ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ

Ո Ր Ո Շ ՈՒ Մ

26 սեպտեմբերի 2024 թվականի N 1545-Ն

Ղեկավարվելով «Սևանա լճի մասին» օրենքի 12-րդ հոդվածի 4-րդ մասով, 13-րդ հոդվածի 3-րդ և 4.1-ին մասերով, 15-րդ հոդվածի 1-ին մասի «ա» կետով՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.

1. Հաստատել Սևանա լճի էկոհամակարգի վերականգնման, պահպանման, վերարտադրման և օգտագործման միջոցառումների 2025 թվականի տարեկան ծրագիրը (այսուհետ՝ ծրագիր)` համաձայն հավելվածի:

2. Ծրագիրը սահմանված կարգով «Հայաստանի Հանրապետության 2025 թվականի պետական բյուջեի մասին» օրենքի նախագծի կազմում ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով:

3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։

Հայաստանի Հանրապետության փոխվարչապետ	Մ. Գրիգորյան
Երևան

28.09.2024 ՀԱՎԱՍՏՎԱԾ Է ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՍՏՈՐԱԳՐՈՒԹՅԱՄԲ

Հավելված ՀՀ կառավարության 2024 թվականի սեպտեմբերի 26-ի N 1545-Ն որոշման

Տ Ա Ր Ե Կ Ա Ն  Ծ Ր Ա Գ Ի Ր

ՍԵՎԱՆԱ ԼՃԻ ԷԿՈՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ՎԵՐԱԿԱՆԳՆՄԱՆ, ՊԱՀՊԱՆՄԱՆ, ՎԵՐԱՐՏԱԴՐՄԱՆ ԵՎ ՕԳՏԱԳՈՐԾՄԱՆ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ 2025 ԹՎԱԿԱՆԻ

