ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
|
13 սեպտեմբեր 2024 թ. |
N 280-Ն |
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
ԼԻՄՖԱԴԵՆԻՏԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՄԲ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 31-րդ կետը.
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ
1. Հաստատել լիմֆադենիտի հիվանդությամբ պացիենտի վարման գործելակարգը` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տասներորդ օրը:
|
13.09.2024 |
Ա. ԱՎԱՆԵՍՅԱՆ |
|
Հավելված ՀՀ առողջապահության նախարարի 2024 թվականի սեպտեմբեր «13»-ի N 280-Ն հրամանի |
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳ
ԼԻՄՖԱԴԵՆԻՏԻ ՀԻՎԱՆԴՈՒԹՅԱՄԲ ՊԱՑԻԵՆՏԻ ՎԱՐՄԱՆ
1. Նոզոլոգիաների խումբ` ըստ հիվանդությունների և առողջության հետ կապված խնդիրների վիճակագրական 10-րդ վերանայման դասակարգչի.
|
Հ/Հ |
Կոդը |
Անվանում |
|
1) |
L04 |
Սուր լիմֆադենիտ Ներառյալ՝ ավշային հանգույցի սուր աբսցեսը (թարախակույտը) սուր լիմֆադենիտը` բացառությամբ միջընդերքայինի ցանկացած ավշաանոթաբորբի` բացառությամբ միջընդերքային Բացառությամբ՝ հանգույցների մեծացման (R59.-) մարդու իմունային անբավարարության վիրուսի (ՄԻԱՎ) կողմից հարուցվածի՝ արտահայտված գեներալիզացված (համատարածուն) լիմֆադենոպաթիային (B23.1) լինֆադենիտի` ԱՀՃ (I88.9) քրոնիկ կամ ենթասուր, բացառությամբ միջընդերքայինի (I88.1) միջընդերքային, ոչ յուրահատուկ (I88.0) |
|
2) |
L04.9 |
Սուր լիմֆադենիտ` չճշտված |
|
3) |
L04.8 |
Այլ տեղակայմամբ սուր լիմֆադենիտ |
|
4) |
L04.2 |
Վերին վերջույթների սուր լիմֆադենիտ` անութափոսերի ուսագոտու |
|
5) |
L04.3 |
Ստորին վերջույթների սուր լիմֆադենիտ` ազդրերի |
|
6) |
L04.0 |
Դեմքի, գլխի, պարանոցի սուր լիմֆադենիտ |
|
7) |
I88 |
Ոչ առանձնահատուկ լիմֆադենիտ Բացառությամբ` սուր լիմֆադենիտի, բացի միջընդերայինից (L04.-) լիմֆատիկ գեղձերի մեծացման` չճշտված (R59.-) մարդու իմունային անբավարարության վիրուսով հարուցված հիվանդության (ՄԻԱՎ)` արտահայտված համընդհանուր լիմֆադենոպաթիայով (B23.1) |
|
8) |
I88.1 |
Քրոնիկ լիմֆադենիտ` բացի միջընդերայինից լիմֆադենիտ քրոնիկ, ցանկացած ավշահանգույցի բացի միջընդերայինից լիմֆադենիտ |
|
9) |
I88.0 |
Ոչ սպեցիֆիկ միջընդերային լիմֆադենիտ միջընդերային լիմֆադենիտ (սուր, քրոնիկ |
|
10) |
I88.9 |
Ոչ սպեցիֆիկ լիմֆադենիտ` չճշտված Լիմֆադենիտ` ԱՀՃ |
|
11) |
A28.1 |
Վիրուսային բարորակ լիմֆադենիտ հիվանդություն (հոմանիշը` կատուների ճանկռելուց առաջացած հիվանդություն (տենդ)) |
|
12) |
R51.9 |
