ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆԻ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ Ը

ԴԱՏԱՊԱՐՏՅԱԼՆԵՐԻ ՓՈԽԱՆՑՄԱՆ ՄԱՍԻՆ 1983 ԹՎԱԿԱՆԻ ՄԱՐՏԻ 21-ԻՆ ՍՏՐԱՍԲՈՒՐԳՈՒՄ ՍՏՈՐԱԳՐՎԱԾ ԿՈՆՎԵՆՑԻԱՅՈՒՄ ԱՄՐԱԳՐՎԱԾ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ` ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹՅԱՆԸ ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԱՐՑԸ ՈՐՈՇԵԼՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ԳՈՐԾՈՎ

Քաղ. Երևան

24 նոյեմբերի 2000 թ.

Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը, նախագահությամբ` սահմանադրական դատարանի նախագահ Գ. Հարությունյանի, կազմով` սահմանադրական դատարանի նախագահի տեղակալ Վ. Հովհաննիսյանի, սահմանադրական դատարանի անդամներ Ա. Գյուլումյանի, Ֆ. Թոխյանի, Հ. Նազարյանի, Վ. Սահակյանի, Մ. Սևյանի,

մասնակցությամբ` Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի պաշտոնական ներկայացուցիչ` Հայաստանի Հանրապետության ներքին գործերի նախարարի տեղակալ Ա. Մահտեսյանի,

համաձայն Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 100 հոդվածի 2 կետի, 101 հոդվածի 1 կետի, «Սահմանադրական դատարանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5 հոդվածի 2 կետի, 25 հոդվածի 1 կետի և 56 հոդվածի,

դռնբաց նիստում քննեց «Դատապարտյալների փոխանցման մասին 1983 թվականի մարտի 21-ին Ստրասբուրգում ստորագրված կոնվենցիայում ամրագրված պարտավորությունների` Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը որոշելու վերաբերյալ» գործը:

Գործի քննության առիթ է հանդիսացել Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի դիմումը սահմանադրական դատարան:

Լսելով սույն գործով զեկուցող` Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի անդամ Ֆ. Թոխյանի հաղորդումը, Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի ներկայացուցիչ Ա. Մահտեսյանի բացատրությունը, հետազոտելով կոնվենցիան և գործում առկա մյուս փաստաթղթերը, Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը ՊԱՐԶԵՑ.

1. Կոնվենցիայի նպատակն է կողմ պետությունների տարածքում մյուս կողմերի դատապարտված քաղաքացիների` իրենց քաղաքացիության պետությունում պատիժը կրելու համար փոխանցման հնարավորության ապահովումը:

Կոնվենցիայի նպատակների համար կոնվենցիայով սահմանվում են «դատապարտում», «դատավճիռ», «Դատապարտող պետություն», «Կատարող պետություն» հասկացությունները:

Կոնվենցիան հնարավորություն է ստեղծում, որպեսզի պայմանավորվող պետություններից մեկի տարածքում ազատազրկման դատապարտված օտարերկրյա քաղաքացին պատիժը կամ դրա չկրած մասը կրի իր քաղաքացիության պետության տարածքում:

2. Համաձայն կոնվենցիայի` դատապարտյալը կարող է փոխանցվել միայն հետևյալ պայմանների առկայության դեպքում.

ա) տվյալ անձը Կատարող պետության քաղաքացի է,

բ) դատավճիռը վերջնական է,

գ) փոխանցման մասին խնդրանքն ստանալու պահին պատիժը կրելու համար դատապարտյալին մնացել է առնվազն վեց ամիս ժամկետ կամ պատժի ժամկետն անսահմանափակ է,

դ) փոխանցումը համաձայնեցված է դատապարտյալի հետ կամ երկու Կողմերից որևէ մեկը, ելնելով դատապարտյալի տարիքից, ֆիզիկական կամ հոգեկան վիճակից, անհրաժեշտ է համարում փոխանցումը համաձայնեցնել նրա օրինական ներկայացուցչի հետ,

ե) գործողությունը կամ անգործությունը, որի համար դատավճիռ է կայացվել, հանցագործություն է համարվում ըստ Կատարող պետության օրենսդրության կամ այդպիսին կհամարվեր, եթե հանցագործությունը կատարվեր այդ պետության տարածքում,

զ) Դատապարտող և Կատարող պետությունների միջև համաձայնություն է ձեռք բերվել փոխանցման վերաբերյալ:

3. Բացառիկ դեպքերում Կողմերը կարող են համաձայնության գալ փոխանցման վերաբերյալ, եթե նույնիսկ դատապարտյալի կողմից պատիժը կրելու ժամկետն ավելի պակաս է, քան դա նախատեսված է կոնվենցիայի 3 հոդվածով:

Կոնվենցիան սահմանում է դատապարտյալներին կոնվենցիայի առկայության մասին տեղեկություն տրամադրելու կարգը, դատապարտյալների փոխանցման հետևանքները Դատապարտող և Կատարող պետությունների համար և այլն:

4. Կոնվենցիայով Հայաստանի Հանրապետությունը պարտավորվում է, որպես Կատարող պետություն հանդես գալու դեպքում, հոգալ կոնվենցիայի իրականացման ժամանակ առաջացած ծախսերը, բացառությամբ` Դատապարտող (պատիժ նշանակող) պետության տարածքում առաջացած ծախսերի:

5. Սահմանադրական դատարանը միաժամանակ նշում է, որ Եվրոպայի խորհրդին անդամակցելու վերաբերյալ Հայաստանի դիմումում (13 կետ) Հայաստանը պարտավորվել է. «անդամակցությունից հետո երկու տարվա ընթացքում ստորագրել և վավերացնել Դատապարտյալների փոխանցման մասին կոնվենցիան (ընթացակարգը սահմանված է կոնվենցիայի 18 հոդվածով), ինչպես նաև մեկ տարվա ընթացքում լուծել ազատազրկման վայրերի ենթակայության փոփոխության հետ կապված հարցերը»:

Ներկայումս Հայաստանի Հանրապետությունը որդեգրել է կոնվենցիայի 19 հոդվածով դրան միանալու ընթացակարգ` առանց լրացուցիչ արձանագրության, որն ստորագրվել է 1997 թ. դեկտեմբերի 18-ին:

Ելնելով գործի քննության արդյունքներից և ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 100 հոդվածի 2 կետով, 102 հոդվածի առաջին և երրորդ մասերով, «Սահմանադրական դատարանի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 5 հոդվածի 2 կետով, 67 և 68 հոդվածներով, Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանը ՈՐՈՇԵՑ.

1. Դատապարտյալների փոխանցման մասին 1983 թվականի մարտի 21-ին Ստրասբուրգում ստորագրված կոնվենցիայում ամրագրված պարտավորությունները համապատասխանում են Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրությանը:

2. Հայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության 102 հոդվածի երկրորդ մասի համաձայն սույն որոշումը վերջնական է, վերանայման ենթակա չէ, ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից:

Հայաստանի Հանրապետության սահմանադրական դատարանի նախագահ	Գ. Հարությունյան
24 նոյեմբերի 2000 թվականի ՍԴՈ-264