|
Հաստատված է |
Հ Ր Ա Հ Ա Ն Գ
ՊԵՏԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՍԵՓԱԿԱՆԱՇՆՈՐՀՈՒՄԸ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՄԵՋ ԱՐՏԱՑՈԼԵԼՈՒ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ
Ելնելով ՀՀ կառավարության 1993 թ. հունիսի 3-ի` N 292 որոշմամբ հաստատված «Հաշվապահական հաշվառման և հաշվետվության մասին» կանոնադրության երրորդ կետից, ՀՀ ֆինանսների նախարարությունը հաստատում է.
Բ Ա Ժ Ի Ն I
Սեփականաշնորհման նպատակով պետական ձեռնարկության գույքի եվ պասիվների գնահատման արդյունքների արտացոլումը հաշվապահական հաշվառման մեջ
Սեփականաշնորհման նպատակով պետական ձեռնարկության ակտիվների գնահատման * արդյունքները հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլվում են.
1. Հիմնական միջոցներ` այդ թվում շենքեր և շինություններ:
1.1. Մինչև 70 տոկոս մաշվածություն ունեցող հիմնական միջոցների, (բացառությամբ շենքերի և շինությունների) և մինչև 80 տոկոս մաշվածություն ունեցող շենքերի և շինությունների գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դեբետ 01 «Հիմնական միջոցներ» հաշիվ
Կրեդիտ 88 «Հատուկ նշանակության հիմնադրամներ» ենթահաշիվ
Մինչև 70 տոկոս մաշվածություն ունեցող հիմնական միջոցների (բացառությամբ շենքերի և շինությունների) և մինչև 80 տոկոս մաշվածություն ունեցող շենքերի և շինությունների մաշվածության գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 88 հաշիվ
Կ-տ 02 «Հիմնական միջոցների մաշվածություն» հաշիվ
1.2. 70 տոկոս և ավելի մաշվածություն ունեցող հիմնական միջոցների (բացառությամբ շենքերի և շինությունների) և 80 ու ավելի տոկոս մաշվածություն ունեցող շենքերի և շինությունների գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 01 հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
70 տոկոս և ավելի մաշվածություն ունեցող հիմնական միջոցների (բացառությամբ շենքերի և շինությունների) և 80 և ավելի տոկոս մաշվածություն ունեցող շենքերի և շինությունների մաշվածության գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 88 հաշիվ
Կ-տ 02 հաշիվ
Հիմնական միջոցների գնահատված արժեքի 30 տոկոսի (բացառությամբ շենքերի և շինությունների) և հիմնական միջոցների գնահատված մնացորդային արժեքի (հիմնական միջոցների գնահատված արժեքի և մաշվածության գնահատված արժեքի տարբերություն) տարբերության չափով, ինչպես նաև շենքերի և շինությունների գնահատված արժեքի 20 տոկոսի ու շենքերի և շինությունների գնահատված մնացորդային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 02 հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
2. Կապիտալ ներդրումներ և տեղակայման ենթակա սարքավորումներ
2.1. Տեղակայման ենթակա սարքավորումների գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 07 «Տեղակայման ենթակա սարքավորումներ» հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
2.2. Կապիտալ ներդրումների գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 08 «Կապիտալ ներդրումներ» հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
Այն դեպքում, երբ անավարտ շինարարության օբյեկտի գնահատված արժեքը, կախված շինարարական աշխատանքների դադարեցման ժամկետից իջեցվել է, իջեցված գումարի չափով լրացուցիչ տրվում է.