Ավշային հանգույցների մեծացում Ավշագեղձերի բորբոքում (լիմֆադենոպաթիա)` ԱՀՃ Բացառությամբ` ՁԻԱՀ-ի հետևանքով տարածված կայուն լիմֆադենոպաթիայի (B23.1) |
|
13) |
R59 |
Ավշային հանգույցների մեծացում Ներառյալ` մեծացած գեղձերը Բացառությամբ` Ավշային հանգույցների բորբոքման (լիմֆադենիտ)` ԱՀՃ (I88.9) սուր (L04.-) քրոնիկ (I88.1) միջընդերային (սուր) (քրոնիկ) (I88.0) |
|
14) |
R59.0 |
Ավշային հանգույցների տեղակայված մեծացում |
|
15) |
R59.1 |
Ավշային հանգույցների մեծացում Ավշագեղձերի բորբոքում (լիմֆադենոպաթիա)` ԱՀՃ Բացառությամբ` ՁԻԱՀ-ի հետևանքով տարածված կայուն լիմֆադենոպաթիայի (B23.1) |
|
16) |
R59.9 |
Ավշային հանգույցների մեծացում` չճշտված |
|
17) |
C77.2 |
Ներորովայնային ավշային հանգույցների |
|
18) |
C77.3 |
Վերին վերջույթի և անութափոսի ավշային հանգույցների Կրծքային ավշային հանգույցների |
|
19) |
C77.4 |
Ստորին վերջույթի և աճուկային շրջանի ավշային հանգույցների |
|
20) |
C77.8 |
Բազմաթիվ տեղակայմամբ ավշային հանգույցների |
|
21) |
C77.0 |
Գլխի, դեմքի և պարանոցի ավշային հանգույցների Վերանրակային ավշային հանգույցների |
2․ Նոզոլոգիաների խումբը կիրառելի է՝ ըստ սույն հավելվածով սահմանված Ձև 1-ի.
Ձև 1
|
1) |
Տարիքային խումբ |
Երեխաներ |
|
2) |
Սեռ |
արական, իգական |
|
3) |
Բարդություններ |
առանց բարդությունների (ԱԲ), բարդություններով (Բ) |
|
4) |
Հիվանդության փուլը |
Սուր, ենթասուր, քրոնիկ |
|
5) |
Բժշկական օգնության և սպասարկման պայմանները (հիվադանոցային, արտահիվանդանոցային, շտապօգնության) |
Արտահիվանդանոցային, հիվանդանոցային |
|
6) |
Բուժօգնության տրամադրման ձևը (անհետաձգելի, պլանային) |
անհետաձգելի |
|
7) |
Կիրառման շրջանակը |
Մանկաբույժ, դիմածնոտային վիրաբույժ, ՔԿԱ |
|
8) |
Գանգատներ |
Ավշային հանգույցների մեծացում, այտուց, |
|
9) |
Անամնեզ |
Գանգատների վաղեմություն, Ուղեկցող նշաններ՝ տենդ, քաշի կորուստ, թուլություն, քրտնարտադրություն: |
|
10) |
Զննման արդյունք/Ցուցում |
Մեծացած, պինդ ա/հ, |
3․ Բժիշկ-մասնագետի կողմից զննումը, խորհրդատվությունը իրականացվում է ըստ Ձև 2-ի (անհրաժեշտության դեպքում անհրաժեշտ է նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 2
|
Հ/Հ |
Խորհրդատվության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
|
ԱԲ |
Բ | ||
|
1) |
Դիմածնոտային վիրաբույժ, վիրաբույժ |
1 | |
|
2) |
ՔԿԱ |
1 | |
4․ Սույն հավելվածի Ձև 2-ում նշված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ զննման, խորհրդատվության իրականացման հաճախականությունը։
5․ Լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններն իրականացվում են՝ ըստ Ձև 3-ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 3
