«Գրանցված է»
ՀՀ արդարադատության
նախարարության կողմից
17 փետրվարի 2006 թ.
Պետական գրանցման թիվ 10006045

ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ

14 դեկտեմբերի 2005 թ. ք. Երևան

N 1191-Ն

Հ Ր Ա Մ Ա Ն

«ՄԱՆՈՒԿՆԵՐԻ, ԴԵՌԱՀԱՍՆԵՐԻ ԵՎ ՄԵԾԱՀԱՍԱԿՆԵՐԻ ՀԱԳՈՒՍՏԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» N 2.III.4-7 ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» ՀՀ օրենքի հոդված 4-ի, «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայությունը և դրա ենթակայության մարմինները վերակազմակերպելու և Հայաստանի Հանրապետության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրությունն ու կառուցվածքը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 15.08.2002 թ. N 1316-Ն որոշմամբ հաստատված ՀՀ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրության 7-րդ կետի «ե» ենթակետի՝ ելնելով բնակչության առողջության պահպանման շահերից՝ երեխաների օրգանիզմի վրա վնասակար գործոնների ազդեցությունը կանխելու և համապատասխան սանիտարական կանոններ սահմանելու նպատակով.

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ՝

1. Հաստատել «Մանուկների, դեռահասների և մեծահասակների հագուստին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» N 2.III.4-7 սանիտարական կանոնները /կցվում է/:

2. ՀՀ ԱՆ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության պետ Ա. Վանյանին՝ սահմանել հսկողություն «Մանուկների, դեռահասների և մեծահասակների հագուստին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» N 2.III.4-7 սանիտարական կանոնների կատարման նկատմամբ:

Նախարար՝

Ն. Դավիդյան

Հաստատված է՝ ՀՀ առողջապահության նախարարի 2005 թ. դեկտեմբերի 14-ի N 1191-Ն հրամանով

ՄԱՆՈՒԿՆԵՐԻ, ԴԵՌԱՀԱՍՆԵՐԻ ԵՎ ՄԵԾԱՀԱՍԱԿՆԵՐԻ ՀԱԳՈՒՍՏԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

Ս Ա Ն Ի Տ Ա Ր Ա Կ Ա Ն   Ն Ո Ր Մ Ե Ր  ԵՎ  Կ Ա Ն Ո Ն Ն Ե Ր - N 2.III.4-7

1. Ընդհանուր դրույթներ

1.1. Սույն սանիտարական կանոնները սահմանում են հագուստին (այսուհետև՝ արտադրանք) և դրանց պատրաստման համար օգտագործվող գործվածքներին և նյութերին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները:

1.2. Սանիտարական կանոնների պահանջները տարածվում են.

• գործվածքային սպիտակեղենի, գործվածքային զգեստների, վերարկուների, կոստյումների, գուլպաների, գլխարկների, գլխաշորերի, շարֆերի տեսականու վրա,
• բնական հումքից պատրաստված արտադրանքի վրա, որը արտադրության ընթացքում ենթարկվում է մշակման (ներկման, ներծծման, իոնիզացնող ճառագայթման ազդեցության և այլն),
• քիմիական թելերից ու մանրաթելերից պատրաստված կաշվե և մորթե արտադրանքի վրա:

2. Հագուստի հիգիենիկ դասակարգումը

2.1. Արտադրանքի անվտանգության աստիճանը որոշվում է հիգիենիկ դասակարգմամբ, որտեղ հիմնական դասակարգող տարրերն են հանդիսանում մաշկի հետ հագուստի անմիջական շփման մակերեսը, հագուստ օգտագործողի տարիքը և հագուստի անընդհատ օգտագործման տևողությունը:

2.2. Ըստ հագուստի հետ մարմնի շփման մակերեսի և շփման աստիճանի, արտադրանքի համար սահմանվում է հետևյալ բալային համակարգը:

• Մեծ մակերեսով (մարմնի մակերեսի 15%-ից սկսած և ավելի) մաշկի հետ անմիջական շփում ունեցող հագուստ՝ 1 բալ:
• Փոքր մակերեսով (մարմնի մակերեսի 15%-ից պակաս) մաշկի հետ անմիջական շփում ունեցող հագուստ՝ 2 բալ:
• Մաշկի հետ անմիջական շփում չունեցող հագուստ՝ 3 բալ:

2.3. Ըստ երեխաների և մեծահասակների տարիքային ֆիզիոլոգիական առանձնահատկությունների բալային գնահատմամբ հագուստը բաժանվում է.

• Նորածինների համար՝ 0 բալ:
• Մինչև 3 տարեկան երեխաների համար՝ 1 բալ:
• 4 տարեկանից մինչև 7 տարեկան երեխաների համար՝ 2 բալ:
• 8 տարեկանից մինչև 12 տարեկան երեխաների համար՝ 3 բալ:
• 13 տարեկանից մինչև 15 տարեկան դեռահասների համար՝ 4 բալ:
• 16 տարեկան պատանիների, աղջիկների և մեծահասակների համար՝ 5 բալ:

2.4. Ըստ հագուստի անընդհատ օգտագործման հաճախականությունից և տևողությունից, բալային գնահատմամբ արտադրանքը բաժանվում է.

• Կանոնավոր օգտագործվող (ամեն օր 4 ժամ և ավելի) հագուստ՝ 1 բալ:
• Հազվադեպ օգտագործվող (շաբաթը 1-2 անգամ-4 ժամից ոչ ավելի) հագուստ՝ 2 բալ:

2.5. Յուրաքանչյուր կոնկրետ արտադրատեսակի համար, ըստ բալային համակարգի, անհրաժեշտ է որոշել դասակարգող ցուցանիշը (ԴՑ), որը սահմանում է երեխաների և մեծահասակների առողջության վրա արտադրանքի հնարավոր վտանգի աստիճանը և որոշվում է հետևյալ բանաձևով.

ԴՑ =

3    ∑Բ 1 (∑Բmax  - ∑Բmin) + 1

,

որտեղ

∑Բ - դասակարգմանը համապատասխան՝ արտադրանքին տրված բալերի գումարը,

∑Բmax - դասակարգմանը համապատասխան՝ արտադրանքին տրված հնարավոր առավելագույն բալերի գումարը,

∑Բmin - դասակարգմանը համապատասխան՝ արտադրանքին տրված հնարավոր նվազագույն բալերի գումարը:

3. Երեխաների, դեռահասների, մեծահասակների հագուստին և մանկական տակդիրներին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները

3.1. Ընդհանուր պահանջներ

3.1.1. Ըստ սույն սանիտարական կանոնների 2.5 կետով հաշվարկված դասակարգող ցուցանիշի (ԴՑ) արժեքի՝ արտադրանքը բաժանվում է 4 դասի.

I դաս-դասակարգման ցուցանիշը՝ 0,38-0,55,

II դաս-դասակարգման ցուցանիշը՝ 0,56-0,70,

III դաս-դասակարգման ցուցանիշը՝ 0,71-0,92,

IV դաս-դասակարգման ցուցանիշը՝ 0,93-1,25:

Արտադրանքի բաժանումը ըստ դասերի և դրանց միջոցով հագուստի օգտագործման եղանակը կապված երեխաների և մեծահասակների տարիքից ներկայացված են աղյուսակ 1-ում:

ՀԱԳՈՒՍՏԻ ԲԱԺԱՆՈՒՄԸ ԸՍՏ ԴԱՍԵՐԻ

Աղյուսակ 1

Օգտագործողի տարիքը	Հագուստի I շերտը				Հագուստի II շերտը		Հագուստի III շերտը
	Ամենօրյա օգտագործման հագուստ		Հազվադեպ օգտագործման հագուստ		Ամենօրյա օգտագործ-ման հագուստ	Հազվադեպ օգտագործ-ման հագուստ	Ամենօրյա օգտագործ-ման հագուստ	Հազվադեպ օգտագործ-ման հագուստ
	Մաշկի հետ շփման մակե-րեսը 15%-ից ավելի	Մաշկի հետ շփման մակե-րեսը 15%-ից պակաս	Մաշկի հետ շփման մակե-րեսը 15%-ից ավելի	Մաշկի հետ շփման մակե-րեսը 15%-ից պակաս	Մաշկի հետ շփման մակերեսը 15%-ից պակաս		Մաշկի հետ շփումը բացակայում է
Նորածիններ	I դաս	I դաս	I դաս	I դաս	I դաս	II դաս	II դաս	III դաս
Մինչև 3 տարեկան	I դաս	I դաս	I դաս	II դաս	I դաս	II դաս	II դաս	III դաս
4-7 տարեկան	I դաս	II դաս	II դաս	III դաս	II դաս	III դաս	III դաս	III դաս
8-12 տարեկան	II դաս	III դաս	III դաս	III դաս	III դաս	III դաս	III դաս	IV դաս
13-15 տարեկան	III դաս	III դաս	III դաս	IVդաս	III դաս	IV դաս	IV դաս	IV դաս
16 տարեկանից բարձր և մեծահասակներ	III դաս	IVդաս	IVդաս	IVդաս	IV դաս	IV դաս	IV դաս	IV դաս