NN ը/կ	Միջոցառման անվանումը	Հանձնարարականի կա- տարվելիք աշխատանք ների և միջոցառումների համառոտ նկարագիրը	Կատարման պատասխանատուն	Համակատարողը	Ժամ-կետը	2025 թ. ֆինանսավորման աղբյուրը և պահանջվող գումարը
1	2	3	4	5	6	7
1. Կառավարման համակարգի կատարելագործում
1.1	«Սևան» ազգային պարկ» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կառավարման համակարգի բարելավում	1) «Սևան» ազգային պարկի ռեկրեացիոն գոտում 5 հանրային լողափի կազմակերպում	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ ներքին գործերի նախարարություն ՀՀ առողջապահության նախարարություն ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ) Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողով (համաձայնությամբ)	2025 թ. շարունա- կական	«Սևան» ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի և օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
		2) «Սևան» ազգային պարկ» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կարողությունների զարգացում (մասնավորապես՝ տարեկան անտառպլանավորման, հատատեղերի հատկացման տեղորոշման), մասնագիտական ունակությունների կատարելագործում	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	2025 թ. շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
		3) Սևանա լճի առափնյա տարածքում գտնվող շուրջ 2400 հանգստի, սննդի (300 մշտական գործող) օբյեկտների կոյուղու և կենցաղային հոսքաջրերի կենսաբանական մաքրման կայանների կառուցում և շահագործում՝ համաձայն ՀՀ կառավարության 2006 թվականի մարտի 23-ի N 397-Ն որոշման	Օբյեկտները շահագործող տնտեսավարողներ	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմին	2025 թ. շարունա- կական	Օբյեկտները շահագործող տնտեսավարողների միջոցների հաշվին
2. Սևանա լճի ջրհավաք ավազանի բնապահպանական և բնօգտագործման գործառույթների կատարելագործման միջոցառումներ
2.1	Սևանա լճի և դրա ջրհավաք ավազանի մոնիթորինգի իրականացում	1) Սևանա լճի և դրա ջրհավաք ավազանի գետերի ջրերի աղտոտվածության, այդ թվում՝ ռադիոակտիվ աղտոտվածության մոնիթորինգի իրականացում, միջոցառումների մշակում 2) Սևանա լճում և լճի ջրհավաք ավազանում հիդրոօդերևութաբանական մոնիթորինգի իրականացում 3) Սևանա լճի ջրհավաք ավազանում ստորերկրյա ջրերի մոնիթորինգի իրականացում 4) Սևանա լճում և դրա ջրհավաք ավազանի գետերում հիդրոկենսաբանական մոնիթորինգի իրականացում	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ) ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ	2025 թ. և շարունա- կական	«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» պետական ոչ առևտրային կազմակերպության կողմից իրականացվող ՀՀ 2025 թվականի պետական բյուջեի 1016 «Շրջակա միջավայրի վրա ազդեցության գնահատում և մոնիթորինգ» ծրագրի 11004 «Հիդրոօդերևութաբանություն, շրջակա միջավայրի մոնիթորինգ և տեղեկատվության ապահովում» միջոցառման շրջանակներում և Գիտությունների ազգային ակադեմիայի կողմից 2025 թ. ընթացքում կատարման ենթակա պետական նշանակության աշխատանքների ծրագրին համապատասխան
2.2	Սևանա լճից ոռոգման սեզոնին ջրի արդյունավետ օգտագործման նպատակով մարզերում, համայնքներում և Սևանա լճի հարակից համայնքներում ջրախնայող տեխնոլոգիաների ներդնում	Կլիմայի փոփոխության հետևանքով սակավաջրության, ջրային ռեսուրսների արդյունավետ կառավարման նպատակով մարզերում, համայնքներում և Սևանա լճի հարակից համայնքներում ջրախնայող տեխնոլոգիաների օգտագործումը (կաթիլային ոռոգման ցանցի ներդրմամբ) հնարավորություն կտա սակավ և սահմանափակ քանակությամբ ջրային ռեսուրսներով իրականացնել արդյունավետ ոռոգում՝ հնարավորինս նվազեցնելով Սևանա լճից ոռոգման նպատակով ջրի բացթողումը	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն ՀՀ Գեղարքունիքի, ՀՀ Կոտայքի, ՀՀ Արարատի, ՀՀ Արագածոտնի մարզպետների աշխատակազմեր	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.3	Որոտան-Արփա-Սևան հիդրոհանգույցի սպասարկման, շահագործման ու պահպանման աշխատանքների իրականացում	Որոտան-Արփա հիդրոտեխնիկական կառույցի և նրան հարակից կառույցների, տեխնիկական վիճակի գնահատում և շահագործման պլան- ժամանակացույցի մշակում, Արփա-Սևան հիդրոտեխնիկական կառույցի NN 1 և 2 թունելներում շահագործման և պահպանման աշխատանքներն իրականացնել սակավաջուր ամիսներին՝ չխոչընդոտելով ջրի տեղափոխումը Սևանա լիճ ջրառատ ամիսներին	ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության ջրային կոմիտե		2025 թ. և շարունա- կական	Արփա-Սևան թունելի պահպանման և շահագործման նպատակով ծախսերի համար ՀՀ 2025 թվականի պետական բյուջեից կպահանջվի 350,0 մլն դրամի հատկացում, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.4	Ցանցավանդակային ձկնաբուծական տնտեսության ազդեցության գնահատում Սևանա լճի էկոհամակարգի վրա	Ցանցավանդակային ձկնաբուծական տնտեսության գործունեության հետևանքով կենսածին տարրերի (ֆոսֆոր, ազոտ) քանակի հաշվարկում և Սևանա լճի էկոհամակարգի վրա ազդեցության գնահատում	Սևանի իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման հիմնադրամ (համաձայնությամբ) ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ)	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ)	2025 թ.	