ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ
|
23 մայիսի 2023 թ. |
N 23-Ն |
Հ Ր Ա Մ Ա Ն
ԷՊԻԼԵՊՏԻԿ ՍՏԱՏՈՒՍՈՎ ՄԻՆՉԵՎ 18 ՏԱՐԵԿԱՆ ՊԱՑԻԵՆՏՆԵՐԻ ՎԱՐՄԱՆ ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հիմք ընդունելով «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» օրենքի 2-րդ հոդվածի 1-ին մասի 31-րդ կետը`
ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ
1. Հաստատել էպիլեպտիկ ստատուսով մինչև 18 տարեկան պացիենտների վարման գործելակարգը` համաձայն Հավելվածի:
2. Սույն հրամանը ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից:
|
Պարտականությունները կատարող` |
Լ. Նանուշյան |
|
Հավելված ՀՀ առողջապահության նախարարի 2023 թվականի մայիս «23»-ի թիվ 23-Ն հրամանի |
ԳՈՐԾԵԼԱԿԱՐԳ
ԷՊԻԼԵՊՏԻԿ ՍՏԱՏՈՒՍՈՎ ՄԻՆՉԵՎ 18 ՏԱՐԵԿԱՆ ՊԱՑԻԵՆՏՆԵՐԻ ՎԱՐՄԱՆ
1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Էպիլեպսիան հանդիպում է բնակչության 0.4-1% մոտ։ Էպիլեպսիայով տառապող մինչև 18 տարեկան պացիենտների (այսուհետ` երեխաներ) 10%-ը կարող են ունենալ էպիլեպտիկ ստատուս (այսուհետ` ԷՍ)։ ԷՍ-ի հանդիպելիությունը տարեկան կտրվածքով կազմում է 18-23/100.000 առողջ երեխաների խմբում:
2. Երեխաների 10% -ի մոտ առաջին էպիլեպտիկ նոպան դրսևորվում է էպիլեպտիկ ստատուսի ձևով։
3. Էպիլեպտիկ ստատուս է կոչվում այն նոպան, որը տևում է հինգ րոպեից ավել, կամ հինգ րոպեի ընթացքում մեկից ավելի նոպաների առկայությունը, որոնց ընթացքում չի վերականգնվում գիտակցությունը։
4. ԷՍ-ն հանդիսանում է կյանքին անմիջապես վտանգ սպառնացող վիճակ, որը պահանջում է անհապաղ միջամտություն։ ԷՍ-ն անհետաձգելի բժշկական օգնություն և սպասարկում պահանջող վիճակ է, որն ունի մահացության (19-26%) և հիվանդացության բարձր տոկոս, որն աճում է տարիքին զուգահեռ։ Էպիլեպտիկ ստատուսը կարող է առաջացնել անդառնալի փոփոխություններ՝ բերելով նեյրոնների վնասման, մահվան, նրանց կապերի խախտման՝ կախված նոպաների տեսակներից և տևողությունից։
2. ԷՊԻԼԵՊՏԻԿ ՍՏԱՏՈՒՍՈՎ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՎԱՐՈՒՄ
5. Անհետաձգելի բժշկական օգնություն և սպասարկում.
1) Մինչև 2 րոպե նոպայի դեպքում անհրաժեշտ է – շնչուղիների ոչ ինվազիվ պրոտեկցիա և գլխի դիրքավորում՝ գազերի փոխանակումը ապահովելու համար, կենսական ֆունկցիաների գնահատում
2) Մինչև 5 րոպե նոպայի դեպքում անհրաժեշտ է – նյարդաբանական կարգավիճակի գնահատում և ծայրամասային կաթետերի տեղադրում
3) Մինչև 10 րոպե նոպայի դեպքում անհրաժեշտ է – զարկերակային գազերի շեղումների կամ ներգանգային ճնշման բարձրացման դեպքում կատարել նազոտրախեալ ինտուբացիա
4) 5-15 րոպե նոպայի դեպքում– ըստ անհրաժեշտության` վազոպրեսորների ներարկում
5) Առաջնորդվել է ABC գնահատմամբ.
ա. Airway (A) Շնչուղիներ – օդի աջակցություն
բ. Breathing (B) Շնչառություն– ներմուծել 100% O2, գնահատել վենտիլյացիան
գ. Circulation (C) Շրջանառություն – ստուգել պուլսը, սրտի աշխատանքի մոնիթորինգ, ապահովել ներերակային մուտք:
6. Անհետաձգելի բժշկական օգնությունը և սպասարկումը ԷՍ-ով երեխաների մոտ.