Դ-տ 88 հաշիվ
Կ-տ 08 հաշիվ
3. Պաշարներ և ծախսեր
3.1. Նյութերի գնահատված և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 10 «Նյութեր»
Կ-տ 88 հաշիվ
3.2. Փոքրարժեք և արագամաշ առարկաների հաշվեկշռային արժեքի և գնահատված արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 12 «Փոքրարժեք և արագամաշ առարկաներ» հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
Փոքրարժեք և արագամաշ առարկաների մաշվածության գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 88 հաշիվ
Կ-տ 13 «Փոքրարժեք և արագամաշ առարկաների մաշվածություն» հաշիվ
3.3. Պատրաստի արտադրանքի գնահատված արժեքի և հաշվեկշռային արժեքի տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 40 «Պատրաստի արտադրանք» հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ Այն դեպքում, երբ պատրաստի արտադրանքի գնահատված արժեքը փոքր է հաշվեկշռային արժեքից, այդ տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 88 հաշիվ
Կ-տ 40 հաշիվ
4. Ձեռնարկության մնացած գույքը և պասիվները գնահատված են ըստ հաշվեկշռային արժեքի, որոնց համար լրացուցիչ հաշվապահական ձևակերպումներ չեն տրվում:
Ընդ որում, արտարժույթով արտահայտված ակտիվները և փոխառու պասիվները հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլվում են ՀՀ ֆինանսների նախարարության 1992 թ. նոյեմբերի 2-ի «Ձեռնարկությունների տարադրամային հաշիվների և հաշվապահական հաշվառման տարադրամային հոդվածների վերագնահատման» N 18-06 կարգով վերագնահատված արժեքով:
5. Սեփականաշնորհվող ձեռնարկության գինը (մեկնարկային գինը) որոշվում է գնահատված ակտիվների հանրագումարը պակասեցնելով գնահատված փոխառու պասիվների գումարի չափով:
Բ Ա Ժ Ի Ն II
Պետական ձեռնարկության սեփականաշնորհումը նոր ձեռնարկության վերակազմավորման միջոցով
Սեփականաշնորհված պետական ձեռնարկությունը պետական ռեգիստրում գրանցում ստանալու ամսվա վերջին օրվա դրությամբ կազմում է եզրափակիչ հաշվետվություններ ** ՀՀ ֆինանսների նախարարության կողմից հաստատված «Ձեռնարկության հաշվեկշիռ» ձև 1, «Հաշվետվություն ֆինանսական արդյունքների մասին» ձև 2, «Հաշվապահական հաշվեկշռին կից հավելված» N 5:
Վերակազմավորված նոր ձեռնարկության համար վերը նշված եզրափակիչ հաշվետվությունները հանդիսանում են մուտքի հաշվետվություններ: Սեփականաշնորհված ձեռնարկության համար հաշվետու ժամանակաշրջանի սկիզբ է հանդիսանում պետական գրանցմանը հաջորդող ամսվա 1-ը:
Ե Ն Թ Ա Բ Ա Ժ Ի Ն 1
Պետական ձեռնարկությունների սեփականաշնորհումը բաց բաժնետիրական ընկերությունների ձեվով
Պետական ձեռնարկության` բաց բաժնետիրական ընկերության ձևով սեփականաշնորհման արտացոլումը հաշվապահական հաշվառման մեջ կատարվում է պետական գրանցման հաջորդ ամսվա մեջ.
1. Կատարվում են 1-ին բաժնում նշված ձևակերպումները:
Նշված ձևակերպումները իրականացնելուց հետո 88 «Հատուկ նշանակության հիմնադրամներ» հաշվի «Գույքի գնահատում» ենթահաշվի մնացորդը (գույքի գնահատման արդյունքները) հաշվեգրվում է 85 «Կանոնադրական ֆոնդ» հաշվին.
Դ-տ 88 «Հատուկ նշանակության հիմնադրամներ» հաշիվ («Գույքի գնահատում» ենթահաշիվ)
Կ-տ 85 «Կանոնադրական ֆոնդ» հաշիվ
2. Սեփականաշնորհման նպատակով պետական ձեռնարկության գույքի գնահատման պահի դրությամբ առկա սեփական պասսիվների մնացորդները ձևակերպվում են.
2.1. Սեփականաշնորհվող պետական ձեռնարկության կանոնադրական ֆոնդի մնացորդը.
Դ-տ 85 հաշիվ
Կ-տ 85 հաշիվ
2.2. Պահուստաֆոնդի մնացորդը.
Դ-տ 86 «Պահուստաֆոնդ» հաշիվ
Կ-տ 85 հաշիվ
2.3. Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթի մնացորդը.
Դ-տ 87 «Չբաշխված շահույթ» («Նախորդ տարիների չբաշխված շահույթ» ենթահաշիվ)
Կ-տ 85 հաշիվ
2.4. Հաշվետու տարվա չբաշխված շահույթի մնացորդը.
Դ-տ 87 հաշիվ («Հաշվետու տարվա չբաշխված շահույթ» ենթահաշիվ)
Կ-տ 85 հաշիվ
2.5. Հատուկ նշանակության հիմնադրամների մնացորդը.
Դ-տ 88 «Հատուկ նշանակության հիմնադրամներ» հաշիվ
Կ-տ 85 հաշիվ
2.6. Նպատակային ֆինանսավորման և մուտքերի մնացորդը.
Դ-տ 96 «Նպատակային ֆինանսավորում և մուտքեր» հաշիվ
Կ-տ 85 հաշիվ
Այս թղթակցություններից հետո 85 հաշվի մնացորդը պետք է հավասար լինի վերակազմավորված բաց բաժնետիրական ընկերության նախնական (մեկնարկային) գնին:
3. Եթե 1-ին կետի ձևակերպումները կատարելիս այդ ակտիվների փաստացի մնացորդները գույքի գնահատման պահի նկատմամբ պակասել են, ապա այդ տարբերության չափով տրվում է.