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.5	Սևանա լճի շրջակայքում նոր անտառաշերտի հիմնում	Սևանա լճի շրջակայքում անտառաշերտի հիմնում, Սևանա լճի շրջակայքում վնասված անտառաշերտերի վերականգնման նախագծերի մշակում «Սևան» ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի միջոցներով	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ)	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.6	Սևանա լճի շրջակայքում ջրածածկման ենթակա տարածքներում ջրի տակ մնացած շինությունների ու ենթակառուցվածքների մաքրման աշխատանքների իրականացում	Սևանա լճի շրջակայքում ջրածածկման ենթակա տարածքներում ջրի տակ մնացած շինությունների ու ենթակառուցվածքների ապամոնտաժում և թափոնների մաքրում 1901.5մ բացարձակ նիշից ներքև գտնվող ապօրինի կառուցված և տիրազուրկ շենք-շինությունների ապամոնտաժում՝ համապատասխան ֆինանսավորման առկայության դեպքում	Ինքնակամ կառուցված շենք-շինություններով զբաղեցված հողամասերի սեփականատերեր Սևան, Գավառ, Մարտունի, Վարդենիս, Ճամբարակ համայնքներ, ՀՀ քաղաքաշինության, տեխնիկական և հրդեհային անվտանգության տեսչական մարմին	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	2025 թ. և շարունա- կական	Ինքնակամ կառուցված մաքրման ենթակա շենք- շինությունների սեփականատերերի միջոցների հաշվին, պետական կամ համայնքային սեփականություն հանդիսացող հողամասում գտնվող ինքնակամ կառուցված շենք-շինությունների և տիրազուրկ շինությունների դեպքում՝ Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.7	Սևանա լճի և դրա ջրհավաք ավազանում ձկան և խեցգետնի պաշարների հաշվառում, օգտագործման թույլատրելի չափաքանակների սահմանում, ձվադրավայր հանդիսացող հիմնական գետերում ձկան վերարտադրման պայմանների ուսումնասիրում, բնական ձվադրավայրերի առկա վիճակի գնահատում	Կենդանական ռեսուրսների, այդ թվում` ձկան և խեցգետնի պաշարների հաշվառում և օգտագործման թույլատրելի չափաքանակների սահմանում, ձվադրավայր հանդիսացող հիմնական գետերում ձկան վերարտադրման պայմանների ուսումնասի- րում, բնական ձվադրավայրերի առկա վիճակի գնահատում, վերականգնման ուղիների մշակում	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ) ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե` «Սևանա լճում և դրա ջրհավաք ավազանում ձկան և խեցգետնի պաշարների հաշվառում» միջոցառման շրջանակներում` 15,5 մլն դրամ և օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.8	Սևանա լճի ջրհավաք ավազանում առաջացած կեղտաջրերի մաքրում	Գյուղական առափնյա համայնքներում՝ կոյուղացում, մաքրման կայանների (լոկալ, կենսաբանական) տեղադրում	ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության ջրային կոմիտե Տեղական ինքնակառավարման մարմիններ (համաձայնությամբ)	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտե	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների և տեղական ինքնակառավարման մարմինների միջոցների հաշվին
2.9	Գավառի, Մարտունու և Վարդենիսի կեղտաջրերի մեխանիկական մաքրման կայաններում կենսաբանական մաքրման և տիղմի մշակման կառուցվածքների շինարարության նախագծանա-խահաշվային փաստաթղթերի մշակում, կենսաբանական մաքրում իրականացնող կեղտաջրերի մաքրման կայանների նախագծում	Կենսաբանական մաքրման և տիղմի մշակման կառուցվածքների նախագծանախահաշվային փաստաթղթերի մշակման և շինարարության ֆինանսավորման աղբյուրի (աղբյուրների) հստակեցում, գործող մեկ կեղտաջրերի մաքրման կայանում պիլոտային ծրագրով կենսաբանական մաքրման ու տիղմի մշակման կառուցվածքների նախագծանախահաշվային փաստաթղթերի մշակում ու շինարարության իրականացում՝ համապատասխան ֆինանսավորման առկայության պարագայում	ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուց-վածքների նախարարության ջրային կոմիտե «Վեոլիա Ջուր» փակ բաժնետիրական ընկերություն (համաձայնությամբ)	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտե	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.10	Աջակցել Սևանա լճի անմիջական ազդեցության գոտում գոմաղբամբարների կառուցման գործում՝ գործող անասնապահական խոշոր տնտեսություններում առաջացած գոմաղբի կուտակման նպատակով	Անասնապահական խոշոր տնտեսություններում առաջացած գոմաղբի կուտակում, գոմաղբի հասունացում ու շրջակա միջավայրի համար անվնաս օգտագործում, կանխելով անձրևաջրերի ու հոսքաջրերի միջոցով դրանց տեղափոխումը ջրավազան	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարություն ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն Տեղական ինքնակառավարման մարմիններ (համաձայնությամբ)	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.11	Խրախուսել Սևանա լճի ափամերձ հողատարածքներում բնական ճանապարհով հողում մշակաբույսերի համար անհրաժեշտ սննդատարրերի պաշարների համալրումը	Հողն ազոտով հարստացնող բազմամյա բակլազգի խոտաբույսերի մշակություն, կանաչ պարարտացման կիրառություն (սիդերալ բույսերի ցանքեր), համակցված գրանուլացված պարարտանյութերի (ազոտ,ֆոսֆոր,կալիում) չափավոր օգտագործում և այլն՝ բացառելով ազոտական պարարտանյութերի բարձր չափաքանակների օգտագործումը։	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարություն ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարություն Տեղական ինքնակառավարման մարմիններ (համաձայնությամբ)	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.12	Այլընտրանքային ջրային ռեսուրսների օգտագործումը նոր ջրամբարների նախագծում, կառուցում	Գեղարքունիքի մարզի Արգիճիի և Աստղաձորի ջրամբարների կառուցման տեխնիկատնտեսական և նախնական նախագծերի աշխատանքների իրականացում	ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության ջրային կոմիտե	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտե ՀՀ ԳԱԱ Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողով (համաձայնությամբ)	2025 թ. և շարունա- կական	ՀՀ պետական բյուջեով և Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.13	Ըստ տարեկան հաստատված առավելագույն չափաքանակի Սևանա լճից ջրթողումների և ջրառների պլան- ժամանակացույցի կազմում, ներկայացում ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն (ապրիլ- մայիս, Արփա-Սևան թունելի պահպանման և շահագործման նպատակով ծախսերի համար)	Հիմք ընդունելով յուրաքանչյուր տարի համապատասխան ջրօգտագործողների կողմից ներկայացված հայտերը (գյուղատնտեսական մշակաբույսերի ոռոգման համար գործող նորմատիվային պահանջներին համապատասխան), կազմվում է ջրթողումների և անվերադարձ ջրառի պլան-ժամանակացույց և ներկայացվում է ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն (ապրիլ-մայիս)	ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության ջրային կոմիտե	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն   ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ) ՀՀ ԳԱԱ Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողով (համաձայնությամբ)	2025 թ. և շարունա- կական	Ֆինանսավորում չի պահանջվում:
2.14	Ձկան պաշարների համալրում	Էնդեմիկ և հազվագյուտ ձկնատեսակների վերարտադրության ապահովում, մանրաձկան բացթողում	Սևանի իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման հիմնադրամ (համաձայնությամբ) ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ)	2025 թ. և շարունա- կական	«Սևանի իշխանի պաշարների վերականգնման և ձկնաբուծության զարգացման հիմնադրամ»-ի առողջացման նպատակով ՀՀ 2025 թ. պետական բյուջեով 1155 ծրագրի 12004 միջոցառմամբ նախատեսված 495,7 մլն դրամ
2.15	«Սևան» ազգային պարկի կառավարում	1) Պարկի տարածքի բնական էկոհամակարգերի, լանդշաֆտային ու կենսաբանական բազմազանության, գենոֆոնդի, բնության ժառանգության գիտական ուսումնասիրություններ և շրջակա միջավայրի մոնիթորինգի իրականացում 2) Սևանա լճի շրջակայքում ջրածածկ և ջրածածկման ենթակա տարածքներում անտառմաքրման աշխատանքների իրականացում (43.95 հա)	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ) ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտե ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջե` «Սևան» ազգային պարկում գիտական ուսումնասիրությունների, մոնիթորինգի աշխատանքների իրականացում, անտառտնտեսական և անտառմաքրման աշխատանքների կատարում, նախատեսված հատկացումը՝ 165,1 մլն դրամ, այդ թվում՝ Սևանա լճի շրջակայքում ջրածածկ և ջրածածկման ենթակա տարածքներում անտառմաքրման աշխատանքների իրականացման համար նախատեսված՝ 38,8 մլն դրամը
2.16	Սևանա լճի և դրա ջրհավաք ավազանի կենսառեսուրսների (այդ թվում` ձկան և խեցգետնի) արդյունահանման և արդյունագործական որսի տարեկան առավելագույն չափաքանակների և արդյունագործական որսի որակի բնութագրերի սահմանում	«Սևանա լճի էկոհամակարգի վերականգնման, պահպանման, վերարտադրման և օգտագործման միջոցառումների 2025 թվականի տարեկան ծրագիրը հաստատելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման (այսուհետ` որոշում) հաստատումից հետո` հիմք ընդունելով նախորդ տարվա «Սևանա լճում և դրա ջրհավաք ավազանում ձկան և խեցգետնի պաշարների հաշ-վառում» միջոցառման ամփոփ արդյունքները, կատարվում է լրացում որոշման մեջ:	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ) ՀՀ ԳԱԱ Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողով (համաձայնությամբ)	2025 թ.	Ֆինանսավորում չի պահանջվում:
2.17	Ջրային պաշարների հաշվառում, նոր ջրային հաշվեկշռի կազմում	1) Համալիր ուսումնասիրութ-յունների կատարման միջոցով հաշվառել Սևանա լճի ջրհավաք ավազանի ջրային պաշարները, ջրային հաշվեկշռի հաշվարկման նոր մեթոդիկայով ճշգրտել Սևանա լճի ջրային հաշվեկշիռը. 2) Լճի մակերևույթից գոլորշացման հաշվարկման մեթոդիկայի վերանայում և կլիմայական տարրերի փոփոխության հետ կապված գոլորշացման մեծության փոփոխության գնահատում	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ)	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.18	Սևանա լճի և դրա ջրհավաք ավազանի տարածքում մարզերի և համայնքների՝ ըստ ոլորտների սոցիալ- տնտեսական զարգացման երկարաժամկետ ծրագրերի մշակում	Արդյունաբերության, գյուղատնտեսության, տրանսպորտի, էներգետիկայի, տուրիզմի, քաղաքաշինության և բնապահպանության ոլորտների զարգացման միջոցառումների մշակում	ՀՀ էկոնոմիկայի և ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություններ ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտե	ՀՀ Գեղարքունիքի մարզպետի աշխատակազմ	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին
2.19	Սևանա լճի էկոհամակարգի վերականգնման գիտահետազոտական աշխատանքների համապարփակ ծրագրերի մշակում	Էկոհամակարգի վերականգնման և կայուն օգտագործման գիտական հիմունքների մշակում՝ «Սևանա լճի էվտրոֆացման մեխանիզմների գնահատում և «ծաղկման» երևույթների դեմ պայքարի մեթոդների մշակում» ծրագիր	ՀՀ ԳԱԱ Սևանա լճի պահպանության փորձագիտական հանձնաժողով (համաձայնությամբ) ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիա (համաձայնությամբ)	ՀՀ շրջակա միջավայրի նախարարություն	2025 թ. և շարունա- կական	Հայաստանի Հանրապետության օրենքով չարգելված այլ միջոցների հաշվին

Աղյուսակ

2025 թվականի Սևանա լճից (Սևան-Հրազդան էներգետիկ իռիգացիոն համակարգ) ջրթողումների տարեկան առավելագույն չափաքանակը

Ոռոգման համակարգի անվանումը	Պայմանագրով նախատեսված ոռոգելի հողատարածքը հա 2025	Չափման միավոր	ՄԱՐՏ			ԱՊՐԻԼ			ՄԱՅԻՍ			ՀՈՒՆԻՍ
			I	II	III	I	II	III	I	II	III	I	II	III
Ընդամենը Աթաբեկյան Հրազդան ՀԷԿ-ի ուղղաթեք. (Դդմաշեն, Հր-Ս, հ4	452.00	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	190	450	450
		հազ խ մ	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	105.41	240.19	240.19
Գյումուշ Արգել ՀԷԿ-ի ուղղաթեքով՝ Ալափարսի ջրատարներ (Բջնի, սիֆոն)	1160.6	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0.0	0.0	380.0	787	860	850
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0.0	0.0	257.47	397.87	438.05	432.86
Կոտայքի ջրանցք	2040.0	լ/վրկ								700	800	2600	2700	2700
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0.0	60.48	69.12	2000.00	2000.00	2000.00
Դոտացիոն ջրանցք (Նաիրի + Եղվարդ)	1804.0	լ/վրկ	0	0	0	0	0	150	250	570	880	1380	1400	1480
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	64.80	129.60	234.14	373.25	834.62	846.72	895.10
(Այլ ջրօգտագործողներ Նաիրի, Գյումուշ ՕԿԱ)-ից այլեր	43.0	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	7	10	15	15	20
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	6.05	9.50	12.96	12.96	17.28
Այլ ջրօգտագործողներ Կարենիս «Նաիրի»	28.0	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	20.0	25.0	30.0	30.0	30.0
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	17.28	23.76	25.92	25.92	25.92
Այլ ջրօգտագործողներ «Եղվարդ»	3.1	լ/վրկ							0	0	0	15.0	15.0	15.0
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	5.18	2.59	2.59
ԸՆԴԱՄԵՆԸ Գյումուշ ՀԷԿ-ի ուղղաթեքով	5078.7	լ/վրկ	0	0	0	0	0	150	250	1297	2095	4827	5020	5095
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	65	130	318	733	3277	3326	3374
Արզնի-Շամիրամ ջրանցք	7037.5	լ/վրկ	0	0	0	0	0	2906	6259	7175	7726	10794	11331	11850
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	2510.46	5264.32	6005.29	6561.20	9131.94	9621.53	9698.67
Ընդամենը Նոր-Արտամետի հ.1 ջ/կ, Նոր Գեղի հ3, հ4, սիֆոններ, Նաիրի	319.0	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	282	292.0	292.0	305.0	305.0	310
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	99.71	108.35	125.45	141.57	141.57	145.89
Այլ ջրօգտագործողներ Նաիրի	41.0	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	20.0	20.0	20.0	20.0	20.0	25.0
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	17.28	17.28	19.01	17.28	17.28	21.60
ԸՆԴԱՄԵՆԸ Արզնի ՀԷԿ-ի ուղղաթեքով	7397.5	լ/վրկ	0	0	0	0	0	2906	6561	7487	8038	11119	11656	12185
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	2510.46	5381.31	6130.92	6705.66	9290.79	9780.37	9866.15
Նորքի ջրանցք	669.0	լ/վրկ	0	0	0				600	600	700	900	900	900
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	172.80	172.80	221.76	259.20	259.20	324.00
Երքաղխորհրդի դյուկեր	455.9	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	173	173	222	259	259	324
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	112.32	112.32	137.81	163.80	164.16	164.16
Արաբկիրի ջրատար	39.0	լ/վրկ	0	0	0				0	50	80	100	120	120
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0.00	18.00	31.68	36.00	43.20	43.20
Քանաքեռի ՀԷԿ-ի ՕԿԱ	1.0	լ/վրկ							0	2	3.0	3.0	3.0	3.0
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	0.86	1.30	1.30	1.04	0.78
