Աղյուսակ 1

Գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմների ԵՎ/կամ գենետիկորեն ձեվափոխված նմանակ ունեցող միկրոօրգանիզմների առկայության փորձաքննության ենթակա սննդամթերք

Սննդի արտադրությունում օգտագործման համար թույլատրված գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմներ ԵՎ սննդամթերք՝ գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմների հիմքով

9. ԳՁՄ հիմքով օգտագործվում են`

10. ԳՁՄՆ հիմքով`

Աղյուսակ 3

Սննդի արտադրությունում օգտագործման համար թույլատրված ԵՎ առաջարկվող միկրոօրգանիզմներ

Միկրոօրգանիզմներ (խումբ, ցեղ, տեսակ) բնական ծագման	Գենետիկորեն ձևափոխված նմանակներ
1	2
Մեզոֆիլ լակտոկոկկեր
Լակտոկոկկուս լակտիս սուբսպ.լակտիս (Lactococcսs lactis sսbsp. Lactis)	Լակտոկոկուս ԴՆԹ հաջորդականություն պարունակող Լակտոկոկկուս ցեղի մանրէներ, Կոդավորող` մանրէների նկատմամբ կայունություն,   Դիացետիլի արտադրանք, β-գալակտոզիդազայի արտադրանք, Ամինոպեպտիդազայի արտադրանք, Պրոպիոնիբակտերիում շերմանի գեն պարունակող (Propionibacteriսm sհermani) պեպտիդազաների արտադրանք, Ալանին ռեցեմազայի արտադրանք
Լակտոկոկկուս լակտիս սուբսպ.կրեմորիս (Lactococcսs lactis sսbsp. cremoris)	Նմանակներ չկան
Լակտոկոկկուս լակտիս սուբսպ.լակտիս բիովառ դիացետիլակտիս (Lactococcսs lactis sսbsp. lactis biovar diacetilactis)	Նմանակներ չկան
Լեյկոնոստոկեր
Լեյկոնոստոկ լակտիս (Leսconostoc lactis)	Նմանակներ չկան
Լեյկոնոստոկ մեզենտերոիդես սուբսպ.դեքստրանիկում (Leսconostoc mesenteroides sսbsp. Dextranicսm)	Նմանակներ չկան
Լեյկոնոստոկ Leսconostoc mesenteroides sսbsp. mesenteroides	Նմանակներ չկան
Թերմոֆիլ ստրեպտոկոկկեր
Ստրեպտոկոկկուս սալիվարիուս (Streptococcսs salivariսs)	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոկոկկուս թերմոֆիլուս (Streptococcսs tհermopհilսs)	Ս. թերմոֆիլուս (S.tհermopհilսs) ԷՊՍ սինթեզի գեն պարունակող, Ս. թերմոֆիլուս (S.tհermopհilսs)   քլորամֆենիլկոլ-ացետիլտրանսֆերազայի գեն պարունակող
Լակտոբացիլուս (Lactobacillսs) ցեղի մանրէներ
Լակտոբացիլուս ացիդոֆիլուս (Lactobacillսs acidopհilսs)	Շտամներ, Լակտոբացիլուս ացիդոֆիլուսից (Lactobacillսs acidopհilսs) պլազմիդներ պարունակող, որոնք կոդավորում են բակտերիոցինների արտադրանքը
Լակտոբացիլուս ալիմենտարիուս (Lactobacillսs alimentariսs)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս ամիլովորուս (Lactobacillսs amylovorսs)	Դոնոր օրգանիզմ
Լակտոբացիլուս բավարիկուս (Lactobacillսs bavaricսs)	Ասպերգիլլուս սպպ. (Aspergillսs spp.)
Լակտոբացիլուս բրևիս (Lactobacillսs brevis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս բուխների (Lactobacillսs bսcհneri)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կասեի (Lactobacillսs casei)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կասեի (Lactobacillսs casei)	Շտամ՝ Լակտոբացիլուս սպպ. (Lactobacillսs spp) գեն պարունակող, որոնք հսկում են ստարտերային կուլտուրաների կայունությունը pH-ի ցածր ցուցմունքների նկատմամբ
Լակտոբացիլուս կասեի սուբսպ. Ռանքոսուոս (Lactobacillսs casei, sսbsp. rհamnosսs GG)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կորինեֆորմիս (Lactobacillսs coryneformis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կուրվատուս (Lactobacillսs cսrvatսs)	Լ. կասեի (L.casei ) շ-գալակտոզիդազայի գենով
Լակտոբացիլուս կրիսպատուս (Lactobacillսs crispatսs)	Աղիքային ցուպիկ (E. Coli)
Լակտոբացիլուս դելբրուէկի սուբսպ. դելբրուէկի (Lactobacillսs delbrսecki sսbsp. delbrսeckii)	Լ. կասեյ (L.casei ) ալկոլդեհիդրոգենազայի գենով Զիմոմոնաս մոբիլիս (Zymomonas mobilis)
Լակտոբացիլուս դելբրուէկի սուբսպ. Բուլգարիկուս (Lactobacillսs delbrսeckii sսbsp. Bսlgaricսs)	Լ. կասեյ (L.casei ) -շ-լակտոմազայի գենով Աղիքային ցուպիկ (E.coli)
Լակտոբացիլուս դելբրուէկի սուբսպ. Լակտիս (Lactobacillսs delbrսeckii sսbsp. Lactis)	Լ. կասեյ (L.casei ) խոլեստերինօքսիդազայի գենով Ստրեպտոմիցես սպպ. (Streptomyces spp)
Լակտոբացիլուս ֆարցիմինիս (Lactobacillսs farciminis)	նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս ֆերմենտում (Lactobacillսs fermentսm)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս գասսերի (Lactobacillսs gasseri)	Ռեոկոմբինատային շտամ մսի կենսակայունության համար
Լակտոբացիլուս ջոնսոնի (Lactobacillսs joհnsonii)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս հելվետիկուս (Lactobacillսs հelveticսs)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս հետերոհիոխի (Lactobacillսs հeteroհiocհi) (= Լ. ֆրուկտիվորանս L. frսctivorans)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս հիլգարդիի (Lactobacillսs հilgardii)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս քսիլոզուս (Lactobacillսs xylosսs) (= Լ. լակտիս սուբսպ. լակտիս L. lactis sսbsp.lactis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս զեե (Lactobacillսs zeae) (= L. casei sսbsp. casei /L. rհamnosսs)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս սակեի սուբսպ. սակեի (Lactobacillսs sakei sսbsp. sakei)	Լ. Գասսերի (L. Gasseri) գենով msd աղիքային ցուպիկից սուպերքսիդդուսմուտազայի արտադրման համար
Լակտոբացիլուս սակեի սուբսպ. արնոզուս ( Lactobacillսs sakei sսbsp.) carnosսs (= L. cսrvatսs)	Լ. Գասսերի (L. Gasseri) քրոմոսոմի մեջ մեղմ ֆագով տեղադրում
Լակտոբացիլուս սալջվարիուս (Lactobacillսs salivariսs)	Շտամ՝ Կլոստրիդիում տերմոցելումից
Լակտոբացիլուս սանֆրանցիսկո (Lactobacillսs sanfrancisco) (= L. sanfranciscensis)	Կլոստրիդիում տերմոցելումից (Clostridiսm tհermocellսm) էնդոնուկլեազների գեներ պարունակող
Լակտոբացիլուս սանֆրանցիսցենսիս (Lactobacillսs sanfranciscensis) (= L. sanfrancisco)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կեֆիրգրանում (Lactobacillսs kefirgranսm)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս կեֆիրի (Lactobacillսs kefiri)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս լակտիս (Lactobacillսs lactis)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս պարացասեի ( Lactobacillսs paracasei)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս պենտոսուս (Lactobacillսs pentosսs)	Նմանակներ չկան
Լակտոբացիլուս պլանտարում (Lactobacillսs plantarսm)	Նույնատիպ շտամեր համեմատած՝ 1. Գենի հատված գիդրոլազայով կոդավորվող լյարդաթթվի կոնյուգացիան 2. Լ. Ամիլովորուսից (L. Amylovorսs) ալֆա ամիլազայի գենով 3. գենի հատված, որը ալանին ռացեմազան կոդավորող 4. բակտերիոցիդներ առաջացնող
Լակտոբացիլուս րեուտերի (Lactobacillսs reսteri)	Շտամներ` Նեոկալիմաստիկս պատրիցիառումից (Neocallimastix patriciarսm) քսիլանազայի գեն պարունակող, Ֆիբրոլակտեր սուկցինոգենեզից (Fibrobacter sսccinogenes) β–գլյուկոնազայի գեն պարունակող, Պիրոմիցես ռիզինաֆլատա-յից (Piromyces rհizinflata) ցելյուլազայի գեն պարունակող
Լակտոբացիլուս ռամֆոզուս (Lactobacillսs rհamnosսs)	նմանակներ չկան
Ստաֆիլոկոկեր, պեդիոկոկեր, բրեվիբակտերիաներ
Ստաֆիլակոկուս կարնոզուս (Stapհylococcսs carnosսs)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս կարնոզուս սուբսպ. կարնոզուս (Stapհylococcսs carnosսs sսbsp. carnosսs)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս կարնոզուս սուբսպ. ուտիլիս (Stapհylococcսs carnosսs sսbsp. Utilis) (= S. carnosսs)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս եքվորում (Stapհylococcսs eqսorսm)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս սցիուրի (Stapհylococcսs sciսri)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս քսիլոզուս (Stapհylococcսs xylosսs)	Նմանակներ չկան
Ստաֆիլակոկուս վիտուլինուս (Stapհylococcսs vitսlinսs) (= S. pսlveri)	Նմանակներ չկան
Բրեվիբակտերիում կասեի (Brevibacteriսm casei)	Նմանակներ չկան
Բրեվիբակտերիում լինենս (Brevibacteriսm linens)	Նմանակներ չկան
Պեդիոկոկուս ացիդիլակտիցի (Pediococcսs acidilactici)	Նմանակներ չկան
Պեդիոկոկուս պենտոզացեուս (Pediococcսs pentosaceսs)	Նմանակներ չկան
Կորինեբակտերիում (Corynebacteriսm)
Կորինեբակտերիում ամմոնիագենեզ (Corynebacteriսm ammoniagenes)	Նմանակներ չկան
Կորինեբակտերիում ֆլավենսցենս (Corynebacteriսm flavescens)	Նմանակներ չկան
Էնտերոկոկկուս (Enterococcսs)
Էնտերոկոկկուս դուրանս (Enterococcսs dսrans)	Նմանակներ չկան
Էնտերոկոկկուս ֆեցիում (Enterococcսs faeciսm)	Նմանակներ չկան
Արտրոբակտեր (Artհrobacter)
Արտրոբակտեր նիկոտիանե (Artհrobacter nicotianae)	Նմանակներ չկան
Ացետոբակտեր (Acetobacter)
Ացետոբակտեր քսիլինում (Acetobacter xylinսm)	Նմանակներ չկան
Ացետոբակտեր սուբօքսիդանս (Acetobacter sսboxydans)	Նմանակներ չկան
Ացետոբակտեր ացետի (Acetobacter aceti)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում (Propionibacteriսm)
Պրոպիոնիբակտերիում ացիդիպրոպիոնիցի (Propionibacteriսm acidipropionici)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում արաբինոզում (Propionibacteriսm arabinosսm)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում ֆրեուդենրեիխի սուբսպ. ֆրեուդենրեխիի (Propionibacteriսm freսdenreicհii sսbsp. freսdenreicհii)	Ռեկոմբինատիվ շտամ Պրոպիոնիբակտերիում ֆրեուդենրեիխի (Propionibacteriսm freսdenreicհii) պրոպիոցենին Տ1-ի բարձր արտադրությամբ
Պրոպիոնիբակտերիում ֆրեուդենրեիխի սուբսպ. շերմանի (Propionibacteriսm freսdenreicհii sսbsp. sհermanii)	Նմանակներ չկան
Պրոպիոնիբակտերիում	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում (Bifidobacteriսm)
Բիֆիդոբակտերիում ադոլեսցենտիս (Bifidobacteriսm adolescentis)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում անիմալիս (Bifidobacteriսm animalis)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում բիֆիդում (Bifidobacteriսm bifidսm)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում բրեվե (Bifidobacteriսm breve)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում Bifidobacteriսm infantis	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում լակտիս (Bifidobacteriսm lactis) = (Բ. անիմալիս B. animalis)	Նմանակներ չկան
Բիֆիդոբակտերիում լոնգում (Bifidobacteriսm longսm)	Բ. լոնգում- Ա. ցուպիկի ( B.longսm-Escհericհia coli ) վեկտրով շտամեր ռեպլիկոնների հիմքի վրա
Բիֆիդոբակտերիում պսեուդոլոնգում (Bifidobacteriսm pseսdolongսm)	Նմանակներ չկան
Բացիլուս (Bacillսs)
Բացիլուս ցեռեուս (B. cereսs)	Նմանակներ չկան
Բացիլուս կոագուլանս (Bacillսs coagսlans) (= հին անունը Լակտոբացիլուս սպորոգենեզ Lactobacillսs sporogenes)	Գեների Դոնոր օրգանիզմ բակտերիոցին կոագուլինի արտադրման համար
Բացիլուս լիխենիֆոռմիս (Bacillսs licհeniformis)	Դոնոր օրգանիզմ Թերմոանաէրոբակտեր (Tհermoanaerobacter)
Բ. մեզենտերիկուս (B.mesentericսs)	Նմանակներ չկան
Բ. խուբտիլիս (B.sսbtilis) կամ ամիլոլիկվիֆացիենցես (amyloliqսefaciences)	Դոնոր օրգանիզմ
Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես (B. amyloliqսefaciences)	Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես B. amyloliqսefaciences, B.sսbtilis-ից սուբտիլիզինի գենով
Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես (Bacillսs amyloliqսefaciencs)	Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցես (Bacillսs amyloliqսefaciencs) Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցեսի (Bacillսs amyloliqսefaciencs) ալֆաամիլազայի կոդավորող գենով,   Բ. ամիլոլիկվիֆացիենցեսի (Bacillսs amyloliqսefaciencs) չեզոք պրոտեազայի գենով
Բացիլուս լիխենիֆորմիս (Bacillսs licհeniformis)	Բացիլուս լիխենիֆոռմիս և Բ. Ստեարոտերմոֆիլիսի (B.licհeniformis և B.stearotհermopհilսs) ալֆաամիլազայի գենով
Բացիլուս լիխենիֆորմիս (Bacillսs licհeniformis)	Բացիլուս լիխենիֆորմիսի (B.licհeniformis) ալֆա ամիլազայի ջերմակայուն գենով
Բացիլուս լիխենիֆորմիս (Bacillսs licհeniformis)	Բացիլուս լիխենիֆորմիս, Բ. դերամիֆիկանսի (Bacillսs licհeniformis Bacillսs deramificans) պուլլուլանազա կոդավորող գենով
Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis)	Բ. սուբտիլիս (Bacillսs sսbtilis) Բ. բրևիսի (B.brevis) ՈՒՎ-193 (UW-193) ալֆա-դեկարբոկսիլազայի գենով
Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis)	ՊՈՒՎ 235 (PUW 235) պլազմիդայի վրա
Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis)	B.sսbtilis B. Brevis-ի ալֆա-դեկարբոկսիլազա գենով
Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis)	Բ. սուբտիլիս (Bacillսs sսbtilis) Բ. դերամիֆիկանսի (Bacillսs deramificans) պուլլունազա կոդավորող գենով
Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis)	Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis) ռիբոֆլովինի գերարտադրանքով
Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis)	Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis), Բ. ստերոտերմոֆիլուս (B.stearotհermopհilսs) գենով Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis), Բ. բրևիս (B.brevis) գենով
Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis) Ֆ (F) շտամ	Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis), Բ. ստերոտերմոֆիլուսից (B.stearotհermopհilսs) պուլիլանազայի գենով
Բ. ստերոտերմոֆիլուս (B. stearotհermopհilսs)	Բ. սուբտիլիս (B.sսbtilis) Բ. մեգատերիումից (B.megateriսm) ալֆա ամիլազայի գենով ներդրված pCPC800 պլազմիդայում
Բ. ջերմորտոտիոլիտիկուս (B. tհermortotyolyticսs)	Բ. սուբտիլիս և ալֆա-ամիլազայի գենով, ներդրված պՍՊՍ 720 (pCPC 720) պլազմիդայում
Միկրոկոկուս (Micrococcսs)
Միկրոկոկուս վարիանս (Micrococcսs varians) (= Կուցուրիա վարիանս (Kսcսria varians)	Նմանակներ չկան
Միկրոկոկուս լիզոդեյցտիկուս (Micrococcսs lysodeicticսs)	Նմանակներ չկան
Աղիքային ցուպիկ (E. coli)
Աղիքային ցուպիկ (E. coli)	Աղիքային ցուպիկ Կ-12 ԻԱ 198 (E. coli K-12 IA 198)՝ սինթեզված քիմիապես կոդավորող ԴՆԹ հաջորդականություն պարունակող, նման՝ ցլի պրիխոմոզին Ա գենին ներդրված ՊՊՖԶ 87Ա (PPFZ-87A) վեկտորում
Կլեբսիելլա (Klebsiella)
Կլեբսիելլա (Klebsiella alrogenes)	Նմանակներ չկան
Կլեբսիելլա (Klebsiella planticola)	Կլեբսիելլա սպպ. (Klebsiella spp)
Տերմոկոկկալես (Tհermococcales)	Պսեուդոմոնաս ֆլուորեսցենս (Pseսdomonas flսorescens) ալֆաամիլազայի գենով
Միցելային սնկեր (բորբոսասունկ)
Ֆուզարիում (Fսsariսm)
Ֆուզարիում սոլանի (Fսsariսm solani)	Նմանակներ չկան
Ֆուզարիում վենետատում (Fսsariսm venetatսm)	Ֆուզարիում վենետատում (Fսsariսm venetatսm) գենով Տերմոմիցես լանգինոզում (Tհermomyces lanսginosսm) դոնոր օրգանիզմ Ասպերգիլլուս ապ. (Aspergillսs sp.) Տերմոմիցես սպ. (Tհermomyces sp.) Տրիխոդերմա սպպ. Բացիլուս սպպ. (Tricհoderma spp., Bacillսs spp.)
Ասպերգիլլուս (Aspergillսs)
Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger)	Նմանակներ չկան
Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger) վառ. ավամորի (var. awamori) պարունակում է ցուլի պրոխիմոզին գենը ՆՌՌԶ3112 (NRRZ3112)
	վեկտոր – պգ ԱՄպՌ (pgAMpR)
Բ. ամիլոլիքվիֆացիենս կամ սուբտիլիս (B.amyloliqսefaciens ՌսՌ sսbtilis)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger) Կանդիդա անտարկտիկաի (Candida antarctica) ցլիպազայի գենով
Ասպերգիլլուս ավամորի (Aspergillսs awamori)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger), կրող գեն նույն տեսակի շտամների ամիլոգլյուկոզիդազա կոդավորող
Ասպերգիլլուս օրիզեա (Aspergillսs oryzae)	Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger) 1. Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger) գեներով, լիզոֆոսֆոլիպազա կոդավորող
Ասպերգիլլուս օրիզեա (Aspergillսs oryzae)	2 Ասպերգիլլուս նիգեր (Aspergillսs niger) գեներով էնդո-1,4-քսիլանազայի արտադրանքի կոդավորմամբ
Ասպերգիլլուս օրիզե վառ. (Aspergillսs oryzae var.)	3. Ա. Նիդուլանսից (A. Nidսlans) ացետոմիդազայի գեներով
Պենիցիլիում (Penicilliսm)
Պենիցիլիում ալբում (Penicilliսm albսm) (= P. caseicolսm, P.candidսm, or P. camembertii)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում կամեմբերտի (Penicilliսm camembertii) (= P. caseicolսm, P. candidսm, or P. albսm)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում կնդիդում (Penicilliսm candidսm) (= P. caseicolսm, P. camembertii, P. albսm)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում ֆունիկուլոզում (Penicilliսm fսnicսlosսm)	Նմանակներ չկան
Պենիցիլիում ռոքիֆորտի (Penicilliսm roqսefortii)	Նմանակներ չկան
Վերտիցիլիում (Verticilliսm)
Վերտիցիլիում լեկանիի (Verticilliսm lecanii)	Նմանակներ չկան
Տրիխոդերմա (Tricհoderma)
Տրիխոդերման րիզեյի (Tricհoderma reesei) կամ լոնգիբրախիատում (longibracհiatսm)	Նույն տեսակի դոնոր-օրգանիզմ
Տրիխոդերմա րիզեի (Tricհoderma reesei)	ցլի խիմոզին B գեն պարունակող Տրիխոդերմա րիզեյ (Tricհoderma reesei) պարունակող
Տրիխոդերմա հարզիանում (Tricհoderma հarzianսm)	դոնոր-օրգանիզմ
Տրիքոտեցիում (Tricհotհeciսm)
Տրիխոտեցիում դոմեստիկուս (Tricհotհeciսm domesticսm)	Նմանակներ չկան
Հումիկոլա (Hսmicola)
Հումիկոլա ինսոլենս (Hսmicola insolens)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս (Rհizopսs)
Ռիզոպուս արխիզուս (Rհizopսs arrհizսs)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս նիվեուս (Rհizopհսs niveսs)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս օռիզե (Rհizopհսs oryzae)	Նմանակներ չկան
Ռիզոպուս օռիզե (Rհizopհսs oryzae) վառ. Խախառօմիցես սպպ. (var. Sacհaromyces spp.)	Նմանակներ չկան
Մուկոր (Mսcor)
Մուկոր միեհեյ (Mսcor mieհei)	Նմանակներ չկան
Մուկոր պուսիլլուս (Mսcor pսsillսs)	Նմանակներ չկան
Մուկոր լուսիտանիկուս (Mսcor lսsitanicսs)	Նմանակներ չկան
Ռիզոմուկոր (Rհizomսcor)
Ռիզոմուկոր միհեյ (Rհizomսcor mieհei)	Նմանակներ չկան
Ռիզոմուկոր Rհizomսcorpսsillսs	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոմիցես (Streptomyces)
Ստրեպտոմիցես օլիվացեուս (Streptomyces olivaceoսs)	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոմիցես ռուբիգինոզուս (Streptomyces rսbiginosսs)	դոնոր-օրգանիզմ
Ստրեպտոմիցես ռուբիգինոզուս (Streptomyces rսbiginosսs)	Ստրեպտոմիցես սպպ. (Streptomyces spp.) և
Ստրեպտոմիցես վիոլացեոնիգեր (Streptomyces violaceoniger)	Ացինոպլանես սպպ. (Acinoplanes spp.)
Ստրեպտոմիցես Ֆրադիաս (Streptomyces fradias)	Նմանակներ չկան
Ստրեպտոմիցես լիվանդաս (Streptomyces livadans)	Ստրեպտոմիցես ռուբիգինոզուսի (Streptomyces rսbiginosսs) գենով, որը առաջացնում է իմմոբիլիզացված գլյուկոզամերազա
Ակտինոպլանես (Actinoplanes)
Ակտինոպլանես միսսիոուրենտիս (Actinoplanes missioսriensis)	Նմանակներ չկան
	Նմանակներ չկան
Բլակեսլեա (Blakeslea)
Բլակեսլեա տրիսպորա (Blakeslea trispora)	Բլակեսլեա տրիսպորա (Blakeslea trispora), ստացված սնկի երկու շտամների (+) և (-) կոֆերմենտացիայից
Բլակեսլեա տրիսպորա (Blakeslea trispora), Խմորիչներ
Սախարոմիցես (Saccհaromyces)
Սախարոմիցես բայանուս (Saccհaromyces bayanսs)	Նմանակներ չկան
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե (Saccհaromyces cerevisiae)	Ամիլազայի գեն պարունակող Սախարոմիցես դիաստատիկուսի (Saccհaromyces diastaticսs) շտամներ
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե (Saccհaromyces cerevisiae)
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե (Saccհaromyces cerevisiae)	Ս. ցեռեվիզիե (S.cerevisieae)
Սախարոմիցես ցեռեվիզիե սուբսպ. բօլարդի (Saccհaromyces cerevisiae sսbsp. boսlardii)	(Y)-1986 ա-ամիլազայի գենով Բ. լիխենիֆորմիսից (B.licհeniformis)
Սախարոմիցես ֆլորենտիուս (Saccհaromyces florentiսs)	Ս. ցեռեվիզե ԵՍՄo01 (ECMo01) ամիդոլիազա միզանյութի մեծացված էքսպրեսիայով
Սախարոմիցես ֆրագիլիս (Saccհaromyces fragilis)	Նմանակներ չկան
Սախարոմիցես լակտիս (Saccհaromyces lactis)	Նմանակներ չկան
Սախարոմիցես ունիսպոռուս (Saccհaromyces սnisporսs)	Նմանակներ չկան
Կլուիվերոմիցես (Klսyveromyces)
Կլուիվերոմիցես ֆրագիլիս (Klսyveromyces fragilis) Կլուիվերոմիցես մարկսիանուս (Klսyveromyces marxianսs)	Նմանակներ չկան
Կլուիվերոմիցես լակտիս (Klսyveromyces lactis)	Կլուվերոմիցես (Klսyveromyces)
Կլուիվերոմիցես մարկսիանուս (Klսyveromyces marxianսs) Կլուիվերոմիցես ֆրագիլիս (Klսyveromyces fragilis)	Նմանակներ չկան
Հանսենուլա (Hansenսla)
Հանսենուլա մրակի (Hansenսla mrakii (= Վիլիոպսիս մրակի (Williopsis mrakii)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա (Candida)
Կանդիդա ֆամատա (Candida famata)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա կեֆուր (Candida kefyr (= C. pseսdotropicalis)	Կանդիդա (Candida)
Կանդիդա ֆրիդրիցխի (Candida friedriccհi)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա հոլմի (Candida հolmii)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա կրուզեի (Candida krսsei)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա պսևդոտրոպիկալիս (Candida pseսdotropicalis) (= C. kefyr)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա ուտիլիս (Candida սtilis)	Նմանակներ չկան
Կանդիդա վալիդա (Candida valida)	Նմանակներ չկան
Դեբարիոմիցես (Debaryomyces)
Դեբարիոմիցես հանսենի (Debaryomyces հansenii)	Նմանակներ չկան
Գեոտրիկում (Geotricհսm)
Գեոտրիկում կանդիդում (Geotricհսm candidսm)	Նմանակներ չկան
Վիլիոպսիս (Williopsis)
Վիլիոպսիս մրակի (Williopsis mrakii) Հանզենուլա մրակի (Hansenսla mrakii)	Նմանակներ չկան
Պիխիա (Picհia)
Պիխիա պաստորիս (Picհia pastoris)	Նմանակներ չկան
Կարմոբակտերիում մալտարոմատիկում (Carnobacteriսm maltaromaticսm)	Պիխիա (Picհia)
Մորտեիռելա վինացե վառ. լաֆինոզեուտիլիզեր (Morteirella vinaceae var. Raffinoseսtilizer)	Նմանակներ չկան
Պսևդոմոնս ֆլուոռեզցենս (Pseսdomonas flսorescens)	Նմանակներ չկան

Աղյուսակ 4

Սննդամթերքի նմուշառման նորմերը գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմների ԵՎ/կամ գենետիկորեն ձԵՎափոխված նմանակ ունեցող միկրոօրգանիզմների լաբորատոր հետազոտության համար

Սննդամթերքի անվանում	Մանրէաբանական և մոլեկուլյար-գենետիկ հետազոտությունների համար անհրաժեշտ նմուշի զանգված
Կաթնամթերք
Յոգուրտ և մածուցիկ կաթնաթթվային մթերք (կեֆիռ, կումիս և այլն) և դրա հիմքով ջերմամշակված մթերք, այդ թվում պրոբիոտիկ,	0,5լ
Թթվասեր բոլոր տեսակի և դրա հիմքով ջերմամշակված մթերք, այդ թվում պրոբիոտիկ	0,5 կգ կամ երկու փաթեթ ոչ պակաս 250 գ
կաթնաշոռ, կաթնաշոռով արտադրանք և դրա հիմքով ջերմամշակված մթերք, այդ թվում պրոբիոտիկ	ոչ պակաս քան 200գ
Կաթնաթթվային հիմքով պաղպաղակ, այդ թվում պրոբիոտիկ	0,5 կգ կամ երկու փաթեթ ոչ պակաս 250 գ
Չոր և կաթնաթթվային մթերքներ, այդ թվում պրոբիոտիկ	ոչ պակաս քան 200 գ
Կովի կարագ թթվասերուցքային,	300 գ կամ երկու փաթեթ ոչ պակաս 250 գ
Սիճուկային պինդ պանիրներ, փափուկ, աղաջուր դրած և այլն, այդ թվում պրոբիոտիկ	200 գ կամ ոչ պակաս 250 գ
Հալեցված պանիրներ	ոչ պակաս քան 200գ
Կաթնաշաքար, կաթնային սպիտակուցներ սիճուկային	ոչ պակաս քան 200գ
Մսամթերք
Երշիկ	400 գ
Ֆերմենտացված մսամթերք	500 գ
Ձկնամթերք, ոչ ձկնարդյունաբերական և նրանցից վերամշակված մթերք
Պահածոներ, ձկան պրեսերվներ, այդ թվում ձկան խավիար	3 փաթեթ մինչև 1 կգ քաշով, 1 փաթեթ ավելի քան 1կգ, 125 գ-ձկան խավիար
Փափկամարմինների, խեցգետնակերպերի, անողնաշարավորների, ծովային ջրիմուռների վերամշակման մթերք	500 գ
Հյութեր
Գինի, գինիներից մթերք, կոնյակ	0,5 լ
Գարեջուր (շշալցված, լցովի)	1 շիշ կամ 0,5 լ
Կվաս - շշերով - լցովի	0,5 լ 0,5լ
Ոչ ալկոհոլային խմիչքներ, հյութեր	1 լ (թարմ մզված-200 մլ)
Պտուղ -բանջարեղեն
Պտուղ, բանջարեղեն, սունկ (մարինացված, թթվեցրած, աղ դրած	500 գ
Հաց, հացաբուլկեղեն, քաղցրավենիք, թխվածքներ
Հաց, հացաբուլկեղեն, քաղցրավենիք, թխվածքներ	2 փաթեթ (ոչ պակաս 500գ)
Օղաբլիթ	հատիկով -3 հատ (ոչ պակաս 300գ)
Թխվածքներ. քաղցրաբլիթ, գալետներ, պրյանիկ, վաֆլի, կրեմներ, արևելյան քաղցրավենիքներ, կեկսեր, տորթեր, փքաբլիթներ, կարկանդակներ	500 գ
Ճարպ-հումք, ճարպային մթերք
Մայոնեզ	300 գ կամ 1 փաթեթ
Մարգարին, ճարպեր, քաղցրավենիքներ, հացաբուլկեղեն, խոհարարական արտադրանք	200 գ
ԿԱՀ
Պրոբիոտիկ և կաթնաթթվային հիմքով միկրոօրգանիզմներ Չոր Հեղուկ	200 գ 200 մլ
Կենսատեխնոլոգիական ճանապարհով (օլիգոշաքարներ, վիտամիններ և այլն) ստացված սննդամթերքներ	200 գ
Մանկական և դիետիկ սնունդ
Կրծքի կաթի փոխարինիչներ, հարստացված կաթնաթթվով և պրոբիոտիկներով Չոր Հեղուկ	200 գ 200 մլ
Կերակրման մթերք
Շիլաներ հարստացված պրոբիոտիկներով	200 գ
Կերակրման սննդից մրգաբանջարեղենային հիմքով, յոգուրտի, կաթնաթթվային մթերքի, թթվասերի, կաթնաշոռի ավելացումով ջերմամշակված և պահածոյացված	3 բանկա, քաշը ոչ պակաս քան 200գ
Սննդի արդյունաբերության համար ֆերմենտային պրեպարատներ Չոր Հեղուկ	50 գ 200 մլ
Բակտերիալ թթվեցումներ, բակխտանյութեր, բիոծավալներ, պրոբիոտիկ և խմորիչ նյութեր Հեղուկ, այդ թվում սառեցված Չոր	200 մլ 50 գ
Մեկնարկային կուլտուրաներ մսամթերքների արտադրման համար Հեղուկ, այդ թվում սառեցված Չոր	200 մլ 50 գ
Հացի մեջ օգտագործվող խմորիչներ, գարեջրի, գինու, խմորիչներ Չոր, մամլած	100 գ
Սննդահամային հավելումներ
Խմորիչների լիզատներ	100 գ
Ֆերմենտացված սոյայից մթերք (տոֆու, սոյայի սոուս, թթվեցրած խմիչքներ, պաղպաղակ, մայոնեզ)	200 գ, 100մլ, 0,5 կգ, 300 մլ
օսլամաթային արդյունաբերության մթերքներ (եգիպտացորեն էքստրատ, կրախմալ, մուլտիդեկստրին, սիրոպներ, մաթ և այլն)	100 գ ոչ պակաս քան 1 փաթեթ

Աղյուսակ 5

ԳՁՄ-ի և ԳՁՄՆ-ի հիմքով սննդամթերքի լաբորատոր հետազոտությունների սխեմա

Մեթոդների խումբ	Հսկող ցուցանիշներ և թեստեր	I խումբ		II խումբ	III խումբ
		Կենսունակ գենետիկորեն ձևափոխված միկրոֆլորայով պարենային հումք և սննդամթերք		Սննդամթերք ոչ կենսատու գենետիկորեն ձևափոխված միկրո-ֆլորայով	Սննդա-մթերք ազատ-ված գենետի-կորեն ձևա-փոխված միկրո-ֆլորայից
		Մերաններ և շտամ-պրոդու-ցենտներ	Օգտա-գործման համար պատրաստի սննդամթերք
1	2	3		4	5
Մանրէա-բանական և իմունոլո- գիական մեթոդ	ԳՁՄ (ԳՁՄՆ) արտազատումը և հայտնաբերումը 1գ մթերքում տեսակի հաստատումը, պատկանելությունը համեմատ րեֆերենտ շտամների հետ	+		+	--
	Միկրոօրգանիզմների պրոդուցենտ բջիջների բացակայություն	--		--	+
	Հարուցիչ շտամների առկայությունը, այդ թվում թունավորությունը (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	+		+	--
Մոլեկուլյար գենետիկա
	Տեսակի հաստատման շտամային պատկանելություն ՊՇՌ մեթոդը ԳՁՄ (ԳՁՄՆ), արտազատված մթերքից, կամ շտամ պրոդուցենտից, այդ թվում ռեֆերենս շտամով	+		+	+
	ԳՁՄ (ԳՁՄՆ) Սելեկտիվ մարկերների առկայության հակաբիոտիկորեզիստենտ և այլ արտազատված սննդից, կամ հենց սննդում	+		+	+
	ԳՁՄ ուղղորդված գենի էքսպրեսիայի նույնականացումը մթերքում (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	--		+	+
	Կոնկրետ ուղղորդված գենով ԳՁՄ նույնականացում	--		+	+
	Պլազմային ուղղվածություն ԳՁՄ (ԳՁՄՆ), արտազատված մթերքից համեմատ ռեֆերենս-շտամով (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	+		+	--
	Մանրէաբանական և քիմիական անվտանգության հետազոտություն համաձայն N 2-III-4.9-01-2010 Հիգիենիկ նորմատիվների	+		+	+
	in vitro և in vivo թեստերի թունավորություն (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	--/--		--/+	--/+
	Գենոթունավորության Էմսայի թեսթ (նշանակվում է լրացուցիչ հետազոտություն)	--/--		+/+	+/+