3.1.2. Մանուկների, դեռահասների և մեծահասակների հագուստը, ինչպես նաև մանկական տակդիրները, կախված դասից զգայորոշման (օրգանոլեպտիկ), ֆիզիկոհիգիենիկ, սանիտարաքիմիական և թունաբանահիգիենիկ ցուցանիշներով պետք է համապատասխանեն սույն սանիտարական կանոններով սահմանված հիգիենիկ պահանջներին:

3.2. Զգայորոշման ցուցանիշներին ներկայացվող պահանջներ

Արտադրանքի զգայորոշման ցուցանիշները, կախված նրա դասից, պետք է համապատասխանեն աղյուսակ 2-ի պահանջներին:

 Աղյուսակ 2

Դասերը	Մոդելային ջրային միջավայրի հոտի ուժգնությունը, արտահայտված բալերով	Հոտի բնութագիրը	Հոտի արտահայտվելը
I - II	1 բալից ոչ ավելի (0-1)	Շատ թույլ	Հոտը սովորաբար չի զգացվում, փորձառու հետազոտողի կողմից չի հայտնաբերվում
III - IV	2 բալից ոչ ավելի (0-2)	Թույլ	Հոտը հայտնաբերվում է ոչ փորձառու հետազոտողի կողմից, եթե նրա ուշադրությունը հրավիրվի դրա վրա

3.3. Ֆիզիկոհիգիենիկ ցուցանիշներին ներկայացվող պահանջներ

Արտադրանքի ֆիզիկոհիգիենիկ ցուցանիշները, կախված նրա դասից, պետք է համապատասխանեն աղյուսակ 3-ի պահանջներին:

Աղյուսակ 3

Դասերը	Հիդրոսկոպիկականությունը, %-ով, ոչ պակաս	Օդաթափանցելիություն, դմ3/մ2/վրկ, ոչ պակաս		Էլեկտրականացումը, կվ/մ, ոչ ավելի
		Գործվածքային (տրիկոտաժե) կտորներ	Կտորներ
I	14	500	150	2
II	10	430	100	3
III	4	200	70	4,5
IV	չի որոշվում	չի որոշվում		7

   
   
3.4. Սանիտարաքիմիական ցուցանիշներին ներկայացվող պահանջներ

3.4.1. Արտադրանքի կտորների կազմի մեջ մտնող մանրաթելերից արտազատվող նյութերի սահմանային թույլատրելի խտությունները (ՍԹԽ) չպետք է գերազանցեն աղյուսակ 4-ում նշված քանակները:

 Աղյուսակ 4

Կտորների կազմի մեջ մտնող մանրաթելերը	Արտազատվող նյութերի անվանումը	Ջրային միջավայր, մգ/լ, ոչ ավելի	Օդային միջավայր, մգ/մ 3 , ոչ ավելի
Բնական մանրաթել	Գումարային ըստ թունաքիմիկատների Պենտաքլորֆենոլ «*» ֆորմալդեհիդ	0,05 0,1	- 0,003
Արհեստական մանրաթել (վիսկոզա, ացետատներ)	Ծծմբաածխածին	1,0	0,005
Քիմիական մանրաթել. պոլիէթերային (ՊԷ, լավսան)	Էթիլենգլիկոլ Դիմեթիլտերեֆտալատ	1,0 1,5	1,0 0,05
Պոլիամիդային մանրաթելեր (ՊԱ, կապրոն, նեյլոն)	Կապրոլակտամ Հեքսամեթիլենդիամին	0,5 0,01	0,06 0,001
Պոլիվինիլքլորիդային (ՊՎՔ, քլորին)	Բենզոլ Տոլուոլ Դիոկտիլֆտալատ Դիբուտիլֆտալատ	0,01 0,5 2,0 0,2	0,1 0,6 0,02 -
Պոլիվինիլսպիրտային (ՊՎՍ, վինոլ)	Վինիլացետատ	0,2	0,15
Պոլիոլեֆինային (պոլիպրոպիլենային, պոլիէթիլենային)	Ֆորմալդեհիդ Ացետալդեհիդ	0,1 0,2	0,003 0,01
Պոլիուրետային (սպանդեկս)	Էթիլենգլիկոլ Ացետալդեհիդ	1,0 0,2	1,0 0,01
Ներկանյութեր	Բեզիդինի հիմքով	չի թույլատրվում	չի թույլատրվում
	Մկնդեղ (As)	0,05	0,003
	Կապար (Pb)	0,03	0,0003
	Կադմիում (Cd)	0,001	0,0003
	Քրոմ (Cr)	0,1	0,0015
	Կոբալտ (Co)	0,1	0,001
	Պղինձ (Cu)	1,0	0,001
	Նիկել (Ni)	0,1	0,001
	Սնդիկ (Hg)	0,0005	0,0003