Քանաքեռի ջ/կ	263.0	լ/վրկ							0	0	0	260	300	300
		հազ խ մ	0.0	0.0	0.0	0	0	0	0	0	0	89.86	103.68	103.68
Այլ ջրօգտագործողներ «Ջրվեժ»	63.1	լ/վրկ	30.0	30.0	30.0	50.0	50.0	50.0	50.0	50.0	50.0	70.0	70.0	70.0
		հազ խ մ	179.00	25.92	28.51	43.20	43.20	43.20	43.20	43.20	47.52	60.48	60.48	60.48
ԸՆԴԱՄԵՆԸ Քանաքեռ ՀԷԿ-ի ուղղաթեքով	1491.0	լ/վրկ	30	30	30	50	50	50	823	875	1055	1592	1652	1717
		հազ խ մ	179.00	25.92	28.51	43.20	43.20	43.20	328.32	347.18	440.06	610.63	631.76	696.30
Ծիծեռնակաբերդի ջ/կ	98.0	լ/վրկ	0	0	0		15	25.0	30	45	55	55	65	65
		հազ խ մ	0	0	0	0	12.96	21.6	25.92	38.88	52.27	47.52	56.16	56.16
Հին Դալմայի ջրանցք	13.0	լ/վրկ				0			0	10	15	15	15	20
		հազ խ մ				0	0	0	0.0	4.32	6.48	5.18	5.18	6.91
ԸՆԴԱՄԵՆԸ Քանաքեռ ՀԷԿ-ից ներքև	111.0	լ/վրկ	0	0	0	0	15	25	30	55	70	70	80	85
		հազ խ մ	0	0	0	0	12.96	21.60	25.92	43.20	58.75	52.70	61.34	63.07
Արտաշատի ջրանցք	8786.0	լ/վրկ	0	0	0	0	2350	4842	6068	6561	6202	8711	8734	8997
		հազ խ մ	0	0	0	0	2030.29	4174.76	5217.18	5625.41	5829.75	7482.70	7503.28	7696.04
Ստ-Հրազդանի ջրանցք	5462.0	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	5985	6675	6937	9104	8846	9085
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	5171.19	5767.04	6593.12	7865.92	7643.19	7849.41
Երևանյան լճի հիդրոհանգույցից	1175.0	լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	0	600	700	700	800
		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0.0	0.0	0.0	414.72	483.84	483.84	552.96
ԸՆԴԱՄԵՆԸ Երևան ՀԷԿ-ից ներքև	15423.0	լ/վրկ	0	0	0	0	2350	4842	12054	13236	13739	18515	18281	18882
		հազ խ մ	0	0	0	0	2030.29	4174.76	10388.37	11392.45	12837.60	15832.46	15630.31	16098.41
Ընդամենը հոսքը	29953	լ/վրկ	30	30	30	50	2415	7973	19717	22949	24997	36313	37139	38415
		հազ խ մ	179.00	25.92	28.51	43.20	2086.45	6814.82	16253.51	18231.70	20775.18	29168.6	29670.21	30337.89
Կորուստները դերիվացիայում	հազ խ մ	հազ խ մ	18	2	3	2	106	802	1004	613	829	1485	1186	1255
Պահանջարկը համակարգում՝ ջրառ	հազ խ մ	հազ խ մ	197.00	27.92	31.51	45.20	2192.45	7616.82	17257.51	18844.70	21604.18	30653.6	30856.21	31592.89
Գետ + Սևան	լ/վրկ	լ/վրկ	223	32	32	54	2597	8481	20228	22690	20279	27804	27735	27222
Պահանջարկի ապահովում
Հրազդան գետ		լ/վրկ	295.5	39.4	39.4	50.7	2620.6	19752	26415	16124	31325.05	23852.39	16000	13200
Հրազդան գետի հոսքը՝ ընդամենը		հազ խ մ	255.3	34.1	37.5	43.8	2264	17065	22823	13931	29771.33	20608.46	13824	11404.80
Դոտացիա Ազատի ջրամբարից		լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	0	3000	5600	5480	5530
Հոսքը		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	0	2851.20	4838.40	4734.72	4777.92
Դոտացիա Մխչյանի ջրհան/կայանից		լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	1452	1573	1573
Հոսքը		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	1254.45	1358.98	1358.98
Դոտացիա Ապարանի ջրամբարից		լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0	1200
Հոսքը		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0.0	0.0	1036.8
Դոտացիա Ռանչպար -Արևշատ ջ/կ-ից		լ/վրկ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	851	1494	1494
Ստ. Հրազդան ջրանցքին՝ Հոսքը		հազ խ մ	0	0	0	0	0	0	0	0	0	734.90	1291.03	1291.03
Ընդամենը Սևանա լճից		լ/վրկ	0.0	0.0	0.0	0.0	0.00	0.00	0.00	0.00	0.00	10804	12735	13222
`Հոսքը		հազ խ մ	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	7815.22	11002.88	11423.52
Աճողական		հազ խ մ										7815.22	20337.3	31760.8

ՀՈՒԼԻՍ			ՕԳՈՍՏՈՍ			ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ			ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ			ՆՈՅԵՄԲԵՐ+ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ			ընդամենը հազ խ մ
I	II	III	I	II	III	I	II	III	I	II	III	I	II	III
460	460	410	460	460	460	330	0	0	0	0	0	0	0	0	2110.75
245.38	245.38	221.18	223.78	223.78	225.50	139.97	0.00	0.00	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0
870	880	890	880	880	830	620	430	140	0	0	0	0	0	0	4894.99
448.42	453.60	462.24	469.15	469.15	442.37	323.14	228.10	72.58	0	0	0	0	0	0
2700	2700	2700	2700	2700	2700	2400	2400	2000	0	0	0				20430.25
2000.00	1800.00	1800.00	1800.00	1800.00	1800.00	1658.88	1451.52	190.25	0	0	0	0	0	0
1450	1540	1540	1550	1450	1500	1280	1100	670	200	200	0	0	0	0	11467.87
876.96	931.39	939.17	1062.72	1002.24	1028.16	870.91	760.32	444.96	86.40	86.40	0	0	0	0
20	15	20	20	20	20	20	15	15	10	0	0	0	0	0	213.41
17.28	12.96	19.01	17.28	17.28	19.01	17.28	12.96	12.96	8.64	0.00	0	0	0	0
30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	30.0	20.0	20.0	0	0	0				339.98
25.92	25.92	28.51	25.92	25.92	28.51	25.92	17.28	17.28	0	0	0	0	0	0
15.0	15.0	15.0	15.0	15.0	15.0	10.0	0.0	0.0	0	0	0				36.55
5.18	2.59	5.18	2.59	5.18	2.59	2.85	0.0	0.0	0	0	0	0	0	0
5085	5180	5195	5195	5095	5095	4360	3965	2845	210	200	0	0	0	0	37383.06
3374	3226	3254	3378	3320	3321	2899	2470	738	95	86	0	0	0	0
11920	11885	12004	11946	11981	11597	9731	5690	640	1992	1595	0	0	0	0	127066.42
10130.19	10108.99	10817.08	10161.70	10191.84	10526.84	8239.55	4729.41	268.44	1720.87	1378.10	0	0	0	0
315	315	310	315	315	310	305	305	305	93	0	0	0	0	0	2088.67
150.54	150.66	148.05	150.21	150.21	148.05	133.88	133.88	109.02	51.67	0	0	0	0	0
20.0	25.0	25.0	20	25.0	25.0	25	20	20	15						304.13
17.28	21.60	23.76	17.28	21.60	23.76	21.60	17.28	17.28	12.96	0	0	0	0	0
12255	12225	12339	12281	12321	11932	10061	6015	965	2100	1595	0	0	0	0	129459.21
10298.01	10281.24	10988.89	10329.18	10363.64	10698.65	8395.03	4880.57	394.74	1785.50	1378.10	0	0	0	0
900	900	900	900	900	900	700	700	700	600	600	500	400		0	4368.51
324.00	324.00	324.00	259.20	259.20	259.20	201.60	201.60	201.60	172.80	172.80	143.55	115.20	0	0
324	324	324	259	259	259	202	202	202	173	173	144	115	0	0	3219.30
190.44	190.44	207.31	207.31	207.31	207.31	190.08	190.08	190.08	190.08	190.08	155.63	48.60	0	0
150	150	150	150	150	150	150	100	100	80	50	30	0	0	0	691.56
54.00	54.00	59.40	54.00	54.00	59.40	54.00	36.00	36.00	28.80	18.00	11.88	0	0	0
3.0	3.0	3.0	3.0	3.0	3.0	3.0	3.0	3.0	2.0						16.07
1.04	1.04	1.04	1.30	1.30	1.30	1.04	1.04	1.04	0.69	0.00	0	0.0	0	0
400	400	400	400	400	400	300	150	100							1403.14
138.24	138.24	138.24	172.80	172.80	172.80	103.68	51.84	17.28	0	0	0	0	0	0
70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	70.0	50.0	50.0	50.0	50.0	50.0	1650.41
60.48	60.48	66.53	60.48	60.48	66.53	60.48	60.48	60.48	60.48	43.20	47.52	43.20	43.20	178.00
1847	1847	1847	1782	1782	1782	1425	1225	1175	925	873	724	565	50	50	11348.98
