«Գրանցված է»

ՀՀ արդարադատության

նախարարության կողմից

27 հուլիսի 2012 թ.

Պետական գրանցման թիվ 12412299

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

 

ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆՆ ԱՌԸՆԹԵՐ

ՊԵՏԱԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ԿՈՄԻՏԵ

 

7 հունիսի 2012 թ.   ք. Երևան

N 175-Ն

 

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

 

«ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ԵՎ ԿՈՒՏԱԿԱՅԻՆ ՎՃԱՐԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ» ՀՐԱՀԱՆԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

(վերնագիրը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

 

Հիմք ընդունելով «Եկամտային հարկի մասին» 2010 թվականի դեկտեմբերի 22-ի ՀՕ-246-Ն Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 27-րդ հոդվածը և «Եկամտային հարկի և պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 9-րդ հոդվածի 4-րդ մասը, ղեկավարվելով Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2008 թվականի սեպտեմբերի 4-ի N 1005-Ն որոշմամբ հաստատված Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի կանոնադրության 18-րդ կետի 4-րդ ենթակետով`

 

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ՝

 

1. Հաստատել «Եկամտային հարկի և կուտակային վճարի հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգը` համաձայն հավելվածի:

(1-ին կետը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

2. Ուժը կորցրած ճանաչել՝

1) Հայաստանի Հանրապետության պետական եկամուտների նախարարի 2001 թվականի ապրիլի 16-ի «Եկամտահարկի հաշվարկման և բյուջե վճարման կարգի մասին» հրահանգը հաստատելու մասին» N 02/456 հրամանը:

2) Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր հարկային պետական ծառայության պետի 2005 թվականի մայիսի 30-ի «Պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարների հաշվարկման և վճարման կարգի մասին» հրահանգը հաստատելու մասին» N 1-05/05-Ն հրամանը:

3. Սույն հրամանն ուժի մեջ է մտնում 2013 թվականի հունվարի 1-ից:

 

ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ

Գ. Խաչատրյան

 

Հավելված

 

Համաձայնեցված է Հայաստանի Հանրապետության  ֆինանսների նախարարության հետ  2 հուլիսի 2012 թ. N 570-Ն հրամանով

Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 7 հունիսի 2012 թ. N 175-Ն հրամանով

 

Հ Ր Ա Հ Ա Ն Գ

 

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ԵՎ ԿՈՒՏԱԿԱՅԻՆ ՎՃԱՐԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԻ ՄԱՍԻՆ

(վերնագիրը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

 

Սույն հրահանգը մշակված է` հիմք ընդունելով «Եկամտային հարկի մասին» 2010 թվականի դեկտեմբերի 22-ի ՀՕ-246-Ն Հայաստանի Հանրապետության օրենքի (այսուհետ` Օրենք) 27-րդ հոդվածը և նպատակ ունի պարզաբանել եկամտային հարկի հաշվարկման և Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե (այսուհետ` պետական բյուջե) վճարման հարցերը:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  1

 

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂՆԵՐԸ ԵՎ ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿՈՎ ՀԱՐԿՎՈՂ ՕԲՅԵԿՏԸ

 

1. Եկամտային հարկը հարկ վճարողների (օրենքով սահմանված դեպքերում` հարկային գործակալի) կողմից Օրենքով սահմանված կարգով և չափով պետական բյուջե վճարվող ուղղակի հարկ է: (նախադասությունը հանվել է 21.01.13 N 22-Ն)

(1-ին կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

2. Հայաստանի Հանրապետությունում եկամտային հարկ (այսուհետ նաև` հարկ) են վճարում (հարկ վճարող են հանդիսանում) հետևյալ ֆիզիկական անձինք (այդ թվում` անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները)`

1) Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ ֆիզիկական անձինք (այսուհետ` ռեզիդենտ): Հարկման նպատակով ռեզիդենտ է համարվում այն ֆիզիկական անձը, որը հարկային տարում (հունվարի 1-ից մինչև դեկտեմբերի 31-ը) սկսվող կամ ավարտվող 12-ամսյա ցանկացած ժամանակահատվածում գտնվել է Հայաստանի Հանրապետությունում ընդհանուր առմամբ 183 օր և ավելի, կամ` ում կենսական շահերի կենտրոնը գտնվում է Հայաստանի Հանրապետությունում (մասնավորապես` եթե Հայաստանի Հանրապետությունում է գտնվում տունը կամ բնակարանը, որտեղ բնակվում է նրա ընտանիքը և գտնվում է նրա անձնական կամ ընտանեկան հիմնական գույքը, կամ հիմնական տնտեսական (պրոֆեսիոնալ) գործունեության իրականացման վայրը), կամ` որը գտնվելով Հայաստանի Հանրապետությունում պետական ծառայության մեջ, ժամանակավորապես աշխատում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս.

2) Հայաստանի Հանրապետության ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձինք (այսուհետ` ոչ ռեզիդենտ): Հարկման նպատակով ոչ ռեզիդենտ է համարվում այն ֆիզիկական անձը, որը չի հանդիսանում Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ:

3. Ռեզիդենտների համար եկամտային հարկով հարկվող օբյեկտ է համարվում` Հայաստանի Հանրապետության տարածքում և նրա սահմաններից դուրս ստացված (ստացման ենթակա) հարկվող եկամուտը, իսկ ոչ ռեզիդենտների համար` հայաստանյան աղբյուրներից ստացված (ստացման ենթակա) հարկվող եկամուտը: Հարկվող եկամուտը հաշվետու ժամանակաշրջանում հարկ վճարողի համախառն եկամտի և Օրենքով սահմանված նվազեցվող եկամուտների ու ծախսերի դրական տարբերությունն է (եթե Օրենքով հարկվող օբյեկտի որոշման առումով այլ բան սահմանված չէ):

4. Սույն հրահանգի իմաստով`

1) հարկային գործակալը հարկ վճարողներին եկամուտներ վճարող (հատկացնող կամ բնամթերային ձևով տրամադրող) իրավաբանական անձն է (այդ թվում` օտարերկրյա իրավաբանական անձի հիմնարկը, մասնաճյուղը կամ ներկայացուցչությունը), անհատ ձեռնարկատերը, նոտարը, հիմնարկը, տեղական ինքնակառավարման մարմինը, որի վրա օրենքի համաձայն, դրված է հարկ վճարողներին եկամուտներ վճարելիս (հատկացնելիս կամ տրամադրելիս) նրանց եկամուտներից հարկը հաշվարկելու, պահելու (գանձելու) և պետական բյուջե վճարելու պարտավորությունը.

2) ինքնազբաղված անձը օրենքով չարգելված որևէ գործունեությունից եկամուտ ստացող` վարձու աշխատող, պայմանագրային եկամուտ ստացող, անհատ ձեռնարկատեր և նոտար չհանդիսացող ֆիզիկական անձն է (այդ թվում` գյուղատնտեսական արտադրանք արտադրողի կողմից գյուղատնտեսական արտադրանքի իրացումից եկամուտ ստացողը, «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հավելված N1-ի ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակներով զբաղվող արտոնագրային վճար վճարողը, քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով աշխատանքներ կատարողը և ծառայություններ մատուցողը), ինչպես նաև «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հավելված N 1-ի ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակներով զբաղվող արտոնագրային վճար վճարող անհատ ձեռնարկատերը.

3) գործատուն այն անձն է (կազմակերպություն, անհատ ձեռնարկատեր, նոտար, այլ ֆիզիկական անձ), որը աշխատանքային կամ քաղաքացիաիրավական պայմանագրի հիման վրա օրենքով սահմանված կարգով օգտագործում է ֆիզիկական անձանց աշխատանքը.

4) աշխատողը գործատուների (հարկային գործակալների) հետ աշխատանքային կամ քաղաքացիաիրավական հարաբերությունների մեջ գտնվող ֆիզիկական անձն է.

5) վարձու աշխատողը Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքով սահմանված տարիքի հասած գործունակ քաղաքացին է, որն աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա գործատուի օգտին կատարում է որոշակի աշխատանք` ըստ որոշակի մասնագիտության, որակավորման կամ պաշտոնի (վարձու աշխատող են համարվում նաև ծնողներից մեկի կամ որդեգրողի կամ հոգաբարձուի գրավոր համաձայնությամբ աշխատանքային պայմանագրով աշխատող 14-ից մինչև 16 տարեկան անձինք).

6) բազային եկամուտը համախառն եկամտի մեջ ներառվող` աշխատանքի վարձատրության և դրան հավասարեցված այլ վճարումների (այսուհետ նաև` աշխատավարձ), ձեռնարկատիրական և նոտարական գործունեությունից (բացառությամբ «Շրջանառության հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված շրջանառության հարկով, «Հաստատագրված վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված հաստատագրված վճարներով հարկվող և «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված արտոնագրային վճարներով հարկվող գործունեությունից) ստացման ենթակա հարկվող եկամուտների հանրագումարն է (աշխատանքի վարձատրության և դրան հավասարեցված այլ վճարումների ցանկը սահմանված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2013թ. օգոստոսի 8-ի N 853-Ն որոշմամբ).

7) պայմանագրային եկամուտը համախառն եկամտի մեջ ներառվող` քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի համաձայն աշխատանքների կատարման (ծառայությունների մատուցման) դիմաց գործատուից ստացված եկամուտն է (բացառությամբ` անհատ ձեռնարկատիրոջը և նոտարին վճարված եկամուտների).

8) անձնավորված հաշվառման տեղեկատվական բազան (տեղեկատվական բազա) ֆիզիկական անձանց վերաբերող` «Եկամտային հարկի և պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված տվյալների ամբողջությունն է:

(4-րդ կետը փոփ., լրաց. 21.01.13 N 22-Ն, խմբ. 24.09.13 N 415-Ն)

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  2

 

ՀԱՄԱԽԱՌՆ ԵԿԱՄՈՒՏԸ

 

5. Համախառն եկամուտը հաշվետու ժամանակաշրջանում հարկ վճարողի ստացված (ստացման ենթակա) բոլոր եկամուտների հանրագումարն է: Եկամուտ է համարվում ձեռնարկատիրական և նոտարական գործունեությունից, աշխատանքային պայմանագրերի շրջանակներում ստացման ենթակա, քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակներում կամ ցանկացած այլ հիմքով ստացված գույքը (դրամական և բնամթերային (ոչ դրամական) ձևով եկամուտները), մասնավորապես`

1) վարձու աշխատողի աշխատավարձը,

Սույն ենթակետի իմաստով աշխատավարձ և դրան հավասարեցված այլ վճարումներ են համարվում Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսդրությանը համապատասխան որոշակի ժամկետով և անորոշ ժամկետով աշխատանքային պայմանագրերի, ինչպես նաև աշխատանքի ընդունման մասին անհատական իրավական ակտի շրջանակներում կատարվող հետևյալ վճարումները (վարձատրությունը)`

ա. աշխատավարձը (հիմնական աշխատավարձ, լրացուցիչ վարձատրություն)` ներառյալ արտաժամյա աշխատանքի վարձատրությունը, գիշերային աշխատանքի վարձատրությունը, հանգստյան և ոչ աշխատանքային (տոնական և հիշատակի) օրերին կատարված աշխատանքի վճարումը, լրավճարները, հավելումներ, հավելավճարները և պարգևատրումները (անկախ վճարման պարբերականությունից և ֆինանսավորման աղբյուրներից), աշխատանքի վարձատրությանն ուղղված միջոցներից տրվող միանվագ գումարները (բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում տրվող փոխհատուցման գումարների, այդ թվում` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով վճարվող ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների գումարների, օգնության գումարների, ինչպես նաև վարձու աշխատողների սոցիալական կարիքների բավարարման նպատակով տրվող գումարների), պարապուրդի ժամանակ վճարումը, այդ թվում նաև` նախկին աշխատանքում վերականգնվելու դեպքում հարկադիր պարապուրդի դիմաց վճարված աշխատավարձը, օրինական գործադուլին մասնակցող աշխատողներին վճարումը, լրացուցիչ և հատուկ ընդմիջումների վճարումը, աշխատանքի ծավալի ավելացման դեպքում աշխատանքի վարձատրությունը, առողջության ստուգման համար ծախսվող ժամանակի համար վճարումը (եթե աշխատողի առողջության ստուգումը պարտադիր է և պայմանավորված է աշխատանքի բնույթով).

բ. ամենամյա (նվազագույն, երկարացված, լրացուցիչ) և նպատակային (ուսումնական, պետական կամ հասարակական պարտականությունների կատարման համար) վճարովի արձակուրդի գումարները, ինչպես նաև աշխատանքային պայմանագիրը լուծելիս (աշխատանքի ընդունման մասին անհատական իրավական ակտի գործողությունը դադարեցնելիս) չօգտագործված արձակուրդի համար վճարվող հատուցումը (փոխհատուցումը).

գ. հեղինակային վարձատրությունը (բացառությամբ «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 10-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված ռոյալթիների),

2) ռոյալթիները (նաև հեղինակների ժառանգների համար)` գրականության, արվեստի կամ գիտական աշխատանքի օգտագործման, կամ օգտվելու իրավունքի համար ցանկացած հեղինակային իրավունքից, ցանկացած արտոնագրից, ապրանքային նշանից, նախագծից կամ մոդելից, պլանից, գաղտնի բանաձևից կամ գործընթացից, էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների և տվյալների բազայի համար ծրագրերի կամ արդյունաբերական, առևտրային, գիտական սարքավորումներն օգտագործելու կամ օգտվելու համար իրավունքի, կամ արդյունաբերական տեխնիկական, կազմակերպական, առևտրային, գիտական փորձի վերաբերյալ տեղեկության տրամադրման համար հատուցումը.

3) տոկոսները` ցանկացած տեսակի պարտապահանջների (փոխառություն, ավանդ (դեպոզիտ), պարտատոմս, մուրհակ և այլն) դիմաց եկամուտները (անկախ պարտապանի շահույթում մասնակցության իրավունքի առկայությունից), ընդ որում`

ա. փոխառության դեպքում մի կողմը (փոխատուն) մյուս կողմի (փոխառուի) սեփականությանն է հանձնում դրամ կամ տեսակային հատկանիշով որոշվող այլ գույք, իսկ փոխառուն փոխատուին պարտավոր է վերադարձնել միևնույն գումարի դրամ (փոխառության գումարը) կամ փոխատուից ստացված գույքին հավասար քանակի և նույն տեսակի ու որակի գույք` տոկոսներով (օրենսդրությամբ կարող է սահմանափակվել տոկոսների առավելագույն չափը) կամ առանց տոկոսների.

բ. ավանդի (դեպոզիտի) դեպքում բանկը, ընդունելով ֆիզիկական անձից (ավանդատուից) ստացված կամ վերջինիս համար ստացված դրամական գումարը (ավանդը), պարտավոր է ավանդատուին վերադարձնել ավանդի գումարը և պայմանագրով նախատեսված պայմաններով ու կարգով դրանից վճարել տոկոսներ.

գ. պարտատոմսի (արժեթուղթ, որը հավաստում է դրա տիրապետողի իրավունքը` դրանում նախատեսված ժամկետում պարտատոմս թողարկած անձից ստանալ պարտատոմսի անվանական արժեքը կամ գույքային այլ համարժեք, ինչպես նաև պարտատոմսի անվանական արժեքից տոկոս կամ այլ գույքային իրավունքներ) դիմաց եկամուտներ են համարվում օրենսդրությամբ սահմանված կարգով թողարկված պարտատոմսերի էմիտենտից (կամ վերջինիս լիազորված անձից) տոկոսները (ներառյալ` այդ պարտատոմսերը մարելիս զեղչի ձևով), ինչպես նաև մասնակցության իրավունքով թողարկված պարտատոմսերից տոկոսները` մինչև վերջիններիս բաժնետոմսերի փաստացի ձևավորումը.

դ. մուրհակի (արժեթուղթ, որը հավաստում է մուրհակ տվողի (հասարակ մուրհակ) կամ մուրհակում նշված այլ վճարողի (փոխանցելի մուրհակ` վճարագիր) որևէ բանով չպայմանավորված պարտավորությունը` մուրհակում նախատեսված ժամկետը լրանալիս որոշակի գումար վճարել մուրհակը տիրապետողին (մուրհակի տիրոջը) դիմաց եկամուտներ են համարվում օրենսդրությամբ սահմանված կարգով թողարկված մուրհակից ստացված տոկոսները.

ե. տոկոսների ստացման պահ է համարվում տոկոսներ ստացող ֆիզիկական անձի կողմից դրանց փաստացի տնօրինման պահը (անկախ տոկոսները կանխիկ վճարելու հանգամանքից), մասնավորապես` բանկերի կողմից ֆիզիկական անձանց հետ կնքված բանկային ավանդի պայմանագրերով սահմանված վճարման ժամկետները ավարտվելուց հետո ավանդի դիմաց տոկոսի ստացման պահ է համարվում ոչ միայն կանխիկ վճարումը կամ ֆիզիկական անձանց անձնական բանկային հաշիվներին փոխանցումը, այլև հաշվարկված տոկոսի միացումը նոր պայմանագրի հիման վրա բացվող ավանդին: Ընդ որում` նշված պայմանագրերով սահմանված վճարման ժամկետների ավարտը ինքնին չի դիտվում որպես տոկոսների վճարման պահ.

4) շահաբաժինները` իրավաբանական անձի կանոնադրական (բաժնեհավաք) կապիտալում (հիմնադրամում) մասնակցությունից (բաժնեմասից, բաժնետոմսից, փայաբաժնից) եկամուտները.

5) վարձակալության դիմաց վճարներն ու այլ հատուցումը (վարձավճարները)` վարձատուի կողմից վարձակալին ժամանակավոր տիրապետման և (կամ) օգտագործման հանձնված գույքի դիմաց վճարները: Վարձավճարը սահմանվում է վարձակալության հանձնված ամբողջ գույքի կամ դրա յուրաքանչյուր բաղկացուցիչ մասի վերաբերյալ` պարբերաբար կամ միաժամանակ վճարվող որոշակի կայուն գումարով, վարձակալված գույքն օգտագործելու արդյունքում ստացված արտադրանքի, պտուղների կամ եկամուտների համար սահմանված բաժնով, վարձակալի կողմից որոշակի ծառայություններ մատուցելով, վարձակալի կողմից պայմանագրով պայմանավորված գույքը վարձատուի սեփականությանը կամ վարձակալությանը հանձնելով, վարձակալված գույքը բարելավելու համար պայմանագրով նախատեսված ծախսերը վարձակալի վրա դնելով (կողմերը վարձակալության պայմանագրով կարող են նախատեսել վարձավճարի նշված ձևերի համակցություն կամ դրա այլ ձևեր): Անշարժ գույքի վարձակալության պայմանագրից ծագող իրավունքները ենթակա են պետական գրանցման: Սույն ենթակետի դրույթները չեն վերաբերվում վարձույթի պայմանագրերից (երբ որպես մշտական ձեռնարկատիրական գործունեություն, գույքը վարձակալության հանձնող վարձատուն պարտավորվում է վճարի դիմաց վարձակալի ժամանակավոր (մինչև մեկ տարի ժամկետով) տիրապետմանը և օգտագործմանը հանձնել շարժական գույք) ֆիզիկական անձի եկամուտներին` այդ եկամուտները վերաբերվում են ձեռնարկատիրական գործունեությունից եկամուտներին.

6) գույքի օտարման դիմաց եկամուտները (օրենքով սահմանված դեպքերում` գույքի արժեքի հավելաճը), ընդ որում`

ա. բազմաբնակարան (այդ թվում` բազմաֆունկցիոնալ) շենքի, ստորաբաժանված շենքի, բնակելի թաղամասերում կամ համալիրներում անհատական բնակելի տներ կառուցապատող` ֆիզիկական անձի կողմից շենքի, դրա բնակարանների կամ այլ տարածքների այլ ֆիզիկական անձանց վաճառքի դեպքում, օտարված տարածքի (առանց ընդհանուր բաժնային սեփականություն հանդիսացող ոչ բնակելի տարածքների) վաճառքից եկամուտը հաշվարկվում է գույքահարկով հարկման նպատակով` դրանց համար օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքից ոչ պակաս չափով (գույքահարկով հարկման նպատակով` դրանց համար օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքի և փաստացի վաճառքի գնի դրական տարբերությունը դիտվում է որպես եկամուտ վաճառքի պահին).

բ. գրավ դրված գույքը (անշարժ կամ շարժական, նյութական կամ ոչ նյութական) սեփականության իրավունքով գրավառու բանկին (վարկային կազմակերպությանը) անցնելու դեպքում, գրավատու ֆիզիկական անձի՝ գույքն օտարելուց եկամուտ է համարվում գրավ դրված գույքի այլ անձին իրացման (օտարման) գնի (առանց անուղղակի հարկերի, եթե դրանք կիրառելի են) և վարկային պարտավորության դրական տարբերությունը: Վարկային պարտավորություն է համարվում գրավ դրված գույքը բանկին (վարկային կազմակերպությանը) ի սեփականություն անցնելու օրվա դրությամբ գրավով ապահովված պարտավորությունը (այդ թվում` տոկոսները, տուժանքը, կատարման ժամկետի կետանցով պատճառված վնասները), ինչպես նաև գրավ դրված գույքը պահելու (պահպանելու), դրա վրա բռնագանձում տարածելու և իրացնելու համար գրավառուի կատարած (կատարվելիք) ծախսերը` գրավ դրված գույքի իրացման գնի 15%-ը չգերազանցող չափով: Եթե բանկի (վարկային կազմակերպության) սեփականությանն անցած գրավադրված գույքը վերջինի կողմից այդ գույքն ի սեփականություն վերցնելուց հետո` 6 ամսվա ընթացքում, կրկին օտարվում է այդ գույքի նախկին սեփականատեր ֆիզիկական անձին (որի գույքի վրա տարածվել է բռնագանձումը) կամ նրա իրավահաջորդին, ապա համարվում է, որ գրավատու ֆիզիկական անձը գույք չի օտարել (գույքի օտարումից եկամուտ չի ստացել): Բռնագանձված գույքի նախկին սեփականատեր ֆիզիկական անձի կամ նրա իրավահաջորդի մասնակցությամբ քաղաքացիական, քրեական, սնանկության կամ վարչական գործի շրջանակներում բանկին (վարկային կազմակերպությանը) ի սեփականություն անցած այդ գույքի վրա արգելանք դրվելու դեպքում 6-ամսյա ժամկետի ընթացքը կասեցվում է արգելանքի տակ գտնվելու ամբողջ ժամկետով: Գրավ դրված գույքի իրացման հետևանքով ֆիզիկական անձին եկամուտների վճարման օր և իրացման (օտարման) գին են համարվում` բանկի (վարկային կազմակերպության) կողմից այդ գույքի հետագա օտարման օրը և օտարման գինը (անկախ ֆիզիկական անձին այդ եկամուտները փաստացի վճարված լինելու հանգամանքից), եթե նման օտարումը (բանկի կամ վարկային կազմակերպությունից այդ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի նոր գնորդին փոխանցումը) տեղի է ունեցել գույքն ի սեփականություն վերցնելուց հետո` 6 ամսվա ընթացքում (եթե գույքն օտարվել է օտարման օրվա դրությամբ այդ գույքի շուկայական գնից ողջամիտ չհամարվող ցածր գնով, ապա գույքի իրացման գին է համարվում օտարման օրվա դրությամբ այդ գույքի շուկայական գինը), կամ` գույքն ի սեփականություն վերցնելուն հաջորդող 6-ամսյա ժամկետի վերջին օրը և այդ օրվա դրությամբ գույքի շուկայական գինը (անկախ ֆիզիկական անձին այդ եկամուտները փաստացի վճարված լինելու հանգամանքից), եթե այդ 6-ամսյա ժամկետում գույքը չի օտարվել (բանկի կամ վարկային կազմակերպությունից այդ գույքի նկատմամբ սեփականության իրավունքի նոր գնորդին փոխանցում տեղի չի ունեցել), ընդ որում` բանկը (վարկային կազմակերպությունը) պարտավոր է իր հաշվին ապահովել գույքի շուկայական գնի որոշումն անկախ գնահատողի կողմից, կամ` գույքը բանկին (վարկային կազմակերպությանը) ի սեփականություն անցնելու օրը և այդ օրվա դրությամբ անկախ գնահատողի կողմից որոշված շուկայական գինը (անկախ ֆիզիկական անձին այդ եկամուտները փաստացի վճարված լինելու հանգամանքից), եթե այդ մասին բանկը (վարկային կազմակերպությունը) և գրավատու ֆիզիկական անձը համաձայնվել են (համաձայնությունը կնքվում է հասարակ գրավոր ձևով): Գրավ դրված գույքի իրացման (օտարման) գնի որոշման համար «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 22-րդ հոդվածով նախատեսված դեպքերում հարկային մարմինն օգտվում է նույն հոդվածի երկրորդ պարբերությամբ նախատեսված իրավունքներից.

7) վարկի և փոխառության գումարները.

8) խաղատներում և շահումներով խաղերում շահումները, որոնք ստացվում են խաղատան կամ շահումով խաղի կազմակերպման գործունեություն իրականացնողից կամ նրա անունից: Խաղատուն է համարվում այն խաղասրահը, որտեղ անց է կացվում կենդանի խաղ (խաղեր) և (կամ) շահագործվում են քսանից ավելի մեքենայացված խաղեր: Շահումով խաղ է համարվում ցանկացած մեքենայացված կամ կենդանի խաղ, որը որևէ կերպ ստեղծում է շահման հնարավորություն: Մեքենայացված խաղ է համարվում ծրագրավորված կամ մեխանիկական խաղային ավտոմատի կամ նման այլ սարքավորման միջոցով իրականացվող խաղ, որին մասնակցում է միայն խաղացողը: Կենդանի խաղ է համարվում ցանկացած խաղ, որին բացի խաղացողից մասնակցում է նաև խաղարկողը, կամ որին միաժամանակ մասնակցելու հնարավորություն է ընձեռված մի քանի խաղացողների` առանց խաղարկողի մասնակցության (բացառությամբ` մեքենայացված խաղերի).

9) մրցույթներից (մրցություններից) մրցանակները (պարգևները), որոնք ստացվում են դրամական կամ իրային ձևով` աշխատանքի լավագույնս կատարման կամ այլ արդյունքների հասնելու համար: Դրամական վարձատրություն վճարելու կամ այլ պարգև տալու (պարգև վճարելու) մասին հրապարակային հայտարարություն (մրցույթ, մրցություն) արած անձը պետք է պայմանավորված պարգև վճարի (հանձնի) մրցույթ (մրցություն) անցկացնելու կանոններին համապատասխան հաղթող ճանաչված անձին.

10) պետական պարգևները: Հայաստանի Հանրապետության պետական պարգևները (Հայաստանի Հանրապետության բարձրագույն կոչում, Հայաստանի Հանրապետության շքանշաններ և մեդալներ) հիմնվում են Հայաստանի Հանրապետությանը, հասարակությանը մատուցած ակնառու և բացառիկ ծառայությունները նշելու համար: Հայաստանի Հանրապետության բարձրագույն կոչումը շնորհման, Հայաստանի Հանրապետության շքանշաններով և մեդալներով պարգևատրման վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի կողմից հրապարակվում են հրամանագրեր, իսկ պետական պարգևների վերաբերյալ Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովն ընդունում է օրենքներ, որոնք սահմանում են պարգևատրման կարգը, պետական պարգևները կրելու կանոնները: Հայաստանի Հանրապետության շքանշանների, մեդալների նկարագրությունները և նմուշները հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը` ըստ իր կողմից անցկացված մրցույթի արդյունքների: Այստեղ`

ա. Հայաստանի Հանրապետության բարձրագույն կոչումը «Հայաստանի ազգային հերոս» կոչումն է («Հայաստանի ազգային հերոս» բարձրագույն կոչմանն արժանացած անձանց հանձնվում է Հայրենիքի շքանշան).

բ. Հայաստանի Հանրապետության շքանշաններն են` Հայրենիքի շքանշանը (հանձնվում է միայն «Հայաստանի ազգային հերոս» բարձրագույն կոչմանն արժանացած անձանց), Մարտական խաչ շքանշանը (1-ին աստիճանի և 2-րդ աստիճանի), Փառքի շքանշանը, Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանը, «Տիգրան Մեծ» շքանշանը, «Վարդան Մամիկոնյան» շքանշանը.

գ. Հայաստանի Հանրապետության մեդալներն են` Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար մեդալը, Արիության մեդալը, Մարտական ծառայության մեդալը, Հասարակական կարգի գերազանց պահպանման համար մեդալը, Մխիթար Գոշի մեդալը, Մխիթար Հերացու մեդալը, Անանիա Շիրակացու մեդալը, Մովսես Խորենացու մեդալը.

11) պետական մրցանակները: Հայաստանի Հանրապետության պետական մրցանակները հիմնված են` գրականության և արվեստի բնագավառում` բարձրարժեք ստեղծագործությունների համար, ճարտարապետության և քաղաքաշինության բնագավառում` լավագույն աշխատանքների (ինքնատիպ նախագծեր և ավարտված շինություններ կամ համալիրներ) համար, ճշգրիտ և բնական գիտությունների բնագավառում` նշանակալի, ակնառու հայտնագործությունների (գյուտերի) համար, որոնց արդյունքներն էապես հարստացրել են հայրենական ու միջազգային գիտությունը և էական ազդեցություն ունեցել գիտատեխնիկական առաջընթացի վրա, հումանիտար և հասարակական գիտությունների բնագավառում` արժեքավոր աշխատանքների համար: Որպես պետական մրցանակ շնորհվում են` մրցանակի դափնեկրի վկայագիր, կրծքանշան և դրամական պարգև` 5,0 մլն դրամի չափով: Հայաստանի Հանրապետության պետական մրցանակների շնորհման կարգը հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի 22.08.2002թ. «Հայաստանի Հանրապետության պետական մրցանակներ հիմնելու և շնորհելու կարգի մասին» ՆՀ-1164-Ն հրամանագրով.

12) վիճակախաղերի իրային և դրամական շահումները, որոնք ստացվում են դրամական կամ իրային ձևով վիճակախաղի կազմակերպչից կամ նրա անունից: Վիճակախաղ է համարվում (այդ թվում` տոտալիզատորը և գովազդային վիճակախաղը) հրապարակային միջոցառումը, որի ընթացքում կազմակերպիչը մասնակիցների միջև անցկացնում է վիճակախաղի շահումային ֆոնդի խաղարկություն, ընդ որում՝ շահումները կախված չեն նրա գործողություններից և կամքից, այլ բացառապես արդյունք են պատահականության: Տոտալիզատորը խաղ է, որի մասնակիցը կանխագուշակում է խաղային, սպորտային, սոցիալապես նշանակալից իրավիճակի հնարավոր տարբերակ, ընդ որում` շահումը պայմանավորված է կանխագուշակման մասնակի կամ լրիվ համընկնումից տեղի ունեցած փաստով: Գովազդային է այն վիճակախաղը, որը կազմակերպվում է ծառայություններ կամ ապրանքներ գովազդելու նպատակով, ընդ որում` շահումային ֆոնդն ամբողջությամբ ձևավորվում է գովազդատուի կողմից՝ նրա նախորդ տարվա գործունեության արդյունքում ձևավորված զուտ շահույթի հաշվին և չի կարող գերազանցել օրենքով սահմանված չափը.

13) նպաստները: Հայաստանի Հանրապետությունում վճարվող նպաստներն են`

ա. պետական նպաստները (ընտանեկան նպաստ և միանվագ դրամական օգնություն, երեխայի խնամքի նպաստ, երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստ, զոհված` Հայաստանի ազգային հերոսի կամ Մարտական խաչ շքանշանով պարգևատրված անձի ընտանիքի նպաստ),

բ. ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստները (հիվանդության նպաստ, պրոթեզավորման նպաստ, առողջարանային բուժման նպաստ, հղիության ու ծննդաբերության նպաստ. ընտանիքի հիվանդ անդամի խնամքի նպաստ),

գ. արձակման նպաստը,

դ. գործազրկության նպաստները,

ե. ուսանողական նպաստները (այդ թվում` պետական նպաստի ձևով ուսման վճարի փոխհատուցումը),

զ. օրենքով սահմանված այլ նպաստները.

14) կենսաթոշակները` օրենքով սահմանված բոլոր տեսակի պարտադիր և կամավոր կենսաթոշակները (այդ թվում` սահմանված կարգով կենսաթոշակների պարտադիր կամ կամավոր կուտակային համակարգին մասնակցության շրջանակներում վճարվող կենսաթոշակները): Հայաստանի Հանրապետությունում վճարվող կենսաթոշակներն են`

ա. պետական կենսաթոշակները` աշխատանքային կենսաթոշակներ (տարիքային, արտոնյալ պայմաններով, երկարամյա ծառայության, հաշմանդամության, կերակրողին կորցնելու դեպքում, մասնակի), զինվորական կենսաթոշակներ (երկարամյա ծառայության, հաշմանդամության, կերակրողին կորցնելու դեպքում) և սոցիալական կենսաթոշակներ (ծերության, հաշմանդամության, կերակրողին կորցնելու դեպքում),

բ. պարտադիր կուտակային կենսաթոշակները` անուիտետներ, ծրագրային վճարներ և միանվագ վճարներ,

գ. կամավոր կուտակային կենսաթոշակները` ցմահ կամ ժամկետային վճարներ (անուիտետներ), միանվագ վճարներ.

15) կրթաթոշակները (այդ թվում` պետական կրթաթոշակի ձևով ուսման վճարի փոխհատուցումը).

16) ալիմենտները (ապրուստավճարները),

17) դոնորության համար գումարները,

18) անհատույց ստացված գումարները, որոնք ներառում են ժառանգության, նվիրատվության, օգնության, օժանդակության, աջակցության և նմանատիպ այլ եղանակով ստացված գումարները (այդ թվում` ֆիզիկական անձի օգտին կատարված ապահովագրական և այլ վճարումները), ընդ որում`

ա. ժառանգության դեպքում մահացածի գույքը (ժառանգությունը) անցնում է այլ անձանց (համապարփակ իրավահաջորդություն): Ժառանգությունը կատարվում է ըստ կտակի և ըստ օրենքի.

բ. նվիրատվության պայմանագրով մի կողմը (նվիրատուն) մյուս կողմի (նվիրառուի) սեփականությանն անհատույց հանձնում է կամ պարտավորվում է հանձնել գույք կամ իրեն, կամ երրորդ անձին ուղղված գույքային իրավունք (պահանջ), կամ ազատում է, կամ պարտավորվում է նրան ազատել իր կամ երրորդ անձի հանդեպ ունեցած գույքային պարտավորությունից: Գույքի կամ իրավունքի հանդիպական հանձնման կամ հանդիպական պարտավորության առկայության դեպքում պայմանագիրը նվիրատվություն չի համարվում: Նվիրատվության պայմանագիրը կնքվում է գրավոր: Անշարժ գույքի նվիրատվության պայմանագրով սեփականության իրավունքի փոխանցումը ենթակա է պետական գրանցման.

գ. գույքը (այդ թվում՝ դրամական միջոցները) համարվում է ստացված օգնության (օժանդակության, աջակցության) կարգով, մասնավորապես` այն դեպքերում, երբ ֆիզիկական անձինք այլ անձանց (կազմակերպություն, անհատ ձեռնարկատեր, նոտար կամ այլ ֆիզիկական անձ) միջոցների հաշվին ստանում են կանխիկ գումար կամ կտրոններ (այլ փաստաթղթեր) անվանական արժեքի նշումով, որոնք այդ ֆիզիկական անձանց իրավունք են տալիս երթևեկելու, հաճախելու կամ օգտվելու սովորական պայմաններում վճարովի այլ ծառայություններից.

դ. ֆիզիկական անձանց օգնության (օժանդակության, աջակցության) կարգով ստացված եկամուտներին են դասվում նաև այլ անձանց (կազմակերպություն, անհատ ձեռնարկատեր, նոտար կամ այլ ֆիզիկական անձ (այդ թվում՝ գործատու)) կողմից այդ ֆիզիկական անձանց նյութական և սոցիալական վիճակի բարելավման նպատակով կատարված վճարումները (մասնավորապես՝ կոմունալ-կենցաղային ծառայությունների արժեքը, տարբեր բնույթի աբոնեմենտների, թերթերի, ամսագրերի և գրքերի բաժանորդագրության արժեքը, սննդի արժեքը, բուժման արժեքը, մանկական նախադպրոցական հիմնարկներում և ուսումնական հաստատություններում երեխաների համար կատարած մուծումների գումարները (բացառությամբ՝ բաժնային մասնակցությամբ մանկական նախադպրոցական հիմնարկների պահպանման համար կատարած ծախսերի), աշխատանքի վայր մեկնելու և վերադարձի ուղերթի արժեքը, բուժման և հանգստի ուղեգրերի արժեքը, բնամթերային (ոչ դրամական) ձևով եկամուտների հաշվարկման համար սահմանված կարգով որոշված արժեքից ցածր արժեքով գույքը իրացնելիս՝ այդ արժեքների տարբերությունը), ինչպես նաև ֆիզիկական անձանց համար կատարված ապահովագրավճարները.

19) կատարված ծախսերի կամ կրած վնասների հատուցումները: Կրած վնասները ներառում են` իրավունքը խախտված ֆիզիկական անձի ծախսերը, որ նա կատարել է կամ պետք է կատարի խախտված իրավունքը վերականգնելու համար, նրա գույքի կորուստը կամ վնասվածքը (իրական վնաս), ինչպես նաև չստացված եկամուտները, որոնք այդ ֆիզիկական անձը կստանար քաղաքացիական շրջանառության սովորական պայմաններում, եթե նրա իրավունքը չխախտվեր (բաց թողնված օգուտ): Անձը, ում իրավունքը խախտվել է, կարող է պահանջել իրեն պատճառված վնասների լրիվ հատուցում (եթե վնասների հատուցման ավելի պակաս չափ նախատեսված չէ օրենքով կամ պայմանագրով) և, եթե իրավունքը խախտած անձը դրա հետևանքով ստացել է եկամուտներ, ապա ֆիզիկական անձը, ում իրավունքը խախտվել է, մյուս վնասների հետ միասին բաց թողնված օգուտի հատուցման պահանջի իրավունք ունի (այդ եկամուտներից ոչ պակաս չափով).

20) փոխհատուցման վճարները, մասնավորապես`

ա. դիվանագիտական ծառայողներին տրվող փոխհատուցման վճարները.

բ. աշխատողներին տրվող գործուղման վճարները` հիմնական աշխատանքի վայրից (քաղաք, գյուղ) դուրս որոշակի ժամկետով այլ վայրում աշխատանքային հանձնարարություն կատարելու հետ կապված ծախսերի համար տրվող գումարները (մասնավորապես` օրապահիկ, գիշերավարձ, աշխատանքի հիմնական վայրից գործուղման վայրեր մեկնելու և վերադառնալու ճանապարհածախս, ճանապարհին հարկադրական կանգառի ժամանակ հյուրանոցներում և համանման օբյեկտներում տեղերն ամրագրելու վճար, ապահովագրական վճարներ, պետական տուրքեր, մուտքի արտոնագրի ձևակերպման հետ կապված ծախսեր, կապի (հեռախոս, ֆաքս, ինտերնետ ծառայություն) ծախսեր, փաստաթղթերի թարգմանության և վավերացման ծախսեր): Օրապահիկը վճարվում է աշխատողի գործուղման մեջ գտնվելու օրացուցային օրերի (ներառյալ` գործուղում մեկնելու և վերադառնալու օրերը) համար: Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս գործուղման դեպքում, գործուղման վճարների հաշվարկները կատարվում են գործուղման ծախսերի հատուցման վճարման օրը (բայց ոչ ուշ, քան գործուղումից վերադառնալուց հետո սահմանված առավելագույն ժամկետը)` Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հրապարակած` արժութային շուկաներում ձևավորված ԱՄՆ-ի դոլարի կամ եվրոյի միջին փոխարժեքներով.

գ. դաշտային պայմաններում կամ տեղափոխման (տեղաշարժման) բնույթ կրող աշխատանքների կատարման համար աշխատողներին տրվող վճարները: Դաշտային պայմաններում կատարվող աշխատանքներն են` Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հիմնական աշխատանքի վայրից դուրս որոշակի (մինչև 6 ամիս) ժամկետով կատարվող երկրաբանահետախուզական, սեյսմաբանական, տեղագրագեոդեզիական, նախագծահետազոտական, արտակարգ իրավիճակների վերացման և մոնիթորինգի աշխատանքները, հնագիտական, համաճարակաբանական, գյուղատնտեսական և բնապահպանական հետազոտությունը, պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների վիճակի մասնագիտական ուսումնասիրությունն ու հետազոտությունը, հնագիտական պեղումները, գիտական արշավները, եթե դրանք իրականացվում են աշխատավայրերի ու կենցաղի համար ոչ հարմար պայմաններում, ժամանակավորապես տեղակայված են բնակավայրերից դուրս: Տեղափոխման (տեղաշարժման) բնույթի աշխատանքներն են` Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հիմնական աշխատանքի վայրից դուրս աշխատողների աշխատավայրերի հաճախակի վերատեղաբաշխմամբ կատարվող էներգետիկայի, կապի, ճանապարհաշինության, խմելու և ոռոգման ջրի համակարգերի սպասարկման աշխատանքները, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության տարածքում և Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս` մշտապես ճանապարհին կատարվող ավտոմոբիլային, երկաթուղային տրանսպորտի սպասարկման այն աշխատանքները, որոնց տևողությունը գերազանցում է 12 ժամը, և փոխվում է այն օրացուցային օրը, որի ընթացքում հիմնական աշխատավայրից կատարվել է մեկնումը.

դ. աշխատողներին տրվող հատուկ սնունդը.

ե. Հայաստանի Հանրապետության առաջնությունների և մարզային առաջնությունների, Հայաստանի Հանրապետության տարածքում Հայաստանի Հանրապետության կողմից կազմակերպվող և անցկացվող միջազգային մրցաշարերի և ֆիզկուլտուրային-առողջարարական մասսայական միջոցառումների մասնակիցների գիշերավարձի ու սննդի օրական վճարները, ինչպես նաև ազգային հավաքական թիմերի ուսումնամարզական հավաքների մասնակիցների գիշերավարձի և սննդի օրական վճարները.

21) ապահովագրական հատուցումները: Ապահովագրությունն իրականացվում է ապահովագրող կազմակերպության (ապահովագրողի) հետ ֆիզիկական անձի (ապահովագրվողի) կնքած ապահովագրության պայմանագրով և (կամ) ապահովագրական վկայագրով: Ապահովագրական հատուցումը ապահովագրական պատահարի տեղի ունենալու արդյունքում ապահովագրողի կողմից ապահովագրական պայմանագրի հիման վրա ապահովադրին կամ շահառուին վճարման ենթակա գումարն է` դրամական արտահայտությամբ կամ համարժեք գույքով: Ապահովագրական հատուցումները ստացվում են ապահովագրական ընկերություններից.

22) պետության կամ համայնքների կարիքների համար ֆիզիկական անձանց պատկանող անշարժ գույքը վերցնելու դիմաց այդ ֆիզիկական անձանց և դրանում հաշվառված (գրանցված) ֆիզիկական անձանց վճարված գումարները.

23) հարկային վարչարարության օժանդակության նպատակով անցկացվող վիճակահանության արդյունքում տրամադրված պարգևավճարները և բոնուսները (դրանց տրամադրման կարգը հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 30.10.2008թ. «Հարկային վարչարարությանն օժանդակության նպատակով վիճակահանության անցկացման և պարգևավճարների տրամադրման կարգը հաստատելու մասին» N 1330-Ն որոշմամբ):

(5-րդ կետը խմբ. 24.09.13 N 415-Ն)

6. Հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտները հաշվետու ժամանակաշրջանում հարկ վճարողի ստացված (ստացման ենթակա) բոլոր եկամուտների հանրագումարն է: Եկամուտ է համարվում ձեռնարկատիրական և նոտարական գործունեությունից, աշխատանքային պայմանագրերի շրջանակներում ստացման ենթակա, քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակներում կամ ցանկացած այլ հիմքով ստացված գույքը (դրամական և բնամթերային (ոչ դրամական) ձևով եկամուտները), մասնավորապես`

1) Հայաստանի Հանրապետությունում աշխատանքի դիմաց աշխատավարձը.

2) Հայաստանի Հանրապետությունում քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակներում ծառայությունների մատուցումից (աշխատանքների կատարումից) եկամուտները.

3) Հայաստանի Հանրապետության տարածքում իրականացրած ձեռնարկատիրական գործունեությունից (արտադրանքի, ապրանքների իրացումից և ծառայությունների մատուցումից (աշխատանքների կատարումից)) եկամուտները.

4) պասիվ եկամուտները` ֆիզիկական անձի կողմից` իր գույքի կամ այլ ակտիվների ներդրմամբ (տրամադրմամբ), Հայաստանի Հանրապետության տարածքում բացառապես այլ անձանց գործունեությունից եկամուտները (այդ թվում` շահաբաժինները, տոկոսները, ռոյալթիները, Հայաստանի Հանրապետությունում գտնվող գույքը վարձակալության տալուց եկամուտը (վարձավճարը), Հայաստանի Հանրապետությունում գտնվող գույքի և այլ ակտիվների օտարումից գույքի և այլ ակտիվների արժեքի հավելաճը, փոխադրման ծառայությունների (ֆրախտի) դիմաց եկամուտները).

5) ցանկացած այլ հիմքով հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտները:

7. Հարկման նպատակով ռեզիդենտների համար համախառն եկամտի մեջ ներառվում են Հայաստանի Հանրապետությունում և նրա սահմաններից դուրս ստացված (ստացման ենթակա) բոլոր եկամուտները, իսկ ոչ ռեզիդենտների համար` միայն հայաստանյան աղբյուրներից ստացված (ստացման ենթակա) եկամուտները:

(7-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

8. Հարկման ենթակա չեն և հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտների մեջ չեն ներառվում ոչ ռեզիդենտների արտաքին տնտեսական գործունեության հետ կապված եկամուտները: Արտաքին տնտեսական գործունեություն է համարվում բացառապես ֆիզիկական անձի (ոչ ռեզիդենտի) անունից իրականացված, նրան պատկանող ապրանքները Հայաստանի Հանրապետություն ներկրելու հետ կապված (ապրանքների մաքսային փաստաթղթերի առկայության և տվյալ գործառնությունում միջնորդների բացակայության դեպքում) գործունեություն, որի դեպքում Հայաստանի հարկային ռեզիդենտը ապրանքների սեփականատեր է դառնում մինչև Հայաստանի Հանրապետության պետական սահմանը հատելը: Արտաքին տնտեսական գործունեության շարքին են դասվում, մասնավորապես` մատակարարման պայմանագրերով (երբ ձեռնարկատիրական գործունեություն իրականացնող մատակարար-վաճառողը պարտավորվում է իր արտադրած կամ գնած ապրանքները պայմանավորված ժամկետում (ժամկետներում) հանձնել գնորդին) Հայաստանի Հանրապետություն ապրանքների ներմուծումը և դրա հետ կապված մատակարարող ֆիզիկական անձի կողմից մատուցված ծառայությունների մատուցումը (տրանսպորտային (այդ թվում` օժանդակ) ծառայությունները և այլն), որոնք բխում են ապրանքների մատակարարման պայմաններից:

(8-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

9. Բնամթերային (ոչ դրամական) ձևով եկամուտները համախառն եկամտում հաշվի են առնվում (այդ թվում` նաև հարկային գործակալի կողմից Օրենքի համաձայն հարկը պահելու (գանձելու) դեպքում) պետական հաստատագրված (կարգավորվող), իսկ դրանց բացակայության դեպքում` ազատ (շուկայական) գներով` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով: Բնամթերային (ոչ դրամական ձևով) եկամուտները ստացվում են գույքով (բացառությամբ` դրամական միջոցների), աշխատանքներով (ծառայություններով) կամ մտավոր սեփականության արդյունքներով:

10. Արտարժույթով եկամուտները (նվազեցումները) վերահաշվարկվում են Հայաստանի Հանրապետության դրամով` ելնելով դրանց հաշվարկման օրը Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հրապարակած` արժութային շուկաներում ձևավորված միջին փոխարժեքից:

11. Հարկը վճարվում է Հայաստանի Հանրապետության դրամով, իսկ արտարժույթով վճարվող (վճարված, փոխանցված) հարկի գումարները վերահաշվարկվում են Հայաստանի Հանրապետության դրամով` վճարման օրը Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հրապարակած` արժութային շուկաներում ձևավորված միջին փոխարժեքին համապատասխան: Հարկի վճարման օր է համարվում պետական բյուջեն սպասարկող բանկի հաշվին գումարների մուտքագրման օրը:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  3

 

ՀԱՄԱԽԱՌՆ ԵԿԱՄՏԻ ՆՎԱԶԵՑՈՒՄՆԵՐԸ

 

12. Հարկ վճարողի (Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի կամ օտարերկրյա քաղաքացի և քաղաքացիություն չունեցող անձ (այսուհետ` օտարերկրացի), ռեզիդենտ կամ ոչ ռեզիդենտ) հարկվող եկամուտը որոշելիս համախառն եկամտից կատարվում են սույն հրահանգի 13-րդ, 14-րդ, 16-րդ և 17-րդ կետերում նշված նվազեցումները (նվազեցվող եկամուտներ, ծախսեր): Նվազեցումների միևնույն գումարը համախառն եկամտից կարող է կատարվել միայն մեկ անգամ:

(12-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

13. Համախառն եկամտից նվազեցվող եկամուտներն են`

1) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն վճարված նպաստները (բացառությամբ` ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների).

 2) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն վճարված բոլոր տեսակի կենսաթոշակները (բացառությամբ` սահմանված կարգով կենսաթոշակների կամավոր կուտակային համակարգին մասնակցության շրջանակներում վճարված կենսաթոշակների), մասնավորապես`

ա. պետական կենսաթոշակները,

բ. պարտադիր կուտակային կենսաթոշակները (այդ թվում` սահմանված կարգով կենսաթոշակների պարտադիր կուտակային համակարգին կամավորության սկզբունքով մասնակցության շրջանակներում վճարված կենսաթոշակները).

 3) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով`

 ա. կամավոր կուտակային կենսաթոշակային սխեմայի շրջանակում հարկ վճարողի համար իր և (կամ) երրորդ անձի (այդ թվում` գործատուի) կողմից կատարված (կատարվող) կուտակային վճարները` հարկ վճարողի հարկվող եկամտի 5%-ը չգերազանցող չափով,

 բ. պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային սխեմայի շրջանակում պետության կողմից հարկ վճարողի համար կատարվող կուտակային վճարները (առավելագույնը` բազային եկամտի 5%-ի չափով (բայց ոչ ավելի, քան յուրաքանչյուր ամսվա համար 25,0 հազ. դրամի չափով)).

 4) ապահովագրական հատուցումները (բացառությամբ` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կամավոր կուտակային կենսաթոշակային սխեմայի շրջանակում հարկ վճարողի համար իր և (կամ) երրորդ անձի (այդ թվում` գործատուի) կողմից կատարված կամավոր կուտակային վճարների հաշվին սահմանված կարգով ստացված հատուցումների (այդ թվում` կենսաթոշակների)).

 5) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կամավոր կամ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային սխեմայի շրջանակում հարկ վճարողի համար իր և (կամ) երրորդ անձի (այդ թվում` պետության, գործատուի) կողմից կատարված կուտակային վճարների հաշվին մինչև կենսաթոշակների ստացման իրավունքի ձեռք բերման` օրենքով սահմանված ժամկետը լրանալը ստացված (ստացման ենթակա) եկամուտները.

6) զինծառայողների և նրանց ընտանիքների անդամների սոցիալական ապահովության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 33-36-րդ հոդվածների համաձայն` զինծառայողներին և նրանց հավասարեցված անձանց մատուցված ծառայությունները կամ բնամթերային (ոչ դրամական) ձևով ստացված եկամուտները, ինչպես նաև պարտադիր զինվորական ծառայության զինծառայողների (կուրսանտների) դրամական բավարարումը և դրան հավասարեցված վճարումները.

7) (ենթակետն ուժը կորցրել է 21.01.13 N 22-Ն)

8) զոհված զինծառայողների ընտանիքների անդամներին և հաշմանդամ դարձած զինծառայողներին Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն տրված միանվագ վճարները.

9) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն սոցիալական պաշտպանության համակարգի շրջանակներում վճարված պատվովճարները, դրամական օգնություններն ու օժանդակությունները.

10) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան վճարված ալիմենտները (ապրուստավճարները)` ստացողի մոտ.

11) արյուն ու կրծքի կաթ հանձնելու և դոնորության այլ տեսակների համար ֆիզիկական անձանց եկամուտները.

12) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված նորմաների (չափերի) սահմաններում աշխատանքային կամ քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակներում աշխատանքների կատարման (ծառայությունների մատուցման) հետ կապված փոխհատուցման վճարները (բացառությամբ` աշխատանքից ազատվելու դեպքում չօգտագործված արձակուրդի փոխհատուցման վճարների), մասնավորապես`

ա. դիվանագիտական ծառայողներին տրված փոխհատուցման վճարները.

բ. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն գործուղվելու դեպքում ոչ պետական և ոչ համայնքային բյուջեներից ֆինանսավորվող գործուղումների համար`

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 27-ի «Հարկման նպատակով համախառն եկամտից իրականացվող նվազեցումների որոշ տեսակների առավելագույն թույլատրելի չափեր սահմանելու մասին» N 753 որոշմամբ սահմանված օրապահիկի չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում օրապահիկի գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից,

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2335-Ն որոշմամբ սահմանված գիշերավարձի և ճանապարհածախսի նվազագույն չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում գիշերավարձի գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից, իսկ այդ չափերը գերազանցող գիշերավարձի և ճանապարհածախսի գումարները` միայն փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու դեպքում.

գ. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում և Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն գործուղվելու դեպքում պետական կամ համայնքային բյուջեներից ֆինանսավորվող գործուղումների համար`

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 27-ի «Հարկման նպատակով համախառն եկամտից իրականացվող նվազեցումների որոշ տեսակների առավելագույն թույլատրելի չափեր սահմանելու մասին» N 753 որոշմամբ սահմանված օրապահիկի չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում օրապահիկի գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից,

 - Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2335-Ն որոշմամբ սահմանված գիշերավարձի նվազագույն չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում գիշերավարձի գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից, իսկ այդ որոշմամբ սահմանված գիշերավարձի առավելագույն չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության պետական պահպանության ծառայության աշխատողների գործուղման, Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի արձակուրդների (ամառային, ձմեռային) և առանձին դեպքերում (պատճառաբանված հիմնավորումների առկայության պայմաններում) բյուջետային հիմնարկների աշխատողների գործուղման ժամանակ գիշերավարձի գումարները` միայն փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու դեպքում,

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2335-Ն որոշմամբ սահմանված ճանապարհածախսի նվազագույն չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում ճանապարհածախսի գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից, իսկ այդ չափերը գերազանցող ճանապարհածախսի գումարները` միայն փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու դեպքում.

դ. Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս գործուղվելու դեպքում ոչ պետական և ոչ համայնքային բյուջեներից ֆինանսավորվող գործուղումների համար`

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 27-ի «Հարկման նպատակով համախառն եկամտից իրականացվող նվազեցումների որոշ տեսակների առավելագույն թույլատրելի չափեր սահմանելու մասին» N 753 որոշմամբ սահմանված օրապահիկի չափերը չգերազանցող օրապահիկի գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից,

 - փաստաթղթերով հիմնավորված գիշերավարձի գումարները (բայց Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2335-Ն որոշմամբ սահմանված գիշերավարձի նվազագույն չափերից ոչ պակաս), իսկ գիշերավարձի գումարները փաստաթղթերով չհիմնավորված լինելու դեպքում` այդ որոշմամբ սահմանված գիշերավարձի չափերի նկատմամբ կիրառվող տոկոսադրույքին համապատասխանող գումարները,

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2335-Ն որոշմամբ սահմանված հյուրանոցային ծառայություններից օգտվելու ծախսերի (բացի գիշերավարձից) չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում վճարումները` միայն փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու դեպքում.

ե. Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս գործուղվելու դեպքում պետական և համայնքային բյուջեներից ֆինանսավորվող գործուղումների համար համախառն եկամտից նվազեցվում են`

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 27-ի «Հարկման նպատակով համախառն եկամտից իրականացվող նվազեցումների որոշ տեսակների առավելագույն թույլատրելի չափեր սահմանելու մասին» N 753 որոշմամբ սահմանված օրապահիկի չափերը չգերազանցող օրապահիկի գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից,

- փաստաթղթերով հիմնավորված գիշերավարձի գումարները (բայց Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2335-Ն որոշմամբ սահմանված գիշերավարձի նվազագույն չափերից ոչ պակաս և առավելագույն չափերից ոչ ավելի), իսկ գիշերավարձի գումարները փաստաթղթերով չհիմնավորված լինելու դեպքում` այդ որոշմամբ սահմանված գիշերավարձի չափերի նկատմամբ կիրառվող տոկոսադրույքին համապատասխանող գումարները,

- Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի N 2335-Ն որոշմամբ սահմանված հյուրանոցային ծառայություններից օգտվելու ծախսերի (բացի գիշերավարձից) չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում վճարումները` միայն փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու դեպքում.

զ. գործուղման վճարները, որոնց համար Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված չեն նորմաներ (չափեր)` միայն փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու դեպքում: Համախառն եկամտից չնվազեցվող գործուղման վճարները գումարվում են տվյալ աշխատողի հատուցման վճարման ամսվա (բայց ոչ ուշ, քան հիմնական աշխատանքի վայրը վերադառնալուց հետո սահմանված առավելագույն ժամկետը) աշխատավարձին և հարկվում ընդհանուր սահմանված կարգով.

է. դաշտային պայմաններում կամ տեղափոխման (տեղաշարժման) բնույթ կրող աշխատանքներում աշխատողների կողմից կատարվող լրացուցիչ ծախսերի` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2007 թվականի մայիսի 3-ի «Դաշտային պայմաններում կամ տեղափոխման (տեղաշարժման) բնույթ կրող աշխատանքներում աշխատողների կողմից կատարվող լրացուցիչ ծախսերի գումարի հատուցման նվազագույն և առավելագույն չափն ու վճարման կարգը սահմանելու և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1993 թվականի օգոստոսի 10-ի N 418 որոշումն ուժը կորցրած ճանաչելու մասին» N 542-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով և չափերով վճարված հատուցման գումարները: Համախառն եկամտից չնվազեցվող դաշտային պայմաններում կամ տեղափոխման (տեղաշարժման) բնույթ կրող աշխատանքներում աշխատողների կողմից կատարվող լրացուցիչ ծախսերի հատուցման սահմանված չափից ավելի վճարները գումարվում են տվյալ աշխատողի հատուցման վճարման ամսվա (բայց ոչ ուշ, քան հիմնական աշխատանքի վայրը վերադառնալուց հետո սահմանված առավելագույն ժամկետը) աշխատավարձին և հարկվում ընդհանուր սահմանված կարգով.

ը. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում հատուկ սննդի գծով աշխատողներին միայն բնամթերային (ոչ դրամական) ձևով տրամադրված եկամուտները.

թ. Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի մայիսի 13-ի «Հայաստանի Հանրապետության առաջնությունների և մարզային առաջնությունների, Հայաստանի Հանրապետության տարածքում Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի պետական կոմիտեի կողմից կազմակերպվող և անցկացվող միջազգային մրցաշարերի և ֆիզկուլտուրային-առողջարարական մասսայական միջոցառումների, ազգային հավաքական թիմերի ուսումնամարզական հավաքների մասնակիցների գիշերավարձի և սննդի օրական վճարման ու Հայաստանի Հանրապետության առաջնությունների և մարզային առաջնությունների մրցանակակիրների և նրանց մարզիչների պարգևատրման չափերը հաստատելու մասին» N 692-Ն որոշմամբ հաստատված չափերը չգերազանցող գումարների սահմաններում գիշերավարձի և սննդի օրական վճարների գումարները` անկախ փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու հանգամանքից, իսկ այդ չափերը գերազանցող գիշերավարձի և սննդի օրական վճարների գումարները` միայն փաստաթղթերով հիմնավորված լինելու դեպքում.

13) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան` ժառանգության և (կամ) նվիրատվության կարգով ֆիզիկական անձանցից ստացված գույքը և դրամական միջոցները.

14) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գրանցված և հարկային մարմիններում հաշվառված ոչ առևտրային կազմակերպությունների միջոցներից կանոնադրական գործունեության շրջանակներում (կանոնադրական նպատակներին համապատասխան) ֆիզիկական անձանց դրամական և բնամթերային ձևով ցույց տրված օգնության կամ օժանդակության գումարները (այլ դեպքերում ոչ առևտրային կազմակերպությունների կողմից ցույց տրվող օգնության և օժանդակության գումարները ենթակա են հարկման ընդհանուր սահմանված կարգով).

15) Հայաստանի Հանրապետության պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների որոշումների հիման վրա, ինչպես նաև օտարերկրյա պետությունների և միջազգային միջպետական (միջկառավարական) կազմակերպությունների կողմից ֆիզիկական անձանց անհատույց տրված գույքը և դրամական միջոցները (այլ դեպքերում անհատույց տրված գումարները ենթակա են հարկման ընդհանուր սահմանված կարգով): Հայաստանի Հանրապետության պետական կառավարման տարածքային մարմիններն են` մարզպետները, Երևանի ավագանին և Երևանի քաղաքապետը: Հայաստանի Հանրապետության տեղական ինքնակառավարման մարմիններն են` համայնքի ավագանին և համայնքի ղեկավարը (քաղաքապետ, գյուղապետ): Սույն ենթակետի դրույթները վերաբերվում են, մասնավորապես` Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմինների, ինչպես նաև կրթության, մշակույթի ու սոցիալական պաշտպանության ոլորտների պետական կազմակերպությունների սոցիալական փաթեթում ներառված ծառայություններից օգտվելու արդյունքում ֆիզիկական անձանց մոտ առաջացող եկամուտներին.

16) պարենային բավարարման արժեքը, ինչպես նաև այդ բավարարման փոխարեն վճարված գումարները.

17) սեփականության իրավունքով իրենց պատկանող գույքի վաճառքից հարկային գործակալ չհանդիսացողներից ֆիզիկական անձանց ստացված գումարները (բացառությամբ` ձեռնարկատիրական գործունեության հետևանքով գույքի վաճառքից ստացման ենթակա գումարների): Իրացում (վաճառք) չի համարվում առևտրական կազմակերպությունների կանոնադրական կապիտալում ֆիզիկական անձի կողմից սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող գույքի ներդրումը.

18) բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների ուսանողներին, ասպիրանտներին, միջնակարգ-մասնագիտական ու պրոֆեսիոնալ-տեխնիկական ուսումնական հաստատությունների սովորողներին, հոգևոր ուսումնական հաստատությունների ունկնդիրներին պետության կողմից վճարված, ինչպես նաև այն կրթաթոշակները, որոնք նրանց համար նշանակում են այդ ուսումնական հաստատությունները կամ սույն կետի 14-րդ և 15-րդ ենթակետերում նշված կազմակերպությունները.

19) այն գումարները, որոնք օրենքով սահմանված կարգով ստացվել են որպես վնասի փոխհատուցում (բացառությամբ` կորցված եկամտի (բաց թողնված օգուտի) փոխհատուցման): Այստեղ հաշվի է առնվում միայն իրական վնասի փոխհատուցումը, ինչպես նաև աշխատողների աշխատանքային պարտականությունների կատարման հետ կապված խեղման, մասնագիտական հիվանդության և առողջության այլ վնասման հետևանքով պատճառված վնասի` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով և չափով փոխհատուցման գումարները.

20) ստացված վարկերի և փոխառությունների գումարները (բացառությամբ` պարտատիրոջ կողմից վարկի կամ փոխառության գումարների զիջման կամ որևէ այլ ձևով այդ գումարները չվերադարձնելու մասին պարտատիրոջ հետ համաձայնության (այդ թվում` օրենքով սահմանված հայցային վաղեմության ժամկետը լրանալու պահին)).

21) աշխատողի կամ աշխատողի ընտանիքի որևէ անդամի մահվան դեպքում միանվագ կարգով օգնության գումարները.

22) Հայաստանի Հանրապետության ազգային հավաքականի կազմում միջազգային մրցույթներում (մրցություններում) հաղթած մարզիկների և մարզիչների մրցանակները (պարգևները).

23) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով և պայմաններով իրականացվող վիճակախաղերի մասնակիցների դրամական և իրային շահումները.

24) մրցույթներում (մրցություններում) ստացված դրամական մրցանակների (պարգևների) արժեքը` յուրաքանչյուր վճարման դեպքում 10,0 հազ. դրամը չգերազանցող չափով.

25) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից բարձրագույն ուսումնական հաստատությանը հատկացված վճարովի չափաքանակի շրջանակում սովորող ուսանողական համակազմի 10%-ի ուսման տարեկան վարձի փոխհատուցման գումարները: Այդ փոխհատուցման գումարները վերաբերվում են միայն տվյալ բարձրագույն ուսումնական հաստատության կողմից իր մոտ սովորող ուսանողների ուսման տարեկան վարձի փոխհատուցմանը.

26) պետական պարգևները (մրցանակները).

27) «Ֆիզիկական անձանց բանկային ավանդների հատուցումը երաշխավորելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով Ավանդների հատուցումը երաշխավորող հիմնադրամի հատուցման ենթակա գումարները (բացառությամբ` ավանդի գումարին հաշվեգրված և հատուցման ենթակա տոկոսների).

28) ԽՍՀՄ խնայբանկի ՀԽՍՀ հանրապետական բանկում մինչև 1993 թվականի հունիսի 10-ը ներդրված դրամական ավանդների դիմաց փոխհատուցման գումարները.

29) պետության կամ համայնքների կարիքների համար ֆիզիկական անձանց պատկանող անշարժ գույքը վերցնելու դիմաց այդ ֆիզիկական անձանց, ինչպես նաև դրանում հաշվառված (գրանցված) ֆիզիկական անձանց վճարվող գումարները.

30) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով հարկային վարչարարության օժանդակության նպատակով անցկացվող վիճակահանության արդյունքում տրամադրված պարգևավճարները և բոնուսները.

31) ձեռագործ գորգերի արտադրությամբ զբաղվող հարկ վճարողների ձեռագործ գորգերի իրացումից եկամուտները.

32) գործատուների կողմից իրենց վարձու աշխատողների առողջության ապահովագրության համար կատարված ապահովագրավճարները` յուրաքանչյուր վարձու աշխատողի համար եկամտի ստացման յուրաքանչյուր ամսվա հաշվով մինչև 10,0 հազ. դրամի չափով: Գործատուների կողմից իրենց աշխատողների առողջության ապահովագրության համար յուրաքանչյուր ամսվա հաշվով հաշվեգրված ապահովագրավճարների 10,0 հազ. դրամը գերազանցող գումարները հարկվում են ընդհանուր կարգով` գումարվելով տվյալ ամսվա հաշվարկված աշխատավարձին: Հայաստանի Հանրապետության պետական մարմինների, ինչպես նաև կրթության, մշակույթի ու սոցիալական պաշտպանության ոլորտների պետական կազմակերպությունների սոցիալական փաթեթում ներառված ծառայություններից օգտվելու արդյունքում ֆիզիկական անձանց մոտ առաջացող եկամուտները եկամտահարկով հարկման նպատակով ևս ընդունվում են որպես նվազեցվող եկամուտներ և ըստ այդմ` եկամտահարկով չեն հարկվում.

33) Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ստեղծված ազատ տնտեսական գոտու` ամբողջ տարվա ընթացքում օրենքով սահմանված կարգով շահագործող հանդիսացող հարկատուների մոտ` ազատ տնտեսական գոտում իրականացված գործունեությունից ստացված եկամուտները.

34) «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 33-րդ հոդվածի և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի փետրվարի 10-ի «Գերավճարների և (կամ) գերավճարից տարբերվող գումարների հետ վերադարձն օրենքով սահմանված ժամկետից ուշացնելու համար տույժերի հաշվարկման, հաշվանցման և (կամ) վճարման կարգը հաստատելու մասին» N 85-Ն որոշմամբ հաստատված կարգի համաձայն, պետական բյուջե հավաքագրվող հարկատեսակներին (բացառությամբ` պետական բյուջե հավաքագրվող գույքահարկի և հողի հարկի) վերաբերող գերավճարների և (կամ) գերավճարից տարբերվող գումարների վերադարձն օրենքով սահմանված ժամկետից 90 օրվանից ավելի ուշացնելու դեպքում այդ ժամկետին հաջորդող յուրաքանչյուր օրվա համար հարկ վճարողի օգտին հաշվեգրված տույժերը:

(13-րդ կետը փոփ., խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

14. Համախառն եկամտից նվազեցվող եկամուտներ են նաև արժեթղթերից եկամուտները.

1) շահաբաժինները, ինչպես նաև կազմակերպության լուծարման դեպքում ֆիզիկական անձանց բաժնետոմսերի (փայերի) դիմաց մնացորդային գույքի գումարի և բաժնեմասի անվանական արժեքի դրական տարբերությունը, անհատ ձեռնարկատիրոջ գործունեության դադարեցման դեպքում մնացորդային գույքի արժեքը.

2) գանձապետական պարտատոմսերից և պետական այլ արժեթղթերից, Համահայկական բանկի կողմից թողարկված պարտատոմսերից տոկոսի կամ մարելիս զեղչի ձևով եկամուտը.

3) գանձապետական պարտատոմսերի և պետական այլ արժեթղթերի, Համահայկական բանկի կողմից թողարկված պարտատոմսերի օտարումից, այլ արժեթղթերով փոխանակումից կամ նման այլ գործարքներից եկամուտը.

4) բաժնետոմսերի կամ ներդրում վկայող այլ արժեթղթերի օտարումից, այլ արժեթղթերի հետ փոխանակումից կամ նման այլ գործարքներից եկամուտը.

5) ներդրումային ֆոնդերում մասնակցությունը հավաստող արժեթղթերից (այդ թվում` դրանց օտարումից, փոխանակումից, այլ նմանատիպ գործարքներից, շահաբաժինների բաշխումից կամ նման այլ ձևով կատարված բաշխումներից, ինչպես նաև պայմանագրային ներդրումային ֆոնդի ակտիվների հաշվին կատարված գործարքներից) ստացված միջոցները:

15. Սույն հրահանգի 14-րդ կետում նշված եկամուտները ներառվում են համախառն եկամտում, եթե ստացվել են որպես վճարման միջոց տրված մուրհակի, չեկի կամ վճարային այլ արժեթղթերի օտարումից, կամ` իրականում ստացվել են որպես ապրանքների (աշխատանքների, ծառայությունների) դիմաց վարձատրություն կամ փոխարինում են նման վարձատրությանը (անկախ արժեթղթի դիմաց իրական ներդրման կամ փոխատվության փաստի առկայությունից): Ընդ որում`

1) անկախ ինվեստիցիոն բրոքեր կամ դիլեր համարվող հարկ վճարողն իր համախառն եկամտում կարող է չներառել սույն հրահանգի 14-րդ կետի 3-րդ և 4-րդ ենթակետերով սահմանված եկամուտները, եթե հարկ վճարողի գրանցամատյանում (կամ գործարքների գրանցման այլ տեղում) արժեթուղթը մինչև դրա ձեռքբերման աշխատանքային օրվա ավարտը գրանցվել է որպես ներդրման նպատակով ձեռքբերված արժեթուղթ, և` վերջինս արժեթուղթը չի օտարում ձեռքբերման օրվանից հետո 24 ամսվա ընթացքում (տվյալ դեպքում օտարում է համարվում նաև արժեթուղթը գրավադրելը, օտարման իրավունքով լիազորագրային կառավարման հանձնելը, օտարման իրավունք նախատեսող լիազորագրով այլ անձին հանձնելը կամ որևէ այլ գործարքը, որը վկայում է դրա կատարման պահին արժեթղթի թողարկված փաստացի օտարումն այլ անձի).

2) եթե հարկ վճարողն իրավունք ունի համախառն եկամտում չներառել սույն կետում նշված եկամուտը և սույն հրահանգի որևէ այլ կետի համաձայն իր համախառն եկամտի մեջ չի ներառում արժեթղթի ձեռքբերման գինը, ապա սույն հրահանգի 14-րդ կետի 3-րդ և 4-րդ ենթակետերի համաձայն, իր համախառն եկամտում կարող է չներառել միայն տվյալ արժեթղթի ձեռքբերման գնի և իրացումից եկամտի (հասույթի) տարբերությունը:

16. Հարկվող եկամուտը որոշելիս գյուղատնտեսական արտադրությամբ զբաղված հարկ վճարողի համախառն եկամուտը նվազեցվում է գյուղատնտեսական արտադրանքի իրացումից ստացված (ստացման ենթակա) եկամտի չափով, ինչպես նաև այլ գործունեությունից եկամտի չափով, եթե վերջինիս տեսակարար կշիռը գյուղատնտեսական և այլ գործունեությունից եկամուտների հանրագումարի մեջ չի գերազանցում 10%-ը: Ընդ որում`

1) այլ գործունեությունից եկամուտների տեսակարար կշիռը գյուղատնտեսական և այլ գործունեությունից եկամուտների հանրագումարում 10%-ը գերազանցելու դեպքում այլ եկամուտների ամբողջ գումարի չափով համախառն եկամտից նվազեցում չի կատարվում.

Օրինակ 1. Ոսկետափ գյուղի բնակիչ Ա.Հակոբյանը սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող հողակտորի վրա 2013թ. ընթացքում աճեցրել է 300կգ լոլիկ և 500կգ վարունգ ու հանձնել է «Լիլիթ» ՍՊԸ-ին, որոնց դիմաց ստացել է 100,0 հազ. դրամի եկամուտ: Նշված քաղաքացին նույն ժամանակահատվածում կատարել է նաև կոշիկի վերանորոգում (վարելով առանձին հաշվառում), որի համար ունի պետական գրանցում և ստացել է 10,0 հազ. դրամի եկամուտ:

Տվյալ դեպքում, քանի որ այլ գործունեությունից եկամուտը (10,0 հազ. դրամ) չի գերազանցում համախառն եկամտի (100,0+10,0=110,0 հազ. դրամ) 10%-ը, ապա ֆիզիկական անձի ստացած այդ եկամուտը եկամտային հարկով հարկման ենթակա չէ:

Օրինակ 2. Ակունք գյուղի բնակիչ Ա.Մարկոսյանը սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող հողակտորի վրա 2013թ. ընթացքում աճեցրել է 10 ցենտներ ցորեն: Ցորենի մի մասը` 5 ցենտները հանձնել է «Բերրիություն» ՍՊԸ-ին (կիլոգրամը` 100 դրամ), որի դիմաց ստացել է 50,0 հազ. դրամ եկամուտ, իսկ մյուս մասը` 5 ցենտները վերամշակելուց հետո ստացել է ալյուր, որից 2 ցենտները վաճառել է (կիլոգրամը` 130 դրամ) և ստացել 26,0 հազ. դրամի եկամուտ:

Տվյալ դեպքում, քանի որ այլ գործունեությունից եկամուտը (26,0 հազ. դրամ) գերազանցում է համախառն եկամտի (50,0+26,0=76,0 հազ. դրամ) 10%-ը, ապա 2 ցենտներ ալյուրի իրացումից ստացած եկամուտը ամբողջությամբ ենթակա է հարկման եկամտային հարկով:

2) սույն հրահանգի իմաստով գյուղատնտեսական արտադրանք է համարվում կենդանիների կամ բույսերի կենսաբանական վերափոխման միջոցով վերջնական կամ միջանկյալ սպառման համար ստացվող` հացահատիկային և հացահատիկաոլոռային մշակաբույսերը, տեխնիկական մշակաբույսերը, պալարապտղային, բանջարային, բոստանային մշակաբույսերը և փակ գրունտի արտադրանքը, դաշտային մշակման կերային մշակաբույսերը, կերարտադրության այլ արտադրանքը, պարտեզների, խաղողի այգիների, բազմամյա տնկիների և ծաղկաբուծության արտադրանքը, ծառերի և թփերի սերմերը, պտուղներում եղած սերմերը, ծառերի և թփերի սածիլները, ծառերի և թփերի տնկիները, անասնաբուծության արտադրանքը, խոզաբուծության արտադրանքը, ոչխարաբուծության և այծաբուծության արտադրանքը, թռչնաբուծության արտադրանքը, ձիաբուծության, էշաբուծության և ջորիաբուծության արտադրանքը, եղջերվաբուծության և ուղտաբուծության արտադրանքը, ճագարաբուծության, մորթատու գազանաբուծության և որսորդական տնտեսության արտադրանքը, ձկնաբուծության, մեղվաբուծության, շերամաբուծության, արհեստական սերմնավորման արտադրանքը.

3) գյուղատնտեսական արտադրանքի գծով ստացված (ստացման ենթակա) եկամտի ճշգրիտ հաշվարկման անհնարինության դեպքում այն հաշվարկվում է հիմնվելով Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հաստատված կադաստրային զուտ եկամտի տվյալների վրա:

17. Հարկվող եկամուտը որոշելիս համախառն եկամուտը նվազեցվում է նաև ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացման ենթակա (քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի դեպքում` ստացված) եկամուտների հետ անմիջականորեն կապված և փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսերի (բացառությամբ` նվազեցվող եկամուտների հետ կապված ծախսերի) չափով` ֆիզիկական անձի կողմից ներկայացվող տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկի կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկի հիման վրա: Ֆիզիկական անձանց կողմից արտարժույթով կատարված ծախսերը վերահաշվարկվում են Հայաստանի Հանրապետության դրամով` ելնելով դրանց հաշվարկման օրը Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հրապարակած` արժութային շուկաներում ձևավորված միջին փոխարժեքից: Փաստաթղթերով ծախսերի հիմնավորման նկատմամբ ներկայացվող պահանջները սահմանված են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի օգոստոսի 25-ի «Ծախսերը հիմնավորող փաստաթղթերի նկատմամբ ներկայացվող պահանջները սահմանելու և այդ փաստաթղթերի կազմման կարգը հաստատելու մասին» N 525 որոշմամբ:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  4

 

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ԴՐՈՒՅՔԱՉԱՓԵՐԸ

 

18. Բացառությամբ սույն հրահանգի 19-ից 24.1-րդ կետերում, 25-րդ կետի 1-ին և 2-րդ ենթակետերում նշված դեպքերի`

1) հարկային գործակալները հարկը հաշվարկում են հետևյալ դրույքաչափերով`

 

Ամսական հարկվող եկամտի չափը	Հարկի գումարը
մինչև 120.000 դրամ	հարկվող եկամտի 24.4%
120.000 դրամից մինչև 2.000.000 դրամ	29.280 դրամին գումարած 120.000 դրամը գերազանցող գումարի 26%
2.000.000 դրամից ավելի	518.080 դրամին գումարած 2.000.000 դրամը գերազանցող գումարի 36%

2) հարկային գործակալի միջոցով չհարկված եկամուտներից հարկը հաշվարկվում է հետևյալ դրույքաչափերով`

 

Տարեկան հարկվող եկամտի չափը	Հարկի գումարը
մինչև 1.440.000 դրամ	հարկվող եկամտի 24.4%
1.440.000 դրամից ավելի	351.360 դրամին գումարած 1.440.000 դրամը գերազանցող գումարի 26%

 (18-րդ կետը փոփ. 24.09.13 N 415-Ն)

19. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կամավոր կուտակային կենսաթոշակային սխեմայի շրջանակում`

 1) կուտակված միջոցները հարկ վճարողի կողմից միանվագ ստացման դեպքում հարկը հաշվարկվում է սույն հրահանգի 18-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դրույքաչափերով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները).

 2) հարկ վճարողի համար իր և (կամ) երրորդ անձի (այդ թվում` գործատուի) կողմից կատարած կամավոր կուտակային վճարների հաշվին սահմանված կարգով ստացված կենսաթոշակներից («Սահմանված կենսաթոշակներ» սխեմայի ներքո ցմահ կամ ժամկետային վճարների (անուիտետի) տեսքով տրամադրված կենսաթոշակներ, «Սահմանված կենսաթոշակային վճարներ» և «Կուտակային կենսաթոշակային ավանդներ» սխեմաներով ժամկետային պարբերական վճարների տեսքով տրամադրված կենսաթոշակներ) հարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները):

(19-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

20. Ռոյալթիներից, տոկոսներից և վարձավճարներից հարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով` առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները (բացառությամբ` անհատ ձեռնարկատեր հանդիսացող ֆիզիկական անձի որպես անհատ ձեռնարկատեր ստացված ռոյալթիների, տոկոսների և վարձավճարների, որոնց նկատմամբ հարկը հաշվարկվում է սույն հրահանգի 18-րդ կետի 2-րդ ենթակետում նշված դրույքաչափերով):

21. Բազմաբնակարան (այդ թվում` բազմաֆունկցիոնալ) շենքի, ստորաբաժանված շենքի, բնակելի թաղամասերում կամ համալիրներում անհատական բնակելի տներ կառուցապատող` անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձի կողմից շենքի, դրա բնակարանների կամ այլ տարածքների անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող այլ ֆիզիկական անձանց վաճառքի դեպքում` շենքի ընդհանուր տարածքի (առանց ընդհանուր բաժնային սեփականություն հանդիսացող ոչ բնակելի տարածքների) 10%-ը (սակայն ոչ ավելի քան 500մ<sup>2</sup>  մակերեսը, իսկ բնակելի թաղամասերում (կամ համալիրներում) 4 անհատական բնակելի տների քանակը) (այսուհետ` չհարկվող շեմ) գերազանցող տարածքների վաճառքից ստացված եկամուտներից հարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները): Ընդ որում` չհարկվող շեմը նշված չափով կիրառվում է բազմաբնակարան (այդ թվում` բազմաֆունկցիոնալ) շենքի, ստորաբաժանված շենքի մակերեսի կամ բնակելի թաղամասերում (համալիրներում) անհատական բնակելի տների համար միայն մեկ անգամ` անկախ շենքի տարբեր բնակարանների կամ անհատական բնակելի տների իրացման ժամկետներից և կառուցապատող և (կամ) փայատեր ֆիզիկական անձանց քանակից:

 22. Հարկային գործակալը ֆիզիկական անձից գույք ձեռք բերելու դիմաց վճարված եկամուտներից հարկը հաշվարկում է 10% դրույքաչափով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները):

 23. Սույն հրահանգի 33-րդ կետով նախատեսված ձևով գրավոր պայմանագիրը չկնքելու կամ անհատ ձեռնարկատեր (կամ նոտար) չհանդիսացող ֆիզիկական անձի հետ քաղաքացիաիրավական գրավոր պայմանագիրը (անձնագրի տվյալների և Հայաստանի Հանրապետությունում բնակության /հաշվառման/ վայրի պարտադիր նշումով) չկնքելու, կամ այդ պայմանագիրն առանց պահանջվող տվյալներից որևէ մեկի պարտադիր նշումով կնքելու դեպքում հարկային գործակալը հարկ վճարողին եկամուտներ վճարելիս հարկը հաշվարկում է 11% դրույքաչափով` վճարված եկամուտների նկատմամբ (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները): Նշվածը չի վերաբերվում այն դեպքերին, երբ հարկ վճարողի ձեռքբերումները հիմնավորվում են հսկիչ-դրամարկղային մեքենայի կտրոններով և (կամ) կրճատ հաշիվ-ապրանքագրերով` այդ դեպքերում եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ հարկի պահում (գանձում) չի կատարվում:

 Օրինակ 3. Կազմակերպությունը 20.02.2013թ-ին շուկայում առանց հիմնավորող փաստաթղթի ձեռք է բերել ապրանք, որի դիմաց վճարել է 20,0 հազ. դրամ:

Տվյալ դեպքում, կազմակերպությունը հանդիսանում է հարկային գործակալ և պարտավոր է կատարել հարկի պահում գնված ապրանքի արժեքից 11% դրույքաչափով (20,0x11%=2,2 հազ. դրամ), որը ենթակա է փոխանցման պետական բյուջե մինչև 20.03.2013թ.:

 24. «Հաստատագրված վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված հաստատագրված վճարներով հարկվող և (կամ) «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հավելված 7-ի ցանկում ընդգրկված և (կամ) «Շրջանառության հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով շրջանառության հարկով հարկվող գործունեության տեսակների մասով հարկ վճարողները (այդ թվում` նոտարները) եկամտային հարկը հաշվարկում և վճարում են ամսական 5 հազար դրամի չափով` յուրաքանչյուր ամսվա համար մինչև տվյալ ամսվան հաջորդող ամսվա 20-ը (ներառյալ), որը նրանց համար համարվում է եկամտային հարկի գծով վերջնական հարկային պարտավորություն, իսկ «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հավելված 1-ի ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակների մասով եկամտային հարկ չի հաշվարկվում և չի վճարվում:

Սույն կետում նշված հարկ վճարողները, որոնք հարկային մարմնին ներկայացրել են գործունեություն չիրականացնելու (գործունեությունը դադարեցնելու) մասին հայտարարություն` հայտարարությունը ներկայացնելուն հաջորդող ամսվանից մինչև գործունեությունը վերսկսելու ամիսն ընկած ժամանակահատվածի համար սույն կետով սահմանված չափերով եկամտային հարկ չեն հաշվարկում (վճարում):

Հաշվետու ժամանակաշրջանում միաժամանակ և (կամ) հաջորդաբար հարկման տարբեր համակարգերով գործունեություն իրականացնելու դեպքում`

1) հաստատագրված վճարների և (կամ) արտոնագրային վճարների և (կամ) շրջանառության հարկի օբյեկտ համարվող գործունեության տեսակներից ստացված (անհատ ձեռնարկատերերի համար` ստացման ենթակա) եկամուտները և այդ ժամանակահատվածին վերաբերող նվազեցումները, ինչպես նաև վճարված հաստատագրված վճարները, արտոնագրային վճարներն ու շրջանառության հարկը հաշվի չեն առնվում հարկման ընդհանուր համակարգում գտնվող գործունեության տեսակների մասով հարկվող եկամուտը որոշելիս,

2) հարկման ընդհանուր համակարգում գտնվող, ինչպես նաև հաստատագրված վճարների և (կամ) արտոնագրային վճարների և (կամ) շրջանառության հարկի օբյեկտ համարվող գործունեության տեսակների մասով անհատ ձեռնարկատերը (նոտարը) վարում է եկամուտների և նվազեցումների առանձնացված հաշվառում (ըստ հարկման համակարգերի), իսկ ժամանակաշրջանի ծախսերը (որոնք ըստ հարկման համակարգերի հնարավոր չէ առանձնացնել) բաշխվում են` ելնելով ընդհանուր համախառն եկամտի մեջ հարկման տարբեր համակարգերում գտնվող գործունեության տեսակներից ստացված (ստացվող) եկամուտների տեսակարար կշիռներից (ըստ հարկման համակարգերի համախառն եկամուտների և նվազեցումների առանձնացված հաշվառում չվարելու դեպքում դրանց մեծությունը հարկային մարմնի կողմից որոշվում է «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 22-րդ հոդվածով սահմանված կարգով):

(24-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

24.1. Հարկային գործակալների կողմից ֆիզիկական անձանց հաշվետու տարվա ընթացքում վճարման ենթակա պասիվ եկամուտները (մասնավորապես` տոկոս, ռոյալթի, գույքի վարձակալության դիմաց եկամուտ, գույքի արժեքի հավելաճ կամ գույքի ձեռքբերման դիմաց եկամուտ) հարկվող շահույթը (եկամուտը) որոշելիս համախառն եկամտից նվազեցնելու դեպքում նվազեցման կատարման տարվան հաջորդող 12-ամսյա ժամանակահատվածում չվճարվելու դեպքում վճարման ենթակա այդ պասիվ եկամուտների նկատմամբ եկամտային հարկը հաշվարկվում է 20 տոկոս դրույքաչափով և ներառվում` 12-րդ ամսվա ամփոփ հաշվարկում, իսկ հարկի գումարը ենթակա է վճարման Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե այդ ժամանակահատվածին հաջորդող ամսվա 20-ից ոչ ուշ: Սույն կետի դրույթները չեն վերաբերում բանկերին և վարկային կազմակերպություններին` այլ անձանցից ներգրավված վարկերի, փոխառությունների և ավանդների դիմաց վճարվող տոկոսների մասով, ինչպես նաև այլ կազմակերպություններին` վերջիններիս կողմից թողարկված և հրապարակային առաջարկությունների միջոցով հանրությանը առաջարկված կամ կարգավորվող շուկայում առևտրին թույլատրված պարտքային արժեթղթերի դիմաց վճարվող գումարների մասով:

(24.1-ին կետը լրաց. 21.01.13 N 22-Ն)

25. Օտարերկրացիների հայաստանյան աղբյուրներից ստացված (ստացման ենթակա) եկամուտներից հարկային գործակալները հարկը հաշվարկում են հետևյալ դրույքաչափերով`

1) ապահովագրական հատուցումներից և փոխադրման (ֆրախտի) դիմաց եկամուտներից` 5% (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները).

2) ռոյալթիներից, տոկոսներից, գույքը վարձակալության տալուց ստացված եկամուտներից, գույքի արժեքի հավելաճից` 10 %.

3) սույն կետի 1-ին և 2-րդ ենթակետերում չնշված այլ հարկվող եկամուտներից` սույն հրահանգի 18-րդ կետի 1-ին ենթակետով և 19-րդ կետով սահմանված դրույքաչափերով` սույն հրահանգով սահմանված կարգով որոշված հարկվող եկամտից: 

(25-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

26. Սույն հրահանգի 25-րդ կետում նշված դրույքաչափերով հարկային գործակալի պահած (գանձած) գումարները համարվում են Հայաստանի Հանրապետությունում օտարերկրացու համար հարկի վերջնական գումար, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նա ռեզիդենտ է, որի դեպքում հարկը հաշվարկվում է սույն հրահանգի 18-րդ կետի 1-րդ ենթակետում նշված դրույքաչափերով (ամսական հարկվող եկամտի նկատմամբ), կամ` Հայաստանի Հանրապետությունում իրականացրել է ձեռնարկատիրական գործունեություն (հաշվի առնելով սույն հրահանգի 33-րդ կետի պայմանները), որի դեպքում հարկը հաշվարկվում է սույն հրահանգի 18-րդ կետի 2-րդ ենթակետում նշված դրույքաչափերով (տարեկան հարկվող եկամտի նկատմամբ):

27. Հարկ վճարողները հաշվետու ժամանակաշրջանում ստացված (ստացման ենթակա) եկամուտներից հարկի գումարը հաշվարկում են ինքնուրույն, իսկ սույն հրահանգի 5-րդ բաժնում նախատեսված դեպքերում հարկի հաշվարկումը, պահումը (գանձումը) և պետական բյուջե վճարումը իրականացվում է հարկային գործակալի կողմից: Ընդ որում` հարկը հաշվարկելիս նվազեցումների միևնույն գումարը համախառն եկամտից կարող է կատարվել միայն մեկ անգամ, իսկ նվազեցվող եկամուտների մասով ծախսերը հարկման նպատակով հաշվի չեն առնվում:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  5

 

ՀԱՐԿԱՅԻՆ ԳՈՐԾԱԿԱԼԻ ԿՈՂՄԻՑ ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

 

 28. Բացառությամբ սույն հրահանգի 29-րդ կետի 1-ին ենթակետում և 33-րդ կետում նշված դեպքերի, հարկ վճարողներին եկամուտներ հաշվարկելիս (վճարելիս) հարկը պահում (գանձում) է հարկային գործակալը: Հարկային գործակալները (գործատուները) կատարում են նաև պարտադիր կուտակային ամսական վճարումները` վարձու աշխատողների (հանրային ծառայողների) բազային եկամտից և քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով աշխատանքներ կատարող (ծառայություններ մատուցող) ֆիզիկական անձանց հարկվող եկամտից` ամսական հարկի վճարման վերջնաժամկետներում:

29. Եթե Հայաստանի Հանրապետության անունից կնքված և վավերացված միջազգային պայմանագրերով Հայաստանի Հանրապետությունում կազմակերպություններն ազատվում են ֆիզիկական անձանց վճարվող եկամուտներից աղբյուրի մոտ հարկի պահումից և չեն հանդիսանում հարկային գործակալ (ինչպես նաև` Հայաստանի Հանրապետության օտարերկրյա պետությունների դիվանագիտական ներկայացուցչություններն և հյուպատոսական հիմնարկները, միջազգային միջպետական (միջկառավարական) կազմակերպությունների դեպքում), ապա`

1) այդ կազմակերպություններից հարկվող եկամուտներ ստացած (ստացող) ֆիզիկական անձինք ամսական հարկը հաշվարկում են ինքնուրույն և վճարում են հարկային գործակալների համար ամսական հարկի վճարման վերջնաժամկետներում, այդ կազմակերպություններից բազային եկամուտներ ստացող վարձու աշխատողները (հանրային ծառայողները) և պայմանագրային եկամուտներ ստացած ֆիզիկական անձինք պարտադիր կուտակային վճարները հաշվարկում են ինքնուրույն և վճարում են հարկային գործակալների համար ամսական հարկի վճարման վերջնաժամկետներում.

2) այդ կազմակերպությունները կարող են, իրենց հայեցողությամբ, հարկային մարմիններ ներկայացվող` սույն հրահանգի հավելված 4-ով սահմանված ձևով գրավոր հայտարարության հիման վրա հանդես գալ որպես հարկային գործակալ և իրականացնել ֆիզիկական անձանց հաշվարկվող եկամուտներից հարկի պահում: Այս դեպքում հարկային գործակալը հարկի պահումը (գանձումը) կատարում է եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ հարկվող բոլոր եկամուտներից և բազային եկամտից պարտադիր կուտակային վճարները կատարում է բազային եկամտից` հայտարարությունը ներկայացնելու ամսվանից սկսած:

(29-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

30. (կետն ուժը կորցրել է 21.01.13 N 22-Ն)

31. (կետն ուժը կորցրել է 21.01.13 N 22-Ն)

32. Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպությունները (անկախ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում առանձնացված ստորաբաժանում ունենալու հանգամանքից) կարող են, իրենց հայեցողությամբ, հարկային մարմին ներկայացվող` սույն հրահանգի հավելված 5-ով սահմանված ձևով գրավոր հայտարարության հիման վրա հանդես գալ որպես հարկային գործակալ և իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներին Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս վճարվող եկամուտներից հարկի պահում: Այս դեպքում հարկային գործակալը հարկի պահումը (գանձումը) կատարում է եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ հարկման ենթակա բոլոր եկամուտներից և պարտադիր կուտակային վճարները կատարում է բազային եկամտից` հայտարարությունը ներկայացնելու ամսվանից սկսած:

33. Կազմակերպություններն, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները ֆիզիկական անձանց եկամուտներ հաշվարկելիս հարկի պահում (գանձում) չեն իրականացնում, եթե`

1) վճարվող եկամուտները ձեռնարկատիրական գործունեության (ապրանքների մատակարարման, աշխատանքների կատարման, ծառայությունների մատուցման) արդյունք են և ֆիզիկական անձի հետ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կնքվում է քաղաքացիաիրավական գրավոր պայմանագիր (այդ թվում` երկկողմանի ակտ)` նշելով հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ), անձնագրի տվյալները (անձնագրում արտացոլված անունը և ազգանունը, անձնագրի համարը (սերիան), տրման ամսաթիվը և կոդը (ում կողմից է տրված)) և Հայաստանի Հանրապետությունում բնակության (հաշվառման) վայրը, ինչպես նաև ձեռնարկատիրական գործունեության իրականացման պետական գրանցման վկայականի համարը.

2) եկամուտները հաշվարկվում են նոտարներին` իրենց կողմից մատուցված ծառայությունների դիմաց.

3) նրանք հանդիսանում են հանձնակատար և հանձնարարության պայմանագրի շրջանակներում այլ անձանցից ստացված գումարները վճարում են հանձնարարողին, կամ` նրանք հանդիսանում են կոմիսիոներ և կոմիսիոն պայմանագրի շրջանակներում այլ անձանցից ստացված գումարները վճարում են կոմիտենտին, կամ` նրանք հանդիսանում են գործակալ և գործակալության պայմանագրի շրջանակներում այլ անձանցից ստացված գումարները վճարում են պրինցիպալին.

4) վճարված (վճարվող) եկամուտները կապված են ոչ ռեզիդենտ օտարերկրացու կողմից իրականացված արտաքին տնտեսական գործունեության հետ:

Օրինակ 4. Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված կազմակերպության և ոչ ռեզիդենտ օտարերկրացու միջև կնքված պայմանագրի համաձայն օտարերկրացին իրականացնում է ապրանքների անմիջական մատակարարում Աթենքից (Հունաստան) դեպի Երևան (Հայաստան): Մաքսային հայտարարագրից հետևում է, որ այդ ապրանքները ներմուծվել են կազմակերպության կողմից: Պայմանագրի համաձայն ոչ ռեզիդենտ օտարերկրացու կողմից կազմակերպությանը փաստացի մատակարարված ապրանքների և մատուցված ծառայությունների գծով ներկայացված հաշիվ-ապրանքագրի (iոvօice) հիման վրա կազմակերպությունը օտարերկրացուն վճարում է 10000 ԱՄՆ-ի դոլար, որից. 8000 ԱՄՆ-ի դոլար` ապրանքների դիմաց, 1300 ԱՄՆ-ի դոլար` ապրանքների տեղափոխման համար, 500 ԱՄՆ-ի դոլար` ապրանքների բեռնման-բեռնաթափման համար և 200 ԱՄՆ-ի դոլար` մինչև Հայաստանի Հանրապետության տարածք ներկրումը մաքսային ձևակերպումների համար:

Տվյալ դեպքում, այդ գործունեությունից օտարերկրացուն վճարվող գումարները (10000 ԱՄՆ-ի դոլար) համարվում են արտաքին տնտեսական գործունեությունից եկամուտներ և Հայաստանի Հանրապետությունում հարկման ենթակա չեն:

5) ֆիզիկական անձին վճարվում են մրցույթների և մրցությունների իրային շահումներ (մրցանակներ), ինչպես նաև խաղատներում, շահումներով խաղերում ստացած շահումներ:

(33-րդ կետը լրաց. 21.01.13 N 22-Ն)

34. Հարկային գործակալը ֆիզիկական անձին վճարված (վճարվող) եկամուտներից իրականացնում է նվազեցումներ սույն հրահանգի 13-րդ, 14-րդ և 16-րդ կետերում նշված եկամուտների չափով (բացառությամբ` սույն հրահանգի 23-րդ և 33-րդ կետերում նշված դեպքերի):

35. Հարկային գործակալները Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներին վճարված (վճարվող) եկամուտներից հարկը հաշվարկում են`

1) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կամավոր կուտակային կենսաթոշակային ապահովագրության պայմաններով կուտակված միջոցների միանվագ վճարումից կամ այդ միջոցների հաշվին սահմանված կարգով վճարված կենսաթոշակներից` սույն հրահանգի 19-րդ կետում նշված դրույքաչափերով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները).

2) ռոյալթիներից, տոկոսներից և վարձավճարներից` սույն հրահանգի 20-րդ կետում նշված դրույքաչափով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները):

Օրինակ 5. Հեղինակային պայմանագրով գրքի ձեռագիրը հրատարակելու դիմաց հրատարակչությունը ֆիզիկական անձին 22.10.2013թ.-ին վճարում է ռոյալթի 500,0 հազ. դրամ գումարի չափով:

 Տվյալ դեպքում, հրատարակչության կողմից ֆիզիկական անձին վճարված եկամտից (ռոյալթիից) հարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով, որը կազմում է 50,0 հազ. դրամ (500,0x10%) և ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.11.2013թ.:

Օրինակ 6. Ֆիզիկական անձը 01.12.2013թ.-ից 1 տարով կազմակերպությանը վարձակալության է հանձնում բնակելի տարածք, որի դիմաց վարձավճարը կազմում է ամսական 500,0 հազ. դրամ: Կազմակերպության կողմից վարձավճարները վճարվում են յուրաքանչյուր ամիս` հաջորդ ամսվա 1-ից 5-ը:

Տվյալ դեպքում, կազմակերպության կողմից ֆիզիկական անձին վճարված եկամուտներից (վարձավճարներից) հարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով, որը կազմում է ամսական 50,0 հազ. դրամ (500,0x10%) և մինչև տվյալ ամսվանը հաջորդող երկրորդ ամսվա 20-ը ենթակա է վճարման պետական բյուջե (մասնավորապես` 2013թ. դեկտեմբեր ամսվա համար հաշվարկված և 2014թ. հունվարի 1-ից 5-ը վճարված վարձավճարից հարկը ենթակա է վճարման մինչև 20.02.2014թ.):

Օրինակ 7. Ֆիզիկական անձի և բանկի միջև կնքված ավանդային պայմանագրի համաձայն` քաղաքացին 01.10.2013թ.-ին բանկում ներդրել է ավանդ 10000,0 հազ. դրամ գումարի չափով` 1 տարի ժամկետով, որի դիմաց յուրաքանչյուր ամսվան հաջորդող ամսվա 5-ին վճարվում է եկամուտ` տարեկան 6% (պարզ տոկոս) հաշվարկով: Ֆիզիկական անձը նաև 01.03.2013թ.-ին բանկից ձեռք է բերել 1000,0 հազ. դրամ անվանական արժեքով հասարակ մուրհակ (ոչ պետական)` 9% զեղչով, որի մարման ժամկետը լրանում է 31.05.2013թ.-ին և բանկի կողմից տոկոսները վճարվում են մինչև 05.06.2013թ.-ին:

Տվյալ դեպքում, բանկի կողմից ֆիզիկական անձին վճարված եկամուտներից (տոկոսներից) հարկը հաշվարկվում է 10% դրույքաչափով`

- ներդրված ավանդի դիմաց յուրաքանչյուր ամսվա համար հաշվարկված տոկոսներից, որը կազմում է ամսական 5,0 հազ. դրամ (10000,0x6%:12x10%) և ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև տվյալ ամսվանը հաջորդող երկրորդ ամսվա 20-ը (մասնավորապես` 2013թ. հոկտեմբեր ամսվա տոկոսներից հարկը ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.12.2013թ.),

- 3 ամսվա համար հաշվեգրված զեղչատոկոսներից, որը կազմում է 9,0 հազ. դրամ (1000,0x9%x10%) և ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.07.2013թ.:

3) գույք ձեռք բերելու դիմաց վճարվող գումարներից` սույն հրահանգի 22-րդ կետում նշված դրույքաչափով (հաշվի առնելով սույն հրահանգի 14-րդ և 16-րդ կետերում նշված նվազեցումները).

4) մյուս բոլոր եկամուտներից` սույն հրահանգի 18-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դրույքաչափերով (բացառությամբ` սույն հրահանգի 23-րդ կետում նշված դեպքերի)` հաշվի առնելով սույն հրահանգում նշված նվազեցումները:

Օրինակ 8. Կազմակերպությունը աշխատանքային պայմանագրով իր մոտ աշխատող ֆիզիկական անձին (1974թ.-ին ծնված) հաշվեգրում է 2014թ. հունվար ամսվա աշխատավարձ` 100,0 հազ. դրամ գումարով:

Տվյալ դեպքում, կազմակերպության կողմից ֆիզիկական անձին վճարվող եկամուտներից (աշխատավարձից) հաշվարկված հարկը կազմում է 24,4 հազ. դրամ գումարով (100,0x24,4%), որը ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.02.2014թ.: Հունվար ամսվա պարտադիր կուտակային վճարը կազմում է 5,0 հազ. դրամ (100,0x5%), որը չի նվազեցվում համախառն եկամտից և ենթակա է վճարման «կամուրջ» հաշվին մինչև 20.02.2014թ.:

Օրինակ 9. Կազմակերպությունը քաղաքացիաիրավական պայմանագրով իր մոտ աշխատանք կատարող ֆիզիկական անձին 06.05.2014թ.-ին կազմած կատարողական ակտի հիման վրա հաշվեգրում է 25.01-25.04.2014թ. ժամանակահատվածում կատարած աշխատանքի դիմաց վարձատրություն` 300,0 հազ. դրամի չափով, որը վճարվում է ֆիզիկական անձին 02.06.2014թ.-ին:

Տվյալ դեպքում, կազմակերպության կողմից ֆիզիկական անձին վճարված եկամտից (վարձատրությունից) հաշվարկված հարկը կազմում է 76,08 հազ. դրամ գումարով (29,28+[300,0-120,0]x26%), որը ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.07.2014թ.: Հունիս ամսվա պարտադիր կուտակային վճարը (եթե ֆիզիկական անձը հանդիսանում է պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային բաղադրիչի մասնակից) կազմում է 15,0 հազ. դրամ (300,0x5%), որը չի նվազեցվում համախառն եկամտից և ենթակա է վճարման «կամուրջ» հաշվին մինչև 20.07.2014թ.

(35-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն,  24.09.13 N 415-Ն)

36. Հարկային գործակալները ճանաչում են սույն հրահանգի 6-րդ կետում նշված` հայաստանյան աղբյուրներից օտարերկրացիներին վճարվող եկամուտները (անկախ վճարման վայրից և պահից): Ընդ որում`

1) օտարերկրացիների աշխատավարձերը համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ եկամուտները վճարվում են աշխատանքային պայմանագրի համաձայն Հայաստանի Հանրապետությունում աշխատանքներ կատարելուց` Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսդրությանը համապատասխան.

2) օտարերկրացիների շահաբաժինները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ շահաբաժինները վճարվում են Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված կազմակերպություններում, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության ներդրումային ֆոնդերում մասնակցությունից.

3) օտարերկրացիների ռոյալթիները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե դրանք ստացվում են հարկային գործակալից, որի հետ կապված առաջացել է ռոյալթի վճարելու պարտավորությունը.

4) օտարերկրացիների տոկոսները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե դրանք ստացվում են, մասնավորապես`

ա. փոխառության կամ մուրհակի դիմաց` հարկային գործակալից, որի հետ կապված առաջացել է տոկոսներ վճարելու պարտավորությունը,

բ. ավանդի (դեպոզիտի) դիմաց` հարկային գործակալից, որի հետ կապված առաջացել է տոկոսներ վճարելու պարտավորությունը,

գ. պարտատոմսի դիմաց` Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով թողարկված պարտատոմսերի էմիտենտից (կամ վերջինիս լիազորված անձից), ներառյալ` այդ պարտատոմսերը մարելիս զեղչի ձևով, ինչպես նաև մասնակցության իրավունքով թողարկված պարտատոմսերից վճարված տոկոսները` մինչև վերջիններիս բաժնետոմսերի փաստացի ձևավորումը.

5) խաղատներում, շահումներով խաղերում օտարերկրացիների շահումները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ շահումները ստացվում են Հայաստանի Հանրապետությունում գտնվող խաղատներից կամ Հայաստանի Հանրապետությունում անցկացվող շահումներով խաղերից.

6) մրցույթներում (մրցություններում) օտարերկրացիների մրցանակները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ եկամուտները ստացվում են Հայաստանի Հանրապետությունում անցկացվող մրցույթներից (մրցություններից).

7) վիճակախաղերից շահումները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ եկամուտները ստացվում են Հայաստանի Հանրապետությունում անցկացվող վիճակախաղերում.

8) նվիրատվության, օգնության, օժանդակության, աջակցության կամ նմանատիպ այլ եղանակով օտարերկրացիների ստացված (հատկացված) գույքը (այդ թվում` դրամական միջոցները) համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ եկամուտները ստացվում են հարկային գործակալից Հայաստանի Հանրապետությունում.

9) օտարերկրացիների ապահովագրական հատուցումները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ եկամուտները ստացվում են Հայաստանի Հանրապետությունում պետական գրանցում ստացած ապահովագրական կազմակերպություններից.

10) օտարերկրացիների կողմից գույքը վարձակալության տալու դիմաց վարձավճարները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե`

ա. այդ եկամուտները ստացվում են Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող անշարժ գույքը վարձակալության տալուց,

բ. վարձակալության տալուց կամ վարձակալության պայմանագրի կնքման պահին շարժական գույքը գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կամ վարձակալության պայմանագրի գործողության ժամկետում Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով այն գրանցվում է (ենթակա է գրանցման) Հայաստանի Հանրապետությունում.

11) օտարերկրացիների գույքի (այդ թվում` գյուղատնտեսական արտադրանքի) օտարումից արժեքի հավելաճի ձևով եկամուտները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե այդ եկամուտները ստացվում են Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող գույքի օտարումից, ընդ որում`

ա. գույքի Հայաստանի Հանրապետություն ներմուծման փաստը հաստատող փաստաթղթերի (մաքսային հայտարարագիր) առկայության դեպքում գույքի ձեռքբերման արժեքը որոշվում է ելնելով վերջինիս ներմուծմանը վերաբերող հաշիվ-ապրանքագրում (invoice) նշված արժեքից,

բ. գույքի ձեռքբերման փաստը հաստատող փաստաթղթերի (հաշիվ-ապրանքագիր, գնման ակտ և այլն) առկայության դեպքում այդ գույքի ձեռքբերման արժեքը որոշվում է ելնելով վերջինիս ձեռքբերմանը վերաբերող փաստաթղթերում նշված արժեքից,

գ. գույքի ձեռքբերման արժեքի վերաբերյալ հիմնավորող փաստաթղթերի բացակայության դեպքում հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտը հաշվարկվում է օտարերկրացիների կողմից օտարվող գույքի ամբողջ արժեքից (իրացման գներով) ելնելով:

Օրինակ 10. Օտարերկրացին Հայաստանի Հանրապետության տարածքում սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող ավտոմեքենան վաճառել է Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված (հաշվառված) առևտրային կազմակերպությանը 5000,0 հազ. դրամ արժեքով: Օտարերկրացու կողմից այդ գույքը ձեռք է բերվել 3000,0 հազ. դրամ արժեքով: Նշված գործարքների վերաբերյալ առկա են օրենսդրությամբ սահմանված հիմնավորող փաստաթղթերը:

Տվյալ դեպքում, գույքի իրացման և ձեռք բերման արժեքներից առաջացած դրական տարբերությունը (5000,0-3000,0=2000,0 հազ. դրամ) օտարերկրացու համար համարվում է հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտ (գույքի արժեքի հավելաճ), որից կազմակերպությունը հաշվարկելու է հարկը:

Օրինակ 11. Օտարերկրացին Հայաստանի Հանրապետության տարածքում սեփականության իրավունքով իրեն պատկանող համակարգիչը վաճառել է Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված (հաշվառված) առևտրային կազմակերպությանը 500,0 հազ. դրամ արժեքով: Ընդ որում` օտարերկրացու կողմից այդ գույքի ձեռք բերման վերաբերյալ օրենսդրությամբ սահմանված հիմնավորող որևէ փաստաթուղթ բացակայում է:

Տվյալ դեպքում, օտարերկրացու կողմից գույքի օտարումից ստացվող ամբողջ գումարը (500,0 հազ. դրամ) համարվում է հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտ, որից առևտրային կազմակերպությունը հաշվարկելու է հարկը.

12) օտարերկրացիների կողմից բեռների փոխադրման (ֆրախտի) դիմաց եկամուտները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ, եթե բեռները փոխադրվում են Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող վայրից և (կամ) վայրը, ընդ որում`

ա. բեռի փոխադրման դեպքում փոխադրողը առաքողի կողմից իրեն վստահված բեռը հասցնում է նշանակված վայրը և այն հանձնում է բեռն ստանալու համար լիազորված անձին (ստացողին), իսկ առաքողը վճարում է սահմանված վայրը բեռի փոխադրման համար (բեռի փոխադրումը հավաստվում է բեռնառաքիչին տրանսպորտային բեռնագիր (կոնոսամենտ կամ բեռի վերաբերյալ այլ փաստաթուղթ) հանձնելով),

բ. ֆրախտի (չարտերի) դեպքում մի կողմը (ֆրախտ տրամադրողը) մյուս կողմին (ֆրախտ ստացողին) բեռների փոխադրման համար վճարի դիմաց տրամադրում է տրանսպորտային միջոցի ամբողջ տարողունակությունը կամ դրա մի մասը` մեկ կամ մի քանի չվերթի համար:

Օրինակ 12. Սույն հրահանգի օրինակ 4-ում նշված դեպքում, եթե ապրանքների տեղափոխման դիմաց վճարվող 1300 ԱՄՆ-ի դոլարի հաշիվ-ապրանքագիրը (invoice) կազմակերպությանը ներկայացվեր այլ օտարերկրացու կողմից, ապա այդ օտարերկրացու ստացված գումարները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտ (բեռների փոխադրում), որից կազմակերպությունը հաշվարկելու է հարկը:

37. Հարկային գործակալները օտարերկրացիներին հայաստանյան աղբյուրներից վճարվող եկամուտներից հարկը հաշվարկում են`

1) ապահովագրական հատուցումներից և փոխադրման (ֆրախտի) դիմաց վճարվող եկամուտներից` սույն հրահանգի 25-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դրույքաչափով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները).

2) ռոյալթիներից, տոկոսներից, գույքը վարձակալության տալուց ստացված եկամուտներից, գույքի արժեքի հավելաճից` սույն հրահանգի 25-րդ կետի 2-րդ ենթակետով սահմանված դրույքաչափով.

3) սույն կետի 1-ին և 2-րդ ենթակետերում չնշված այլ հարկվող եկամուտներից` սույն հրահանգի 25-րդ կետի 3-րդ ենթակետով սահմանված կարգով (հաշվի առնելով սույն հրահանգում նշված նվազեցումները):

Օրինակ 13. Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված (հաշվառված) առևտրային կազմակերպությունը այլ երկրներում չունի առանձնացված ստորաբաժանումներ (մասնաճյուղ, ներկայացուցչություն): Օտարերկրացին (1974թ.-ին ծնված) աշխատանքային պայմանագրի համաձայն հանդիսանում է այդ կազմակերպության վարձու աշխատող և հրամանով գործուղվում է Գերմանիայի Դաշնություն (իր մշտական բնակության վայր)` որպես կազմակերպության լիազոր ներկայացուցիչ:

Տվյալ դեպքում, օտարերկրացուն վճարվող աշխատավարձը համարվում է հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտ և կազմակերպությունը հարկը պահում է հաշվարկված աշխատավարձի ամբողջ գումարից: Կազմակերպությունը վճարման ենթակա աշխատավարձից հաշվարկում և վճարում է «կամուրջ» հաշվին նաև պարտադիր կուտակային վճարը, որը չի նվազեցվում համախառն եկամտից:

Նույն օրինակում, եթե կազմակերպությունը Գերմանիայի Դաշնությունում ունենար առանձնացված ստորաբաժանում (մասնաճյուղ, ներկայացուցչություն) և օտարերկրացին աշխատանքային պայմանագրի համաձայն հանդիսանար այդ առանձնացված ստորաբաժանման վարձու աշխատող, ապա օտարերկրացուն վճարվող աշխատավարձը չէր համարվի հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտ և հարկման ենթակա չէր լինի:

 Օրինակ 14. Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված (հաշվառված) առևտրային կազմակերպությունը այլ երկրներում չունի առանձնացված ստորաբաժանումներ (մասնաճյուղ, ներկայացուցչություն): Օտարերկրացին (1974թ.-ին ծնված) քաղաքացիաիրավական պայմանագրի համաձայն 2014թ. ընթացքում հանդիսանում է կազմակերպության լիազոր ներկայացուցիչ:

Տվյալ դեպքում, եթե օտարերկրացին այդ լիազորությունները իրականացնում է Հայաստանի Հանրապետությունում, ապա պայմանագրի համաձայն վճարված գումարները համարվում են հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ և կազմակերպությունը հարկը պահում է կատարված վարձատրության ամբողջ գումարից (եթե օտարերկրացին հանդիսանում է պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային բաղադրիչի մասնակից, ապա կազմակերպությունը վճարված գումարներից հաշվարկում և վճարում է «կամուրջ» հաշվին նաև պարտադիր կուտակային վճարը, որը չի նվազեցվում համախառն եկամտից), իսկ եթե` այլ պետությունում (օրինակ` Գերմանիայի Դաշնությունում), ապա պայմանագրի համաձայն վճարված գումարները չեն համարվում հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտներ և հարկման ենթակա չեն:

Օրինակ 15. 2013թ.-ին օտարերկրացին Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված (հաշվառված) առևտրային կազմակերպության բաժնետոմսերի (յուրաքանչյուրը` 6,0 հազ. դրամ անվանական արժեքով) ձեռք բերման համար վճարել է 500,0 հազ. դրամ (100 հատ x 5,0 հազ. դրամ), իսկ 1 տարի անց այդ բաժնետոմսերը վաճառել է Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված (հաշվառված) մեկ այլ առևտրային կազմակերպությանը, որի դիմաց ստացել է 700,0 հազ. դրամ (100 հատ x 7,0 հազ. դրամ): Նշված գործարքների վերաբերյալ առկա են օրենսդրությամբ սահմանված հիմնավորող փաստաթղթերը:

Տվյալ դեպքում, բաժնետոմսերի վաճառքի և ձեռք բերման արժեքների դրական տարբերությունը (700,0-500,0=200,0 հազ. դրամ) օտարերկրացու համար համարվում է հայաստանյան աղբյուրներից եկամուտ (գույքի արժեքի հավելաճ), որից որպես նվազեցվող եկամտից գնորդ կազմակերպությունը հարկ չի հաշվարկում:

(37-րդ կետը փոփ., խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

38. Հարկային գործակալները յուրաքանչյուր ամիս սույն հրահանգում նշված դրույքաչափերով հաշվարկում են հարկը` դրանից պակասեցնելով վարձու աշխատողների (Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի, օտարերկրացի) համար հաշվարկած և տվյալ ամսում պետական բյուջեի հաշվին վճարվող` փաստացի վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների գումարները (ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստները պակասեցված են համարվում պակասեցման ամսվան հաջորդող ամսվա 20-ից): Սույն հրահանգի 29-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դեպքում հարկից ազատված գործատուների` իրենց վարձու աշխատողների նպաստները վճարելու ուղղությամբ կատարված ծախսերը պետական բյուջեից չեն փոխհատուցվում:

(38-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

39. Բացառությամբ սույն հրահանգի 32-րդ կետում նշված դեպքի, հարկային գործակալը եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ պահված (գանձված) հարկը պետական բյուջե է փոխանցում ֆիզիկական անձանց բազային եկամտի հաշվարկման (հաշվեգրման), իսկ այլ եկամուտների դեպքում` այդ եկամուտների վճարման ամսվան հաջորդող ամսվա 20-ից ոչ ուշ (նույն ժամկետներում 2014 թվականի հունվարի 1-ից սկսած «կամուրջ» հաշվին վճարվում են նաև պարտադիր կուտակային վճարները): Սույն հրահանգի 32-րդ կետում նշված դեպքում հարկային գործակալը եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ պահված (գանձված) հարկը պետական բյուջե է փոխանցում ֆիզիկական անձանց բազային եկամտի հաշվարկման (հաշվեգրման), իսկ այլ եկամուտների դեպքում` այդ եկամուտների վճարման տարվանը հաջորդող տարվա մայիսի 1-ից ոչ ուշ (նույն ժամկետներում 2014 թվականի հունվարի 1-ից սկսած «կամուրջ» հաշվին վճարվում են նաև պարտադիր կուտակային վճարները):

(39-րդ կետը լրաց. 21.01.13 N 22-Ն)

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  6

 

ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԻ ՀԵՏ ԿԱՊՎԱԾ ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

40. Աշխատանքային հարաբերությունները վարձու աշխատողի և գործատուի փոխադարձ համաձայնության վրա հիմնված հարաբերություններն են, ըստ որի` վարձու աշխատողն անձամբ, որոշակի վարձատրությամբ կատարում է աշխատանքային գործառույթներ (որոշակի մասնագիտությամբ, որակավորմամբ կամ պաշտոնում աշխատանք)` ենթարկվելով ներքին կարգապահական կանոններին, իսկ գործատուն ապահովում է աշխատանքային օրենսդրությամբ, աշխատանքային իրավունքի նորմեր պարունակող այլ նորմատիվ իրավական ակտերով, աշխատանքային պայմանագրերով նախատեսված աշխատանքի պայմաններ: Վարձու աշխատողի և գործատուի միջև աշխատանքային հարաբերությունները ծագում են աշխատանքային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կնքված գրավոր աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա, ինչպես նաև կողմերի համաձայնությամբ` աշխատանքի ընդունման մասին անհատական իրավական ակտով (որով ծագած աշխատանքային հարաբերությունների կարգավորման վրա տարածվում են նաև պայմանագրային հարաբերությունների կարգավորման Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքի (այսուհետ` Օրենսգիրք) դրույթները):

1) (ենթակետն ուժը կորցրել է 21.01.13 N 22-Ն)

2) (ենթակետն ուժը կորցրել է 21.01.13 N 22-Ն)

(40-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

41. Ամենամյա արձակուրդի (նվազագույն, երկարացված, լրացուցիչ) ընթացքում պահպանվում է վարձու աշխատողի աշխատատեղը (պաշտոնը) և վճարվում միջին աշխատավարձը: Ամենամյա նվազագույն արձակուրդի տևողությունը 5-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում 20 աշխատանքային օր է, իսկ 6-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում` 24 աշխատանքային օր: Ոչ լրիվ աշխատաժամանակի պայմաններով վարձու աշխատողների ամենամյա արձակուրդը չի կրճատվում: Օրենքով սահմանված դեպքերում վարձու աշխատողին կարող է տրվել ամենամյա երկարացված արձակուրդ կամ ամենամյա լրացուցիչ արձակուրդ (ամենամյա լրացուցիչ արձակուրդը կարող է տրամադրվել ամենամյա նվազագույն արձակուրդի հետ միասին կամ առանձին): Կողմերի համաձայնությամբ ամենամյա արձակուրդը կարող է տրամադրվել մասերով: Ամենամյա արձակուրդը մասերով տրամադրելու դեպքում ամենամյա արձակուրդի մասերից մեկը պետք է կազմի առնվազն 10 աշխատանքային օր` 5-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում, և առնվազն 12 աշխատանքային օր` 6-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում: Յուրաքանչյուր աշխատանքային տարվա համար ամենամյա արձակուրդը տրամադրվում է տվյալ տարում` օրենքով սահմանված կարգով:

1) Ամենամյա արձակուրդից հետ կանչելը թույլատրվում է միայն վարձու աշխատողի համաձայնությամբ: Այդ դեպքում աշխատանքի վերադարձած վարձու աշխատողին վճարվում է աշխատավարձ` անկախ ամենամյա արձակուրդի համար վճարումը կատարած լինելու հանգամանքից: Վճարված, սակայն չօգտագործված ամենամյա արձակուրդի օրերը հետագայում օգտագործելու դեպքում այս օրերի համար գործատուն վճարում է միջին աշխատավարձ:

2) Ամենամյա արձակուրդի տեղափոխումը (մինչև ամենամյա արձակուրդն սկսվելը կամ ամենամյա արձակուրդի ընթացքում) կատարվում է վարձու աշխատողի միջնորդությամբ կամ համաձայնությամբ, ինչպես նաև օրենքով նախատեսված այլ դեպքերում: Ամենամյա արձակուրդի չօգտագործված (տեղափոխված) մասը, որպես կանոն, տրամադրվում է նույն աշխատանքային տարում (բայց ոչ ուշ, քան 18 ամսվա ընթացքում` սկսած այն աշխատանքային տարվա վերջից, որի համար վարձու աշխատողին չի հատկացվել կամ մասնակի է հատկացվել ամենամյա արձակուրդը), իսկ վարձու աշխատողի միջնորդությամբ կամ համաձայնությամբ կարող է տեղափոխվել և միացվել հաջորդ տարվա ամենամյա արձակուրդին:

3) Ամենամյա արձակուրդի համար գործատուն վարձու աշխատողին վճարում է միջին աշխատավարձ, որը հաշվարկվում է վարձու աշխատողի միջին օրական աշխատավարձը տրամադրվող արձակուրդի օրերի թվով բազմապատկելու միջոցով: 5-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում միջին օրական աշխատավարձի չափը որոշվում է` միջին ամսական աշխատավարձը բաժանելով 21-ի, իսկ 6-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում միջին օրական աշխատավարձի չափը որոշվում է` միջին ամսական աշխատավարձը բաժանելով 25-ի: Մեկ ամսից պակաս աշխատած վարձու աշխատողների միջին օրական աշխատավարձը որոշվում է` աշխատած օրերի համար հաշվարկված աշխատանքի վարձատրության բոլոր տեսակների (հիմնական աշխատավարձ, լրացուցիչ աշխատավարձ` հավելումներ, հավելավճարներ, լրավճարներ, պարգևատրումներ և այլն) ընդհանուր գումարը աշխատած օրերի թվի վրա բաժանելու միջոցով:

4) Միջին ամսական աշխատավարձի չափը որոշվում է օրենքով սահմանված կարգով: Միջին ամսական աշխատավարձի հաշվարկման համար հաշվի են առնվում նախորդ վերջին 12 ամիսների ընթացքում տվյալ գործատուի կողմից վարձու աշխատողի համար հաշվարկված աշխատանքի վարձատրության բոլոր տեսակները (հիմնական աշխատավարձ, լրացուցիչ աշխատավարձ` հավելումներ, հավելավճարներ, լրավճարներ, պարգևատրումներ և այլն)` անկախ վճարման աղբյուրներից և նույն գործատուի մոտ այդ ժամանակահատվածում (միջին աշխատավարձը հաշվարկելու անհրաժեշտություն առաջանալու նախորդող 12 ամսվա ընթացքում) այլ աշխատանքի անցնելուց (այլ հաստիքային միավոր զբաղեցնելուց):

5) Օրենքով սահմանված դեպքերում չօգտագործված ամենամյա արձակուրդի համար դրամական հատուցման չափը որոշվում է տվյալ ժամանակահատվածի համար տրամադրման ենթակա ամենամյա արձակուրդի չօգտագործված օրերի քանակով (հատուցման այդ գումարներից հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր սահմանված կարգով):

6) Տարբեր գործատուների մոտ համատեղությամբ աշխատողների ամենամյա վճարովի արձակուրդը տրամադրվում է հիմնական աշխատավայրում տրամադրվող ամենամյա արձակուրդի հետ միաժամանակ:

7) Այն դեպքերում, երբ տրամադրվում է չօգտագործված արձակուրդ նախորդ տարվա համար, ապա այդ արձակուրդի վարձատրությունը հաշվարկվում է արձակուրդը տրամադրելու ամսվան նախորդող 12 ամսվա միջին վաստակից (այլ ոչ թե նախկին աշխատանքային տարվա այն ժամանակաշրջանի վաստակից, երբ առաջացել է արձակուրդ գնալու իրավունքը):

8) Նպատակային արձակուրդներն են` հղիության և ծննդաբերության արձակուրդը, մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի համար տրամադրվող արձակուրդը, ուսումնական արձակուրդը, պետական կամ հասարակական պարտականությունների կատարման համար տրամադրվող արձակուրդը, չվճարվող արձակուրդը.

ա. աշխատող կանանց օրենքով սահմանված կարգով տրամադրված հղիության և ծննդաբերության արձակուրդի համար վճարվում է ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստ, որից հաշվարկվում է հարկը,

բ. երեխային փաստացի խնամողների ցանկությամբ տրամադրված մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդի ընթացքում պահպանվում է վարձու աշխատողի աշխատատեղը (պաշտոնը)` առանց վարձատրության և այդ ժամանակաշրջանում վարձու աշխատողի մասով հարկը չի հաշվարկվում,

գ. միջնակարգ-մասնագիտական կամ բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ ընդունվելու նպատակով վարձու աշխատողներին օրենքով սահմանված կարգով տրամադրված ուսումնական արձակուրդներում գտնվելու ժամանակահատվածի համար վարձատրությունը կարգավորվում է աշխատանքային պայմանագրերով (հանրակրթական, միջնակարգ-մասնագիտական կամ բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում սովորող վարձու աշխատողներին օրենքով սահմանված կարգով տրամադրված ուսումնական արձակուրդներում գտնվելու ժամանակահատվածի համար վարձատրությունը կատարվում է, եթե գործատուն վարձու աշխատողին գործուղել է սովորելու (յուրաքանչյուր օրվա համար վարձու աշխատողի միջին օրական աշխատավարձից ոչ պակաս չափով)` նշված դեպքերում վարձու աշխատողներին տրվող վարձատրության գումարներից հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր սահմանված կարգով),

դ. պետական կամ հասարակական պարտականությունների կատարման համար տրամադրվող արձակուրդի ընթացքում պահպանվում է վարձու աշխատողի աշխատատեղը (պաշտոնը)` օրենքով սահմանված կարգով կատարվող վարձատրությամբ, որից հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր սահմանված կարգով,

ե. օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետով վարձու աշխատողին տրամադրվող չվճարվող արձակուրդների ժամանակաշրջանում վարձու աշխատողի մասով հարկը չի հաշվարկվում (այդ թվում` հղիության և ծննդաբերության արձակուրդում գտնվող կնոջ ամուսնուն, մինչև մեկ տարեկան երեխային խնամելու համար արձակուրդում գտնվող կնոջ ամուսնուն, հաշմանդամ աշխատողին կամ ընտանիքի հիվանդ անդամին խնամող աշխատողին, ամուսնության համար, ընտանիքի մահացած անդամի թաղման դեպքերում տրված չվճարվող արձակուրդների):

9) Աշխատանքային պայմանագրերով սահմանված այլ տեսակի և ավելի երկար տևողությամբ արձակուրդների, լրացուցիչ արտոնությունների (կապված ամենամյա արձակուրդի ընտրության ժամկետի հետ), ամենամյա և նպատակային արձակուրդի համար ավելի մեծ վճարումների դեպքում հարկը հաշվարկվում և վճարվում է ընդհանուր սահմանված կարգով:

10) Վարձու աշխատողների արձակուրդային գումարների հարկումը կատարվում է հետևյալ կերպ`

ա. այն դեպքում, երբ ձևակերպվում է վարձու աշխատողի հերթական կամ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված դեպքերում` նախորդ տարվա չօգտագործված արձակուրդը, ապա հաշվարկված արձակուրդային գումարը ներառվում է նրա համախառն եկամտի մեջ որպես այն ամիսների ստացման ենթակա եկամուտ, որ ամիսներին նա գտնվում է արձակուրդում:

Օրինակ 16. Կազմակերպության վարձու աշխատողը (1974թ-ին ծնված) օգտագործում է հերթական արձակուրդը և գնում արձակուրդ 29.01.2014թ-ից մինչև 25.02.2014թ.: Արձակուրդային գումարը հաշվարկվել է 94,0 հազ. դրամի չափով:

Տվյալ դեպքում, արձակուրդ գնալիս վարձու աշխատողի արձակուրդային գումարները` հունվար և փետրվար ամիսների հարկը հաշվարկելիս, հաշվի են առնվում հետևյալ ձևով`

- հունվար ամսվա աշխատավարձին (օրինակ` 80,0 հազ. դրամ) գումարվում է հունվար ամսվանը բաժին ընկնող արձակուրդային գումարը (օրինակ` 10,0 հազ. դրամ) և վարձու աշխատողի հունվար ամսվա համախառն եկամուտը (բազային եկամուտը) կազմում է 90,0 հազ. դրամ (80,0+10,0),

- հունվար ամսվա եկամուտներից հարկը կազմում է 21,96 հազ. դրամ (90,0x24,4%), որը ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.02.2014թ.,

- հունվար ամսվա պարտադիր կուտակային վճարը կազմում է 4,5 հազ. դրամ (90,0x5%), որը չի նվազեցվում համախառն եկամտից և ենթակա է վճարման «կամուրջ» հաշվին մինչև 20.02.2014թ.,

- փետրվար ամսվան բաժին ընկնող արձակուրդային գումարից` 84,0 հազ. դրամից (94,0-10,0), եկամտային հարկը հաշվարկվում և պահվում է 20,496 հազ. դրամ գումարի չափով (84,0x24,4%), իսկ պարտադիր կուտակային վճարը` 4,2 հազ. դրամ գումարի չափով (84,0x5%),

- հունվար ամսին աշխատողին փաստացի վճարվող աշխատավարձի և արձակուրդայինի գումարը կազմում է 122,844 հազ. դրամ ((90,0-21,96-4,5)+(84,0-20,496-4,2)):

Արձակուրդից վերադառնալուց հետո վարձու աշխատողի փետրվար ամսվա եկամտից հարկը հաշվարկվում է հետևյալ ձևով`

- փետրվար ամսվա աշխատավարձին (օրինակ` 12,0 հազ. դրամ) գումարվում է փետրվար ամսվան բաժին ընկնող արձակուրդային գումարը 84,0 հազ. դրամ (94,0-10,0) և վարձու աշխատողի փետրվար ամսվա համախառն եկամուտը (բազային եկամուտը) կազմում է 96,0 հազ. դրամ (84,0+12,0),

- փետրվար ամսվա եկամուտներից հարկը կազմում է 23,424 հազ. դրամ (96,0x24,4%), որը ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.03.2014թ.,

- փետրվար ամսվա պարտադիր կուտակային վճարը կազմում է 4,8 հազ. դրամ (96,0x5%), որը չի նվազեցվում համախառն եկամտից և ենթակա է վճարման «կամուրջ» հաշվին մինչև 20.03.2014թ.,

- փետրվար ամսին աշխատողին փաստացի վճարվող աշխատավարձի գումարը կազմում է 8,472 հազ. դրամ (96,0-23,424-4,8-(84,0-20,496-4,2)): 

բ. այն դեպքում, երբ արձակուրդում գտնվող աշխատողին Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով հետ են կանչում աշխատանքի, ապա հարկը հաշվարկելիս`

- մինչև արձակուրդ գնալը արձակուրդային գումարները հաշվի են առնվում «ա» ենթակետով սահմանված կարգով,

- արձակուրդից հետ կանչելու օրվանից փաստացի աշխատած օրերի համար աշխատավարձը գումարվում է այն ամսվա եկամուտներին (եթե արձակուրդից հետ կանչելու օրերը վերաբերում են 2 ամիսներին, ապա` ըստ այդ ամիսների), որ օրերի համար տրվել է աշխատավարձը,

- արձակուրդից հետ կանչելուց հարկը հաշվարկվում է` ելնելով այդ ամսվա համար «ա» ենթակետով սահմանված կարգով հաշվարկված արձակուրդայինի և աշխատավարձի ընդհանուր գումարից (անկախ աշխատողին չօգտագործված արձակուրդի օրերի համար արձակուրդ գնալու իրավունքը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով պահպանելու հանգամանքից):

(41-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

42. Ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստները (այսուհետ սույն կետում` նպաստ) տրվում են վարձու աշխատողներին «Ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով, եթե դրանց ստանալու իրավունքն առաջացել է աշխատանքի ժամանակաշրջանում (ներառյալ` փորձաշրջանը): Հայաստանի Հանրապետության տարածքում աշխատող օտարերկրացիները նպաստների իրավունք ունեն Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիներին հավասար: Նպաստները նշանակվում են, եթե դրանց համար պահանջվող փաստաթղթերը ներկայացվել են աշխատունակության վերականգնման, հղիության ու ծննդաբերության արձակուրդի (ժամանակաշրջանի) ավարտման կամ հաշմանդամության խումբ սահմանելու օրվանից 6 ամսվա ժամկետում: Նպաստը վճարվում է նաև արտադրությունում դժբախտ դեպքերի կամ մասնագիտական հիվանդությունների հետևանքով առաջացած ժամանակավոր անաշխատունակության դեպքում:

1) Վարձու աշխատողին հիվանդության նպաստը տրվում է հիվանդության (վնասվածքի) ամբողջ ժամանակաշրջանի աշխատանքային օրերի համար` սկսած 2-րդ աշխատանքային օրվանից և այդ նպաստի նշանակման համար հիմք է հանդիսանում բժշկական հաստատության կողմից տրվող ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկը: Վարձու աշխատողին պրոթեզավորման նպաստը տրվում է հիվանդանոցային բուժական հաստատությունում (ստացիոնարում) գտնվելու ամբողջ ժամանակաշրջանի աշխատանքային օրերի համար` սկսած 2-րդ աշխատանքային օրվանից և այդ նպաստի նշանակման համար հիմք է հանդիսանում բժշկական հաստատության կողմից տրվող ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկը: Առողջարանային բուժման նպաստը տրվում է հիվանդանոցային բուժական հաստատությունից (ստացիոնարից) անմիջապես առողջարան բուժման ուղարկված վարձու աշխատողին, ինչպես նաև տուբերկուլոզային առողջարան մեկնած վարձու աշխատողին` առողջարանում գտնվելու ամբողջ ժամանակաշրջանի աշխատանքային օրերի համար` սկսած 2-րդ աշխատանքային օրվանից և այդ նպաստի նշանակման համար հիմք են հանդիսանում բժշկական հաստատության կողմից տրվող ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկը և առողջարանային բուժման ուղեգրի պատճենը: Վարձու աշխատողին հղիության ու ծննդաբերության նպաստը տրվում է հղիության և ծննդաբերության` օրենքով սահմանված կարգով հատկացված (գործատուի կողմից ձևակերպված) արձակուրդի ժամանակաշրջանի բոլոր աշխատանքային օրերի համար, և այդ նպաստի նշանակման համար հիմք է հանդիսանում բժշկական հաստատության կողմից տրվող ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկը: Վարձու աշխատողին ընտանիքի հիվանդ անդամի խնամքի նպաստը տրվում է օրենքով սահմանված դեպքերում և ժամանակահատվածի` աշխատանքային օրերի համար` սկսած 2-րդ աշխատանքային օրվանից և այդ նպաստի նշանակման համար հիմք է հանդիսանում բժշկական հաստատության կողմից տրվող ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկը, իսկ մինչև 18 տարեկան անհատական խնամքի կարիք ունեցող երեխային կամ հաշմանդամ երեխային առողջարանում խնամելու դեպքում` նաև առողջարանային բուժման ուղեգրի պատճենը: Համատեղությամբ աշխատելու դեպքում վարձու աշխատողին նպաստ նշանակելու համար հիմնական աշխատավայրի գործատուի համար հիմք է հանդիսանում ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկը, իսկ մյուս գործատուի (գործատուների) համար` հիմնական աշխատավայրի գործատուի կողմից վավերացված ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկի պատճենը:

2) Ամենամյա արձակուրդի ընթացքում ժամանակավոր անաշխատունակություն առաջանալիս վարձու աշխատողին նպաստը (բացառությամբ` ընտանիքի հիվանդ անդամի խնամքի նպաստի) տրվում է ամենամյա արձակուրդի չօգտագործված (ամենամյա արձակուրդի և ժամանակավոր անաշխատունակության համընկնող) մասը Օրենսգրքով սահմանված կարգով օգտագործելու ժամանակաշրջանի աշխատանքային օրերի համար` սկսած 2-րդ աշխատանքային օրվանից:

3) Չվճարվող արձակուրդում կամ մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդում գտնվելու ժամանակաշրջանում անաշխատունակության դեպքում նպաստ չի տրվում (բացառությամբ` հղիության ու ծննդաբերության նպաստի): Եթե անաշխատունակությունը շարունակվում է նաև արձակուրդի ավարտից հետո, ապա նպաստը տրվում է այն աշխատանքային օրվան հաջորդող աշխատանքային օրվանից, երբ աշխատողը պետք է անցներ աշխատանքի: Չվճարվող արձակուրդում կամ մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդում գտնվելու ժամանակաշրջանում հղիության և ծննդաբերության նպաստը տրվում է ընդհանուր հիմունքներով` հղիության և ծննդաբերության արձակուրդի ժամանակաշրջանի բոլոր աշխատանքային օրերի համար:

4) Բացառությամբ հղիության և ծննդաբերության նպաստի, որոշակի ժամկետով կնքված աշխատանքային պայմանագրով վարձու աշխատողին նպաստ նշանակվում է, եթե նա վերջին 1 տարվա ընթացքում մինչև ժամանակավոր անաշխատունակության ծագումը աշխատել է 3 ամսից ոչ պակաս կամ վերջին 2 տարվա ընթացքում` 10 ամսից ոչ պակաս: Հղիության և ծննդաբերության նպաստը նշանակվում է ընդհանուր հիմունքներով: Որոշակի ժամկետով կնքված աշխատանքային պայմանագրով վարձու աշխատողին նպաստը հաշվարկվում և վճարվում է օրենքով սահմանված կարգով և ժամկետներում (բայց ոչ ավելի, քան մինչև աշխատանքային պայմանագրի ժամկետի ավարտը):

5) Գործատուն նպաստը հաշվարկում է ժամանակավոր անաշխատունակության ժամանակահատվածի աշխատանքային (ընդհանուր հանգստյան օրեր չհանդիսացող) օրերի համար: Ընդ որում, հղիության և ծննդաբերության նպաստը հաշվարկելիս ընդհանուր հանգստյան օր է համարվում կիրակին, իսկ 5-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում` շաբաթը և կիրակին (անկախ Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքի 155-րդ հոդվածի համաձայն գործատուի կամ տվյալ վարձու աշխատողի համար այլ հանգստյան օր սահմանված լինելու հանգամանքից): Ժամանակավոր անաշխատունակության մյուս տեսակի նպաստները հաշվարկելիս` հանգստյան օր են համարվում գործատուի կամ տվյալ վարձու աշխատողի համար Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքի 155-րդ հոդվածի համաձայն սահմանված հանգստյան օրերը:

6) Նպաստները հաշվարկվում են վարձու աշխատողի միջին ամսական աշխատավարձից (եկամտից): Վարձու աշխատողի միջին ամսական աշխատավարձը (եկամուտը) հաշվարկվում է ժամանակավոր անաշխատունակությունը առաջանալու ամսվան նախորդող 12 հերթական օրացուցային ամիսների (այսուհետ` հաշվարկային ժամանակահատված) համար տվյալ գործատուի կողմից վարձու աշխատողին վճարված եկամուտը 12-ի բաժանելու միջոցով: Եկամտում ներառվում են աշխատավարձը և նպաստները: Հաշվարկային ժամանակահատվածի այն ամիսների փոխարեն, որոնց ընթացքում վարձու աշխատողը եղել է մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդում, հաշվի է առնվում մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդն սկսվելու ամսվան նախորդող` համապատասխան թվով հերթական օրացուցային ամիսների համար վճարված եկամուտը: Ժամանակավոր անաշխատունակությունը առաջանալու օրվա դրությամբ վարձու աշխատողի` տվյալ գործատուի մոտ աշխատելու ժամանակահատվածը 12 ամսից պակաս լինելու դեպքում վարձու աշխատողի միջին ամսական աշխատավարձը հաշվարկելիս հաշվի է առնվում նաև հաշվարկային ժամանակահատվածում այլ գործատուի` մինչև տվյալ գործատուի մոտ աշխատանքի անցնելը վճարված եկամուտը, եթե վարձու աշխատողը ժամանակավոր անաշխատունակությունը առաջանալու օրվա դրությամբ այդ գործատուի հետ աշխատանքային հարաբերությունների մեջ չէ: Ընդ որում, հաշվարկային ժամանակահատվածի 1 ամսվա համար կարող է հաշվառվել մեկ գործատուի կողմից վարձու աշխատողին վճարված եկամուտը, որի մասին տեղեկատվությունը ներկայացնում է վարձու աշխատողը` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հուլիսի 14-ի «Ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի կիրարկումն ապահովելու մասին» N 1024-Ն որոշմամբ սահմանած կարգով լիազոր մարմնի տված տեղեկանքի հիման վրա: Եթե սահմանված կարգով հաշվարկված միջին ամսական աշխատավարձի չափը պակաս է ժամանակավոր անաշխատունակությունը առաջանալու օրվա դրությամբ սահմանված նվազագույն ամսական աշխատավարձի չափից կամ վարձու աշխատողը չունի սույն կետով նշված եկամուտ, ապա նպաստը հաշվարկվում է ժամանակավոր անաշխատունակությունը առաջանալու օրվա դրությամբ սահմանված նվազագույն ամսական աշխատավարձի չափից: 5-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում` վարձու աշխատողի նպաստի չափը հաշվարկելու համար միջին ամսական աշխատավարձը բաժանվում է 21-ի (6-օրյա աշխատանքային շաբաթվա դեպքում` 25-ի) և բազմապատկվում է ժամանակավոր անաշխատունակության ժամանակաշրջանի 2-րդ աշխատանքային օրվանից սկսած աշխատանքային օրերի թվով, իսկ հղիության և ծննդաբերության նպաստի դեպքում` հղիության և ծննդաբերության արձակուրդի ժամանակահատվածի բոլոր աշխատանքային օրերի թվով:

7) Վարձու աշխատողների նպաստի հաշվարկումը, նշանակումը և վճարումը իրականացնում է գործատուն` անհրաժեշտ փաստաթղթերը ներկայացնելուց հետո` առաջիկա աշխատավարձի վճարման համար օրենսդրությամբ սահմանված ժամկետներում: Եթե տվյալ ամսվա համար հաշվարկված հարկի գումարները բավարար չեն նպաստների գումարները վճարելու համար, ապա գործատուն նպաստների պակասող մասը վճարում է իր միջոցներից` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հուլիսի 14-ի «Ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի կիրարկումն ապահովելու մասին» N 1024-Ն որոշմամբ սահմանած կարգով: Եթե գործատուն օրենքով սահմանված կարգով ազատված է հարկային գործակալի պարտավորությունից, ապա նպաստի` Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեից վճարման ենթակա գումարները վարձու աշխատողին նշանակում և վճարում է լիազոր մարմինը: Գործատուի վերակազմակերպման դեպքում վարձու աշխատողներին նպաստները նշանակում և վճարում է նրա իրավահաջորդը, իսկ լուծարման կամ ֆիզիկական անձ գործատուի մահվան դեպքում` լիազոր մարմինը:

8) Սխալ հաշվարկելու հետևանքով պակաս վճարված նպաստի գումարի վճարումը կատարվում է առանց ժամկետի սահմանափակման, ընդ որում` վարձու աշխատողներին պակաս վճարված նպաստի գումարը գործատուն վճարում է իր միջոցներից սխալը հայտնաբերելուց հետո` 1 ամսվա ընթացքում:

9) Ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպահումները կատարվում են գործատուի կամ լիազոր մարմնի որոշմամբ, եթե նպաստը նշանակվել և վճարվել է հաշվարկային մեխանիկական սխալի կամ նպաստը ստացողի կողմից սխալ տեղեկություններով փաստաթղթեր ներկայացնելու հետևանքով: Ավելի վճարված գումարը հետ է պահվում ամբողջությամբ և հետպահումը կատարվում է նպաստի հաջորդ վճարումներից կամ աշխատավարձից, ընդ որում` հետպահվող գումարի չափը յուրաքանչյուր անգամ չի կարող գերազանցել վճարվող նպաստի կամ աշխատավարձի 20%-ը: Եթե նպաստը նշանակվել և վճարվել է հաշվարկային մեխանիկական սխալով, ապա ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպահումները կարող են կատարվել, եթե նպաստի նշանակման օրվանից չի անցել 3 ամսից ավելի: Եթե նպաստը նշանակվել և վճարվել է սխալ տեղեկություններով փաստաթղթեր ներկայացնելու հետևանքով, ապա ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպահումները կատարվում են առանց ժամկետի սահմանափակման: Վերահաշվարկներ կատարելու համար հարկային գործակալը ներկայացնում է եկամտային հարկի ճշտված ամփոփ հաշվարկ:

10) Հղիության և ծննդաբերության արձակուրդն ընդհատվելու դեպքում վճարված նպաստը վերահաշվարկվում է և ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպահումը կատարվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հուլիսի 14-ի «Ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի կիրարկումն ապահովելու մասին» N 1024-Ն որոշմամբ սահմանած կարգով:

11) Բացառությամբ հղիության և ծննդաբերության դեպքի, ժամանակավոր անաշխատունակության 1-ին աշխատանքային օրվա համար գործատուի հայեցողությամբ վարձու աշխատողին վճարված գումարները համարվում են անհատույց տրված գումարներ, որոնց մասով հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր կարգով, այդ գումարները չեն նվազեցվում հարկի գումարներից և պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա չեն, իսկ 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ աշխատանքային օրերի համար վարձու աշխատողին վճարված նպաստի գումարներից հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր կարգով, այդ գումարները չեն նվազեցվում հարկի գումարներից և պետական բյուջեից փոխհատուցման ենթակա չեն:

(42-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն, փոփ. 24.09.13 N 415-Ն)

43. Վարձու աշխատողներին վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների գումարները ներառվում են նրա համախառն եկամտի մեջ որպես այն ամսվա եկամուտ, երբ վճարվել են այդ նպաստները:

Օրինակ 17. Կազմակերպությունը աշխատանքային պայմանագրով իր մոտ աշխատող 2 քաղաքացիներին (1974թ.-ին ծնված) 01.03.2014թ.-ին հաշվարկում է փետրվար ամսվա համար աշխատավարձ` յուրաքանչյուրը 100,0 հազ. դրամ գումարով: 08.02.2014թ.-ին կազմակերպության կողմից մեկ վարձու աշխատողին հաշվարկվում և վճարվում է հունվար-փետրվար ամիսների համար հիվանդության նպաստ` 70,0 հազ. դրամ գումարով (հունվար ամսվա համար` 30,0 հազ. դրամ և փետրվար ամսվա համար` 40,0 հազ. դրամ), որից պետական բյուջեի հաշվին` 49,0 հազ. դրամ:

Տվյալ դեպքում, փետրվար ամսվա հարկը հաշվարկվում է հետևյալ ձևով`

- նպաստ ստացած վարձու աշխատողի փետրվար ամսվա աշխատավարձին (բազային եկամտին) գումարվում է հունվար-փետրվար ամիսների համար հաշվարկված և փետրվարին վճարված նպաստը, և համախառն եկամուտը կազմում է 170,0 հազ. դրամ (100,0+70,0), իսկ մյուս վարձու աշխատողի աշխատավարձը (բազային եկամուտը) կազմում է 100,0 հազ. դրամ,

- նպաստ ստացած վարձու աշխատողի փետրվար ամսվա եկամուտներից հարկը կազմում է 42,28 հազ. դրամ (29,28+(170,0-120,0)x26%), իսկ մյուս վարձու աշխատողինը` 24,4 հազ. դրամ (100,0x24.4%), ընդամենը` 66,68 հազ. դրամ (42,28+24,4),

- փետրվար ամսվա համար հաշվարկված հարկը պակասեցվում է փետրվար ամսին վճարված` պետական բյուջեի հաշվին վճարվող նպաստի գումարի չափով և դրական տարբերության գումարը` 17,68 հազ. դրամ (66,68-49,0) ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.03.2014թ.,

- փետրվար ամսվա պարտադիր կուտակային վճարը յուրաքանչյուր վարձու աշխատողի համար կազմում է 5,0 հազ. դրամ (100,0x5%), որը չի նվազեցվում նրանց համախառն եկամտից և դրանց հանրագումարը (10,0 հազ. դրամ) ենթակա է վճարման «կամուրջ» հաշվին մինչև 20.03.2014թ.:

Նույն օրինակում, եթե կազմակերպությունում աշխատել է մեկ քաղաքացի (որը փետրվար ամսին ստացել էր հիվանդության նպաստ), ապա փետրվար ամսվա համար հաշվարկված հարկը (42,28 հազ. դրամ) պակասեցվում է փետրվար ամսին վճարված` պետական բյուջեի հաշվին վճարվող նպաստի գումարի չափով (49,0 հազ. դրամ) և բացասական տարբերության գումարը` 6,72 հազ. դրամ (42,28-49,0) փոխհատուցվում է պետական բյուջեից ընդհանուր սահմանված կարգով:

Օրինակ 18. Կազմակերպությունը աշխատանքային պայմանագրով իր մոտ աշխատող 20 քաղաքացիներին (1974թ.-ին ծնված) 01.02.2014թ.-ին հաշվարկում է հունվար ամսվա համար աշխատավարձ` յուրաքանչյուրը 100,0 հազ. դրամ գումարով: 14.01.2014թ.-ին կազմակերպության կողմից մեկ քաղաքացուն հաշվարկվում և վճարվում է հունվար-հունիս ամիսների համար հղիության և ծննդաբերության նպաստ` 650,0 հազ. դրամ գումարով (հունվար ամսվա համար` 65,0 հազ. դրամ, փետրվար ամսվա համար` 125,0 հազ. դրամ, մարտ ամսվա համար` 155,0 հազ. դրամ, ապրիլ ամսվա համար` 140,0 հազ. դրամ, մայիս ամսվա համար` 150,0 հազ. դրամ և հունիս ամսվա համար` 15,0 հազ. դրամ):

Տվյալ դեպքում, հունվար ամսվա հարկը հաշվարկվում է հետևյալ ձևով`

- նպաստ ստացած վարձու աշխատողի հունվար ամսվա աշխատավարձին (բազային եկամտին) գումարվում է հունվար-հունիս ամիսների համար հաշվարկված և հունվարին վճարված նպաստը, և համախառն եկամուտը կազմում է 750,0 հազ. դրամ (100,0+650,0), իսկ մյուս վարձու աշխատողների աշխատավարձը (բազային եկամուտը) կազմում է` յուրաքանչյուրը 100,0 հազ. դրամ,

- նպաստ ստացած վարձու աշխատողի հունվար ամսվա եկամուտներից հարկը կազմում է 193,08 հազ. դրամ (29,28+(750,0-120,0)x26%), իսկ մյուս վարձու աշխատողներինը` յուրաքանչյուրը 24,4 հազ. դրամ (100,0x24.4%), ընդամենը` 656,68 հազ. դրամ (193,08+19x24,4),

- հունվար ամսվա համար հաշվարկված հարկը պակասեցվում է հունվար ամսին վճարված նպաստի գումարի չափով և դրական տարբերության գումարը` 6,68 հազ. դրամ (656,68-650,0) ենթակա է վճարման պետական բյուջե մինչև 20.02.2014թ.,

- հունվար ամսվա պարտադիր կուտակային վճարը յուրաքանչյուր վարձու աշխատողի համար կազմում է 5,0 հազ. դրամ (100,0x5%), որը չի նվազեցվում նրանց համախառն եկամտից և դրանց հանրագումարը (100,0 հազ. դրամ) ենթակա է վճարման «կամուրջ» հաշվին մինչև 20.02.2014թ.:

Նույն օրինակում, եթե կազմակերպությունում աշխատել է 15 վարձու աշխատող (այդ թվում` որը հունվար ամսին ստացել էր հղիության և ծննդաբերության նպաստ), ապա հունվար ամսվա համար հաշվարկված հարկը (193,08+14x24,4=534,68 հազ. դրամ) պակասեցվում է հունվար ամսին վճարված նպաստի գումարի չափով (650,0 հազ. դրամ) և բացասական տարբերության գումարը` 115,32 հազ. դրամ (650,0-534,68) փոխհատուցվում է պետական բյուջեից ընդհանուր սահմանված կարգով:

(43-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  7

 

ՀԱՐԿԱՅԻՆ ԳՈՐԾԱԿԱԼՆԵՐԻ (ԳՈՐԾԱՏՈՒՆԵՐԻ) ԿՈՂՄԻՑ ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՄԱՐՄԻՆՆԵՐԻՆ ՀԱՇՎԱՐԿՆԵՐԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ԿԱՐԳԸ ԵՎ ԺԱՄԿԵՏՆԵՐԸ

 

 44. Բացառությամբ սույն հրահանգի 32-րդ կետում նշված դեպքի, հարկային գործակալները (այդ թվում` սույն հրահանգի 29-րդ կետի 2-րդ ենթակետում նշված դեպքում) պարտավոր են մինչև յուրաքանչյուր ամսվան հաջորդող ամսվա 20-ը բացառապես էլեկտրոնային եղանակով իրենց գտնվելու (հաշվառման) վայրի հարկային մարմին ներկայացնել`

1) նոր աշխատողի (այդ թվում` վարձու աշխատողի) գրանցման հայտ (բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետությունում բնակության իրավունք (կացության կարգավիճակ) չունեցող օտարերկրյա քաղաքացի և քաղաքացիություն չունեցող անձ հանդիսացող աշխատողների), որտեղ ներառվում են անհատական տեղեկություններ (անուն, ազգանուն և հայրանուն, բնակության (հաշվառման) վայրի հասցե, հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը (սոցիալական ապահովության քարտի համարը կամ սոցիալական ապահովության քարտ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը), իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ներառված անձանց մասով` նաև տեղեկատվական բազայում ներառվող այլ տվյալները (այդ աշխատողի գրանցման օրն ընդգրկող հաշվետու ամսվա համար).

2) սույն հրահանգի հավելված 1-ում նշված արտաքին ձևով եկամտային հարկի և կուտակային վճարի ամսական ամփոփ հաշվարկ (այսուհետ` ամփոփ հաշվարկ), որտեղ ներառվում են հաշվետու ամսում տվյալ հարկային գործակալից`

ա. եկամուտներ ստացող վարձու աշխատողների (բացառությամբ Հայաստանի Հանրապետությունում բնակության իրավունք (կացության կարգավիճակ) չունեցող օտարերկրյա քաղաքացի և քաղաքացիություն չունեցող անձ հանդիսացող աշխատողների) համար հաշվարկված (իսկ պայմանագրային եկամուտների դեպքում` վճարված) եկամուտների և այդ եկամուտներից պահված հարկի, իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ներառված անձանց մասով` նաև հաշվարկված և պահված կուտակային վճարների վերաբերյալ անհատական տեղեկություններ,

բ. պասիվ եկամուտներ ստացող ֆիզիկական անձանց վճարված պասիվ եկամուտների և Հայաստանի Հանրապետությունում բնակության իրավունք (կացության կարգավիճակ) չունեցող օտարերկրյա քաղաքացիներին և քաղաքացիություն չունեցող անձանց վճարված (հաշվարկված) եկամուտների, ինչպես նաև այդ եկամուտներից պահված հարկի վերաբերյալ ամփոփ տեղեկություններ:

(44-րդ կետը լրաց., խմբ. 24.09.13 N 415-Ն)

44.1. Եթե նոր աշխատողի համար գրանցման հայտում և (կամ) եկամտային հարկի ամփոփ հաշվարկում ներառվելիք՝ անձին վերաբերող տեղեկատվությունը օրենսդրությամբ սահմանված է որպես սահմանափակ օգտագործման ենթակա տեղեկատվություն, ապա տվյալ անձի համար գրանցման հայտը և (կամ) եկամտային հարկի ամփոփ հաշվարկը հարկային մարմին է ներկայացվում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով:

(44.1-ին կետը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

45. Սույն հրահանգի 29-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դեպքում անհատ ձեռնարկատեր կամ նոտար չհանդիսացող ֆիզիկական անձինք հարկը հաշվարկում են յուրաքանչյուր ամիս` հիմք ընդունելով սույն հրահանգի 18-րդ կետի 1-ին ենթակետում, 19-րդ և 20-րդ կետերում նշված դրույքաչափերը և յուրաքանչյուր ամսվա համար, մինչև այդ ամսվան հաջորդող ամսվա 20-ը, բացառապես էլեկտրոնային եղանակով իրենց գտնվելու (հաշվառման) վայրի հարկային մարմին են ներկայացնում սույն հրահանգի հավելված 2-ում նշված արտաքին ձևով եկամտային հարկի և կուտակային վճարի պարզեցված հաշվարկ (այսուհետ` պարզեցված հաշվարկ), որտեղ ներառվում են հաշվետու ամսում հարկային գործակալներից`

ա. եկամուտներ ստացող վարձու աշխատողների համար հաշվարկված (իսկ պայմանագրային եկամուտների դեպքում` ստացված) եկամուտների և այդ եկամուտների հանրագումարից ինքնուրույն հաշվարկված հարկի, իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ներառված անձանց մասով` նաև ինքնուրույն հաշվարկված և վճարված կուտակային վճարների վերաբերյալ տեղեկություններ,

բ. պասիվ եկամուտներ ստացող ֆիզիկական անձանց ստացված պասիվ եկամուտների և այդ եկամուտների հանրագումարից ինքնուրույն հաշվարկված հարկի վերաբերյալ տեղեկություններ:

(45-րդ կետը լրաց., փոփ. 24.09.13 N 415-Ն)

46. Սույն հրահանգի 32-րդ կետում նշված դեպքում հարկային գործակալները մինչև յուրաքանչյուր տարվանը հաջորդող տարվա ապրիլի 15-ը բացառապես էլեկտրոնային եղանակով իրենց գտնվելու (հաշվառման) վայրի հարկային մարմին ներկայացնում են`

1) նոր աշխատողի (այդ թվում` վարձու աշխատողի) գրանցման հայտ, որտեղ ներառվում են անհատական տեղեկություններ (անուն, ազգանուն և հայրանուն, բնակության (հաշվառման) վայրը, հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը (սոցիալական ապահովության քարտի համարը կամ սոցիալական ապահովության քարտ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը), իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ներառված անձանց մասով` նաև տեղեկատվական բազայում ներառվող այլ տվյալները (այդ աշխատողի գրանցման օրն ընդգրկող հաշվետու ամսվա համար).

2) սույն հրահանգի հավելված 6-ում նշված արտաքին ձևով եկամտային հարկի տարեկան ամփոփ հաշվարկ (այսուհետ` տարեկան ամփոփ հաշվարկ), որտեղ ներառվում են հաշվետու տարում տվյալ հարկային գործակալից`

ա. եկամուտներ ստացող վարձու աշխատողների համար հաշվարկված (իսկ պայմանագրային եկամուտների դեպքում` վճարված) եկամուտների և այդ եկամուտներից պահված հարկի, իսկ կուտակային կենսաթոշակային համակարգում ներառված անձանց մասով` նաև հաշվարկված և պահված կուտակային վճարների վերաբերյալ անհատական տեղեկություններ,

բ. պասիվ եկամուտներ ստացող ֆիզիկական անձանց վճարված պասիվ եկամուտների և այդ եկամուտներից պահված հարկի վերաբերյալ ամփոփ տեղեկություններ:

47. Կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները հարկային մարմին ամփոփ հաշվարկը չեն ներկայացնում, եթե հաշվետու ամսում իրենց կողմից ֆիզիկական անձանց եկամուտներ չեն վճարվել և չունեն Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ձևակերպված (գրավոր) վարձու աշխատող:

48. Կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարներն իրենց կողմից ֆիզիկական անձանց վճարված եկամուտների վերաբերյալ տեղեկություններ չեն ներկայացնում, եթե եկամուտները վճարվել են Հայաստանի Հանրապետությունում պետական գրանցում ստացած անհատ ձեռնարկատիրոջը (նոտարին):

49. Կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները մինչև հարկային մարմինների կողմից ստուգումների սկսելը նախորդ հաշվետու ժամանակաշրջանների համար ներկայացված ամփոփ հաշվարկներում (իսկ սույն հրահանգի 29-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դեպքում անհատ ձեռնարկատեր կամ նոտար չհանդիսացող ֆիզիկական անձինք` պարզեցված հաշվարկներում) սխալներն ինքնուրույն հայտնաբերելու դեպքում կարող են ճշգրտումներ մտցնել դրանցում արտացոլված տվյալներում (ներկայացնել բացառապես էլեկտրոնային եղանակով նոր (ճշտված) ամփոփ կամ պարզեցված հաշվարկներ), որոնց հիման վրա կատարվում է այդ ժամանակաշրջանների համար հարկային պարտավորությունների վերահաշվարկ:

50. Որևէ եկամուտների (այդ թվում` տոկոսների) հարկումը հարկային մարմիններին չի տալիս այդպիսի եկամուտներ ստացող ֆիզիկական անձանց վերաբերյալ բանկային կամ ապահովագրական գաղտնիք համարվող տեղեկություններ ստանալու լրացուցիչ իրավասություն:

51. Կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները պարտավոր են ֆիզիկական անձանց պահանջով նրանց տրամադրել հաշվարկված և վճարված եկամուտների, իրականացված նվազեցումների և պահված հարկի գումարների, ինչպես նաև գործատուի կողմից աշխատողի համար կատարված կուտակային վճարների մասին սույն հրահանգի հավելված 3-ում բերված ձևով տեղեկանքներ (մասնավորապես` հարկային մարմիններին ներկայացնելու համար):

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  8

 

ՁԵՌՆԱՐԿԱՏԻՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԻՑ ՍՏԱՑՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻՑ ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

 

 52. Ձեռնարկատիրական գործունեությունից հարկվող եկամտի որոշման ժամանակ կիրառվում է հաշվառման հաշվեգրման եղանակը, այսինքն` ելնելով հարկ վճարողի կողմից այդ եկամուտների ստացման իրավունքը ձեռք բերելու կամ դրա համար այդ ծախսերը ճանաչելու պահից, անկախ եկամտի փաստացի ստացման կամ վճարումների իրականացման ժամկետից: Հաշվեգրման եղանակով եկամուտները հաշվառելիս հարկ վճարողը հաշվի է առնում հետևյալ առանձնահատկությունները`

1) եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռք բերված, եթե համապատասխան գումարը ենթակա է հարկ վճարողին անվերապահ վճարման (հատուցման), կամ հարկ վճարողը կատարել է գործարքից կամ պայմանագրից բխող պարտավորությունները, եթե նույնիսկ այդ իրավունքի բավարարման պահը հետաձգվել է կամ վճարումներն իրականացվում են մաս-մաս.

2) հարկ վճարողի կողմից ծառայություններ մատուցելու դեպքում նշված իրավունքը համարվում է ձեռք բերված գործարքից բխող ծառայությունների մատուցումն ավարտելու (այդ թվում նաև` ըստ փուլերի) պահից.

3) անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից տոկոսների կամ վարձավճարների տեսքով եկամուտներ ստանալու դեպքում եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռք բերված` պարտքի կամ վարձակալական պայմանագրի ժամկետը լրանալու պահից (եթե պարտքի կամ վարձակալության պայմանագրի ժամկետը ներառում է մի քանի հաշվետու ժամանակաշրջաններ, ապա հաշվետու ժամանակաշրջանում եկամուտը բաշխվում է դրա հաշվեգրմանը համապատասխան).

4) շենքերի, շինությունների (այդ թվում` անավարտ, կիսակառույց), բնակելի կամ այլ տարածքների օտարման դեպքում եկամտի ստացման իրավունքը համարվում է ձեռք բերված գործարքի կատարման օրվա դրությամբ: Բացառությամբ բռնագրավման, նվիրատվության կամ այլ ձևով պետությանը օտարման դեպքերի, հարկվող եկամուտը որոշելիս շենքերի, շինությունների (այդ թվում` անավարտ, կիսակառույց), բնակելի կամ այլ տարածքների օտարումից եկամուտը հաշվարկվում է գույքահարկով հարկման նպատակով` դրանց համար օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքից ոչ պակաս չափով: Այդ չափից պակաս հատուցման դեպքում տարբերությունը գործարքի կատարման օրը դիտվում է որպես նոր սեփականատիրոջը ներված պարտավորություն.

5) հարկվող եկամուտը որոշելիս շենքերի, շինությունների (այդ թվում` անավարտ, կիսակառույց), բնակելի կամ այլ տարածքների վարձակալության կամ անհատույց օգտագործման հանձնելու գործարքների մասով (բացառությամբ` պետությանը վարձակալության կամ անհատույց օգտագործման հանձնման դեպքերի) եկամուտը որոշվում է գույքահարկով հարկման նպատակով դրանց համար օրենքով սահմանված կարգով որոշվող արժեքի, իսկ այդպիսի արժեքի բացակայության դեպքում` գույքահարկով հարկման օբյեկտի ընդհանուր մակերեսում վարձակալության կամ անհատույց օգտագործման հանձնված տարածքի բաժնեմասին համապատասխանող արժեքի 5%-ից ոչ պակաս չափով` հաշվարկված տարեկան կտրվածքով: Այդ չափով պակաս հատուցման դեպքում տարբերությունը դիտվում է որպես վարձակալին (փոխառուին) ներված պարտավորություն:

53. Ձեռնարկատիրական գործունեությունից հարկվող եկամուտը որոշելիս համախառն եկամուտը նվազեցվում է ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացման ենթակա եկամուտների գծով անհրաժեշտ և փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսերի չափով: Ընդ որում`

1) անհրաժեշտ են համարվում անմիջականորեն և բացառապես ապրանքների արտադրության, ծառայությունների մատուցման, շուկայում առաջխաղացման և (կամ) ապրանքների (ծառայությունների) իրացման, խորհրդատվական և իրավաբանական ծառայությունների, ուղեկցման, երաշխիքային հսկողության և շահագործման ընթացքում բացահայտված թերությունների վերացման, արտադրության (շինարարության) նախապատրաստման, յուրացման և կոնսերվացման, գույքի պահպանման համար հարկատուի կատարած ծախսերը, ինչպես նաև եկամտի ստացման հետ կապված և դրա համար անհրաժեշտ այլ ծախսերը.

2) ապրանքանյութական պաշարների, աշխատանքների, ծառայությունների, հիմնական միջոցների և այլ ակտիվների ձեռքբերման (և համապատասխան դեպքերում` այլ անձանց եկամուտներին վերաբերող) փաստաթղթերի հիմնավորման նկատմամբ ներկայացվող պահանջները սահմանված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի օգոստոսի 25-ի «Ծախսերը հիմնավորող փաստաթղթերի նկատմամբ ներկայացվող պահանջները սահմանելու և այդ փաստաթղթերի կազմման կարգը հաստատելու մասին» N 525 որոշմամբ.

3) անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից կատարված ծախսերը (այդ թվում` էլեկտրաէներգիայի, կապի և կոմունալ այլ ծախսերը) համարվում են ձեռնարկատիրական գործունեության գծով փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսեր, եթե այդ ծախսերը կատարվել են որպես անհատ ձեռնարկատեր և պահպանվել են ծախսերը հիմնավորող փաստաթղթերի նկատմամբ օրենսդրությամբ ներկայացվող պահանջները.

4) առանց հիմնավորող փաստաթղթերի համախառն եկամուտը նվազեցվում է`

 ա. Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված չափը չգերազանցող օրապահիկի, ինչպես նաև դաշտային պայմաններում և տեղափոխման (տեղաշարժման) բնույթի աշխատանքների կատարման դեպքում հատուցման գումարների չափով,

բ. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում փաստաթղթերով չհիմնավորված ծախսերի (այսինքն` երբ ձեռքբերման մասով առկա է միակողմանի գնման ակտ) և դրանց մասով սույն հրահանգի 23-րդ կետի համաձայն հաշվարկված և վճարված հարկի հանրագումարի այն չափով, որը ամսական կտրվածքով չի գերազանցում 3,0 մլն դրամը, իսկ միանվագ գործարքի գծով (այդ թվում` հարկի գումարը)` 300,0 հազ. դրամը: Ընդ որում` հարկվող եկամուտը որոշելիս համախառն եկամտից նվազեցման նպատակով հաշվետու տարվա ընթացքում միակողմանի փաստաթղթերով (կրճատ հաշիվ-ապրանքագիր, ՀԴՄ-ի կտրոն, միակողմանի գնման ակտ) կատարված ծախսերի ընդհանուր գումարը չի կարող գերազանցել 36,0 մլն. դրամը:

54. Ծախսերի թվին են դասվում, մասնավորապես` նյութական ծախսերը (այդ թվում` տեխնոլոգիական կորուստները), աշխատավարձը, գործատուի կողմից վարձու աշխատողի համար կատարված կամավոր կուտակային վճարները (տվյալ վարձու աշխատողի աշխատավարձի 5%-ը չգերազանցող մասով), ամորտիզացիոն մասհանումները, վարձակալական վճարները, ապահովագրական վճարները, չփոխհատուցվող (չհաշվանցվող) հարկերը, տուրքերը և այլ պարտադիր վճարները, բնօգտագործման վճարները (այդ թվում` ռոյալթիները), տոկոսները, երաշխիքների, երաշխավորությունների, ակրեդիտիվների և բանկային այլ ծառայությունների համար վճարները, գովազդային և մարքետինգի (ապրանքային և ծառայությունների շուկայի ուսումնասիրություն, ապրանքային և ծառայությունների շուկայում առաջխաղացում) ծախսերը, ներկայացուցչական և հովանավորչական ծախսերը, դատական ծախսերը, գործուղման ծախսերը, պատճառած վնասի հատուցումը, տույժերը, տուգանքները և գույքային այլ սանկցիաները (բացառությամբ` Հայաստանի Հանրապետության պետական կամ համայնքների բյուջեներ գանձվող տույժերի, տուգանքների և գույքային այլ սանկցիաների), աուդիտորական, իրավաբանական, այլ խորհրդատվական, տեղեկատվական և կառավարման ծառայությունների ծախսերը, ֆակտորինգային, հավատարմագրային (լիազորագրային) գործառնությունների ծախսերը, հաշվետու տարում հայտնաբերված` դրան անմիջապես նախորդող 3 տարիներում պակաս ցույց տրված ծախսերը:

55. Ֆիզիկական անձանց կողմից իրականացրած ձեռնարկատիրական գործունեության գծով առևտրային կազմակերպությունների համար «Շահութահարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով նախատեսված նորմերը կիրառվում են` ամորտիզացիոն մասհանումների և այլ ծախսերի հաշվարկման մասով, համախառն եկամտից չնվազեցվող ծախսերի (ծախսատեսակների) համար Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած նորմաների (չափերի) մասով, համախառն եկամտից ծախսերի նվազեցման իրականացման մասով, ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված հաշվետու տարվա վնասների մասով:

56. Սույն հրահանգի իմաստով` հիմնական միջոցներն օգտագործվող ապրանքանյութական արժեքների ամբողջություն են, որոնք, որպես աշխատանքի միջոց, բնական տեսքով երկար ժամանակի ընթացքում գործում են ինչպես նյութական արտադրության, այնպես էլ ոչ արտադրական ոլորտում: Ամորտիզացիոն մասհանումների տարեկան մեծությունը հաշվարկվում է որպես հիմնական միջոցի սկզբնական (ձեռքբերման) արժեքի և հիմնական միջոցի տվյալ խմբի համար սահմանված ամորտիզացիոն ժամկետի հարաբերություն: Հարկման նպատակով հարկ վճարողը իր հայեցողությամբ կարող է ընտրել հիմնական միջոցների ամորտիզացիոն այլ ժամկետ (սակայն տվյալ խմբի համար ամորտիզացիոն նվազագույն ժամկետներից ոչ պակաս): Հիմնական միջոցների ամորտիզացիոն մասհանումների գումարը հաշվարկվում է` ելնելով հիմնական միջոցների տվյալ խմբի համար ստորև նշված ամորտիզացիոն նվազագույն ժամկետներից.

 

Հիմնական միջոցներ	Ամորտիզացիոն նվազագույն ժամկետ (տարի)
հյուրանոցներ, պանսիոնատներ, հանգստյան տներ, առողջարաններ, կրթական և ուսումնական հաստատությունների շենքեր և շինություններ (բացառությամբ` աղետի գոտում գտնվողների)	10
այլ շենքեր և շինություններ, փոխանցող հարմարանքներ (բացառությամբ` աղետի գոտում գտնվողների)	20
հոսքային գծեր, ռոբոտատեխնիկա	3
հաշվողական և համակարգչային տեխնիկա	1
այլ հիմնական միջոցներ (այդ թվում` բանող անասուններ, բազմամյա տնկիներ և հողերի բարելավմանն ուղղված կապիտալ ներդրումներ)	5
մինչև 50,0 հազ. դրամ արժողությամբ	1
աղետի գոտում գտնվող շենքերի և շինությունների, փոխանցվող հարմարանքների (աղետի գոտու տարածքը սահմանված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1993 թ. հոկտեմբերի 27-ի «Աղետի գոտու ավերված բնակավայրերի ցանկը հաստատելու մասին» N 545 որոշմամբ)	1

57. Սույն հրահանգի իմաստով` ոչ նյութական ակտիվները տնտեսական գործունեության մեջ երկար ժամանակահատվածում (1 տարուց ավելի) օգտագործվող և եկամուտ բերող իրավունքներն են: Ամորտիզացիոն մասհանումների տարեկան մեծությունը հաշվարկվում է որպես ոչ նյութական ակտիվի սկզբնական (ձեռքբերման) արժեքի և այդ ոչ նյութական ակտիվի համար սահմանված ամորտիզացիոն ժամկետի հարաբերություն: Ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիոն ժամկետը որոշում է հարկ վճարողը` ելնելով դրանց հնարավոր օգտագործման ժամկետներից, իսկ վերջիններիս որոշման անհնարինության դեպքում ոչ նյութական ակտիվների ամորտիզացիոն նվազագույն ժամկետը սահմանվում է 10 տարի (սակայն ոչ ավելի հարկ վճարողի գործունեության ժամկետից):

58. Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի նոյեմբերի 27-ի «Հարկման նպատակով համախառն եկամտից իրականացվող նվազեցումների որոշ տեսակների առավելագույն թույլատրելի չափեր սահմանելու մասին» N 753 որոշմամբ սահմանված նորմաների (չափերի) սահմաններում համախառն եկամտից նվազեցվում են, մասնավորապես, հետևյալ ծախսերը (ծախսատեսակները)` վնասակար նյութերը շրջակա միջավայր արտանետելու համար կատարված վճարները, Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս գովազդի և մարքետինգի ծախսերը, Հայաստանի Հանրապետության տարածքից դուրս կադրերի պատրաստման և վերապատրաստման ծախսերը, հատուկ սննդի, արտահագուստի և այլ հանդերձանքի համար կատարված ծախսերը. գործուղման (այդ թվում` առանց հիմնավորող փաստաթղթերի օրապահիկի) ծախսերը, ներկայացուցչական, հովանավորչական և կառավարման ծառայությունների ծախսերը: Համախառն եկամտից նշված ծախսերը (ծախսատեսակները) նվազեցնելու համար Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած նորմաները հաշվարկվում են ելնելով ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված եկամուտներից: Հաշվետու տարում օրենքով սահմանված կարգով բացառապես ԱԱՀ վճարող չհամարվող անհատ ձեռնարկատերերի համար սույն կետում նշված ծախսերը հաշվի են առնվում ամբողջությամբ (բացառությամբ` օրապահիկի, դաշտային պայմաններում և տեղափոխման (տեղաշարժման) աշխատանքների կատարման դեպքերում հատուցման գումարների), իսկ օրենքով սահմանված կարգով ԱԱՀ վճարող չհամարվող անհատ ձեռնարկատերերը ընթացիկ տարում ԱԱՀ վճարող համարվելու դեպքում սույն կետում նշված ծախսերը համախառն եկամտից նվազեցնում են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված նորմաների (չափերի) սահմաններում:

59. Հարկման նպատակով գույքը և պարտավորությունները հաշվի են առնվում սկզբնական (ձեռքբերման) արժեքով: Ընդ որում`

1) արտադրանքի արտադրության և ծառայությունների մատուցման հետ անմիջականորեն կապված ծախսերի չափով համախառն եկամտից նվազեցումները կատարվում են տվյալ արտադրանքի և ծառայությունների իրացմանը համապատասխան.

2) առևտրային գործունեություն իրականացնող հարկատուների մոտ ապրանքների ձեռքբերման արժեքի չափով համախառն եկամտից նվազեցումները կատարվում են այդ ապրանքների իրացմանը համապատասխան.

3) գույքի այլ տեսակների արժեքի (մասնավորապես` նյութական ռեսուրսների համար` ձեռքբերման, իսկ հիմնական միջոցների և ոչ նյութական ակտիվների համար` մնացորդային արժեքի) չափով համախառն եկամտից նվազեցումները կատարվում են դրանց իրացմանը համապատասխան.

4) հարկ վճարողի գործունեության հետ կապված ընդհանուր տնտեսական ծախսերի, արտադրանքի և ծառայությունների իրացման հետ կապված ծախսերի, ոչ արտադրական այլ ծախսերի, տոկոսների, վարձավճարների և նմանատիպ այլ ծախսերի չափով համախառն եկամտից նվազեցումները կատարվում են այն տարվա ընթացքում, որին դրանք վերաբերում են (այդ ծախսերի գծով նվազեցումները կատարվում են նաև համախառն եկամտի բացակայության դեպքում): Սույն հրահանգի իմաստով` ուղղակի տնտեսական ծախսեր են համարվում ապրանքների մատակարարման, աշխատանքների կատարման և ծառայությունների մատուցման հետ անմիջականորեն կապված ծախսերը, իսկ ընդհանուր տնտեսական ծախսեր են համարվում ձեռնարկատիրական գործունեության հետ կապված վարչական և ուղղակի տնտեսական ծախսերին չվերաբերվող այլ ծախսերը.

5) նախորդ տարիներում պակաս ցույց տրված ծախսերի չափով համախառն եկամտից նվազեցումները կատարվում են դրանց հայտնաբերման տարվա ընթացքում:

60. Անհատ ձեռնարկատիրոջ ձեռնարկատիրական գործունեությունից վնասը համախառն եկամտից նվազեցվող ծախսերի գերազանցումն է ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացման ենթակա եկամուտների նկատմամբ: Հարկվող եկամուտը որոշելիս համախառն եկամուտը նվազեցվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ մոտ նախորդ տարիներին առաջացած վնասների չափով: Այդ նվազեցման կիրառման նպատակով հաշվետու և նախորդող տարիներին հարկ վճարողի գործունեությունից վնաս ունենալու դեպքում այն փոխանցվում է վնասի ստացման տարվան հաջորդող 5 տարիներ և կարող է նվազեցվել միայն ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացման ենթակա եկամուտներից (այսինքն` չի նվազեցվում վնասի առաջացման և հաջորդող տարիներին ստացված (ստացման ենթակա) այլ եկամուտներից):

61. Ձեռնարկատիրական գործունեության գծով առանձնահատկություններն են`

1) ծախս չեն հանդիսանում որևէ կազմակերպության կանոնադրական կապիտալում հարկ վճարողի կատարած ներդրումները.

2) հիմնական միջոցները և ոչ նյութական ակտիվները ճանաչվում են որպես այդպիսին միայն որպես անհատ ձեռնարկատեր դրանք ձեռքբերելու դեպքում.

3) հիմնական միջոցների վրա կատարված ծախսերի դասակարգումը ըստ կապիտալ և ընթացիկ բնույթի չի կատարվում (հաշվետու տարում ծախս են ընդունվում միայն որպես անհատ ձեռնարկատեր ձեռքբերված կամ վարձակալված հիմնական միջոցների վրա կատարված ծախսերը` ամբողջությամբ).

4) փոքրարժեք, արագամաշ առարկաների արժեքը մարվում է շահագործման հանձնման պահին 100%-ի չափով` մաշվածքի հաշվարկման միջոցով.

5) փաստաթղթերով հիմնավորված բնական կամ փաստացի այլ կորուստները ծախս չեն համարվում, սակայն համախառն եկամտից նվազեցվում են դրանց տեղի ունենալու տարվա ընթացքում` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1999 թվականի ապրիլի 29-ի «Հարկման նպատակով համախառն եկամտից նվազեցվող գույքի փաստացի կորստի (բնական կորստի) չափերը սահմանելու կարգի մասին» N 272 որոշմամբ սահմանած կարգով որոշված չափի շրջանակներում.

6) պահուստների (պահուստաֆոնդերի) ստեղծում չի նախատեսվում.

7) գույքահարկը հաշվի է առնվում միայն որպես անհատ ձեռնարկատեր ձեռքբերված շենքերի և շինությունների, տրանսպորտային միջոցների մասով` ֆիզիկական անձանց համար սահմանված կարգով և չափերով.

8) հողի հարկը հաշվի է առնվում միայն որպես անհատ ձեռնարկատեր ձեռքբերված հողակտորների մասով` ֆիզիկական անձանց համար սահմանված կարգով և չափերով.

9) հաշվետու տարում հայտնաբերված` դրան անմիջապես նախորդող 3 տարիներում պակաս ցույց տրված ծախսերը հաշվի են առնվում, եթե այդ ծախսերը կատարվել են միայն որպես անհատ ձեռնարկատեր:

62. Ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացման ենթակա եկամուտներից հարկը հաշվարկվում է սույն հրահանգի 18-րդ կետի 2-րդ ենթակետում և 24-րդ կետում նշված դրույքաչափերով:

Օրինակ 19. Անհատ ձեռնարկատերը 2012թ. 4-րդ եռամսյակում ձեռնարկատիրական գործունեություն չի իրականացրել, իսկ 2013թ. ընթացքում իրականացված ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացել է եկամուտներ հետևյալ գործարքներից`

- մարտին մատուցվել են ծառայություններ 300,0 հազ. դրամ գումարի չափով, որի դիմաց վճարումը կատարվել է սեպտեմբերին,

- հոկտեմբերին առաքվել են հուլիսին ձեռքբերված ապրանքների (ձեռքբերման արժեքը` 600,0 հազ. դրամ) 50%-ը, որի իրացումից հասույթը կազմել է 700,0 հազ. դրամ, իսկ վճարումը կատարվելու է 2014թ. հունվարին:

Տարվա ընթացքում կատարվել են հետևյալ ծախսերը`

- տարվա սկզբից, որպես ֆիզիկական անձ, վարձակալվել է տարածք, որի դիմաց վճարվել է ամսական 20,0 հազ. դրամ,

- հուլիսին, որպես անհատ ձեռնարկատեր, ձեռք են բերվել ապրանքներ 600,0 հազ. դրամ արժողությամբ, որի դիմաց վճարվել է 500,0 հազ. դրամը, իսկ մնացած 100,0 հազ. դրամը վճարվել է 2014թ. հունվարին,

- ապրանք ձեռք բերելու համար հուլիսին 2 օրով, որպես անհատ ձեռնարկատեր, գործուղվել է Թբիլիսի և կատարել է գործուղման ծախսեր 100,0 հազ. դրամ գումարի չափով (տրանսպորտային ծախսերը և գիշերավարձը փաստաթղթերով հիմնավորված են, իսկ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված չափով օրապահիկի ծախսերը փաստաթղթերով հիմնավորված չեն),

- վարձակալված տարածքի համար տարվա ընթացքում, որպես անհատ ձեռնարկատեր, կատարվել են էլեկտրաէներգիայի և հեռախոսավարձի ծախսեր` 100,0 հազ. դրամ գումարի չափով,

- Հայաստանի Հանրապետության տարածքում, որպես անհատ ձեռնարկատեր, կատարվել են գովազդային ծախսեր` 40,0 հազ. դրամ գումարի չափով,

- Հայաստանի Հանրապետությունում որպես անհատ ձեռնարկատեր ձեռք է բերել գրենական պիտույքներ` 10,0 հազ. դրամ ընդհանուր գումարով, որի վերաբերյալ բացակայում են հիմնավորված փաստաթղթեր:

Տվյալ դեպքում, 2013թ. ընթացքում ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված եկամուտներից հարկը հաշվարկվում է հետևյալ ձևով`

 

Ցուցանիշ	Գումար (հազ. դրամ)
համախառն եկամուտ (300,0+700,0)	1000,0
համախառն եկամտից նվազեցվող ծախսեր, այդ թվում`	500,0
- վաճառված ապրանքների ձեռքբերման արժեքը (600,0x50%)	300,0
- գործուղման ծախսեր (նորմայի սահմաններում` 1000,0x5%)	50,0
- էլեկտրաէներգիայի և հեռախոսավարձի ծախսեր	100,0
- գովազդային ծախսեր	40,0
- փաստաթղթերով չհիմնավորված ծախսեր	10,0
հարկվող եկամուտ (1000,0-500,0)	500,0
հարկ (500,0x24,4%)	122,0

 Քանի որ տարածքը չի վարձակալվել անհատ ձեռնարկատիրոջ անունից, ապա այդ ծախսերը համախառն եկամտից նվազեցման ենթակա չեն: Անհատ ձեռնարկատերը տարեկան հարկի գումարը փոխանցում է պետական բյուջե մինչև 01.05.2014թ., իսկ որպես հարկային գործակալ փոխանցում է պետական բյուջե 1,1 հազ. դրամ (10,0x11%):

Օրինակ 20. Անհատ ձեռնարկատերը 2012թ. 4-րդ եռամսյակում իրականացված ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացել է 500,0 հազ. դրամի չափով եկամուտներ (ծառայությունների մատուցումից), իսկ 2013թ. ընթացքում իրականացրած ձեռնարկատիրական գործունեությունից (ծառայությունների մատուցումից) ստացել է 1000,0 հազ. դրամի չափով եկամուտներ (ըստ եռամսյակների` 100,0 հազ. դրամ, 200,0 հազ. դրամ, 300,0 հազ. դրամ և 400,0 հազ. դրամ), որոնց գծով կատարել է 1200,0 հազ. դրամ անհրաժեշտ և փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսեր:

Տվյալ դեպքում, 2013թ. ընթացքում ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված եկամուտների գծով կատարվում է հետևյալ հաշվարկը`

 

Ցուցանիշ	Գումար (հազ. դրամ)
համախառն եկամուտ	1000,0
համախառն եկամտից նվազեցվող ծախսեր	1200,0
հարկային վնաս (1000,0-1200,0)	-200,0

Քանի որ համախառն եկամտի և նվազեցումների տարբերությունը բացասական է, ապա հարկվող եկամուտ չի առաջանում և հարկ չի հաշվարկվում, իսկ համախառն եկամտի և նվազեցվող ծախսերի բացասական տարբերությունը` 20,0 հազ. դրամը (1000,0-1200,0) կհամարվի ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված վնաս և կփոխանցվի հաջորդ տարի:

63. Հաշվետու տարվա ընթացքում ձեռնարկատիրական գործունեությունից եկամուտներ ստացող անհատ ձեռնարկատերը (բացառությամբ` հաստատագրված վճարներով և (կամ) արտոնագրային վճարներով, և (կամ) շրջանառության հարկով հարկվող գործունեության մասով) պարտավոր է կատարել հարկի եռամսյակային կանխավճարներ` մինչև յուրաքանչյուր եռամսյակի վերջին ամսվա 15-ը: Սահմանված ժամկետներում անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից հարկի եռամսյակային վճարման գումարների մուծումներ չկատարելու դեպքում հարկային մարմիններն այդ գումարների և դրանց գծով հաշվարկված տույժերի վերաբերյալ պահանջներ են ներկայացնում օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

(63-րդ կետը լրաց. 21.01.13 N 22-Ն)

64. Բացառությամբ սույն հրահանգի 65-րդ կետով նախատեսված դեպքերի, ընթացիկ տարվա հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարները հաշվարկվում են նախորդ տարվա ընթացքում որպես անհատ ձեռնարկատեր իրականացվող գործունեության գծով հաշվարկված հարկի գումարի 18.75%-ի չափով:

(64-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

65. Հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարները չի վճարում.

1) ձեռնարկատիրական գործունեությունը նոր սկսող անհատ ձեռնարկատերը` պետական գրանցման տարվա ընթացքում և պետական գրանցմանը հաջորդող տարվա առաջին եռամսյակի համար.

2) այն հարկ վճարողը, որը հարկային մարմնին ներկայացրել է գործունեություն չիրականացնելու (գործունեությունը դադարեցնելու) մասին հայտարարություն` հայտարարությունը ներկայացնելուց հետո գործունեություն չիրականացնելու ժամանակահատվածի համար.

3) այն հարկ վճարողը, որը նախորդ տարում հանդիսացել է բացառապես արտոնագրային վճար վճարող և (կամ) հաստատագրված վճար վճարող, և (կամ) շրջանառության հարկ վճարող (անկախ ընթացիկ տարում ԱԱՀ վճարող կամ չվճարող համարվելու հանգամանքից):

(65-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

66. Հարկի եռամսյակային վճարման գումարը հաշվարկելիս հաշվի են առնվում հետևյալ առանձնահատկությունները`

1) մինչև նախորդ տարվա հարկի գումարի հաշվարկումը անհատ ձեռնարկատերը հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարները հաշվարկում են նախորդ տարվա վերջին կանխավճարի եռամսյակային գումարից ոչ պակաս չափով, ընդ որում`

ա. նախորդ տարվա հարկի գումարը հայտնի դառնալուց հետո տարեկան եկամուտների հաշվարկը ներկայացմանը հաջորդող` հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարի առաջին մուծման ժամանակ կատարվում է մինչև հաշվարկի ներկայացումը տվյալ տարվա ընթացքում հաշվարկված հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարների ճշտում (այդ թվում` նաև նախորդ տարում հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարներ չունեցող, սակայն այդ տարվա արդյունքներով ընթացիկ տարում հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարներ ունեցող անհատ ձեռնարկատերերի կողմից)` հարկի կանխավճարի եռամսյակային գումարները ճշտվում են տարվա սկզբից աճող հանրագումարով:

Օրինակ 21. Անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հաշվարկված և վճարված հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարը կազմել է 120,0 հազ. դրամ: Անհատ ձեռնարկատերը 09.02.2014թ.-ին վճարում է 2014թ. 1-ին եռամսյակի համար կանխավճար 120,0 հազ. դրամ գումարի չափով, իսկ 21.02.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացնում է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հաշվարկված հարկի գումարը կազմել է 800,0 հազ. դրամ:

Տվյալ դեպքում, 2014թ. հարկի եռամսյակային կանխավճարի չափը կկազմի 150,0 հազ. դրամ (800,0x18.75%): Անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. ընթացքում հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները կատարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ. (լրավճար)	30,0 հազ. դրամ (150,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	320,0 հազ. դրամ (800,0-4x120,0)
15.06.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
15.09.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
15.12.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

Նույն օրինակում, եթե տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացվում է 09.04.2014թ.-ին, ապա անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. ընթացքում հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները վճարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ.	0,0 հազ. դրամ (120,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	320,0 հազ. դրամ (800,0-4x120,0)
15.06.2014թ. (լրավճար)	180,0 հազ. դրամ (150,0+(150,0-120,0))
15.09.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
15.12.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

Օրինակ 22. Անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հաշվարկված և վճարված հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարը կազմել է 120,0 հազ. դրամ: Անհատ ձեռնարկատերը 09.02.2014թ.-ին վճարում է 2014թ. 1-ին եռամսյակի համար կանխավճար 120,0 հազ. դրամ գումարի չափով, իսկ 21.02.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացնում է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հաշվարկված հարկի գումարը կազմել է 560,0 հազ. դրամ:

Տվյալ դեպքում, 2014թ. հարկի եռամսյակային կանխավճարի չափը կկազմի 105,0 հազ. դրամ (560,0x18.75%): Անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. ընթացքում հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները վճարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ. (գերավճար)	-15,0 հազ. դրամ (105,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	65,0 հազ. դրամ ((560,0-4x120,0)-15,0)
15.06.2014թ.	105,0 հազ. դրամ
15.09.2014թ.	105,0 հազ. դրամ
15.12.2014թ.	105,0 հազ. դրամ

Նույն օրինակում, եթե տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացվում է 09.04.2014թ.-ին, ապա անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. ընթացքում հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները վճարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ.	0,0 հազ. դրամ (120,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	80,0 հազ. դրամ (560,0-4x120,0)
15.06.2014թ. (լրավճար)	90,0 հազ. դրամ (105,0+(105,0-120,0))
15.09.2014թ.	105,0 հազ. դրամ
15.12.2014թ.	105,0 հազ. դրամ

բ. ուշացումով տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացնելու դեպքում տարվա սկզբից աճող հանրագումարով կանխավճարների առաջին ճշտումը կատարվում է հաշվարկի ներկայացման վերջնաժամկետին հաջորդող առաջին կանխավճարային մուծման վերջնաժամկետին (հունիսի 15-ին).

2) (ենթակետն ուժը կորցրել է 21.01.13 N 22-Ն)

3) հարկային մարմնին ներկայացված նախորդ տարիների տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկում կամ պարզեցված հաշվարկում արտացոլված տվյալներում ճշգրտումներ մտցնելու դեպքում (այդ թվում` նաև ընթացիկ տարում հայտնաբերված` դրան անմիջապես նախորդող 3 տարիներում պակաս ցույց տրված ծախսերի գծով, եթե այդ ծախսերը կատարվել են որպես անհատ ձեռնարկատեր) կատարվում է նաև ընթացիկ տարվա համար հաշվարկված հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարների վերահաշվարկ, ինչպես նաև վերահաշվարկված և չվճարված հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարների նկատմամբ տույժերի վերահաշվարկ: Այնուամենայնիվ` անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից ինքնուրույն հայտնաբերված` դրան անմիջապես նախորդող 3 տարիներում պակաս ցույց տրված ծախսերը (եթե այդ ծախսերը կատարվել են որպես անհատ ձեռնարկատեր) ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացման ենթակա եկամուտներից կարող են նվազեցվել հայտնաբերման տարում (առանց տարեկան եկամուտների մասին ճշտված հաշվարկ կամ պարզեցված ճշտված հաշվարկ ներկայացնելուն), եթե այդ ծախսերը չեն վերաբերում հարկային մարմինների կողմից կատարված` հարկի գծով պետական բյուջեի հետ փոխհարաբերությունների ճշտության ստուգմամբ ընդգրկված տարիներին, և այդ (հայտնաբերման), ինչպես նաև նախորդ տարիների հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարների վերահաշվարկ չի կատարվում.

Օրինակ 25. Անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հաշվարկված և վճարված հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարը կազմել է 120,0 հազ. դրամ: Անհատ ձեռնարկատերը 09.02.2014թ.-ին վճարում է 2014թ. 1-ին եռամսյակի համար կանխավճար 120,0 հազ. դրամ գումարի չափով, իսկ 21.02.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացնում է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հաշվարկված հարկի գումարը կազմել է 800,0 հազ. դրամ: Անհատ ձեռնարկատերը 12.07.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացնում է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին նոր (ճշտված) հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. հարկի գումարը կազմում է 560,0 հազ. դրամ:

Տվյալ դեպքում, 2014թ. հարկի եռամսյակային կանխավճարի չափը կկազմի 150,0 հազ. դրամ (800,0x18.75%)` հաշվարկի հիման վրա, և 105,0 հազ. դրամ (560,0x18.75%)` ճշտված հաշվարկի հիման վրա:

Մինչև ճշտված հաշվարկի ներկայացումը, անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների համար հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները վճարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ. (լրավճար)	30,0 հազ. դրամ (150,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	320,0 հազ. դրամ (800,0-4x120,0)
15.06.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

Ճշտված հաշվարկը ներկայացնելուց հետո կատարվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հարկի տարեկան գումարի և 2014թ. եռամսյակային կանխավճարների գումարների վերահաշվարկ.

 

15.03.2014թ. (գերավճար)	-45,0 հազ. դրամ (105,0-150,0)
01.05.2014թ. (գերավճար)	-285,0 հազ. դրամ (((560,0-4x120,0)-320,0)-45,0)
15.06.2014թ. (գերավճար)	-330,0 հազ. դրամ ((105,0-150,0)-285,0)
15.09.2014թ. (գերավճար)	-225,0 հազ. դրամ (105,0-330,0)
15.12.2014թ. (գերավճար)	-120,0 հազ. դրամ (105,0-225,0)

Նույն օրինակում, եթե տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացվում է 09.04.2014թ.-ին, ապա մինչև ճշտված հաշվարկի ներկայացումը, անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների համար հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները վճարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ.	0,0 հազ. դրամ (120,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	320,0 հազ. դրամ (800,0-4x120,0)
15.06.2014թ. (լրավճար)	180,0 հազ. դրամ (150,0+(150,0-120,0))

Ճշտված հաշվարկը ներկայացնելուց հետո կատարվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հարկի տարեկան գումարի և 2014թ. եռամսյակային կանխավճարների գումարների վերահաշվարկ.

 

15.03.2014թ.	0,0 հազ. դրամ (120,0-120,0)
01.05.2014թ. (գերավճար)	-240,0 հազ. դրամ ((560,0-4x120,0)-320,0)
15.06.2014թ. (գերավճար)	-330,0 հազ. դրամ (((105,0+(105,0-120,0))-180,0)-240,0)
15.09.2014թ. (գերավճար)	-210,0 հազ. դրամ (105,0-315,0)
15.12.2014թ. (գերավճար)	-105,0 հազ. դրամ (105,0-210,0)

Օրինակ 26. Անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հաշվարկված և վճարված հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարը կազմել է 120,0 հազ. դրամ: Անհատ ձեռնարկատերը 09.02.2014թ.-ին վճարում է 2014թ. 1-ին եռամսյակի համար կանխավճար 120,0 հազ. դրամ գումարի չափով, իսկ 21.02.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացնում է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հաշվարկված հարկի գումարը կազմել է 560,0 հազ. դրամ: Անհատ ձեռնարկատերը 12.07.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացնում է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին նոր (ճշտված) հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. հարկի գումարը կազմում է 800,0 հազ. դրամ:

Տվյալ դեպքում, 2014թ. հարկի եռամսյակային կանխավճարի չափը կկազմի 105,0 հազ. դրամ (560,0x18.75%)` հաշվարկի հիման վրա, և 150,0 հազ. դրամ (800,0x18.75%)` ճշտված հաշվարկի հիման վրա:

Մինչև ճշտված հաշվարկի ներկայացումը, անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների համար հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները վճարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ. (գերավճար)	-15,0 հազ. դրամ (105,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	65,0 հազ. դրամ ((560,0-4x120,0)-15,0)
15.06.2014թ.	105,0 հազ. դրամ

Ճշտված հաշվարկը ներկայացնելուց հետո կատարվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հարկի տարեկան գումարի և 2014թ. եռամսյակային կանխավճարների գումարների վերահաշվարկ.

 

15.03.2014թ. (լրավճար)	30,0 հազ. դրամ (150,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	255,0 հազ. դրամ ((800,0-4x120,0)-65,0)
15.06.2014թ. (լրավճար)	45,0 հազ. դրամ (150,0-105,0)
15.09.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
15.12.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

Նույն օրինակում, եթե տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացվում է 09.04.2014թ.-ին, ապա մինչև ճշտված հաշվարկի ներկայացումը, անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. հարկի տարեկան գումարը և 2014թ. 1-ին և 2-րդ եռամսյակների համար հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները վճարում է հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ.	0,0 հազ. դրամ (120,0-120,0)
01.05.2014թ.	80,0 հազ. դրամ (560,0-4x120,0)
15.06.2014թ. (լրավճար)	90,0 հազ. դրամ (105,0+(105,0-120,0))

Ճշտված հաշվարկը ներկայացնելուց հետո կատարվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. հարկի տարեկան գումարի և 2014թ. եռամսյակային կանխավճարների գումարների վերահաշվարկ.

 

15.03.2014թ.	0,0 հազ. դրամ (120,0-120,0)
01.05.2014թ. (լրավճար)	240,0 հազ. դրամ ((800,0-4x120,0)-80,0)
15.06.2014թ. (լրավճար)	90,0 հազ. դրամ ((150,0+(150,0-120,0))-90,0)
15.09.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
15.12.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

(66-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

67. Հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները հաշվարկելիս ստուգմամբ հայտնաբերված հարկի գումարները հաշվի են առնվում հետևյալ ձևով.

1) ընթացիկ տարվա հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները հաշվարկելիս հաշվի չեն առնվում նախորդ տարում ստուգմամբ հայտնաբերված հարկի գումարները` անկախ այն հանգամանքից, թե որ տարիներին են վերաբերում հայտնաբերված լրացուցիչ գումարները (այդ թվում` այն դեպքերում, երբ այդ տարիների համար մինչև ստուգման ակտում արձանագրումը անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից հարկային մարմին ներկայացված չեն եղել տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ կամ պարզեցված հաշվարկ):

Օրինակ 27. Անհատ ձեռնարկատիրոջ մոտ 2013թ. հոկտեմբերին հարկային մարմինների կողմից կատարված ստուգմամբ լրացուցիչ հայտնաբերվել են եկամտահարկի գումարներ, որոնք վերաբերում են անհատ ձեռնարկատիրոջ 2011թ. և 2012թ. գործունեությանը` ընդամենը 900,0 հազ. դրամ գումարի չափով: Այդ գումարները չեն ներառվում անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկում կամ պարզեցված հաշվարկում, որը անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից հարկային մարմին ներկայացվել է 21.02.2014թ.-ին: Ըստ հաշվարկի, անհատ ձեռնարկատիրոջ 2013թ. գործունեության արդյունքներով հաշվարկված հարկի գումարը կազմել է 640,0 հազ. դրամ:

Տվյալ դեպքում, 2014թ. հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները կազմում են 120,0 հազ. դրամ (640,0x18.75%), որի առաջին վճարումը պետք է կատարվի մինչև 15.03.2014թ.

2) նախորդ տարիներում ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ավելի կամ պակաս հաշվարկված հարկը ընթացիկ տարում ստուգմամբ հայտնաբերման դեպքում կատարվում է նաև հաշվարկված հարկի կանխավճարների եռամսյակային գումարների վերահաշվարկ` այն տարվանը հաջորդող տարվանից սկսած, որի համար հայտնաբերվել է ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ավելի կամ պակաս հաշվարկված հարկի գումար, ինչպես նաև վերահաշվարկված կանխավճարների չվճարված գումարների նկատմամբ տույժերի հաշվարկ.

Օրինակ 28. Անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. ընթացքում հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարների վճարող չի եղել: Անհատ ձեռնարկատերը 21.02.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացրել է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հաշվարկված հարկի գումարը կազմել է 640,0 հազ. դրամ: 2014թ. հուլիս ամսին հարկային մարմինների կողմից անհատ ձեռնարկատիրոջ մոտ կատարված ստուգմամբ լրացուցիչ գանձման է առաջադրվել հարկ (160,0 հազ. դրամ), որը վերաբերում է անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից 2013թ. իրականացրած ձեռնարկատիրական գործունեությանը (այլ եկամուտների գծով հարկի լրացուցիչ գումարներ չեն հայտնաբերվել): Ստուգման ակտը կազմվել է 12.07.2014թ.-ին:

Տվյալ դեպքում, 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկում արտացոլված 640,0 հազ. դրամ հարկի գումարը անհատ ձեռնարկատերը պարտավոր է վճարել մինչև 01.05.2014թ., իսկ ստուգմամբ լրացուցիչ հայտնաբերված 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հարկի գումարը՝ 160,0 հազ. դրամը, մինչև 22.07.2014թ.: Այդ ժամկետներից սկսած շարունակվում են հաշվարկվել տույժեր «Հարկերի մասին»Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ հոդվածով սահմանված կարգով` հարկի չվճարված գումարների նկատմամբ: Ընդ որում` 2014թ. հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները ենթակա են վերահաշվարկման` այն կազմելու է եռամսյակային 150,0 հազ. դրամ ((640,0+160,0)x18.75%).

 

15.03.2014թ.	120,0 հազ. դրամ
01.05.2014թ.	640,0 հազ. դրամ
15.06.2014թ.	120,0 հազ. դրամ
22.07.2014թ.	160,0 հազ. դրամ + տույժեր, տուգանքներ
15.09.2014թ.	210,0 հազ. դրամ (150,0*3-120,0*2)
15.12.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

 

Նույն օրինակում, եթե տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացվել է 09.04.2014թ.-ին, ապա վճարման ենթակա հարկի և հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները ենթակա են վճարման հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ.	-
01.05.2014թ.	640,0 հազ. դրամ
15.06.2014թ.	240,0 հազ. դրամ (120,0+120,0)
22.07.2014թ.	160,0 հազ. դրամ + տույժեր, տուգանքներ
15.09.2014թ.	210,0 հազ. դրամ (150,0*3-120,0*2)
15.12.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

 

3) եթե ընթացիկ տարում` մինչև նախորդ տարվա տարեկան եկամուտների հաշվարկի օրենքով սահմանված ներկայացման վերջնաժամկետը (բայց անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից նախորդ տարվա տարեկան եկամուտների հաշվարկը հարկային մարմին ներկայացնելուց հետո), տվյալ անհատ ձեռնարկատիրոջ մոտ կատարված ստուգմամբ հայտնաբերվել է նախորդ տարվա լրացուցիչ հարկի գումարներ, ապա հաշվարկված տուգանքները ենթակա են պետական բյուջե վճարման ստուգման ակտ ներկայացնելուց հետո 10-օրյա ժամկետում, իսկ լրացուցիչ հայտնաբերված հարկի գումարը` մինչև ընթացիկ տարվա մայիսի 1-ը: Այդ ժամկետից սկսվում է նախորդ տարվա հաշվարկված հարկի (այդ թվում` լրացուցիչ հայտնաբերված) չվճարված գումարների գծով տույժերի հաշվարկը` «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ հոդվածով սահմանված չափերով, իսկ չվճարված հարկի եռամսյակային վճարման գումարների նկատմամբ տույժերի հաշվարկը դադարեցվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից տարեկան եկամուտների հաշվարկը ներկայացնելու պահին:

Օրինակ 29. Անհատ ձեռնարկատերը 2013թ. ընթացքում հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարների վճարող չի եղել: Անհատ ձեռնարկատերը 21.02.2014թ.-ին հարկային մարմին ներկայացրել է 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, ըստ որի 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հաշվարկված հարկի գումարը կազմել է 640,0 հազ. դրամ: 2014թ. մարտ ամսին հարկային մարմինների կողմից անհատ ձեռնարկատիրոջ մոտ կատարված ստուգմամբ լրացուցիչ գանձման է առաջադրվել հարկ (160,0 հազ. դրամ), որը վերաբերում է անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից 2013թ. իրականացրած ձեռնարկատիրական գործունեությանը (այլ եկամուտների գծով հարկի լրացուցիչ գումարներ չեն հայտնաբերվել): Ստուգման ակտը կազմվել է 14.03.2014թ.-ին:

Տվյալ դեպքում, 2013թ. տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկում արտացոլված և ստուգմամբ լրացուցիչ հայտնաբերված 2013թ. ձեռնարկատիրական գործունեության գծով հարկի գումարները (համապատասխանաբար` 640,0 և 160,0 հազ. դրամ) անհատ ձեռնարկատերը պարտավոր է վճարել մինչև 01.05.2014թ.: Այդ ժամկետից սկսած հաշվարկվում են տույժեր «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ հոդվածով սահմանված կարգով` հարկի չվճարված գումարների նկատմամբ: Ընդ որում` 2014թ. հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները ենթակա են վերահաշվարկման` այն կազմելու է եռամսյակային 150,0 հազ. դրամ ((640,0+160,0)x18.75%).

 

15.03.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
24.03.2014թ.	տուգանքներ
01.05.2014թ.	800,0 հազ. դրամ (640,0+160,0)
15.06.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
15.09.2014թ.	150,0 հազ. դրամ
15.12.2014թ.	150,0 հազ. դրամ

 

Նույն օրինակում, եթե տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացվել է 09.04.2014թ.-ին, իսկ ստուգման ակտը կազմվել է 19.04.2014թ.-ին, ապա վճարման ենթակա հարկի և հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները ենթակա են վճարման հետևյալ ժամկետներում և չափերով.

 

15.03.2014թ. 120,0 հազ. դրամ (640,0x18.75%) 29.04.2014թ. տույժեր, տուգանքներ 01.05.2014թ. 800,0 հազ. դրամ (640,0+160,0) 15.06.2014թ. 180,0 հազ. դրամ (150,0+(150,0-120,0)) 15.09.2014թ. 150,0 հազ. դրամ 15.12.2014թ. 150,0 հազ. դրամ

(67-րդ կետը խմբ. 24.09.13 N 415-Ն)

 68. Սահմանված ժամկետներում անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից հարկի եռամսյակային վճարման գումարների մուծումներ չկատարելու դեպքում տույժերը կիրառվում են ժամանակին չմուծված հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարների նկատմամբ` «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ հոդվածով սահմանված չափերով: Հաշվետու տարվա հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարների նկատմամբ տույժերի հաշվարկումը դադարեցվում է հարկային մարմնին հաշվետու տարվա հարկի գումարի հայտնի դառնալու (տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկը ներկայացնելու) օրը (բայց մինչև հաշվետու տարվան հաջորդող մայիսի 1-ը): Ընդ որում`

1) տույժերի հաշվարկման դադարեցումը վերաբերվում է հաշվետու տարվա եռամսյակային կանխավճարների գումարներին, իսկ դրանց նկատմամբ հաշվարկված տույժերի գումարները վերահաշվարկման կամ վերադարձման ենթակա չեն.

2) տույժերի հաշվարկման դադարեցումը չի վերաբերվում հաշվետու տարվանը հաջորդող տարվա եռամսյակային կանխավճարների գումարների վրա, իսկ դրանց նկատմամբ հաշվարկված տույժերը ենթակա են վերահաշվարկման, եթե փոխվում է հարկի հաշվետու տարվանը հաջորդող տարվա եռամսյակային կանխավճարների գումարների չափը:

69. (կետն ուժը կորցրել է 21.01.13 N 22-Ն)

70. Անհատ ձեռնարկատիրոջ անվճարունակությունը կարգավորող օրենսդրության համաձայն հարկ վճարողին անվճարունակ ճանաչելու մասին դատարանի որոշումն ուժի մեջ մտնելու պահից հարկի վճարումները կասեցվում են մինչև պարտատերերի պահանջների բավարարման` օրենքով սահմանված հերթականությանը համապատասխան պետական բյուջեի պահանջները բավարարելու հերթը հասնելը:

71. Անհատ ձեռնարկատերերի և նոտարների ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստները օրենքով սահմանված կարգով հաշվարկում, նշանակում և վճարում է լիազոր մարմինը` հարկային մարմնի կողմից տրամադրված նախորդ տարվա եկամուտների վերաբերյալ տեղեկանքի հիման վրա, որը տրամադրում է անձի` տեղեկանքի համար դիմելու օրվա դրությամբ հարկային պարտավորությունները կատարելուց հետո: Տեղեկանքով ներկայացված եկամուտը ստուգման արդյունքում կամ տարեկան եկամուտների մասին ճշտված հաշվարկի (կամ պարզեցված հաշվարկի) հիման վրա փոփոխվելու դեպքում ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպահումը կատարում է հարկային մարմինը, իսկ պակաս վճարած նպաստի գումարը վճարում է լիազոր մարմինը: Ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպահումը կատարվում է և պակաս վճարած նպաստի գումարը վճարվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2011 թվականի հուլիսի 14-ի «Ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի կիրարկումն ապահովելու մասին» N 1024-Ն որոշմամբ սահմանած կարգով:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  9

 

ՀԱՐԿԱՅԻՆ ԳՈՐԾԱԿԱԼ ՉՀԱՆԴԻՍԱՑՈՂՆԵՐԻ ՀԵՏ ԿՆՔՎԱԾ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԻՐԱՎԱԿԱՆ ԵՎ ԱՅԼ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԵՐԻՑ ՍՏԱՑՎԱԾ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻՑ ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԵՎ ՎՃԱՐՄԱՆ ԿԱՐԳԸ

 

72. Անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձանց (այդ թվում` ինքնազբաղվածների) քաղաքացիաիրավական և այլ պայմանագրերից (այդ թվում` հարկային գործակալ չհանդիսացողների հետ կնքված) հարկվող եկամտի որոշման ժամանակ կիրառվում է հաշվառման «ըստ վճարման (դրամարկղային)» մեթոդը: Բացառությամբ սույն հրահանգի 73-րդ կետում նշված դեպքերի, հարկային գործակալ չհանդիսացողներից եկամուտներ ստացած ֆիզիկական անձինք պարտավոր են հարկի վճարումները կատարել տարեկան` անհատ ձեռնարկատերերի համար սահմանված վերջնաժամկետում: Ընդ որում`

1) ռոյալթիներից, վարձավճարներից և տոկոսներից հարկը հաշվարկվում է 20-րդ կետում նշված դրույքաչափով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները).

2) բազմաբնակարան (այդ թվում` բազմաֆունկցիոնալ) շենքի, ստորաբաժանված շենքի, բնակելի թաղամասերում կամ համալիրներում անհատական բնակելի տներ կառուցապատող` անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող ֆիզիկական անձի կողմից շենքի, դրա բնակարանների կամ այլ տարածքների անհատ ձեռնարկատեր չհանդիսացող այլ ֆիզիկական անձանց վաճառքի դեպքում չհարկվող շեմը գերազանցող տարածքների վաճառքից ստացված եկամուտներից հարկը հաշվարկվում է սույն հրահանգի 21-րդ կետում սահմանված դրույքաչափերով (առանց հաշվի առնելու սույն հրահանգում նշված նվազեցումները).

3) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից ստացված և այլ եկամուտներից (այդ թվում` օտարերկրյա պետություններից ստացված աշխատավարձից)` հարկը հաշվարկվում է սույն հրահանգի 18-րդ կետի 2-րդ ենթակետում նշված դրույքաչափերով (հաշվի առնելով սույն հրահանգի 13-րդ, 14-րդ, 16-րդ և 17-րդ կետերում նշված նվազեցումները):

73. Եթե անհատ ձեռնարկատեր կամ նոտար չհանդիսացող ֆիզիկական անձանց կողմից ստացման ենթակա (պասիվ եկամուտների և (կամ) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակներում ստացված) եկամուտներից Օրենքի և Հայաստանի Հանրապետության անունից կնքված և վավերացված պայմանագրերի դրույթներին համապատասխան եկամուտների ստացման աղբյուրի մոտ եկամտային հարկի պահում չի իրականացվում (գանձում չի կատարվում), ապա անհատ ձեռնարկատեր կամ նոտար չհանդիսացող ֆիզիկական անձինք եկամտային հարկը հաշվարկում են յուրաքանչյուր ամիս` հիմք ընդունելով հարկային գործակալի համար սահմանված դրույքաչափերը, և յուրաքանչյուր ամսվա համար` մինչև այդ ամսվան հաջորդող ամսվա 20-ը, բացառապես էլեկտրոնային եղանակով ներկայացնում են սույն հրահանգի հավելված 2-ում նշված արտաքին ձևով եկամտային հարկի ամսական պարզեցված հաշվարկ (հաշվետու ամսվա համախառն եկամտից կատարելով միայն սույն հրահանգի 13-րդ, 14-րդ և 16-րդ կետերում նշված նվազեցումները): Հարկի վճարների մուծումները նշված ժամկետից ուշացնելու համար տույժերը հաշվարկվում են «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ հոդվածով նախատեսված չափերով:

(73-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)

 74. Հարկային գործակալ չհանդիսացողների հետ կնքված քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից հարկվող եկամուտը որոշելիս համախառն եկամուտը նվազեցվում է այդ պայմանագրերից ստացված եկամուտների (բացառությամբ` ռոյալթիների, տոկոսների և վարձավճարների) գծով անհրաժեշտ և փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսերի չափով: Անհրաժեշտ են համարվում անմիջականորեն և բացառապես եկամտի ստացման հետ կապված ծախսերը: Ձեռքբերման (և այլ անձանց եկամուտներին վերաբերող) փաստաթղթերի հիմնավորման նկատմամբ ներկայացվող պահանջները սահմանված են Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի օգոստոսի 25-ի «Ծախսերը հիմնավորող փաստաթղթերի նկատմամբ ներկայացվող պահանջները սահմանելու և այդ փաստաթղթերի կազմման կարգը հաստատելու մասին» N 525 որոշմամբ: Ծախսերի թվին են դասվում, մասնավորապես` նյութական ծախսերը, վարձակալական վճարները (վարձավճարները), չփոխհատուցվող (չհաշվանցվող) հարկերը (բացառությամբ` գույքահարկի և հողի հարկի), տուրքերը և այլ պարտադիր վճարները, բանկային ծառայությունների (այդ թվում` երաշխիքների, երաշխավորությունների, ակրեդիտիվների) համար վճարները, դատական ծախսերը, գործուղման ծախսերը, պատճառած վնասի հատուցումը, տույժերը, տուգանքները և գույքային այլ սանկցիաները (բացառությամբ` Հայաստանի Հանրապետության պետական կամ համայնքների բյուջեներ, ինչպես նաև կուտակային վճարների գծով գանձվող տույժերի, տուգանքների և գույքային այլ սանկցիաների), աուդիտորական, իրավաբանական, խորհրդատվական և տեղեկատվական ծառայությունների ծախսերը:

75. Հարկային գործակալ չհանդիսացողների հետ կնքված պայմանագրերի շրջանակներում հարկի հաշվարկման առանձնահատկություններն են`

1) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից սահմանված նորմաների (չափերի) սահմաններում համախառն եկամտից նվազեցվում են միայն գործուղման (այդ թվում` առանց հիմնավորող փաստաթղթերի օրապահիկի) ծախսերը, ընդ որում`

ա. համախառն եկամտից նշված ծախսերը նվազեցնելու համար Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած նորմաները հաշվարկվում են ելնելով քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի կատարումից ստացված եկամուտներից,

Օրինակ 30. Ֆիզիկական անձը 2013թ. նոյեմբերին ստացել է 5000,0 հազ. դրամ եկամուտ` քաղաքացիաիրավական պայմանագրի շրջանակներում մարտ-սեպտեմբեր ամիսների ընթացքում կատարված աշխատանքների դիմաց: Այդ պայմանագիրը կատարելու համար ֆիզիկական անձը 29.05.2013թ.-ից մինչև 03.06.2013թ. մեկնել է գործուղում Մոսկվա, որի վերաբերյալ առկա են հիմնավորող փաստաթղթեր (բացառությամբ` օրապահիկի), ըստ որոնց (արտարժույթով կատարված ծախսերը վերահաշվարկվել են Հայաստանի Հանրապետության դրամով` ելնելով դրանց կատարման օրերին Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի հրապարակած` արժութային շուկաներում ձևավորված միջին փոխարժեքից)`

 

նյութական ծախսեր	532,5 հազ. դրամ
ճանապարհածախս (Երևան-Մոսկվա-Երևան)`	100,0 հազ. դրամ
գիշերավարձ (5 օր x 115,5 հազ. դրամ)	577,5 հազ. դրամ
օրապահիկ (6 օր x 65,0 հազ. դրամ)	390,0 հազ. դրամ
ընդամենը գործուղման ծախսեր	1067,5 հազ. դրամ

Տվյալ դեպքում, գործուղման ծախսերը համախառն եկամտից նվազեցվում են 250,0 հազ. դրամի (5000,0x5%) չափով, իսկ տարեկան հարկվող եկամուտը կազմում է` 4217,5 հազ. դրամ (5000,0-(250,0+532,5)):

բ. վնասակար նյութերը շրջակա միջավայր արտանետելու համար կատարված վճարները, կադրերի պատրաստման ծախսերը, կադրերի վերապատրաստման ծախսերը, հատուկ սննդի համար կատարված ծախսերը, արտահագուստի և այլ հանդերձանքի համար կատարված ծախսերը, ներկայացուցչական ծախսերը, հովանավորչական ծախսերը, գովազդային ծախսերը, մարքեթինգի ծախսերը որպես այդպիսին չեն ճանաչվում (համախառն եկամտից չեն նվազեցվում).

2) ծախս չեն հանդիսանում որևէ կազմակերպության կանոնադրական կապիտալում ֆիզիկական անձի կատարած ներդրումները.

3) հիմնական միջոցները և ոչ նյութական ակտիվները չեն ճանաչվում որպես այդպիսին (այսինքն` համախառն եկամտից նվազեցվում է ծախսը կատարելու տարում ամբողջությամբ), իսկ փոքրարժեք (արագամաշ) առարկաների ձեռք բերումը դիտվում է որպես նյութական ծախս.

4) բնական և այլ կորուստները, բնական կորուստը գերազանցող կորուստները, պատահական կորուստները հաշվի չեն առնվում (համախառն եկամտից չեն նվազեցվում).

5) տոկոսները, գույքի ապահովագրական վճարները հաշվի չեն առնվում (համախառն եկամտից չեն նվազեցվում).

6) հարկի կանխավճարային մուծումներ չեն կատարվում:

76. Ֆիզիկական անձի կողմից սույն բաժնում և 8-րդ բաժնում նշված եկամուտները տարվա ընթացքում միաժամանակ ստանալու դեպքում հարկը հաշվարկելիս հաշվի է առնվում հետևյալը`

1) ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված եկամուտները և նվազեցումները ճանաչվում են որպես այդպիսին միայն այն դեպքում, եթե վերջիններս ստացվել (կատարվել) են որպես անհատ ձեռնարկատեր (այդ թվում` ռոյալթիները, վարձավճարները և տոկոսները).

2) ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ստացված եկամուտների և դրանց հետ կապված նվազեցումների բացասական տարբերություն (արդյունք) առաջանալու դեպքում, այն որպես հարկային վնաս տեղափոխվում է հաջորդ տարի, իսկ հաշվետու տարվա հարկը հաշվարկվում է միայն այլ եկամուտներից:

Օրինակ 31. Ֆիզիկական անձը որպես անհատ ձեռնարկատեր, 2013թ. ընթացքում Հայաստանի Հանրապետությունում ծառայությունների մատուցումից ստացել է 3500,0 հազ. դրամ եկամուտ, որի գծով կատարել է 6000,0 հազ. դրամի չափով փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսեր: Նույն տարում որպես ֆիզիկական անձ Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված` հարկային գործակալ չհանդիսացող կազմակերպության համար կատարել է շենքի ընթացիկ նորոգում (կազմակերպության հումքով և նյութերով), որի դիմաց ստացել է 1000,0 հազ. դրամ եկամուտ:

Տվյալ դեպքում, կատարվում է հետևյալ հաշվարկը.

 

ա) ձեռնարկատիրական գործունեությունից եկամուտներ	3500,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ծախսեր	6000,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեությունից արդյունք	-2500,0 հազ. դրամ
հաջորդ տարի փոխանցվող հարկային վնաս	-2500,0 հազ. դրամ
հաջորդ տարվա եռամսյակային կանխավճարների գումար	0,0 հազ. դրամ
բ) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից եկամուտներ	1000,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի գծով ծախսեր	0,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից արդյունք	1000,0 հազ. դրամ
գ) տարեկան հարկվող եկամուտ	1000,0 հազ. դրամ
դ) տարեկան հարկ (1000,0x24,4%)	244,0 հազ. դրամ

Այսպիսով` պետական բյուջե ենթակա է վճարման 244,0 հազ. դրամ հարկ, և միաժամանակ 2014թ. տեղափոխվում է 2500,0 հազ. դրամ հարկային վնաս.

Նույն օրինակում, եթե քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի գծով ծախսերը կազմում են 1000,0 հազ. դրամ, ապա կատարվում է հետևյալ հաշվարկը.

 

ա) ձեռնարկատիրական գործունեությունից եկամուտներ	3500,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ծախսեր	6000,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեությունից արդյունք	-2500,0 հազ. դրամ
հաջորդ տարի փոխանցվող հարկային վնաս	-2500,0 հազ. դրամ
հաջորդ տարվա եռամսյակային կանխավճարների գումար	0,0 հազ. դրամ
բ) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից եկամուտներ	1000,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի գծով ծախսեր	2000,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից արդյունք	-1000,0 հազ. դրամ
գ) տարեկան հարկվող եկամուտ	0,0 հազ. դրամ
դ) տարեկան հարկ	0,0 հազ. դրամ

Այսպիսով` 2014թ. տեղափոխվում է 2500,0 հազ. դրամ հարկային վնաս.

3) ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ստացված եկամուտների և դրանց հետ կապված նվազեցումների դրական տարբերություն (արդյունք) առաջանալու դեպքում, այդ գումարից ելնելով հաշվարկվում են հաջորդ տարվա հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները, իսկ հաշվետու տարվա հարկը հաշվարկվում է ընդհանուր հարկվող եկամտից.

Օրինակ 32. Ֆիզիկական անձը, որպես անհատ ձեռնարկատեր, 2013թ. ընթացքում ծառայությունների մատուցումից ստացել (հաշվեգրել) է 8500,0 հազ. դրամ եկամուտ, որի գծով կատարել է 6000,0 հազ. դրամի չափով փաստաթղթերով հիմնավորված ծախսեր: Նույն տարում որպես քաղաքացի Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված (հաշվառված)` հարկային գործակալ չհանդիսացող կազմակերպության համար կատարել է շենքի ընթացիկ նորոգում (կազմակերպության հումքով և նյութերով), որի դիմաց փաստացի ստացել է 1000,0 հազ. դրամ եկամուտ:

Տվյալ դեպքում, կատարվում է հետևյալ հաշվարկը.

 

ա) ձեռնարկատիրական գործունեությունից եկամուտներ	8500,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ծախսեր	6000,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեությունից արդյունք	2500,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեությունից հարկ (351,36+(2500,0-1440,0)x26%)	626,96 հազ. դրամ
հաջորդ տարվա եռամսյակային կանխավճարների գումար (626,96x18.75%)	117,555 հազ. դրամ
բ) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից եկամուտներ	1000,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի գծով ծախսեր	0,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից արդյունք	1000,0
գ) տարեկան հարկվող եկամուտ (2500,0+1000,0)	3500,0 հազ. դրամ
դ) տարեկան հարկ (351,36+(3500,0-1440,0)x26%)	886,96 հազ. դրամ

Այսպիսով` պետական բյուջե ենթակա է վճարման 886,96 հազ. դրամ հարկ և, միաժամանակ, 2014թ. եռամսյակային կանխավճարների գումարը կազմում է 117,555 հազ. դրամ:

Նույն օրինակում, եթե քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի գծով ծախսերը կազմում են 2000,0 հազ. դրամ, ապա կատարվում է հետևյալ հաշվարկը.

 

ա) ձեռնարկատիրական գործունեությունից եկամուտներ	8500,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեության գծով ծախսեր	6000,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեությունից արդյունք	2500,0 հազ. դրամ
ձեռնարկատիրական գործունեությունից հարկ (351,36+(2500,0-1440,0)x26%)	626,96 հազ. դրամ
հաջորդ տարվա եռամսյակային կանխավճարների գումար (626,96x18.75%)	117,555 հազ. դրամ
բ) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից եկամուտներ	1000,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի գծով ծախսեր	2000,0 հազ. դրամ
քաղաքացիաիրավական պայմանագրերից արդյունք	-1000,0
գ) տարեկան հարկվող եկամուտ (2500,0-1000,0)	1500,0 հազ. դրամ
դ) տարեկան հարկ (351,36+(1500,0-1440,0)x26%)	366,96 հազ. դրամ

Այսպիսով` պետական բյուջե ենթակա է վճարման 366,96 հազ. դրամ հարկ և, միաժամանակ, 2014թ. եռամսյակային կանխավճարների գումարը կազմում է 117,555 հազ. դրամ:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  10

 

ՏԱՐԵԿԱՆ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ՀԱՇՎԱՐԿՈՒՄԸ ԵՎ ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՏԱՐԵԿԱՆ ԳՈՒՄԱՐՆԵՐԻ ՎՃԱՐՈՒՄԸ

 

77. Հարկ վճարող ֆիզիկական անձինք պարտավոր են հարկային տարվա համար, մինչև տվյալ տարվան հաջորդող տարվա ապրիլի 15-ը բացառապես էլեկտրոնային եղանակով հարկային մարմնին ներկայացնել սույն հրահանգի հավելված 7-ում նշված ձևով տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, իսկ ամբողջ հաշվետու տարվա ընթացքում օրենքով սահմանված կարգով ԱԱՀ վճարող չհամարված հարկ վճարողները` սույն հրահանգի հավելված 8-ում նշված արտաքին ձևով տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկ (բացառությամբ` սույն հրահանգի 78-րդ կետում նշված դեպքերի):

78. Տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկի կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկի ներկայացումը պարտադիր չէ այն ֆիզիկական անձանց համար`

1) որոնց կողմից հաշվետու տարվա ընթացքում ստացվել կամ ստացման ենթակա են եղել բացառապես`

 ա. սույն հրահանգի 13-րդ, 14-րդ և 16-րդ կետերում նշված եկամուտներ, կամ`

 բ. այնպիսի եկամուտներ, որոնցից հարկը հաշվարկելու, պահելու (գանձելու) և պետական բյուջե վճարելու պարտավորությունը դրված է հարկային գործակալի վրա.

2) որոնք ինքնազբաղված անձինք են (բացառությամբ` քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով աշխատանքներ կատարողների և (կամ) ծառայություններ մատուցողների).

3) ֆիզիկական անձինք, որոնց փոխարեն եկամտային հարկի հաշվարկը սույն հրահանգի 46-րդ կետով սահմանված կարգով ներկայացնում են հարկային գործակալները:

(78-րդ կետը լրաց. 21.01.13 N 22-Ն)

79. Տարեկան հարկվող եկամուտը որոշելիս ֆիզիկական անձինք (այդ թվում` անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները) հաշվի են առնում հետևյալը`

1) ռեզիդենտ ֆիզիկական անձը համախառն եկամտի մեջ ներառում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում և նրա սահմաններից դուրս, իսկ ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձը` միայն հայաստանյան աղբյուրներից ստացման ենթակա (ստացված) եկամուտները (բացառությամբ` սույն հրահանգի 13-րդ, 14-րդ և 16-րդ կետերում նշված նվազեցվող եկամուտների և հարկային գործակալների միջոցով հարկվող եկամուտների).

2) համախառն եկամուտը նվազեցնում են սույն հրահանգի 17-րդ կետում նշված ծախսերի չափով (բացառությամբ` սույն հրահանգի 21-րդ կետում նշված եկամուտների ստացման հետ կապված ծախսերի).

3) հարկվող եկամուտը որոշելիս «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հավելված N 1-ի ցանկում ընդգրկված գործունեության տեսակներից ստացման ենթակա (ստացված) եկամուտներն և դրանց հետ կապված ծախսերը հաշվի չեն առնվում:

(79-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

80. Ոչ ռեզիդենտ օտարերկրացու հայաստանյան աղբյուրներից ստացման ենթակա (ստացված) եկամուտներից հարկային գործակալների պահած (գանձած) հարկի գումարները համարվում են Հայաստանում այդ անձի համար հարկի վերջնական գումար : Ոչ ռեզիդենտի (Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի կամ օտարերկրացի) դիմումի հիման վրա հարկային գործակալների կողմից հայաստանյան աղբյուրներից վճարման ենթակա (վճարված) եկամուտներից պահված և տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկի կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկի հիման վրա վճարված հարկի գումարների վերաբերյալ հարկային մարմինների կողմից տրվում է սույն հրահանգի հավելված 9-ում նշված արտաքին ձևի տեղեկանք :

81. Հայաստանի Հանրապետությունում ռեզիդենտների կողմից վճարման ենթակա հարկը պակասեցվում է հարկի այն գումարի չափով, որը նրանցից գանձվել է օտարերկրյա պետություններում` դրանց օրենսդրությանը համապատասխան (բացառությամբ` այն եկամուտներից օտարերկրյա պետություններում գանձված հարկի գումարի, որը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությանը համապատասխան ենթակա է նվազեցման համախառն եկամտից) : Ընդ որում` պակասեցվող (հաշվանցվող) հարկի գումարի չափը չի կարող գերազանցել օտարերկրյա պետություններում ստացված եկամտից` սույն հրահանգի դրույթներին համապատասխան Հայաստանի Հանրապետությունում վճարման ենթակա հարկի գումարը : Հաշվանցումը կարող է կատարվել միայն այն դեպքում, եթե ֆիզիկական անձը ներկայացնում է օտարերկրյա պետությունների համապատասխան հարկային մարմնի կողմից վավերացված տեղեկանք :

Օրինակ 33. 2013թ.-ին ռեզիդենտ ֆիզիկական անձը օտարերկրյա պետությունում շահել է դրամական մրցանակ 5500 ԱՄՆ դոլար գումարով, որից եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ պահվել է 1650 ԱՄՆ դոլար (5500x30%) հարկ : Տարվա ընթացքում ֆիզիկական անձը այլ եկամուտներ չի ստացել : Պարզության համար եկամտի ստացման և հարկի պահման օրերի դրությամբ ընդունվում է ՀՀ կենտրոնական բանկի հրապարակած` արժութային շուկաներում ձևավորված միջին փոխարժեքը (1 ԱՄՆ դոլար = 400 դրամ) : ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով օտարերկրյա պետությունում շահած մրցանակից (5500x400=2200,0 հազ. դրամ) հաշվարկված հարկը կազմում է 548,96 հազ. դրամ [(2200,0-1440,0)x26%+351,36] :

Տվյալ դեպքում, օտարերկրյա պետությունում պահված հարկի գումարից (1650x400=600,0 հազ. դրամ) տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկով հաշվանցման է ընդունվում միայն 548,96 հազ. դրամը և հարկի գծով լրացուցիչ հարկային պարտավորություն չի առաջանում :

Նույն օրինակում, եթե օտարերկրյա պետությունում եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ պահվել է 660 ԱՄՆ դոլար (5500x12%) հարկ, ապա տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկով այդ գումարը (660x400=264,0 հազ. դրամ) ամբողջությամբ ընդունվում է հաշվանցման և հարկի գծով առաջանում է լրացուցիչ հարկային պարտավորություն 284,96 հազ. դրամի (548,96-264,0) չափով :

82. Անչափահաս անձանց տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացնում են և հարկը վճարում են նրանց ծնողները (խնամակալները) :

83. Հարկ վճարողը պարտավոր է տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկով կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկով հաշվարկված հարկի գումարը վճարել պետական բյուջե մինչև տվյալ հարկային տարվան հաջորդող տարվա մայիսի 1-ը : Մինչև հարկային տարվա ավարտվելը հարկատուի գործունեության (եկամտի աղբյուրի) դադարեցման և Հայաստանի Հանրապետությունից մեկնելու դեպքում ֆիզիկական անձը պարտավոր է տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկը ներկայացնել սույն բաժնով նախատեսված կարգով և ժամկետներում :

84. Հաշվետու ժամանակաշրջանի համար տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկը ներկայացնելուց հետո հարկ վճարողները կարող են ճշգրտումներ մտցնել դրանցում արտացոլված տվյալներում, որի հիման վրա կատարվում է հարկային պարտավորությունների վերահաշվարկ : Ընդ որում` հաշվետու ժամանակաշրջանի համար տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը ներկայացնելուց հետո ներկայացված տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկը համարվում է մինչ այդ ներկայացված տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկի ճշտում, և հակառակը` հաշվետու ժամանակաշրջանի համար տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկը ներկայացնելուց հետո ներկայացված տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկը համարվում է մինչ այդ ներկայացված տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկի ճշտում:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  11

 

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ՊԱՐՏԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄԸ

 

85. Հաշվարկված հարկի գումարները (այդ թվում` հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները), հարկի գծով հաշվարկված տույժերը և տուգանքները, ինչպես նաև անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից այդ գումարների վճարումները հարկային մարմինների կողմից հաշվառվում են հարկ վճարողի անձնական հաշվի քարտերում (այսուհետ` ԱՀՔ) :

86. Հարկի պարտավորությունները և դրանց մարումները (վճարումը, հաշվանցումը), ինչպես նաև հարկի պարտավորություններից ավելի վճարված գումարները ԱՀՔ-ում հաշվառվում են դրամով (առանց լումաների) : Հարկային մարմին ներկայացվող հաշվարկներում, տեղեկություններում և այլ փաստաթղթերում, ինչպես նաև հարկային մարմնի կողմից տրվող տեղեկանքներում և այլ փաստաթղթերում հարկի պարտավորությունների և հաշվանցվող գումարների հաշվառման համար որպես չափման միավոր ընդունվում է դրամը (առանց լումաների) : Հարկ վճարողի լուծարման դեպքում հարկի մինչև 100 դրամ ընդհանուր պարտավորությունները և գերավճարներն անտեսվում են :

87. Հարկի պարտավորությունները (այդ թվում` հարկի եռամսյակային կանխավճարների գումարները) ԱՀՔ-ում հաշվառվում են օրենքով սահմանված վճարման վերջնաժամկետով (այսինքն` տվյալ հարկի պարտավորության վճարման համար օրենքով սահմանված ամսաթվով)` անկախ հաշվարկների ներկայացման ամսաթվից : Նշվածը վերաբերում է նաև ճշտված հաշվարկներով առաջացող հարկի պարտավորություններին :

88. Որևէ հաշվետու ժամանակաշրջան (հարկային գործակալների կողմից ներկայացվող հաշվարկների համար` ամիս, անհատ ձեռնարկատերերի, նոտարների և այլ ֆիզիկական անձանց կողմից ներկայացվող տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկների համար` տարի) սկսվում է տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի առաջին ամսվա 1-ից (նոր ստեղծված հարկ վճարողների համար` պետական գրանցման (հաշվառման) պահից) և ավարտվում է տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջին ամսվա վերջին օրով : Հարկային մարմին հաշվարկները ներկայացվում են հաշվետու ժամանակաշրջանի ավարտից հետո (բացառությամբ` հարկային գործակալի լուծարման կամ ֆիզիկական անձի` Հայաստանի Հանրապետությունից մեկնելու դեպքերի) : Հաշվետու ժամանակաշրջանի ավարտից հետո մինչև այդ հաշվետու ժամանակաշրջանի հաշվարկների ներկայացման համար օրենքով սահմանված ժամկետների վերջին օրը (վերջնաժամկետը) և դրանից հետո ներկայացված մեկից ավելի հաշվարկներ ներկայացված լինելու դեպքում առաջինը ներկայացված հաշվարկը համարվում է հաշվետու ժամանակաշրջանի համար ներկայացված հաշվարկ, իսկ մյուսները` ճշտված հաշվարկներ :

89. Հարկային գործակալի լուծարման (անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի գործունեության դադարեցման) դեպքում մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանների ավարտը հարկային մարմին ներկայացված միջանկյալ և լուծարային հաշվարկները համարվում են հաշվետու ժամանակաշրջանների համար ներկայացված հաշվարկներ, եթե այդ հաշվարկները ներկայացնելուց հետո մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանների ավարտը հարկ վճարողը (հարկային գործակալը) որևէ գործարք կամ գործառնություն չի կատարել : Հարկ վճարողի (հարկային գործակալի)` միջանկյալ և (կամ) լուծարային հաշվարկները ներկայացնելուց հետո մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանների ավարտը որևէ գործարք կամ գործառնություն իրականացնելու դեպքում տվյալ հաշվետու ժամանակաշրջանների համար ներկայացվում են հաշվարկներ, որոնք չեն համարվում ճշտված հաշվարկներ :

90. Անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի կամ այլ ֆիզիկական անձի` Հայաստանի Հանրապետությունից մեկնելու դեպքում մինչև հաշվետու ժամանակաշրջանների ավարտը հարկային մարմին ներկայացվող հաշվարկները համարվում են հաշվետու ժամանակաշրջանների համար ներկայացված հաշվարկներ, և հաշվետու ժամանակաշրջանների ավարտից հետո այդ հաշվետու ժամանակաշրջանների համար ներկայացվող հաշվարկները համարվում են ճշտված հաշվարկներ :

91. Հաշվարկված հարկի պարտավորության գումարները և հաշվանցվող գումարները չեն կարող փոփոխվել, եթե այդ գումարները վերաբերում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանին, որից անցել է 3 տարի` այդ ժամկետը լրանալուց հետո հարկի պարտավորության գումարները կամ հաշվանցվող գումարները փոփոխող հաշվարկներ չեն կարող ներկայացվել (այսինքն` ճշտված հաշվարկներ չեն ներկայացվում) :

92. Հարկային օրենսդրության խախտումներ հայտնաբերելու դեպքում հարկի գծով պարտավորություններ չեն կարող առաջանալ, եթե տվյալ խախտումը հայտնաբերվել է այն կատարելու տարվան հաջորդող 3 տարի հետո (նշված վաղեմության ժամկետի ընթացքը կասեցվում է, եթե հարկ վճարողի, դրա պաշտոնատար անձանց բացակայության կամ խոչընդոտող այլ գործողությունների հետևանքով ստուգման կամ այլ կերպ հարկի գծով պարտավորությունների հաշվարկման հարկային մարմնի փորձը ձախողվել է` ձախողման փաստը հարկային մարմնի համապատասխան պաշտոնատար անձի կողմից Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2010 թվականի հուլիսի 29-ի «Հարկային մարմնի համապատասխան պաշտոնատար անձի կողմից հարկ վճարողի, հարկ վճարողի պաշտոնատար անձանց բացակայության կամ խոչընդոտող այլ գործողությունների հետևանքով ստուգման կամ այլ կերպ հարկային պարտավորությունների հաշվարկման հարկային մարմինների ձախողման փաստն արձանագրելու կարգը սահմանելու մասին» N 972-Ն որոշմամբ սահմանված կարգով արձանագրելու պահից, և կասեցման հիմքերի դադարումից հետո վաղեմության ժամկետի ընթացքը շարունակվում է, եթե հարկային մարմինը կամ դրա համապատասխան պաշտոնատար անձը գիտեր կամ կարող էր իմանալ կասեցման հիմքերի դադարման մասին) : Հաշվարկված հարկի պարտավորության գումարները ստուգմամբ չեն կարող նվազեցվել, իսկ հաշվանցվող գումարները չեն կարող ավելացվել, եթե այդ գումարները վերաբերում են այն հաշվետու ժամանակաշրջանին, որից անցել է 3 տարի :

93. Հարկ վճարողի (հարկային գործակալի) հարկի պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը, հարկի գերավճարի հաշվին պետական բյուջեի նկատմամբ այլ պարտավորությունների դիմաց հաշվանցումը կամ վերադարձը իրականացվում է «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 33-րդ հոդվածով և այդ օրենքի հավելված 1-ով սահմանված կարգով և ժամկետներում :

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  12

 

ՀԱՐԿ ՎՃԱՐՈՂՆԵՐԻ, ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ, ԱՆՀԱՏ ՁԵՌՆԱՐԿԱՏԵՐԵՐԻ ԵՎ ՆՈՏԱՐՆԵՐԻ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ

 

94. Հարկային օրենսդրությունը խախտելու համար հարկ վճարողները (հարկային գործակալները), կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները պատասխանատվություն են կրում Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:

95. Սույն հրահանգի դրույթների համաձայն հարկը եկամտի վճարման աղբյուրի մոտ չպահելու (չգանձելու) կամ պակաս պահելու (գանձելու) դեպքում հարկի գումարը և հարկը սահմանված ժամկետներում պետական բյուջե չվճարելու համար «Հարկերի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 23-րդ հոդվածով սահմանված կարգով և չափով հաշվարկված տույժերը վճարելու պարտավորությունը կրում է հարկային գործակալը (այդ թվում` նաև սույն հրահանգի 29-րդ կետի 2-րդ ենթակետում և 32-րդ կետում նշված դեպքերում):

96. Հարկային գործակալի կողմից սույն հրահանգի դրույթների համաձայն ֆիզիկական անձանց հաշվարկված (վճարված) եկամուտներից ժամանակին չպահված (կամ պակաս պահված) հարկի գումարները ֆիզիկական անձանցից Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով կարող են պահվել ոչ ավելի, քան վերջին 3 ամսվա համար:

Օրինակ 34. 2014թ. նոյեմբեր ամսին կատարված ստուգմամբ արձանագրվել է, որ ապրիլ ամսից մինչև օգոստոս ամիսը (ներառյալ) հարկային գործակալի կողմից ֆիզիկական անձին վճարված եկամուտներից պակաս է պահվել հարկի գումար 100,0 հազ. դրամի չափով:

Տվյալ դեպքում, նշված գումարից 20,0 հազ. դրամը (օգոստոս ամսին պակաս պահված հարկը) գանձվում է նոյեմբեր ամսին այդ ֆիզիկական անձին վճարվող եկամուտներից, իսկ ապրիլից մինչև հուլիս ամիսը (ներառյալ) պակաս պահված հարկի գումարը` 80,0 հազ. դրամը գանձվում է հարկային գործակալից, քանի որ հարկի գումարը պակաս պահված լինելու փաստն արձանագրվելու պահից անցել է ավելի քան 3 ամիս: Հարկային գործակալից գանձվում է նաև Օրենքով սահմանված ժամկետներում հարկի գումարը (10,0 հազ. դրամ) պետական բյուջե չփոխանցելու համար հաշվարկված օրական տույժերը:

97. Հարկային գործակալի (գործատուի) կողմից ֆիզիկական անձին հաշվարկված (վճարված) ամսական համախառն եկամտից պահումների ընդհանուր գումարը չի կարող գերազանցել այդ եկամտի 50%-ը:

Օրինակ 35. Հարկային մարմնի կողմից 03.05.2014թ.-ին կատարված ստուգմամբ արձանագրվել է, որ մարտ ամսին հարկային գործակալի (գործատուի) կողմից իր վարձու աշխատողին վճարվող եկամուտներից (աշխատավարձից) պակաս է պահվել 22,0 հազ. դրամ հարկի գումար : Մայիս, հունիս և հուլիս ամիսներին նշված վարձու աշխատողին հաշվարկվում է աշխատավարձ 50,0 հազ. դրամ գումարով և կատարվում է հետևյալ հաշվարկը.

 

համախառն եկամուտ	50,0 հազ. դրամ
հարկ (50,0x24,4%)	12,2 հազ. դրամ
կուտակային վճար (50,0x5%)	2,5 հազ.դրամ
ընդամենը պահումներ (12,2+2,5)	14,7 հազ. դրամ

Տվյալ դեպքում, ստուգմամբ հայտնաբերված լրացուցիչ հարկի գումարը ենթակա է գանձման մայիս ամսին այդ վարձու աշխատողին վճարվող աշխատավարձից, քանի որ հարկի գումարը պակաս պահված լինելու փաստն արձանագրվելու պահին 3-ամսյա ժամկետը չի լրացել: Այնքանով, որ վարձու աշխատողի ամսական աշխատավարձից պահումների ընդհանուր գումարը չի կարող գերազանցել 25,0 հազ. դրամը (50,0x50%), ապա մայիս ամսին նշված վարձու աշխատողին վճարվող եկամտից մարտ ամսին պակաս պահված հարկի գումարից պահվում է 10,3 հազ. դրամ (25,0-14,7), իսկ մնացած մասից (22,0-10,3=11,7 հազ. դրամ) 10,3 հազ., դրամը գանձվում է հունիս ամսին և 1,4 հազ. դրամը (11,7-10,3) գանձվում է հուլիս ամսին հաշվարկվող եկամուտներից:

98. Հարկային գործակալի կողմից սույն հրահանգի դրույթների համաձայն ֆիզիկական անձանց հաշվարկված (վճարված) եկամուտներից հարկի սահմանված չափից ավելի պահված (գանձված) գումարները հաշվանցվում են առաջիկա պահումների հաշվին կամ վերադարձվում են այդ մասին հայտնի դառնալու օրվանից 1 ամսվա ընթացքում` սահմանված չափից ավելի գանձման օրվան հաջորդող 3 օրացուցային տարվա համար: Սահմանված չափից ավելի գանձված գումարները վերադարձնելու մասին ֆիզիկական անձի գրավոր դիմում տալը կասեցնում է նշված ժամկետի (այսինքն` 3 օրացուցային տարվա) ընթացքը:

Օրինակ 36. Հարկային մարմնի կողմից 03.05.2014թ.-ին կատարված ստուգմամբ արձանագրվել է, որ մարտ ամսին հարկային գործակալի (գործատուի) կողմից իր վարձու աշխատողին վճարվող եկամուտներից (աշխատավարձից) ավել է պահվել 22,0 հազ. դրամ հարկի գումար: Մայիս, հունիս և հուլիս ամիսներին նշված վարձու աշխատողին հաշվարկվում է աշխատավարձ 50,0 հազ. դրամ գումարով և կատարվում է հետևյալ հաշվարկը.

 

համախառն եկամուտ	50,0 հազ. դրամ
հարկ (50,0x24,4%)	12,2 հազ. դրամ
կուտակային վճար (50,0x5%)	2,5 հազ.դրամ
ընդամենը պահումներ (12,2+2,5)	14,7 հազ. դրամ

Տվյալ դեպքում, մարտ ամսին նշված վարձու աշխատողին վճարվող եկամտից ավել հաշվարկված հարկի գումարից (22,0 հազ. դրամ) 12,2 հազ. դրամը հաշվանցվում է մայիս ամսին պահված հարկի գումարից և մայիս ամսվա համար պետական բյուջե վճարման ենթակա հարկի գումարը բացակայում է, իսկ տարբերությունը (22,0-12,2=9,8 հազ. դրամ) հաշվանցվում է հունիս ամսին պահված հարկի գումարից և տարբերությունը (12,2-9,8=2,4 հազ. դրամ) ենթակա է վճարման պետական բյուջե` որպես հունիս ամսվա հարկի գումար:

99. Աշխատողի աշխատանքի ընդունումը Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գրավոր չձևակերպելու (այսինքն` աշխատանքի ընդունման մասին գրավոր հրամանի և (կամ) գրավոր պայմանագրի (աշխատանքային կամ քաղաքացիաիրավական) բացակայության) փաստն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով արձանագրելու դեպքում գործատուն տվյալ (արձանագրման) ամսում յուրաքանչյուր չձևակերպված աշխատողի համար հաշվարկում և վճարում է հարկ ստորև բերված աղյուսակում նշված չափերով`

 

Չձևակերպված աշխատողների թվաքանակը	Հարկի չափը` յուրաքանչյուր չձևակերպված աշխատողների համար
1-ից 3-ը	60,0 հազ. դրամ
4-ից 6-ը	150,0 հազ. դրամ
7-ից 9-ը	300,0 հազ. դրամ
10 և ավելի	600,0 հազ. դրամ

(99-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

100. Օրենքն ուժի մեջ մտնելու պահից գործատուն իր միջոցների հաշվին կրում է վարձու աշխատողներին Օրենքն ուժի մեջ մտնելու տարվա յուրաքանչյուր ամսվա համար հաշվարկված աշխատավարձից պահված և վճարված եկամտային հարկի ամբողջ գումարի չափով լրացուցիչ պարտավորություն, եթե Օրենքն ուժի մեջ մտնելուց հետո վարձու աշխատողից եկամտային հարկի պահումը հանգեցրել է մինչև Օրենքն ուժի մեջ մտնելը տվյալ վարձու աշխատողին հարկումից հետո վճարման ենթակա աշխատավարձի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2012 թվականի մայիսի 31-ի N 692-Ն որոշմամբ սահմանած կարգով որոշվող մեծության նվազման: Նշված պատասխանատվության միջոցը չի կիրառվում այն դեպքերում, երբ տվյալ հաստիքային միավորի համար վարձու աշխատողը փոխարինվել է տվյալ գործատուի մոտ չաշխատող այլ վարձու աշխատողով, կամ եթե գործատուն օրենսդրության կամ միջազգային իրավական ակտերի համաձայն, մինչև 2013 թվականի հունվարի 1-ը ազատված է եղել իր հաշվին պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարներ հաշվարկելու և վճարելու պարտավորությունից:

(100-րդ կետը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն, լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

101. Տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկ չներկայացնելը հարկ վճարողին չի ազատում սույն հրահանգին համապատասխան հարկային պարտավորությունները կատարելուց : Հարկային մարմին ներկայացված տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկում կամ տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկում սույն հրահանգին համապատասխան հաշվարկված հարկային վնասը ավելի ցույց տալու դեպքում անհատ ձեռնարկատերից գանձվում է տուգանք` ավելի ցույց տրված հարկային վնասի 26%-ի չափով:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  13

 

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ԵՎ ՊԱՐՏԱԴԻՐ ԿՈՒՏԱԿԱՅԻՆ ՎՃԱՐԻ ԱՆՁՆԱՎՈՐՎԱԾ ՀԱՇՎԱՌՈՒՄԸ

 

102. Եկամտային հարկի և պարտադիր կուտակային վճարի անձնավորված հաշվառման սկզբունքներն են` անհատական տվյալների հաշվառման անձնավորված լինելը, եկամտային հարկ և պարտադիր կուտակային վճար վճարած յուրաքանչյուր ֆիզիկական անձի` անձնավորված հաշվառման համակարգում պարտադիր ընդգրկված լինելը, իրեն վերաբերող տվյալների հասանելի լինելը ֆիզիկական անձին (տվյալների սուբյեկտին) և տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալների օգտագործումը բացառապես օրենքով նախատեսված դեպքերում` օրենսդրությամբ սահմանված կարգով : Անձնավորված հաշվառումն իրականացնում է հարկային մարմինը:

103. Տեղեկատվական բազան ներառում է`

1) ֆիզիկական անձանց վերաբերող հետևյալ տվյալները.

ա. ազգանունը, անունը, հայրանունը, ծննդյան օրը, ամիսը և տարին (անձի մահվան դեպքում` մահվան օրը, ամիսը և տարին),

բ. Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու անձնագրի (մինչև 16 տարեկանների դեպքում` ծննդյան վկայականի) սերիան ու համարը, օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձի` Հայաստանի Հանրապետությունում բնակվելու իրավունքը հաստատող փաստաթղթի սերիան ու համարը, փախստականի կարգավիճակ ունեցող անձի` կոնվենցիոն ճամփորդական փաստաթղթի սերիան ու համարը, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու անձնագիրը տվող մարմնի ծածկագիրը, տրման օրը, ամիսը և տարին,

գ. հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը (սոցիալական ապահովության քարտի համարը կամ սոցիալական ապահովության քարտ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը), ՀՎՀՀ-ը (առկայության դեպքում),

դ. սեռը,

ե. հաշվառման (փաստացի բնակության) վայրը,

զ. քաղաքացիությունը,

է. պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին մասնակցության կարգավիճակը,

ը. պարտադիր կուտակային վճարի լրավճարի չափը՝ այդ պարտավորության առաջացման դեպքում.

թ. կամավոր կուտակային վճարների չափը.

2) աշխատողի (այդ թվում՝ վարձու աշխատողի) դեպքում նաև`

ա. աշխատանքային հարաբերությունների մեջ գտնվելու ժամանակահատվածի (ծառայությունների մատուցման կամ աշխատանքների կատարման քաղաքացիաիրավական պայմանագրի) սկիզբը և ավարտը, մասնագիտությունը (պաշտոնը)՝ ըստ գործատուների,

բ. գործատուի (գործատուների) լրիվ անվանումը, ՀՎՀՀ-ը, պետական ռեգիստրում գրանցման (հաշվառման) համարը, վայրը  և օրը, ամիսը, տարին,

գ. հաշվարկված (վճարված) աշխատավարձի (բազային եկամտի), դրանից հաշվարկված և վճարված հարկի ու պարտադիր կուտակային վճարների (այդ թվում՝ պետական բյուջեի միջոցներից վճարման ենթակա) չափերը՝ ըստ գործատուների և ըստ ամիսների,

դ. աշխատողին վճարված պայմանագրային եկամտի (հարկվող եկամտի), դրանից հաշվարկված և վճարված հարկի ու պարտադիր կուտակային վճարների չափերը` ըստ գործատուների և ըստ ամիսների,

ե. բազային (հարկվող) եկամտից նվազեցված՝ կամավոր կուտակային վճարների չափերը (առկայության դեպքում),

զ. վճարման ենթակա հարկը և (կամ) պարտադիր կուտակային վճարը օրենքով սահմանված ժամկետներում չվճարելու համար հաշվարկված տույժերը,

է. վարձու աշխատողի՝ չվճարվող արձակուրդում և մինչև 3 տարեկան երեխայի խնամքի արձակուրդում գտնվելու ժամանակահատվածը (սկիզբը և վերջը),

ը. վարձու աշխատողին վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստի գումարները, վճարման օրը, ամիսը և տարին.

3) անհատ ձեռնարկատիրոջ (նոտարի) դեպքում նաև`

ա. պետական գրանցման օրը, ամիսը և տարին, պետական ռեգիստրում գրանցման համարը, ձեռնարկատիրական գործունեությունը դադարեցնելու օրը, ամիսը և տարին (նոտարի դեպքում՝ պաշտոնում նշանակվելու և պաշտոնից ազատվելու օրը, ամիսը և տարին),

բ. ձեռնարկատիրական գործունեությունը ժամանակավորապես կասեցնելու և ձեռնարկատիրական գործունեությունը վերսկսելու օրը, ամիսը և տարին (միայն անհատ ձեռնարկատիրոջ դեպքում),

գ. ձեռնարկատիրական (նոտարական) գործունեությունից ստացված՝ հարկի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի (բազային եկամտի), դրանից հաշվարկված և վճարած հարկի չափը, հարկի վճարման օրը, ամիսը և տարին, հարկը օրենքով սահմանված ժամկետներում չվճարելու (կամ ուշացումով վճարելու) և հաշվարկները օրենքով սահմանված ժամկետներում չներկայացնելու (կամ ուշացումով ներկայացնելու) համար հաշվարկված տույժերը և տուգանքները,

դ. ձեռնարկատիրական (նոտարական) գործունեությունից ստացվող՝ պարտադիր կուտակային վճարի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի, դրանից հաշվարկված և վճարած պարտադիր կուտակային վճարի չափը (այդ թվում՝ պետական բյուջեի միջոցներից վճարման ենթակա), պարտադիր կուտակային վճարը կատարելու օրը, ամիսը և տարին, պարտադիր կուտակային վճարը օրենքով սահմանված ժամկետներում չվճարելու (կամ ուշացումով վճարելու) և հաշվարկները օրենքով սահմանված ժամկետներում չներկայացնելու (կամ ուշացումով ներկայացնելու) համար հաշվարկված տույժերը և տուգանքները,

ե. վճարած հարկի կանխավճարների չափը` ըստ եռամսյակների, վճարման օրը, ամիսը և տարին (միայն անհատ ձեռնարկատիրոջ դեպքում).

4) ինքնազբաղվածի դեպքում նաև`

ա. գործունեության տեսակը՝ ըստ Հայաստանի Հանրապետության էկոնոմիկայի նախարարի հրամանով հաստատված զբաղմունքների դասակարգչի,

բ. որպես ինքնազբաղված անձ ստացած՝ հարկի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի (հարկվող եկամտի), դրանից հաշվարկված և վճարած հարկի չափը, հարկի վճարման օրը, ամիսը և տարին, հարկը օրենքով սահմանված ժամկետներում չվճարելու (կամ ուշացումով վճարելու) և հաշվարկները օրենքով սահմանված ժամկետներում չներկայացնելու (կամ ուշացումով ներկայացնելու) համար հաշվարկված տույժերը և տուգանքները,

գ. որպես ինքնազբաղված անձ ստացած՝ պարտադիր կուտակային վճարի հաշվարկման օբյեկտ համարվող եկամտի, դրանից հաշվարկված և վճարած կուտակային վճարի չափը, կուտակային վճարը կատարելու օրը, ամիսը և տարին,

դ. արտոնագրային վճար վճարողների կողմից վճարած արտոնագրային վճարի չափը, այն կատարելու օրը, ամիսը և տարին.

5) վարձու աշխատողի, անհատ ձեռնարկատիրոջ և նոտարի ժամանակավոր անաշխատունակության ժամանակահատվածը, վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստի տեսակը, պետական բյուջեից և գործատուի միջոցներից վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների գումարների չափերը, դրանցից հաշվարկված և վճարված հարկի չափերը, այդ գումարները փաստացի վճարելու օրը, ամիսը և տարին:

(103-րդ կետը փոփ. 21.01.13 N 22-Ն)

104. Անհատական հաշիվը յուրաքանչյուր ֆիզիկական անձի` տեղեկատվական բազայում ներառված անհատական տվյալների ամբողջությունն է: Անհատական հաշիվ բացում է հարկային մարմինը` հարկային գործակալ հանդիսացող գործատուի կողմից ներկայացված գրանցման հայտի հիման վրա, կամ՝ անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի, ինքնազբաղված անձի՝ հարկային հաշվառման կանգնելու հիման վրա, կամ՝ մասնակիցների ռեեստրը վարողի կողմից հարկային մարմնին ներկայացված՝ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին կամավորության սկզբունքով անձի միանալու մասին որոշման վերաբերյալ տեղեկատվության հիման վրա, կամ՝ օրենքով սահմանված կարգով հարկային գործակալի պարտականություններից ազատված գործատուների վարձու աշխատողի հարկային հաշվառման կանգնելու հիման վրա: Անհատական հաշիվ բացելու կարգը սահմանում է հարկային մարմինը:

105. Տեղեկատվական բազան ձևավորելու և վարելու համար անհրաժեշտ տվյալները հարկային մարմինը ստանում է էլեկտրոնային եղանակով` գործատուներից (հարկային գործակալներից), օրենքով սահմանված կարգով հարկային գործակալի պարտականություններից ազատված գործատուների վարձու աշխատողներից, անհատ ձեռնարկատերերից, նոտարներից և ինքնազբաղվածներից, ինչպես նաև մասնակիցների ռեեստրը վարողից և պետական կառավարման մարմիններից (այսուհետ` պետական մարմիններ):

106. Հարկային մարմինը գործատուներից (հարկային գործակալներից), վարձու աշխատողներից, անհատ ձեռնարկատերերից, նոտարներից և ինքնազբաղվածներից ներկայացված տվյալները համադրում է տեղեկատվական բազայում առկա և պետական մարմինների ու այլ կազմակերպությունների տրամադրած տեղեկատվության հետ: Եթե ներկայացված տվյալներում անճշտություններ չեն հայտնաբերվում, ապա հարկային մարմինը տվյալները ներառում է տեղեկատվական բազա: Ներկայացված տվյալներում անճշտություններ հայտնաբերելու դեպքում հարկային մարմինը մերժում է հաշվարկն ընդունելը` այդ մասին տեղեկացնելով տվյալներ ներկայացնողին (այդ դեպքում հաշվարկը համարվում է չներկայացված): Տվյալներ ներկայացնողին անճշտությունների մասին տեղեկացնելու կարգը սահմանում է հարկային մարմինը:

107. Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխություններ են կատարվում, եթե տվյալներում առկա են անճշտություններ կամ փոխվել է ֆիզիկական անձին վերաբերող որևէ տվյալ: Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխություններ կատարելու համար կարող են դիմել գործատուն (կամ նրա իրավահաջորդը) կամ ֆիզիկական անձը (տվյալների սուբյեկտը): Տեղեկատվական բազայում ներառված տվյալներում փոփոխությունները կատարվում են գործատուի կամ ֆիզիկական անձի ներկայացրած ճշտված հաշվարկների հիման վրա, կամ հարկային մարմնի ընդունված վարչական (այդ թվում` ստուգման) ակտի հիման վրա կամ հարցն ըստ էության լուծող օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտի հիման վրա: Պետական մարմիններից և այլ կազմակերպություններից ստացված տեղեկատվության հիման վրա տեղեկատվական բազա ներառված տվյալներում փոփոխություններ կատարելու կարգը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:

108. Տեղեկատվական բազայից հարկային մարմինը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով տվյալներ է տրամադրում` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության լիազորած կենսաթոշակային ոլորտի պետական կառավարման լիազոր մարմնին, «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված մասնակիցների ռեեստրը վարողին, Հայաստանի Հանրապետության օրենքով և Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կազմակերպություններին, պետական կառավարման այլ մարմիններին:

109. Տվյալների սուբյեկտի դիմումի հիման վրա Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով նրան տրամադրվում է նրա անհատական հաշվի քաղվածքը` փաստաթղթային կամ էլեկտրոնային տեսքով: Անհատական հաշվի քաղվածքը փաստաթղթային տեսքով ստանալու համար տվյալ օրացուցային տարվա ընթացքում մեկ անգամից ավելի դիմելու դեպքում տվյալների սուբյեկտը վճարում է պետական տուրք` «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված չափով:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  14

 

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ԵՎ ՊԱՐՏԱԴԻՐ ԿՈՒՏԱԿԱՅԻՆ ՎՃԱՐՆԵՐԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

110. Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր մասնակիցներն են 1974 թվականի հունվարի 1-ին և դրանից հետո ծնված`

1) վարձու աշխատողները (այդ թվում` հանրային ծառայողները և բացառությամբ` զինվորական ծառայողների և նրանց հավասարեցված անձանց, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետությունում բնակության իրավունք (կացության կարգավիճակ) չունեցող օտարերկրյա քաղաքացի և քաղաքացիություն չունեցող անձ հանդիսացող աշխատողների), որոնց համար պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են գործատուները (հարկային գործակալները)` ամսական հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում (բացառությամբ` սույն հրահանգի 32-րդ կետում նշված դեպքում, երբ փոխանցումները կատարվում են տարեկան հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում), իսկ սույն հրահանգի 29-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դեպքում պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են վարձու աշխատողները` ամսական հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում.

2) անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները, որոնք պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են ինքնուրույն` տարեկան հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում:

(110-րդ կետը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

111. Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր մասնակիցների (բացառությամբ 111.1 ենթակետում նշված անձանց) պարտադիր կուտակային վճարները կատարվում են բազային եկամտի 10% դրույքաչափով հետևյալ կերպ.

1) սույն հրահանգի 110-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դեպքերում, եթե վարձու աշխատողի (մասնակցի) ամսական բազային եկամուտը`

ա. չի գերազանցում 500,0 հազ. դրամը` ամսական բազային եկամտի 5%-ի չափով, իսկ 10%-ը լրացնելու նպատակով մնացած 5%-ը մասնակցի համար (օգտին) ամսական վճարվում է պետական բյուջեից.

բ. գերազանցում է 500,0 հազ. դրամը` պետական բյուջեից մասնակցի համար (օգտին) ամսական վճարվում է 25,0 հազ. դրամ, իսկ 10%-ը լրացնելու նպատակով մնացած գումարը ամսական վճարվում է մասնակցի կողմից.

2) սույն հրահանգի 110-րդ կետի 2-րդ ենթակետում նշված դեպքերում, եթե անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի (մասնակցի) տարեկան բազային եկամուտը`

ա. չի գերազանցում 6,0 մլն. դրամը` տարեկան բազային եկամտի 5%-ի չափով, իսկ 10%-ը լրացնելու նպատակով մնացած 5%-ը մասնակցի համար (օգտին) տարեկան վճարվում է պետական բյուջեից.

բ. գերազանցում է 6,0 մլն. դրամը` պետական բյուջեից մասնակցի համար տարեկան վճարվում է 300,0 հազ. դրամ, իսկ 10%-ը լրացնելու նպատակով մնացած գումարը տարեկան վճարվում է մասնակցի կողմից :

(111-րդ կետը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

111.1. «Հաստատագրված վճարների մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված հաստատագրված վճարներով հարկվող կամ «Արտոնագրային վճարների մասին» ՀՀ օրենքի հավելված 7-ի ցանկում ընդգրկված կամ «Շրջանառության հարկի մասին» ՀՀ օրենքով շրջանառության հարկով հարկվող գործունեության տեսակների մասով անհատ ձեռնարկատեր կամ նոտար հանդիսացող պարտադիր մասնակիցը օրենքով սահմանված կարգով պարտավոր է ամսական կատարել կուտակային վճար 5000 դրամի չափով, որը համարվում է «Հաստատագրված վճարների մասին» ՀՀ օրենքով սահմանված հաստատագրված վճարներով հարկվող կամ «Արտոնագրային վճարների մասին» ՀՀ օրենքի հավելված 7-ի ցանկում ընդգրկված կամ «Շրջանառության հարկի մասին» ՀՀ օրենքով շրջանառության հարկով հարկվող գործունեության տեսակներից ստացվող եկամուտներից հաշվարկված կուտակային վճարի գծով վերջնական պարտավորություն, իսկ ամսական 5000 դրամի չափով մասնակցի համար (օգտին) վճարվում է պետական բյուջեից:

«Հաստատագրված վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված հաստատագրված վճարներով հարկվող կամ «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հավելված 7-ի ցանկում ընդգրկված կամ «Շրջանառության հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով շրջանառության հարկով հարկվող գործունեության տեսակների մասով անհատ ձեռնարկատեր կամ նոտար հանդիսացող՝ պարտադիր կուտակային բաղադրիչին կամավոր միացած մասնակիցը օրենքով սահմանված կարգով պարտավոր է ամսական կատարել կուտակային վճար 5000 դրամի չափով, որը համարվում է «Հաստատագրված վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված հաստատագրված վճարներով հարկվող կամ «Արտոնագրային վճարների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հավելված 7-ի ցանկում ընդգրկված կամ «Շրջանառության հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով շրջանառության հարկով հարկվող գործունեության տեսակներից ստացվող եկամուտներից հաշվարկված կուտակային վճարի գծով վերջնական պարտավորություն: Այս դեպքում մասնակցի համար (օգտին) պետական բյուջեից հավելյալ վճար չի կատարվում:

Սույն ենթակետում նշված հարկ վճարողները, որոնք հարկային մարմնին ներկայացրել են գործունեություն չիրականացնելու (գործունեությունը դադարեցնելու) մասին հայտարարություն` հայտարարությունը ներկայացնելուն հաջորդող ամսվանից մինչև գործունեությունը վերսկսելու ամիսն ընկած ժամանակահատվածի համար սույն ենթակետով սահմանված չափերով կուտակային վճար չեն հաշվարկում (վճարում):

(111.1-ին կետը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

112. Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի կամավոր մասնակիցներ կարող են հանդիսանալ`

1) մինչ 1974 թվականը ծնված`

ա. վարձու աշխատողները (այդ թվում` հանրային ծառայողները և բացառությամբ` զինվորական ծառայողների և նրանց հավասարեցված անձանց), որոնց համար պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են գործատուները (հարկային գործակալները)` ամսական հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում (բացառությամբ` սույն հրահանգի 32-րդ կետում նշված դեպքում, երբ փոխանցումները կատարվում են տարեկան հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում), իսկ սույն հրահանգի 29-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դեպքում պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են վարձու աշխատողները` ամսական հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում.

բ. անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները, որոնք պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են ինքնուրույն` տարեկան հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում.

2) անկախ տարիքից`

ա. աշխատողները (բացառությամբ` վարձու աշխատողների), որոնց համար պարտադիր կուտակային վճարները քաղաքացիաիրավական պայմանագրերի շրջանակներում մատուցված ծառայությունների (կատարված աշխատանքների) դիմաց եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են գործատուները (հարկային գործակալները)` ամսական հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում (բացառությամբ` սույն հրահանգի 32-րդ կետում նշված դեպքում, երբ փոխանցումները կատարվում են տարեկան հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում), իսկ սույն հրահանգի 29-րդ կետի 1-ին ենթակետում նշված դեպքում պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են աշխատողները (ինքնազբաղվածները)` ամսական հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում.

բ. գործատու (հարկային գործակալ) չհանդիսացող այլ անձանցից հարկվող եկամուտներ ինքնազբաղված անձինք, որոնք պարտադիր կուտակային վճարները բազային եկամտից հաշվարկում և «կամուրջ» հաշվին փոխանցում են ինքնուրույն` տարեկան հարկի հաշվարկման և վճարման վերջնաժամկետներում:

113. Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի կամավոր մասնակիցների պարտադիր կուտակային վճարները կատարվում են բազային (կամ հարկվող) եկամտի 5% դրույքաչափով և նրանց համար (օգտին) պետական բյուջեից հավելյալ վճարներ չեն կատարվում :

114. Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին կամավոր միանալու որոշումը վերջնական է` այդ անձինք այլևս իրավունք չունեն փոխելու պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին միանալու մասին իրենց որոշումը և վերադառնալու նախկին համակարգ (անկախ աշխատանքի փոփոխության կամ աշխատանքից ազատվելու փաստից) : Գործատուն (հարկային գործակալը) աշխատողի (այդ թվում` վարձու աշխատողի) պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին կամավոր միացած անձի համար կենսաթոշակային հաշիվ բացելուն հաջորդող ամսվա եկամտից (բազային եկամտից` վարձու աշխատողի դեպքում և հարկվող եկամտից` այլ աշխատողի դեպքում) հաշվարկում և վճարում է պարտադիր կուտակային վճարները :

115. Բազային (կամ հարկվող) եկամուտ մի քանի աղբյուրներից միաժամանակ ստանալու դեպքում պարտադիր կուտակային վճարները կատարվում են և պարտադիր կուտակային վճարի դրույքաչափերը կիրառվում են յուրաքանչյուր առանձին դեպքում : Մի քանի աղբյուրներից միաժամանակ բազային եկամուտ ստացող պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր մասնակիցների համար (օգտին) պետության կողմից կատարվող ընդհանուր վճարները չեն կարող գերազանցել սույն հրահանգի 111-րդ կետում պետության վճարների համար նշված չափերը` այդ դեպքում ֆիզիկական անձը յուրաքանչյուր օրացուցային տարվա ավարտից հետո ինքնուրույն հաշվարկում է (տարեկան հարկի հաշվարկման վերջնաժամկետներում) և «կամուրջ» հաշվին լրավճարում է (մինչև հաշվետու տարվանը հաջորդող տարվա մայիսի 31-ը) պարտադիր կուտակային վճարը` մինչև տարեկան բազային եկամտի 10%-ի և իր համար (օգտին) պետության կողմից կատարած վճարների տարբերության գումարը :

 Օրինակ 37. Հաշվետու տարում 1974թ. ծնված ֆիզիկական անձը ստանում է եկամուտներ 4 աղբյուրներից` երկու տարբեր գործատուներից բազային եկամուտ որպես վարձու աշխատող, երրորդ գործատուից պայմանագրային եկամուտ և որպես անհատ ձեռնարկատեր հետևյալ չափերով (հազ. դրամ).

 

Ամիս / Վարձա-տրություն	վարձու աշխատող 1	վարձու աշխատող 2	ինքնազբաղված 3	անհատ ձեռնարկատեր 4
հունվար	200,0	350,0	0,0	500,0
փետրվար	200,0	350,0	0,0	1000,0
մարտ	150,0	300,0	450,0	0,0
ապրիլ	0,0	300,0	150,0	800,0
մայիս	0,0	300,0	100,0	0,0
հունիս	300,0	300,0	200,0	700,0
հուլիս	300,0	300,0	350,0	0,0
օգոստոս	0,0	300,0	0,0	0,0
սեպտեմբեր	50,0	300,0	100,0	0,0
հոկտեմբեր	50,0	300,0	300,0	600,0
նոյեմբեր	600,0	300,0	100,0	0,0
դեկտեմբեր	600,0	300,0	50,0	400,0
ընդամենը	2450,0	3700,0	1800,0	4000,0

 Ֆիզիկական անձի պարտադիր կուտակային վճարները, պետության կողմից վճարումները և տարվա ավարտին ֆիզիկական անձի կողմից լրավճարները կատարվում են հետևյալ չափերով`

 

Ամիս / Գումար	կուտա-կային վճար 1	պետու-թյան մասնակ-ցություն 1	կուտա-կային վճար 2	պետության մասնակցություն 2	լրա-վճար 1-2	կուտա-կային վճար 3	կուտա-կային վճար 4	պետու-թյան մասնակ-ցություն 4
հունվար	10,0	10,0	17,5	15,0	2,5	0,0	-	-
փետրվար	10,0	10,0	17,5	15,0	2,5	0,0	-	-
մարտ	7,5	7,5	15,0	15,0	0,0	22,5	-	-
ապրիլ	0,0	0,0	15,0	15,0	0,0	7,5	-	-
մայիս	0,0	0,0	15,0	15,0	0,0	5,0	-	-
հունիս	15,0	15,0	15,0	10,0	5,0	10,0	-	-
հուլիս	15,0	15,0	15,0	10,0	5,0	17,5	-	-
օգոստոս	0,0	0,0	15,0	15,0	0,0	0,0	-	-
սեպտեմբեր	2,5	2,5	15,0	15,0	0,0	5,0	-	-
հոկտեմբեր	2,5	2,5	15,0	15,0	0,0	15,0	-	-
նոյեմբեր	35,0	25,0	15,0	0,0	15,0	5,0	-	-
դեկտեմբեր	35,0	25,0	15,0	0,0	15,0	2,5	-	-
ընդամենը	132,5	112,5	185,0	140,0	45,0	90,0	352,5	47,5

Հաշվետու ժամանակաշրջանների (գործատուի կողմից` ամիս, անհատ ձեռնարկատիրոջ կողմից` տարի) համար հարկը հաշվարկվում է հարկվող եկամտից (առանց պարտադիր կուտակային վճարները նվազեցնելու) հետևյալ չափերով`

 

Ամիս / Գումար	հարկվող եկամուտ 1	հարկ 1 (ամիս)	հարկվող եկամուտ 2	հարկ 2 (ամիս)	հարկվող եկամուտ 3	հարկ 3 (ամիս)	հարկվող եկամուտ 4	հարկ 4 (տարի)
հունվար	200,0	50,08	350,0	89,08	0,0	0,0	-	-
փետրվար	200,0	50,08	350,0	89,08	0,0	0,0	-	-
մարտ	150,0	37,08	300,0	76,08	450,0	115,08	-	-
ապրիլ	0,0	0,0	300,0	76,08	150,0	37,08	-	-
մայիս	0,0	0,0	300,0	76,08	100,0	24,4	-	-
հունիս	300,0	76,08	300,0	76,08	200,0	50,08	-	-
հուլիս	300,0	76,08	300,0	76,08	350,0	89,08	-	-
օգոստոս	0,0	0,0	300,0	76,08	0,0	0,0	-	-
սեպտեմբեր	50,0	12,2	300,0	76,08	100,0	24,4	-	-
հոկտեմբեր	50,0	12,2	300,0	76,08	300,0	76,08	-	-
նոյեմբեր	600,0	154,08	300,0	76,08	100,0	24,4	-	-
դեկտեմբեր	600,0	154,08	300,0	76,08	50,0	12,2	-	-
ընդամենը	2450,0	621,96	3700,0	938,96	1800,0	452,8	4000,0	1016,96

 Տվյալ դեպքում, համախառն եկամուտը կազմում է 11950,0 հազ. դրամ (2450,0+3700,0+1800,0+4000,0), պարտադիր կուտակային վճարը` 805,0 հազ. դրամ (132,5+185,0+45,0+90,0+352,5), պետության կողմից վճարումները` 300,0 հազ. դրամ (112,5+140,0+47,5) և հարկը` 3030,68 հազ. դրամ (621,96+938,96+452,8+1016,96): Կենսաթոշակային տարիքի լրանալուց ստացված պարտադիր կուտակային կենսաթոշակները չեն հարկվում:

116. Պարտադիր կուտակային վճար կատարելու պարտականությունը պահպանվում է մինչև կենսաթոշակային տարիքի լրանալը: Եթե կենսաթոշակային տարիքը լրանալուց հետո մասնակիցը շարունակում է աշխատել, ապա նա հանդիսանում է պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի կամավոր մասնակից և, հետևաբար` նրանց համար (օգտին) պետական բյուջեից հավելյալ վճարներ չեն կատարվում: Մասնակցի կողմից պարտադիր կուտակային վճարները շարունակվում են կատարվել, քանի դեռ այդ մասնակցից չի ստացվել կուտակային կենսաթոշակ ստանալու կամ պարտադիր կուտակային վճարումները դադարեցնելու վերաբերյալ դիմումը:

117. Հարկային մարմինը պարտադիր կուտակային վճարների վերաբերյալ հաշվարկները (ամսական ամփոփ հաշվարկ, ամսական պարզեցված հաշվարկ, տարեկան ամփոփ հաշվարկ, տարեկան եկամուտների մասին հաշվարկ, տարեկան եկամուտների մասին պարզեցված հաշվարկ) ներկայացնելու վերջնաժամկետից կամ փաստացի ստանալու օրվանից հետո մշակում է դրանք: Այն անձանց համար, որոնց վերաբերյալ տեղեկություններում չկան սխալներ և «կամուրջ» հաշվին մուտքագրվել են հաշվարկում նշված կուտակային վճարները, հարկային մարմինը վճարման հանձնարարականներ է ուղարկում կենտրոնական գանձապետարան` «կամուրջ» հաշվին մուտքագրված գումարներից և պետական բյուջեից համապատասխան գումարները մասնակիցների ռեեստրը վարողին (կենտրոնական դեպոզիտարիա) փոխանցելու համար: Հանձնարարականի ուղարկման օրը հարկային մարմինը պարտադիր կուտակային վճարների մասին անհատական տեղեկատվությունը (այդ թվում` մասնակցի պարտադիր կուտակային վճարի չափը և պետական բյուջեից վճարման ենթակա գումարի չափը) ներկայացնում է մասնակիցների ռեեստրը վարողին: Մասնակիցների ռեեստրը վարողի հաշվին մասնակիցների ավել փոխանցված պարտադիր կուտակային վճարները չեն վերադարձվում մասնակիցներին, այլ հաշվի են առնվում հետագա պարտադիր կուտակային վճարները հաշվարկելիս և վճարելիս (բացառությամբ` հարցը ըստ էության լուծող դատական ակտի և ստուգման ակտի արդյունքում կատարված ճշտումների հիման վրա):

118. Մասնակիցների ռեեստրը վարողը հարկային մարմնի տրամադրած տեղեկատվությունը համադրում է իր մոտ բացված կենսաթոշակային հաշիվների և կենտրոնական գանձապետարանից ստացված միջոցների հետ, որից անմիջապես հետո (բայց ոչ ուշ, քան գումարը ստանալուց հետո` 1 աշխատանքային օրվա ընթացքում)`

1) յուրաքանչյուր անձի համար (օգտին) կատարված պարտադիր կուտակային վճարի դիմաց տվյալ անձի կենսաթոշակային հաշվին է փոխանցում մասնակցի ընտրած պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի` պարտադիր կուտակային վճարին համարժեք քանակով փայեր (հիմք ընդունելով տվյալ ֆոնդի փայի տեղաբաշխման գինը).

2) մասնակիցների կենսաթոշակային հաշիվներին փոխանցված յուրաքանչյուր անձի համար (օգտին) կատարված պարտադիր կուտակային վճարի դիմաց տվյալ անձի կենսաթոշակային հաշվին է փոխանցում մասնակցի ընտրած պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի` պարտադիր կուտակային վճարին համարժեք քանակով փայեր (հիմք ընդունելով տվյալ ֆոնդի փայի տեղաբաշխման գինը).

3) յուրաքանչյուր կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարչին ներկայացնում է տեղեկատվություն` կենսաթոշակային հաշիվներին փոխանցված համապատասխան կենսաթոշակային ֆոնդի փայերի քանակի և փոխանցված գումարի վերաբերյալ (առանց բացահայտելու ընտրություն կատարած մասնակիցներին):

118.1. Հարկային մարմնի կողմից «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով մասնակիցների ռեեստր վարողին տրամադրվող տեղեկությունները շտկվում են, եթե տեղեկատվական բազա են մուտքագրվել նոր տվյալներ, մասնավորապես`

1) ճշտված անձնավորված հաշվարկները.

2) հարկային մարմնի կողմից Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ընդունված ստուգման ակտերը.

3) վեճն ըստ էության լուծող օրինական ուժի մեջ մտած դատական ակտերը:

Եթե շտկված տեղեկությունները հանգեցնում են մասնակիցների կողմից կատարված կուտակային վճարի չափի փոփոխության, ապա կուտակային վճարի` մասնակիցների ռեեստր վարողի հաշվին փոխանցված կուտակային վճարը վճարվելիք կուտակային վճարի չափից պակաս լինելու դեպքում մասնակիցը կամ մասնակցի փոխարեն կուտակային վճար կատարողը պարտավոր է վճարել (փոխանցել) պակաս վճարած կուտակային վճարի գումարը.

Սույն կետի 1-ին ենթակետով նախատեսված հիմքով շտկված տեղեկություններ ներկայացնելու դեպքում ավելի փոխանցված կուտակային վճարի գումարները հետ վերադարձման ենթակա չեն, դրանք հաշվի են առնվում հետագա կուտակային վճարները հաշվարկելիս և վճարելիս.

Սույն կետի 2-րդ և 3-րդ ենթակետերով նախատեսված հիմքերով շտկված տեղեկություններ ներկայացնելու դեպքում ավելի փոխանցված կուտակային վճարի գումարները (բացառությամբ պետության կողմից մասնակցի համար (օգտին) ավելի վճարված կուտակային վճարների) հետ են վերադարձվում գործատուին (նրա իրավահաջորդին), մասնակցին (նրա իրավահաջորդին) կամ հաշվի են առնվում հետագա կուտակային վճարները հաշվարկելիս և վճարելիս: Ընդ որում` ավելի փոխանցված կուտակային վճարները հետ են վերադարձվում գործատուի (նրա իրավահաջորդի) կամ մասնակցի դիմումի համաձայն: Դիմումի հետ միաժամանակ դիմողը մասնակիցների ռեեստր վարողին պարտադիր ներկայացնում է ավելի փոխանցված կուտակային վճարների հետ վերադարձման հիմք հանդիսացող փաստաթուղթ (ստուգման կամ դատական ակտեր):

Պետության կողմից մասնակցի համար (օգտին) ավելի վճարված կուտակային վճարները հետ են վերադարձվում (բացառությամբ սույն կետի 1-ին ենթակետով նշված դեպքի) Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հարկային մարմնի կողմից ճշտված տեղեկությունները ներկայացվում են մասնակիցների ռեեստր վարողին` ըստ մասնակից համակարգերի միջև տվյալների փոխանակման համաձայնեցված ժամանակացույցի` շտկումները կատարելու հաջորդող հաշվետվությունների հետ միասին` բացառապես էլեկտրոնային եղանակով:

Օրինակ 37.1. Հաշվետու ամսում 1974թ. ծնված ֆիզիկական անձը որպես վարձու աշխատող ստանում է բազային եկամուտ երկու տարբեր գործատուներից, որոնք հարկային մարմին են ներկայացրել ամսական ամփոփ հաշվարկներ և աղյուսակ 1-ում նշված չափերով կուտակային վճարները հաշվարկել և վճարել են գանձապետարանի կամուրջ հաշվին (դրամ).

Աղյուսակ 1

Եկամտի ստացման աղբյուր	Բազային եկամուտ	Կուտակային վճար		Լրավճար
		մասնակցի չափ	պետության չափ
1-ին գործատու	300000	15000	15000	0
2-րդ գործատու	250000	12500	10000	2500
Ընդամենը	550000	27500	25000	2500

 

Գործատուներից մեկը (1-ին գործատուն) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ներկայացնում է ճշտված ամսական ամփոփ հաշվարկ, որի արդյունքում տվյալ վարձու աշխատողի բազային եկամուտը կազմում է 200000 դրամ:

Տվյալ դեպքում ճշտված հաշվարկի հիման վրա կատարվում է մասնակցի կուտակային վճարի (այդ թվում` պետության մասնակցության մասով)` աղյուսակ 2-ում նշված վերահաշվարկը (դրամ).

Աղյուսակ 2

Եկամտի ստացման աղբյուր	Ճշտված բազային եկամուտ	Ճշտված կուտակային վճար		Ավել պահված (վճարված) գումար	Պետական բյուջեից հաշվանցման կամ պետական բյուջեից լրավճարման ենթակա գումար
		մասնակցի չափ	պետության չափ
1-ին գործատու	200000	10000	10000	(5000)	(5000)
2-րդ գործատու	250000	12500	12500	0	2500
Ընդամենը	450000	22500	22500	(5000)	(2500)

 

Մասնակցից ավել պահված (վճարված) կուտակային վճարի չափը կազմում է 5000 դրամ (10000-15000), որը 1-ին գործատուն հաշվի է առնում հաջորդ ամսվա կուտակային վճարը գանձապետարանի կամուրջ հաշվին փոխանցելիս: Պետության կողմից ավել վճարված կուտակային վճարի` 2500 դրամ (22500-25000) գումարը հարկային մարմնի կողմից հաշվի է առնվում հաջորդ ամսվա համար պետության մասնակցության չափի վերաբերյալ գանձապետարան ներկայացվող հանձնարարականում նշված գումարի հաշվարկման ժամանակ:

Ճշտված հաշվարկի հիման վրա կատարվում է նաև եկամտային հարկի պարտավորությունների վերահաշվարկ:

Օրինակ 37.2. Հաշվետու ամսում 1974թ. ծնված ֆիզիկական անձը որպես վարձու աշխատող ստանում է բազային եկամուտ երկու տարբեր գործատուներից, որոնք հարկային մարմին են ներկայացրել ամսական ամփոփ հաշվարկներ և աղյուսակ 1-ում նշված չափերով կուտակային վճարները հաշվարկել և վճարել են գանձապետարանի կամուրջ հաշվին (դրամ).

Աղյուսակ 1

Եկամտի ստացման աղբյուր	Բազային եկամուտ	Կուտակային վճար		Լրավճար
		մասնակցի չափ	պետության չափ
1-ին գործատու	300000	15000	15000	0
2-րդ գործատու	250000	12500	10000	2500
Ընդամենը	550000	27500	25000	2500

 

Գործատուներից մեկը (1-ին գործատուն) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ներկայացնում է ճշտված ամսական ամփոփ հաշվարկ, որի արդյունքում տվյալ վարձու աշխատողի բազային եկամուտը կազմում է 400000 դրամ:

Տվյալ դեպքում ճշտված հաշվարկի հիման վրա կատարվում է մասնակցի կուտակային վճարի (այդ թվում` պետության մասնակցության մասով)` աղյուսակ 2-ում նշված վերահաշվարկը (դրամ).

Աղյուսակ 2

Եկամտի ստացման աղբյուր	Ճշտված բազային եկամուտ	Ճշտված կուտակային վճար		Պակաս պահված (վճարված) գումար	Պետական բյուջեից լրացուցիչ վճարման ենթակա գումար
		մասնակցի չափ	պետության չափ
1-ին գործատու	400000	20000	20000	5000	5000
2-րդ գործատու	250000	12500	5000	0	(5000)
Ընդամենը	650000	32500	25000	5000	0

 

Մասնակցից պակաս պահված (վճարված) կուտակային վճարի չափը կազմում է 5000 դրամ (20000-15000), որը 1-ին գործատուն պարտավոր է վճարել (փոխանցել) գանձապետարանի կամուրջ հաշվին: Պետության կողմից պակաս վճարված կուտակային վճար չի առաջանում: Մասնակցի կողմից ենթակա է լրավճարման 7500 դրամ:

Օրինակ 37.3. Հաշվետու ամսում 1974թ. ծնված ֆիզիկական անձը որպես վարձու աշխատող ստանում է բազային եկամուտ երկու տարբեր գործատուներից, որոնք հարկային մարմին են ներկայացրել ամսական ամփոփ հաշվարկներ և աղյուսակ 1-ում նշված չափերով կուտակային վճարները հաշվարկել և վճարել են գանձապետարանի կամուրջ հաշվին (դրամ).

Աղյուսակ 1

Եկամտի ստացման աղբյուր	Բազային եկամուտ	Կուտակային վճար
		մասնակցի չափ	պետության չափ
1-ին գործատու	200000	10000	10000
2-րդ գործատու	250000	12500	12500
Ընդամենը	450000	22500	22500

 

Գործատուներից մեկը (1-ին գործատուն) Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ներկայացնում է ճշտված ամսական ամփոփ հաշվարկ, որի արդյունքում տվյալ վարձու աշխատողի բազային եկամուտը կազմում է 300000 դրամ:

Տվյալ դեպքում ճշտված հաշվարկի հիման վրա կատարվում է մասնակցի կուտակային վճարի (այդ թվում` պետության մասնակցության մասով)` աղյուսակ 2-ում նշված վերահաշվարկը (դրամ).

Աղյուսակ 2

Եկամտի ստացման աղբյուր	Ճշտված բազային եկամուտ	Ճշտված կուտակային վճար		Պակաս պահված (վճարված) գումար	Պետական բյուջեից լրացուցիչ վճարման ենթակա գումար	Լրավճարվող կամ վերադարձվող գումար
		մասնակցի չափ	պետու-թյան չափ
1-ին գործատու	300000	15000	15000	5000	5000	0
2-րդ գործատու	250000	12500	10000	0	(2500)	2500
Ընդամենը	550000	27500	25000	5000	2500	2500

 

Մասնակցից պակաս պահված (վճարված) կուտակային վճարի չափը կազմում է 5000 դրամ (15000-10000), որը 1-ին գործատուն պարտավոր է վճարել (փոխանցել) գանձապետարանի կամուրջ հաշվին: Պետության կողմից պակաս վճարված կուտակային վճարի չափը կազմում է 2500 դրամ (25000-22500), որը հարկային մարմնի հանձնարարականի հիման վրա պետական բյուջեից մասնակցի օգտին ենթակա է փոխանցման ռեեստր վարողի` ՀՀ կենտրոնական բանկում բացված հաշվին: Մասնակիցը պարտավոր է հաշվետու ամսվա համար, օրացուցային տարվան հաջորդող մինչև մայիսի 31-ը լրավճարել իր համար 2500 դրամ կուտակային վճար:

(118.1-ին կետը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

118.2. Գործատուի (հարկային գործակալի) կողմից կուտակային վճարներ չկատարելու կամ ուշացումով կատարելու համար գանձված (վճարված) տույժերի հաշվին ձեռք են բերվում այն պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի փայերը, որին այդ պահին կուտակային վճարներ է կատարում մասնակիցը, ում համար չի կատարվել կամ ուշացումով է կատարվել կուտակային վճարը:

Գանձված (վճարված) տույժերի հաշվին յուրաքանչյուր մասնակցի պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի փայերը որոշվում են տվյալ հաշվետու ժամանակահատվածում գործատուի (հարկային գործակալի) կողմից բոլոր մասնակիցների համար հաշվարկված կուտակային վճարի ընդհանուր գումարում յուրաքանչյուր մասնակցի համար հաշվարկված կուտակային վճարի գումարի չափից ելնելով:

Ճշտված հաշվարկի ներկայացման արդյունքում լրացուցիչ առաջացած կամ ստուգմամբ հայտնաբերված կամ մասնակցի կողմից լրավճարման ենթակա կուտակային վճարների նկատմամբ հաշվարկված և գանձված (վճարված) տույժերի հաշվին` կենսաթոշակային ֆոնդերի փայերը ձեռք են բերվում այն մասնակիցների համար, որոնց վերաբերվում են առաջացած (հայտնաբերված) կուտակային վճարների լրացուցիչ գումարները:

(118.2-րդ կետը լրաց. 24.09.13 N 415-Ն)

119. Մասնակցի կենսաթոշակային հաշվում հաշվառված կենսաթոշակային ֆոնդերի փայերը համարվում են մասնակցի անձնական սեփականությունը: Ամուսինների կենսաթոշակային ֆոնդերի փայերը համարվում են նրանցից յուրաքանչյուրի անձնական սեփականությունը: Պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի փայերի նկատմամբ մասնակցի տնօրինման իրավունքը սահմանափակվում է մինչև մասնակցի` կենսաթոշակային տարիքը լրանալը, օրենսդրությամբ սահմանված կարգով աշխատանքային գործունեությամբ զբաղվելու կարողության 3-րդ աստիճանի սահմանափակում ունեցող հաշմանդամ ճանաչելը, բժշկական եզրակացության հիման վրա մասնակցի ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվելու և կենսական կարևոր օրգանների անբուժելի ախտահարումներով հիվանդ լինելը, մշտական բնակության նպատակով արտասահման մեկնելը և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունից հրաժարվելը: Կենսաթոշակային ֆոնդի փայը մասնակցի կողմից չի կարող` գրավադրվել, ներդրվել իրավաբանական անձի կանոնադրական կապիտալում, նվիրաբերվել կամ օտարվել որևէ այլ եղանակով, կամ օգտագործվել այնպիսի եղանակով, որը կարող է հանգեցնել կենսաթոշակային ֆոնդի փայի նկատմամբ սեփականության իրավունքի դադարմանը: Մասնակցի պարտավորությունների համար մասնակցին պատկանող կենսաթոշակային ֆոնդի փայերի վրա բռնագանձում չի կարող տարածվել մինչև նրա կենսաթոշակային տարիքը լրանալը:

120. Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային ֆոնդերն են՝ հավասարակշռված ֆոնդ (որի կանոնների համաձայն` բաժնային արժեթղթերի և դրանց հեջավորման նպատակով ձեռք բերված ածանցյալ գործիքների կշիռը ֆոնդի ակտիվներում չի կարող գերազանցել 50%-ը), պահպանողական (կոնսերվատիվ) ֆոնդ (որի կանոնների համաձայն` բաժնային արժեթղթերի և դրանց հեջավորման նպատակով ձեռք բերված ածանցյալ գործիքների կշիռը ֆոնդի ակտիվներում չի կարող գերազանցել 25%-ը) և կայուն եկամտային ֆոնդ (որի կանոնների համաձայն` ակտիվները չեն կարող ներդրվել բաժնային արժեթղթերում և դրանց վրա հիմնված ածանցյալ գործիքներում): Պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի ակտիվները կարող են ներդրվել Հայաստանի Հանրապետությունում և արտասահմանում` «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ֆինանսական գործիքներում (միայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած քանակային և արժութային սահմանափակումների շրջանակներում): Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի նորմատիվ իրավական ակտերով կարող են սահմանվել օտարերկրյա թողարկողների կամ Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված իրավաբանական անձանց (կամ դրանց թողարկած արժեթղթերի) նկատմամբ նվազագույն չափանիշներ, որոնցում կարող են ներդրվել պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի ակտիվները:

121. Օրենքով պարտադիր կուտակային վճար կատարելու պարտավորություն ունեցող անձինք պատասխանատվություն են կրում կուտակային վճարները չկատարելու կամ ուշացումով կատարելու համար: Պարտադիր կուտակային վճարը սահմանված ժամկետում չկատարելու դեպքում ժամկետանց յուրաքանչյուր օրվա համար պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասնակիցը (կամ հարկային գործակալը) վճարում է տույժ՝ ժամանակին չմուծված պարտադիր կուտակային վճարի գումարի 0.15%-ի չափով: Եթե պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին կամավոր միացած անձը չի հայտնել իր գործատուին (հարկային գործակալին) պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին մասնակից լինելու մասին, ապա տույժը գործատուի նկատմամբ չի կիրառվում մինչև հարկային մարմնի կողմից տվյալ անձի պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին մասնակցության փաստի մասին տեղեկացվելը: Տույժը կիրառվում է ժամանակին չմուծված պարտադիր կուտակային վճարի գումարների նկատմամբ՝ կետանցման ամբողջ ժամանակահատվածի համար (բայց ոչ ավելի, քան 365 օրվա համար): Պարտադիր կուտակային վճարներ չկատարելու կամ ուշացումով կատարելու համար գանձված տույժերի հաշվին ձեռք են բերվում այն պարտադիր կենսաթոշակային ֆոնդի փայերը, որին այդ պահին պարտադիր կուտակային վճարներ է կատարում մասնակիցը (մասնակիցները), ում համար չի կատարվել կամ ուշացումով է կատարվել պարտադիր կուտակային վճարը:

122. Կուտակային վճարների վճարումն ուշացնելու դեպքում հարկային մարմինը (բացառությամբ` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած դեպքերի) կուտակային վճարի վճարման համար սահմանված ժամկետից 183 օրվա ընթացքում, Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով, գործատուին անվճարունակ ճանաչելու հայցով դիմում է դատարան: Ընդ որում` այդ հայցից հարկային մարմինը չի կարող հրաժարվել, քանի դեռ չկատարված կուտակային վճարներն ամբողջությամբ մարված չեն: Կուտակային վճարների կատարումը սահմանված ժամկետում չկատարվելու դեպքում հարկային մարմինն իրավունք ունի սահմանված կարգով դատարան ներկայացնելու հայցադիմում՝ գործատուի գույքը բռնագանձելու նպատակով: Չվճարված կուտակային վճարների գումարի, ինչպես նաև դրա նկատմամբ հաշվարկված տույժի չափը 500,0 հազ. դրամ և ավելի կազմելու դեպքում Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով հարկային մարմնի ղեկավարն իրավունք ունի գործատուի` կուտակային վճարների չվճարված գումարին և դրա նկատմամբ հաշվարկված տույժի գումարին համարժեք գույքի վրա արգելանք դնելու մինչև դատարանի կողմից վճռի կայացումը (բացառությամբ` օրենքով սահմանված այն գույքի, որի վրա բռնագանձում չի կարող տարածվել, կամ որի պահպանման ժամկետը չի գերազանցում 30 օրը): Նշված արգելանքն առաջնահերթության կարգով կիրառվում է նախ` գործատուի բանկային հաշիվների նկատմամբ, ապա անշարժ գույքի, այնուհետև` այլ ակտիվների նկատմամբ: Դատարանի վճռից հետո հարկային մարմինը ապահովում է բռնագանձված գույքի իրացումը Հայաստանի Հանրապետության կառավարության սահմանած կարգով: Հարկային մարմնի կողմից գործատուի գույքի արգելադրումից հետո` 30-օրյա ժամկետում, դատարանի վճիռը չապահովելու դեպքում գործատուի գույքը համարվում է արգելանքից հանված: Որպես չկատարված կուտակային վճարների կատարման ապահովման միջոց` հարկային մարմնի և գործատուի միջև կարող է կնքվել գրավի պայմանագիր` Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

123. Մասնակցի կամ շահառուի կողմից կենսաթոշակային հաշվի վերաբերյալ ցանկացած բողոք կամ հարցում գրավոր ներկայացվում է հարկային մարմին, որը բողոքը կամ հարցումը քննում է առավելագույնը 30 օրվա ընթացքում և մասնակցին կամ շահագրգիռ անձին գրավոր հայտնում է իր որոշման և որոշման համար հիմք հանդիսացած հիմնավորումների մասին, կամ հարցումը (բողոքը) ստանալու օրվանից հետո` 3 աշխատանքային օրվա ընթացքում, այն ուղղում է իրավասու մարմնին:

 

Բ Ա Ժ Ի Ն  15

 

ԵԿԱՄՏԱՅԻՆ ՀԱՐԿԻ ԵՎ ԿԱՄԱՎՈՐ ԿՈՒՏԱԿԱՅԻՆ ՎՃԱՐՆԵՐԻ ՀԱՇՎԱՐԿՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

 

 124. Կամավոր կուտակային կենսաթոշակային սխեմաները լինում են հետևյալ տեսակների` սահմանված կենսաթոշակներ, կուտակային կենսաթոշակային ավանդներ, սահմանված կենսաթոշակային վճարներ: Հայաստանի Հանրապետության տարածքում միայն կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդերը (կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարիչները), բանկերը և ապահովագրական ընկերություններն իրավունք ունեն առաջարկելու կամավոր կուտակային կենսաթոշակային սխեմաներ: Կամավոր կուտակային կենսաթոշակների պայմանագրի սուբյեկտ կարող է լինել գործատուն, որը կամավոր կուտակային կենսաթոշակի պայմանագիր է կնքում իր աշխատակիցների օգտին, ինչպես նաև ֆիզիկական անձը, որն իրավունք ունի կամավոր կուտակային կենսաթոշակի պայմանագիր կնքելու իր կամ այլ անձանց օգտին: Անձը կարող է մասնակցել միաժամանակ մեկից ավելի կամավոր սխեմաների: Անձը կամավոր կենսաթոշակ ստանալու իրավունք է ձեռք բերում կենսաթոշակային տարիքը լրանալուց հետո, իսկ մինչև կենսաթոշակային տարիքը լրանալը մասնակիցն իրավունք ունի միանվագ վճարի ձևով ստանալու իր միջոցները միայն հետևյալ դեպքերում`

1) անձին օրենսդրությամբ սահմանված կարգով աշխատանքային գործունեությամբ զբաղվելու կարողության 3-րդ աստիճանի սահմանափակում ունեցող հաշմանդամ ճանաչելու դեպքում.

2) մասնակցի ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվելու և կենսական կարևոր օրգանների անբուժելի ախտահարումներով հիվանդ լինելու դեպքում (որը հավաստվում է բժշկական եզրակացությամբ).

3) Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացու մշտական բնակության նպատակով արտասահման մեկնելու և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիությունից հրաժարվելու դեպքում.

4) Հայաստանի Հանրապետությունում աշխատող օտարերկրացիների իրենց մշտական բնակության երկիր վերադառնալու դեպքում.

5) կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդի դադարեցման (լուծարման) դեպքում.

6) բանկի կամ ապահովագրական ընկերության լուծարման գործընթացում, ինչպես նաև ապահովագրական պորտֆելը այլ ապահովագրական ընկերությանը փոխանցվելու դեպքում:

125. Կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդերը յուրաքանչյուր շահառուի (մասնակցի) համար պարտավոր են վարել անձնավորված հաշվառում՝ «Եկամտային հարկի և կուտակային վճարների անձնավորված հաշվառման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված սկզբունքներին համապատասխան:

126. Կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդերի ակտիվները կարող են ներդրվել բացառապես «Կուտակային կենսաթոշակների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի և ֆոնդի կանոնների պահանջներին համապատասխան: Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկը կարող է սահմանել այլ երկրների ցանկ, որտեղ կարող են ներդրվել կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդերի ակտիվները:

127. Գործատուներն իրենց աշխատակիցներին լրացուցիչ (կորպորատիվ) կենսաթոշակներ տրամադրելու նպատակով կարող են կամավոր կենսաթոշակային սխեմաներ ձեռք բերել կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդերի կառավարիչներից կամ ապահովագրական ընկերություններից: Կորպորատիվ (լրացուցիչ) կենսաթոշակներ կարող են առաջարկվել ամբողջ կոլեկտիվին կամ տվյալ գործատուի աշխատողների որոշակի կատեգորիային (այդ թվում` կախված գործատուի մոտ աշխատողի աշխատած տարիների քանակից): Գործատուի կողմից տրամադրվող լրացուցիչ կուտակային կենսաթոշակային սխեմայի ձեռքբերումը կարող է սահմանվել նաև կոլեկտիվ աշխատանքային պայմանագրով: Լրացուցիչ (կորպորատիվ) կուտակային կենսաթոշակ ստանալու համար կամավոր կուտակային վճարներ կարող են կատարվել միայն գործատուների կամ գործատուների և աշխատողների կողմից:

 Օրինակ 38. Հաշվետու տարում ֆիզիկական անձը ստանում է եկամուտներ 3 աղբյուրներից` երկու գործատուներից որպես վարձու աշխատող և պասիվ եկամուտներ (վարձակալությունից), իսկ կամավոր կուտակային վճարները կատարվում են գործատուների կողմից երկու տարբեր կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդերին ամսական 20,0 հազ. դրամի և 30,0 հազ. դրամի չափով, ֆիզիկական անձի կողմից ինքնուրույնաբար 3-րդ կենսաթոշակային ֆոնդին ամսական 40,0 հազ. դրամի չափով:

Վարձու աշխատողի ամսական համախառն եկամուտը, նվազեցումները (կամավոր կուտակային վճարի մասով` հարկվող եկամտի 5% կամ [համախառն եկամուտ]-[համախառն եկամուտ]:1.05), հարկվող եկամուտը, հարկը և առձեռն ստացված գումարը կազմում են (դրամ).

ա) 1-ին գործատուի (հարկային գործակալի) մոտ`

 

Ամիս / Վարձատրություն	աշխատավարձ	կուտակային վճարի		հարկվող եկամուտ [2]+[4]	հարկ
		նվազեցվող մաս	չնվազեցվող մաս
1	2	3	4	5	6
Հունվար	200000	10476	9524	209524	52556
Փետրվար	200000	10476	9524	209524	52556
Մարտ	150000	8095	11905	161905	40175
Ապրիլ	0	952	19048	19048	4647
Մայիս	0	952	19048	19048	4647
Հունիս	300000	15238	4762	304762	77318
Հուլիս	300000	15238	4762	304762	77318
Օգոստոս	0	952	19048	19048	4647
Սեպտեմբեր	50000	3333	16667	66667	16266
Հոկտեմբեր	50000	3333	16667	66667	16266
Նոյեմբեր	600000	20000	0	600000	154080
Դեկտեմբեր	600000	20000	0	600000	154080
Ընդամենը	2450000	109045	130955	2580955	654556

բ) 2-րդ գործատուի (հարկային գործակալի) մոտ`

 

Ամիս / Վարձա-տրություն	աշխատավարձ	կուտակային վճարի		հարկվող եկամուտ [2]+[4]	հարկ
		նվազեցվող մաս	չնվազեցվող մաս
1	2	3	4	5	6
Հունվար	300000	15714	14286	314286	79794
Փետրվար	300000	15714	14286	314286	79794
Մարտ	250000	13333	16667	266667	67413
Ապրիլ	250000	13333	16667	266667	67413
Մայիս	200000	10952	19048	219048	55032
Հունիս	200000	10952	19048	219048	55032
Հուլիս	150000	8571	21429	171429	42651
Օգոստոս	150000	8571	21429	171429	42651
Սեպտեմբեր	100000	6190	23810	123810	30270
հոկտեմբեր	100000	6190	23810	123810	30270
նոյեմբեր	50000	3810	26190	76190	18590
դեկտեմբեր	50000	3810	26190	76190	18590
Ընդամենը	2100000	117140	242860	2342860	587500

Տվյալ դեպքում, ֆիզիկական անձի տարեկան եկամուտները (1-ին գործատուից` 2450,0 հազ. դրամ աշխատավարձ և 240,0 հազ. դրամ կուտակային վճարներ, 2-րդ գործատուից` 2100,0 հազ. դրամ աշխատավարձ և 360,0 հազ. դրամ կուտակային վճարներ), նվազեցումները (կամավոր կուտակային վճարի մասով` հարկվող եկամտի 5% կամ [համախառն եկամուտ]-[համախառն եկամուտ]:1.05), հարկվող եկամուտը, տարեկան հարկը և վճարման ենթակա հարկի գումարը կազմում են (դրամ)`

 

Եկամուտներ		Կուտակային վճարի			Հարկ
գործատու 1	գործատու 2	նվազեց-վող մաս	չնվազեց-վող մաս	Հարկվող եկամուտ [1]+[2]-[3]	տարե-կան	հարկային գործակալների պահած	վճարման ենթակա [6]-[7]
1	2	3	4	5	6	7	9
2690000	2460000	245238	834762	4904762	1252198	1242056	10142
5150000		1080000		x	x	x	x

Այստեղ` կուտակային վճարի նվազեցվող մասը կազմում է 5150000-5150000:1.05=245238 դրամ և կուտակային վճարի չնվազեցվող մասը` (20000+30000+40000)x12-245238=834762 դրամ:

Նույն օրինակում, եթե հաշվետու տարում գործատուներից կամավոր կուտակային վճարները կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդին կատարվեին միայն 1-ին գործատուի կողմից, ապա 2-րդ գործատուի (հարկային գործակալի) մոտ`

 

Ամիս / Վարձատրություն	աշխատավարձ = հարկվող եկամուտ	հարկ
1	2	3
հունվար	300000	76080
փետրվար	300000	76080
մարտ	250000	63080
ապրիլ	250000	63080
մայիս	200000	50080
հունիս	200000	50080
հուլիս	150000	37080
օգոստոս	150000	37080
սեպտեմբեր	100000	24400
հոկտեմբեր	100000	24400
նոյեմբեր	50000	12200
դեկտեմբեր	50000	12200
ընդամենը	2100000	525840

Տվյալ դեպքում, ֆիզիկական անձի տարեկան եկամուտները (1-ին գործատուից` 2450,0 հազ. դրամ աշխատավարձ և 240,0 հազ. դրամ կուտակային վճարներ, 2-րդ գործատուից` 2100,0 հազ. դրամ աշխատավարձ), նվազեցումները (կամավոր կուտակային վճարի մասով` հարկվող եկամտի 5% կամ [համախառն եկամուտ]-[համախառն եկամուտ]:1.05), հարկվող եկամուտը, տարեկան հարկը և վճարման (կամ վերադարձման) ենթակա հարկի գումարը կազմում են (դրամ)`

 

Եկամուտներ		Կուտակային վճարի			Հարկ
գործատու 1	գործատու 2	նվազեց-վող մաս	չնվազեց-վող մաս	Հարկվող եկամուտ [1]+[2]-[3]	տարե-կան	հարկային գործակալների պահած	վերա-դարձման ենթակա [6]-[7]
1	2	3	4	5	6	7	9
2690000	2100000	228095	491905	4561905	1163055	1180396	17341

Այստեղ` կուտակային վճարի նվազեցվող մասը կազմում է 4790000-4790000:1.05=228095 դրամ և կուտակային վճարի չնվազեցվող մասը` (20000+40000)x12-228095=491905 դրամ:

Կուտակային վճարների նվազեցվող մասը ենթակա է նվազեցման նաև գործատուների համախառն եկամտից: Պասիվ եկամուտներից (տվյալ դեպքում` վարձակալությունից ամսական 200,0 հազ. դրամ) հարկը հաշվարկվում է առանձին` սույն հրահանգի 20-րդ կետում նշված դրույքաչափով (10%) և կազմում է տարեկան 240,0 հազ. դրամ: Կենսաթոշակային տարիքի լրանալուց ստացված կամավոր կուտակային կենսաթոշակները հարկվում են` սույն հրահանգի 19-րդ կետի 2-րդ ենթակետում (10%) նշված դրույքաչափով:

128. Կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդի մասնակիցը կարող է փոխանակել կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդի իր փայերը միայն այլ կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդի փայերով: Կենսաթոշակային ֆոնդի մասնակիցն իրավունք ունի իր կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդի (նախկին կենսաթոշակային ֆոնդ) փայերը փոխանակելու տվյալ կամ այլ կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարչի կողմից կառավարվող այլ կամավոր կենսաթոշակային ֆոնդի (նոր կենսաթոշակային ֆոնդ) փայերով` նախկին կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարչին դիմում ներկայացնելու միջոցով: Նախկին կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարիչը պահառուի հետ համատեղ կազմակերպում է մասնակցին պատկանող փայերի մարումն ու միջոցների փոխանցումը նոր կենսաթոշակային ֆոնդին` ֆոնդի կանոններով սահմանված կարգով և ժամկետում (սակայն ոչ ուշ, քան մասնակցի կողմից դիմումը ստանալուց հետո` 10 աշխատանքային օրվա ընթացքում): Նշված իրավունքը աշխատողը ձեռք է բերում` գործատուի հետ աշխատանքային պայմանագիրը լուծելուց հետո, գործատուի և տվյալ կենսաթոշակային ֆոնդի կառավարչի միջև կնքված համապատասխան պայմանագիրը խզվելուց հետո, գործատուի լուծարվելուց հետո: Անհատական պլանների (ոչ գործատուի մասնակցությամբ) մասնակիցների համար ևս այդ իրավասությունն առկա է:

(հավելվածը փոփ., լրաց., խմբ. 21.01.13 N 22-Ն, 24.09.13 N 415-Ն)

 

Հավելված 1 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

(հավելվածը հանվել է  07.07.14 N 417-Ն)

Հավելված 2 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

 

(հավելվածը հանվել է  07.07.14 N 417-Ն)

 

Հավելված 3 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք

 

Կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի) կողմից ֆիզիկական անձանց 20__թ. հաշվարկված և վճարված եկամուտների, իրականացված նվազեցումների և պահված եկամտային հարկի գումարների, ինչպես նաև գործատուի (վարձու) աշխատողի համար կատարված կուտակային վճարների մասին

 

Կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի) տվյալները

Հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ)	[1]
Կազմակերպության անվանումը	[2]
Անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ նոտարի անուն, ազգանունը	[3]
Գտնվելու վայրը	[4]
Հեռախոս	[5]
Տեղեկանքի տրամադրման ամսաթիվը	[6]
		Չափի միավոր	Դրամ

● [1] տողում նշվում է կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի) հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ), [2] տողում նշվում է կազմակերպության անվանումը և կազմակերպաիրավական տեսակը, [3] տողում նշվում է անհատ ձեռնարկատիրոջ (նոտարի) անունը և ազգանունը, [4] տողում նշվում է կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի) իրավաբանական (բնակության) հասցեն, [5] տողում նշվում է կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի) աշխատանքային (տան) հեռախոսահամարը

● [6] տողում նշվում է կազմակերպության (անհատ ձեռնարկատիրոջ, նոտարի) կողմից ֆիզիկական անձին տեղեկանքի տրամադրման ամսաթիվը (dd.mm.yyyy)

 

Տվյալներ եկամուտներ ստացող (ստացած) ֆիզիկական անձի մասին

Հանրային ծառայությունների համարանիշը (ՀԾՀ)	[7]
Ազգանուն	[8]				Անուն [9]
Անձնագրի սերիան, համարը	[10]				Տրված [11]
Մշտական բնակության վայրը	[12]
ՀՀ-ում ժամանակավոր բնակության վայրը	[13]

● [7] տողում նշվում է ֆիզիկական անձի հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը (սոցիալական ապահովության քարտի համարը կամ սոցիալական ապահովության քարտ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը)

● [8] և [9] տողերում նշվում են ֆիզիկական անձի ազգանունը և անունը

● [10] տողում նշվում է ֆիզիկական անձի անձնագրի սերիան և համարը (ՀՀ քաղաքացու անձնագրի (մինչև 16 տարեկանների դեպքում` ծննդյան վկայականի) սերիան ու համարը, օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձի` ՀՀ-ում բնակվելու իրավունքը հաստատող փաստաթղթի սերիան ու համարը, փախստականի կարգավիճակ ունեցող անձի` կոնվենցիոն ճամփորդական փաստաթղթի սերիան ու համարը), իսկ [11] տողում` լիազորված մարմնի անվանումը (կոդը) և նրա կողմից անձնագրի տրման ամսաթիվը

● [12] տողում նշվում է ֆիզիկական անձի անձնագրում գրանցված մշտական բնակության հասցեն (պարտադիր նշելով մշտական բնակության երկիրը), իսկ [13] տողում` ֆիզիկական անձի ՀՀ-ում ժամանակավոր բնակության հասցեն

 

Տվյալներ վճարման ենթակա (վճարված) եկամուտների և պահված եկամտային հարկի, կատարված կուտակային կենսաթոշակային վճարների մասին

 

Եկամուտ, հարկ / Ամիս, տարի

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

Տարի

Եկամտի գումարը, այդ թվում՝

[14]

աշխատավարձ (բազային եկամուտ)

[15]

ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստ

[16]

փոխհատուցում

[17]

ռոյալթի

[18]

տոկոս

[19]

շահում

[20]

մրցանակ

[21]

նվիրատվություն, օգնություն

[22]

ապահովագրական հատուցում

[23]

գույքն օտարելու դիմաց եկամուտ

[24]

գույքի արժեքի հավելաճ

[25]

վարձավճար

[26]

փոխադրման (ֆրախտի) դիմաց եկամուտ

[27]

ֆիզ. անձի համար ապահովագրավճար

[28]

ծառայության մատուցումից եկամուտ

[29]

այլ եկամուտներ

[30]

Ընդամենը նվազեցումներ, այդ թվում`

[31]

կուտակային վճարներ

[32]

Պահված եկամտային հարկ

[33]

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

Առձեռն վճարված գումար

[34]

Պարտադիր կուտակային վճարներ

[35]

 

● [14] տողում նշվում է վճարման ենթակա (վճարված) եկամտի ընդհանուր գումարը (հաշվարկային մեծությունը), իսկ [15]-ից [30]-րդ տողերում՝ եկամուտների տեսակները (ըստ ամիսների և տարեկան հանրագումարը)

● [15] տողում նշվում են վճարման ենթակա աշխատավարձը և դրան հավասարեցված այլ վճարումները (բազային եկամուտ)

● [16] տողում նշվում են գործատուի և ՀՀ պետական բյուջեի միջոցներով վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստները (հիվանդության նպաստ, պրոթեզավորման նպաստ, առողջարանային բուժման նպաստ, հղիության ու ծննդաբերության նպաստ, ընտանիքի հիվանդ անդամի խնամքի նպաստ)

● [17] տողում նշվում են ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով վճարված փոխհատուցման գումարները

● [18] տողում նշվում են վճարված ռոյալթիները

● [19] տողում նշվում են վճարված տոկոսները

● [20] տողում նշվում են խաղատներում, շահումով խաղերում և վիճակախաղերում վճարված շահումները

● [21] տողում նշվում են մրցույթներում (մրցություններում) տրված մրցանակները

● [22] տողում նշվում են նվիրատվության կամ օգնության կարգով տրված միջոցները (այդ թվում՝ վարձու աշխատողներին տրված նյութական օգնության գումարները)

● [23] տողում նշվում են վճարված ապահովագրական հատուցումները

● [24] տողում նշվում են գույքն օտարելու դիմաց վճարված եկամուտները (ՀՀ քաղաքացիների համար) և [25] տողում նշվում է գույքի արժեքի հավելաճը (օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց համար)

● [26] տողում նշվում է վարձակալության դիմաց վճարված հատուցումը (վարձավճարը)

● [27] տողում նշվում են փոխադրման (ֆրախտի) դիմաց վճարված եկամուտները

● [28] տողում նշվում են ֆիզիկական անձի համար (օգտին) կատարված ապահովագրավճարները

● [29] տողում նշվում են քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով ծառայության մատուցման (աշխատանքների կատարման) դիմաց վճարված եկամուտները

●· [30] տողում նշվում են ֆիզիկական անձին վճարված այլ եկամուտները (այդ թվում՝ օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց վճարված նվազեցվող եկամուտները և արտաքին տնտեսական գործունեության հետ կապված եկամուտները)

● [31] տողում նշվում է [14] տողում նշված եկամուտներից կատարված նվազեցումների ընդհանուր գումարը (այդ թվում` [32] տողում նշված գործատուի աշխատողի համար կատարված կուտակային վճարները), [33] տողում նշվում է [14] տողում նշված եկամուտներից պահված եկամտային հարկի գումարը (փակագծերի մեջ` որպես հանվող մեծություն) և [34] տողում նշվում է [14] տողում նշված եկամուտներից առձեռն վճարված գումարը (տող[34]=տող[14]+տող[33])

● [35] տողում նշվում է կատարված պարտադիր կուտակային վճարները

Տեղեկանքը տրամադրվում է ֆիզիկական անձի պահանջով (մասնավորապես, հարկային մարմիններին ներկայացնելու համար)

 

Կ.Տ.
Տնօրեն (անհատ ձեռնարկատեր, նոտար)	_________________ (ստորագրություն)	________________ (անուն, ազգանուն)
Գլխ. հաշվապահ	_________________ (ստորագրություն)	________________ (անուն, ազգանուն)

 

Հավելված 4 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ Կազմակերպության կողմից որպես հարկային գործակալ եկամտային հարկի պահում (գանձում) և պետական բյուջե վճարում կատարելու պարտավորություն ստանձնելու մասին	Փաստաթղթի մուտքագրման համարը ------------------------------------------------ (լրացվում է հարկային մարմնի կողմից)
1. Հարկ վճարողի անվանումը	2. Հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ)
3. Հայտարարության ներկայացման ամսաթիվը

 

● «Փաստաթղթի համարը» մասում նշվում է հարկային մարմնում հարկ վճարողի (կազմակերպության) անձնական գործում տվյալ փաստաթղթի հերթական համարը, [1] տողում («Հարկ վճարողի անվանումը») նշվում է կազմակերպության անվանումը և կազմակերպաիրավական ձևը, [2] տողում («Հարկ վճարողի հաշվառման համարը (ՀՎՀՀ)»)` հարկ վճարողի հաշվառման համարը և [3] տողում («Ներկայացման ամսաթիվը») նշվում է կազմակերպության կողմից հարկային մարմին հայտարարության ներկայացնելու օրը, ամիսը և տարին (dd.mm.yyyy)

 

Սույնով հայտնում եմ, որ «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 12-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դրույթներին համապատասխան հայտարարությունը ներկայացնելու ամսվա 1-ից սկսած հանդիսանալու եմ հարկային գործակալ:

 

Տնօրեն (ազգանուն, անուն և ստորագրություն) ___________________________ ___________________________

Հաշվապահ (ազգանուն, անուն և ստորագրություն) ____________________________ ____________________________

 

Հավելված 5 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆ Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության Հայաստանի Հանրապետությունից դուրս վճարված եկամուտների մասով որպես հարկային գործակալ հանդես գալու մասին	Փաստաթղթի մուտքագրման համարը ---------------------------------------------------- (լրացվում է հարկային մարմնի կողմից)
1. Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անվանումը	Նույնականացման կոդը __________________________________ (լրացվում է հարկային մարմնի կողմից)
2. Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության գտնվելու վայրը	3. Տեղեկանքի տրամադրման ամսաթիվը

 

● «Փաստաթղթի համարը» և «Նույնականացման կոդը» մասերում նշվում է հարկային մարմնում ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անձնական գործում տվյալ փաստաթղթի հերթական համարը և հարկային մարմնի կողմից ոչ ռեզիդենտ կազմակերպությանը շնորհված նույնականացման կոդը, [1] տողում («Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անվանումը») նշվում է ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անվանումը և կազմակերպաիրավական ձևը, [2] տողում («Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության գտնվելու վայրը»)` հարկային գործակալ ճանաչվող ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության գտնվելու վայրը և [3] տողում («Ներկայացման ամսաթիվը») նշվում է ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության կողմից հարկային մարմին հայտարարության ներկայացնելու օրը, ամիսը և տարին (dd.mm.yyyy)

 

Սույնով հայտնում եմ, որ «Եկամտային հարկի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 12-րդ հոդվածի 13-րդ մասով սահմանված դրույթներին համապատասխան Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի ___________________________________-ին 20____ թվականի ընթացքում վճարման ենթակա (վճարված) եկամուտների մասով հանդիսանալու եմ հարկային գործակալ և օրենքի 22-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված ժամկետում ներկայացնելու եմ եկամտային հարկի անվանական հաշվարկ:

 

Տնօրեն (ազգանուն, անուն և ստորագրություն) ___________________________ ___________________________

Հաշվապահ (ազգանուն, անուն և ստորագրություն) ____________________________ ____________________________

 

Հավելված 6 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

ԱՄՓՈՓ ՀԱՇՎԱՐԿ Եկամտային հարկի տարեկան _______ (տարի)	Փաստաթղթի մուտքագրման համարը ------------------------------------------------------------- (լրացվում է հարկային մարմնի կողմից)
Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անվանումը	Նույնականացման կոդը
		Չափի միավոր	Դրամ

 

● «Փաստաթղթի համարը» մասում նշվում է հարկային մարմնում ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անձնական գործում տվյալ փաստաթղթի հերթական համարը, «Ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անվանումը» տողում նշվում է ոչ ռեզիդենտ կազմակերպության անվանումը և կազմակերպաիրավական ձևը, «Նույնականացման կոդը» տողում` նշվում է հարկային մարմնի կողմից ոչ ռեզիդենտ կազմակերպությանը շնորհված նույնականացման կոդը

 

Բաժին I. Գործատուի եկամտային հարկի և պարտադիր կուտակային վճարների հաշվարկը` ըստ աշխատողների և ամիսների

 

Հաշվետու ժամանա-կաշրջանը (ամիսը)	Աշխատողի (այդ թվում` վարձու աշխատողի) նույնականացման տվյալները			Հաշվետու ժամանակաշրջանում ստացման ենթակա (ստացված) եկամտի գումարը						Վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստները			Եկամտա-յին հարկը	Պարտադիր կուտակային վճարները
	Ազգա-նունը	Անունը	Հանրային ծառայու-թյունների համարանիշը (ՀԾՀ)	Զբաղ-մունք-ների դասա-կարգիչը	Կուտա-կային համա-կարգի մաս-նակցու-թյան կարգա-վիճակը	Աշխա-տա-վարձը (բա-զային եկա-մուտը)	Քաղաքա-ցիաիրա-վական պայմա-նագրով աշխա-տանքի վարձա-տրու-թյունը	Այլ հարկվող եկամուտը (բացի նպաստ-ների)	Հարկվող եկամտի նվա-զեցման գումարը	Գործա-տուի միջոց-ներով վճարված նպաստ-ների գումարը	Պետական բյուջեի միջոց-ներով վճարված նպաստ-ների գումարը	Ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպա-հումը	Հարկի գումարը	Աշխա-տա-վարձից	Քաղա- քացիա- իրա-վական պայմա-նագրով աշխա-տանքի վարձա-տրու-թյունից
	1.1	1.2	1.3	1.4	1.5	1.6	1.7	1.8	1.9	1.10	1.11	1.12	1.13	1.14	1.15
I									( )
II									( )
III									( )
IV									( )
V									( )
VI									( )
VII									( )
VIII									( )
IX									( )
X									( )
XI									( )
XII									( )
Տարի									( )
I									( )
II									( )
III									( )
IV									( )
V									( )
VI									( )
VII									( )
VIII									( )
IX									( )
X									( )
XI									( )
XII									( )
Տարի									( )
…									( )
I									( )
II									( )
III									( )
IV									( )
V									( )
VI									( )
VII									( )
VIII									( )
IX									( )
X									( )
XI									( )
XII									( )
Տարի									( )
Տարի	Ընդամենը								( )

 

● 1-ին բաժնում տրվում է հաշվետու տարվա համար հարկային գործակալի (գործատուի) եկամտային հարկի և պարտադիր կուտակային վճարների հաշվարկը` ըստ բոլոր (վարձու) աշխատողների և ամիսների, յուրաքանչյուր (վարձու) աշխատողի համար լրացվում է մեկ տող (անկախ հաշվետու ամսում եկամուտներ ստանալու հանգամանքից)` որը բաղկացած է 13 ենթատողերից (12 տող ըստ ամիսների և 1 տող` ընդհանուր տարվա համար)

● [1.1], [1.2] և [1.3] սյունակներում ինքնաշխատ լրացվում են (վարձու) աշխատողի նույնականացման տվյալները. [1.1] և [1.2] սյունակներում` (վարձու) աշխատողի ազգանունը և անունը, [1.3] սյունակում` հանրային ծառայությունների համարանիշը կամ հանրային ծառայությունների համարանիշ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը (սոցիալական ապահովության քարտի համարը կամ սոցիալական ապահովության քարտ չունենալու մասին տեղեկանքի համարը)

● [1.4] սյունակում ինքնաշխատ լրացվում է (վարձու) աշխատողի զբաղմունքի (պաշտոնի, մասնագիտության) կոդը, [1.5] սյունակում ինքնաշխատ լրացվում է կենսաթոշակային համակարգում (վարձու) աշխատողի մասնակցության կոդը (0` կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասնակից չէ, 1՝ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր մասնակից է, 2՝ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի կամավոր մասնակից է, 3՝ կամավոր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասնակից է, 4 [1+3]՝ միաժամանակ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր մասնակից է և կամավոր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասնակից է, 5 [2+3]՝ միաժամանակ պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի կամավոր մասնակից է և կամավոր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասնակից է)

● [1.6] սյունակում նշվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) վարձու աշխատողին հաշվեգրված աշխատավարձը և դրան հավասարեցված վճարումները (բազային եկամուտը), [1.7] սյունակում նշվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով ծառայությունների մատուցման (աշխատանքի կատարման) դիմաց աշխատողին վճարված եկամուտները (վարձատրությունը), [1.8] սյունակում նշվում է (վարձու) աշխատողին վճարված [1.6] և [1.7] սյունակներում չընդգրկված և «Եկամտային հարկի մասին» ՀՀ օրենքի 10-րդ հոդվածի 1-ին մասով սահմանված դրույքաչափերով հարկվող այլ եկամուտները (այդ թվում՝ աշխատողներին ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված չափերից ավելի վճարված փոխհատուցման վճարները, աշխատողին վճարված օգնության գումարները), [1.9] սյունակում նշվում է հարկվող եկամտի օրենքով սահմանված չափերը չգերազանցող նվազեցումների (այդ թվում՝ կամավոր կուտակային վճարների) գումարները

● [1.10] սյունակում նշվում են հաշվետու տարում (ըստ ամիսների) գործատուի միջոցներով վարձու աշխատողին վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների գումարները, [1.11] սյունակում նշվում են հաշվետու տարում (ըստ ամիսների) պետական բյուջեի միջոցներով վարձու աշխատողին վճարված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների գումարները, [1.12] սյունակում նշվում են հաշվետու ամսում հղիության և ծննդաբերության արձակուրդն ընդհատվելու դեպքում վճարված նպաստի վերահաշվարկման արդյունքում ավելի վճարված նպաստի հետպահվող գումարները: Յուրաքանչյուր վարձու աշխատողի համար նշված սյունակներից որևէ մեկը լրացված լինելու դեպքում լրացվում (բացվում) է հետևյալ աղյուսակը`

 

Նպաստների և հետպահման դասակարգման կոդը	Ժամանակավոր անաշխա-տունակության (հետպահման)		Նպաստի գումարը կամ հետպահվող գումարը
	սկիզբը (օրը)	ավարտը (օրը)
Ընդամենը

 

● «Նպաստների դասակարգման կոդը» սյունակում նշվում է ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների տեսակը կամ հետպահման դեպքը (կոդը). 1 – հիվանդության նպաստ, 2 – պրոթեզավորման նպաստ, 3 – առողջարանային բուժման նպաստ, 4 – հղիության և ծննդաբերության նպաստ, 5 – ընտանիքի հիվանդ անդամի խնամքի նպաստ, 6 – ավելի վճարված նպաստի գումարի հետպահումը

● «Ժամանակավոր անաշխատունակության (հետպահման) / սկիզբը (օրը)» և «Ժամանակավոր անաշխատունակության (հետպահման) / ավարտը (օրը)» սյունակներում նշվում են ժամանակավոր անաշխատունակության կամ հետպահման ժամանակահատվածը, ընդ որում` եթե գործատուն, օրենսդրությամբ սահմանված կարգով ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստը վճարել է ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկի հիման վրա (բացակայում է ժամանակավոր անաշխատունակության ժամանակահատվածի վերջը), ապա որպես ժամանակավոր անաշխատունակության ժամանակահատվածի վերջ լրացվում է յուրաքանչյուր անգամ ժամանակավոր անաշխատունակության թերթիկի գործատուին ներկայացնելու օրը` առանց փոփոխելու ժամանակավոր անաշխատունակության սկիզբը

● «Նպաստի գումարը կամ հետպահվող գումարը» սյունակում նշվում է հաշվետու տարում (ըստ ամիսների) ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների վճարված գումարները կամ հաշվետու տարում (ըստ ամիսների) հղիության և ծննդաբերության արձակուրդն ընդհատվելու դեպքում վճարված նպաստի վերահաշվարկման արդյունքում ավելի վճարված նպաստի հետպահվող գումարները

● [1.13] սյունակում ինքնաշխատ լրացվում է հաշվետու տարում (ըստ ամիսների) (վարձու) աշխատողի եկամտային հարկի գումարը հետևյալ հաշվարկներից ելնելով`

 

Հարկվող եկամուտը	Եկամտային հարկը
([1.6]+[1.7]+[1.8]+[1.9])+([1.10]+[1.11])<=120000	[1.13]=(([1.6]+[1.7]+[1.8]+[1.9])+([1.10]+[1.11]))x24.4%
120000<([1.6]+[1.7]+[1.8]+[1.9])+([1.10]+[1.11])<=2000000	[1.13]=29280+(([1.6]+[1.7]+[1.8]+[1.9])+([1.10]+[1.11])-120000)x26%
([1.6]+[1.7]+[1.8]+[1.9])+([1.10]+[1.11])>2000000	[1.13]=518080+(([1.6]+[1.7]+[1.8]+[1.9])+([1.10]+[1.11])-2000000)x36%

 

● [1.14] և [1.15] սյունակներում ինքնաշխատ լրացվում են հաշվետու տարվա (ըստ ամիսների) համար վարձու աշխատողի աշխատավարձից (բազային եկամտից) և քաղաքացիաիրավական պայմանագրերով ծառայությունների մատուցման (աշխատանքի կատարման) դիմաց աշխատողին փաստացի վճարված եկամուտներից (վարձատրությունից) վճարման ենթակա պարտադիր կուտակային վճարների գումարը հետևյալ հաշվարկներից ելնելով`

 

Կարգավիճակը	Եկամտի տեսակը	Հաշվարկը
կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասնակից չէ ([1.5]=0)	բազային և (կամ) հարկվող եկամուտ ([1.6]>=0, [1.7]>=0)	[1.14]=0 և [1.15]=0
պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի պարտադիր մասնակից ([1.5]=1 կամ [1.5]=4)	միայն բազային եկամուտ ([1.6]>0 և [1.7]=0)	[1.14]=[1.6]x5%, եթե [1.6]<=500000, կամ` ([1.6]-500000)x10%+25000, եթե [1.6]>500000, իսկ [1.15]=0
	միայն հարկվող եկամուտ ([1.6]=0 և [1.7]>0)	[1.15]=[1.7]x5% (առանց պետության մասնակցության), իսկ [1.14]=0
	բազային և հարկվող եկամուտ ([1.6]>0 և [1.7]>0)	[1.14]=[1.6]x5%, եթե [1.6]<=500000, կամ` [1.14]=([1.6]-500000)x10%+25000, եթե [1.6]>500000, իսկ [1.15]=[1.7])x5%
պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի կամավոր մասնակից ([1.5]=2 կամ [1.5]=5)	բազային և (կամ) հարկվող եկամուտ ([1.6]>0 և [1.7]=0, կամ` [1.6]=0 և [1.7]>0, կամ` [1.6]>0 և [1.7]>0)	[1.14]=[1.6]x5% և [1.15]=[1.7])x5% (առանց պետության մասնակցության)
կամավոր կուտակային կենսաթոշակային համակարգի մասնակից ([1.5]=3 կամ [1.5]=5)	բազային և (կամ) հարկվող եկամուտ ([1.6]>=0, [1.7]>=0)	[1.14]=0 և [1.15]=0

 

Բաժին II. Հարկվող այլ եկամուտներից եկամտային հարկի հաշվարկը

 

Հաշվետու ժամանակաշրջանը (ամիսը/տարին)	Եկամտի և քաղաքա-ցիության կոդը	Եկամտի գումարը	Դրույքաչափը (%)	Եկամուտները ստացողների թվաքանակը	Եկամտային հարկի գումարը
	2.1	2.2	2.3	2.4	2.5
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Ընդամենը

 

● 2-րդ բաժնում տրվում է հաշվետու տարում (ըստ ամիսների) հարկային գործակալից բոլոր ֆիզիկական անձանց վճարված հարկվող այլ եկամուտներից եկամտային հարկի հաշվարկը

● [2.1] սյունակում նշվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) [2.2] սյունակում նշված եկամտի և եկամուտը ստացողների քաղաքացիության կոդը (ՀՀ քաղաքացի կամ օտարերկրացի` օտարերկրյա քաղաքացի, քաղաքացիություն չունեցող անձ), [2.2] սյունակում լրացվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) հաշվեգրված այլ եկամտատեսակների գումարները (որոնք հարկվում են առանձին դրույքաչափերով), [2.3] սյունակում նշվում է ընտրված եկամտին և քաղաքացիության կոդին համապատասխանող եկամտային հարկի դրույքաչափը, [2.4] սյունակում նշվում է [2.2] սյունակում նշված եկամուտներ ստացողների թվաքանակը (հաշվարկում չի մասնակցում) և [2.5] սյունակում ինքնաշխատ լրացվում է եկամտային հարկի գումարը ([2.5]=[2.2]x[2.3])

 

Եկամտի տեսակը	Եկամտի կոդը	Դրույքաչափը	Եկամտի կոդը	Դրույքաչափը
	ՀՀ քաղաքացի		Օտարերկրացի
Ռոյալթի	001	10%	101	10%
Տոկոս	002	10%	102	10%
Շահում	003	սանդղակ	103	սանդղակ
Մրցանակ	004	սանդղակ	104	սանդղակ
Նվիրատվություն, օգնություն	005	սանդղակ	105	սանդղակ
Ապահովագրական հատուցում	006	սանդղակ	106	5%
Գույքն օտարելու դիմաց եկամուտ	007	10%	107	x
Գույքի արժեքի հավելաճ	008	x	108	10%
Վարձավճար	009	10%	109	10%
Փոխադրման (ֆրախտի) դիմաց եկամուտ	010	սանդղակ	110	5%
Ֆիզ. անձի համար ապահովագրավճար	011	սանդղակ	111	սանդղակ
Կամավոր կենսաթոշակներ	012	10%	112	10%
Չհիմնավորված վճարումներ	013	11%	113	11%
Այլ եկամուտներ	014	սանդղակ	114	սանդղակ

 

Բաժին III. Ամփոփ տվյալները

 

Հաշվետու ժամանակա-շրջանը (ամիսը/ տարին)	Եկամտային հարկի գումարը (հաշվարկված)	Եկա-մտային հար- կից նվա-զեցվող նպաստ-ների գու- մարը (վճարված)	Ավելի վճարված նպաստների գումարների հետպահումը	Եկա-մտային հարկը (վճարման ենթակա)	Պար-տադիր կու-տակային վճար- ները (վճարման ենթակա)	Հաշվարկի ներկա-յացման ամսաթիվը	Ստորա- գրու- թյունը
	3.1	3.2	3.3	3.4	3.5	3.6	3.7
I		( )
II		( )
III		( )
IV		( )
V		( )
VI		( )
VII		( )
VIII		( )
IX		( )
X		( )
XI		( )
XII		( )
Ընդամենը		( )

 

● 3-րդ բաժնում տրվում են հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) բոլոր (վարձու) աշխատողների եկամտային հարկի և պարտադիր կուտակային վճարների հաշվարկի ամփոփ տվյալները

● [3.1] սյունակում ինքնաշխատ ([3.2]=[1.13]+[2.5]) լրացվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) հաշվարկված եկամտային հարկի ընդհանուր գումարը, [3.2] սյունակում ինքնաշխատ լրացվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) պետական բյուջեի միջոցներով վճարված և եկամտային հարկից նվազեցվող ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների ընդհանուր գումարը (եթե [3.1]>[1.11], ապա [3.2]=[1.11], հակառակ դեպքում [3.2]=[3.1]), [3.3] սյունակում ինքնաշխատ ([3.3]=[1.12]) լրացվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) ավելի վճարված հղիության և ծննդաբերության արձակուրդն ընդհատվելու դեպքում վճարված նպաստների վերահաշվարկման արդյունքում ավելի վճարված նպաստների հետպահվող ընդհանուր գումարը, [3.4] սյունակում ինքնաշխատ ([3.4]=[3.1]+[3.2]+[3.3]>=0) լրացվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) վճարման ենթակա եկամտային հարկի ընդհանուր գումարը և [3.5] սյունակում ինքնաշխատ ([3.5]=[1.14]+[1.15]) լրացվում է հաշվետու տարվա համար (ըստ ամիսների) վճարման ենթակա պարտադիր կուտակային վճարների ընդհանուր գումարը

● [3.6] սյունակում ինքնաշխատ լրացվում է ամփոփ հաշվարկի ներկայացման օրը, ամիսը և տարին (dd.mm.yyyy) և [3.7] սյունակում նշվում է հարկային գործակալի (գործատուի) պատասխանատու անձի ստորագրությունը

 

Հավելված 7 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

(հավելվածը հանվել է  07.07.14 N 417-Ն)

 

Հավելված 8  Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

(հավելվածը հանվել է  07.07.14 N 417-Ն)

 

Հավելված 9 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությանն առընթեր պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահի 2012 թվականի հունիսի 7-ի N 175-Ն հրամանով

 

Տ Ե Ղ Ե Կ Ա Ն Ք

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ՈՉ ՌԵԶԻԴԵՆՏԻ ՎՃԱՐԱԾ ՀԱՐԿԵՐԻ ՄԱՍԻՆ

CERTIFICATE ՕN TAXES PAID BY NՕN-RESIDENT IN THE REPUBLIC ՕF ARMENIA

 

1. ՀՀ ԿԱ ՊԵԿ _____________________________________________ հարկային տեսչությունը`   The Tax Inspectorate of the State Revenue Committee of Armenia   հաստատում է ________________________________________________________________   certifies tհat ______________________________________________________________________ կողմից. (ֆիզիկական անձի անունը և ազգանունը, որի եկամտից վճարվել է հարկը / name and surname օf natural person, whose income was taxed)   1.1. Հայաստանի Հանրապետությունում եկամտային հարկի վճարման փաստը   Has paid the income tax in the Republic of Armenia for the period of _____________________________________________________ ժամանակահատվածի համար, գումարով` _______________________________________________________________ , որից (գումարը թվերով և տառերով / in figures and letters)   in the amount including    ___________________ դրամ վճարվել է համաձայն «Եկամտային հարկի մասին» ՀՀ օրենքի AMD paid in accordance with Law of the Republic of Armenia Օn Income Tax ___________________ դրամ վճարվել է համաձայն կրկնակի հարկման մասին Համաձայնագրի` AMD paid in accordance with Double Taxation Treaty   կնքված Հայաստանի Հանրապետության և _______________________________ միջև,                                          (պետության անվանումը/name օf the country)   between the Republic of Armenia and հաշվարկված`__________________________ (եկամտի տեսակը/kind of income) նկատմամբ _____________ դրույքաչափով: (տոկոս/percent)   calculated from at rate of   1.2. Օգտվելով ________________________________________________________ (արտոնությունների տեսակը / type of incentives)   By using the tax incentives   արտոնություններից _________________________________ ժամանակահատվածում for the period of   չի վճարել եկամտային հարկ գումարով _______________________ դրամ: the following tax amout was not paid:   _______________________________________________________ 2. Առկայության դեպքում` ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձի իդենտիֆիկացման կոդը (համարը) ռեզիդենտության երկրում` ____________________________ : If available, the identification code օf non-resident natural person in the country of his tax residency.   _______________________________________________________ 3. Ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձի բնակվելու վայրը ռեզիդենտության երկրում` ______________ _______________________________________________________________ :   Location of non-resident natural person’s domicile within the country of his tax residency __________________________________________________________ 4. Հարկը պահած Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտի (հարկային գործակալի) կամ ոչ ռեզիդենտի մշտական ներկայացուցչության լրիվ անվանումը` _________________ _______________________________________________________________ : Full name of Armenian tax resident which withheld the tax (tax agent), or of permanent establishment of the non-resident.   __________________________________________________________ 5. Հարկը պահած Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտի (հարկային գործակալի) կամ ոչ ռեզիդենտի մշտական ներկայացուցչության ՀՎՀՀ-ն և գրանցման վայրը _______________________________________________________________ _______________________________________________________________:   Taxpayer’s ID aոd place of registration of Armenian resident which withheld the tax (tax agent), or of permanent establishment of the non-resident. __________________________________________________________ Կ. Տ. (Seal)   ՀՀ ԿԱ ՊԵԿ հարկային (տարածքային) տեսչության պետ՝ Head of Tax Inspectorate of the State Revenue Committee / / ___________________ ____ _______________ 20___ թ.

(հավելվածը խմբ. 21.01.13 N 22-Ն)