|
Լաբորատոր հետազոտություններ | |||||
|
Հ/Հ |
Կոդը |
Անվանումը |
Տրամադրման քանակը |
Արդյունք | |
|
Արյան ընդհանուր քննություն, ԷՆԱ |
ԱԲ |
Բ |
|||
|
1 |
2-3 |
Լեյկոցիտոզ, ԷՆԱ բարձրացում | |||
|
1) |
Առկա չէ |
ՑՌՊ |
1 |
2-3 |
Բարձր, նորմալ |
|
2) |
Առկա չէ |
ԼԴՀ |
1 |
Բարձր, նորմալ | |
|
3) |
Առկա չէ |
Բկանցքից քսուք |
1 |
Դրական, բացասական | |
|
4) |
Առկա չէ |
ԷԲՎ, ՑՄՎ ՊՇՌ՝ իմունոդեֆիցիտով հիվանդների համար |
1 |
1 |
Դրական, բացասական |
|
5) |
Առկա չէ |
ԷԲՎ, ՑՄՎ, ԻգՄ հ/մ |
1 |
Դրական, բացասական, սեռոկոնվերսիա | |
|
6) |
Առկա չէ |
Տոքսոպլազմոզ հ/մ, ՊՇՌ |
1 |
Դրական, բացասական, սեռոկոնվերսիա | |
|
7) |
Առկա չէ |
Տուբերկուլոզային թեստեր (Մանթուի փորձ Գամմա Ինտերֆերոնային թեստ ( IGRA), Քվանտիֆերոնային թեստ (Quantiferon-TB Gold Plus assay), Ինտերֆերոնային թեստ) |
1 |
Դրական, բացասական | |
|
8) |
Առկա չէ |
ՄԻԱՎ հ/մ |
1 |
Դրական, բացասական | |
|
9) |
Առկա չէ |
Ցանքս արտազատուկից |
1 |
Աճ կա կամ ոչ | |
|
10) |
Առկա չէ |
Քսուքի միկրոսկոպիա |
1 |
Հայտնաբերվել է կամ ոչ | |
|
Գործիքային հետազոտություններ | |||||
|
11) |
Առկա չէ |
Ավշային հանգույցների ՈՒՁՀ |
1 |
Ա/հ մեծացում, ֆլեգմոնա, աբսցես | |
|
12) |
Առկա չէ |
ՀՇ կոնտրաստով |
1 |
Ա/հ մեծացում, ֆլեգմոնա, աբսցես | |
|
13) |
Առկա չէ |
Որովայնի ՈՒՁՀ |
1 |
Ա/հ մեծացում, ֆլեգմոնա, աբսցես | |
|
14) |
Առկա չէ |
ՄՌՏ կոնտրաստով |
1 |
Ա/հ մեծացում, ֆլեգմոնա, աբսցես | |
6․ Սույն հավելվածի Ձև 3-ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ հետազոտության իրականացման հաճախականությունը։
7․ Օգտագործվող դեղերի ցանկը սահմանվում է ըստ Ձև 4-ի (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլերը)․
Ձև 4
|
Հ/Հ |
Անվանումը, դեղաչափը, դեղաձևը, փաթեթավորումը |
Անվանումը (ջեներիկ) |
Չափման միավոր |
Միջինացված ցուցանիշ՝ տրամադրման հաճախա-կանություն |
Միջին օրական չափաքա-նակ |
Բուժման կուրսի միջին չափաքա-նակ |
Օրերի քանակ |
|
1) |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ գրանուլներ ներքին ընդունման դեղակախույթի 250մգ/5մլ |
Ամօքսիցիլին (ամօքսիցիլինի տրիհիդրատ գրանուլներ ներքին ընդունման դեղակախույթի 250մգ/5մլ |
սրվակ |
2-3 |
80մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
2) |
Ցեֆալեքսին (ցեֆալեքսինի մոնոհիդրատ) գրանուլներ ներքին ընդունման դեղակախույթի 250մգ/5մլ |
Ցեֆալեքսին (ցեֆալեքսինի մոնոհիդրատ) գրանուլներ ներքին ընդունման դեղակախույթի 250մգ/5մլ |
սրվակ |
3-4 |
50-75մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