|
Ժամանակը ցնցման սկզբից |
Դեղամիջոց, դեղաչափ, ներմուծման եղանակը | |||||||||
|
5 րոպե |
| |||||||||
|
15 րոպե |
3. ՖԵՆՈԲԱՐԲԻՏԱԼ 1) Ներերակային ա. 20 մգ/կգ լուծված 0.9% ֆիզիոլոգիական կամ 5% դեքստրոզայի լուծույթում 20 րոպեների ընթացքում կամ բոլյուսային եղանակով 5-10 րոպեների ընթացքում (առավելագույնը` 1000մգ) | |||||||||
|
30 րոպե |
4. ՖԵՆՈԲԱՐԲԻՏԱԼ 1) Ներերակային ա. 20 մգ/կգ լուծված 0.9% ֆիզիոլոգիական կամ 5% դեքստրոզայի լուծույթում 20 րոպեների ընթացքում կամ բոլյուսային եղանակով 5-10 րոպեների ընթացքում (առավելագույնը` 1000մգ) | |||||||||
|
45 րոպե |
5. ՄԻԴԱԶՈԼԱՄ 1) Ներերակային ա. Բոլյուս 0.15մգ/կգ շարունակելով 2մկգ/կգ/ր ինֆուզիա 2) Եթե ցնցումը շարունակվում է ` ա. Ավելացնել մինչև 2մկգ/կգ/ր յուրաքանչյուր 5ր մեկ մինչև առավելագույնը 24մկգ/կգ/րոպե կամ 20մգ/ժամ բ. Բոլյուս 0.15մգ/կգ յուրաքանչյուր ավելացման հետ 3) Եթե ցնցումները դադարում են և դադարը տևում է 48 ժամ` ա. Միդազոլամը իջեցնել 1մկգ/կգ/ր յուրաքանչյուր 15ր մեկ 4) Ցնցումների ի հայտ գալու դեպքում վերսկսել կամ կրկնել կամ կատարել Միդազոլամի ինֆուզիան | |||||||||
|
60 րոպե |
6. ԹԻՈՊԵՆՏԱԼ 1) Ներերակային ա. Բոլյուս 2-4մգ/կգ, շարունակելով 2-4մգ/կգ/ժ ինֆուզիայով բ.Դադարեցնել Միդազոլամը ինֆուզիան սկսելուց անմիջապես հետո գ.Հիմնվելով ԷԷԳ-ի վրա` օգտագործել լրացուցիչ բոլյուսներ 2մգ/կգ հաշվարկով, շարունակել` ավելացնելով ինֆուզիայի արագությունը 1մգ/կգ/ժ ամեն 30ր մեկ՝ մինչև 6մգ/կգ/ժ ըստ անհրաժեշտության 2) Եթե ցնցումները դադարում են, և դադարը տևում է 48 ժամ, ապա ա. Թիոպենտալը 12 ժամվա ընթացքում պակասեցնել 25%-ով 3) Ցնցումների ի հայտ գալու դեպքում ա. Վերսկսել կամ կրկնել կամ կատարել Միդազոլամը հետագա 48 ժամվա համար
ԿԱՄ
7. ՖԵՆՈԲԱՐԲԻՏԱԼԱՅԻՆ ԿՈՄԱ
1)Ներերակային ա. 20 մգ/կգ բոլուս 10 րոպեների ընթացքում բ. Կրկնել 10 մգ/կգ բոլուս յուրաքանչյուր 30-60 րոպեների ընթացքում գ. Փոփոխել դեղաչափը՝ ցանկալի կլինիկական և էլեկտրոգրաֆիկ արդյունքի հասնելու համար դ. Դադարեցնել Միդազոլամի ներարկումը 2) Եթե ցնցումները դադարում են, և դադարը տևում է 48 ժամ, ապա ա.իջեցնել Ֆենոբարբիտալը ~25%-ով ամեն օր բ. ստուգել Ֆենոբարբիտալի քանակը 3) Ցնցումների ի հայտ գալու դեպքում ա. Կրկնել կամ կատարել Ֆենոբարբիտալի ներարկումը ևս 48 ժամով | |||||||||
|
1 ժամ 45 րոպե |
8. ՊՐՈՊՈՖՈԼ 1) Ներերակային ա. Բոլյուս 2մգ/կգ,առավելագույնը` 10մգ/կգ բ. Հետո 2-10 մգ/կգ/ժ ինֆուզիա | |||||||||
|
48 ժամ |
9. Եթե դեղորայքը իջեցնելուց նոպաները կրկնվում են, վերսկսեք կամ կրկնեք Թիոպենտալի ինֆուզիան, ինչպես նշված է 6-րդ կետում | |||||||||
|
72 ժամ |
10. Սկսել Միդազոլամի ինֆուզիան 2մկգ/կգ/ր, կրկին փորձել Թիոպենտալը տիտրել: Եթե ցնցումը կրկնվում է, ապա ավելացնել Միդազոլամի ինֆուզիան ամեն 5 րոպեն մեկ մինչև 24 մկգ/կգ/ր կամ 20 մգ/ժամ ինչպես նկարագրված է 5-րդ կետում: Այս փուլում բուժումը անհատական է և որոշվում է համատեղ նյարդաբանի և ինթենսիվ թերապիայի թիմերի կողմից: |
7. Հակացնցումային դեղերի հիմնական կողմնակի ազդեցություններն են`
|
Դեղ |
Հիմնական կողմնակի ազդեցություններ |
|
1) Դիազեպամ |
ա. Շնչական դեպրեսիա |
|
2) Լորազեպամ |
ա. Շնչական դեպրեսիա |
|
3) Միդազոլամ |
ա. Շնչական դեպրեսիա |
|
4) Ֆենիտոին |
ա. Սրտային առիթմիա |
|
5) Ֆենոբարբիտալ |
ա. Շնչական դեպրեսիա |
|
6) Թիոպենտալ |
ա. Շնչական դեպրեսիա |
|
7) Դեպակին |
ա. Հեպատոտոքսիկ էֆֆեկտ |
|
8) Լևետիրացետամ |
ա. Սրտային և շնչական դեպրեսիայի համախտանիշը ավելի թույլ է |
|
9) Պրոպոֆոլ |
ա. Պրոպոֆոլի ինֆուզիայի համախտանիշ |
Պաշտոնական հրապարակման օրը՝ 29 մայիսի 2023 թվական: