«Գրանցված է»
ՀՀ արդարադատության
նախարարության կողմից
21 օգոստոսի 2006 թ.
Պետական գրանցման թիվ 10006250

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

23 հունիսի 2006 թ. ք. Երևան

N 718-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

«ՀԱՄԱԿԱՐԳԻՉՆԵՐԻՆ ԵՎ ԴՐԱՆՑԻՑ ՕԳՏՎՈՂՆԵՐԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆՆ ՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» N 2.III-4.10-ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ԵՎ ՆՈՐՄԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի հոդված 4-ի, «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայությունը և դրա ենթակայության մարմինները վերակազմակերպելու և Հայաստանի Հանրապետության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրությունն ու կառուցվածքը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 15.08.2002 թ. N 1316-Ն որոշմամբ հաստատված ՀՀ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրության 7-րդ կետի «ե» ենթակետի՝ ելնելով բնակչության առողջության պահպանման շահերից` համակարգիչներին և դրանցից օգտվողների աշխատանքի կազմակերպմանն ու պայմաններին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները սահմանելու նպատակով

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`

Հաստատել «Համակարգիչներին և դրանցից օգտվողների աշխատանքի կազմակերպմանն ու պայմաններին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» N 2.III-4.10-սանիտարական կանոնները և նորմերը (կցվում է):

Նախարար

Ն. Դավիդյան

Հավելված 1 Հաստատված է Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարի 2006 թ. հունիսի 23-ի N 718-Ն հրամանով

ՀԱՄԱԿԱՐԳԻՉՆԵՐԻՆ ԵՎ ԴՐԱՆՑԻՑ ՕԳՏՎՈՂՆԵՐԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆԸ ՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐ ԵՎ ՆՈՐՄԵՐ N 2.III-4.10-

1. Ընդհանուր դրույթներ

1.1. Սույն սանիտարական կանոնները (այսուհետ՝ կանոններ) սահմանում են համակարգիչներին, դրանցից օգտվող անձանց աշխատանքի կազմակերպման և պայմաններին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները:

1.2. Սույն կանոնները տարածվում են.

• Անհատ ձեռնարկատերերի և իրավաբանական անձանց վրա, որոնք բնակչության սպասարկման ոլորտում (այդ թվում` խաղային և ինտերնետ սրահներում), հանրային, վարչական և ուսումնադաստիարակչական հաստատություններում, օգտագործելով տարբեր տեսակի համակարգիչներ, հաշվիչ (թվային) սարքեր (տպիչ, սկաներ, արտաքին մոդեմ, ցանցային, տեղեկությունների հավաքման, պահպանման սարքեր, էլեկտրասնուցման աղբյուրներ) իրականացնում են գործունեություն, ինչպես նաև հիմնարկների վրա:

2. Համակարգիչներին ներկայացվող պահանջներ

2.1. Համակարգիչների օգտագործման ժամանակ.

• առաջացող ձայնի և ձայնային ճնշման թույլատրելի մակարդակներն են աղյուսակ 1-ում տրված արժեքները (Հավելված 2):

Ձայնի մակարդակի և ձայնային ճնշման մակարդակի չափումները կատարվում են համակարգչային սարքավորումների մակերեսից 50 սմ հեռավորության և աղմուկ առաջացնող աղբյուներից 50 սմ բարձրության վրա.

• էլեկտրամագնիսական դաշտերի ժամանակավոր թույլատրելի մակարդակներն են (ԷԴԺԹՄ) աղյուսակ 2-ում տրված արժեքները (Հավելված 2).
• համակարգչի մոնիտորի միջոցով պատկերի արտացոլման թույլատրելի չափորոշիչները տրված են աղյուսակ 3-ում (Հավելված 2):

3. Համակարգչային աշխատասենյակներին ներկայացվող պահանջներ

3.1. Համակարգչային դասարանները, աշխատասենյակները, խաղային և ինտերնետ սրահները, «Արհեստական և բնական լուսավորում» ՀՀ ՇՆ II-8.03.96 պահանջներին համապատասխան, պետք է ունենան բնական և արհեստական լուսավորություն:

3.2. Համակարգչային աշխատասենյակների (սրահներ, դասարաններ և այլն) աշխատատեղում օդի ջերմաստիճանը, հարաբերական խոնավությունը և օդի շարժման արագությունը սահմանվում է համաձայն «Արտադրական սենքերի միկրոկլիմայի» N2.2.4-001-05 սանիտարական նորմերին:

Հանրակրթական հաստատությունների համակարգչային աշխատասենյակներում միկրոկլիմայի լավագույն չափորոշիչները ներկայացված են աղյուսակ 4-ում (Հավելված 2):

3.3. Հանրակրթական հաստատությունների համակարգչային աշխատասենյակներում յուրաքանչյուր օր կատարվում է հատակի և աշխատատեղերի խոնավ մաքրում, իսկ համակարգչով աշխատելու յուրաքանչյուր ժամից հետո պետք է օդափոխել սենյակը:

3.4. X-XII դասարանների սովորողների համար ինֆորմատիկայի պարապմունքները կազմակերպվում են շաբաթը 2 դասից ոչ ավելի, մնացած դասարաններում՝ շաբաթը 1 դաս:

3.5. Դասերի (պարապմունքների) ժամանակ համակարգիչներով անմիջական աշխատանքի տևողություններն են.

- 6 տարեկան սովորողների համար՝ 10 րոպե,

- 7-10 տարեկան սովորողների համար՝ 15 րոպե,

- 11-12 տարեկան սովորողների համար՝ 20 րոպե,

- 13-14 տարեկան սովորողների համար՝ 25 րոպե,

- 15-18 տարեկան սովորողների համար ուսումնական պարապմունքների առաջին ժամին 30 րոպե, երկրորդին՝ 20 րոպե:

3.6. Սեղանի աշխատանքային մակերեսի լուսավորվածությունը սահմանվում է` 300-500 լք, իսկ էկրանի լուսավորվածությունը` 300 լք: Անհրաժեշտ է բացառել լուսավորության հետևանքով մոնիտորի էկրանի վրա փայլքերի առաջացումը: Մոնիտորի էկրանից մինչև համակարգչով աշխատող անձի աչքերը առաջարկվում է 600-700 մմ հեռավորություն, բայց ոչ պակաս 500 մմ-ից՝ հաշվի առնելով այբբուբենաթվային նշանների և խորհրդանիշների չափերը:

 4. Համակարգչային աշխատատեղերում էլեկտրամագնիսական դաշտի մակարդակի հիգիենիկ գնահատման և գործիքային վերահսկման ընթացակարգը

4.1. Աշխատատեղերում էլեկտրամագնիսական դաշտի գործիքային վերահսկումը կատարվում է.

• նոր աշխատատեղերի ստեղծման ժամանակ՝ կազմակերպությունների հայտերով կամ պատվերով,
• աշխատանքային պայմանների ուսումնասիրության ընթացքում, աշխատատեղերի ատեստավորման ժամանակ:

4.2. Էլեկտրամագնիսական դաշտերի մակարդակների գործիքային վերահսկողությունը իրականացվում է պետական ստուգաչափում անցած և չափումերի 20% թույլատրելի հարաբերական սխալ ունեցող սարքերով:

4.3. Գործիքային վերահսկողություն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է.

• կազմել համակարգչային աշխատատեղերի ուրվագիծը,
• արձանագրել աշխատատեղի սարքավորումների անձնագրային տվյալները,
• գործիքային չափումների կատարման ժամանակ համակարգչային բոլոր սարքավորումները պետք է միացված լինեն էլեկտրական հոսանքին,
• էլեկտրաստատիկ դաշտի մակարդակների չափումը պետք է սկսել ոչ շուտ, քան հոսանքին միացնելուց 20 րոպե հետո:

4.4. Աշխատատեղերում ստատիկ էլեկտրական դաշտերի, փոփոխական մագնիսական և էլեկտրական դաշտերի չափումները կատարվում են մոնիտորի էկրանից 50 սմ հեռավորության վրա, 3 մակարդակներում՝ 0,5 մ, 1,0 մ և 1,5 մ բարձրության վրա:

4.5. Աշխատատեղերում էլեկտրամագնիսական դաշտի մակարդակների հիգիենիկ գնահատում.

• չափման արդյունքների հիգիենիկ գնահատականը տրվում է հաշվի առնելով չափիչ սարքի թույլատրելի հարաբերական սխալը,
• եթե հետազոտվող աշխատատեղում էլեկտրական և (կամ) մագնիսական դաշտի ինտենսիվությունը, 5-2000 Գց լայնքաչափում գերազանցում է սույն կանոնների աղյուսակ 2-ում (Հավելված 2) նշված արժեքները, ապա կատարվում է արտադրական էլեկտրամագնիսական դաշտի հաճախականության ֆոնային մակարդակների չափումներ (սարքավորումների անջատված վիճակում),
• 50 Գց հաճախականության էլեկտրական դաշտի ֆոնային մակարդակը չպետք է գերազանցի 500 Վ/մ-ը,
• մագնիսական դաշտի ինդուկցիայի ֆոնային մակարդակները չպետք է գերազանցեն այն արժեքները, որոնք կբերեն պատկերի արտացոլման թույլատրելի չափորոշիչների խախտման (Հավելված 2-ի աղյուսակ 3):

Հավելված 2

Աղյուսակ 1

Ձայնային ճնշման մակարդակները օկտավային գոտիներում

Ձայնային ճնշման մակարդակները օկտավային գոտիներում, միջին երկրաչափական հաճախականություններով									Ձայնի մակարդակը, դԲԱ
31,5Հց	63 Հց	125 Հց	250 Հց	500 Հց	1000 Հց	2000 Հց	4000 Հց	8000 Հց
86 դԲ	71 դԲ	61 դԲ	54 դԲ	49 դԲ	45 դԲ	42 դԲ	40 դԲ	38 դԲ	50

Աղյուսակ 2

Էլեկտրամագնիսական դաշտերի ժամանակավոր թույլատրելի մակարդակները

Չափորոշիչներ		ԷԴԺԹՄ
Էլեկտրական դաշտի լարվածությունը	հաճախականությունների լայնքաչափը 5Գց-2կԳց	25 Վ/մ
	հաճախականությունների լայնքաչափը 2Գց-400կԳց	2,5 Վ/մ
Մագնիսական դաշտի խտությունը	հաճախականությունների լայնքաչափը 5Գց-2կԳց	250 նՏլ
	հաճախականությունների լայնքաչափը 2Գց-400կԳց	25 նՏլ
Մոնիտորի էկրանի էլեկտրաստատիկ պոտենցիալը		500Վ

Աղյուսակ 3

Համակարգչի մոնիտորի պատկերի արտացոլման թույլատրելի չափորոշիչները

N	Չափորոշիչներ	Թույլատրելի արժեքներ
1	Սպիտակ դաշտի պայծառություն	35 կդ /մ2 ոչ պակաս
2	Աշխատանքային դաշտի պայծառության անհավասարաչափ լինելը	+/- 20% -ից ոչ ավելի
3	Ցայտագունություն (մոնոքրոմ ռեժիմի համար)	3:1 ոչ պակաս
4	Պատկերի ժամանակավոր անկայունություն (պատկերի պայծառության ժամանակավոր փոփոխություն)	չպետք է ֆիքսվի
5	Պատկերի տարածական անկայունություն (Էկրանի վրա պատկերի որոշ մասերի դիրքի փոփոխություններ)	2 x 1E(-4L) - ից ոչ ավելի, որտեղ L - դիտելու նախագծային հեռավորություն է, մմ

Աղյուսակ 4

Հանրակրթական հաստատությունների համակարգչային աշխատասենյակներում միկրոկլիմայի լավագույն չափորոշիչները

Օդի ջերմաստիճան, C0	Հարաբերական խոնավություն, %	Օդի շարժման արագություն, մ/վրկ
19	62	< 0,1
20	58	< 0,1
21	55	< 0,1