3) |
Կլինդամիցին (կլինդամիցին հիդրոքլորիդ) 600մգ |
Կլինդամիցին (կլինդամիցին հիդրոքլորիդ) 600մգ |
դեղապատիճներ |
3-4 |
30մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
4) |
Ազիթրոմիցին (ազիթրոմիցին մոնոհիդրատ) 250մգ,500մգ |
Ազիթրոմիցին (ազիթրոմիցին մոնոհիդրատ) 250մգ,500մգ |
դեղահատեր |
1 |
12մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
5) |
Ամպիցիլին (ամպիցիլին նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 500մգ |
Ամպիցիլին (ամպիցիլին նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 500մգ |
սրվակ |
4 |
100-200մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
6) |
Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 500մգ,1000մգ |
Ցեֆտրիաքսոն (ցեֆտրիաքսոն նատրիում) դեղափոշի ներարկման լուծույթի 500մգ,1000մգ |
սրվակ |
1-2 |
100մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
7) |
Վանկոմիցին դեղափոշի լուծույթի համար 500մգ |
Վանկոմիցին դեղափոշի լուծույթի համար 500մգ |
սրվակ |
4 |
40-80մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
8) |
Մետրոնիդազոլ լուծույթ ն/ե կաթիլաներարկման 5մգ/մլ |
Մետրոնիդազոլ լուծույթ ն/ե կաթիլաներարկման 5մգ/մլ |
պլաստիկե փաթեթ |
4 |
30-40մգ/կգ |
- |
7-14 |
|
9) |
Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ |
Իբուպրոֆեն 200մգ, 400մգ |
դեղահատեր |
- |
- |
- |
- |
|
10) |
Պարացետամոլ 500մգ |
Պարացետամոլ 500մգ |
դեղահատեր |
- |
- |
- |
- |
8․ Սույն հավելվածի Ձև 4-ում սահմանված՝
1) նշանակված դեղի նկատմամբ անհատական անտանելիության դեպքում ավագ բուժաշխատողը իրավասու է նշանակել այլ դեղ:
2) տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ դեղի օգտագործման հաճախականությունը։
9․ Բուժական այլ միջոցառումներ սահմանվում են Ձև 5-ում (անհրաժեշտության դեպքում նշել հիվանդության փուլեր:
Ձև 5
|
Հ/Հ |
Բժշկական ծառայության տեսակը |
Տրամադրման քանակը | |
|
ԱԲ |
Բ | ||
|
1) |
Բաց բիոպսիա, դրենավորում |
1 | |
10․ Սույն հավելվածի Ձև 5–ում սահմանված տրամադրվող քանակների համար նշվում է միջինացված ցուցանիշ, նկատի ունենալով, թե ինչ հաճախականությամբ է իրականացվում տվյալ բուժական միջոցառումը։ Հաճախականության հաշվարկման միավորը պետք է լինի 0-ից 1 միջակայքում և հաշվի առնի նմանատիպ 100 դեպքերում տվյալ բուժական միջոցառման կիրառման հաճախականությունը։
11. Սույն հավելվածի Ձև 6–ում, Ձև 7-ում, Ձև 8-ում, Ձև 9-ում, Ձև 10-ում և 12-13-րդ կետերում ներկայացված է լիմֆադենիտով երեխաների վարման վերաբերյալ լրացուցիչ տեղեկատվություն.