768.20	768.20	796.51	755.08	755.08	766.53	610.88	541.04	506.48	452.85	424.08	358.58	207.00	43.20	178.00
70	75	75	80	80	85	75	70	65	60	50	40	33	15	0	1083.02
60.48	64.80	71.28	69.12	69.12	80.78	64.80	60.48	56.16	51.84	43.20	38.02	28.51	12.96	0
20	20	20	20	20	20	20	15	10	10						91.58
6.91	6.91	7.78	6.91	6.91	7.78	6.91	5.18	3.89	4.32	0	0	0	0	0
90	95	95	100	100	105	95	85	75	70	50	40	33	15	0	1174.61
67.39	71.71	79.06	76.03	76.03	88.56	71.71	65.66	60.05	56.16	43.20	38.02	28.51	12.96	0.0
9592	9696	9726	9670	9726	9585	8180	7300	7050	3665	2962	3252	2514	0	0	127033.75
8209.34	8299.22	9126.55	8277.14	8325.14	8998.56	7007.30	6255.02	6039.35	3115.00	2559.23	3090.44	2172.05	0	0
7696	7211	9375	9012	9133	9012	8886	7508	4371	4373	2535	1809	1641	0	0	113967.90
6649.40	6229.89	8910.02	7786.41	7890.94	8565.05	7677.32	6487.10	3776.19	3778.26	2190.52	1719.04	1417.90	0.00	0
1000	1000	1000	1000	1000	1000	900	800	650	550	400	0	0	0	0	8363.52
691.20	691.20	691.20	691.20	691.20	691.20	622.08	552.96	449.28	380.16	276.48	0.0	0.0	0.0	0.0
18288	17906	20101	19682	19859	19597	17966	15608	12071	8588	5897	5060	4155	0	0	249365.17
15549.94	15220.31	18727.77	16754.74	16907.29	18254.81	15306.70	13295.07	10264.82	7273.42	5026.23	4809.47	3589.95	0.00	0
38024	37713	39987	39500	39617	38971	34237	26897	17130	11893	8616	5824	4753	65	50	430841.78
30302.68	29813.30	34067.53	31516.48	31645.60	33354.69	27423.26	21252.52	11964.11	9663.0	6958.01	5206.07	3825.46	56.16	178.00
952	978	1202	925	1004	1138	900	612	252	0	0	0	0	0	0	15267․3
31254.68	30791.30	35269.53	32441.48	32649.60	34492.69	28323.26	21864.52	12216.11	9663.0	6958.01	5206.07	3825.46	56.16	178.00	446109.08
25155	24438	25878	26622	26719	25190	22657	15994	8656	7131	6187	5890	4761	70	222
Պահանջարկի ապահովում
12500	10000	8200	6800	5400	4300	4300	4300	4300	4254.50	5316.15	5331.97	918.44	69.9	224.14
10800	9504	7084.80	5875.20	5132.16	3715.20	3715.20	3715.20	3715.20	3675.89	5052.47	4606.82	793.5	60.38	193.7	201700,1
5930	6030	6030	5970	6030	5920	4920	4150	4418	2682	2299	0	0.0	0.0	0.0
5123.52	5209.92	5730.91	5158.08	5209.92	5626.37	4250.88	3585.60	3817.15	2317.25	1986.34	0.00	0	0	0	65218.18
1754	1754	1754	1754	1754	1754	1754	1694	1379	0	0	0	0	0	0
1515.79	1515.79	1667.37	1515.79	1515.79	1667.37	1515.79	1463.52	1191.72	0.00	0	0	0	0	0	17541.34
2500	2500	2500	2500	2500	2500	2500	2500	0	1870	0	0	0	0	0
2160.00	2160.00	2376.00	2160.00	2160.00	2376.0	2160.0	2160.0	0	1615.68	0.00	0	0	0	0	20364.48
1494	1494	1494	1494	1494	1494	1494	1379	0	0	0.00	0	0	0	0
1291.03	1291.03	1420.14	1291.03	1291.03	1420.14	1291.03	1191.72	0.0	0.0	0.0	0	0	0	0	13804.14
12155	12438	14878	16622	16719	15690	13657	7329	0	0.00	0.00	0.00	0.00	0	0
10501.69	10746.58	14140.34	14361.69	14444.79	14911.86	11799.87	6332.41	0.00	0.00	0.00	0.0	0.0	0.0	0.0	127480.84
42262.5	53009.0	67149.4	81511.1	95955.9	110867.7	122667.6	127 480. 84	127 480. 84	127 480. 84	127 480. 84	127 480. 84	127 480. 84	127480. 84	127480. 84