ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ՀԵՌԱՎԱՐ (ԴԻՍՏԱՆՑԻՈՆ) ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Հիմք ընդունելով «Հանրակրթության մասին» օրենքի 30-րդ հոդվածի 1-ին մասի 26.5-րդ կետը՝

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ

Սահմանել «Հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում հեռավար (դիստանցիոն) կրթության կազմակերպման կարգ»-ը՝ համաձայն հավելվածի:

Նախարար

Ա. Հարությունյան

Հավելված ՀՀ կրթության, գիտության մշակույթի և սպորտի նախարարի 2020 թվականի մայիսի 20-ի N 09-Ն հրամանի

Կ Ա Ր Գ

ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ՀԵՌԱՎԱՐ (ԴԻՍՏԱՆՑԻՈՆ) ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ

I. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

1. Սույն կարգով կարգավորվում են հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում հեռավար (դիստանցիոն) կրթության (այսուհետ` հեռավար կրթություն) կազմակերպման և իրականացման հետ կապված հարաբերությունները, սահմանվում են դրա կիրառման դեպքերը:

2. Հեռավար կրթությունը կրթական ծրագրի իրականացման ձև է, որի շրջանակներում անմիջական և ոչ անմիջական կրթության գործընթացը սովորողի և ուսուցչի միջև իրականացվում է հիմնականում տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և հեռահաղորդակցության միջոցներով և հիմնական հանրակրթական ծրագրերի կազմակերպման ընթացքում կարող է կիրառվել կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի սահմանած կարգով և դեպքերում՝ որոշակի ժամկետով։

(2-րդ կետը փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

3. Հեռավար կրթության հիմքը կազմում են տեղեկատվական տեխնոլոգիաները և հեռահաղորդակցության միջոցները: Թույլատրվում է տեղեկատվական և հեռահաղորդակցային տարբեր տեխնոլոգիաների զուգակցումը:

II. ՀԵՌԱՎԱՐ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՁԵՎԵՐԸ ԵՎ ՄԱՍՆԱԿԻՑՆԵՐԸ

4. Հեռավար կրթություն կարող են կազմակերպել հանրակրթական հիմնական կրթական ծրագրերի իրականացման լիցենզիա ունեցող հանրակրթական ուսումնական հաստատությունները (այսուհետ` ուսումնական հաստատություն), ինչպես նաև կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի (այսուհետ՝ լիազորված մարմին) ենթակայությամբ գործող Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոն ՊՈԱԿ-ում գործող հեռավար կրթության կենտրոնը (այսուհետ` ՀՈՒԿ):

(4-րդ կետը փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

5. Հեռավար կրթության մասնակիցներն են սովորողները, ուսուցիչները, մանկավարժական աշխատողները, ծնողները կամ սովորողի օրինական ներկայացուցիչը և մենթոր դպրոցների ուսուցիչները:

(5-րդ կետը փոփ. 26.12.22 N 83-Ն)

6. Կրթական ծառայություններ ստանալու, ուսումնական հաստատության նյութատեխնիկական բազայից օգտվելու առումով հեռավար կրթության ընթացքում սովորողները և ուսուցիչներն ունեն նույն իրավունքներն ու պարտականությունները, ինչ առկա կրթության ընթացքում:

(6-րդ կետը փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

7. Հեռավար կրթությամբ իրականացվող կրթական ծրագրերի բովանդակությունը չի կարող տարբերվել տվյալ առարկայի ծրագրով և չափորոշչով սահմանվածից։

7.1. Սովորողների կողմից կրթական ծրագրի յուրացման ամփոփիչ ստուգումը կամ ատեստավորումը կարող են իրականացվել հեռավար, եթե ուսումնական հաստատությունը չունի համապատասխան առարկայի մասնագետ և դասերն իրականացվում են հեռավար կամ արտակարգ և ֆորս մաժորային իրավիճակներում (եղանակային անբարենպաստ պայմաններ, սուր վարակիչ հիվանդությունների տարածում, տարերային աղետ և այլն), առողջության վերաբերյալ համապատասխան փաստաթղթերի համաձայն՝ առկա մասնակցության անհնարինության դեպքում:

(7.1-ին կետը լրաց. 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն)

8. Կրթության շարունակականությունը ապահովելու համար հանրակրթական հիմնական կրթական ծրագրերով հեռավար կրթությունը կարող է կազմակերպվել՝

1) եթե գյուղական բնակավայրում գտնվող հաստատությունը չունի համապատասխան առարկայի մասնագետ՝ մինչև սահմանված կարգով մրցութային հիմունքներով ուսուցչի թափուր տեղի համալրումը մենթոր դպրոցների ուսուցիչների կողմից,  

2) արտակարգ և ֆորս մաժորային իրավիճակներում (եղանակային անբարենպաստ պայմաններ, սուր վարակիչ հիվանդությունների տարածում, տարերային աղետ և այլն),

3) դիվանագիտական աշխատանքի անցած ծնողների (օրինական ներկայացուցիչների) երեխաների համար՝ առավելագույնը 1 կիսամյակ, կամ օտարերկրյա պետություններում ծնողների (օրինական ներկայացուցիչների) հետ ժամանակավոր գտնվող երեխաների համար՝ յուրաքանչյուր կիսամյակում առավելագույնը 20 աշխատանքային օր, եթե կրթության իրավունքը չի իրացվել տվյալ երկրում, բացառությամբ սույն կետի 2-րդ ենթակետում նշված դեպքերի,

4) այն երեխաների համար, որոնք ունեն առկա կրթությունն անհնարին դարձնող երկարատև բուժման կարիք՝ համաձայն առողջության վերաբերյալ բժշկական հաստատության կողմից տրված՝ սովորողի կրթության կազմակերպման ձևի մասին նշումով տեղեկանքի,

5) այն սովորողների համար, որոնք հանրապետական կամ միջազգային առարկայական կամ մարզական օլիմպիադաների, մրցաշարերի կամ առաջնությունների կամ ուսումնամարզական հավաքների, մշակութային միջազգային մրցույթների կամ փառատոնների մասնակիցներ են և հաճախ են բացակայում առկա դասապրոցեսից,

6) այն անձանց համար, ովքեր պետք է մասնակցեն էքստեռն կարգով ավարտական քննություններին՝ հիմնական կամ միջնակարգ կրթության ավարտական փաստաթուղթ ստանալու նպատակով,

7) Սփյուռքում բնակվող, ինչպես նաև սփյուռքում բնակվող և Հայաստանի Հանրապետություն վերադառնալ ցանկացող ընտանիքների երեխաների համար (ՀՈւԿ-ի միջոցով), ովքեր լրացուցիչ կրթության միջոցով մտադիր են յուրացնել հիմնական ծրագրեր՝ ՀՀ-ում հանրակրթության մեջ ընդգրկվելու համար,

8) ուսուցչի կողմից իր դպրոցի սովորողների համար հեռավար դասավանդում առավելագույնը 10 աշխատանքային օր, եթե ուսուցիչն ունի առկա կրթությունն անհնարին դարձնող բուժման կարիք՝ համաձայն առողջության վերաբերյալ համապատասխան փաստաթղթերի:

(8-րդ կետը խմբ., լրաց.  08.12.20 N 45-Ն, լրաց. 26.12.22 N 83-Ն, փոփ., լրաց., խմբ. 31.01.25 N 09-Ն, լրաց. 11.03.25 N 33-Ն)

8.1. Սույն կարգի 8-րդ կետի 1-6-րդ և 8-րդ ենթակետերը տարածվում են Հայաստանի Հանրապետության հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների վրա:

(8.1-ին կետը լրաց. 08.12.20 N 45-Ն, խմբ. 26.12.22 N 83-Ն, փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

 9. Հեռավար կրթության տեխնոլոգիաները կիրառվում են ուսումնական, լաբորատոր, գործնական պարապմունքների, ընթացիկ և միջանկյալ գնահատումների, և 7.1-ին կետով սահմանված դեպքերում, ինչը չի բացառում, ըստ անհրաժեշտության, սովորող-ուսուցիչ անմիջական հաղորդակցությունը: Հեռավար կրթության դեպքում սովորողների և ուսուցիչների անմիջական համատեղ ուսումնական գործունեության` ուսումնական, լաբորատոր և գործնական պարապմունքների ծավալների հարաբերակցությունը որոշվում է ուսումնական հաստատության կամ ՀՈՒԿ-ի կողմից:

(9-րդ կետը փոփ. 08.12.20 N 45-Ն, խմբ. 26.12.22 N 83-Ն)

10. Ուսումնական հաստատությունը կամ ՀՈՒԿ-ը իրավասու է սույն կարգին համապատասխան կիրառելու հեռավար կրթության տեխնոլոգիաները` այդ տեխնոլոգիաներին համապատասխան պատրաստվածության աստիճան ունեցող ղեկավար և մանկավարժական անձնակազմերի կամ օպերատորի՝ հեռավար կրթության կազմակերպման կիրառման համար անհրաժեշտ հատուկ սարքավորումներով հագեցած պայմանների առկայության դեպքում:

11. Հեռավար կրթությամբ ծրագրեր իրականացնող ուսումնական հաստատությունը, սովորողներին և ուսուցիչներին ապահովում է անհրաժեշտ ուսումնամեթոդական նյութերով (ուսումնական պլան, սովորողի անհատական կրթության պլան, թեստեր և այլն): Անհրաժեշտության դեպքում ուսումնական հաստատությունը կարող է տրամադրել տեղեկատվական հրատարակություններ, բառարաններ, բազային տվյալների հղումներ, ինտերնետային կայքեր, տեղեկատվական համակարգեր, էլեկտրոնային բառարաններ և ցանցային ռեսուրսներ, որոնք պետք է հաստատված լինեն ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության կողմից որպես երաշխավորված նյութ՝ դպրոցներում օգտագործման համար:

(11-րդ կետը փոփ. 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն) 

12. Արտակարգ և ֆորս մաժորային իրավիճակներում (եղանակային անբարենպաստ պայմաններ, սուր վարակիչ հիվանդությունների տարածում, տարերային աղետ և այլն) առկա կրթության անհնարինության դեպքում հեռավար կրթության կազմակերպման պարագայում ուսումնական հաստատությունն ըստ անհրաժեշտության կարող է ուսուցիչներին և սովորողներին տրամադրել նաև հեռավար կրթության համար անհրաժեշտ և ուսումնական հաստատությունում առկա տեխնիկական միջոցները՝ ժամանակավոր օգտագործման համար:

(12-րդ կետը փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

III. ՀԵՌԱՎԱՐ ԿՐԹՈՒԹՅԱՄԲ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄԸ

13. Հեռավար կրթության կազմակերպումն իրականացնում է այն ուսումնական հաստատությունը, որտեղ հաշվառված է սովորողը։ Եթե տվյալ ուսումնական հաստատությունում բացակայում են հեռավար կրթության կազմակերպման տեխնիկական հնարավորությունները կամ դպրոցը չունի տվյալ առարկան դասավանդող ուսուցիչ, ապա հեռավար կրթություն կազմակերպվում է ՀՈՒԿ-ի աջակցությամբ մեկ այլ ուսումնական հաստատության ուսուցչի կողմից։

(13-րդ կետը խմբ. 04.06.20 N 11-Ն, փոփ. 26.12.22 N 83-Ն)

14. Սովորողների հեռավար կրթությունը հանրակրթական ծրագրերին համապատասխան կազմակերպվում է` ըստ դասարանների: Դասարանում 20 և ավել սովորող լինելու դեպքում դասարանը կիսվում է 2 խմբի:

(14-րդ կետը լրաց. 26.12.22 N 83-Ն, փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

15. Ամբողջ ուսումնական տարվա համար հեռավար կրթություն կազմակերպող ուսուցիչները վարձատրվում են ուսուցչի մեկ դրույքի չափով, իսկ մնացած դեպքերում՝ ժամավճարով՝ ըստ դրույքաչափի համար սահմանված գումարի՝ բացառությամբ արտակարգ և ֆորս մաժորային իրավիճակներում, ինչպես նաև առկա դասապրոցեսի հետ համաժամանակյա կազմակերպվող դասերից։