Ձև 6
|
Լիմֆադենիտ/Լիմֆադենոպաթիա |
|
Ընդհանուր դրույթներ՝ |
Ձև 7
|
Հ/Հ |
Նորմալ ա/հ չափերի և տարիքային առանձնահատկություններ | |
|
1) |
Պարանոցային |
< 1 սմ (հաճախ շոշափվում են) |
|
2) |
Անութային |
< 1 սմ (հաճախ շոշափվում են) |
|
3) |
Աճուկային |
< 1.5 սմ (հաճախ շոշափվում են) |
|
4) |
Արմնկային |
< 0.5 սմ (պետք է չշոշափվեն ցանկացած տարիքում. տես կարմիր դրոշակները) |
|
5) |
Անրակային |
պետք է չշոշափվեն ցանկացած տարիքում. տես կարմիր դրոշակները |
|
6) |
Կրծքահասակ երեխաներ (<1 տարեկան) |
Կարող են շոշափվել մանր ծոծրակային և հարականջային ա/հ |
12. Եթե երեխայի ընդհանուր վիճակը տուժած է, ունի համակարգային նշաններ, տենդ, անհրաժեշտ է բացառել ռևմատոլոգիական (Կավասակիի հիվանդություն, Յուվենիլ Իդիոպաթիկ Արթրիտ, Համակարգային Կարմիր Գայլախտ) և չարորակ ուռուցքային հիվանդությունները (տես նաև կարմիր դրոշակները):
13. Հոսպիտալացման և ներերակային (ն/ե) հակաբակտերիալ (հ/բ) բուժման ցուցումներն են՝ տուժած, հիվանդ տեսքով երեխա, աբսցեսի ձևավորման կասկած, անարդյունավետ բերանացի հ/բ բուժում:
Ձև 8
Ձև 9
|
Լաբորատոր և գործիքային հետազոտություններ | |
|
Տարբերակիչ ախտորոշում |
Թեստեր |
|
Էբշտեյն Բար վարակ (ԷԲՎ) |
Հակակապսիդային ա/գ նկատմամբ ԻգՄ հ/մ |
|
Ցիտոմեգալովիրուսային վարակ (ՑՄՎ) |
ՑՄՎ ԻգՄ հ/մ |
|
ՄԻԱՎ (բարձր ռիսկի խումբ) |
ՄԻԱՎ-I, II հ/ծ-հ/մ թեստ |
|
Տոքսոպլազմոզ |
Իգ Մ |
|
Տուբերկուլոզային միկոբակտերիաներ |
Մանթուի փորձ |
|
Ոչ տուբերկուլոզային միկոբակտերիաներ |
Քսուքում հայտնաբերում (քսուքի ճիշտ նմուշառում և պատրաստում, անհրաժեշտ է նախապես ճշտել լաբորատորիայի հետ) |
|
Կատվի ճանկռածի հիվանդություն (Bartonella henselae) |
ԻգՄ (հասանելի չէ Հայաստանում) |
|
Բնածին պարանոցային գոյացություններ |
ՈւՁՀ |
Ձև 10
|
Հակաբակտերիալ բուժում | |
|
Հակաբակտերիալ դեղամիջոց |
Դեղաչափ |
|
Բերանացի ընդունման | |
|
Ամոքսիցիլին-կլավուլոնատ |
80 մգ/կգ/օրը ըստ ամոքսիցիլինի՝ բաժանած 2-3 ընդունման (առավելագույնը՝ 4000 մգ/օրը ըստ ամոքսիցիլինի) |
|
Ցեֆալեքսին |
50-75 մգ/կգ/օրը՝ բաժանած 3 կամ 4 ընդունման (առավելագույնը՝ 4 գ/օրը) |
|
Կլինդամիցին |
30 մգ/կգ/օրը՝ բաժանաժ 3 կամ 4 ընդունման (առավելագույնը՝ 1.8 գ/օրը) |
|
Ազիթրոմիցին |
12 մգ/կգ/օրը, մեկ ընդունումով (առավելագույնը՝ 500 մգ/օրը) |
|
Ներերակային (ն/ե) | |
|
Ամպիցիլին-Սուլբակտամ |
100-200 մգ/կգ/օրը՝ բաժանաժ 4ընդունման (առավելագույնը՝ 8 գ/օրը ըստ ամպիցիլինի) |
|
Ցեֆտրիաքսոն |
100 մգ/կգ/օրը, ն/ե կամ մ/մ, միանվագ կամ բաժանած 2ընդունման (առավելագույնը՝ 4 գ/օրը) |
|
Վանկոմիցին |
10-20 մգ/կգ 6ժամը մեկ (առավելագույնը 4 գ/օրը) |
|
Մետրոնիդազոլ |
30-40 մգ/կգ/օրը, բաժանած 4 ընդունման, (առավելագույնը 4 գ/օրը) |
