահանջվող տեղեկատվության (ջրառի, ջրի մատակարարման, հասույթի, ջրի վարձի վճարումների ամենօրյա և շահագործման ծախսերի, կատարված աշխատանքների, էլեկտրաէներգիայի ծախսի ու ֆինանսական հոսքերի կարգավորման համար պահանջվող այլ տվյալների) ստացումն ու կուտակումը մասնաճյուղերի կենտրոններում և այդտեղից հաղորդումը «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի (Երևան) կենտրոնին, մյուս կողմից` հակառակ ուղղությամբ ցուցումների, հրահանգների օպերատիվ հաղորդումը մասնաճյուղերին:

Այն մասնաճյուղերում, որոնք իրենց կառուցվածքում ունեն տարածքային (նախկին շրջանների կտրվածքով) հիդրոտեղամասեր, նույն սխեմայով գործում է հիդրոտեղամասից պահանջվող տեղեկատվության կուտակում ու հաղորդում մասնաճյուղին և հակառակ ուղղությամբ մասնաճյուղից օպերատիվ կարգադրությունների իջեցում հիդրոտեղամասերին:

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի կառուցվածքին համապատասխան նշված խնդիրների լուծումը նախատեսվում է իրականացնել RAS (Remote Access Service) ծրագրային փաթեթի միջոցով:

RAS-ը աշխատում է Windows և Windows NT գործառնական (օպերացիոն) համակարգերի վրա:

Ծրագրային փաթեթը Client-Server սխեմայով աշխատող համակարգ է:

Սերվերը (համակարգիչ+ծրագրային համալիր) հնարավորություն է ընձեռնում միանալու նրան և տեղեկատվություն հաղորդելու, կամ օգտվելու դրա որևէ ռեսուրսից, կուտակված տեղեկատվությունը ենթարկելու վերլուծության:

Կիրառական փաթեթի սերվերային և կլիենտային ծրագրերը բավարարում են պահանջվող տեղեկատվության ընդունման, կուտակման, վերլուծության, հաղորդման և օգտագործման անհրաժեշտ պայմանները:

Համակարգչային ցանցի տեխնիկական հատկորոշումը (սպեցիֆիկացիան) և գնահատումը ներկայացված են աղյուսակում (կցվում է):

Աղյուսակ

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի համակարգչային ցանցի տեխնիկական հատկորոշումը (սպեցիֆիկացիան) եվ գնահատումը

N/N ը/կ	Անվանումը	Քանակը	Միավորը (ԱՄՆ-ի դոլար)	Ընդամենը գինը` (ԱՄՆ-ի դոլար)
1.	Pentium-233 MMX/32Mb/HDD 1, 5Gb/CD-R32 Keyboard/mouse/ «Monitor 14»	15	820	12300
2.	Pentium II 233/32 MB/HDD 3,2 Gb/CD-32/Keyboard/mouse/ «Monitor 14»	32	1015	32480
3.	Pentium II 333/64 MB/HDD 6 Gb/CD-R32/Sb-64 Keyboard/mouse/ speaker «Monitor 17»	1	1780	1780
4.	Տպիչ Epson LQ 100+	15	158	2370
5.	Տպիչ HP LJ 1100	32	532	17024
6.	Տպիչ HP LJ 4000	1	1712	1712
7.	Fax-Modem 33.6 Int.	40	90	3600
8.	Fax-Modem 33.6 ext.	1	120	120
9.	Աշխատանքային կայանների տեղադրում և կարգաբերում	40	145	5800
10.	Ճանապարհային ծախսեր	40	70	2800
11.	Կիրառական ծրագրային փաթեթի սերվերային մասի ծրագրավորում	1	10000	10000
12.	Կիրառական ծրագրային փաթեթի կլիենտային մասի ծրագրավորում	1	7000	7000
	Ընդամենը			96986