Դ-տ 04 «Ոչ նյութական ակտիվներ» հաշիվ
Կ-տ Նվազած համապատասխան ակտիվներ
Ընդ որում շրջանառու միջոցների նվազման մասով գումարները կուտակվում են 04 հաշվի առանձին ենթահաշվում:
4. Եթե բաժանորդագրության արդյունքներով բաժնետիրական ընկերության կանոնադրական ֆոնդի մեծությունը գերազանցում է ձեռնարկության նախնական (մեկնարկային) գնին, տրվում է հետևյալ ձևակերպումը.
Դ-տ 04 հաշիվ
Կ-տ 85 հաշիվ
իսկ եթե նվազում է`
Դ-տ 85 հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
1-ին ենթաբաժնում բերված ձևակերպումները կատարելուց հետո 85 հաշվի մնացորդը պետք է հավասար լինի բաժնետիրական ընկերության կանոնադրության մեջ գրանցված կանոնադրական ֆոնդի մեծությանը:
Ե Ն Թ Ա Բ Ա Ժ Ի Ն 2
Պետական ձեռնարկության սեփականաշնորհումը, որի հետեվանքով այն վերակազմավորվում է սեփականաշնորհման սուբյեկտի (գնորդ ձեռնարկության) դուստր ձեռնարկության
Պետական ձեռնարկությունը սեփականաշնորհելուց հետո կարող է վերակազմավորվել սեփականաշնորհման սուբյեկտի (գնորդ ձեռնարկության) դուստր ձեռնարկության: Որպես սեփականաշնորհման սուբյեկտ կարող է հանդես գալ ինչպես աշխատավորական կոլեկտիվի կողմից հիմնադրված ձեռնարկությունը, այնպես էլ այլ անձանց պատկանող ձեռնարկությունը:
Պետական ձեռնարկության սեփականաշնորհումը և նրա վերակազմավորումը սեփականաշնորհման սուբյեկտի (գնորդ ձեռնարկության) դուստր ձեռնարկության հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլվում է.
1. Կատարվում են 1-ին ենթաբաժնում նշված ձևակերպումները, բացի 4-րդ կետում նշված ձևակերպումների
2. Եթե պետական ձեռնարկությունը սեփականաշնորհվել է աճուրդի (մրցույթի) միջոցով, որի հետևանքով ձեռնարկության վաճառքի գինը մեկնարկային գնի նկատմամբ փոփոխվել է, տրվում են հետևյալ ձևակերպումները.
2.1. Մեկնարկային գնի նկատմամբ վաճառքի գնի գերազանցման չափով.
Դ-տ 04 հաշիվ
Կ-տ 85 հաշիվ
2.2. Վաճառքի գնի նկատմամբ մեկնարկային գնի գերազանցման չափով.
Դ-տ 85 հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
Նշված ձևակերպումները կատարելուց հետո 85 հաշվի մնացորդը պետք է հավասար լինի դուստր ձեռնարկության հիմնադիր փաստաթղթերում գրանցված կանոնադրական ֆոնդի մեծությանը:
3. Գնորդ ձեռնարկության հաշվապահական հաշվառման մեջ պետական ձեռնարկության գնումը, որպես դուստր ձեռնարկություն, արտացոլվում է.
3.1. Գնված պետական ձեռնարկության գնի չափով.
Դ-տ 06 «Երկարաժամկետ ֆինանսական ներդրումներ» հաշիվ
Կ-տ 67 «Հաշվարկներ արտաբյուջետային վճարումների գծով» հաշիվ
Այս ձևակերպումների ժամանակ սույն կետի 06 հաշվի մնացորդը պետք է հավասար լինի 2-րդ կետի 85 հաշվի մնացորդին, եթե ուրիշ ներդրում չունի:
3.2. Գնված պետական ձեռնարկության դիմաց վճարված գումարի չափով.
Դ-տ 67 հաշիվ
Կ-տ 50, 51, 52, 55, 58 հաշիվներ
67 Հաշվի մնացորդը ցույց է տալիս գնված ձեռնարկության դիմաց պետական բյուջեին առկա պարտքի մնացորդը:
Բ Ա Ժ Ի Ն III
Պետական ձեռնարկության սեփականաշնորհումը, որի հետեվանքով նրա գույքը եվ պարտավորությունները մուտքագրվում են սեփականաշնորհման սուբյեկտի (գնորդ ձեռնարկության) հաշվեկշիռ
Պետական ձեռնարկությունը կարող է սեփականաշնորհվել մրցույթով կամ աճուրդով` գույքը և պարտավորությունները այլ ձեռնարկությանը վաճառելու միջոցով: Որպես գնորդ կարող են հանդես գալ ինչպես աշխատանքային կոլեկտիվի կողմից հիմնադրված ձեռնարկությունը, այնպես էլ այլ անձանց պատկանող ձեռնարկությունը:
Սեփականաշնորհվող ձեռնարկության գնումից հետո (ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով օբյեկտը վաճառող մարմնի և գնորդի միջև կնքվում է պայմանագիր) սեփականաշնորհվող ձեռնարկությունը սահմանված կարգով լուծարվում է:
Գնորդ ձեռնարկության սեփականաշնորհումը` գույքը և պարտավորություններն այլ ձեռնարկությանը վաճառելու միջոցով գնորդ ձեռնարկության հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլվում է.