 * Արտածծվածքներում ֆորմալդեհիդի պարունակությունը որոշվում է տարբեր հումքային կազմերի համար:

3.5. Թունաբանահիգիենիկ պահանջներ

Արտադրանքի թունաբանահիգիենիկ գնահատականը տրվում է քիմիական նյութերի միգրացիայի մակարդակը որոշող թունավորության ինդեքսով: Թունավորության ինդեքսը որոշվում է սահմանված կարգով (բջջային թեստ-օբյեկտի վրա in vitro /It/) և ստացված արդյունքը պետք է գտնվի 70-120 %-ի սահմանում:

3.6. Նորածինների, այդ թվում վաղածինների հագուստին ներկայացվող հատուկ հիգիենիկ պահանջներ

3.6.1. Նորածինների (կյանքի առաջին 28 օրը), այդ թվում վաղածինների համար հագուստը (արտադրանքը) պետք է պատրաստված լինի բնական գործվածքներից և կտորներից: Հագուստը կարելու համար քիմիական թելեր և մանրաթելեր  թույլատրվում է օգտագործել միայն, եթե դրանք չեն շփվելու երեխայի մաշկի հետ:

3.6.2. Հագուստի բոլոր կարերը, բացվածքների շրջակարերը պետք է կատարված լինեն միայն դիմային երեսի վրա:

3.6.3. Թույլատրվում է սինթետիկ նյութեր օգտագործել կարճատև (2 ժամից ոչ ավելի) օգտագործման հագուստի զարդարման համար (ժանյակներ, ասեղնագործվածքներ, կարեր, ապլիկացիաներ): Զարդարանքը չպետք է շփվի երեխայի մաշկի հետ:

3.6.4. Նորածինների և վաղածինների հագուստը իր ֆիզիկոհիգիենիկ, սանիտարաքիմիական և թունաբանահիգիենիկ ցուցանիշներով պետք է համապատասխանի սույն սանիտարական կանոնների 3.3, 3.4 և 3.5 կետերին:

3.6.5. Վաղածին երեխաների համար նախատեսված արտադրանքի կառուցվածքում անհրաժեշտ է նախատեսել.

• երեխայի գլխի և մարմնի հետ արտադրանքի հնարավոր շփման տեղերում կարերի և հանգույցների բացակայություն,
• մարմնի հետ շփման մասերում կոճակների, կոճգամների բացակայություն:

Սողաշորերը թաթերի շրջանում պետք է ունենան 100 %-ոց բրդից լրացուցիչ ներքին շերտ (աստառ):

Չի թույլատրվում երեխայի գլխի մասից հագցվող հագուստի (արտադրանքի) պատրաստում:

3.6.6. Պատրաստի արտադրանքի պիտակի վրա պետք է նշել հետևյալ մակագրությունը. «Նախնական լվացումը պարտադիր է»:

3.7. Մանկական խանձարուրներին (подгузник) ներկայացվող հիգիենիկ պահանջները

Մանկական խանձարուրների զգայորոշման, սանիտարաքիմիական և թունաբանահիգիենիկ պահանջները պետք է համապատասխանեն սույն սանիտարական կանոնների 3.2, 3.4, 3.5 կետերի պահանջներին:

Հավելված 1