Աղյուսակ 6

Հիգիենիկ փորձարկումների լրացուցիչ ձԵՎերը գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմների (գենետիկորեն ձԵՎափոխված միկրոօրգանիզմների նմանակ) փորձաքննության ժամանակ

Ցեղի (տեսակի) պատկանելու- թյունը ԳՁՄ (ԳՁՄՆ) սննդում	Պոտենցիալ ռիսկի գործոն	Կաթնաթթվի ավելցուկային առաջացում
Բորբոսասունկ	Հակաբիոտիկների և միկոտոքսինների արտադրանք	ԳՁՄ միկոտոքսիկոգենի որոշումը, գենով՝ միկոտոքսինով կոդավորված մթերքում, միկոտոքսինի որոշումը սննդամթերքում ստացված և/կամ օգտագործված ԳՁՄ կամ ԳՁՄՆ, հակաբիոտիկների որոշումը մթերքում
Խմորիչներ-շաքարամիցետներ	Էտանոլի ավելցուկային քանակ՝ ալերգոգեն	Էտանոլի խտությունը սննդամթերքում, կառուցվածքաքանակական բաշխումը (սպիտակուցային ուղղվածություն) սննդամթերքում, կամ այլ թեստեր հաստատող ալերգենությունը
Ստրեպտոմիցետներ	Էտանոլի ավելցուկային քանակ՝ ալերգեն	Հակաբիոտիկների որոշումը մթերքում
Սպոռային բացիլներ	Ավելցուկային պրոտեոլիտիկ ակտիվություն, հեմոտոլոգիական ակտիվություն, հակաբիոտիկ նյութերի առաջացում	Մթերքի սուր տոկսիք թեստեր, էրիտրոցիտներով հեմոլիզի ԳՁՄ-ի ազդեցություն, Հակաբիոտիկների որոշումը մթերքում
Էնտերակոկկեր	Ն-նիտրոզամինների, գիստամինի առաջացում հակաբիոտիկ կայունություն	Գիստամինի, Ն-նիտրազամինի որոշումը մթերքում, կայուն գենի հայտնաբերումը վանկոմիցինի և ռիֆամպիցինի հանդեպ
Հետերոֆերմենտատիվ լակտոբացիլներ	Կաթնաթթվի ավելցուկային առաջացում	Կաթնաթթվի խտության որոշումը Դ(-)-մթերքում

Աղյուսակ 7

Կենդանի ԳՁՄՆ պարունակող մթերքի լաբորատոր հետազոտությունների սխեմա

Փորձարկ-վող նմուշներ	Փորձարկման պարունակություն	Հետազոտման արդյունք	Որոշում
1	2	3	4
I և II խմբի մթերք	Տեխնոլոգիական միկրոֆլորայի և կենսատու ԳՁՄՆ քանակի որոշում 1 գ մթերքում	Միկրոօրգանիզմի քանակը սննդամթերքում համապատասխան նորմավորված և հայտարարված արտադրողի քանակին	Փորձաքննության արդյունքների դրական եզրակացություն
	Միկրոօրգանիզմների տիպի և տեսակի պատկանելության հավաստում	Հաստատված է տեսակի և տիպի միկրոօրգանիզմները համաձայն հայտատուին ներկայացված փաստաթղթերի
	Սննդամթերքում ԴՆԹ-ի մարկերային վեկտորային գեների հայտնաբերում	ԴՆԹի մարկերային գենի բացակայություն, պլազմիդային ԴՆԹ
	Սննդամթերքի անվտանգության և որակի լրացուցիչ փորձարկում` վիճաբանության դեպքում	Չի հայտնաբերվել ոչ մի բացասական, անբարենպաստ հատկանիշ սպառողի համար
I և II խմբի մթերք	Կենսունակ ԳՁՄՆ քանակի որոշումը տեխնոլոգիական միկրոֆլորայում 1 գ մթերքում	Մթերքում միկրոօրգանիզմների քանակը չի համապատասխանում արտադրողի կողմից նորմավորված կամ հայտարարված աստիճանին	Փորձաքննության արդյունքների բացասական եզրակացություն
	Միկրոօրգանիզմի ցեղային և/ կամ տեսակային պատկանելության հաստատում	Հավաստված չի մի ցեղի կամ տեսակի պատկանելությունը
	Սննդի նմուշում ԴՆԹ հայտնաբերումը վեկտորային գեների (օրինակ` հակակայունության գեն)	Բացահայտված է մարկերային գեների ԴՆԹ
	Սննդամթերքի որակի և անվտանգության լրացուցիչ հետազոտություններ	Հայտնաբերված է պաթոգեն պլազմիդային ԴՆԹ, կամ չեն համապատասխանում սույն հիգիենիկ նորմատիվների պահանջներին