(15-րդ կետը լրաց. 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն)

16. Հեռավար կրթությունը կազմակերպվում է ուսումնական պլանին և առարկայական ծրագրերին համապատասխան, որոնց պահանջները կատարած սովորողները գնահատվում են` կրթության պետական կառավարման լիազորված մարմնի կողմից սահմանված կարգով:

17. Հեռավար կրթության կրթության գործընթացը կազմակերպվում է ուսումնական հաստատության տնօրենի հրամանով: Գործընթացի կազմակերպման ժամանակացույցը հաստատում է տնօրենը:

(17-րդ կետը խմբ. 26.12.22 N 83-Ն, փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

18. Սովորողի հետ կապը տեղեկատվական տեխնոլոգիաների՝ մասնավորապես կրթության կառավարման համակարգերի միջոցով իրականացվելու դեպքում յուրաքանչյուր սովորողի համար կրթության կառավարման տեղեկատվական համակարգում ուսումնական հաստատության կամ ՀՈՒԿ-ի կողմից բացվում է անհատական էջ` համապատասխան ծածկագրով: Այլ միջոցներով՝ բջջային կամ ֆիքսված հեռախոսակապի դեպքում կապն իրականացվելու դեպքում կապի իրականացման պայմանները սահմանում է ուսումնական հաստատությունը կամ ՀՈՒԿ-ը:

(18-րդ կետը փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

19. Այն ուսումնական հաստատություններում, որտեղ չկա տվյալ առարկայի մասնագետ և դասերն իրականացվում են հեռավար, տնօրենի հրամանով՝ տվյալ հաստատության տնօրենի տեղակալը նշանակվում է ուսումնական գործընթացի կազմակերպման և վերահսկման պատասխանատու:

(19-րդ կետը խմբ. 26.12.22 N 83-Ն, փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

20. Ուսումնական հաստատությունների կողմից հեռավար կրթության միջոցով կրթությունը համարվում է իրականացված, եթե ուսումնական պլանով հեռավար կրթության համար հատկացված ժամանակաշրջանի նախատեսված ժամաքանակների 70%-ը սովորողների ոչ պակաս քան 90%-ը յուրացնում են ՏՀՏ միջոցով: Հեռավար կրթության գործընթացից դուրս մնացած սովորողների համար ուսումնական պլանով նախատեսված դասերի յուրացումը կատարվում է անհատական պարապմունքների միջոցով՝ ուսումնական հաստատության կողմից սահմանած եղանակով:

(20-րդ կետը փոփ. 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն)

21. Հեռավար կրթության ընթացքում սովորողների ընդունելությունը, տեղափոխումը և ազատումն ուսումնական հաստատությունն իրականացնում է առկա կրթության համար Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, իսկ փոխադրումը՝ սույն կարգի 7.1-ին կետով սահմանված պահանջներին համապատասխան:

(21-րդ կետը խմբ. 26.12.22 N 83-Ն, փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

22. Լիազորված մարմինը նպաստում է հեռավար կրթությամբ ուսումնամեթոդական նյութերի մշակմանը և մշակված նյութերը տեղադրում հեռավար կրթության համալիր էջում` հասանելի դարձնելով բոլոր ուսումնական հաստատությունների համար:

(22-րդ կետը փոփ. 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն)

23. Ուսումնական հաստատությունը, հեռավար կրթությամբ ուսումնական գործընթաց կազմակերպելու համար կարող է օգտագործել ինչպես հեռավար կրթության համալիր էջում տեղակայված ուսումնամեթոդական նյութերը, այնպես էլ սեփական նախաձեռնությամբ մշակել նոր ուսումնամեթոդական նյութեր՝ առարկայի ծրագրին, ուսումնական պլանին և պետական չափորոշչին համապատասխան:

(23-րդ կետը փոփ. 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն) 

IV. ՀԵՌԱՎԱՐ ԿՐԹՈՒԹՅԱՄԲ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸՆԹԱՑԻ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ

24. Հեռավար կրթությամբ ուսումնական գործընթացի կազմակերպումը թույլատրվում և հաստատվում է լիազորված մարմնի կողմից, եթե տվյալ ուսումնական հաստատության կողմից բավարարվում են կամ լիազորված մարմնի կողմից ապահովվում են.

1) հեռավար կրթությամբ նախատեսվող առարկայի ուսումնամեթոդական նյութերի առկայությունը,

2) կրթական գործընթացի վարչարարությունն ապահովող փաստաթղթաշրջանառության (այդ թվում՝ էլեկտրոնային) տեղեկատվական համակարգի առկայությունը,

3) նոր կրթական-տեղեկատվական միջավայրում աշխատելու համար վերապատրաստված կամ վերապատրաստվող ուսուցիչների առկայությունը,

4) սովորողների գիտելիքների ստուգման հատուկ ձևերի (այդ թվում՝ էլեկտրոնային) առկայությունը,

5) սովորողների և ուսուցիչների ոչ պակաս, քան 90 %-ի համար անհատական կամ տվյալ հաստատությունում առկա տեխնիկական միջոցներով աշխատելու հնարավորությունը, ինչի միջոցով կապահովվի հեռավար կրթությամբ նախատեսված բոլոր առարկաների և դասընթացների ուսումնառությունը:

6) արտակարգ և ֆորս մաժորային իրավիճակներում, ելնելով կրթության շարունակականության ապահովման նպատակից, հեռավար կրթությունը կարող է կազմակերպվել նաև սույն կետի 1-5 րդ ենթակետերով նախատեսված պայմաններից որևէ մեկի բացակայության դեպքում:

(24-րդ կետը փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

25. Ուսուցիչների վերապատրաստման գործընթացը ուսումնական հաստատությունը կարող է իրականացնել ինքնուրույն կամ լիազորված մարմնի ենթակայությամբ գործող Կրթական տեխնոլոգիաների ազգային կենտրոնի միջոցով:

26. Տեղեկատվական-հաղորդակցման տեխնոլոգիական միջոցները կիրառելիս անհրաժեշտ է ունենալ ուսումնամեթոդական նյութեր: Հեռավար կրթությամբ ուսումնական գործընթացի ապահովման համար, ի լրումն առկա կրթության ընթացքում հասանելի և մատչելի նյութերի, կիրառվում են նաև.

1) հատուկ մասնագիտացված դասագրքեր` մուլտիմեդիայի ուղեկցությամբ,

2) էլեկտրոնային ուսումնամեթոդական նյութեր,

3) էլեկտրոնային դասագրքեր, ուսումնական ձեռնարկներ,

4) վերապատրաստման էլեկտրոնային ձեռնարկներ,

5) համակարգչային վիրտուալ լաբորատորիաներ,

6) ստուգող-թեստավորող համալիրներ,

7) ուսումնական տեսաֆիլմեր, ներկայացումներ,

8) ձայնագրություններ,

9) հեռուստահաղորդակցության կապի միջոցներով տրամադրվող նյութեր:

(26-րդ կետը փոփ. 31.01.25 N 09-Ն)

27. Ուսումնական գործընթացում որպես տեղեկատվության հիմնական ռեսուրսներ օգտագործվում են հեռավար կրթության տեղեկատվական տվյալների բազայի մշակված մեթոդական (դիդակտիկ) նյութերը, որոնց կիրառման պահին իրենց ծավալով և բովանդակությամբ ապահովում են համապատասխանությունը հիմնական կրթական ծրագրերի պետական կրթական չափորոշիչների պահանջներին (մակարդակին) կամ համապատասխանում են լրացուցիչ կրթական ծրագրերի պահանջներին, ինչպես նաև տեղեկատվական տեխնոլոգիաների և համակարգերի մատչելիության չափանիշներին /համընդհանուր դիզայն/:

28. Հեռավար կրթության համալիր կայքէջը ընդգրկում է ուսումնական և ուսումնամեթոդական հիմնական ֆոնդը:

(28-րդ կետը փոփ. 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն) 

(հավելվածը խմբ. 04.06.20 N 11-Ն, խմբ., լրաց., փոփ. 08.12.20 N 45-Ն, 26.12.22 N 83-Ն, 31.01.25 N 09-Ն, լրաց. 11.03.25 N 33-Ն)