Գլխավոր սերվեր
Համակարգիչ	PII 350-512 cach/64MB Ram/6,4GB HDD/CDx32/Modem 36,6 int, 36,6 ext/keyboard/mouse/ «Monitor 17»
Ծրագրային ապահովում	Windows NT Server, RAS Server
Տեղային սերվերներ
Համակարգիչ	PLL 266-512 cach/32MB Ram/3,2GB HDD/Modem 36,6 int, CDx32/keyboard/mouse/ «Monitor 14»
Ծրագրային ապահովում	Windows NT Workstation, RAS Server
Ծայրային հանգույցներ
Համակարգիչ	P 233-512 cach/32MB Ram/2,5GB HDD/ Modem 36,6 int, CDx32/keyboard/mouse/ «Monitor 14»
Գործառնական (օպերացիոն) ծրագրային ապահովում	Windows 95

Հավելված N 8 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

1999-2000 թվականներին «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգերում ռադիոկապի ներդրումը

Ռադիոկապի համակարգի ներդրման նպատակն է ստեղծել կայուն ռադիոկապ «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի և դրա մասնաճյուղերի միջև` մի կողմից, և յուրաքանչյուր մասնաճյուղի ու դրա առավել կարևոր օղակների միջև` մյուս կողմից:

Ռադիոկապի առաջին օղակի («Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի մասնաճյուղերի) միջոցով նախատեսվում է իրականացնել համակարգի օպերատիվ կառավարման խնդիրներ` կապված ջրատնտեսական համակարգերի, խոշոր ջրհան կայանների և տարածքային հիդրոտեղամասերի կողմից ջրառի, ջրի տեղափոխման և ջրի բաշխման իրականացման հետ (նախկին շրջանների կտրվածքով):

Նախատեսվում է այդ օղակի միջոցով կատարել ջրհան կայանների աշխատանքի, մատակարարված ջրի ծավալների, էլեկտրաէներգիայի և հատկացված ջրի չափաքանակների օգտագործման վերաբերյալ ամենօրյա օպերատիվ տվյալների հավաքագրում, դրանք վերլուծել և անհրաժեշտության դեպքում իրականացնել օպերատիվ միջամտություն` դրանց ընթացքը կարգավորելու համար:

Նախատեսվում է ստեղծել ռադիոկապի երկրորդ օղակը (մասնաճյուղերի և դրանց ստորաբաժանումների միջև)` տվյալ մասնաճյուղի մասով, որը, բացի նշված խնդիրներից, կապահովի նաև արտադրական խնդիրների լուծման հետ կապված տեղեկատվության փոխանակումը:

Տեխնիկական առումով առաջին օղակի իրականացման համար ընտրված է YAESU-FT 847 տիպի կարճալիք 31 ռադիոկայան` «Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի մասնաճյուղերի և դրա տարածքային հիդրոտեղամասերի միջև ուղիղ կապ ապահովելու համար:

Երկրորդ օղակի ստեղծման համար ընտրված են գերկարճալիք «Ալենկո» ԴՌ-130 տիպի 236 ռադիոկայան: Երկու օղակում էլ ամենօրյա արտադրական հարցերի օպերատիվ կարգավորման կապի լիարժեք ապահովման համար նախատեսվում է նաև շարժական «Քենվուդ» Կտ 278 տիպի կարճալիք ռադիոսարքերի կիրառումը` օբյեկտներից կամ մեքենայից համապատասխան կենտրոնների հետ կապ ապահովելու նպատակով:

Առաջարկվող ռադիոկապի սխեմայի ընտրությունը պայմանավորված է ոռոգման համակարգերի կառուցվածքային ստորաբաժանումների հետ կապի ապահովման խնդիրներով` հաշվի առնելով դրանց միջև եղած հեռավորությունը և ուղիղ ռադիոհասանելիության հնարավորությունը` կապված լեռնային ռելիեֆի ազդեցության հետ:

Հաշվի են առնվել նաև արդեն իսկ գործող առկա ռադիոկապի միջոցները, այդ իսկ պատճառով առանձին մասնաճյուղերի համար նոր ռադիոկետի տեղադրում չի նախատեսվել:

Ընտրված սխեմային համապատասխան, այսօրվա գործող գներով, պահանջվող սարքավորումների արժեքը կազմել է 287480 ԱՄՆ-ի դոլար:

Օգտագործվող կարճալիք և գերկարճալիք ալիքներից օգտվելու համար վճարվելիք գումարը կազմում է 800 ԱՄՆ-ի դոլար:

Ռադիոկապի առաջարկվող սխեման ամբողջությամբ գնահատվում է 288,3 հազ. ԱՄՆ-ի դոլար:

Պահանջվող սարքավորումների թիվը` ըստ մակնիշների, տեղակայման վայրերի դրամական գնահատման, ներկայացված է աղյուսակում (կցվում է):

Աղյուսակ

«Ոռոգում» ՊՓԲԸ-ի ոռոգման համակարգում ռադիոկապի ներդրման համար պահանջվող միջոցները եվ դրանց արժեքը

(ԱՄՆ-ի դոլար)

Ոռոգման համակարգերի շահագործման մասնաճյուղի անվանումը (տեղակայման վայրը)	Կապի օբյեկտի անվանումը						Ընդամենը
	գերկարճալիք ռադիոկայան		կարճալիք ռադիոկայան
	մակնիշը («Ալեկո ԴԲ-130») քանակը (միավորի արժեքը` 670 ԱՄՆ-ի դոլար)	գումարը	մակնիշը YAESU-FT-847 (միավորի արժեքը` 3600 ԱՄՆ-ի դոլար)	գումարը	մակնիշը(«Քենվուդ ԿՏ-278») (միավորի արժեքը` 480 ԱՄՆ-ի դոլար)	գումարը
1	2	3	4	5	6	7	8
«Ոռոգում» ՊՓԲԸ (քաղ. Երևան)	-	-	1	3600	4	1920	5520
Արտաշատի ջրանցքի (քաղ. Երևան)	23	15410	-	-	-	-	15410
Արմավիրի ջրանցքի (քաղ. Արմավիր)	20	13400	-	-	-	-	13400
Արզնի-Շամիրամի ջրանցքի (գ. Ագարակ)	15	10050	1	3600	2	960	14610
Ստորին Հրազդանի ջրանցքի (քաղ. Վաղարշապատ)	10	6700					6700
Թալինի ջրանցքի (գ. Քարակերտ)	16	10720	2	7200	3	1440	19360
Շիրակի ջրանցքի (գ. Ախուրյան)	25	16750	5	18000	4	1920	36670
Կոտայքի ջրանցքի (գ. Բալահովիտ)	9	6030	1	3600	1	480	10110
Արփայի (քաղ. Վայք)	8	5360	2	7200	2	960	13520
Երևանի (քաղ. Երևան)	2	1340	1	3600	2	960	5900
Կապան-Մեղրու (քաղ. Կապան)	12	8040	2	7200	2	960	16200
Գորիսի (քաղ. Գորիս)	10	6700	1	3600	1	480	10780
Սիսիանի (քաղ. Սիսիան)	9	6030	1	3600	1	480	10110
Վարդենիս-Ճամբարակի (քաղ. Վարդենիս)	6	4020	1	3600	2	960	8580
Գավառ-Սևանի (քաղ. Գավառ)	7	4690	2	7200	2	960	12850
Մարտունու (քաղ. Մարտունի)	6	4020	1	3600	1	480	8100
Իջևանի (քաղ. Իջևան)	6	4020	1	3600	1	480	8100
Տավուշի (քաղ. Բերդ)	6	4020	1	3600	1	480	8100
Նոյեմբերյանի (գ. Հաղթանակ)	8	5360	1	3600	1	480	9440
Ստեփանավան-Տաշիրի (քաղ. Ստեփանավան)	8	5360	2	7200	2	960	13520
Թումանյանի (գ. Օձուն)	5	3350	1	3600	1	480	7430
Սպիտակ-Գուգարքի (գ. Շիրակամուտ)	10	6700	1	3600	1	480	10780
Ջրվեժ-Ձորաղբյուրի (գ. Ձորաղբյուր)	2	1340	-	-	-	-	1340
Ապարան-Արագածի (քաղ. Ապարան)	3	2010	1	3600	1	480	6090
Հրազդանի (քաղ. Հրազդան)	6	4020	1	3600	1	480	8100
Արտաշատի ջրանցքի	4	2680	1	3600	1	480	6760
ընդամենը	236	158120	31	111600	37	17760	287480
Կարճալիք հաճախության ռադիոալիքի գնում			1	400			400
Գերկարճալիք հաճախության ռադիոալիքի գնում	1	400					400
Ամբողջը							288280

Հավելված N 9 Հայաստանի Հանրապետության ոռոգման համակարգի 1999-2005 թվականների ֆինանսական վիճակի բարելավման միջոցառումների ծրագրի

Մ Ի Ջ Ո Ց Ա Ռ ՈՒ Մ Ն Ե Ր

ոռոգելի հողերի 1998 թվականի գույքագրման արդյունքներով որոշված չոռոգվող հողատարածությունների լիարժեք ոռոգումն ապահովող 2000-2005 թվականներիՆ եվ հետագա հինգ տարում իրականացման

Միջոցառումներն ըստ տարիների կազմվել է` հաշվի առնելով ջրառը, ջրի մատակարարումը և ոռոգումն ապահովող ցիկլի համալիրի ավարտումը: Միջոցառումներն արտացոլվել են հետևյալ աղյուսակներում`

● Ամփոփ տեղեկագիր չոռոգվող հողատարածքների հաշվառման և դրանց ոռոգման համակարգերի գույքագրման արդյունքներով դրանց լիարժեք ոռոգումն ապահովող միջոցառումներն ըստ մարզերի և տարածաշրջանների (աղյուսակ 1),

● Չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգման նպատակով միջտնտեսային (II կարգի) ջրանցքների վերականգնումը և վերակառուցումն ըստ տարիների (2000-2004 թթ.) (աղյուսակ 2),

● Չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգման նպատակով ջրհան կայանների վերականգնումն ըստ տարիների (2000-2005 թթ. և հաջորդ հինգ տարում) (աղյուսակ 3),

● Չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգման նպատակով III կարգի ջրանցքների (ներտնտեսային ցանցի) վերականգնումն ըստ տարիների (2000-2005 թթ. և հաջորդ հինգ տարում) (աղյուսակ 4),

● Չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգման նպատակով ջրաապահովման բարձրացում ըստ տարիների (2000-2005 թթ.) (աղյուսակ 5),

● Չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգման նպատակով սահմանամերձ գոտու և սահմանային հողերի ոռոգման համակարգերի վերականգնումն ըստ տարիների (2006-2010 թթ.) (աղյուսակ 6):

● Նախնական հաշվարկներով իրականացվող միջոցառումների համար պահանջվող ներդրումների ընդհանուր գումարը կազմում է 19290,6 մլն դրամ, այդ թվում`

● III կարգի ջրանցքների (ներտնտեսային ցանցերի) վերականգնում` ներառյալ անձրևացման փոխարինումն ըստ ինքնահոս եղանակով ոռոգման (30280 հա` 10325,1 մլն դրամ),

● Միջտնտեսային ջրանցքների (II կարգի) վերականգնում, վերակառուցում (2565,4 հա` 514,6 մլն դրամ),

● Սահմանամերձ գոտու և սահմանային հողերի ոռոգման համակարգերի վերականգնում (9971 հա (ելնելով ներկա իրավիճակից` չգնահատված),

● Ջրաապահովման բարձրացում (2067 հա` 669,4 մլն դրամ):

Աղյուսակ 1

Ա Մ Փ Ո Փ  Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Գ Ի Ր

չոռոգվող հողատարածքների հաշվառման եվ դրանց ոռոգման համակարգերի գույքագրման արդյունքներով դրանց լիարժեք ոռոգումն ապահովող միջոցառումների` ըստ մարզերի եվ տարածաշրջանների

Մարզի, տարածաշրջանի անվանումը	Միջոցառում պահանջող հողատարածքը		այդ թվում` ըստ միջոցառումների
			III կարգի (ներտնտեսային ցանցի վերականգնում)		ջրհան կայանների վերականգնում		միջտնտեսային ջրանցքների վերականգնում, վերակառուցում		անձրևացման փոխարինում ինքնահոս եղանակով ոռոգմամբ		սահմանամերձ գոտի		ջրաապահովման բարձրացում		սահմանային հողեր
	(հա)	գումարը(մլն դրամ)	(հա)	գումարը(մլն դրամ)	(հա)	գումարը(մլն դրամ)	(հա)	գումարը(մլն դրամ)	(հա)	գումարը(մլն դրամ)	(հա)	գումարը(մլն դրամ)	(հա)	գումարը(մլն դրամ)	(հա)	գումարը(մլն դրամ)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17
ԱՐԱԳԱԾՈՏՆԻ
Ապարանի	1802	790,2	690	207	499	399,3							613	183,9
Արագածի	1616	1041,4	230	69	1167	906,7							219	65,7
Աշտարակի	1008	170,1	549	43,5			223	55,8					236	70,8
այդ թվում` ընդգրկված է ՈՀՎԾ-ում	404	0	404
Թալինի	875	460,1	352	105,6	494	345,8							29	8,7
ընդամենը մարզում	5301	2461,8	1821	425,1	2160	1651,8	223	55,8					1097	329,1
այդ թվում` ընդգրկված է ՈՀՎԾ-ում	404	0	404
ԿՈՏԱՅՔԻ
Աբովյանի	3024	926,7	1910	573	802	260,1							312	93,6
Հրազդանի	2126	1045,3	1151	345,3	975	700
Նաիրիի	1508	485,3	1293	387,9	97	67,9	118	29,5
ընդամենը մարզում	6658	2457,3	4354	1306,2	1874	1028	118	29,5					312	93,6
ԼՈՌՈՒ
Ստեփանավանի	1419	902,6	279	104,6	1140	798
Սպիտակի	316	127,3	289	108,4	27	18,9
Թումանյանի	195	119,9	51	19,1	144	100,8
Այլ ջրօգտագործողներ	135	63,3	96	36	39	27,3
ընդամենը մարզում	2065	1213,1	715	286,1	1350	945
ՏԱՎՈՒՇԻ
Իջևանի	4221	99,8	180	67,5							3955		86	32,3
Նոյեմբերյանի	4725	312,2	586	219,8	132	92,4					4007
Տավուշի	2245	254	78	29,3	321	224,7					1846
ընդամենը մարզում	11191	666	844	316,6	453	317,1					9808		86	32,3
ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՔԻ
Սևանի	449	190,8	380	142,5	69	48,3
Մարտունու	3939	1478,6	2644	991,5	363	254,1	932	233
որից` ջրհան կայաններ			178	66,7
Գավառի	536	304,6	215	80,6	320	224
որից` ջրհան կայաններ			102	38,2
Կրասնոսելսկի	140	89,9	25	9,4	115	80,5
Վարդենիսի	4783,5	1793,5	4783,5	1793,5
որից` ջրհան կայաններ			220	82,5
ընդամենը մարզում	9846,5	3857,4	8047,5	3017,5	867	606,9	932	233
ՍՅՈՒՆԻՔԻ
Սիսիանի	1169	477,7	1048	393	121	84,7
Գորիսի	2366	913,2	1007	377,6	147	102,9			1100	412,5			54	20,2	58
Կապանի	637	199,5	240	90					38	14,3			254	95,2	105
Մեղրու	263	137,3	93	34,9	119	83,3							51	19,1
ընդամենը մարզում	4435	1727,7	2388	895,5	387	270,9			1138	426,8			359	134,5	163
ՎԱՅՈՑ ՁՈՐԻ
Եղեգնաձորի	1980	925,1	1383	518,6	562	393,4							35	13,1
Վայքի	1283	522,8	977	366,4	128	89,6							178	66,8
ընդամենը մարզում	3263	1447,9	2360	885	690	483							213	79,9
ՇԻՐԱԿԻ
Ախուրյանի	1210	654,3	593	222,4	617	431,9
Արթիկի	464	174	464	174
Ամասիայի	261	97,9	261	97,7
Աշոցքի	1556	718,3	445	166,9	608	425,6	503	125,8
Անիի	911	341,6	911	341,6
ընդամենը մարզում	4402	1986,1	2674	1002,8	1225	857,5	503	125,8
ԱՐՄԱՎԻՐԻ
Արմավիրի	1649,6	606,1	661	198,3	706	407,8	282,6
որից` խորքային հոր					576	316,8
որից` չորացման ցանց							282,6
Էջմիածնի	2069,8	664,1	1402,5	420,7	442,5	243,4	224,8
որից` խորքային հոր					442,5	243,4
որից` չորացման ցանց							224,8
Բաղրամյանի	1627,0	488,1	1627	488,1
ընդամենը մարզում	5346,4	1758,3	3690,5	1107,1	1148,5	651,2	507,4
ԱՐԱՐԱՏԻ
Արարատի	1605	770,9	814	244,2	791	526,7
որից` խորքային հոր					180	99
Արտաշատի	1624	652,1	1034	310,2	490	316,9	100	25
որից` խորքային հոր					174	95,7	99
Մասիսի	812	292	400	120	230	126,5	182	45,5
որից` խորքային հոր					230	126,5
ընդամենը մարզում	4041	1715	2248	674,4	1511	970,1	282	70,5
Ամբողջը	56549	19290,6	29142	9898,3	11666	7781,5	2565,4	514,6	1138	426,8	9808	0	2067	669,4	163	0
այդ թվում` չգնահատված	10882		404				507,4				9808				163

Աղյուսակ 2

Չոռոգվող հողատարածքների լիարժեք ոռոգման նպատակով միջտնտեսային (II կարգի) ջրանցքների վերականգնումը եվ վերակառուցումն ըստ տարիների (2000-2004 թթ.)

Մարզի, տարածաշրջանի անվանումը	Ընդամենը		այդ թվում`
			2000 թ.		2001 թ.		2002 թ.		2003 թ.		2004 թ.
	(հա)	գումարը (մլն դրամ)	(հա)	գումարը (մլն դրամ)	(հա)	գումարը (մլն դրամ)	(հա)	գումարը (մլն դրամ)	(հա)	գումարը (մլն դրամ)	(հա)	գումարը (մլն դրամ)
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13
ԱՐԱԳԱԾՈՏՆԻ
Աշտարակի	223	55.8	100	25	123	30.8
ընդամենը մարզում	223	55.8	100	25	123	30.8	0	0	0	0	0	0
ԿՈՏԱՅՔԻ
Նաիրիի	118	29.5	90	22.5	28	7
ընդամենը մարզում	118	29.5	90	22.5	28	7	0	0	0	0	0	0
ԳԵՂԱՐՔՈՒՆԻՔԻ
Մարտունու	932	233	180	45	183	45.7	300	75	269	67,3
ընդամենը մարզում	932	233	180	45	183	45.7	300	75	269	67,3	0	0
ԱՐՄԱՎԻՐԻ
Արմավիրի	282.6		140		142.6
որից` չորացման ցանց	282.6		140		142.6
Էջմիածնի	224.8		100		124.8
որից` չորացման ցանց	224.8		100		124.8
ընդամենը մարզում	507.4	0	240	0	267.4	0	0	0	0	0	0	0
որից` չորացման ցանց	507.4	0	240	0	267.4	0	0	0	0	0	0	0
ԱՐԱՐԱՏԻ
Արտաշատի	100	25	100	25
որից` խորքային հոր	99		99
Մասիսի	182	45.5					82	20.5	100
ընդամենը մարզում	282	70.5	100	25	0	0	82	20.5	100	0	0	0
որից` խորքային հոր	99	0	99	0	0	0	0	0	0	0	0	0
Ամբողջը	2565.4	514.6	840	150	761.4	123.5	562	140.5	402	75,6	0	0
այդ թվում` չգնահատված	507.4		240		267.4