1. Սեփականաշնորհված ձեռնարկության ակտիվների (ըստ գնահատման ակտի տվյալների) մուտքագրումը
Դ-տ Համապատասխան ակտիվների հաշվառման հաշիվներ
Կ-տ 67 հաշիվ
2. Սեփականաշնորհված ձեռնարկության պարտավորությունների մուտքագրումը
Դ-տ 67 հաշիվ
Կ-տ Համապատասխան ակտիվների հաշվառման հաշիվներ
3. Աճուրդով (մրցույթով) վաճառքի դեպքում վաճառքի գինը գերազանցել է մեկնարկային գնին
Դ-տ 04 հաշիվ
Կ-տ 67 հաշիվ
4. Աճուրդով (մրցույթով) վաճառքի դեպքում վաճառքի գինը պակաս է եղել մեկնարկային գնից
Դ-տ 67 հաշիվ
Կ-տ 88 հաշիվ
Այս ձևակերպումները կատարելուց հետո 67 հաշվի մնացորդը պետք է հավասար լինի սեփականաշնորհված ձեռնարկության գնման գնին:
5. Սեփականաշնորհվող ձեռնարկության դիմաց կատարվող վճարումները
Դ-տ 67 հաշիվ
Կ-տ Դրամական միջոցների հաշիվ
Գնորդ ձեռնարկությունը սեփականաշնորհվող ձեռնարկության դիմաց պարտքի վճարումը կարող է իրականացնել սեփականաշնորհման սերտիֆիկատներով: Այն հաշվապահական հաշվառման մեջ արտացոլվում է.
6. Սեփականաշնորհման սերտիֆիկատների ձեռք բերման գումարները` ներառյալ միջնորդներին վճարված կոմիսիոն վճարները
Դ-տ 58 «Կարճաժամկետ ֆինանսական ներդրումներ» հաշիվ
Կ-տ 50, 51 հաշիվ
Սեփականաշնորհման սերտիֆիկատների ձեռք բերման գնի և համարների նշումով ցուցակը սեփականաշնորհման սերտիֆիկատների հետ պահվում է ձեռնարկության դրամարկղում:
7. Սեփականաշնորհվող ձեռնարկության դիմաց առկա պարտքի մարումը սեփականաշնորհման սերտիֆիկատներով` անվանական արժեքով.
7.1. Սեփականաշնորհման սերտիֆիկատների ձեռք բերման (հաշվեկշռային) արժեքով.
Դ-տ 67 հաշիվ
Կ-տ 58 հաշիվ
Դ-տ 67 հաշիվ
Կ-տ 58 հաշիվ
7.2. Սեփականաշնորհման սերտիֆիկատների անվանական արժեքի և ձեռք բերման (հաշվեկշռային) արժեքի տարբերության չափով
Դ-տ 67 հաշիվ
Կ-տ 80 «Շահույթ և վնաս» հաշիվ
Ծանոթություն
Տեքստում նշված «մինչև 70 տոկոս», «70 տոկոս և ավելի» և «30 տոկոս» արտահայտությունները վերաբերվում են ՀՀ կառավարության 1996 թ. փետրվարի 8-ի «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1994 թ. ապրիլի 21-ի N 183 որոշման մեջ փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» N 34 որոշման կիրարկումից հետո գնահատված հիմնական միջոցներին: Մինչ այդ գնահատված հիմնական միջոցների համար պետք է հասկանալ համապատասխանաբար` «մինչև 80 տոկոս», «80 տոկոս և ավելի» և «20 տոկոս»:
______________________
* __ Սեփականաշնորհվող ձեռնարկության ակտիվները և պասիվները գնահատվում են ՀՀ կառավարության 1994 թ. ապրիլի 21-ի N 183 «Սեփականաշնորհվող կամ ապապետականացվող ձեռնարկությունների գույքի և անավարտ շինարարության օբյեկտների գնահատման մասին» որոշմամբ հաստատված կարգով և նրա հետագա փոփոխություններով:
**__ Եզրափակիչ հաշվետվությունների կազմման ժամանակ 80 հաշվի շահույթի չբաշխված գումարները դուրս են գրվում 80 հաշվից և կրեդիտագրվում 87 «Չբաշխված շահույթ» հաշվի «Հաշվետու տարվա չբաշխված շահույթ» ենթահաշվին: 80 «Շահույթ և վնաս» հաշիվը ռեֆորմացվում է:
|
Գրանցված է |