|
Տևողությունը՝ 7-14 օր, վերագնահատում 24, 48 ժամ անց | |
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԻ ՄՇԱԿՄԱՆ ԱՂԲՅՈՒՐԸ
1. Weinstock MS, Patel NA, Smith LP. Pediatric Cervical Lymphadenopathy. Pediatr Rev. 2018;39(9):433-443. doi:10.1542/PIR.2017-0249, Վեինստոէ ՄՍ, Պատել ՆԱ, Սմիթ ԼՊ․ Մանկական պարանոցային լիմֆադենոպաթիա․Մանկաբուժություն․ 2018; 39(9):433-443. doi:10.1542/PIR.2017-0249
2. Friedmann AM. Evaluation and management of lymphadenopathy in children. Pediatr Rev. 2008;29(2):53-60. doi:10.1542/PIR.29-2-53, Ֆրիդման ԱՄ, Երխաների մոտ լիմֆադենոպաթիայի գնահատում և բուժում․ Մանկաբուժույուն․ 2008;29(2):53-60. doi:10.1542/PIR.29-2-53
3. Cervical lymphadenitis in children: Diagnostic approach and initial management - UpToDate. Accessed August 29, 2023. https://www.uptodate.com/contents/cervical-lymphadenitis-in-children-diagnostic-approach-and-initial-management , Երեխաների պարանոցային լիմֆադենիտ։ Ախտորոշիչ մոտեցում և առաջնային բուժում։ Թարմացում․ Հասանելի Օգոստոս 29, 2023 . https://www.uptodate.com/contents/cervical-lymphadenitis-in-children-diagnostic-approach-and-initial-management
4. Overview of common presenting signs and symptoms of childhood cancer - UpToDate. Accessed August 29, 2023. https://www.uptodate.com/contents/overview-of-common-presenting-signs-and-symptoms-of-childhood-cancer, Երեխաների քաղցկեղի ախտանշանների և տարածված գանգատների շրջահայացք- Թարմացում․ Հասանելի օգոստոս 29, 2023 . https://www.uptodate.com/contents/overview-of-common-presenting-signs-and-symptoms-of-childhood-cancer
5. Leung AKC, Davies HD. Cervical lymphadenitis: Etiology, diagnosis, and management. Curr Infect Dis Rep. 2009;11(3):183. doi:10.1007/S11908-009-0028-0,Լեունգ ԱԿՑ, Դեվիս ՀԴ․ Պարանոցային լիմֆադենիտ։ Էթիոլոգիա, ախտորոշում և բուժում․ Curr Infect Dis Rep. 2009;11(3):183. doi:10.1007/S11908-009-0028-0
6. WHO. Pocket Book of Hospital Care for Children: Guidelines for the Management of Common Childhood Illnesses. Vol 348. Second. (World Health Organization (WHO), ed.). World Health Organization; 2013. Accessed August 21, 2023. http://www.who.int/maternal_child_adolescent/documents/9241546700/en/: Առողջապահության Համաշխարհային Կազմակերպություն․ Երեխաների ստացիոնար խնամքի գրպանի ուղեցույց։ Տարածված մանկական հիվանդությունների բուժման ուղեցույց․ Հատոր 348․ Երկրորդ․ ԱՀԿ; 2013․ Հասանելի օգոստոս 21, 2023
Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 19 սեպտեմբերի 2024 թվական: